Cytaty o historii (3026 cytatów, strona 28)

„Historia uczy nas, że upadek starych narodów, które odgrywały w dziejach wielką rolę, zawsze był związany z rozkładem życia rodzinnego i że miejsce ich zajęły narody młodsze, o obyczajach bardziej pierwotnych, może nawet dzikich, ale dbające o to, aby rodzina spełniała dobrze swą rolę. Na tym to opiera się i Kościół wprowadzając zasady moralności chrześcijańskiej do obyczajów społeczeństwa.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Katolicka etyka wychowawcza, Tom II/2
Źródło: s. 197

O rodzinie

„Gdyby chciał być kochany, nie byłoby to dla mnie trudne. Jestem bowiem z natury skłonna i przyzwyczajona do tego, aby wypełniać swoje obowiązki. Jednak musiałabym mieć męża posiadającego zdrowy rozsądek, a tego wielki książę, niestety, nie posiada.”

Piotr III Romanow (1728–1762) car Rosji

Wypowiedzi Katarzyny II
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, op. cit., s. 197.

O kobietach , O naturze , Kochać się

„Jest [historia] podstawowym narzędziem budowy naszej tożsamości indywidualnej i zbiorowej. Nie da się zamknąć w puszce nauki. Istnieje na każdym poziomie naszego odbierania świata. Jest nieuświadamiana i wtedy trudno nam mówić o wykładzie rozpoznanych dziejów. Czujemy ją, intuicyjnie często odbieramy, często sublimujemy. Jest wtedy źródłem doznań szczególnych, dumy, wzniosłości, staje się źródłem doznań estetycznych i nadaje treść naszym przekonaniom etycznym. Bywa, że staje się źródłem egotyzmu i chciejstwa.”

Krzysztof Zamorski (1952) polski historyk

Źródło: O zjawisku historii w sposób popularny, „Alma Mater” nr specjalny 155, 2013, s. 31.

O nauce

„(…) nie wierzę, że historia Sherlocka może się w ogóle skończyć. Holmes nie wyprowadzi się z Baker Street. Tak jest od ponad stu lat i tak będzie przez następne sto. Sherlock nas wszystkich przeżyje.”

Steven Moffat (1961)

Źródło: Bartosz Czartoryski, Steven Moffat: Sherlock to ja!, film.onet.pl, 17 grudnia 2015 http://film.onet.pl/artykuly-i-wywiady/steven-moffat-sherlock-to-ja-wywiad/e6skpn

„Owszem, historia ojca i brata Adama Michnika była tajemnicą poliszynela, ale zrobiono wszystko, by tego tematu nie nagłaśniać. (…) To, że kogoś ojciec miał na nazwisko Szechter i był pochodzenia żydowskiego, tak jak ojciec Michnika, nie powinno nikogo interesować. (…) Ale faktem, który ma jednak znaczenie, jest to, że ojciec Michnika był skazany na zdradę stanu w II Rzeczpospolitej, a jego brat był stalinowskim oprawcą. (…) Bo owszem, pochodzenie etniczne czy wyznaniowe to coś, czego się nie wybiera, ale czy służy się Sowietom – to już tak.”

Cezary Gmyz (1967)

Zawód: dziennikarz śledczy
Źródło: s. 102

O tajemnicy , O zdradzie

„Niech zakwitnie sto kwiatów, niech rywalizują ze sobą różne szkoły myślenia.”

Mao Zedong (1893–1976) przywódca chiński

Źródło: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy w historii, op. cit., s. 82.

O myślach , O myśleniu

„Pośrednio klęska Warszawy ułatwiła energiczne działania Anglików w Grecji, które nie dopuściły do objęcia władzy przez komunistów: Stalin nie zgłaszał żadnych sprzeciwów, respektując wówczas podział stref wpływów na Bałkanach.”

Stanisław Salmonowicz (1931) polski historyk

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 34.

„W świecie wymiany powtarzanie po wielokroć czynności wytworzyły pewne nawyki, z których zrodziła się metoda. Na przykład handlarz naczyń zauważył, że klienci często dają za nie muszle, i podobnej obserwacji dokonał sprzedawca mięsa.(…) Ponieważ tego rodzaju handel odbywał się wielokrotnie, muszla stała się miernikiem wartości w akcie wymiany.”

René Sédillot (1906–1999)

Źródło: Moralna i niemoralna historia pieniądza

„Ludzie zawsze smucą się lub cieszą i nie ma takiej godziny, gdzie by ktoś nie śmiał się lub nie wzdychał. Cały zaś bieg historii polega na tym, że gdy więcej jest radości między ludźmi, mówimy – państwo kwitnie, a gdy częściej płyną łzy, nazywamy to upadkiem.”

Bolesław Prus książka Faraon

Faraon

O ludziach , O łzach

„Nie uważam nas za zespół blackmetalowy, ale raczej za ekstremalny zespół metalowy. Z mojego punktu widzenia ludzie uważają nas za blackową grupę ze względu na to jak się ubieramy. Kiss też się tak kiedyś ubierali, ale nikt nie nazwie ich zespołem blackmetalowym.”

Paul Allender (1970)

o Cradle of Filth.
Źródło: Historia Cradle of Filth, cofpoland.com http://www.cofpoland.com/historia.shtml

O ludziach

„Potrzebujemy pobudzenia wyobraźni, by nie zasklepiać się w schematach, ale i odrobiny historii, a czasem nawet niepokoju. Na te potrzeby teatr stara się odpowiadać, bo takie właśnie jest nasze życie.”

Zdzisław Derebecki (1952)

Źródło: Joanna Krężelewska, „Głos Koszaliński” nr 73, 27 marca 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/136264.html

O życiu , O czasie

„My [Polacy] nie mówimy o sobie źle. Jest Skrzetuski, Wołodyjowski, powstanie warszawskie, powstanie styczniowe. Przywiązywaliśmy dzieci pod Cedynią jako tarcze i to jest super. Znaczy to jest najlepsze, co Polskę spotkało. Nigdy nie ma spojrzenia na naszą historię z punktu widzenia, że: „zastanówmy się, bo to nie było dobrze.””

Maciej Stuhr (1975) aktor polski

Źródło: Maciej Stuhr: przestałem być uważany za Polaka, stopklatka.pl http://stopklatka.pl/-/30194094,maciej-stuhr-przestalem-byc-uwazany-za-polaka, 12 listopada 2012

O dzieciach

„Zajęcie Zaolzia po agresji hitlerowskiej w 38. było jedną z obrzydliwszych kart naszej historii i chyba historii Europy. To nawet nie była brutalna agresja, jakich wiele, to było prawdziwe gówno.”

Daniel Olbrychski (1945) polski aktor

Anioły wokół głowy

„Chlubię się posiadaniem trzech zaszczytnych tytułów: tytułu żołnierza, pierwszego argentyńskiego robotnika oraz patrioty.”

Juan Perón (1895–1974) polityk argentyński, wojskowy

Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, tłum. Barbara i Daniel Lulińscy, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2002, ISBN 8311095914, s. 153.

O kobietach , O domu

„Wychowałem się na głuchej prowincji. Długo nie wiedziałem, że istnieje taki wynalazek jak kino. Pierwszy film widziałem w wieku 11 lat. Nie chciałem wiedzieć, jak to działa – chciałem od razu kręcić. Nie miałem pojęcia, jak się do tego zabrać, ale nauczyłem się w praktyce. Musiałem być dla siebie scenarzystą, producentem i dystrybutorem – wszystkim. I tak zostało.”

Werner Herzog (1942) reżyser niemiecki

Źródło: wywiad Michała Chacińskiego Historie są jak złodzieje, „Duży Format”, 6 maja 2010.

