Cytaty na temat opera (106 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Pieprzę rocka, przerzucam się na operę.”

Freddie Mercury (1946–1991) brytyjski muzyk rockowy, wokalista (Queen)

„Rozkoszowałem się pierwszymi aktami wszystkiego co stworzył Wagner. Efekt był zawsze tak potężny, że jeden akt w zupełności mi wystarczał. Kiedy wysłuchiwałem dwóch aktów, zawsze byłem fizycznie wyczerpany. A gdy odważyłem się wysłuchać całej opery, byłem bliski samobójstwa.”

Mark Twain (1835–1910) amerykański pisarz, satyryk, humorysta

Aforyzmy i sarkazmy

O samobójstwie

„Trzeba przełamać stereotyp, że opera to nuda i wycie. Pójść na spektakl, ale nie wybierać najtrudniejszego repertuaru. Zacząć od współcześnie podanej klasyki.”

Anna Lubańska polska śpiewaczka operowa

Źródło: Film i pokaz mody w jednym, „Twój Styl” nr 02/2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/109943.html#

„W trzeciej klasie podstawówki byłem na operze Straszny dwór, która mnie niemal „zabiła”. Dostałem taki cios w głowę, jakbym przebył jakąś kosmiczną wędrówkę. Zobaczyłem wtedy tą gigantyczną scenę, usłyszałem muzykę, całą tą teatralną przestrzeń i to mnie powaliło. Potem były różnego rodzaju kółka teatralne, taneczne. W końcu zdawałem do szkoły teatralnej i nie było takiej możliwości bym się do niej nie dostał. Chciałem i chcę być aktorem.”

Paweł Tomaszewski (1983) aktor polski

odpowiedź na pytanie, dlaczego został aktorem.

„Droga do roli mojego scenicznego życia była wielce nietypowa. Pamięcią wracam do czasów stypendium u jednej z najwybitniejszych wykonawczyń tej roli, marzenia nie tylko mezzosopranów! To pod wokalną opieką prof. Iriny Archipowej poznawałam partie Carmen. Po powrocie do kraju, niemal na drugi dzień, otrzymałam zaproszenie do opery w Tallinie, aby wystąpić w Carmen. Jedna próba ansamblowa, bez tenora śpiewającego partię Josego, jedna orkiestrowa i jedna sceniczna… „Co mam robić?” – zapytałam asystenta reżysera i odpowiedź brzmiała: „Diełajcie, szto chatitie”. No i tak zadebiutowałam w tej najpiękniejszej partii – najbliższej memu sercu.”

Jadwiga Teresa Stępień (1954)

Źródło: Arkadiusz Jędrasik, Być artystą to powołanie i służba, „Nasz Dziennik”, 11 września 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/batp.htm

O marzeniach , Serce

„(…) ja jestem jak kurwa, utrzymanka biznesmena, która udaje, że nie istnieje, by nie przynosić kłopotów. Ale jak mój kochanek kupuje mi futro i prowadzi na premierę do opery, to przecież nie będę się opierać (…).”

Jerzy Urban (1933) polski dziennikarz

o zaproszeniu i wyeksponowaniu przez Janusza Palikota podczas wieczoru wyborczego.
Źródło: wp.pl, 25 października 2011 http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html

O kochankach

„Pewnego zimowego poranka maszerowaliśmy w mundurach na studenckie ćwiczenia wojskowe. Nagle zza rogu tuż obok Opery wyjechał peugeot, z którego wysiadła obsypana płatkami śniegu piękna jak sen czarowny Olga Sawicka. Na jej widok dowodzący nami major wydał komendę: kompania – padnij! W jednym momencie bractwo runęło przed artystką w zaspy śniegowego puchu, a zaskoczona gwiazda oniemiała z dumy i zachwytu.”

Sławomir Pietras (1943)

Wejście dla artystów (rubryka felietonowa w tygodniku „Angora”)
Źródło: Już Cię więcej nie zobaczę…, „Angora” nr 16 (1296), 19 kwietnia 2015, s. 9.

O ćwiczeniach , O gwiazdach , O snach

„Odnajduję się w stuprocentowym kiczu, którego inni artyści by się wstydzili. Zrobiłam z niego swój atut. Jednocześnie szukam ambitnego repertuaru – śpiewam piosenki Marleny Dietrich, Lizy Minnelli. Nie udaję kogoś, kim nie jestem – nie urodziłam się, by śpiewać w operze.”

Natasza Urbańska (1977) aktorka, tancerka i piosenkarka polska

Źródło: Agnieszka Sztyler, Wyśpiewałam to sobie, „Twój Styl” nr 12, grudzień 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/128793.html

O śpiewie

„Muzyka symfoniczna była głównym przedmiotem studiów, można rzec, że jedynym. Jest oczywiście kilka dzieł, które działają mi na wyobraźnię i z którymi chciałbym się zmierzyć. Opera, czy raczej wszystkie gatunki teatru muzycznego, wypełnia jednak cały mój czas i brak intensywnego kontaktu z symfoniką jest naturalną koleją rzeczy. Nie można mieć wszystkiego.”

Tomasz Biernacki (1974)

Źródło: „Nasz Dziennik”, 24 października 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/ccze.htm

O muzyce , O czasie

„Prawie w ogóle nie słucham muzyki, a już na pewno nie opery. Delektuję się ciszą.”

Aleksandra Kurzak (1977)

Źródło: Robert Migdał, To jest zazdrosny zawód, „Polska Gazeta Wrocławska” nr 28, 4 lutego 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/110614.html

„Ludzie patrzą na największe gwiazdy takie jak Anna Netrebko czy Placido Domingo i wydaje im się, że tak właśnie wygląda świat opery. Ale na taki styl życia może sobie pozwolić co najwyżej dziesięciu śpiewaków na świecie. Cała reszta, w tym oczywiście ja, po prostu ciężko pracuje. Zdarza nam się występować w niesamowitych produkcjach, ale nie jesteśmy multimilionerami, którzy latają prywatnymi odrzutowcami, albo wydają pieniądze sponsorów. To pewnie nie byłoby takie złe, ale ceną jest niesamowita presja.”

Daniel Okulitch (1976)

Źródło: „Zawsze podróżuję z biczem”. Daniel Okulitch o śpiewaniu, aktorstwie i lżejszej stronie opery, Tokfm.pl, 31 grudnia 2010 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/108549.html#

O pieniądzach , O ludziach , O świecie , O podróżowaniu

„(…) [opera] się zmienia, bo zmienia się nasze życie, jego tempo i zasady. Kiedyś starano się wiernie odtworzyć czasy, w których rozgrywała się akcja sceniczna. Dzisiaj pozwalamy sobie na więcej dowolności, umieszczenie akcji w różnych czasach i różnej przestrzeni. Opera musiała się zmienić, żeby trafić do współczesnego człowieka. Z jednej strony trochę tego żałuję, bo wejście w inny, operowy świat było przyjemne, ale z drugiej strony rozumiem, że tak być musi, bo inaczej opera pokrywałaby się coraz grubszą warstwą kurzu.”

Anna Lubańska polska śpiewaczka operowa

Źródło: Film i pokaz mody w jednym, „Twój Styl” nr 02/2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/109943.html#

O życiu , O świecie

„Grzeczność w rozmowie polega na tym, ażeby mówiącemu pozwolić dokończyć zaczęte zdanie, którego dalszy ciąg znamy. Najgłupszy bowiem paplacz mniema, że mu służy ten sam przywilej co artyście śpiewającemu w operze arię, którą słyszeliśmy wiele razy.”

Aleksander Świętochowski (1849–1938) polski pisarz, publicysta, filozof i historyk

„Kryzys w Polsce wywołał w Europie falę gwałtownego poruszenia. Trafiła mi się świetna okazja, by własnym podpisem dołączyć do plejady wybitnych i znanych intelektualistów i artystów, którzy podpisali się pod zaproszeniem na spektakl ku czci bohaterskiego narodu polskiego zorganizowany w Operze Paryskiej pod patronatem francuskiego Ministerstwa Kultury. Jednak niektórzy zawodowi antykomuniści oświadczyli publicznie, że mój akt protestu nie przejdzie do historii, jak w ich przypadku. W owej naładowanej emocjami atmosferze, każde zachowanie nie dość jednoznaczne uznawano za dwulicowość.”

Gabriel García Márquez (1927–2014) pisarz kolumbijski, noblista

o stanie wojennym w Polsce.
Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 253.

