Cytaty na temat ludność (252 cytatów, strona 2)

„Zawsze zazdrościłem w pozytywnym sensie kolegom z Witebszczyzny, Mohylewszczyzny i innych obwodów, które znajdują się dalej od centrum. 50 procent ludności naszego sielsowietu pracuje w Mińsku i Zasławiu, widzą, jak wyglądają te miasta – szczególnie stolica. I nam, miejscowej władzy, stawiają analogiczne żądania: na temat stanu dróg, oświetlenia ulicznego, obsługi handlowej i socjalnej, no i w ogóle poziomu kultury życia. A my staramy się odpowiadać – inaczej skargom nie byłoby końca.”

Alaksandr Miakinnik (1968) białoruski polityk

я заўсёды па-добраму зайздросцiў калегам з Вiцебшчыны, Магiлёўшчыны i iншых абласцей, якiя знаходзяцца далей ад цэнтра. 50 працэнтаў насельнiцтва нашага сельсавета працуе ў Мiнску i Заслаўi, бачаць, як выглядаюць гэтыя гарады – асаблiва сталiца. І нам, мясцовай уладзе, выстаўляюць аналагiчныя патрабаваннi: наконт стану дарог, вулiчнага асвятлення, гандлёвага i бытавога абслугоўвання, ды i ўвогуле ўзроўню культуры жыцця. А мы стараемся адпавядаць – iнакш адбою ад скаргаў не будзе. (biał.)
o pracy na stanowisku przewodniczącego sielsowietu Pietryszki.
Źródło: Natalla Karpienka, Adpawiadać haradskomu uzrouniu prymuszaje życcio prystalicznyja sielsawiety http://www.zvyazda.minsk.by/ru/pril/article.php?id=17577, „Zwiazda”, 27 sierpnia 2008

Sens

„Czy nie jest bluffem uparte powtarzanie bez dowodów o „historycznym prawie” Ukraińców do Ziemi Chełmskiej, Podlasia i osiedli łemkowskich. Ten bluff służy odwróceniu uwagi od innej prawdy, mianowicie tej, że Ukraińcy nie mają żadnych historycznych praw do Ziemi Czerwieńskiej, której ośrodkiem stołecznym jest Lwów. Wreszcie bluffem i frazesem jest gołosłowne powtarzanie, że Polacy żyli w „morzu ludności ukraińskiej”, gdy tymczasem, jak się przekonamy, to „ukraińskie morze” jest zwykłym zmyśleniem – bo to właśnie Polacy razem z Żydami stanowili wschodniomałopolskie „morze”, na którym Ukraińcy byli „wyspą.””

Edward Prus (1931–2007) historyk polski

Bluff XX wieku, Londyn 1992

O morzu

„Naród polski bynajmniej nie stanowi większości wśród ludności zamieszkującej tereny Rzeczypospolitej w jej aktualnych granicach. Większą część tej ludności stanowią tubylcy, bezwyznaniowi, beznarodowi niezależnie od tego, co tam mają wpisane w dowód osobisty i co nawet na własny użytek deklarują.”

Grzegorz Braun (1967) polski reżyser i scenarzysta

Źródło: Naród Polski nie stanowi w Polsce większości, goniec.net http://www.goniec.net/goniec/inne-dzialy/wywiady/narod-polski-nie-stanowi-w-polsce-wi%C4%99kszo%C5%9Bci-z-grzegorzem-braunem-rozmawia-andrzej-kumor.html

„Raport UNSCEAR jasno mówi, że nie ma żadnych naukowych dowodów, by wśród ludności Ukrainy, Rosji i Białorusi zwiększyła się liczba zachorowań na raka lub wystąpiły inne choroby mogące mieć związek z promieniowaniem. Stwierdzono natomiast ogromny wzrost chorób psychosomatycznych – zaburzeń układów oddechowego, trawiennego i nerwowego. Co to oznacza? Że ludzie panicznie bali się i nadal boją zagrożenia, które nie istniało.(…) Jedynie 134 pracowników elektrowni było narażonych na bardzo wysokie dawki promieniowania, po których rozwinęła się ostra choroba popromienna. W ciągu kilku miesięcy od katastrofy 31 osób zmarło i są to jedyne śmiertelne ofiary Czarnobyla.”

Zbigniew Jaworowski (1927–2011) polski lekarz, radiolog

Źródło: Zabójczy mit Czarnobyla, polityka.pl, 15 kwietnia 2006 http://archiwum.polityka.pl/art/zabojczy-mit-czarnobyla,374808.html

O ludziach , O chorobach

„Ani dowódca AK gen. „Bór”, ani dowódca powstania gen. „Monter” nie poszli w chwili klęski na moralny kompromis. Podzielili los swoich podwładnych. Także delegat rządu i zarazem wicepremier Jankowski, trzej ministrowie: Adam Bień, Stanisław Jasiukowicz i Antoni Pajdak, dyrektorzy departamentów Delegatury Rządu i członkowie Rady Jedności Narodowej – podzielili los ludności cywilnej, nie domagając się dla siebie żadnych przywilejów. Zaraz po wydostaniu się z obozu przejściowego w Pruszkowie powrócili oni do pracy w podziemiu, podejmując zwłaszcza opiekę nad ewakuowanymi z miasta i rozrzuconymi na obszarze Generalnej Guberni warszawiakami.”

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945
Źródło: s. 124–125

O losie

„Na ogół byliśmy okrutniejsi od naszych muzułmańskich przeciwników. Al-Kaida w ciągu ostatnich 19 lat brutalnie zamordowała w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej 3500 osób spośród ludności cywilnej. George W. Bush ma na sumieniu w samym tylko Iraku setki tysięcy ludzi. Wszystko w imię naszej cywilizacji.”

Jürgen Todenhöfer (1940) niemiecki polityk

Źródło: Wojna czterech mitów, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 28 lutego 2011.

O wojnie , O ludziach

„Dolaniem oliwy do ognia było 27 lipca 1944 obwieszczenie władz niemieckich powołujące 100 000 mężczyzn do prac fortyfikacyjnych na przedpolach Warszawy. Wszyscy zdawali sobie sprawę, że miało ono na celu ogołocenie miasta z ludności potencjalnie najniebezpieczniejszej, a prawdopodobnie i wywiezienie jej do obozów, a w najlepszym razie na roboty przymusowe.”

Kazimierz Leski (1912–2000) inżynier polski, żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego

Źródło: Życie niewłaściwie urozmaicone. Wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK, wyd. II, Warszawa 1995, s. 292.

O życiu

„Wzdłuż ulicy Złotej stał szpaler złożony z ludności cywilnej. Stoją po obu stronach prawie tłumnie. Stoją i żegnają polskich żołnierzy, którzy przecież oddali wszystko dla Polski. I oni – ludność cywilna – to wiedziała. Żegnali nas pełni modlitwy, wzruszających okrzyków, podziękowań za naszą postawę. Oni płakali, a myśmy szli najpiękniejszą defiladą, jaka mogła się żołnierzowi zdarzyć. Szliśmy wyprostowani, zdyscyplinowani i pełni wzruszenia. I tak ludność Warszawy odprowadziła nas prawie do miejsca, gdzie składaliśmy broń, w domu akademickim przy Placu Narutowicza. Wchodziliśmy na podwórze poszczególnymi oddziałami i każdy osobno występował z szeregu i rzucał na stos to nasze żelastwo, które przez dwa miesiące pozwoliło nam żyć w wolnej Warszawie. To była wielka, niezapomniana gorycz.”

Hanna Szczepanowska (1929–2017)

o powstaniu warszawskim.
Źródło: Hanna Szczepanowska „Heban” Archiwum Historii Mówionej http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/hanna-szczepanowska,607.html 1944.pl

O domu , O historii , O płaczu

„Nadszedł czas, by Naród wywalił z pracy wszystkich swoich przedstawicieli, podobnie jak ludność zorganizowana przez Wikipedię doprowadziła do zwolnienia z pracy mnóstwa redaktorów wydawnictw encyklopedycznych.”

Marek Minakowski (1972) polski historyk

Źródło: Koniec demokracji przedstawicielskiej. Przejmujemy państwo., minakowski.tek24.pl, 1 lutego 2012 http://minakowski.pl/koniec-demokracji-przedstawicielskiej-przejmujemy-panstwo

O demokracji , O czasie

„Prymitywny pogląd na gospodarkę socjalistyczną sprowadzał się do wszechogarniającego etatyzmu. Państwo jako jedyny przedsiębiorca, a cała ludność to jeden w drugiego urzędnicy państwowi. Dzisiaj taka koncepcja została kategorycznie odrzucona przez teoretyków socjalizmu. Państwu pozostawiono niezmiernie ważną i doniosłą funkcję budowania szkieletu organizmu gospodarczego, tworzenia ram gospodarki planowej, kontroli całości i zużytkowania niewykorzystanych sił produkcyjnych. Ale nic ponad to. Należy odciążyć państwo jako takie od wszystkiego, co się da, przerzucając jak najwięcej na samorządy wszelkiego typu, spółdzielnie, korporacje użyteczności publicznej (nie mieszać z korporacjami faszystowskimi) itd. Centralizacja ogólnego kierownictwa przy decentralizacji wykonania szczegółów planu.”

Wiktor Alter (1890–1943) polsko-żydowski działacz socjalistyczny

Źródło: Państwo wolnościowe czy biurokratyczne?, w: Człowiek w społeczeństwie, Wydawnicza Spółdzielnia Czytelników Książki „Światło”, Warszawa 1938 http://lewicowo.pl/panstwo-wolnosciowe-czy-biurokratyczne/.

O książkach , O świetle

„Kiedy zaczęła się arabska wiosna, napisałem artykuł dla łotewskiej prasy. Sens był taki: „ok., to dobrze, że jest demokracja. Ale co się stanie, po tym, jak ludzie będą wybierać demokratycznie?”. Kiedy dowiedziałem się, że zaczynają powstawać radykalnie islamskie grupy, napisałem kolejny artykuł. Że nie mamy już „arabskiej wiosny”, tylko „arabską jesień”. Będzie zatem gorzej. A co mamy w Syrii: tysiące zabitych, inwalidów, miliony uchodźców. To już nie jest walka o demokrację, a o coś innego. 40% mieszkańców Libanu to uchodźcy z Syrii. Mamy katastrofę służby zdrowia. Katastrofę systemu edukacji i bezpieczeństwa. Kiedy połowę ludności stanowią uchodźcy, rząd musi zapewnić lekarstwa, oświatę, bezpieczeństwo. Ekonomia Libanu się zapada. Mamy parędziesiąt procent bezrobotnych, bo Syryjczycy pracują za najniższe stawki. Jedni popierają opozycję, drudzy reżim w Damaszku. Mamy nawet grupy terrorystyczne. Tak więc dla Libanu nastał czas straszny, nawet gorszy niż wcześniejsza wojna domowa. Bo wtedy wiedziałeś, o co chodzi. Gdzie jest wróg. A teraz terrorystą może być twój sąsiad.”

Hosams Abu Meri (1974)

o współczesnej sytuacji krajów arabskich.

O wojnie , O ludziach , O smutku , O demokracji

„Francja jest jednym z najbogatszych krajów na świecie, jednocześnie setki ludzi umiera tu co roku z głodu i z zimna, ponad 90 tysięcy jest bezdomnych, a ponad 7 milionów – to 10 proc. ludności! – żyje poniżej poziomu ubóstwa. W ciągu ostatnich 25 lat sytuacja pogorszyła się tak, że organizacje pomocowe wydają teraz osiem razy więcej darmowych posiłków dla potrzebujących niż w 1985 r.”