O wieku

„Jeśli sięgniemy do doświadczeń płynących z historii ludzkości, to możemy być absolutnie pewni co do prawdziwości wniosku, że tylko dzięki pogłębieniu wiedzy będziemy w stanie nakarmić i odziać gatunek ludzki. W przeszłości wraz ze wzrostem wiedzy rosła także zdolność człowieka do kontrolowania środowiska, w którym żyje, do zapewnienia sobie bezpieczeństwa.”

Isaac Asimov (1920–1992) amerykański pisarz

Źródło: Dorothy Crook, Perspektywy, tłum. Barbara Komuda, „Fantastyka” nr 1/82, s. 15–16.

O wiedzę , O przeszłości

„Bikont twierdziła, że mordowanie Żydów nie kompromitowało w oczach AK i zarówno słuchacze, jak i rozmówcy nie mieli powodu jej nie wierzyć. O tym, że Polska była szczególnym krajem pod okupacją, gdzie państwo podziemne karało śmiercią za wydawanie Żydów, Bikont się nie zająknęła. Tak jak i o skali pomocy Żydom i cenie, którą płacili za to również zwykli Polacy. Przypomnijmy, że rozmowa toczyła się we Francji, której oficjalna rządowa emanacja, jaką było państwo Vichy, deportowała swoich Żydów do niemieckich obozów śmierci.”

Bronisław Wildstein (1952) dziennikarz polski

o zachowaniu dziennikarki „Gazety Wyborczej” Anny Bikont podczas dyskusji o historii polskich Żydów we francuskim radio.
Źródło: „Uważam Rze”, 21 marca 2011

O śmierci , O zachowaniu , O pomocy

„Prawda jest zawsze tylko córką czasu.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof

Źródło: „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, wydania 1–5, 1957, s. 23.

O prawdzie , O myślach , O czasie , O myśleniu

„O, żeby pewnego dnia skończyło się niewolnictwo, a kupowaniu i sprzedawaniu ludzi wkrótce położony został kres!”

Michiel Christiaan Vos (1759–1825)

Źródło: Jerzy Koch, Historia literatury południowoafrykańskiej. Literatura afrikaans. XVII-XIX wiek, Warszawa 2004, str. 147

O ludziach , O literaturze , O wieku

„Historia kobiety rozpoczyna się wtedy dopiero, kiedy położy serce, naprawdę serce, chociażby przelotnie, na dłoni męskiej.”

Maria Jehanne Wielopolska (1882–1940)

O kobietach , Serce

„Doznaję dziś naprawdę wielkiej radości, ukazując całemu Kościołowi jako dar Boży dla naszych czasów życie i świadectwo Siostry Faustyny Kowalskiej. Zrządzeniem Bożej Opatrzności życie tej pokornej córy polskiej ziemi było całkowicie związane z historią XX w., który niedawno dobiegł końca. Chrystus powierzył jej bowiem swoje orędzie miłosierdzia w latach między pierwszą a drugą wojną światową. Kto pamięta, kto był świadkiem i uczestnikiem wydarzeń tamtych lat i straszliwych cierpień, jakie przyniosły one milionom ludzi, wie dobrze, jak bardzo potrzebne było orędzie miłosierdzia. Jezus powiedział do Siostry Faustyny: „Nie znajdzie ludzkość uspokojenia, dopokąd się nie zwróci z ufnością do miłosierdzia mojego” (Dz., 300). Za sprawą polskiej zakonnicy to orędzie związało się na zawsze z XX wiekiem, który zamyka drugie tysiąclecie i jest pomostem do trzeciego. Nie jest to orędzie nowe, ale można je uznać za dar szczególnego oświecenia, które pozwala nam głębiej przeżywać Ewangelię Paschy, aby nieść ją niczym promień światła ludziom naszych czasów.”

Faustyna Kowalska (1905–1938) polska zakonnica, święta kościoła katolickiego

fragment homilii Jana Pawła II wygłoszonej podczas kanonizacji s. Faustyny Kowalskiej, Rzym 30 kwietnia 2000 r.
O Faustynie Kowalskiej
Źródło: Homilia Jana Pawła II wygłoszona podczas kanonizacji s. Faustyny http://liturgia.wiara.pl/doc/419395.Homilia-Jana-Pawla-II-wygloszona-podczas-kanonizacji-s-Faustyny wiara.pl

O życiu , O wojnie , O ludziach , O wierze

„(…) w historii pojawiają się bohaterowie, którzy są, nazwijmy to: sporni. My mamy na przykład Chopina, którego Francuzi uważają za swego. Podobnie Curie-Skłodowska, także jest uważana za rodowitą Francuzkę, a Kopernik jest traktowany przez Niemców jak swój. I wreszcie Janosik, choć to może nie jest zbyt intelektualny przykład, ale ta postać jest jak najbardziej historyczna. Mówiąc, że był Słowakiem odnieślibyśmy to do dzisiejszych granic. Natomiast w tamtym okresie był obywatelem górnych Karpat czyli poddanym cesarza austriackiego. Szczerze mówiąc dla samego Janosika nie miało to żadnego znaczenia jak go w końcu nazwą, ale jeśli mówił w jakimś języku, to z pewnością był to rodzaj języka słowackiego.”

Agnieszka Holland (1948) polska reżyserka i scenarzystka

Źródło: Artur Cichmiński, Ja jestem uparta, stopklatka.pl, 4 września 2009 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=58153

„Umieram z nudów… Mój mąż mnie nie kocha, ale ubóstwia, i obawiam się, że pewnego dnia z tej miłości zwariuje…”

Józefina (1763–1814) cesarzowa Francji, żona Napoleona

Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, op. cit., s. 65.

O kobietach , Kochać się

„To nie o to chodzi, że [Macierewicz, Kaczyński, Naimski] to są nasi dawni koledzy. Od lat z nimi nie pracowałam, ludzie się zmieniają, wiem to po sobie. I nie mówię o faszyzmie, ale o tym, że mogą wprowadzić system autorytarny. (…) Mnie najbardziej razi, że można śmierć ludzi traktować instrumentalnie, ogłaszać dwa wybuchy, historię fałszować, wykreślać zasługi dawnych kolegów, nie szanować nikogo, nawet powstańców.”

Ludwika Wujec (1941)

Źródło: rozmowa Grzegorza Sroczyńskiego, Przyjaciele z KOR-u. Dlaczego teraz się nie lubią? Rozmowa z Ludwiką i Henrykiem Wujcami, „Duży Format” http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,20692315,przyjaciele-z-kor-u-dlaczego-teraz-sie-nie-lubia-rozmowa-z.html, wyborcza.pl, 15 września 2016.

O śmierci , O ludziach

„Sztuka jest przyrodzona człowiekowi, a umiejętności, które nabywa on z wiekiem, są rozwinięciem talentu, który miał na początku. Witruwiusz odnalazł podstawy architektury w scytyjskiej chatce. Zbrojmistrz może zacząć swoje powołanie od procy i łuku, a szkutnik od canoe dzikusów. Nawet historyk i poeta mogą odnaleźć początki swoich sztuk w najprostszych baśniach i pieśniach.”

Adam Ferguson (1723–1816) szkocki ekonomista i myśliciel polityczny

Źródło: Esej o historii społeczeństwa obywatelskiego (1767)

O sztuce , O wieku

„Nie wiem, czy retromania jest „konieczna” – nie powinno się mówić o historii muzyki jak o procesie, który ma cel, który prowadzi do jakiegoś przeznaczenia albo określonego wyniku. Przez ostatnie 10-15 lat tkwimy jednak w retromanii, która przenika całą muzykę – co nie oznacza, że nie nic się nie rozwija, lecz raczej, że nowości są spychane na bok, zupełnie porozrzucane – to raczej odosobnieni twórcy, a nie całe gatunki czy ruchy. Poza dubstepem w XXI wieku nie powstał żaden istotnie nowy gatunek muzyczny. Co najwyżej można tu mówić o drobnych przesunięciach w obrębie zastałego hip-hopu i kultury indie. Historia XXI wieku to jak na razie statyczność i spowolnienie, które zamykam pod hasłem „retromania”.”