O książkach , O świecie , O zachowaniu , O historii

„Wciąż żyjemy w świecie, w którym istnieje potrzeba audiowizualnego wydarzenia. Czuli ją Grecy, Rzymianie, pojawiła się nawet w kościele katolickim. Sztuką, która przez 300 lat z dużym powodzeniem zaspokajała tę potrzebę, była opera. A gdy opera się skończyła, pojawiło się kino. Teraz jest podobnie – kino umiera i będzie zastąpione przez inną formę telewizualną. To właśnie malarstwo powinno stać się początkiem nowego kina. Malarstwo ma olbrzymią siłę, narzuca sposób w jaki patrzymy na świat, postrzegamy krajobrazy, czy kobiece piękno. Słynny szwajcarski malarz Giacometti mówił, że twoja babcia może nie wie nic o Picassie, ale Picasso wie o niej wszystko. Mnóstwo ludzi przejawia olbrzymią ignorancję i myśli, że malarstwo to takie bardzo prywatne, kameralne zajęcie.”

Peter Greenaway (1942) brytyjski reżyser filmowy

Źródło: Wywiad, 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=41379

O ludziach , O świecie , Cytaty o pięknie , O myślach

„Kocham cię. Słyszy się to tak często: w operach mydlanych, w durnych sitcomach, przy wielu innych okazjach. Słowa zmieniają się w puste dźwięki, już nic nie znaczą. Boże drogi, chętnie bym krzyczał te dwa słowa bez przerwy, gdybym w ten sposób mógł cię zatrzymać. Nigdy w życiu nie usiłowałem zmieścić tak wiele znaczenia w jednym krótkim zdaniu.”

Jodi Picoult (1966)

Głos serca (2012)

O Bogu , Kochać się

„Cierpiał. Najpierw była muzyka poważna, symfoniczna, potem teatr dramatyczny. W końcu, niejako na straszny deser, opera. Gęsty tłum otaczający miejsce kaźni, głośno szydząc z ofiary, domagał się nowych tortur. W ostatnim słowie prosił o kilka taktów disco-polo. Wyzionął ducha porażony poezją współczesną.”

Marek Konecki (1949)

Księga kpin (satyry, ironie i nonsensy)

O muzyce , O cierpieniu

„Dawniej oczekiwano w napięciu na nową książkę lub operę. Dziś ludzie oczekują w napięciu na nowy model samochodu.”

Laurence Olivier (1907–1989) brytyjski aktor, reżyser, producent

O ludziach

„[Musical] To forma zawieszona pomiędzy operą, która jest gatunkiem bardziej serio, w której bardziej liczy się operowe wykonawstwo, a muzyką czysto rozrywkową, popową. Dzisiaj ludzie – tak mi się przynajmniej wydaje – spragnieni są lżejszego przekazu, jakim na pewno jest forma musicalu. Jako przykład mogę podać nasz rodzimy musical Metro lub cieszący się popularnością wśród młodzieży High School Musical.”

Aleksander Maliszewski (1952)

Źródło: Jacek Sobczyński, „Człowiek z La Manchy”, czyli jak wymieszać operę z popem, „Polska Głos Wielkopolski” nr 252, 28 października 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/126316.html

O ludziach , O młodzieży

„Ludzie zawsze chcą wiedzieć, co Ridge myśli, czuje… A przecież Ridge to postać z soap opery. Nie istnieje, więc nie czuje, nie myśli.”

Ronn Moss (1952) piosenkarz i aktor amerykański

Źródło: „Świat seriali”, 1 września 2008

O ludziach , O świecie , O myślach , O myśleniu

„We współczesnym teatrze odchodzi się od interpretacji gotowych tekstów na rzecz scenariuszy złożonych z wielu utworów odpowiednich dla tematu wziętego na warsztat. Jest to wolność, która bywa zdradliwa, ale wysoko ją cenię. W operze sztuka reżyserska jest nadal sztuką interpretacji. W tym też znajduję wartość, dlatego nie zamierzam naruszać struktury muzyki i tekstu. Interpretowanie libretta sprawia mi wielką przyjemność.”

Natalia Korczakowska (1979) polska reżyserka teatralna, scenografka, autorka tekstów

Źródło: Tomasz Gromadka, Odświeżyłam kontakt z nutami, „Rzeczpospolita”, 9 maja 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/28789

O przyjemności , O sztuce , O wolności , O czytaniu

„Moje zainteresowania krążą wokół sportu i nie tylko. Jeśli chodzi o sport, to odnajduję się we wszystkich prawie dziedzinach, czy to rolki, czy gra w tenisa lub squasha. Lubię również chodzić do teatru czy opery. Kiedyś miałam nawet możliwość wystąpienia w sztuce o zwierzętach. Dzięki czemu mogłam zobaczyć teatr od kuchni, poznać się z aktorami, którzy są niesamowitymi ludźmi. Wspierali mnie… Także bardzo fajne doświadczenie.”

Natalia Bocian (1987) polska zawodniczka fitnessu sportowego

Źródło: Aleksandra Kacprowicz, Natalia Bocian – mistrzyni fitness, fit.pl http://www.fit.pl/gwiazdyfit/kulturystyka_i_fitness/natalia_bocian_8211;_mistrzyni_fitness,284,1,1.html

O grach , O sporcie , O zwierzętach

„To prawda, ale mam nadzieję, że dzięki naszemu nagraniu Paderewski przeżyje renesans. Za oceanem jest kojarzony właśnie jako pianista i dyplomata. W Ameryce przyjęto bowiem, że jedynym polskim kompozytorem tworzącym opery był Stanisław Moniuszko. Liczę, że Manru na DVD to zmieni.”

Janusz Ratajczak (1929–1992) polski lekkoatleta

Źródło: Anna Stasiewicz, Czuję większy stres, kiedy gram przed „żywą” widowni, „Gazeta Pomorska” nr 58, 9 marca 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/134918.html

O prawdzie

„Lubię mieć kontakt ze słuchaczami, czuć, że dociera do nich każdy niuans mojej interpretacji. Takiego komfortu nie dają wielkie sceny, jak Metropolitan Opera w Nowym Jorku, mimo że mają znakomitą akustykę.”

Cecilia Bartoli (1966) włoska śpiewaczka

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 10 kwietnia 2001 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/cbartoli.htm

„Swego czasu opery zaczęto wykonywać w językach narodowych, wychodząc z założenia, że w ten sposób będą bardziej zrozumiałe dla publiczności danego kraju. Założenie było błędne nie tylko dlatego, że dla publiczności wyśpiewywane słowa najczęściej i tak są niezbyt zrozumiałe. Chodzi o to, że przecież kompozytorzy, tworząc muzykę do opery, brali pod uwagę brzmienie konkretnych słów. Inaczej się pisze do słów, powiedzmy, niemieckich, a inaczej – włoskich. Pod względem artystycznym brzmienie libretta i muzyka tworzą nierozerwalną całość i nie należy pozbawiać tego słuchaczy. Również śpiewak inaczej wykonuje swoją partię, gdy używa słów „zjednoczonych” z muzyką. Na szczęście nastąpił powszechny powrót do śpiewania oper w języku, w jakim napisane było oryginalne libretto. Jeśli zaś można zaproponować publiczności przedstawienie, które uwzględnia także inne istotne realia – warto z tego skorzystać, uszanować charakter epoki, w imię niezapomnianego przeżycia artystycznego. Naszą ideą jest zatem to, by publiczność festiwalu obcowała z takim dziełem, jakim mógł je słyszeć i widzieć Mozart, w jakie zaangażował cały swój geniusz.”

Stefan Sutkowski (1932–2017) polski muzykolog, twórca Warszawskiej Opery Kameralnej

Źródło: Alicja Hendler, Festiwal (bardzo) Mozartowski, „Rzeczpospolita”, 26 kwietnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/115859.html?josso_assertion_id=9DAF5028E624D2C4

O szczęściu , O muzyce , O charakterze , O czasie

„Chciałem, aby mój teatr był przede wszystkim polski, chociaż interesowały mnie różne formalne rodzaje wypowiedzi artystycznej. To była na owe czasy rewolucja. Wyprowadziłem wielu znakomitych tancerzy z opery, a niektóre baleriny biegały na skargę do komitetu partii, że one też chciałyby się rozwijać. Do swego zespołu wybierałem zawsze tancerzy o szczególnych predyspozycjach morfologicznych i psychofizycznych. Moi tancerze zawsze różnili się od tancerzy w innych zespołach baletowych, ponieważ rozumieli, co tańczą i dlatego inspiracja często przychodziła do mnie od nich.”