Olivier Besancenot (1974) francuski polityk

Kapitalizm francuski i antykapitalistyczna perspektywa
Źródło: „Dziennik” (Warszawa), 9 kwietnia 2009

O głodzie , O ludziach

„W każdym mieście, kiedy odbywała się akcja, całe getto bywało otoczone przez motłoch, który urządzał formalne polowanie na Żydów (…). Ilu Żydów w ten sposób zginęło? Niezliczona ilość, bo w najlepszym wypadku zabierali Żydom pieniądze i nie doprowadzali do żandarmerii, ale przecież to i tak było równoznaczne z wyrokiem śmierci. Co ma zrobić Żyd bez pieniędzy? Co najwyżej samemu dojść do żandarma i poprosić o kulę.
Tłum, bezimienny tłum solidarnie w ten sposób postępował. (…) Czy należy stąd wyciągać wniosek co do ogółu? Czy należy wykonać statystykę dobrych uczynków w porównaniu ze złymi? Nie, to nie jest ważne. Toć sam Najwyższy Bóg zajął stanowisko w Starym Testamencie, że jeśli w mieście okaże się dziesięciu sprawiedliwych, to miasta nie zburzy. Prawdopodobnie i w Warszawie znajdzie się również dziesięciu sprawiedliwych (…), tak że ludność polska może spokojnie spać po nocach, nic im nie grozi, a ten, co zrabował, to ma i będzie mieć nadal.”

Calek Perechodnik (1916–1944)

Spowiedź (1943)

O śmierci , O pieniądzach , O Bogu , O nocy

„Liczba ofiar śmiertelnych rośnie z dnia na dzień i nie wiemy, ile osób zginęło, lecz modlę się, aby każda jedna mogła zostać ocalona. (…) Ludność została zmuszona do ewakuacji w wyjątkowo trudnych warunkach: zimna i braku bieżącej wody. Nie ustaję w modlitwach o to, by prace ratowników szybko postępowały i by życie ludzi uległo poprawie.”

Akihito (1933) cesarz Japonii

Źródło: Wystąpienie cesarza Japonii, PAP, onet.pl, 16 marca 2011 http://wiadomosci.onet.pl/raporty/trzesienie-ziemi-w-japonii/wystapienie-cesarza-japonii,1,4211701,wiadomosc.html

O życiu , O ludziach

„Lecz na szczęście w skład państwa rosyjskiego oprócz Rosji właściwej wchodzą i inne, przemocą ujarzmione i łańcuchem niewoli przykute do caratu, kraje. Ludność tych krajów – Polacy, Litwini, Łotysze, Rusini – zalega obszary, dawniej do Rzeczypospolitej Polskiej należące. Mają więc ona całkiem inną przeszłość historyczną, inne tradycje; wszystkie zaś cierpią pod caratem srogie prześladowania narodowościowe i religijne, które wśród nich wzbudzają nienawiść ku obecnym stosunkom politycznym (…) warunki każą przypuszczać, że stąd właśnie wyjdzie ta siła, która w proch zetrze potęgę caratu.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

na łamach jednodniówki „Robotnik”, 1895.
Źródło: Joanna Gierowska-Kałłaur, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919–9 września 1920), op. cit., s. 51.

O nienawiści , O szczęściu , O historii , O sile

„Dyktatura proletariatu jest w Rosji bolszewickiej od początku rządem gwałtu i przemocy mniejszości nad większością. Mniejszość rządząca nie wynosi nawet pół procenta ludności i utrzymuje się przy władzy przez tak okrutną i krwawą przemoc, że żadne inne cywilizowane społeczeństwo podobnie dzikiej tyranii nie zniosłoby.”

Ignacy Daszyński (1886–1936) polski polityk

Źródło: Czy socjaliści mogą uznać „dyktaturę proletariatu”?, „Robotnik” nr 279, 11 listopada 1927 http://lewicowo.pl/czy-socjalisci-moga-uznac-%E2%80%9Edyktature-proletariatu%E2%80%9D/

„… mimo że w nim ludność polska i czeska, prawie 7/10 całej liczby mieszkańców stanowi (a Księstwo Cieszyńskie jest wyłącznie polskie), brak w wybornych zresztą jego szkołach, wykonania ustawy co do wykładu w językach, którymi lud mówi i brak w nim właściwego, narodowego kierunku w wychowaniu młodzi.”

Jerzy Kotula (1855–1889) księgarz i wydawca polski

list do Józefa Ignacego Kraszewskiego z 1879. Komentarz na temat nierealizowaniu na Śląsku Austriackim ustawy zasadniczej z 1867, gwarantującej wszystkim nacjom rozwój własnego języka.
Źródło: Marzena Bogus, Kotulowie i ich działania oświatowe na Śląsku Cieszyńskim w XIX i XX wieku, Ostrawa 2006, s. 158.

O ludziach , O wieku

„Komu zatem służy seksualizacja dzieci i młodzieży oraz wychowywanie ich do „różnorodności”?
1) Tym, w których interesie leży odcinanie ludzi od korzeni poprzez niszczenie rodziny i czynienie ich tym samym podatnymi na manipulacje dla globalnych celów strategicznych.
2) Tym, w których interesie leży globalna redukcja przyrostu ludności bez konieczności dokonywania zmian w globalnym podziale majątku.
3) Tym, w których interesie leży nastanie w Europie „demograficznej zimy”.
4) Tym, w których interesie leży wyeliminowanie religii, szczególnie chrześcijańskiej.
5) Tym, którzy cierpią z powodu „normatywności heteroseksualizmu” i przez jej likwidację chcą sobie zapewnić uznanie społeczne.”

Gabriele Kuby (1944)

Globalna rewolucja seksualna
Źródło: s. 349

O dzieciach , O ludziach , O młodzieży , O religii

„Nie może tak być, że nie staje się wiadomością dnia fakt, iż z wyziębienia umiera starzec zmuszony, by żyć na ulicy, natomiast staje się nią spadek na giełdzie o dwa punkty. To jest wykluczenie. Nie można dłużej tolerować faktu, że wyrzuca się żywność, podczas gdy są ludzie cierpiący głód. To jest nierówność społeczna. Dzisiaj wszystko poddane jest prawom rywalizacji i prawu silniejszego, gdzie możny pożera słabszego. W następstwie tej sytuacji wielkie masy ludności są wykluczone i marginalizowane: bez pracy, bez perspektyw, bez dróg wyjścia. Samego człowieka uważa się za dobro konsumpcyjne, które można użyć, a potem wyrzucić. Daliśmy początek kulturze „odrzucenia”, którą wręcz się promuje. Nie chodzi już tylko o zjawisko wyzysku i ucisku, ale o coś nowego: przez wykluczenie zraniona jest w samej swej istocie przynależność do społeczeństwa, w którym człowiek żyje, ponieważ nie jesteśmy w nim nawet na samym dole, na peryferiach czy pozbawieni władzy, ale poza nim. Wykluczeni nie są „wyzyskiwani”, ale są odrzuceni, są „niepotrzebnymi resztkami””

Franciszek (papież) Evangelii gaudium

Źródło: Evangelii gaudium

O głodzie , O ludziach

„Europejczycy byli po prostu zmęczeni wojną i odbudową własnych krajów. Wszystko, co na wschód od Berlina, nie interesowało ich. Gdy kilka osób ginie w wypadku samochodowym w centrum Londynu, robi się z tego wielki tytuł w gazecie. Gdy w Iraku albo w Syrii giną tysiące, to jest to materiał na którąś stronę. Tak ludzie po prostu mają. I wojna światowa odcisnęła na Zachodzie większe piętno niż kolejna, była bardziej krwawa i okrutna. Podczas II wojny Niemcy na Zachodzie też mordowali, ale na dobrą sprawę w samym byciu Francuzem, Holendrem, Duńczykiem, Norwegiem nie było wielkiego zagrożenia, no, chyba że brało się udział w ruchu oporu lub miało żydowskie korzenie.(…) Ale Polacy też mają małe pojęcie o tym, czego doświadczyła Białoruś od przyszłych morderców ludności Warszawy. Oskar Dirlewanger, już po pacyfikacji Woli, po zabiciu dziesiątek tysięcy cywilów, mówił: „A co w tym szczególnego? Na Białorusi to było dopiero coś.””

Alexandra Richie (1961)

Warszawa – powtórzę – była czymś wyjątkowym, ale poprzedzonym równie wyjątkowym treningiem w bestialstwie, więc z tego punktu widzenia nie była wyjątkiem. Lecz kogo nawet dzisiaj obchodzi historia Białorusi?
Źródło: rozmowa Pawła Smoleńskiego, Warszawski kompleks Hitlera, wyborcza.pl, 1 sierpnia 2014 http://wyborcza.pl/magazyn/1,139949,16415475,Warszawski_kompleks_Hitlera.html#CukGW

O wojnie , O ludziach , O historii , Trening

„W komisji toczyliśmy ważny spór, ludzi o różnych poglądach, na to, jaki powinien być ten tekst, który Sejm mógłby uchwalić. Pan minister Komorowski mówił i ja to podtrzymywałem, że musi to być uchwała możliwa do zaakceptowania także przez parlament ukraiński i tylko ten tekst, komisyjny tekst, ma zgodę strony ukraińskiej. Z tym musimy się liczyć, podejmując decyzję o uchwale. Panu Komorowskiemu i mnie były przeciwne głosy posłów Prawa i Sprawiedliwości i Ligi Polskich Rodzin domagające się surowego nazwania prawdy o tamtym ludobójstwie. Tu muszę wspomnieć jeszcze jeden ważny szczegół sprawy, ważny element. Dla ludności zachodniej Ukrainy Ukraińska Powstańcza Armia, ta osławiona UPA, jest tym samym co dla nas Armia Krajowa, czyli formacją bojową.”

Aleksander Małachowski (1924–2004) polski polityk i publicysta

Źródło: sejm.gov.pl http://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/main/2FE62312, 9 lipca 2003

O ludziach , O sprawiedliwości , O decyzjach

„Czy oczekiwanie pomocy ze strony Armii Radzieckiej było naiwnością lub co najmniej dowodem braku rozeznania w realiach politycznych? Sprawa nie jest prosta. Możliwie szybkie zajęcie Warszawy podczas toczącej się właśnie letniej ofensywy radzieckiej leżało niewątpliwie w interesie Armii Czerwonej. Uchwycenie lewego brzegu Wisły, a więc i sforsowanie dużej przegrody rzecznej właśnie w chwili, gdy siły niemieckie były w odwrocie oraz zajęcie wielkiego miasta, które było ważnym dla obu stron węzłem komunikacyjnym, dawało dobrą podstawę do następnego natarcia i przybliżało zwycięstwo. Pamiętajmy, że najbliższą szeroką przegrodą wodną na drodze do Berlina była dopiero Odra. Wybuch powstania w Warszawie ułatwiał to zadanie kapitalnie: walki w mieście tworzyły tutaj przyczółek dla wojsk radzieckich, przyczółek, którego nie trzeba było zdobywać, który po prostu był. Zdawano sobie z tego sprawę także na prawym brzegu Wisły, wszak pod koniec lipca dwie radiostacje podległe władzom radzieckim wzywały ludność Warszawy do walki. Trudno było przewidzieć, że Stalin zdecyduje się opóźnić ofensywę na Berlin o całe pięć miesięcy, przerzucając w sierpniu 1944 r. główny wysiłek uderzenia na Bałkany, aby korzystniej rozstrzygnąć swoją grę z rządem polskim na obczyźnie i zachodnimi aliantami. Aby to przewidzieć, należałoby znać kulisy konferencji teherańskiej oraz przeniknąć bezwzględną i dalekosiężną myśl jednego z najwybitniejszych i najokrutniejszych polityków XX wieku. Ostatecznie Związek Radziecki był w tym samym bloku co Polska, była to walka z tym samym wrogiem. Późniejsze o trzy tygodnie powstanie paryskie, rozpoczęte z inicjatywy lewicy i także bez koordynacji z nachodzącą armią aliancką, znalazło wsparcie, spowodowało nawet zmianę planów operacyjnych.”

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945
Źródło: s. 121–122

O myślach , O wsparciu , O wysiłku , O sile

„Cała ogromna część Europy, leżąca między Morzem Bałtyckim, Morzem Czarnym i Adriatykiem, była jedną wielką szachownicą ludów, pełną wysp, enklaw i najdziwniejszych kombinacji ludności mieszanej. W wielu miejscach każda wieś, każda grupa społeczna, każdy zawód niemal mówił odmiennym językiem.”

Jerzy Stempowski (1894–1969) polski eseista

Źródło: W dolinie Dniestru (1942)

O ludziach

„Jeśli jakiegoś wieczoru Anglicy nie nadlatują nad stolicę Rzeszy, to wtedy ludności Berlina czegoś brakuje.”