Simon Reynolds (1969) aktor kanadyjski

Źródło: Jacek Plewicki, Retromania muzyczna http://www.dwutygodnik.com/artykul/4049/, Dwutygodnik. com nr 94/2012.

O wieku

„Jaka ta historia potrafi być złośliwa: żeby koparka od Waryńskiego rozwaliła Dzierżyńskiego.”

Krzysztof Jaroszyński (1953)

Monolog z 1990

„Federacja Ameryki Środkowej powstanie wówczas, gdy nasze rządy wyrzekną się egoistycznych interesów. Federacja nie jest iluzją: stanie się w imię odrodzenia narodu środkowoamerykańskiego jako wspaniałej demokracji z silną gospodarką i nowoczesną armią.”

Juan José Arévalo Bermejo (1904–1990)

wypowiedziane w wystąpieniu inaugurującym jego prezydenturę (marzec 1945).
Źródło: Artur Gruszczak, Ameryka Środkowa z serii Historia państw świata w XX wieku, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2007, ISBN 9788374361323, s. 191–192

O demokracji , O wieku

„Podzielam obawy, że wiele wystąpień polityków prawicowych podminowuje autorytet prawa i kruszy instytucje demokratycznego państwa. Apele o rozliczenie PRL, z iście inkwizytorską pasją wzywające do dekomunizacji, lustracji, delegalizacji SdRP, zrealizować by można jedynie w warunkach stanu wyjątkowego i zawieszenia swobód obywatelskich”

Lesław Maleszka (1952) dziennikarz polski

Źródło: Historia nie lubi kompromisów, „Gazeta Wyborcza”, 11 września 1995

„Największa perła w całym królestwie.”

Henryk VIII Tudor (1491–1547) król Anglii

o swej córce Marii I Tudor.
Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, op. cit., s. 86.

„Powiem więc, że nie jestem ani nigdy nie byłem zwolennikiem wprowadzenia jakkolwiek rozumianej równości społecznej i politycznej białej i czarnej rasy [oklaski]; nie jestem ani nigdy nie byłem zwolennikiem tego, by czarni uzyskali prawa wyborcze, zostawali sędziami, urzędnikami czy też zawierali związki małżeńskie z białymi (…)
A ponieważ nie wolno im tak żyć, gdy dwie rasy pozostają razem, jedna z nich musi być wyższa, a druga niższa; ja zaś, podobnie jak wszyscy, zgadzam się z tym, że owa nadrzędna pozycja przeznaczona jest dla rasy białej.”

Abraham Lincoln (1809–1865) prezydent USA

debata wyborcza ze Stephanem Douglasem we wrześniu 1858 w Charleston (na południu stanu Illinois).
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 250.

„A co to da? Ona umrze tak jak wszystkie.”

Marie Noe (1928) amerykańska seryjna morderczyni

w 1958, kiedy jeden z lekarzy obiecał jej bezwarunkowe wsparcie w sprawie leczenia jej córki
Źródło: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 118

O wsparciu

„Kabaret działa, żeby było śmiesznie albo żeby eksperymentować. My pytamy nie o to, czy było śmiesznie, tylko czy była między nami energia, czy był między nami kontakt. Czy historia była ciekawa, czy udało nam się coś skojarzyć, czy spektakl był dobry? To jest trudne, by improwizacja była teatralna i myślę, że teraz jesteśmy bliżej teatru – kiedyś rzeczywiście bliżej kabaretu. Ale chyba chciałbym już myśleć poza tymi dwiema kategoriami, raczej kategorią dobrej improwizacji. Pytać: czy to było ciekawe jako improwizacja? I oddzielać się od stand-up, od opowiadania historii na scenie, nawet od teatru. Znaleźć własną formę.”

Michał Sufin (1983)

Źródło: Katarzyna Gawkowska, Jam teatralny, „Teatr” nr 7-8, 7 sierpnia 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/144746.html

O myślach , O myśleniu

„Polska i Litwa mają wspólną historię. Polska jest naszym sąsiadem i przyjacielem, w kierunku którego patrzymy w czasach radości i problemów. Mamy wobec Polski i Polaków wymaganie respektowania naszej historii i tradycji tak samo jak my szanujemy waszą tradycję i historię. Prosimy Litwinów w Polsce, by robili to samo. Nie mówiłbym nawet o „polskich problemach”, gdyby nie to, że urodzony i wychowany tuż obok Ostrej Bramy, słyszałem ludzi krzyczących „Polska armia silna na ulicach Wilna”. A teraz mamy polskich rodaków, którzy chodzą po Wilnie z flagą RP (z całym szacunkiem, to jest flaga obcego państwa, wznoszona bynajmniej nie jako znak poparcia dla naszego kraju) i twierdzą, że nasza stolica jest polska.”

Rokas Žilinskas (1972–2017)

o stosunkach polsko-litewskich.

O ludziach

„W stosunku do przeszłości w oczywisty sposób dokonujemy wyboru, przypisujemy się do pewnej tradycji, lub też za jej pomocą wyrażamy własne poglądy i opcje. W tym sensie mogę powiedzieć, że poza moją tradycją pozostawiam konfederację targowicką, zabójstwo Gabriela Narutowicza, terror stalinowski i ileż jeszcze zjawisk i wydarzeń z polskiej przeszłości. Gdy jednak myśli się o polskości jako o tożsamości wspólnoty, to wypada brać historię narodową z dobrodziejstwem inwentarza – w tym przynajmniej sensie, że w ramach tej wspólnoty możliwe było także to wszystko, co odrzucamy.”

Bronisław Geremek (1932–2008) polski historyk i polityk

Źródło: Wokół pojęcia polskości, „Znak” nr 11–12/1987

O myślach , O przeszłości , O pomocy , O myśleniu

„Cechą zła Stalina było to, że postawił on moralność na głowie: to co było złe stało się dobre, to co było dobre, złe. Był to człowiek, który przestał dostrzegać fakt, że ludzka godność i dobrobyt leżą w sercu każdego postępu.”

Michaił Gorbaczow (1931) polityk radziecki, I sekretarz KC KPZR

o Józefie Stalinie.
Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, tłum. Arkadiusz Czerwiński, wyd. Muza, Warszawa 2004, ISBN 8373194428, s. 132.

O morzu , Serce

„Krytyka jest uzdrawiająca i konieczna. Jeszcze nigdy od powstania Reichstagu nie została w takim stopniu wyłączona kontrola wybranych przedstawicieli narodu nad sprawami publicznymi, jak to ma miejsce obecnie, co ma pogłębić nowa ustawa o nadzwyczajnych uprawnieniach dla rządu. Skutki wszechwładzy rządu będą jeszcze dotkliwsze, jeśli się uwzględni ograniczenia wolności prasy.”

Otto Wels (1873–1939)

mowa w Reichstagu, 23 marca 1933.
Źródło: Przeciwko ustawie o uprawnieniach, tłum. Henryk Stanke, w: Wielkie mowy historii, t. 3, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.

O ustawie , O wolności

„Stąd nie ma odwrotu, chłopcy. Musicie umrzeć tam, gdzie stoicie… Do diabła z tym całym waszym zapałem!”