Conrad Drzewiecki (1926–2007) polski tancerz i choreograf

Źródło: Stefan Drajewski, Reformator baletu, „Polska Głos Wielkopolski” nr 199, 27-28 sierpnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/122550.html

„Konkurs Wokalny im. St. Moniuszki należy do najtrudniejszych na świecie. Uczestnik musi przygotować repertuar od baroku po muzykę współczesną, a ostatni etap zaśpiewać z orkiestrą. Porównać go można jedynie do równie trudnego konkursu wokalnego im. Adama Didura, który odbywa się w Operze Śląskiej.”

Wiesław Ochman (1937) śpiewak polski, tenor liryczny

Źródło: „Śląsk”, 3 września 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/23791

O czytaniu

„Klasnął baletmistrz. Balet atlantycki
na wielką scenę opery wbiegł w pędzie,
fal białonogie, lotne baletniczki
na palcach tańczą „Jezioro łabędzie.””

Franciszek Fenikowski (1922–1982) pisarz i podróżnik polski

Źródło: Balet atlantycki

„Wierzę w operę, wierzę, że mogą ją pokochać młodzi ludzie, jeśli będą mieli szansę jej posłuchać.”

Anna Netrebko (1971)

Źródło: e-teatr http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/55806,druk.html

O ludziach

„Niestety, ludzie, którzy profesjonalnie zajmują się polityką, decydują o losach artystów i przyszłości opery, a o tym nie mają zielonego pojęcia. Władza marszałkowska zupełnie nie liczy się z opinią środowiska.”

Zbigniew Macias (1954) polski śpiewak operowy, aktor i reżyser

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Łódź, 6 stycznia 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/operowyp.htm

O losie , O ludziach , O przyszłości

„Wachlarz wciąż jest używany w operze i operetce, choć najczęściej nie najlepiej. Dlaczego? Przecież można się jeszcze dowiedzieć od starszych aktorek, jak się nim posługiwać. Można też popatrzeć na portrety i grafiki dawnych mistrzów malarstwa i rzeźby.”

Marta Stebnicka (1925)

Źródło: Michał Mizera, Cacka z szylkretu, „Business Class” nr 81, lipiec-sierpień 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/119973.html

O malarstwie

„Chcę pokazać operę w taki sposób, w jaki została napisana. Pragnę odrzucić papierowy patriotyzm, odświeżyć jej obraz i pokazać głównych bohaterów jako normalnych ludzi. Zazwyczaj inscenizacja Strasznego dworu jest czymś w rodzaju historycznego komiksu. Rezygnuję z tego. Przecież to komedia z refleksją, nie tylko narodową, ale przede wszystkim ludzką.”

Laco Adamík (1942) polski reżyser pochodzenia słowackiego

Źródło: „Dziennik Polski”, 5 lipca 2002 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/nier.htm

O ludziach , Obraz

„Od dziecka uwielbiałem występować. Było nas pięciu braci, ja najmłodszy. Cała piątka zdradzała absolutny talent aktorski. Wszyscy śpiewali, przebierali się, układaliśmy rozmaite spektakle. Potem trójka z nas zajęła się sztuką – najstarszy brat został pianistą, średni zrobił wielką karierę w Ameryce jako reżyser filmowy i teatralny, ale też jako pedagog. Wielkie hollywoodzkie gwiazdy u niego się kształciły. Miał na imię Tadeusz. Brał udział w Powstaniu Warszawskim, potem trafił do obozu pracy, a później do Londynu, gdzie skończył Królewską Akademię Dramatyczną. Jego uczniami byli m. in. Martin Sheen, Sigourney Weaver, Mercedes Ruehl. Ja zacząłem studiować śpiew na Akademii Muzycznej w Sopocie. Chciałem zostać śpiewakiem operowym, zresztą debiutowałem w operze razem z Marią Fołtyn. Ona śpiewała partię Halki, ja Janusza. Reżyserował gościnnie Iwo Gall. Zwrócił na mnie uwagę i powiedział: „Posłuchaj mojej rady, zrób studia aktorskie. Teatr będziesz miał do końca życia, a śpiew, nawet najpiękniejszy, skończy się w pewnym momencie, w pełni rozkwitu. Będziesz miał 50 lat i koniec – emerytura i zdarte gardło”. Z początku więc łączyłem te dwa kierunki – grałem, śpiewałem, a także reżyserowałem. Na Akademii Muzycznej we Wrocławiu przez ćwierć wieku wykładałem aktorstwo. Zawsze wychodziłem z założenia, że im większa rozpiętość w artystycznych pasjach, tym bardziej człowiek się rozwija. I zaczyna rozumieć, o co chodzi.”

Bogusław Danielewski (1928)

Źródło: Gdy palacz miał wpływ na repertuar Teatru Polskiego, „Gazeta Wyborcza - Wrocław”, nr 4 online, 7 stycznia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/108755.html#

O dzieciach , O studiach , O śpiewie , O wieku

„Żeby ją zrobić, trzeba ją polubić! I podejść z przymrużeniem oka, pamiętając, że kiedy Mozart komponował te operę, miał 9 lat. Swoją drogą temat i słownictwo raczej nie pasują do dziewięciolatka… Długo zastanawiałam się, kim ona naprawdę jest. To kwintesencja kobiecości, także w negatywnym znaczeniu. Kiedy ją gram, to jakbym jednocześnie obserwowała Rosinę z widowni. Ja jej nigdy do końca nie wierzę! Ona gra bez przerwy.”

Olga Pasiecznik (1968) śpiewaczka ukraińska działająca w Polsce

o operze Udana naiwność.
Źródło: „Życie”, 27 lipca 2001 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/opasiecznik.htm

O życiu , O grach , O naiwności

„To ja pochłaniam operę, a nie odwrotnie. I staram się przez nią powiedzieć to wszystko, co odkrywam poprzez teatr i moje malarstwo.”

Achim Freyer (1934)

Źródło: Jacek Marczyński, Moje spektakle są moim portretem, „Rzeczpospolita”, 16 grudnia 2003 http://www.teatry.art.pl/!Rozmowy/mojespe.htm

O malarstwie

„Był ujmującym mężczyzną. Ile było wieczorów, kiedy zabierał mnie na przedstawienia. Przeważnie do Opery Komicznej. Byłam z nim bardzo szczęśliwa. Nigdy nie był szorstki, zawsze okazywał czułość, był uprzejmy i stale myślał o moim szczęściu. Największe wrażenie robił na mnie zawsze jego spokojny i beztroski sen…”

Henri Landru (1869–1922)

na procesie Landru.
Wypowiedzi Fernande Segeret
Źródło: Curt Riess, Procesy…, op. cit., s. 177.

O myślach , O wrażeniach , O snach , O myśleniu

„Halkę (…) wystawiano dotąd najczęściej jako harlekinową historię o mezaliansie. Kolejni reżyserzy koncentrowali się na krzywdzie wiejskiej dziewczyny, wykorzystanej i porzuconej przez panicza. Motyw zdrady, pasji i dręczących Janusza wyrzutów sumienia kulminował się w scenie, gdy Halka pojawia się na dworze Stolnika i przerywa zaręczyny ukochanego z jego córką Zofią. Tło społeczne opery najczęściej pomijano lub wykorzystywano tylko do kolorowej stylizacji. Nawet współautor legendarnego filmu z 1937 r., patron polskiego teatru politycznego Leon Schiller, nie wybijał faktu, że wieś, z której pochodzi Halka i zakochany w niej Jontek, to własność Janusza. Gniew Jontka i samobójstwo Halki w ostatniej scenie rozgrywały się tylko na planie uczuć, a nie konfliktów społecznych.”