Joseph Goebbels (1897–1945) niemiecki polityk nazistowski, minister propagandy

9 kwietnia 1945, ostatnie zdanie zapisu.
Dzienniki (1923–1945)

„W publicystyce Romana Dmowskiego można znaleźć wątki nieprzychylne ludności żydowskiej, która mieszkała w Polsce w I połowie XX wieku. Jednak spory na linii przedwojenna endecja – społeczność żydowska w Polsce nie miały charakteru, który próbują nam wmówić środowiska lewicowe. Nie była to dyskryminacja ze względów rasowych czy etnicznych.”

Robert Winnicki (1985) Polski polityk, działacz społeczny, poseł na Sejm RP VIII i IX kadencji

Źródło: Afirmacja polskiej dumy http://www.rp.pl/artykul/9160,749522-Marsz-Niepodleglosci-11-listopada---dwuglos.html?p=2, rp.pl, 9 listopada 2011.

O charakterze , O wieku

„Przeważająca część narodu polskiego była od dawna nastawiona antybolszewicko. Z jednej strony bowiem dostatecznie poznała reżim bolszewicki, z drugiej zaś wśród Polaków od zawsze panowała nienawiść do wszystkiego co rosyjskie. Szerokie kręgi ludności polskiej były jednak gotowe przejść do porządku dziennego nad tymi animozjami i zaakceptować ze względów taktycznych sojusz z bolszewizmem. Liczono bowiem, że w ten sposób można będzie pozbyć się władzy niemieckiej. Również ta koncepcja okazała się teraz całkowicie fałszywa, jest bowiem faktem, że Stalin nie tylko nie przyszedł z pomocą, ale praktycznie stał z bronią u nogi, również w ostatnich dniach powstania, gdy powstańcy AK podjęli jeszcze raz rozpaczliwy atak. Polacy przekonali się niezbicie, że gra na rosyjską kartę może im w efekcie przynieść jedynie niepowodzenie, a nie oczekiwane odbudowanie ich dawnego państwa.”

Ludwig Fischer (1905–1947) niemiecki zbrodniarz hitlerowski

ocena skutków powstania warszawskiego w sprawozdaniu z listopada 1944.
Źródło: M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard (oprac.), Wiek XX w źródłach, Warszawa 1998, s. 279.

O nienawiści , O grach , O wieku , O pomocy

„Chcemy, aby rdzenna ludność partycypowała w życiu społecznym jako polityczni aktorzy i pełnoprawni obywatele. Chcielibyśmy zbudować tu multikulturową demokrację.”

Otilia Lux (1949)

Źródło: Inés Benítez, Benítez: Rigoberty Menchú start w wyborach, lewica.pl, 6 września 2007 http://www.lewica.pl/?id=14588, tłum. Bartłomiej Kacper Przybylski

O demokracji

„Moja mama była bardzo wierząca, dewocyjna w dobrym tego słowa znaczeniu. To był świat religijnych nakazów i zakazów. Wokół żydowskie miasteczko, ludność żydowska stanowiła jakieś 60 procent mieszkańców. W większości byli to chasydzi, a przez to może my byliśmy bardziej ortodoksyjni jako katolicy. Myślę, że gdybym urodził się w innym kraju, w innych warunkach geopolitycznych, pewnie bym sakralnej muzyki nie pisał. Gdybym się urodził w Nowej Zelandii, to pewnie pisałbym musicale, ale na szczęście urodziłem się tutaj.”

Krzysztof Penderecki (1933) polski kompozytor i dyrygent

Źródło: Tomasz Cyz, Chciałem napisać oryginalną „Pasję” http://www.dwutygodnik.com/artykul/3327/, Dwutygodnik.com nr 103/2013.

O szczęściu , O świecie , O myślach , O myśleniu

„Kościół Rzymski taką teraz gorączkową chciwością zapałał i tak jawna pożądliwość go ogarnęła, że nie wystarczają mu dobra kościelne, nie waha się obdzierać cesarzy, królów i książąt świeckich z ich dziedzictwa, każąc im płacić podatki. Król Anglii jest dla siebie przykładem w tym względzie, bo Kościół tak długo trzymał pod klątwą jego ojca, króla Jana bez Ziemi, aż zmusił go oraz ludność jego kraju do płacenia podatków (…) Pomijam symonię, te najróżniejsze i od zarania dziejów niesłychane szantaże, których nieustannie dokonują kuria i papież wobec osób duchownych, jawną i ukrytą spekulację, czym (…) zatruwają cały świat. Ale na ustach mają ci nienasyceni krwiopijcy słowa słodsze niż miód i gładsze niż oliwa, mówiąc że kuria rzymska jest naszą matką i karmicielką, gdy tymczasem jest raczej źródłem i podporą wszelkiego zła.”

Fryderyk II Hohenstauf (1194–1250) cesarz niemiecki

fragment listu wysłanego 5 grudnia 1227 r. do Henryka III, króla Anglii.
Źródło: Ernst W. Wies, Fryderyk II, tłum. Jacek Antkowiak, PIW, Warszawa 2002.

O świecie , O matce

„Z przytoczonych relacji wynika, że mordowanie Żydów w czasie okupacji było sprawą publiczną, przedmiotem zainteresowania ogółu. Brali w nim udział zwykli członkowie lokalnej społeczności, a nie żadni „ludzie marginesu”, łatwo identyfikowalni i świetnie wszystkim znani w każdej małej miejscowości. Więcej nawet – zaangażowanie przedstawicieli miejscowych elit w opisanych zbrodniach i uczestnictwo zbiorowe miejscowej ludności nadawało mordom imprimatur grupowe, swoistą sankcję, „pozwalając na rozmycie odpowiedzialności” (…).”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 91–92.

O ludziach , O relacjach , O czasie

„Szok dwóch pierwszych lat transformacji, bezładna (często złodziejska) prywatyzacja, szybko rosnące różnice dochodów ludności i brak wizji zmian społeczeństwa spowodowały jego alienację wobec władzy. Zabrakło wielkich indywidualności zdolnych do wytyczania dróg rozwoju społeczeństwa i zdolnych przyjąć odpowiedzialność za ich realizowanie.”

Urszula Płowiec (1933–2011) polska ekonomistka

Źródło: Tadeusz Kowalik, Polska transformacja, wyd. MUZA, Warszawa 2009.

„Putin jest bardziej liberalny niż 80 proc. ludności w Rosji, choć z zewnątrz wydaje się dyktatorem.”

Wiktor Jerofiejew (1947) pisarz rosyjski

Źródło: rozmowa Anny Żebrowskiej, wyborcza.pl, 2 sierpnia 2011 http://wyborcza.pl/1,75475,10045741,Ranking_rosyjskich_pisarzy_wedlug_Wiktora_Jerofiejewa.html?as=5&startsz=x

„Dla Polaków nadszedł czas uznania „kolonialnego” charakteru ich obecności na Ukrainie, z której w końcu zostali wygnani. Możemy dyskutować i twierdzić, że bardzo dawne panowanie Polaków na prawym brzegu Dniepru – przez ponad cztery stulecia – miało raczej charakter feudalny, co potwierdzają rusińskie korzenie wielu znacznych rodów (acz daleko nie wszystkich) spolonizowanych od XVII wieku, lecz zarówno sposób traktowania miejscowej ludności, jak i typ gospodarki latyfundialnej, nastawionej przede wszystkim na eksport, przypomina nade wszystko system kolonialny właśnie.”

Daniel Beauvois (1938)

Źródło: Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, Lublin 2005, str. 725.

O ludziach , O charakterze , O czasie , O wieku

„Dawniej się podbijało państwa. Takie Imperium Rzymskie powstało przez podboje. A dzisiaj się po prostu przekupuje polityków i ludność. Takie są dzisiejsze podboje. To jest chyba bardziej kulturalne niż kiedyś, tylko zdajmy sobie sprawę: ten, kto głosował za, bo dostał 200 złotych od hektara, niech zda sobie sprawę, że sprzedał suwerenność swojego państwa.”

Janusz Korwin-Mikke (1942) polski polityk

Źródło: Minęła dwudziesta, TVP Info, 1 grudnia 2009

„W Rosji na co dzień kwitnie rasizm, nietolerancja dla innych poglądów, ksenofobia. Putin to trzyma w ryzach. Trzeba pamiętać, że wszystkie wartości ogólnoludzkie w Rosji runęły dwa razy – w latach 1917 i 1991 – i nie zostały odbudowane ani ogólnie przyswojone. W takim kraju jak Rosja władza powinna, niestety, trzymać ludność pod kontrolą. Jestem przekonany, że gdyby były wolne wybory, mielibyśmy u władzy nacjonalistyczno-faszystowski rząd i emigrowałbym z Rosji.”

Wiktor Jerofiejew (1947) pisarz rosyjski

Źródło: rozmowa Anny Żebrowskiej, wyborcza.pl, 2 sierpnia 2011 http://wyborcza.pl/1,75475,10045741,Ranking_rosyjskich_pisarzy_wedlug_Wiktora_Jerofiejewa.html?as=5&startsz=x

„Polityka wymyślona i prowadzona przez posiadaczy wydaje się nam trudną sztuką, ponieważ politycy nie robią nic z prawdziwymi problemami ludności, interesują się tylko pieniędzmi i władzą.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Demokracja

„Obcy żandarmi i SS-owcy wyjechali wczoraj. Dzisiaj działają nasi żandarmi i granatowi policjanci, którym kazano zabijać na miejscu każdego złapanego Żyda. Rozkaz ten wykonują bardzo gorliwie (…). W ogóle ludność polska nie zachowywała się poprawnie. Wielu ludzi brało czynny udział w tropieniu i wynajdywaniu Żydów. Wskazywali, gdzie są ukryci Żydzi, chłopcy uganiali się nawet za małymi dziećmi żydowskimi, które policjanci zabijali na oczach wszystkich.”

Zygmunt Klukowski (1885–1959) polski regionalista i bibliofil, lekarz

zapis z 22 października 1942 r.
Dziennik z lat okupacji Zamojszczyzny 1939–1944
Źródło: str. 290.

O dzieciach , O ludziach

„Z bardzo dużym wzruszeniem myślę o ludności cywilnej. Przez cały czas Powstania. Na początku, póki jeszcze stały domy, w każdej bramie, przechodząc wzdłuż domów w południe, można było wejść, bo wszędzie stał kocioł z zupą. Rzeczywiście ludność cywilna niesamowicie nam pomagała. Wszystkie przekucia piwniczne dawały nam priorytet przejścia. Ustępowali nam, byli serdeczni, oddawali wszystko, co mieli. Rzeczywiście niewiele mieli, coraz mniej. Później zaczęły się niedostatki.”

Hanna Szczepanowska (1929–2017)

o powstaniu warszawskim.
Źródło: Hanna Szczepanowska „Heban” Archiwum Historii Mówionej http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/hanna-szczepanowska,607.html 1944.pl

O historii , O myślach , O czasie , O myśleniu

„Buntownicy nie tylko wyrządzili szkody państwu i ludności, ale także pogwałcili podstawową zasadę buddyzmu.”

Gjalcen Norbu (1990) chiński polityk

o uczestnikach antychińskich wystąpień w Lhasie, marzec 2008.
Źródło: „China Daily”: Panczenlama potępił bunt w Tybecie, zyciewarszawy.pl, 17 marca 2008 http://www.zyciewarszawy.pl/artykul/231291.html

„Zjednoczenie Rosji i Europy stworzyłoby siłę, której ludność, rozwój technologiczny i zdolności produkcyjne najprawdopodobniej przerosłyby Amerykę.”

George Friedman książka The Next Decade

The Next Decade
Źródło: Nowa Pax Americana, Tygodnik „Forum”, nr 51/52, 2011, s. 7–9.

O sile

„W tych dniach w Warszawie toczy się bitwa, jakiej charakter chyba trudno zrozumieć narodowi brytyjskiemu. To bitwa, w której czynny udział bierze tak ludność cywilna, jak i AK. (…) To wojna totalna. Przez minione dwadzieścia cztery dni linią frontu jest każda ulica miasta. Nieprzyjacielskie moździerze, artyleria i lotnictwo zbierają obfite żniwo wśród ludności. Nie można oszacować strat materialnych. Oczywiście, zamarło zwyczajne życie miasta.”