Colin Campbell, 1. baron Clyde (1792–1863) wojskowy szkocki

słowa wypowiedziane do swych żołnierzy 25 października 1854 w bitwie pod Bałakławą (słowa "Do diabła..." wypowiedział po chwili, gdy zobaczył ich wielką ochotę do walki)
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 121

O walce

„Bóg, stwórca świata, umieścił na niebie dwie gwiazdy dla oświetlenia go: słońce za dnia i księżyc w nocy. Podobnie na firmamencie Kościoła powszechnego umieścił dwa najwyższe autorytety: papiestwo, które włada duszami, i monarchię, która włada nad ciałami. Ale pierwsza jest wyższa niż druga. Jak księżyc otrzymuje swe światło od słońca, podobnie władza cesarska otrzymuje cały swój splendor i prestiż od władzy papieskiej.”

Innocenty III (1160–1216) papież

o władzy cesarskiej.
Źródło: Józef Andrzej Gierowski, Historia Włoch, s. 86.

O Bogu , O duszy , O świetle , O słońcu

„Wbrew powszechnemu mniemaniu dziejące się w Nibylandiach historie o smokach, elfach i czarodziejach to zaledwie jeden z licznych subgatunków gatunku. Bardzo różny jest też w utworach fantasy stopień, że się tak wyrażę „ufantastycznienia”. To tak jak z koktajlem martini i proporcjami ginu i wermutu. Klasyka nakazuje brać jeden do trzech, kobiety zwykle mieszają jeden do sześciu, Hemingway preferował jeden do jednego albo i mniej. Ważenie i mierzenie zawartości fantastyki w fantastyce pozbawione jest sensu. Pisarz fantasy – w tym przypadku ja – próbuje sił w różnych podgatunkach genre’u, w tym i takich, w których fantastyki jest tyle, ile wermutu w martini „Hemingway style”.”

Andrzej Sapkowski (1948) polski pisarz

Wywiady i spotkania
Źródło: rozmowa Michała Wojtczuka, Fantasy jest jak martini, „Gazeta Wyborcza”, 8 listopada 2013.

O kobietach , Sens

„Z jakiś moich kompleksów z dzieciństwa, z młodości, dość uważnie słuchałem jak mnie pouczono. Wszyscy mnie chcieli wychowywać. W '56 roku byłem wstrząśnięty jak ci, którzy mnie szturchali, wymyślali mnie od zgniłych inteligentów, od nierozumiejących historii, od przygłupów, nagle powiedzieli: a tyś w to wierzył wszystko? Nagle zrozumiałem jedną rzecz – muszę sobie ufać. Patrzeć właśnie z przekorą, sceptycznie na to, co mi z wybałuszonymi oczami przejęci wmawiają, zmuszają do czegoś.”

Tadeusz Konwicki (1926–2015) polski prozaik, scenarzysta, reżyser

Źródło: Co ja tu robię? Tadeusz Konwicki, reż. Janusz Anderman, 2009

O dzieciństwie

„Długa jest lista okrucieństw, jakich dopuściła się ludzkość wobec samej siebie; niejeden naród cierpiał z powodu wygnania. Jednak na żaden inny lud nie miało ono równie druzgocącego wpływu, jak na Indian żyjących we wschodniej części kontynentu. Indianie byli uwrażliwieni na wszelkie aspekty swego naturalnego otoczenia. Zamieszkiwali otwartą przestrzeń. Znali każde okoliczne bagno, każdą polanę, każde wzgórze, każdą skałę, każde źródło i każdy potok tak dobrze, jak może je znać jedynie myśliwy. Nigdy do końca nie pojęli zasady ustanawiającej prywatną własność gruntów – było to dla nich czymś równie niepojętym jak prywatna własność powietrza – lecz kochali swoją ziemię bardziej, niż był ją w stanie pokochać jakikolwiek właściciel. Czuli się jej częścią, jak skały i drzewa, zwierzęta i ptaki. Ich ojczyzna była świętą ziemią, godną czci jako miejsce spoczynku kości ich przodków i stanowiącą naturalne sanktuarium ich religii. Indianie wierzyli, że jej wodospady i grzbiety górskie, jej chmury i mgły, jej doliny i łąki zamieszkują liczne duchy, z którymi pozostawali w codziennym kontakcie. To właśnie z tej obmywanej deszczami krainy lasów, strumieni, jezior – do której przynależeli dzięki tradycji swoich przodków i własnym aspiracjom duchowym – Indianie zostali wygnani na suche i bezdrzewne równiny położone daleko na zachodzie, w bezludne rejony znane pod nazwą Wielkiego Amerykańskiego Pustkowia”

Dale Van Every (1896–1976)

Great American Desert
Źródło: The Disinherited; cyt. za: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 190.

O ludziach , O religii , O ptakach , O cierpieniu

„Historia kapitalizmu to w istocie ciągła walka o granice rynku. Wiele spośród rzeczy, które dziś znajdują się poza rynkiem, zostało z niego usuniętych mocą decyzji politycznych, a nie przez działanie procesów rynkowych: ludzie jako przedmioty handlu, miejsca pracy w administracji rządowej, głosy wyborcze, decyzje sądów, miejsca na uniwersytetach albo lekarstwa bez certyfikatów. Wciąż podejmowane są próby handlu przynajmniej niektórymi z nich albo w sposób nielegalny (przekupywanie urzędników, sędziów czy wyborców), albo legalnie (korzystanie z usług drogich prawników, by wygrać proces, dotacje dla partii politycznych i tak dalej). I chociaż ruchy te odbywały się w obu kierunkach, to występuje tendencja do mniejszego urynkowienia.”

Ha-Joon Chang (1963)

23 rzeczy, których nie mówią ci o kapitalizmie (2010)
Źródło: s. 28–29.

O ludziach , O decyzjach , O walce

„Nienawiść do Armii Krajowej widoczna była na każdym kroku. Oddziały partyzanckie na Lubelszczyźnie i Zamojszczyźnie, Podkarpaciu i Polesiu były łapane. Rosjanie mordowali ludzi bez pardonu. To były pierwsze sygnały, jak się będą układały stosunki Polaków z AK i ZSRS. Ludzie wpadali w ręce Sowietów i byli mordowani bez pytań. Żołnierze czasem byli selekcjonowani i trafiali do ludowego wojska. Jednak oficerowie byli albo mordowani, albo szli do obozów, z których się nie wraca.”

Janusz Brochwicz-Lewiński (1920–2017) polski wojskowy, powstaniec warszawski

Źródło: Gen. Gryf o powstaniu, emigracji, III RP, Smoleńsku i walce z Rosją. „Gdyby mogli, sprzątnęliby mnie na ulicy” http://wpolityce.pl/historia/261112-tylko-u-nas-gen-gryf-o-powstaniu-emigracji-iii-rp-smolensku-i-walce-w-rosja-gdyby-mogli-sprzatneliby-mnie-na-ulicy?3, wpolityce.pl, 1 sierpnia 2015.

O nienawiści , O ludziach , O czasie , O walce

„Jeszcze do niedawna ojciec unikał rozmów związanych z jego przeżyciami w czasie wojny. Mimo to towarzyszyły mi one od dziecka: z tej książki, którą znalazłem w domowej bibliotece w wieku 12 lat, dowiedziałem się, dlaczego nie mam dziadków ze strony ojca i dlaczego u nas w domu nigdy się o tym nie wspominało. Wówczas pamiętnik ten pomógł mi w poznaniu nieznanej części naszej rodzinnej historii… I nadal nie mówiliśmy na ten temat. Może właśnie dlatego uszło mojej uwadze, że przeżycia ojca mogą dziś kogoś jeszcze zainteresować. O sensie wydania tej książki przekonał mnie mój przyjaciel, wielki niemiecki poeta Wolf Biermann, który uświadomił mi jej niezwykłą wartość dokumentalną.”