Marc Minkowski (1962)

Źródło: Anna S. Dębowska, „Gazeta Wyborcza” nr 298, 23 grudnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/129870.html

O zdradzie , O emocjach , O historii , O dziewczynach

„Wychowując się w muzycznym domu, naturalnie poszłam w ślady rodziców. Początkowo myślałam o balecie. Potem przyszedł czas na naukę gry na fortepianie i skrzypcach. Szło mi całkiem dobrze. W średniej szkole muzycznej byłam najzdolniejsza w klasie, ale zawsze ciągnęło mnie do teatru, kostiumu i całej tej otoczki towarzyszącej operze. Zaczęłam się uczyć śpiewu na trzy tygodnie przed egzaminem na akademię. Chciałam być solistką, a dobrze wiedziałam, że życie instrumentalisty to ciężki kawałek chleba. Dwanaście lat, które poświęciłam skrzypcom, to była dobra szkoła życia, ale chyba zbyt byłam leniwa, żeby dalej iść w tę stronę. Instrument sprzedałam zaraz po dyplomie i dziś, jeśli coś gram, to tylko na fortepianie, gdy przygotowuję się do roli i sama sobie akompaniuję.”

Aleksandra Kurzak (1977)

Źródło: Maciej Łukasz Gołębiowski, Opera to teatr, tyle że bardzo trudny, „Hi Fi i Muzyka”, 23 września 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/24232

O życiu , O szkole , O muzyce , O domu

„Nie mam natury pedagoga, nie umiem przekazywać wiedzy. Przez jakiś czas wykładałem na wydziale reżyserii w krakowskiej szkole teatralnej. Nie za bardzo mi to szło, zrezygnowano więc ze mnie po jakichś ośmiu latach.(…) Czasem młodsi kompozytorzy (i nie tylko młodsi) przyznają przy wódeczce, że czerpią inspiracje z mojej muzyki. Ale to właśnie inspiracje, a nie moja konkretna nauka. Powiem więcej – jak uczyłem w krakowskiej PWST, to starałem się odwieść moich studentów od zajmowania się operą, bo jestem jej wrogiem. To dziś okropnie anachroniczna forma. Co z tego – kilku moich studentów reżyseruje opery, więc i tu poniosłem klęskę jako pedagog.”

Zygmunt Konieczny (1937) kompozytor polski

Źródło: „Nasz Dziennik”, 11 października 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zprs.htm

O wiedzę , O naturze , O nauce , O czasie

„A jakie wyjście ma człowiek, który w wieku lat pięciu zagrał dziecię najsłynniejszej gejszy świata w operze Madame Butterfly? Zagrałem i wiedziałem, że będę żył na scenie. I ze sceny, choć to skromny chleb. Za namową taty najpierw skończyłem jednak Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe, tak na wszelki wypadek.”

Adam Kopciuszewski (1945)

odpowiedź na pytanie, dlaczego został aktorem.

O wieku

„Państwo ma interes w małżeństwach z miłości; w ten sposób bowiem łączy się ubogi młodzieniec z bogatą panną, albo uboga panna wychodzi za bogatego młodzieńca. To wprawia pieniądze w ruch, zapobiega by nie pozostawały w miejscu, powoduje obieg kapitałów. Otóż, dawniej, trzy czwarte małżeństw z miłości zawiązywało się przez taniec. Obecnie spotykają się panny z kawalerami, przelotnie, w salonach wystawy sztuk pięknych, w muzeach, w Operze Komicznej. Rozmawiają z sobą, – bardzo dobrze; ale rozmowa nie wystarcza… Rozum coś znaczy, lecz nie stanie za wszystko.”

Ludwik Halevy (1834–1908)

Źródło: Nauczyciel tańca, tłum. Zofia Grabowska

O pieniądzach , O małżeństwie , O nauczycielach , O tańcu

„W przeciwieństwie do sytuacji obecnej, o tym, co dzieje się w Operze Poznańskiej, mówiło się w latach moich studiów wszędzie na wykładach, w klubach studenckich, w akademikach, kawiarniach, a nawet podczas przerw w szkoleniu wojskowym studentów. Robert Satanowski – nowy dyrektor Gmachu pod Pegazem – przedstawił w jesieni roku 1963 i zaczął realizować rewolucyjny – jak na tamte czasy – program artystyczny. Jego ważnym elementem był powrót do rodzinnego miasta Conrada Drzewieckiego (po 10-letniej międzynarodowej karierze), pełnego energii, konceptów kadrowych, planów twórczych i niezłomnej woli stworzenia zespołu baletowego na miarę XX wieku.”

Sławomir Pietras (1943)

Wejście dla artystów (rubryka felietonowa w tygodniku „Angora”)
Źródło: Już Cię więcej nie zobaczę…, „Angora” nr 16 (1296), 19 kwietnia 2015, s. 9.

O wieku , Jesień

„Wydaje mi się, że naturalne brzmienie mojego głosu najlepiej pasuje do Wagnera, muzyki rosyjskiej, może również do Brahmsa. Są jednak niektóre pieśni Brahmsa o wysokiej tessiturze, pieśni Mahlera, utwory Bacha czy Lutosławskiego, w których potrzebuję pewnego rodzaju piana. Tego typu efekty wymagają specjalnych zabiegów, wykorzystania odpowiedniego rezonowania głowy. To jest dość skomplikowane, ale ogólnie problem sprowadza się do kontrolowania emocji. Ktoś mógłby zrobić mi zarzut, że wszystko dokładnie kontroluję, sprawdzam, eksperymentuję i w związku z tym moje śpiewanie jest chłodne. (…) wolę śpiewanie kontrolowane aniżeli histeryczne emocje, które rujnują warsztat. (…) Nie można przenosić rozbuchanych, ogromnych emocji, strawnych w operze, do wycyzelowanych arii Bachowskich, do muzyki dawnej i wielu pieśni, nawet współczesnych.”

Jadwiga Rappé (1952)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_rappe_jadwiga

O problemach

„Będzie trochę taka, jak ją czuję ja, ale przede wszystkim taka – jak ją stworzyła kompozytorka i jaką ją widzi reżyser na scenie. Mam nadzieję, że sprostam ich oczekiwaniom. A Skłodowska-Curie w tej operze to osoba twarda, silna, zdecydowana, wiele pracująca. Trochę niesamowita jak na tamte czasy…”

Anna Mikołajczyk-Niewiedział (1972)

o roli Marii Skłodowskiej-Curie.
Źródło: Mirosław Baran, Curie to silna i zdecydowana kobieta, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto”, 17 listopada 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/127399.html

O kobietach

„(…) opera jest wieloobsadowa, a na współczesne czasy to jest bardzo nieekonomiczne.”

Krzesimir Dębski (1953) kompozytor polski, skrzypek jazzowy

Źródło: „Dziennik Łódzki”, 17 stycznia 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/lzbd.htm

„Często przed wyjściem na scenę ma się nerwową chrypkę z lęku, że coś nie wyjdzie. Staram się robić ćwiczenia na koncentrację i na utrzymanie organizmu w dobrej kondycji. Ćwiczę jogę. Nie umiem co prawda założyć nóg na głowę, ale to nie jest mi potrzebne. Choć… we współczesnej operze reżyserzy mają tak różne wymagania, że taka umiejętność może nawet by się przydała.”

Małgorzata Walewska (1965)

Źródło: Wywiad, „Gala”, 21-22/2010 http://www.gala.pl/gwiazdy/wywiady/zobacz/artykul/malgorzata-walewska-opatrznosc-ma-mnostwo-pracy.html

O prawdzie , O ćwiczeniach

„Nie zgodzę się z lansowaną ostatnio teorią, że reżyser jest bogiem w operze. Nie był, nie jest, i mam nadzieję, nigdy nie będzie. Nie jestem za śpiewaniem i staniem, chciałabym być dobrze zrozumiana. Więc, procentowo, niech będzie 60 do 40. Oczywiście dla dyrygenta.”

Aleksandra Kurzak (1977)

Źródło: Iwona Radziszewska, Tajemnica przepony http://www.dwutygodnik.com/artykul/3958/, Dwutygodnik.com nr 93/2012.

O Bogu , O tajemnicy

„Opera to teatr, tyle że bardzo trudny. Akcją sceniczną, ruchem, gestem kieruje muzyka. W teatrze dramatycznym aktor ma dużą swobodę interpretacji i miejsce na improwizację. To samo zdanie może mówić raz przez minutę, innym razem przez trzy i nic tym nie zepsuje. Tymczasem w operze bywają sytuacje, w których jakiś ruch jest wręcz niemożliwy, bo nie pasuje do muzyki. Improwizacja także tutaj jest ważna, ale ogranicza ją zamknięta struktura muzyczna dzieła. To w niej musi się odnaleźć śpiewak, reżyser, choreograf, scenograf i wszyscy inni. Bywają sytuacje, gdy reżyser, który przyszedł z teatru dramatycznego, nie bardzo rozumie realia śpiewu. Mówi: połóż się i tak śpiewaj, a ja mówię, że się nie położę, bo w takiej pozycji w życiu nie zaśpiewam swojej kadencji. Każdy spektakl operowy to kompromis pomiędzy artystyczną wizją reżysera a fizycznymi możliwościami śpiewaków.”