John Ward (1921–1995) Oficer brytyjskich sił powietrznych RAF, w czasie II wojny światowej działający w polskim podziemiu

depesza sierżanta RAF Johna Warda do rządu brytyjskiego w Londynie, Warszawa, 24 sierpnia 1944.
Źródło: Norman Davies Powstanie ’44, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, s. 394.

O życiu , O wojnie , O charakterze , O stracie

„To nabożeństwo żałobne za dusze naszych kolegów więzionych jako jeńcy wojenni w obozach Kozielska, Starobielska i Ostaszkowa, za dusze sióstr i braci, którzy zginęli w kraju, prowadząc walkę z krzyżackim najeźdźcą, za dusze tych, którzy zginęli w więzieniach i katorgach sowieckich, za dusze naszej ludności brutalnie wywiezionej z gniazd rodzinnych, która wyginęła w Rosji sowieckiej z głodu, nędzy, zimna i chorób.”

Leopold Okulicki (1898–1946) generał polski

nabożeństwo żałobne po informacji o odkryciu grobów polskich oficerów zamordowanych w Katyniu w 1940, 19 kwietnia 1943.
Źródło: Andrzej Przemyski, Ostatni komendant generał Leopold Okulicki, op. cit., s. 107.

O głodzie , O duszy , O walce

„Owszem, należę do tubylczej polskiej ludności i jestem z tego bardzo dumny – ale tego to głupie państwo nie jest już w stanie zrozumieć.”

Jarosław Marek Rymkiewicz (1935) polski pisarz i krytyk literacki

Źródło: w rozmowie z Cezarym Michalskim, „Arcana” nr 6, 2004

„Nie, to jest próba rehabilitacji możliwości udzielenia kombatanckich uprawnień w stosunku do tych, którzy udowodnią, że nie działali przeciwko represjom ludności polskiej.”

Marek Dyduch (1957) polityk polski

odpowiedź na pytanie „A ustawa o kombatantach? Takie opinie się pojawiły, że to jest próba rehabilitacji stalinizmu.”
Źródło: wywiad przeprowadzony przez Katarzynę Kolendę-Zaleską dla radia Tok FM, 9 września 2004

O ustawie

„Godna podkreślenia była rola, jaką w tym trudnym okresie odegrały komitety blokowe. (…) Komitety blokowe w tym pierwszym okresie, znowu podkreślam, z naszej inicjatywy, zarządziły, ażeby ludność ta, początkowo jeszcze dość ruchliwa, budowała przejścia z piwnicy do piwnicy. Mieliśmy cały system komunikacyjny. (…) Rola komitetów blokowych była tak duża, iż potrafiły one zmobilizować i przekonać ludność o tym, że wysiłek fizyczny w postaci przebijania przejść i odgruzowywania jest konieczny dla ratowania życia ludzi. Zwykle nie pisze się w relacjach, że sieć podziemnych przejść odegrała bardzo dużą rolę w zaopatrzeniu i komunikacji, a także ewakuacji w przypadku „położenia się” całego domu.”

Stanisław Sobolewski (1680–1772)

Źródło: Socjaliści w powstaniu warszawskim 1944 r., wybór tekstów Krzysztof Dunin-Wąsowicz, Oficyna Graficzno-Wydawnicza Typografika, Warszawa 2004 http://www.lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/511.

O ludziach , O domu , O komunikacji , O wysiłku

„Dla mnie odpowiedź na pytanie o moją narodowość jest oczywista. Spis ludności to pierwsza okazja, kiedy będę mógł w rubryce narodowość wpisać śląska. Do tego samego zachęcam tych wszystkich, którzy również uważają się za Ślązaków.”

Jerzy Gorzelik (1971)

Źródło: Młodzież Wszechpolska przeciwko śląskim separatystom, 24 stycznia 2011 http://narodowcy.net/mlodziez-wszechpolska-przeciwko-slaskim-separatystom/2011/01/24/

O młodzieży , Pytanie

„Endecy propagują wszechstronny bojkot Żydów i wszechstronny ucisk narodowy wobec mas żydowskich. Chcą stworzyć dla tych mas jak najbardziej nieznośne warunki życia, zarówno pod względem materialnym, jak i moralnym. Chcą w ten sposób wytworzyć w Polsce kastę pariasów, pozbawionych wszelkich praw i pałających przeto nienawiścią do swych ciemiężców. Oznaczałoby to perspektywę wojny domowej, ciągnącej się dziesiątki lat. Zapewne ludność żydowska byłaby w tej wojnie stroną słabszą, ale jednak nie jest rzeczą łatwą wytępić trzy i pół miliona ludzi. Chyba, gdyby uciec się do masowej rzezi, jakiej ludzkość jeszcze nie widziała. Nie trzeba dowodzić, że Polska jako całość na takiej „wojnie” wyszłaby jak najgorzej, zarówno pod względem moralnym (…), jak i materialnym.”

Wiktor Alter (1890–1943) polsko-żydowski działacz socjalistyczny

Źródło: O antysemityzmie, „Myśl Socjalistyczna” nr 12–13, Warszawa 1936 http://lewicowo.pl/o-antysemityzmie/.

O wojnie , O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Tragedią Ukraińców jest to, że ich „Piemontem” stał się teren, na którym żyje najmniejszy procent ludności ukraińskiej. Wojny przegrali. Musieli pogodzić się z tym, że znajdują się w granicach polskiego organizmu państwowego. I teraz odebrano im nawet to, co mieli za Austrii – nawet ukraińskie nazwy na kartach korespondencyjnych i na dworcach kolejowych.(…) Szkolnictwo ukraińskie nie odpowiada liczebnie procentowi ludności ukraińskiej w Państwie. Nawet nazwa „ukrainiec” jest niejako zabroniona, a przecież poczucie przynależności narodowej jest czymś czysto subiektywnym. W tych warunkach część młodzieży ukraińskiej wkroczyła na drogę aktów sabotażu, których nie możemy usprawiedliwić, ale możemy szukać ich podłoża.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

fragment przemówienia parlamentarnego z 21 stycznia 1931 r. na posiedzeniu zwołanym w związku z brutalną pacyfikacją ukraińskich wsi we wschodniej Galicji.
Źródło: Andrzej Friszke, Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty, wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.

O wojnie , O młodzieży

„Chłopstwo cierpi barbarzyński wyzysk, zmuszano je nawet do zjadania własnych ekskrementów, rugowano je z gospodarstw, rabowano mu ziemię, toteż w rezultacie istnieje na wsi wielki odsetek robotników rolnych, którzy przez część roku, w okresie zbiorów, mają pracę, a przez pozostały okres nie znajdują zatrudnienia. Włóczą się więc, nie mając stałego punktu oparcia i żyją z tego, co inni mogą im ofiarować. Chłopstwo, stanowiące 70 procent ludności, jest w naszym kraju warstwą najbardziej wyzyskiwaną (…) jest to główna siła, która zapewni zwycięstwo w naszej wojnie rewolucyjnej i że ze wsi rozwinie się walka, w której toku okrążone i możliwe będzie zdobycie władzy.”

Casimiro Sotelo

Źródło: Zbigniew Marcin Kowalewski, Guerilla latyno-amerykańska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978, s. 56–57.

O wojnie , O sile , O cierpieniu , O zwycięstwie

„Obóz, jak się zorientowałem. Obejmował teren około półtora kilometra kwadratowego płaskiego terenu. Otoczony był solidnym ogrodzeniem z drutu kolczastego, rozpiętego kilkoma rzędami pomiędzy drewnianymi słupami. Ogrodzenie miało ponad dwa i pół metra wysokości. Po zewnętrznej stronie przechadzały się patrole w odstępach około pięćdziesięciometrowych. Po stronie wewnętrznej strażnicy z bronią stali co jakieś piętnaście metrów. Za drutami stało kilkanaście baraków. Przestrzeń pomiędzy nimi wypełniał gęsty, falujący tłum. Więźniowie tłoczyli się, przekrzykiwali. Z kolei strażnicy starali się utrzymywać ich we względnym porządku…
… Po lewej stronie od bramy, o jakieś sto metrów za ogrodzeniem, był tor kolejowy, a właściwie rodzaj rampy. Prowadził od niej do ogrodzenia chodnik zbity z desek. Na torowisku stał pociąg złożony z około trzydziestu wagonów towarowych. Były brudne i zakurzone…
… Mijaliśmy akurat jakiegoś starca. Siedział na ziemi nagi i rytmicznie kiwał się do przodu i tyłu. Jego oczy błyszczały i nieustannie mrugał powiekami. Nikt nie zwracał na niego uwagi. Obok leżało dziecko w łachmanach. Miało drgawki. Z przerażeniem spoglądało dookoła.
Tłum pulsował jakimś obłędnym rytmem. Wrzeszczeli, machali rękami, kłócili się i przeklinali. Zapewne wiedzieli, że niedługo odjadą w nieznane, a strach, głód i pragnienie potęgowały poczucie niepewności i zwierzęcego zagrożenia. Ludzie ci zostali wcześniej ograbieni z całego skromnego dobytku, jaki im pozwolono zabrać w tę podróż. Było to pięć kilogramów bagażu. Były to zwykle jakieś najpotrzebniejsze w drodze przedmioty. Poduszka, jakieś okrycie, trochę jedzenia, butelka z wodą. Czasem kosztowności czy pieniądze. Docierała tu przeważnie ludność gett, która nie miała już nic…
Pobyt w obozie nie trwał długo. Zazwyczaj nie dłużej niż cztery dni. Potem pakowano ich w wagony na śmierć. Przez czas pobytu w obozie prawie nie otrzymywali jedzenia. Zdani byli na własne zapasy.
Baraki obozowe mogły pomieścić mniej więcej połowę więźniów. Drugie tyle pozostawało na dworze. Powietrze wypełniał odór ludzkich odchodów, potu, brudu i zgnilizny…
… Oficer SS, odpowiadający zapewne za załadunek, stanął przed tłumem Żydów. Nogi rozstawił szeroko.
– Ruhe! Ruhe! Spokój! – wrzasnął. – Wszyscy Żydzi mają wejść do wagonów. Pojedziecie tam, gdzie jest dla was praca. Ma być porządek. Nie wolno się pchać ani opóźniać załadunku. Kto będzie wywoływał panikę albo stawiał opór, zostanie zastrzelony.
Przerwał i wbił wzrok w masę ludzką przed sobą. Spokojnie zaczął otwierać kaburę pistoletu. Wyjął broń. Pierwsze szeregi Żydów zaczęły się cofać. Niemiec zaśmiał się i oddał trzy strzały w tłum. W grobowej ciszy rozległ się przeszywający krzyk. Spokojnie schował pistolet.
– A teraz do wagonów! Raus! – wrzasnął.
Tłum zamarł. Z tyłu rozległy się strzały. Ludzie ławą ruszyli do przodu, krzycząc przeraźliwie. Zbliżali się do drewnianego pomostu. Ludzki strumień był jednak zbyt szeroki, aby się w nim pomieścić. Esesmani otworzyli ogień. Pędzący zaczęli padać. Rozległ się głuchy tupot nóg po deskach rampy. Teraz zaczęli strzelać strażnicy stojący przy wagonach. Tłum przyhamował.
– Ordnung! Ordnung! – wrzeszczał esesman.
Pierwsi Żydzi wpadli do wagonu. Niemcy przy drzwiach odliczali ich. Po liczbie „sto czterdzieści” esesman zawył „Halt!” i dwukrotnie strzelił. Przystanęli. Pociąg powoli szarpnął i nowy wagon wtoczył się na wysokość pomostu. Zaczęli go wypełniać nowi więźniowie.
Wedle wojskowych regulaminów wagon towarowy przeznaczony był na osiem koni lub czterdziestu żołnierzy w transporcie. Upychając ludzi na siłę i bez jakiegokolwiek bagażu, można było pomieścić w wagonie sto osób. Niemcy wydali rozkaz pakowania po stu trzydziestu, ale jeszcze dopychali dodatkową dziesiątkę. Gdy drzwi nie dały się zamknąć, tłukli na oślep kolbami, strzelali do środka wagonu, wrzeszczeli na nieszczęsnych Żydów. Ci, aby zrobić miejsce dla nowych, wspinali się na ramiona i głowy już znajdujących się wewnątrz. Z głębi wagonu dochodził jakiś potępieńczy ryk i wycie.
Gdy upchnięto już sto czterdzieści osób, strażnicy przystąpili do zamykania drzwi. Były ciężkie, wykonane z drewna obitego żelazem. Miażdżyły wystające na zewnątrz kończyny wśród wrzasków bólu. Po zasunięciu drzwi zabezpieczano je żelazną sztabą i ryglowano.
Przed załadunkiem na podłogę wagonów sypano warstwę niegaszonego wapna. Oficjalnie był to zabieg higieniczny. Chodziło o nie rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych. W praktyce wapno gwałtownie absorbowało wilgoć z powietrza. Spadała zawartość tlenu i ludzie zaczynali się dusić. Równocześnie wapno w kontakcie z ludzkimi odchodami wydzielało trujące substancje, między innymi chlor. Ten zaś dusił stłoczonych więźniów. Niemcy osiągali podwójny cel. Choroby zakaźne istotnie się nie rozprzestrzeniały, a wagon można było łatwiej po transporcie wymyć. Po drugie, transportu tego nie przeżywało wielu „podróżnych”. A o to przecież chodziło.
Czasami od polskich kolejarzy docierały informacje, że takie wagony z Żydami stały na bocznicach po kilka dni. Po otwarciu znajdowano w nich same trupy…
… Na obozowym placu pozostali zabici i konający. Strażnicy przechadzali się wolnym krokiem i dobijali ich strzałami w głowę. Wkrótce zapanowała cisza…”