Andrzej Szpilman (1956) polski kompozytor, producent muzyczny i lekarz stomatolog

Źródło: Wstęp (marzec 2003) w: Władysław Szpilman, Pianista. Warszawskie wspomnienia 1939–1945, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002, ISBN 8370069541, s. 5.

O wojnie , O dzieciach , O książkach , O domu

„Osobiście uważam, że Polska mogłaby przesunąć się nieco na zachód, jak żołnierze robiący dwa kroki na komendę: „Równaj w lewo.””

Winston Churchill (1874–1965) premier Wielkiej Brytanii

28 listopada 1943, rozpoczynając dyskusję o polskiej granicy wschodniej na konferencji w Teheranie.
Źródło: Pierre Buhler, Równaj w lewo. 70 lat od szczytu w Teheranie, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 2 grudnia 2013

„(…) nie ma żadnego schematu, wedle którego kręci się film akcji (czy jakikolwiek inny). Na planie musisz posługiwać się swoim instynktem, plus masz świadomość tego, co sam chciałbyś zobaczyć w kinie jako widz. Ja zawsze zaczynam od opowiadanej historii. Jeśli widowni się ona nie spodoba, to wszelkie atrakcje staną się niepotrzebne. Moją filozofią wyjściową jest to, że ludzie chodzą do kina, aby obejrzeć ciekawą historię, niekoniecznie, żeby zobaczyć kilka fajnych wybuchów.”

Jonathan Mostow (1961)

Źródło: Wywiad, 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=62811

O ludziach

„Kiedy Polska została wymazana z mapy Europy, nadzieje na odzyskanie niepodległości wiązano najpierw z Napoleonem, później zaś z carem Aleksandrem I. Niepodległość tę miały załatwić polskie hrabianki, które weszły do cesarskich łóżek. Jak dowodzi historia, była to jednak próba chybiona.”

Jerzy Jankowski (1887–1941)

Monarsze sekrety

„Prawdopodobnie w historii dyplomacji nie zdarzyła się taka sytuacja, żeby ambasador spotykał się z atakami ze strony własnych przełożonych w MSZ i polityków polskich, jednocześnie przy pełnym wsparciu – i powiedziałbym – nadzwyczajnej życzliwości, jaka spotkała mnie ze strony rządu argentyńskiego. Tym bardziej że po mojej nominacji przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego wyjechałem do Argentyny po kłopotliwym okresie milczenia dyplomatycznego, bo również mój poprzednik ze względów politycznych został odwołany.”

Zdzisław Jan Ryn (1938)

Źródło: Sikorski obniżył rangę ambasady w Argentynie, naszdziennik.pl, 25 października 2008

O wsparciu

„Nie człowiek jest momentem z historii rzeczy, lecz rzeczy są momentem z historii człowieka (…), a to, co człowiek uważa za świat jest zawsze pewnym rodzajem planu służącego do skoordynowania jego działalności. Działalność człowieka, jej rodzaj, stopień jej rozwoju określa pojęcia, jakie ma on o świecie.”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Legenda Młodej Polski (1909)
Źródło: przedmowa do pierwszego wydania

O świecie

„W ogóle bohaterstwo Polek jest niewiarygodne. Mężczyźni Polacy to są raczej awanturnicy.”

Aleksander Krawczuk (1922) historyk polski, minister kultury

Wypowiedzi w wywiadach
Źródło: Tomasz Borejza, Prof. Krawczuk: historia to nauczycielka, której nie słuchamy http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/prof-krawczuk-historia-to-nauczycielka-ktorej-nie-sluchamy/v5eblz, wiadomosci.onet.pl, 28 stycznia 2016

O mężczyznach

„Nasze życie jest opowiadaniem się historii, której fabuła zależy od nas w niewielkim stopniu. Za to treść zależy od nas. Treść zależy od tego, jak strawimy fabułę, która nam przypadła.”

Magdalena Tulli (1955) polska pisarka i tłumaczka

Źródło: Agnieszka Sowińska, Czytelnia: Rozlazłość mi wyszła uszami http://www.dwutygodnik.com/artykul/4729-czytelnia-rozlazlosc-mi-wyszla-uszami.html, dwutygodnik.com nr 115/2013.

O życiu

„Jeżeli księża wezmą udział w Paradzie Równości i zaproszą mnie na swoją procesję, to też pójdę. Oczywiście powinni zawsze uczestniczyć w Paradach Równości, bo to Chrystus rzucił pierwsze równościowe hasło w historii świata – wszyscy są równi wobec Boga. Drugie sformułowała rewolucja francuska – wszyscy są równi wobec prawa. I trzecie Marks – wszyscy są równi ekonomicznie. Te trzy idee zmieniły oblicze świata.”

Joanna Senyszyn (1949) polska działaczka polityczna, ekonomistka

w odpowiedzi na pytanie dziennikarza, czy weźmie udział w procesji z okazji Bożego Ciała.
Źródło: „Przegląd”/Onet.pl http://wiadomosci.onet.pl/1563264,2677,3,kioskart.html

O Bogu , Chrystus

„Lepiej umrzeć, stojąc dumnie wyprostowanym niż żyć na kolanach.”

Emiliano Zapata (1879–1919) meksykański rewolucjonista

Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 201.

O książkach , O świecie

„Jaśnie Oświecona księżna Maria Feliksowna Romanowska-Krasińska, zasłużona artystka teatrów cesarskich Krzesińska.”

Matylda Krzesińska (1872–1971)

napis na pomniku w paryskim cmentarzu komunalnym Sainte-Genevieve-des-Bois, gdzie ją pochowano
O Matyldzie Krzesińskiej
Źródło: Violetta Wiernicka, Baletnica Imperium, „Newsweek Historia”, 9/2014, s. 79.

„Kraków nocą wyglądał tak, jakby zwieńczeniem historii ludzkości miał być jeden wielki pub, Disneyland, jakby jedynym, co przychodzi do głowy ludziom żyjącym w tym mieście i odwiedzającym je, było nawalenie się na maksa i lizanie czarnego krakowskiego asfaltu, ciemnego bruku udającego historyczny, a położonego w latach dziewięćdziesiątych.”

Ziemowit Szczerek (1978) polski pisarz i publicysta

Siódemka (2014)
Źródło: s. 19.

„Powinniśmy przeciwstawić się nadmiernemu wzrostowi znaczenia jakiejkolwiek potęgi.”

Edward Grey (1862–1933)

wystąpienie przed Izbą Gmin, 4 sierpnia 1914.
Źródło: Pokoju w Europie nie da się uratować, przeł. Tomasz Krzyżanowski, w: Wielkie mowy historii, t. 2, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.

O pokoju

„Pojawiła się propozycja zagrania w serialu i z przyjemnością ją przyjęłam. Nie należę do tych piosenkarek, które chcą nagle zostać aktorkami, tylko po prostu lubię wyzwania. A ten epizod traktuję jak przygodę. Tym bardziej, że „Na dobre i na złe” ma swoją historię i renomę.”

Anna Wyszkoni (1980) wokalistka polska zespołu ''Łzy''

Źródło: Joanna Rutkowska, Ze sceny przed kamery - Ania Wyszkoni http://www.nadobre.pl/20539/ze-sceny-przed-kamery-ania-wyszkoni.html

O przyjemności

„Dzisiaj ukraińscy nacjonaliści stanowczo temu zaprzeczają, oni zawsze „walczyli” z bolszewikami – podkreślają stanowczo – i to jest pierwszy bluff ukraińskich ekstremistów przedkładany światu w środku XX stulecia. Robią też „wielkie oczy” na zarzut, że także oni mają swój haniebny udział w katyńskiej zbrodni.
Na licznych wiecach i mitingach organizowanych przez nacjonalistów (którzy udawali komunistów) na rozkaz władz bolszewickich, były i takie, na których publicznie zestawiano listy Polaków przeznaczonych do wywózki z Hałyczyny jako „ochwiścia” zupełnie niepotrzebne na „ukraińskiej” ziemi – i to też był bluff. Albowiem ziemia ta od zarania historii była polską i aż do wypędzenia z niej Polaków przez NKWD na wschód a przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na zachód, mieściła więcej Polaków, niż Rusinów-Ukraińców.”