Aleksandra Kurzak (1977)

Źródło: Maciej Łukasz Gołębiowski, Opera to teatr, tyle że bardzo trudny, „Hi Fi i Muzyka”, 23 września 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/24232

O muzyce , O śpiewie , O czytaniu

„Oczywiście filmowe historie są potrzebne i ważne – ale to nie one niosą kino. To aktorzy, a w zasadzie ich twarze zapadają w pamięci widzów. W operze mamy arie, które są wizytówką poszczególnych operowych historii. To słynne arie ściągają ludzi do opery – nie całe przedstawienia.”

Volker Schlöndorff (1939) niemiecki reżyser filmowy

Źródło: wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=61108

O ludziach , O historii

„Debiut mnie wykończył na co najmniej pięć lat. Agent zaczął mnie ustawiać tylko na największe sceny. A miałem 25 lat. I trudne do wymówienia nazwisko. Marzyłem, żeby osiwieć. Chodziłem w okularach, żeby wyglądać poważniej. Ale wtedy znalazłem pomysł na siebie. W antykwariatach szukałem rękopisów starych, nieznanych oper. To stało się moją marką, tak jak status „reżysera spektakli niemożliwych”. Kiedy teatr nie miał orkiestry, sceny albo musiał coś zrobić w kilka dni, ja okazywałem się specjalistą.”

Michał Znaniecki (1969)

Źródło: Alina Mrowińska, Żeby panie trzasnęły drzwiami, „Gazeta Wyborcza” nr 299, „Wysokie Obcasy”, 19 grudnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/129925.html

„(…) miałam szczęście, by w wieku 27 lat wystąpić w tym słynnym teatrze i spotkać się z tak olbrzymim entuzjazmem krytyków, publiczności i dyrekcji. Od tego momentu dyrekcja opery zaproponowała mi wiele kolejnych kontraktów.”

Aleksandra Kurzak (1977)

o występie w Metropolitan Opera w Nowym Jorku.
Źródło: Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz, Ulubione role jeszcze przede mną, „Dziennik Polski”, 20 sierpnia 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/urjp.htm

O szczęściu , O wieku

„Jesteśmy – mimo woli – pokoleniami bohaterów. W ciągu półwiecza wieku XX spędziliśmy wśród szczęku broni dziesiątki lat. Patrzyliśmy na ludzi uzbrojonych po zęby, jak zalegali okopy; muzyką naszą są armaty, bomby i karabiny maszynowe. Widzieliśmy tysiące poległych żołnierzy, przeżyliśmy śmierć olbrzymów, dyktatorów, autokratów, jednowładców. Rządy zmieniały się w oczach naszych, jak liście na drzewach (…). Czyż może nam coś imponować? Przestaliśmy się bać luf karabinów i armat. Człowiek uzbrojony nie budzi w nas ani lęku (…) ani szacunku. Co więcej, bardziej bohaterski wydaje się nam być człowiek bezbronny niż uzbrojony. Śmiesznie wygląda „człowiek z bronią”, gdyż żołnierz, którego zawodową cnotą ma być męstwo, powinien wystąpić do walki z gołymi rękoma, jak Dawid (…). Czekamy teraz na mocarzy myśli, woli, serca, cnoty (…). Tylko tych zdolni jesteśmy szanować. Tylko ci są godni stawać w szranki walki o lepsze (…) Abiciamini opera tenebrarum et induamini arma lucis”

Stefan Wyszyński (1901–1981) polski duchowny katolicki, prymas

Odrzućcie dzieła ciemności i obleczcie się w zbroję światła
z Zapisków więziennych prymasa Wyszyńskiego, 1 sierpnia 1954.
Źródło: Świadectwa powstania warszawskiego 1944, Andrzej Gałka (red.), Wydawnictwo Kuria Metropolitalna Warszawska, Warszawa 1988, s. 10.

O śmierci , O ludziach , O myślach , O czekaniu

„Nawet jak wcześniej oglądałam ten musical [Upiór w operze], to nie pomyślałam, że kiedykolwiek wcielę się w rolę Christine. Jest to rola wymagająca dobrego aktorstwa, kondycji i nienagannego wokalu. Christine na scenie jest częściej niż sam tytułowy bohater. Ta rola to chyba mój największy sukces. Na premierze miałam dopiero 17 lat.”

Paulina Janczak (1990) polska aktorka

Źródło: Anna Wanago, Próbuj, graj, nie kopiuj, „Gazeta Olsztyńska” nr 128, 3 czerwca 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/118557.html

O sukcesie

„Jak do tej pory udawało się mi grać role o bardzo dużej rozpiętości. Dubbingowałem postaci w kilkudziesięciu animowanych filmach dla dzieci, grałem w spektaklach muzycznych, takich jak choćby Nędznicy, Upiór w Operze, Koty, Romeo i Julia, Miss Saigon, występowałem w serialach telewizyjnych. Na tym tle Korczak okazuje się jednak być bardzo trudną rolą. I nie chodzi już nawet o wokal, co o rys charakterologiczny bohatera. To musi być prawdziwa postać, musi wzruszać widzów swym wnętrzem. Jestem dużo młodszy od swego bohatera, muszę znaleźć w sobie jego spokój i opanowanie i wyciągnąć to na zewnątrz. Dobrze, że fizycznie pasuję do postaci. Ale praca nad tą rolą będzie trudna. Widz musi otrzymywać wrażenie, że grana przez mnie postać jest pełna spokoju. Spokój osiągany jest także m. in. przez frazę. A utrzymanie tego będzie akurat trudne, bo ta muzyka jest specyficzna. Mam nadzieję jednak, że wszystko się uda.”

Tomasz Steciuk (1971) Polski aktor

o roli Janusza Korczaka.
Źródło: Monika Żmijewska, Jestem podobny do Korczaka. Zagram najlepiej, jak potrafię, „Gazeta Wyborcza Białystok”, 12 maja 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/139049.html

O dzieciach , O muzyce , O wrażeniach

„Włoska egzaltacja (…) to gra, konwencja, przecież oni mają operę! U nas histeria jest naprawdę. Gdy włoscy politycy kłócą się w telewizji, wszyscy wiedzą, że śpiewają arie. U nas widać autentyczną nienawiść. Jeden Włoch krzyczy „mamma mia!” i drze szaty, a drugi Włoch wie, że to czysta liryka.”

Jerzy Stuhr (1947) polski aktor i reżyser

Źródło: rozmowa Pawła Smoleńskiego, Nie znoszę tej Polski w gorączce, „Gazeta Wyborcza”, 19–20 stycznia 2013.

O nienawiści , O grach , O śpiewie

„Verdi zdawał się tworzyć z przekonaniem, że kobieta jest najważniejszym stworzeniem na ziemi, dlatego wolę postacie kobiece z jego oper niż Mozarta.”

Cristina Deutekom (1931–2014)

Źródło: Janusz Ekiert, Czy wiesz? Zagadki muzyczne, Warszawa 1995, wyd. Alfa, s. 226.

O kobietach

„Sztuką nie można nikogo uszlachetniać. Sztuka nas niczego nie uczy, nie czyni lepszymi. Wszyscy, którzy próbują jej nadać rangę edukacyjną, są w błędzie. To pozostałości z lat komunizmu. Ten rodzaj myślenia zabija kontekst sztuki. Jabłko wykradzione z sadu smakuje bardziej, niż to, które się dostanie w prezencie. Dla każdego musi przyjść jego moment, każdy musi przeżyć swoje autentyczne nawrócenie. Uważam, że tej drogi powinniśmy doświadczać sami, szkodliwe są za wczesne wizyty w operze.”

Mariusz Treliński (1962) polski reżyser operowy, filmowy i teatralny.

Źródło: „Polska Dziennik Łódzki”, 20 kwietnia 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/20659

O sztuce , O myślach , O czytaniu , O myśleniu

„Publiczność Helsinek doznać mogła niezapomnianych przeżyć, kiedy primabalerina Opery Warszawskiej Olga Sawicka i jej partner Witold Borkowski występowali w naszej Operze. Olga Sawicka jest tancerką, która z wyjątkową ekspresją oddaje wzloty uczuć, której technika jest płynna, swobodna, czasem aż sięgająca akrobatyki. Jej sztuka równowagi jest zachwycająca, a wyjątkowo wysokie arabeski radują oko (…) Burza oklasków i fala kwiatów przez rampę na scenę.”