Jan Karski (1914–2000) prawnik, dyplomata, wykładowca akademicki, polski kurier czasów II wojny światowej

Karski dostał się w przebraniu strażnika do obozu tranzytowego dla Żydów w Izbicy, który był „ostatnim etapem” przez obozem zagłady w Bełżcu.
Tajne państwo: opowieść o polskim Podziemiu

Koń , O miłości , O śmierci , O pieniądzach

„O zbrodniach sowieckich trzeba mówić głośno, ale pamiętając o Katyniu – najboleśniejszej dla Polaków sprawie – nie można pominąć tego wszystkiego, co zbrodnie te poprzedziło. Deportacje Polaków, głównie do Kazachstanu, z najpierw zagrabionych perfidnie okręgów, które miały dać rozwój ludności polskiego pochodzenia, a które po traktacie ryskim znalazły się w ramach ZSRR, były efektem planowej polityki eksterminacyjnej. Sowieci, widząc, że Polaków nie da się zapalić internacjonalizmem, postanowili dokonać zbrodni wysiedlenia, nie mówiąc o tych, których wcześniej wymordowano.”

Ryszard Bender (1932–2016) polski polityk i historyk

Źródło: Trudno wrócić z Kamczatki, naszdziennik.pl, 29 kwietnia 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110429&typ=po&id=po17.txt

„Moim zdaniem dla jakichś 75 proc. ludności obojętne było to, co działo się za murem getta. Z kolei takich, którzy z różnych powodów – głównie ideologicznych – zwalczali Żydów i wydawali Niemcom, było znacznie mniej, nie więcej niż 10 proc. To właśnie ci niesławni szmalcownicy i sporo drobnomieszczaństwa, które wzbogaciło się na opuszczonych żydowskich domach.”

Krzysztof Dunin-Wąsowicz (1923–2013)

Źródło: Mariusz Nowik, Warszawskie getto zobojętnienia. Ostatni wywiad z prof. Krzysztofem Dunin-Wąsowiczem http://historia.newsweek.pl/warszawskie-getto-zobojetnienia--ostatni-wywiad-z-prof--krzysztofem-dunin-wasowiczem,104203,1,1.html, newsweek.pl, 9 maja 2013

O domu , O historii

„Dla nie-niemieckiej ludności Wschodu nie mogą istnieć szkoły wyższego typu niż czteroklasowa szkoła ludowa. Zadaniem takiej szkoły ludowej ma być tylko: proste liczenie najwyżej do 500, pisanie nazwiska, nauka, że przykazaniem boskim jest posłuszeństwo wobec Niemców, uczciwość, pilność i grzeczność.”

Heinrich Himmler (1900–1945) niemiecki przywódca, nazista

Źródło: Kazimierz Leszczyński, Okupacja hitlerowska w Polsce, Wyd. Polonia, Warszawa 1961, s. 35.

O szkole , O nauce

„Jeżeli obrzędy religijne mają rzeczywiście wartość ekonomiczną lub moralną, jeżeli jest to służba, której wymagają potrzeby ludności, nie wysuwamy co do niej żadnego sprzeciwu.”

Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) francuski polityk i filozof

„Jeśliby wziąć pod uwagę liczbowe wskaźniki zbrodni popełnionych na Żydach przez ludność miejscową, to zarówno liczba zamordowanych, jak i wartość zrabowanych dóbr materialnych stanowią tylko ułamek strat i krzywd wyrządzonych Żydom przez niemiecką Rzeszę.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 114.

O stracie

„Przeprowadzone ostatnio badania warunków egzystencji w różnych krajach południowoamerykańskich odkryły zadziwiający fakt, że zachodnia półkula należy do wielkich obszarów, na których panuje niedożywienie i głód. Jest to tym bardziej zaskakujące, że reszta świata uważała zawsze kontynenty Ameryki za kraje mlekiem i miodem płynące, zasobne w niezmierne bogactwa naturalne. A w Ameryce Południowej nie ma ani jednego kraju, którego ludność nie cierpiałaby głodu. Wszystkie kraje trapi ta klęska z tą jedynie różnicą, że w pewnych okręgach jest ona bardziej dotkliwa niż w innych. W zależności od stopnia nasilenia głodu Ameryka Południowa może być podzielona na dwie części: obszar A, gdzie żywienie jest wyjątkowo wadliwe, a ludność cierpi głód na skutek niedostatecznej ilości pożywienia, oraz obszar B, gdzie warunki odżywiania nie są tak złe… Obszar A obejmuje trzy czwarte powierzchni całego kontynentu; należą tu: Wenezuela, Kolumbia, Peru, Boliwia, Ekwador, Chile, północno-wschodnia i najbardziej południowa część Argentyny, zachodnia część Paragwaju i północna Brazylia.”

Josué de Castro (1908–1973)

Źródło: Geografia głodu, cyt. za: Grzegorz Jaszuński, op. cit., s. 318.

O głodzie , O cierpieniu , O bogactwie

„Filantropi nazywają dobroczyńcami ludzkości tych, którzy sami nic nie robiąc, dla wzbogacenia się dają pracę biednym. Stokroć lepiej by było szerzyć zarazę, zatruwać źródła, niż zakładać kapitalistyczne fabryki wśród rolniczej ludności. Wprowadzenie pracy fabrycznej kładzie kres radości, zdrowiu, wolności, wszystkiemu, co czyni życie pięknym i godnym przeżycia.”

Paul Lafargue (1842–1911) polityk francuski

Prawo do lenistwa
Źródło: s. 8

O życiu , O zdrowiu , O wolności

„Ludność składa się z dziwnych istot. Połowa potępia to, co sama czyni, druga połowa czyni to, co sama potępia. Pozostali zawsze mówią i postępują jak należy.”

Benjamin Franklin (1706–1790) amerykański polityk, uczony i filozof

Mankind are very odd creatures: one half censure what they practice, the other half practice what they censure; the rest always say and do as they ought. (ang.)

„Coraz więcej jest ludzi na świecie i jej migracji. Zderzenie cywilizacji może się okazać albo wzbogacające albo niszczące. Możemy znaleźć jakąś umiejętność porozumiewania się, umiejętność wymiany dóbr i wartości, bądź też pozabijamy się nawzajem, dlatego że świat jest naładowany straszną ilością broni, która jest łatwo dostępna i tania. Co roku przybywa na naszej planecie 80 milionów ludzi, na której nie ma żadnego rządu centralnego, żadnego wspólnego języka ani religii, nie ma wspólnych mechanizmów, którym cała ludność świata by się podporządkowała. Jest to wielki triumf człowieka, że potrafi żyć na tym świecie w warunkach pokoju. Pamiętajmy bowiem, że wszystkie konflikty zbrojne mające obecnie miejsce na naszej planecie, a jest ich 41, obejmują zaledwie jeden procent ludności świata. Ogromna większość ludzi żyje w warunkach pokoju.”

Ryszard Kapuściński (1932–2007) polski reportażysta, dziennikarz, pisarz i publicysta

na spotkaniu autorskim w Krakowie, 9 marca 2006.

O ludziach , O świecie , O pokoju , O religii

„Społeczeństwo jutra, jeśli zechce dać swej ludności maksimum szczęścia, winno z jak największą energią tępić tendencję ku stworzenia państwa policyjnego lub biurokratycznego. Winno przeciwstawić się dążeniom do powszechnej niwelacji jednostek, do nieznośnego i bezpłodnego konformizmu.”

Wiktor Alter (1890–1943) polsko-żydowski działacz socjalistyczny

Źródło: Państwo wolnościowe czy biurokratyczne?, w: Człowiek w społeczeństwie, Wydawnicza Spółdzielnia Czytelników Książki „Światło”, Warszawa 1938 http://lewicowo.pl/panstwo-wolnosciowe-czy-biurokratyczne/.

O książkach , O świetle

„My, żołnierze walczącej stolicy, powinniśmy złożyć najwyższy hołd i przeprosić ludność cywilną, że poniosła tak straszne upokorzenia i cierpienia w czasie Powstania.”

Zbigniew Ścibor-Rylski (1917–2018) Polski generał, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego

Źródło: Izabela, Kraj, Historyczne przeprosiny? http://archiwum.rp.pl/artykul/985189-Historyczne-przeprosiny.html, rp.pl, 6 października 2010.

O cierpieniu , O czasie

„Wsie byłyby zaludnione i kwitnące, gdyby je uprawiał wolny lud. Chłopi polscy są przywiązani do ziemi, podczas gdy nawet w Azji niewolnicy pochodzą z handlu albo jeńców wojennych, zawsze cudzoziemców, Polska uderza w swe własne dzieci. Każdy pan jest obowiązany zapewnić mieszkanie swemu chłopu. Umieszcza się go w nędznej lepiance, gdzie nagie dzieci, narażone pospołu z bydłem na lodowate zimno, zdają się urągać naturze, że ich nie ubrała tak samo jak zwierząt. Niewolnik, który dał im życie, patrzyłby ze spokojem na płonącą lepiankę, ponieważ nic nie jest jego własnością. (…) wszystko należy do pana, który może sprzedać zarówno rolnika, jak wołu. Rzadko sprzedaje się kobiety, ponieważ one to przysparzają trzody. Nieszczęsna ludność, zimno zabija wielką jej część. Na próżno papież Aleksander III potępił poddaństwo na jednym z soborów w XII wieku. Polska jest bardziej oporna pod tym względem niż reszta chrześcijaństwa. Biada słudze, jeśli pijany pan uniesie się przeciw niemu gniewem. Można by powiedzieć, że to, czego natura odmówiła innym ludom, to właśnie Polacy lubią do szaleństwa: nadmiar wina i silnych trunków czyni w Rzeczypospolitej wielkie spustoszenia. Kazuiści przechodzą lekko nad pijaństwem jako nad skutkiem klimatu; sprawy publiczne załatwia się tylko ze szklanką w ręku.”

Denis Diderot (1713–1784) francuski pisarz, filozof

o Polsce.
Encyklopedia. Słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł

O życiu , O kobietach , O dzieciach , O ludziach

„Dzięki takim właśnie [chrześcijańskim] kopistom weszliśmy w posiadanie zasobnego skarbca literatury staroirlandzkiej, najstarszej zachowanej kultury europejskiej – powstałej w języku rdzennym miejscowej ludności.”