Edward Prus (1931–2007) historyk polski

Bluff XX wieku, Londyn 1992

O świecie

„Nazywanie Wielkiego Głodu „ludobójstwem ukraińskiego narodu” jest wymysłem zagranicznych historyków. Głód z lat 30. to ludobójstwo narodów Ukrainy, Rosji, Kazachstanu i Mołdawii.”

Dmytro Tabacznyk (1963)

Źródło: Iwona Gal, Minister zmienia historię Ukrainy, „Gazeta Wyborcza”, 8 września 2010.

O głodzie

„Macie być szybcy i brutalni. Tylko terrorem można wykurzyć Angoli.”

Michael Collins (politique) (1890–1922) polityk irlandzki

instruując podwładnych, 1919.
Źródło: Marcin Bielesz, Ojcobójstwo Irlandzkiej Armii Republikańskiej, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 23 lipca 2012.

„Tak naprawdę nie wiem, w co powinienem się wczytywać w scenariuszach, nie mam określonej reguły na tworzenie muzyki. Robię ją uchem i sercem. Muzykę trzeba usłyszeć, nie idzie o rozpisywanie jej na nuty. Kiedy czytam historię myślę o melodii, ciszy i o tym wszystkim co łączy mnie z charakterem tej historii – tak komponuję.”

Gustavo Santaolalla (1951)

Źródło: Monika Petryczko, Robię muzykę do dobrych filmów. Gustavo Santaolalla, laureat Oscara, specjalnie dla Stopklatki, 3 lipca 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=32295

O myślach , O charakterze , O czytaniu , O myśleniu

„Fałszywe jest też wyobrażenie, że NSZ-ONR stanowiła najważniejsze ugrupowanie prawicowe w podziemnym życiu politycznym. Tę rolę odgrywało Stronnictwo Narodowe, stanowiące jeden z fundamentów Państwa Podziemnego oraz władz emigracyjnych. Członkowie NSZ-ONR rozbijali jedność prawicy, posuwając się do mordowania swych kolegów szukających porozumienia z SN czy AK.”

Rafał Wnuk (1967) historyk polski

Źródło: Brygada Świętokrzyska. Zakłamana legenda, „Ale Historia” nr 4, 25 stycznia 2016.

„Wielu historyków wskazywało już, że metody «badawcze» Grossa nie mają nic wspólnego z nauką, z autentycznym badaniem historii. Dla mnie socjolog Gross to człowiek, który jest prawdziwym antytalentem historycznym. W swym antypolskim fanatyzmie Gross dotąd nie zrozumiał, że sam obnaża na każdym kroku swoje nieuctwo niebywale mizernym zestawem źródeł. Tej mizerii towarzyszą horrendalne uogólnienia na temat polskiego narodu czy Kościoła katolickiego. Skupia się na bardzo szerokim opisywaniu paru zdarzeń i wyrokuje w oparciu o nie, równocześnie przemilczając fakt, że były setki zdarzeń o dokładnie przeciwstawnej wymowie.”

Jerzy Robert Nowak (1940) polski historyk

o książce Złote żniwa.
Źródło: Józef Kowalski (rozmowa z Jerzym Robertem Nowakiem), Rozbić ofensywę antypolonizmu. „Opcja na Prawo” nr 3, 2011, s. 16.

O nauce

„W dzieciństwie zachwycali mnie ludzie, którzy mogli pociągnąć za sobą tłumy, opowiadając jakąś historię. Chciałem umieć opowiadać takie historie lepiej od innych, najlepiej na świecie.”

Miloš Forman (1932–2018) czeski reżyser filmowy

Źródło: wywiad Igora Guśkowa, „Wriemia Nowostiej”, tłum. „Forum”, 22 listopada 2010.

O ludziach , O dzieciństwie

„Zależy mi na dobrym przestawieniu postaci, którą gram. Na tym to polega, na wiarygodnym przedstawieniu ludziom danej historii.”

Izabela Kuna (1970) aktorka polska

Źródło: Mnie się na szczęście jeszcze chce - wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=53015

O szczęściu

„Odbudowałam, co zostało zniszczone, wzniosłam, co było niedokończone, odkąd Azjaci żyli w kraju północnym, a między nimi barbarzyńcy, którzy zawalili to, co było stworzone i panowali, nie znając Re.”

Hatszepsut (-1507–-1458 p. n. e.)

o swoim wkładzie w odbudowę świątyń zniszczonych przez Hyksosów.
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, tłum. Monika Gajowa, ISBN 8389632241, s. 118.

O kobietach , O świecie

„Przypomina to historię pewnego pana nazwiskiem Abel, który pojechał do Ameryki. Tam nazywano go Ebel. Zaczął się więc pisać Ebel. Wtedy mówiono mu: Ibel. Pisał się więc Ibel. Wtedy zaczęto go nazywać Ajbel. Więc na wizytówce zjawisł się Ajbel, co Amerykanie wymawiali Edżbel. Na wizytówce ukazał się Edżbel… Słowem, po paru miesiącach p. Abel wyjechał z Ameryki jako Mr. Kopstruczumcziwadze.”

Julian Tuwim (1894–1953) polski poeta

Pegaz dęba, czyli panopticum poetyckie
Źródło: s. 187

„Warszawa jest strasznie brzydkim, skrzywdzonym miastem. Na tle innych polskich miast wygląda smutno. Jest okaleczona historią i trudno jej się podnieść. To jej blizny są mi bliskie, nie jej piękno.”

Andrzej Jakimowski (1963) reżyser polski

Źródło: „Zwierciadło”, 1/1935, styczeń 2008

Cytaty o pięknie

„Dnia 31 lipca. Dziś w Warszawie ta sama sytuacja, co wczoraj. Przedmieścia nie są ostrzeliwane przez artylerię, wbrew temu, co podało BBC. W instytucjach, opuszczonych przez Niemców, zaczynają dyskretnie urzędować władze podziemne. „Nowy Kurier Warszawski” i „Warschauer Zeitung” nie wyszły.”

Stefan Korboński (1901–1989) polski polityk ruchu ludowego, działacz Polskiego Państwa Podziemnego

depesza Korbońskiego do Londynu, 31 lipca 1944.
Źródło: Zofia Korbońska, Refleksje z powstania 1944. Zofia Korbońska świadek historii, op. cit., s. 24–25.

„Mięsna potrawa, jeśli nie zaszkodzi duszy, to ciału z pewnością nie pomoże.”

Jadwiga Śląska (1174–1243)

Źródło: Żywot świętej Jadwigi (XIII w.), cyt. za: Beata Maciejewska, Święta księżna z butami pod pachą, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 6 sierpnia 2012

O butach , O duszy

„W Biblii jest wiele bzdur, np. historia o Arce Noego. – Projektowała ją osoba, która miała sześćset lat, zwierzęta pływały kilkadziesiąt dni, a nie wszystkie są roślinożerne, więc jak one mogły przetrwać? Takich bzdur w Biblii jest wiele, można mnożyć przykłady.”

Armand Ryfiński (1974) polski polityk

wystąpienie w telewizji Superstacja.