Olga Sawicka (tancerka) (1932–2015) polska tancerka

O Oldze Sawickiej
Źródło: Polska Julia zawojowała naszą publiczność, „Suomen Sosialidemokraatti”, cyt. za: Laureaci nagród w: „Kronika Miasta Poznania”, 1/1969 s. 113

O sztuce , O emocjach , O czasie

„Co byśmy nie powiedzieli o Moniuszce – czy jest geniuszem, czy nie (a na pewno nie był takim geniuszem jak Chopin czy Mozart) – jedno jest u niego bezcenne: że nie zostawił nas bez opery narodowej.”

Maria Fołtyn (1924–2012)

Źródło: „Życie Warszawy”, 3 marca 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/trzyp.htm

O życiu

„Gdy zaczynałem swoją przygodę z operą, to musiałem przechodzić przez swoiste „sito eliminacyjne”, tzn. w PAGART-cie była komisja złożona z trzech osób: przedstawiciela Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Kultury i PAGART-u i to oni decydowali o tym, czy mogę jechać zagranicę czy nie. Zawsze trzeba było mieć wszystkie dokumenty i wizy przygotowane. W czasach PRL-u, wszyscy artyści z Polski, którzy „na Zachodzie” robili karierę, musieli umieć dwa razy więcej niż „miejscowi artyści.””

Wiesław Ochman (1937) śpiewak polski, tenor liryczny

Tylko w ten sposób można się było wybić. Obecnie, by podróżować wystarczy mieć paszport. Świat dla Polaków jest otwarty.
Źródło: „Dziennik Teatralny”, Katowice, 4 maja 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/otmz.htm

O świecie , O podróżowaniu

„Urodziłem się we Lwowie. Ojciec śpiewał w chórze w teatrze operowym. Brat mamy, obdarzony pięknym barytonem, był solistą w operze. Miał w swym repertuarze partię Oniegina, śpiewał w Halce Moniuszki, w Traviacie. Ja z magią teatru zetknąłem się już w wieku 7 lat, oglądałem opery, balet. Już w dzieciństwie lubiłem się przebierać w kostiumy teatralne, co niepokoiło moją mamę.”

Bohdan Stupka (1941–2012)

Źródło: Jan Bończa-Szabłowski, Ręka Woszczerowicza, „Rzeczpospolita”, 19 września 2003 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/rekaw.htm

O śpiewie , O wieku , O dzieciństwie

„To prawda, że Ślązacy to twardy naród. To nie znaczy, że nie lubią czytać książek, chodzić do teatru czy opery. W latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy dorastałem, kwitł na Śląsku ruch amatorski, działały wiejskie i robotnicze chóry, zespoły teatralne. To mnie kształtowało.”

Marian Dziędziel (1947) polski aktor

Źródło: Lubię tragiczne role, „Polska Gazeta Krakowska” nr 64 (dodatek), 18 marca 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/113304.html

O prawdzie , O książkach , O czytaniu , O wieku

„Jedna z arii barokowej opery Flaminio Pergolesiego jest tak napisana, że każda nuta mnie boli. Mówi o tym, że jesteśmy w łańcuchach miłości i co się z nami dzieje, kiedy się z nich wyrwiemy, a co, kiedy w nich zostaniemy.”

Michał Znaniecki (1969)

Źródło: Alina Mrowińska, Żeby panie trzasnęły drzwiami, „Gazeta Wyborcza” nr 299, „Wysokie Obcasy”, 19 grudnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/129925.html

„Wasyl Slipak – ukraiński śpiewak operowy występujący we Francji – zginął na froncie w Zagłębiu Donieckim. Walczył jako ochotnik. Mężczyzna został zastrzelony nad ranem przez snajpera. Wasyl Slipak obsługiwał karabin maszynowy. Separatyści atakowali za pomocą artylerii, czołgów i piechoty. Śpiewak przyjechał na front półtora tygodnia temu. Walczył jednak już wcześniej, w czerwcu zeszłego roku. Gdy rozpoczęła się rosyjska agresja w 2014 roku, przez pewien czas pomagał żołnierzom jako wolontariusz. Jednocześnie śpiewał jako solista baryton we francuskich operach, między innymi w Paryżu. Zdobywał nagrody na międzynarodowych festiwalach. Część zarobionych pieniędzy przekazywał na ukraińską armię.”

Wasyl Slipak (1974–2016) ukraiński śpiewak operowy

Źródło: Ukraiński śpiewak operowy zginął na froncie w Zagłębiu Donieckim http://wiadomosci.wp.pl/kat,1374,title,Ukrainski-spiewak-operowy-zginal-na-froncie-w-Zaglebiu-Donieckim,wid,18401971,wiadomosc.html?ticaid=1177df, wp.pl, 29 czerwca 2016.

O śpiewie , O czasie , O pomocy

„Do połowy lat osiemdziesiątych operę uważałem za przeżytek, zamknięty w archaicznej konwencji rozdział historii. Nie sądziłem, że mogłaby mnie zainteresować, bo uwagę skupiałem na zupełnie innym biegunie, na muzyce kameralnej.”

Eugeniusz Knapik (1951) kompozytor i pianista polski

Źródło: „Ruch Muzyczny”, 7 października 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/24529

O historii , O czytaniu

„Grono znawców i miłośników opery ma decydujący wpływ na los śpiewaka, kiedy nie ma on jeszcze wyrobionego nazwiska.”

Plácido Domingo (1941) hiszpański śpiewak operowy

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 9 czerwca 2003 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/kazdydz.htm

O losie

„Skoro obok musicalu amerykańskiego, który jest fantastyczny i fajnie, że jest, z drugiej strony mamy operetkę i operę, to pomiędzy tym może sobie istnieć gatunek, który staram się powołać. Nie chciałbym być mordercą musicalu, bo wychodziłoby na to, że moja droga jest przeciwko innej drodze, wolałbym to ująć w ten sposób, że wypełniam puste miejsce.”

Wojciech Kościelniak (1965)

Źródło: Piotr Wyszomirski, Nie jestem mordercą musicalu. Rozmowa z Wojciechem Kościelniakiem, 29 kwietnia 2011 http://www.top.wielkiemiasto.pl/index.php?id=2&t=1&page=24233

„Moim zdaniem teatr traci na wyrazistości, rozmywa się gatunkowo w wyniku formalnych flirtów z innymi rodzajami widowisk telewizyjnych – np. kabaretem, stand-up comedy czy tzw. operą mydlaną. Zwłaszcza jeśli nie chodzi o pastisz ani o świadome przetworzenie, ale o chęć sprostania gustom widza wychowanego w duchu telewizji komercyjnej. Wysokie wyniki oglądalności nie mogą być w tym przypadku argumentem.”

Paweł Konic (1954–2005)

Źródło: „Rzeczpospolita”, 18 lutego 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/uwolnijmyt.htm

„Początki III RP wiążą się z finansowymi przekrętami. Wszak pierwszy milion trzeba ukraść. Najlepiej w majestacie prawa. Nieliczni szybko się wzbogacili kosztem całego społeczeństwa. Robotnicy zrobili swoje i mogli odejść. Na bezrobocie. Nowa lumpenburżuazja uszlachcała się przez mariaże ze specjalnie w tym celu odrestaurowaną arystokracją. Jak u Brechta, lepiej było założyć bank niż go obrabować. Nasza klasa próżniacza wyczuła to instynktownie. Raczej nie znała Opery za trzy grosze.”

Joanna Senyszyn (1949) polska działaczka polityczna, ekonomistka

Za tania na jej nowobogackie gusty.
Źródło: blog Joanny Senyszyn http://senyszyn.blog.onet.pl/2,ID328542663,index.html, 9 lipca 2008

O odejściu

„Mogę śpiewać stojąc, leżąc, ale nie potrafię śpiewać, leżąc płasko na plecach. Muszę unieść się choć trochę. Z reżyserami trzeba uważać. Często do opery wchodzą osoby, niemające o śpiewaniu i muzyce pojęcia – i bywa trudno. Oni chcą stworzyć coś naprawdę dziwacznego, żeby zabłysnąć w mediach i zrobić sobie nazwisko.”