Thomas Cahill książka Jak Irlandczycy ocalili cywilizację

Źródło: Jak Irlandczycy ocalili cywilizację. Nieznana historia heroicznej roli Irlandii w dziejach Europy po upadku Cesarstwa Rzymskiego, przeł. A. Barańczak, Poznań 1999, str. 161.

O zachowaniu , O historii , O literaturze

„Przestępca Putin został skazany na śmierć. Ktokolwiek spełni fatwę i wykona wyrok, zdobędzie wdzięczność Allaha, a głowa Putina będzie zapłatą za krew ludności czeczeńskiej.”

Szamil Basajew (1965–2006) czeczeński przywódca

O śmierci , O wdzięczności

„Przede wszystkim odniosłem wrażenie, że cała ludność dzielnicy z jakiegoś powodu znalazła się na ulicy. Idąc chodnikiem, potykaliśmy się o kobiety, mężczyzn i dzieci. Byli ubrani tak nędznie, że nasze ubrania wydały mi się jakimiś strojami wieczorowymi. Byli wychudzeni, głodni i chorzy.
Siedzieli na ziemi, usiłując żebrać lub coś sprzedać. Jakieś nędzna resztki tego, co im pozostało. Niekiedy przedmioty wręcz surrealistyczne. Jakaś kobieta trzymała przed sobą abażur lampy. Chłopiec obok niej wyciągał przed siebie karafkę w kształcie ryby i puste blaszane pudełko po paście do butów „Kiwi”. Mijali nas ludzie o dzikim spojrzeniu błyszczących od gorączki oczu. Gdzieś biegli, śpieszyli się. Czegoś gwałtownie szukali. Może – kogoś.
W powietrzu wisiało nienaturalne napięcie, chorobliwa aktywność, jakby przedśmiertne pobudzenie. Swoją sztuczną ruchliwością i zabieganiem chcieli oszukać śmierć?
Panował smród. Ulice były nie sprzątane. Rynsztoki wypełnione fekaliami. I trupy. Nagie trupy…
… Wyjrzałem przez okno. Środkiem ulicy szło dwóch młodych Niemców w mundurach. Byli wysocy, wysportowani. Jeden z nich trzymał w ręku pistolet. Ulica była pusta. Wodził wzrokiem po oknach. Przystanęli. Ten z pistoletem uważnie wpatrywał się teraz w jakiś punkt. Uniósł broń i starannie wycelował. Padł strzał. Doleciał nas brzęk szkła i rozpaczliwy okrzyk bólu. Strzelający uniósł rękę w geście satysfakcji. Jego kolega zamaszyście poklepał go po plecach. Następnie ruszyli wolnym krokiem w kierunku bramy wyjściowej getta. Gestykulowali, śmiali się, coś do siebie głośno mówili…”

Jan Karski (1914–2000) prawnik, dyplomata, wykładowca akademicki, polski kurier czasów II wojny światowej

relacja Karskiego z pobytu w getcie warszawskim.
Tajne państwo: opowieść o polskim Podziemiu

O śmierci , O kobietach , O dzieciach , O ludziach

„Gdy znów do murów klajstrem świeżym
Przylepiać zaczną obwieszczenia,
Gdy „do ludności”, „do żołnierzy”
Na alarm czarny druk uderzy
I byle drab, i byle szczeniak
W odwieczne kłamstwo ich uwierzy,
Że trzeba iść i z armat walić,
Mordować, grabić, truć i palić.”

Julian Tuwim (1894–1953) polski poeta

Wiersze i aforyzmy, Do prostego człowieka

O kłamstwie

„Całe miasto stało się gminą uspołecznioną we wszystkich swoich funkcjach. Ludność dzieliła się żywnością z żołnierzami i uciekinierami z zajętych przez Niemców dzielnic miasta. W poszczególnych domach zaczęły powstawać wspólne kuchnie, obsługujące stałych i przygodnych mieszkańców. Gdy zabrakło zapasów prywatnych, sięgnięto do składów zdobytych na Niemcach i administracja rozdzielała żywność za pośrednictwem komitetów domowych, nie pobierając żadnych opłat. Pieniądz przestał grać rolę. Zapanowała jakaś braterska wspólnota walczących. A nad wszystkim górowało radosne poczucie, że oto jesteśmy wreszcie wolni. Wykwitła szlachetna duma, że dokonaliśmy tego własnym wysiłkiem, że bijemy Niemców, że zmuszamy ich do poddawania się, że muszą oddawać broń w ręce „naszych chłopaków” jak zwano żołnierzy Armii Krajowej.”

Zygmunt Zaremba (1895–1967) polityk polski

Źródło: Warszawa w ogniu powstania, 1946, w: Powstanie sierpniowe, oprac. M. Drozdowski i O. Zaremba-Blatonowa, Warszawa 1990 http://lewicowo.pl/warszawa-w-ogniu-powstania/

O pieniądzach , O domu , O wysiłku , Chłopak

„Aby przemysł mógł się rozwijać, nie wystarcza zwykłe spożycie: należy podsycać rozwój gustów i potrzeb, które rodzą wśród ludności chęć spożycia.”

Jean-Baptiste Say (1767–1832) polityk francuski

Źródło: Traktat o ekonomii politycznej, ks. I Rynki zbytu, 1803

„Codziennie bez dachu nad głową zostaje w Warszawie tysiące ludzi, a setki innych giną. Niemieccy żołnierze nie robią żadnej różnicy między ludnością cywilną a oddziałami AK. Dzieło bezlitosnego zniszczenia wszelkiej własności postępuje, nie hamowane najmniejszymi skrupułami. Jest tysiące rannych mężczyzn, kobiet i dzieci, cierpiących z powodu najstraszliwszych oparzeń, a w niektórych wypadkach z powodu ran od odłamków i pocisków. Z każdym dniem walki o Warszawę rosną koszty. Ale determinację ludności, aby walczyć do ostatniego człowieka, wzmaga to niemieckie barbarzyństwo.”

John Ward (1921–1995) Oficer brytyjskich sił powietrznych RAF, w czasie II wojny światowej działający w polskim podziemiu

depesza sierżanta RAF Johna Warda do rządu brytyjskiego, Warszawa, 20 sierpnia 1944.
Źródło: Norman Davies Powstanie ’44, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, s. 410–411.

O kobietach , O dzieciach , O ludziach , O walce

„Co zostało z ekstaz i miłości – suche cyfry przyrostu ludności.”

Stanisław Jerzy Lec (1909–1966) poeta polski, aforysta

„Dywizja idzie przez Włochy, budząc u wroga i sprzymierzeńca szacunek dla swej bitności i pozostawiając za sobą dobre imię wśród ludności włoskiej, którą mija po drodze.”

Klemens Rudnicki (1897–1992) wojskowy polski, generał brygady

o 5 Kresowej Dywizji Piechoty.

„Wiem, że wielu Polaków nie podziela mego zdania. Przypisują oni „niedomogowi mózgu i serca” niechęć niektórych naszych sąsiadów do zostania Polakami. (…) Takim językiem przemawiali Rosjanie i Niemcy. Oni również przypisywali owemu niedomogowi mózgu i serca wstręt Polaków do Rosji lub Niemiec. (…) Wola krajów przez nas okupowanych, jest dla mnie jedynym czynnikiem decydującym. Za nic w świecie nie chciałbym, żeby Polska posiadała wielkie przestrzenie, zamieszkane przez ludność wrogo usposobioną. Historia dowiodła nam, że na długą metę te niejednolite skupienia ludności są niebezpieczne. (…) Przyniesienie wolności ludom z nami sąsiadującymi będzie chlubą mego życia, jako męża stanu i żołnierza. Znam więzy historyczne, które je z nami łączą, wiem, że więzy te zacieśniały się nieraz po rozbiorze Polski. Oswabadzając tych uciśnionych, chcę tym samym zatrzeć ostatnie ślady rozbioru. Przywiązać ich do Polski przemocą – nigdy w życiu! Byłoby to odpowiadać nowymi gwałtami na gwałty popełnione w przeszłości.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

w wywiadzie dla „Echo de Paris” o swojej polityce w stosunku do Litwy, połowa lutego 1920.
Źródło: Joanna Gierowska-Kałłaur, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919–9 września 1920), op. cit., s. 54.

O ludziach , O historii , O wolności , O woli

„Nie zgadzam się z poglądem dr hab. Jolanty Tambor, że „Język i dialekt nie są obecnie kategoriami językoznawczymi, lecz językowo-politycznymi.(…) Jeśli gremium ustawodawcze danego państwa zapisze pewien etnolekt jako język, to ów takowym się staje”. A przecież autorka kilka lat wcześniej pisała: „… nie znalazłam w żadnych źródłach ani jednego argumentu, który przekonałby mnie, (…) że polski Śląsk z językiem, który ewidentnie jest terytorialną odmianą polszczyzny zamieszkiwany jest przez ludność nowej śląskiej narodowości”.”

Jolanta Tambor (1958)

„Społeczeństwo tworzą obywatele, a obywateli jest w Rosji bardzo mało. A zatem społeczeństwa nie ma – jest ludność. Jak w Afryce.”

Andriej Konczałowski (1937) reżyser rosyjski

Źródło: „Forum”, 10 maja 2013.

„Nasi towarzysze, członkowie VI batalionu Milicji PPS na Starym Mieście, od pierwszych godzin Powstania brali udział w akcjach bojowych, a później weszli w skład kadry organizacji działającej dla potrzeb ludności.”

Stanisław Sobolewski (1680–1772)

Źródło: Socjaliści w powstaniu warszawskim 1944 r., wybór tekstów Krzysztof Dunin-Wąsowicz, Oficyna Graficzno-Wydawnicza Typografika, Warszawa 2004 http://www.lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/511.

„Uczestnictwo miejscowych to warunek sine qua non skuteczności polityki ludobójstwa. Planowe wytępienie wszystkich przedstawicieli wydzielonej grupy ludności – na przykład Żydów w Generalnej Guberni albo Tutsi w Rwandzie – jest niemożliwe do zrealizowania bez współpracy najbliższych sąsiadów, bo tylko oni wiedzą, kto jest kim w obrębie lokalnej społeczności.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 138.

O współpracy

„Kapitalizm jest złem, a zła nie da się regulować przepisami. Trzeba je wyeliminować i zastąpić czymś, co będzie służyło wszystkim. Tym czymś jest demokracja.(…)Po pierwsze gospodarka powinna być kierowana demokratycznie. Innymi słowy, o działaniu systemu decydują wszyscy, nie tylko jeden procent ludności. Po drugie potrzebny jest etyczny i moralny rdzeń. Nie wolno niczego robić bez uwzględnienia aspektu etycznego, żadne decyzje biznesowe nie powinny być podejmowane bez pytania o dobro wspólne.”

Michael Moore (1954) amerykański filmowiec, dokumentalista

Źródło: Kapitalizm. Historia miłosna, 2009.

O demokracji , O historii , O decyzjach , Pytanie

„Jeżeli dyktatura w Warszawie była inteligentna, to dyktatura policjanta taką być nie mogła, bo przeważna część policjantów nawet do swego zadania nie dorosła. A jednak byli to ludzie, którzy rządzili i sądzili. Zaczęły się orgie szykan i nadużyć.
Stan podobny wywołuje wśród ludności niechęć, a często nienawiść do urzędników, a przez utożsamianie ich z państwem niechęć ta przechodzi na państwo. Toteż lud obojętnieje dla państwa, nie znajdując opieki, a czując pogwałcenie swych praw, usuwa się na bok.”

Wincenty Witos (1874–1945) polski działacz ruchu ludowego, premier II Rzeczypospolitej

przed sądem okręgowym w Warszawie, 28 października 1931.
Źródło: Na procesie brzeskim, w: Wielkie mowy historii, t. 2, Spółdzielnia Pracy Polityka, Warszawa 2006

O nienawiści , O ludziach , O historii

„Bohaterem tej walki jest powstańczy żołnierz nieznany i ludność stolicy.”

Tadeusz Pełczyński (1892–1985) Oficer dyplomowany Wojska Polskiego

o powstaniu warszawskim 1944.
Źródło: Tadeusz Pełczyński, przedmowa [w:] Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, praca zbiorowa, tom IV, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo 1991, Wrocław – Warszawa – Kraków, ISBN 8304036363, s. XXXV (35).