O biznesie , O zwierzętach

„Byli wśród nas ludzie różnych pokoleń, tradycji, orientacji ideowych. Łączyła nas troska o wszystkich skrzywdzonych i bitych. Pragnęliśmy dawać temu świadectwo – bez względu na zagrożenie osobiste, bez względu na polityczną taktykę, bez względu na to, kim jest prześladowany. Kierowaliśmy się przekonaniem, że przestrzeganie praw człowieka i obywatela jest warunkiem pokoju między ludźmi i narodami; przekonaniem, że nie może być sprawiedliwej Europy bez niepodległej Polski na jej mapie. Służyliśmy sprawie wolności Polski i wolności Polaków w Polsce, tak jak mogliśmy i umieliśmy, jak dyktowało nam sumienie i obywatelskie rozeznanie sytuacji. Mieliśmy przed oczyma ideał Polski, która szczyciła się niegdyś tolerancją i wolnością; Polski, która umiała być wspólną ojczyzną Polaków, Białorusinów, Litwinów, Ukraińców, Żydów, ojczyzną wszystkich swych obywateli – bez względu na ich język, wyznanie, pochodzenie narodowościowe. Nie do nas należy ocena naszej pracy. My chcielibyśmy, aby stanowiła ona wkład do wielkiego narodowego dzieła: tworzenia niepodległej, sprawiedliwej, demokratycznej Polski.”

Edward Lipiński (1888–1986) polski ekonomista i polityk

Źródło: Jan Skórzyński, Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, Wyd. Świat Książki, Warszawa 2012.

O ludziach , O książkach , O świecie , O pokoju

„Na terenie Polski przed II wojną światową mieszkała więcej niż połowa Żydów z całego świata, współtworząc przez wieki naszą historię i kulturę. Jesteśmy więc dłużni naszym dawnym współobywatelom zainteresowanie ich losem i twórczym działaniem na różnych polach.”

Jerzy Wyrozumski (1930–2018) polski historyk, profesor nauk humanistycznych

Źródło: Anna Wojnar, Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach, „Alma Mater” nr 90, marzec 2007, s. 49.

O losie , O wojnie , O wieku

„Jestem świadomy tego co się teraz dzieje w świecie, więc piszę o tym, co jest aktualne. Patrzę w przyszłość, przewidując dokąd zmierza ludzkość, na podstawie tego co wiem o historii i czego nauczyłem się z Biblii. Nie można zaprzeczyć, że świat jest w stanie bardzo szybkiego upadku. W niebie są dziury [ozonowe], a rośliny, drzewa, ryby i zwierzęta umierają. Nawet gleba umiera. Zegar tyka i musimy coś zrobić. Ludzkość jest wsysana w wir śmierci. Wiem, że rzeczy zostaną poprawione prędzej czy później. Każdy ma dobre intencje, ale liczą się uczynki. Zacznij najpierw od siebie. Jeśli chcesz zrobić coś dobrego dla ludzkości, daj dobry przykład.”

Dave Mustaine (1961) gitarzysta amerykański (Metallica, Megadeth)

w 1993.

O śmierci , O świecie , O rybach , O przyszłości

„Śląsk jest dla mnie regionem, w którym się urodziłem i wychowałem, miejscem, gdzie nadal mieszkam (mimo że od kilku lat mieszkam też w Warszawie), gdzie mam rodzinę, gdzie robiłem i nadal mam zamiar robić swoje filmy. Na Śląsk wracam po energię, tu ładuję akumulatory. Od lat jestem związany z Wydziałem Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego, w tym regionie zrealizowałem swoje najważniejsze projekty filmowe. Wierzę, że nakręcę jeszcze sporo historii tutaj osadzonych.”

Maciej Pieprzyca (1964) polski scenarzysta i reżyser filmowy

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 26 lutego 2007

O rodzinie

„Na przestrzeni całej historii ludzie byli wykorzystywani i zwodzeni przez polityków.”

Kōdō Sawaki (1880–1965)

Do ciebie. Powiedzenia zen
Źródło: s. 27

O ludziach

„Każdy dom po szesnastu latach wymaga remontu, zwłaszcza gdy przetoczyły się przez niego różne zawieruchy. Nasz stał na słabym fundamencie, więc remont musiał być poważny… Historia, a może nasz wiek, czyli 40 lat, postawiły nas wobec życiowych weryfikacji. Chcieliśmy opowiedzieć się po stronie wartości, które sami wyznawaliśmy.”

Agata Piotrowska-Mastalerz (1966)

o ślubie kościelnym po 16 latach od ślubu cywilnego.
Źródło: Izabela Górnicka-Zdziech, Rodzina od kuchni, „Magazyn Familia”, 14 stycznia 2010 http://www.magazynfamilia.pl/artykuly/Rodzina_od_kuchni,2185,91.html

O rodzinie , O domu , O ślubie , O wieku

„Wielcy artyści szesnastowiecznych Włoch cieszyli się przez całe życie prestiżem, którego nigdy nie utracili. Leonardo, Rafael, Michał Anioł i Tycjan byli nie tylko wielkimi malarzami; wysoki był też ich status społeczny i artyści północy mieli prawo z zazdrością spoglądać przez Alpy na kraj, gdzie papieże i królowie traktowali geniuszów jak równych sobie.”

Michael Levey (1927–2008)

Źródło: Od Giotta do Cézanne'a. Zarys historii malarstwa zachodnioeuropejskiego, Wyd. Arkady, Warszawa 1988, tłum. Maria i Stanisław Bańkowscy, s. 101.

O życiu , O zazdrości , O aniołach , O malarstwie

„Ta praca to była przyjemność.”

John Woods (1955) lekkoatleta irlandzki, długodystansowiec

Źródło: Bartosz Wieliński, Oberkat III Rzeszy, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 6 sierpnia 2012

O przyjemności

„Czy to nie paradoks historii, że w chwili, gdy pewne grupy kleru stają się rewolucyjne, niektóre grupy marksistowskie stają się pseudorewolucyjnym kościołem? Mam nadzieję, że nie będę ekskomunikowany, ani nie będę doprowadzony przed Świętą Inkwizycję za te słowa. Nie ma nic bardziej antymarksistowskiego niż dogmat i sztywne myślenie. W świecie idei rewolucyjnych nikt nie ma prawa uzurpować sobie monopolu.”

Fidel Castro (1926–2016) przywódca kubański

w 1963, kpiąc z radzieckich komunistów.
Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, s. 30.

O książkach , O świecie , O myślach , O myśleniu

„Nie mogłem sobie wyobrazić, że istnieją jeszcze połacie nietkniętej, dzikiej przyrody. To, co pojawiało się przed moimi oczami, przypominało przenikanie do innych czasów, innego świata (…). I wyjątkowo dziwnie było siedzieć w pociągu, który sam w sobie jest wytworem współczesnej technologii, i przemierzać miejsca tak naturalne i niezniszczone przez człowieka.”

David Bowie (1947–2016) angielski piosenkarz i aktor

w 1973, w liście do swojej menadżerki, pisanym z podróży Koleją Transsyberyjską.
Źródło: Marta Panas-Goworska, Andrzej Goworski, David Bowie w drodze przez ZSRR. Jaki świat Ziggy Stardust zobaczył z okien Kolei Transsyberyjskiej, „Ale Historia” http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,21230138,david-bowie-w-drodze-przez-zsrr-jaki-swiat-ziggy-stardust.html, wyborcza.pl, 16 stycznia 2017.

O świecie

„Osiągniemy wyższy poziom wygody i bezpieczeństwa aniżeli kiedykolwiek istniał w historii świata.”

Herbert Hoover (1874–1964) amerykański polityk, prezydent USA

podczas inauguracji prezydentury (4 marca 1929).
Źródło: Longin Pastusiak, Prezydenci. Stany Zjednoczone od Andrew Johnsona do Franklina D. Roosevelta, Warszawa 1989, s. 459.