Aleksandra Kurzak (1977)

Źródło: Iwona Radziszewska, Tajemnica przepony http://www.dwutygodnik.com/artykul/3958/, Dwutygodnik.com nr 93/2012.

O tajemnicy , O śpiewie

„Na pewno z całej literatury operowej XIX wieku Straszny dwór, obok Halki, jest najciekawszym dziełem i każda szanująca się Opera powinna w swoim repertuarze mieć przynajmniej jedno z nich.”

Laco Adamík (1942) polski reżyser pochodzenia słowackiego

Źródło: „Gazeta Krakowska”, 27 grudnia 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/bylpl.htm

O literaturze , O wieku

„Jeżeli uważamy, że bardzo ważną sprawą są media publiczne, to zastanówmy się jak je zmienić. Bo władza nawet palcem tu nie ruszy. Jeśli politycy partyjni coś zmienią, to tak, by zmiany sprzyjały im, a nie kulturze. Polityczna soap opera będzie trwała w najlepsze.”

Jerzy Hausner (1949) polski polityk i ekonomista

Źródło: rozmowa Joanny Warszy i Artura Żmijewskiego, Egzekwowanie demokracji, „Krytyka Polityczna”, Nr 30/2012.

O demokracji

„W większości teatrów operowych na świecie repertuar zmienia się co sezon, również artystów angażuje się w związku z konkretnymi operami. A potem wszystko niejako zaczyna się od nowa. Próbując wystawić, nawet nie wszystkie, ale choćby większą liczbę scenicznych dzieł Mozarta, trzeba je specjalnie na tę okazję przygotować – zrobić to samemu, ewentualnie zaprosić liczne zespoły z innych teatrów.”

Stefan Sutkowski (1932–2017) polski muzykolog, twórca Warszawskiej Opery Kameralnej

Źródło: Alicja Hendler, Festiwal (bardzo) Mozartowski, „Rzeczpospolita”, 26 kwietnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/115859.html?josso_assertion_id=9DAF5028E624D2C4

„Borys Godunow Musorgskiego to najwspanialsza opera wszech czasów. Jeśli kochasz Rosję, musisz kochać Godunowa.”

Condoleezza Rice (1954) amerykańska działaczka polityczna

Źródło: „The Independent”, 22 maja 2006

Kochać się

„Opera, która nie ma za bohatera tenora, nie odnosi sukcesu u publiczności. Jest coś dziwnego w historii i rozwoju muzyki, że tak naprawdę zachwycał zawsze głos wysoki. Ale też przecież zawsze chcemy budować jak najwyższe budynki, 75 pięter wzwyż, a nie 75 w dół. Łapanie tej góry postrzegamy w kategorii łapania nieba. W dole jest piekło.”

Warcisław Kunc (1962)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Szczecin, 28 lipca 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/tztp.htm

O historii , O piekle , O sukcesie

„(…) po liceum plastycznym kończyłem studia plastyczne, a potem reżyserskie. Myślę, że jednak mówić mogę o czymś w rodzaju „słuchania okiem”, o specyficznej wrażliwości na muzykę. Praca w dramacie przyniosła mi ważne doświadczenia, które mogę konfrontować z operą.””

Waldemar Zawodziński (1959)

Źródło: „Głos Poranny”, 21–22 maja 1994

O myślach , O studiach , O myśleniu

„Kto zna jedną moją operę, zna wszystkie.”

Gioacchino Rossini (1792–1868) włoski kompozytor operowy

Źródło: Janusz Ekiert, Czy wiesz? Zagadki muzyczne, Warszawa 1995, wyd. Alfa, s. 42, 192.

„Kocham operę barokową, ale jeśli nie można jej zrobić na europejskim poziomie, to lepiej nie robić w ogóle.”

Ewa Michnik (1943)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Wrocław, 7 czerwca 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/21893

O czytaniu , Kochać się

„Atmosfera na widowni może dyrygentowi pomóc albo go rozproszyć. W gmachu opery bliski kontakt z publicznością jest czymś naturalnym. A w plenerze? Różnie bywa.”

Ewa Michnik (1943)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Wrocław, 7 czerwca 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/21893

O czytaniu

„Niemcy – to dla mnie przede wszystkim teatry dramatyczne, Bułgaria – to opera, Egipt – kino.”

Marian Promiński (1908–1971) poeta i prozaik polski

Źródło: Egipskie ciemności, „Życie Literackie” nr 5, 2 lutego 1958, s. 3. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14899

O życiu

„Chodziłam do wrocławskiej opery co wieczór, kiedy tylko odrobiłam lekcje i poćwiczyłam. Wychowałam się w tym teatrze, nasiąkłam tu muzyką.”

Aleksandra Kurzak (1977)

Źródło: Magdalena Talik, Iść za głosem , Kulturaonline, 22 grudnia 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/izgl.htm

„Jadąc tramwajem elektrycznym do opery, można zadać sobie pytanie: co w tym przypadku ma większą użyteczność, tramwaj czy opera?”

Miguel de Unamuno (1864–1936)

O poczuciu tragiczności życia wśród ludzi i wśród narodów

Pytanie

„Nigdy nie miałem poczucia aktora spełnionego. Na dużą rolę w światowym musicalu czekałem cierpliwie aż 7 lat od wyjazdu z kraju w 1987 roku. Cały czas doskonaliłem się. Mój wachlarz zainteresowań i doświadczeń rozciąga się od artysty ulicznego aż po uzyskanie dyplomu śpiewaka operowego w Kammeroper we Wiedniu. Występowałem i na ulicy i w operze. To dało mi siłę i odwagę w Londynie. Uczę się cały czas. W tym zawodzie, kiedy uznasz, że jesteś naprawdę dobry, kiedy tracisz ochotę na poznawanie czegoś nowego i odcinasz kupony – to trzeba zrobić przerwę i zająć się czymś innym. Dlatego po „The Phantom of the Opera” i „Tanz der Vampire” występowałem ponownie „na ulicy”, by nabrać dystansu i napełnić się nowymi emocjami. Jestem aktorem, który mam odwagę zadawać pytania dziecka reżyserowi czy partnerom. Ja muszę wszystko wiedzieć. Nie wstydzę się, że jest ktoś mądrzejszy, komu należy zadawać pytania. Nigdy też nie trzymałem się kurczowo jednej sceny, jednego gatunku artystycznego, czy jednej roli. Występowałem w operetce, operze, teatrze muzycznym, czy nowoczesnym musicalu.”

Jerzy Jeszke (1958) polski aktor musicalowy

Źródło: Jerzy Jeszke przed prapremierą „Sweeneya Todda”: Robię swoje, 5 maja 2012 http://www.mmsilesia.pl/411429/2012/5/5/jerzy-jeszke-przed-prapremiera-sweeneya-todda-robie-swoje?category=kultura

O dzieciach , O sile , O czasie , O czekaniu

„I nagle Toccata, w chwili gdy słońce znika całkowicie za chmurami, zgromadzonymi na samej linii horyzontu. W operze niebios – ogromne czerwone smugi, czarny plusz, delikatne budowle, które sprawiają wrażenie, jakby były utkane z drutu żelaznego i puchu, przygotowują się w szerokim układzie, czerwonym, zielonym i czarnym – pokrywając cały nieboskłon, ewoluując w nieustannie zmieniającym się oświetleniu, według najbardziej majestatycznej z choreografii. Toccata, na tym uśpionym morzu, pod festynem tego królewskiego nieba… chwila jest niezapomniana.”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

Dzienniki z podróży

O wrażeniach , O słońcu

„Jedynym miejscem, gdzie uszy odpoczywały od sloganów [w ZSRR], była opera i częściowo kino. Kino stało się naszym narkotykiem.”

Helena Amiradżibi-Stawińska (1932–2017) polska reżyserka i scenarzystka filmowa, pochodzenia gruzińskiego

Słodkie życie księżniczki (1996)

„(…) poszedłem do technikum energetycznego. Działało w pobliżu opery. I codziennie, przechodząc koło opery, w drodze do szkoły, stawałem przed szybą kawiarenki, w której siedzieli aktorzy, śpiewacy. To był inny świat: byli świetnie ubrani, uśmiechali się, popijali wódeczkę, kawkę. Powiedziałem wtedy sobie: „Ja też tak chcę!””