O walce

„Nacjonaliści są gotowi pogodzić się z rozpadem Rosji, z odłączeniem np. Kaukazu Północnego. Rosja może być mała, byle była „czysta” – dlatego niepodległość Kaukazu pociągnęłaby za sobą czystki etniczne w Moskwie. Oczywiście nie może się to podobać zwolennikom koncepcji wieloetnicznego imperium. Doświadczenie historyczne pokazuje zresztą, że etnonacjonalizm czy faszyzm są właściwie niemożliwe w imperiach, w których ludność jest tak bardzo wymieszana jak u nas. Faszyzm węgierski zyskał moc dopiero po utracie większości terytorium po traktacie z Trianon z 1920 roku, w granicach habsburskich byłby w zasadzie nie do pomyślenia.”

Boris Kagarlicki (1958)

Źródło: rozmowa Sławomira Sierakowskiego i Michała Sutowskiego, „Krytyka Polityczna” nr 27–28/2011.

„Wielkość narodu wcale nie zależy od rozmiaru terytorium i liczebności ludności. Podobnie jak wartość człowieka określają jego idee, tak i wielkość narodu zależy przede wszystkim od tego, jak wielkie są jego przewodnie idee.”

Kim Dzong Il (1941–2011) przywódca Korei Północnej

Źródło: O ideach Dżucze w naszej partii; cyt. za Waldemar Jan Dziak, Kim Jong Il, Warszawa 2004, s. 239.

„Czyż ten nieszczęsny, dziki lud białoruski (…), można uważać za duchowego pana tej ziemi? (…). W jednej Polsce, w jej wpływie i kulturze, znaleźć może zbawienie kraj ten i barbarzyńska ludność jego.”

Władysław Glinka (1864–1930) polski polityk i działacz społeczny

Źródło: Pamiętnik wielkiej wojny, t. 2, cz. 1, Warszawa 1927, s. 68, cyt. za: Dariusz Tarasiuk, Między nadzieją a niepokojem. Działalność społeczno-kulturalna i polityczna Polaków na wschodniej Białorusi w latach 1905–1918, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007, s. 111, ISBN 9788322726297.

O wojnie , O ludziach

„Sposób, w jaki ludność przyjmowała te kolejne nieszczęścia, a wreszcie samą kapitulację, przynosi Polakom większą chwałę niż sukcesy pierwszych tygodni. Są polskie i niepolskie opisy tego dnia, w którym po podpisaniu kapitulacji wojsko i ludność zaczęły opuszczać Warszawę. Godność tego pobitego wojska, które w zwartych szeregach odchodziło na jakże niepewny los, godność tej opuszczonej ludności, która żegnała je łzami, a nie słowami przekleństw – jest to coś, czego nie można zapomnieć i co winno zostać przeniesione przyszłym pokoleniom Polaków. Pobici, ale nie rozbici moralnie, zjednoczeni we wspólnym porywie, do końca nie ulegli rozkładowi wewnętrznemu, którego przecież można by się spodziewać po tylu dniach klęsk i zawodów – tak uzewnętrzniała się w chwili największej próby siła moralna Warszawy. Siła dojrzewająca w katakumbach konspiracji, a wyzwolona i eksplodująca podczas powstania. Ostatniego polskiego powstania pierwszej połowy XX wieku, godnego wielkich tradycji powstania wielkopolskiego i trzech powstań śląskich. Gdyby kończyło się ono rozkładem, nawet wtedy, gdyby w ostatniej chwili przyszedł jakiś ratunek i miasto ocalało – byłoby to powstanie prawdziwej klęski. Może nie tak tragiczne, ale odrażające, niosące przyszłym pokoleniom – jak każda małość, każda zdrada – nie pokarm, lecz truciznę. Jakkolwiek byśmy oceniali decyzję powstania – a oceniać ją można nie z jednego punktu widzenia i jak wiemy oceny są tutaj krańcowo różne, jakkolwiek ocenialibyśmy jego sens wojskowy i polityczny – i tutaj zdania są bardzo podzielone, jedno przynajmniej pozostanie jasne: egzamin, przed którym stanęło miasto, zdany został, z niewielkimi wyjątkami, bardzo dobrze. Zarówno pod względem samoorganizacji, współpracy z wojskiem, jak też postawy moralnej. Postawy moralnej utrzymanej do końca. Postawy, którą zachowały władze powstańcze, żołnierze i zwykli obywatele.”

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945
Źródło: s. 123–124

O losie , O zdradzie , O zachowaniu , O decyzjach

„Przedstawiciele klasy próżniaczej – prócz zainteresowania wiedzą klasyczną – najczęściej studiują prawo i politykę, a szczególnie problemy administracji. Te tak zwane nauki są właściwie zbiorem maksym ułatwiających sprawowanie władzy przez klasę próżniaczą w oparciu o zasadę własności. Tak więc zainteresowanie tymi dyscyplinami naukowymi nie wypływa na ogół wyłącznie z pobudek intelektualnych i nie ma charakteru czysto poznawczego. Jest ono podyktowane praktycznymi potrzebami wynikłymi z racji panowania klasy próżniaczej nad resztą społeczeństwa. W swej genezie rządzenie ma charakter łupieżczy i stanowi nieodłączną część archaicznego modelu życia klasy próżniaczej. Polega na kontrolowaniu i stosowaniu przymusu wobec ludności, z pracy której klasa próżniacza czerpie środki na swe utrzymanie.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O charakterze , O nauce

„W śródmieściu sklepy i warsztaty rzemieślnicze zostały zamknięte, zarówno chrześcijańskie, jak i żydowskie. Tłumy mieszkańców zapełniły ulice, mężczyźni – Polacy i Żydzi – z odkrytymi głowami na znak solidarności wzajemnej, towarzyszyli żałobnemu pochodowi z ciałem Romana Dmowskiego, aż do katedry. Tam nabożeństwo żałobne dla ludności katolickiej, za duszę świętej pamięci Pana Romana, odprawił w asyście około stu księży, a może i większej ich liczby, bp Łukomski – bliski przyjaciel Dmowskiego jeszcze z tajnej Ligi Narodowej z przełomu XIX i XX wieku.”

Ryszard Bender (1932–2016) polski polityk i historyk

o swoich wspomnieniach z uroczystości pogrzebowych Romana Dmowskiego.
Źródło: Roman Dmowski, jakim zapamiętałem go z dzieciństwa, nczas.com, 16 października 2011 http://nczas.com/publicystyka/roman-dmowski-jakim-zapamietalem-go-z-dziecinstwa/

O mężczyznach , O duszy , O wieku , O dzieciństwie

„Można też bluffować pomniejszając prawdę lub jej zaprzeczając. Zaprzeczają więc, że byli na usługach III Rzeszy, że parali się na jej rzecz szpiegostwem i to nie tylko w Polsce. W Polsce natomiast szpiegowali na rzecz Kominternu, a więc sowieckiego imperializmu, który o samostijną Ukrainę tyle dbał, co Cygan o zeszłoroczny śnieg.
Mijali się także z prawdą rozdymając w propagandzie sprawę tzw. pacyfikacji. Paląc zabudowania folwarczne i terroryzując ludność, zmusili władze polskie do zastosowania represji – i to fakt. Jednak bluffowali głosząc, pacyfikacji dokonywało wojsko, a głównie kawaleria. Tymczasem to nie jest prawdą, bo ani wojsko (a tym mniej kawaleria), w pacyfikacjach nie uczestniczyło. Do tego celu były przysposobione specjalne oddziały policyjne „karnej ekspedycji”. Nadto, nie było zgrozy równej psychozie napadów czambułów tatarskich, a cała, śmieszna w końcu pacyfikacja” sprowadza się do pobicia kilkudziesięciu osób i do „wyłudzonego” od chłopów furażu dla koni, „wyłudzonego””

Edward Prus (1931–2007) historyk polski

bo się później okazało, że „ułani” za wszystko Płacili żywą gotówką. Jednak ten bluff potrzebny był OUN do „mobilizacji” Ukraińców rzuconych w pierwszym rzucie do rzezi „łąckiego plemienia wrażego”.
Bluff XX wieku, Londyn 1992

Koń

„A zatem okazuje się, że sprowadzanie niewolników już teraz jest tak kosztowne i niekorzystne, że tańszą siłą roboczą staje się ludność krajowa. Pytam więc, jeśli ten, kto sprowadza niewolników, nie będzie mógł tego robić inaczej, jak tylko drogą przemytu i jeśli do wszystkich jego dzisiejszych utrapień dołożymy jeszcze koszty i niebezpieczeństwa związane z przemytem, dbając o to, by prawo było w tym przypadku skrupulatnie przestrzegane, czy w tej sytuacji należy się obawiać, że tą drogą zaczną napływać do naszego kraju liczne zastępy nowych niewolników?”

William Pitt Młodszy (1759–1806) brytyjski polityk, premier Królestwa Wielkiej Brytanii

mowa w Izbie Gmin, 2 kwietnia 1792.
Źródło: Za zniesieniem handlu niewolnikami, przeł. Katarzyna Witakowska, w: Wielkie mowy historii, t. 1, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.

O historii , O sile

„Wydarzenie historyczne Powstanie Warszawskie ma oczywiście i swoich krytyków. Ci z nich, którzy odpowiedzialność za zniszczenie miasta i śmierć mieszkańców przypisują Armii Krajowej, nie biorą pod uwagę innego biegu wydarzeń, jakie mogły spotkać naszą stolicę. Gdyby, na przykład wojska Rokossowskiego szturmowały miasto, które rozpaczliwie broniliby we własnym interesie Niemcy, to artyleria i lotnictwo obu stron w najmniejszym stopniu nie liczyłoby się z miastem i jego ludnością. Dowództwo Powstania otaczało Warszawiaków opieką, na jaką tylko warunki walki pozwalały i dbałość o jej los wykazano w umowie kapitulacyjnej z Niemcami. Krytykom warto też postawić pytanie, „co byłoby, gdyby Powstania nie było?””

Tadeusz Żenczykowski (1907–1997) polski prawnik, działacz polityczny i publicysta

Czy nie zważają na takie wartości ideowe i narodowe, które Józef Piłsudski określił jako „imponderabilia”?
Źródło: Tadeusz Żenczykowski, Samotny bój Warszawy, Wydawnictwo Editions Spotkania, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin–Paryż 1990, s. 136.

O śmierci , O losie , O walce , Pytanie

„Myślę, że błędem był brak konsekwencji we wprowadzaniu polityki integracji. W gruncie rzeczy wiadomo dlaczego. Na Łotwie mieliśmy o wiele więcej imigrantów ze Związku Sowieckiego, którzy przyjechali tutaj i żyli w czasie okupacji. Na Łotwie mieliśmy bardzo silny i wpływowy Interfront, który występował przeciwko niepodległości. I wreszcie – wszystkie wielkie instalacje wojskowe, siedziby sowieckich przedsiębiorstw były skoncentrowane na Łotwie. Nasz kraj był zatem bardzo istotny w tej sowieckiej układance nad Bałtykiem. Więc polityka integracji po 1990 roku powinna była być znacznie bardziej konsekwentna. Ale nie zgadzam się z tezą, że przegraliśmy. Nie znam dokładnych procentów, ale absolutna większość ludności rosyjskojęzycznej w 1989 roku nie znała języka łotewskiego. Teraz każdy, który kończy szkołę powinien znać łotewski i z pewnością zna. Przez ostatnie 2 lata mieliśmy wspólny egzamin dla uczniów łotewskich i rosyjskich. I nic się strasznego nie stało. W Dyneburgu jest inna sytuacja, bo tam mieszka tylko 15% Łotyszy. Nie ma więc takiego środowiska językowego, w które można by się zanurzyć. I uważam, że dla Łatgalii powinny być specjalne programy dla nauki języka łotewskiego.”