„Licyjczycy okazują kobietom więcej szacunku niż mężczyznom. Mają nazwiska po matkach, a spuściznę zostawiają nie synom, a córkom.”

Mikołaj z Damaszku (-64–4 p. n. e.)

Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, tłum. Monika Gajowa, ISBN 8389632241, s.9.

O kobietach , O świecie , O matce

„Szalenie ważna w „Biesach” była dla nas nie tylko kwestia rewolucji, ale też teza, że terroryzm, terror, nie pojawia się z powodu siły tych, którzy go wprowadzają, ale z powodu słabości demokratów i niezależnie myślących ludzi. To był spektakl o mechanizmach, które znaliśmy z naszej ówczesnej rzeczywistości i które są wiecznie żywe. O tym, że jeśli nie będziemy uczciwie rozmawiać o przeszłości, upominać się o niezafałszowaną pamięć, jeśli stracimy czujność – historia może się powtórzyć, a ci, przeciw którym od początku występowaliśmy – powrócą. No i powracają, to właśnie przypadek tzw. demokracji w Serbii.”

Borka Pavićević (1947–2019)

Źródło: Joanna Wichowska, Magiczna ściereczka http://www.dwutygodnik.com/artykul/3867/, Dwutygodnik.com nr 89/2012.

O ludziach , O demokracji , O rzeczywostości , O sile

„Polityka mnie żenuje. Ręce mi opadają, kiedy widzę te wszystkie szafy Lesiaków i inne absurdalne historie. To, co się teraz dzieje, jest niewiarygodne. Najgorzej, że ludzie często nie wiedzą, że to jest cyrk. Wszyscy traktują politykę bardzo poważnie. Ale jest jedna ogromna różnica między kabaretem prawdziwym a politycznym. Satyryk przedstawiając żart na scenie, ma świadomość głupoty. Politycy, za przeproszeniem, najczęściej absolutnie tej świadomości nie mają, a puenty wychodzą im przypadkiem. A to już nie jest profesjonalizm.”

Katarzyna Pakosińska (1972) polska artystka kabaretowa

Źródło: „Dziennik Zachodni”, 31 grudnia 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/wmww.htm

O ludziach , O głupocie

„Historię ludzkości w naszym wieku ukształtowały dwa czynniki – rozwój nauk ścisłych i technologii oraz wielkie burze ideologiczne, które zmieniły losy całej ludzkości: rewolucja rosyjska oraz jej następstwa – prawicowe i lewicowe tyranie totalitarne i wybuch nacjonalizmu, rasizmu i nietolerancji religijnej.”

Isaiah Berlin (1909–1997) brytyjski filozof i historyk idei pochodzenia rosyjskiego

O losie , O nauce , O wieku

„Jestem reinkarnacją Chrystusa. Nowym prorokiem.”

Wissarion (1961)

Źródło: Błażej Dąbrowski, Wykastrowane archanioły, „Focus Historia” nr 12 (92)/2014 (grudzień), s. 56.

Chrystus

„Aby cokolwiek osiągnąć, trzeba iść po trupach.”

Ilich Ramírez Sánchez (1949) urodzony w Wenezueli terrorysta

Źródło: Paul Elliott, Krwawa historia morderstw i zamachów politycznych, tłum. Grzegorz Siwek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, s. 5.

O domu

„Wojna w Azji Dalekowschodniej [wojna na Pacyfiku] była słuszna i usprawiedliwiona.”

Hideki Tōjō (1884–1948) japoński polityk, premier

Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 213.

O wojnie , O książkach , O świecie

„Historia nie grzeszy nadmiarem logiki w potocznym tego słowa znaczeniu. Posiada własną i stosuje się do niej w sposób rygorystyczny.”

Paweł Jasienica (1909–1970) polski pisarz i eseista

Rozważania o wojnie domowej
Źródło: wyd. Kraków 1989, s. 10

„Na początku minionej dekady Hannes Stöhr nakręcił film „Berlin Is in Germany”, z którego wynika, że wizerunek Berlina się zmienia. Że dawna swoboda berlińska jest tłamszona przez biurokrację i drobnomieszczańskość przywleczoną z Bonn, które jeszcze po zjednoczeniu Niemiec było przez kilka lat stolicą. Ale po latach okazało się, że Berlina nie można tak łatwo ujarzmić. Że film Stöhra opowiada w istocie tylko o krótkim momencie w historii tego miasta. Takim, w którym obyczaje filistrów z Bonn stały się elementami dominującymi tylko na chwilę. Nadal więc Berlin daje poczucie swobody. Jest otwarty i tolerancyjny. Także dla obcokrajowców.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: W Berlinie przestałem się czuć emigrantem – rozmowa Tomira Mazura – „tomir pisze o kulturze” https://tomirmazur.wordpress.com/2015/10/15/w-berlinie-przestalem-sie-czuc-emigrantem/

„Rewolucja francuska była tak decydującym wydarzeniem w historii emancypacji ludzkości, że należałoby ją co jakiś czas powtarzać.”

Immanuel Kant (1724–1804) niemiecki filozof

Źródło: Reflexionen

O czasie

„Dziś rano John Mitchell, były szef związku zawodowego górników, podczas gry w baseball plażowy z Przewodniczącym Samem Gompersem, Sekretarzem Frankiem Morrisonem i innymi przywódcami AFL zgubił pierścionek z brylantem warty 1000 dolarów, ofiarowany mu przez jego zwolenników po wygaszeniu wielkiego strajku w przemyśle węglowym w Pensylwanii. Kapitan George Berke, emerytowany ratownik, odnalazł pierścionek, za co Mitchell odwdzięczył się, wręczając mu banknot studolarowy, który wyciągnął z pliku noszonego w kieszeni.”

Samuel Gompers (1850–1924)

fragment relacji prasowej z luksusowego nadmorskiego kurortu Atlantic City w stanie New Jersey, 1910.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 428.

O relacjach

„Gdy do nas dotarł „Biuletyn Informacyjny”, bo ten był najpopularniejszy, od razu siedziało cztery, pięć osób, jeden czytał, wszyscy komentowali równocześnie. To nie to, że ktoś sobie w kącie pojedynczo czytał. Nie, myśmy zbiorowo czytali.”

Hanna Szczepanowska (1929–2017)

Źródło: Hanna Szczepanowska „Heban” Archiwum Historii Mówionej http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/hanna-szczepanowska,607.html 1944.pl

O czytaniu

„Ci prekursorzy, twórcy klasycznych westernów, niewiele w sumie różnili się od tych prawdziwych pionierów Dzikiego Zachodu. Też odważnie zapuszczali się na odludzie, z tą różnicą, że nie szukali złota, a chcieli opowiedzieć pewną historię. Dzisiaj wydaje się, że nie ma nic prostszego niż zrobienie westernu, ale wtedy, w ich sytuacji, było to prawdziwe wyzwanie. I prawdziwe ryzyko, nie tylko artystyczne czy finansowe. Kiedyś dla lepszego efektu kamery przywiązywało się do pędzących dyliżansów, a aktorzy wykonywali takie kaskaderskie sztuki, że na samą myśl może strach oblecieć. W Dobrym, złym i brzydkim jest na przykład scena, kiedy Eli Wallach ze związanymi z tyłu rękami galopuje przez całe miasto. Bez dublera! Spróbuj dzisiaj poprosić kogoś, żeby powtórzył taki wyczyn.”

Olivia Wilde (1984) aktorka amerykańska

Źródło: Yola Czaderska-Hayek, Kobieta znikąd. Olivia Wilde specjalnie dla Stopklatki, stopklatka.pl, 22 sierpnia 2011 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=80015

O kobietach , O strachu , O myślach , O myśleniu