Andrzej Kopiczyński (1934–2016) polski aktor

Źródło: Robert Migdał, „Czterdziestolatek” zaczynał we Wrocławiu, „Polska Gazeta Wrocławska” nr 176, 20 lipca 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/121643.html

O świecie

„Poszłam na reżyserię, aby połączyć zainteresowanie teatrem i muzyką. Robiąc operę, mam taką możliwość.”

Natalia Korczakowska (1979) polska reżyserka teatralna, scenografka, autorka tekstów

Źródło: Tomasz Gromadka, Odświeżyłam kontakt z nutami, „Rzeczpospolita”, 9 maja 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/28789

O czytaniu

„W sedesie coś bełkocze – powiedział niepewnie.
– No jasne – mruknął Zygzak. – Gówna wystawiają operę.”

Maja Lidia Kossakowska (1972) polska pisarka

Żarna niebios
Źródło: rozdział Kosz na śmierci

O śmierci

„Kraków mi za mały. Nie uwierzysz nawet, jak się stęskniłem za Paryżem. Całymi wieczorami chodzę po Paryżu. Bywam w Comédie Française, w Operze, spaceruję po bulwarach (flanuję). Zatrzymuję się przed gablotkami, ba! nawet spotykam znajomych… i to przez imaginację.”

Stanisław Wyspiański (1869–1907) polski dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, architekt

Cytaty z korespondencji
Źródło: list do Henryka Opieńskiego (8 listopada 1895), cyt. za: Maria Podraza-Kwiatkowska, Życiowe i artystyczne dylematy Wyspiańskiego, „Alma Mater” nr specjalny, 2007, s. 5.

„Rzucili się do mnie, że zamiast operę narodową, albo symfonię pisać, łaskoczę nerwy po salonach i piszę głupie exercisy. Jeżeli nie operę, to nie powinienem nic innego tworzyć, jak tylko mazury a polonezy, bo jak nie czują, to im polskości palcem w moich nutach nie pokażę.”

Fryderyk Chopin (1810–1849) polski kompozytor i pianista XIX wieku

niezadowolenie z zarzucania mu przez niektórych polskich emigrantów kosmopolityzmu i „oderwania od pracy dla kraju”
Listy
Źródło: Kronika Polski. W boju i na tułaczce: 1831–1846, Wydawnictwo Ryszard Kluszczyński, Kraków 1998, s. 12.

„Jestem wielką miłośniczką śpiewu. Z upodobaniem akompaniuję śpiewakom, z przyjemnością chodzę do opery. W niemal każdym utworze Mozarta słyszę którąś z jego genialnych oper.”

Ewa Pobłocka (1957) pianistka polska, pedagog

Źródło: „Studio” 1994, nr 5

O przyjemności

„W ramach zaliczenia przedmiotu zazwyczaj przygotowuje się spektakl albo jego fragmenty, ale pokazuje się go tylko w środowisku akademickim. Rzadko kiedy uda się to zrobić poza murami uczelni. A dopiero konfrontacja z publicznością w sali opery jest dla studentów prawdziwym egzaminem.”

Marek Moździerz (1953)

Źródło: Joanna Lach, Scena czeka na młodych, „Gazeta Wyborcza” - Bydgoszcz nr 85, 11 kwietnia 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/137259.html

O czekaniu

„Nienawidzę tego, co się stało z operą. Głucha na to, co się dzieje wokół nas, stała się sztuką muzealną.”

Mariusz Treliński (1962) polski reżyser operowy, filmowy i teatralny.

„W Hollywood jednak jest to nie do pomyślenia, aby gwiazda kina pracowała w sitcomie lub mydlanej operze.”

Peter J. Lucas (1962) aktor amerykański pochodzenia polskiego

Źródło: Wywiad, 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=39462

O gwiazdach

„W Polsce jest niewielu reżyserów, którzy potrafią zrobić dobrą operę, bo to tajemna sztuka, a nie każdy potrafi tę tajemną granicę przekroczyć.”

Laco Adamík (1942) polski reżyser pochodzenia słowackiego

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Kraków, 12 grudnia 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/pbdum.htm

O sztuce

„Jako dramaturg jestem trochę takim obserwatorem analitycznym, proponuję pewne rozwiązania lub kierunki, ale czasem (…) nie mogę wyrzucić jakiegoś tekstu, bądź czegoś dodać, bo mamy gotową partyturę i to jest nie do ruszenia. (…) Natomiast w teatrze dramaturg może powiedzieć, że brakuje jakiejś sceny i ją wymyślić lub wrzucić Balzaca, dysponuje innymi narzędziami. To specyficzny zawód.
Przyjmując ofertę pracy w roli dramaturga, nigdy nie myślę, że to zajęcie wyżej cenione bądź bardziej potrzebne teatrowi współczesnemu. To absurdalne myślenie. Po prostu, podchodzę do tego jak do kolejnego zadania teatralnego. Opowiadamy jakąś historię, przez teatr lub operę, i muszę uruchomić wszystko, co wiem i potrafię, swoje doświadczenia z pisania dramatów również. Bo kiedy jestem dramatopisarzem i czytam Gogola, to czytam go inaczej niż krytyk literacki. Być może jako pisarz zauważam inne rzeczy, włączam intuicję. Istotne natomiast, że zawsze patrzę na tekst jak kolega po piórze. Dlatego wartościowanie tych dwóch profesji, dramatopisarza i dramaturga, nigdy nie przyszłoby mi do głowy. Pytanie, czy urobek danego roku wszystkich dramatopisarzy jest oceniany przez krytyków jako rok urodzaju czy jako rok klęski.”

Małgorzata Sikorska-Miszczuk (1964)

Źródło: Agata Dąbek, Wszystko, co wiem i potrafię http://www.dwutygodnik.com/artykul/4675-wszystko-co-wiem-i-potrafie.html, Dwutygodnik.com nr 113/2013.

O historii , O myślach , O czasie , O czytaniu

„(…) bilety do opery lub na dobry koncert trudno zdobyć. Komu się trafi okazja, to kupuje od razu kilka sztuk i dzieli się nimi z przyjaciółmi. To tak jak z szynką. Jeśli jest u rzeźnika, kupuje się dla siebie, dla rodziny i dla koleżanek.”

Jerzy Edigey (1912–1983)

Ostatnie życzenie Anny Teresy

„A miłość? Miłość przybrała formę romantycznej opery. Miałem główną rolę. Za każdym razem stawałem u stóp auszwickiej szubienicy, a zamiast ostatniego słowa skazańca, „słałem ostatnie spojrzenie” hen, hen tam, gdzie na balkonie białej willi stoi panna młoda z kielichem szampana. Pije, a raczej wargi umoczy i takie musujące podaje pewnemu panu po trzydziestce…I udaje, że nie widzi, jak tuż za górą fioletową wstępuję na schody, jak mi kat w mundurze pętle zakłada…znowu upije szampana i perlistym śmiechem swego męża obsypie. Ja się nie liczę. Odpisany na straty. I tu za każdym razem urywam scenę.”

Marian Pankowski (1919–2011) polski pisarz, poeta, tłumacz

Z Auszwicu do Belsen

O miłości , O piciu , O śmiechu , O stracie

„(…) inna cecha wyróżnia nasz teatr. Otóż termin „narodowy”, od kiedy zaczął budować go Bogusławski, znaczy „powszechny”. Dla każdego teatr nasz był u samych swoich narodzin antyelitarny i antydworski. Dworski grany był po francusku lub, jak opery, po włosku.”

Adam Hanuszkiewicz (1924–2011) polski aktor i reżyser

Źródło: Moja nowa Balladyna, wyborcza. pl, 4 grudnia 2011 (tekst powstał w 1995 r.) http://wyborcza.pl/1,75480,10757229,Hanuszkiewicz__Moja_nowa_Balladyna.html

O narodzinach

„Społeczeństwo zaś popada w bezmyślność w zakresie najżywotniejszych swoich interesów, w dziedzinach zaś oderwanych od życia okazuje skłonność do ekstaz i orgii duchowych. Umie ono przez dłuższy czas zupełnie nie interesować się poważnymi zaburzeniami w głębi państwa, od którego jego losy zależą, ale przychodzi czasem chwila, że z wszystkich kątów kraju zjeżdżają się ludzie w celu wysłuchania jednej opery, lub że wypełniająca salę koncertową wyborowa publiczność urządza sobie zbiorowe łkanie.”

Roman Dmowski (1864–1939) polski polityk

Źródło: Myśli nowoczesnego Polaka, 1903

O losie , O ludziach , O myślach , O czasie