Sarmīte Ēlerte (1957)

o łotewskiej polityce integracji ludności rosyjskojęzycznej
Źródło: „Sarmīte Ēlerte: polityka integracji na Łotwie nie jest skazana na klęskę”, radiownet.pl, 20 września 2014 http://www.radiownet.pl/publikacje/sarmite-elerte-polityka-integracji-na-lotwie-nie-jest-skazana-na-kleske

O błędach , O myślach , O nauce , O czasie

„W społeczeństwie, w którym wszystkie niemal dobra są własnością prywatną, dążenie do zdobycia środków utrzymania jest potężną i stałe aktualną pobudką działania biedniejszych warstw ludności. Potrzeba zapewnienia sobie bytu i minimalnych wygód może przez jakiś czas być dominującym motywem zdobywania dóbr przez klasy pracujące fizycznie, których byt opiera się na niepewnych podstawach, które posiadają mało i gromadzą mało. Jednakże w toku dalszej analizy okaże się, że nawet wśród tych ubogich klas rola potrzeb fizycznych nie jest tak wielka, jak się czasem sądzi. Natomiast wśród klas społecznych zajętych głównie gromadzeniem bogactw motyw zdobycia środków utrzymania lub podstawowych wygód życiowych nie odgrywał nigdy zasadniczej roli. Podstawą powstania i rozwoju własności jako instytucji społecznej nie była potrzeba zdobycia minimum środków egzystencji. Istotną pobudką była od początku chęć wyróżnienia się spośród innych poprzez bogactwo i żaden inny motyw – chyba na krótko i wyjątkowo – nie wysunął się na pierwsze miejsce w dalszym rozwoju systemu własności.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O czasie , O bogactwie

„Historia oceni go surowo. Nie sprostał swemu marzeniu o przekształceniu Algierii w silne, nowoczesne państwo. Mimo, że po Francuzach zostały zagospodarowane pola naftowe, rewolucja przemysłowa nie udała się w tym kraju drobnych rzemieślników. Spowodowała jedynie niepohamowany odpływ ludności ze wsi do miast i ich niekontrolowany wzrost. Koloniści francuscy pozostawili po sobie kwitnące rolnictwo, które niszczało, bo zabrakło rąk do pracy, nawozów i światłych rolników. Handel opanowała mafia. Znów powstały wielkie fortuny, które zgarniały dla siebie wszelkie korzyści. Nastąpiło rozluźnienie obyczajów, nawet w najbliższym otoczeniu prezydenta. Sam Bumedien także uległ zachodnim wpływom i ożenił się z wyemancypowaną i wykształconą w Szwajcarii kobietą. Nie był jednak na tyle postępowy, aby kobietom algierskim przyznać równouprawnienie, jak to uprzednio obiecywał. Ascetyczny wojownik zmienił się w gnuśnego sybarytę.”

Houari Boumedienne (1932–1978)

Autorzy: Pierre Accoce, Pierre Rentchnick, Chorzy, którzy nami rządzą, tłum. Marta Kubiak, Wydawnictwo Test, Lublin 1992, s. 152.

O kobietach , O marzeniach , O historii

„Dziękuję Ci za pamięć. O Tobie i Twej pracy miałem już wcześniej wiadomości. Mam do Ciebie prośbę. Prześlij ode mnie pozdrowienia do Kraju „Rakoniowi” (Grot-Rowecki) i Berce (mjr Wacław Berka). Obecnie dowodzę 7 DP. Zamieniliśmy się miejscami z Bohuszem (Zygmunt Bohusz-Szyszko). Czuję się świetnie. Do zrobienia ogromnie dużo, a idzie to strasznie wolno. Straty poniesione przez ludność polską w ZSRR są olbrzymie, a jeśli sytuacja się nie zmieni i pomoc nie stanie się naprawdę skuteczną, to zima 1942/1943 może stać się dla niej grobem, a dla nas grzechem śmiertelnym, z którego nas historia na pewno nie rozgrzeszy. Naciskaj, stary, gdzie możesz i otwieraj ludziom oczy na prawdę. Dotychczasowa akcja jest niedostateczna. Ludzie giną z głodu. Codziennie przychodzą do szpitali dywizji „żywe trupy”, mówię Ci, dosłownie skóra i kości. 97 procent z nich ginie. Żadna pomoc nie jest już skuteczna. Na poprawę sytuacji wewnętrznej liczyć nie można. Może się ona tylko pogorszyć. Pomoc musi pójść z zewnątrz. Musi być ona zorganizowana na skalę 1 500 000 ludzi. Może już tyle nie ma, ale mniej 1 000 000 zejść nie wolno. Sądzę, że się na mnie za tych parę słów nie obrazisz, a wykorzystasz je jak trzeba. Powinieneś tam w Londynie być naszym ambasadorem i to lepszym niż Kot w Kujbyszewie. Niech mu ziemia będzie lekką.”

Leopold Okulicki (1898–1946) generał polski

do płk. Stanisława Gano, 17 czerwca 1942.
Źródło: Andrzej Przemyski, Ostatni komendant generał Leopold Okulicki, op. cit., s. 93–94.

O głodzie , O ludziach , O historii , O kotach

„Odrębna sprawa, to przyczyny pozytywnej reakcji części ludności żydowskiej na sytuację stworzoną przez władzę radziecką. Nie wolno zapominać, że owi młodzi ludzie, dla których w Polsce nie było miejsca, którzy poniżani na każdym kroku garnęli się do ruchów radykalnych, czy to komunizmu czy żydowskiego nacjonalizmu w którejś z wielu jego odmian, poczuli się równouprawnieni, zyskiwali poczucie własnej wartości, więcej, wstępując do milicji czy zasiadając w radach przeobrażali się z pariasów w ludzi reprezentujących władzę. Trzeba było czasu, aby pojęli, iż Sowieci, wykorzystując Żydów jako narzędzie swojej polityki, zdecydowanie negatywnie odnoszą się do ich aspiracji – religijnych, kulturowych, narodowych.”

Krystyna Kersten (1931–2008) polski historyk

Polacy-Żydzi-Komunizm. Anatomia półprawd 1939–1968
Źródło: s. 29.

O ludziach , O czasie , O zapominaniu

„To, co pragniemy znieść w naszych społeczeństwach, to właśnie charakterystyczne cechy ZSRR czy PRL: władza nielicznych nad ogółem, decyzje gospodarcze i społeczne wymykające się spod demokratycznej dyskusji i podejmowane w pogardzie potrzeb społecznych. My chcemy, aby ludność rzeczywiście kontrolowała życie gospodarcze i polityczne – przez zgromadzenia wybrane na szczeblu krajowym i lokalnym. W 1981 r. w Polsce nazywano coś takiego „Samorządną Rzeczpospolitą.””

Olivier Besancenot (1974) francuski polityk

Odniesienia do Polski
Źródło: „Dziennik” (Warszawa), 9 kwietnia 2009

O życiu , O decyzjach

„Świadomość narodowa była tutaj od wielu setek lat, język polski nie zaginął, mimo że od około 600 lat Polski na tych terenach nie było. A jednak ludność na Śląsku posługiwała się językiem polskim, była wierna wierze katolickiej. Wtedy panowało takie porównanie: jak katolik, to Polak, jak ewangelik, to Niemiec.”

Bronisław Korfanty (1952) ekonomista polski, senator VI kadencji

Źródło: Aby o sprawach Śląska było trochę głośniej w Warszawie, naszdziennik.pl, 19 czerwca 2007 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20070619&typ=po&id=po42.txt

O wierze

„W toku dwumiesięcznych walk straty nasze były poważne. Ścisłych liczb nie podobna podać, ponieważ w ówczesnych warunkach nie było możliwości prowadzenia dokładnej ewidencji. Na podstawie jednak danych, jakimi rozporządzamy, oceniamy nasze straty z grubsza na 22 000 zabitych, zaginionych i ciężko rannych. Lekko rannych nie wliczam do strat: większość bowiem z nich pozostawała bez przerwy w oddziałach, a niewielu tylko było takich, którzy by bez zranienia przetrwali całe powstanie.
Jeszcze trudniej byłoby obliczyć ofiary wśród ludności cywilnej, nie mogąc w przybliżeniu nawet ustalić liczby pogrzebanych pod gruzami, jak i ofiar terroru Niemców w zdobytych przez nich dzielnicach. Propaganda niemiecka – bez żadnych do tego podstaw – w parę już dni po zakończeniu walk podała liczbę ofiar: 200 000. Za nią powtórzyła tę liczbę propaganda sowiecka, podnosząc ją następnie do 250 000. Wydaje mi się, że liczba ta jest grubo przesadzona.
Straty niemieckie w powstaniu warszawskim wynosiły na podstawie zeznań niemieckiego gen. von dem Bacha: 10 000 poległych, 7 000 zaginionych, 9 000 rannych. Straty niemieckie przewyższyły zatem straty Armii Krajowej, zwłaszcza jeśli od strat bojowych AK z liczby zaginionych odliczyć wymordowanych przez Niemców w zdobytych przez nich dzielnicach jeńców i rannych.”

Tadeusz Komorowski (1895–1966) polski generał, dowódca AK, polityk emigracyjny

Źródło: Powstanie Warszawskie, Warszawa 2004, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, s. 250.

O stracie

„(…) wcale nie żałuję niespełnionych szczenięcych marzeń. Myślę, że nie byłbym dobrym reżyserem, jak na przykład Maciej Prus – kolega, który studiował ze mną równolegle na historii sztuki. Albo Jerzy Skolimowski, z którym odbywałem praktykę w Pułtusku, ćwicząc się w przeprowadzaniu wywiadów z miejscową ludnością. Więc pewnie dobrze się stało, że archeologia całkowicie mnie pochłonęła…”

Bolesław Ginter (1938)

Źródło: Teresa Bętkowska, Kotwice pamięci, „Alma Mater” nr 129, listopad 2010, s. 50.

O historii , O myślach , O myśleniu

„Wiedziałyśmy, że folksdojcze podają się nieraz za Polaków, a potem zdradzają Niemcom, gdzie są powstańcy. Z nich też rekrutowali się tak zwani gołębiarze, nieuchwytni ludzie, ukryci na strychach i poddaszach, którzy strzelali z okien do żołnierzy i ludności cywilnej. Bardzo trudno było wykryć ich kryjówki i wielu ludzi zginęło od ich kul.”

Maria Okońska (1920–2013)

Źródło: Maria Okońska, Wspomnienie z powstania warszawskiego, op. cit., s. 51–52.

O ludziach , O wspomnieniach

„Bezpieczeństwo, rozwój i równouprawnienie łączą się ściśle ze sobą. W krajach biedniejszych większe jest ryzyko konfliktów. Będziemy się starać, żeby Rada Bezpieczeństwa lepiej zapobiegała konfliktom. Będziemy się starać, żeby w Radzie zauważono związek między bezpieczeństwem, zagadnieniami związanymi z rozwojem, ochroną klimatu i równouprawnieniem. Będziemy się też starać, żeby perspektywa kobiet w sytuacji konfliktów zyskała należnej jej miejsce. Z pracy na rzecz trwałego pokoju na świecie nie można wyłączyć połowy ludności.”

Margot Wallström (1954) szwedzka polityk

Źródło: Szwecja członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ http://www.swedenabroad.com/pl-PL/Embassies/Warsaw/Wiadomoci-i-wydarzenia/Wiadomoci/Szwecja-czonkiem-Rady-Bezpieczestwa-ONZ-sys/, swedenabroad.com, 29 czerwca 2016.

O kobietach , O pokoju

„Istotą kraju kolonialnego jest to, że w życiu kraju podbitego wytwarza on całe szeregi przepaści. Wszędzie powstają te przepaście: w ekonomice, w uwarstwieniu społecznym, w mentalności ludzkiej. Dla kraju kolonialnego charakterystyczny jest obraz, na którym widzimy najnowocześniejszą zautomatyzowaną fabrykę tranzystorów, a przy ścianie tej fabryki zaczynają się pieczary, gdzie mieszkają ludzie posługujący się do dziś drewnianą motyką. „Patrzcie, jakie wybudowaliśmy im wspaniałe szosy””

Ryszard Kapuściński książka Wojna futbolowa

mówią koloniści. Tak, ale przy tych szosach leżą wioski, których ludność nie wyszła jeszcze z paleolitu.
Wojna futbolowa
Źródło: Algieria zakrywa twarz, 4

O ludziach , Obraz

Cytaty na temat ludność strona 2

Cytaty na temat ludność
strona 2