Cytaty na temat kat (78 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Władca, który chowa się za płatnym katem, szybko zapomina, czym jest śmierć.”

George R.R. Martin książka Gra o tron

Pieśni Lodu i Ognia, Gra o tron
Źródło: s. 18

O śmierci , O zapominaniu

„W tym krwawym misterium zawsze ofiarą jest człowiek, kapłan zaś, który też jest człowiekiem, ale uprzywilejowanym przez łaskę – bożym katem; dlatego duchowni wszystkich religii, ci najlepsi, najbardziej humanitarni, mają niemal zawsze w głębi serca – a jeśli nie w sercu, to w wyobraźni, myśli, w uczuciach swych – każdy z nich kryje coś okrutnego i krwiożerczego.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Religia

O religii , O emocjach , O myślach , O myśleniu

„Wszyscy jesteśmy winni, czas jest katem.”

Andrzej Majewski (1966) pisarz i fotografik polski

O czasie

„Ofiary istnieją, bo istnieją kaci.”

Franz Kafka (1883–1924) pisarz austriacki pochodzenia żydowskiego

Źródło: Leksykon złotych myśli, op. cit.

O myślach , O myśleniu

„Jeszcze raz tracisz wiarę w lepszy dzień, który miał nadejść
Teraz wiesz, kto bratem jest, kto katem.”

Mariusz Szczerski (1970–2005) wokalista polski (Honor)

Cytaty z utworów zespołu Honor
Źródło: Zdradzona ziemia

O wierze

„Teraz rzecz, która się laikom wyda nie do wiary,
jego kaci w wolnej Polsce uniknęli kary.”

Tadek (1982) polski raper

Tadek – Niewygodna prawda
Źródło: Rotmistrz Witold Pilecki

O wierze , O karze

„Fulgencio Batista zagarnął w 1933 władzę nad armią, przy której pomocy objął rządy nad Kubą. Wasz [amerykański] rząd uznał go omal że natychmiast za przedstawiciela legalnego rządu kubańskiego… Batista rządził nami, mając za sobą całą potęgę armii, przez dziesięć lat. (…) rozpoczął krwawą łaźnię.(…) kat ten wraz ze swymi siepaczami, szkolonymi przez amerykańskie misje wojskowe, zdążył wymordować około 20 tysięcy Kubańczyków, przy czym posługiwał się bronią, samolotami i czołgami, których dostarczał wasz rząd… Rząd Eisenhowera sprzedawał temu gangsterskiemu dyktatorowi bomby i samoloty wojenne, karabiny i kule. Nazywało się to zawsze obroną zachodniej półkuli…”

Charles Wright Mills (1916–1962) socjolog amerykański

akt oskarżenia w imieniu Kuby.
Źródło: Grzegorz Jaszuński, Świat zdaje egzamin. 1945–1965, Wyd. Czytelnik, Warszawa, 1967, s. 326.

O świecie , O pomocy

„(do kata) Czyn szybko swą powinność. (do tłumu) Umieram jako królowa, ale wolałabym umrzeć jako żona Toma [Thomasa]. Niech Bóg ulituje się nad moją duszą. Dobrzy ludzie, módlcie się za mną.”

Katarzyna Howard (1523–1542)

ostatnie słowa
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, s. 262.

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O książkach

„Białoruski nacjonal-komunizm bierze swoje początki od Ciszki Hartnego, Usiewałada Ihnatouskiego i Alesia Czarwiakoua. No właśnie oni ogłosili i zachowali BSRR, dwukrotnie powiększyli jej rozmiary i rozpoczęli białorutenizację. Dlatego zniszczyli ich sowieccy kaci, którzy faktycznie odnowili Imperium Rosyjskie w gorszym wariancie – jako prawdziwe „więzienie narodów”.(…) Teraz, kiedy zaczęto drukować stalinowskie materiały przesłuchań nacjonal-komunistów lat 20–30 XX wieku, zrozumiałe, że i oni marzyli o niepodległej Białorusi i za nią polegli w Kuropatach.”

Aleh Trusau (1954) białoruski historyk, archeolog, polityk i działacz społeczny

Беларускі нацыянал-камунізм вядзе свой радавод ад Цішкі Гартнага, Усевалада Ігнатоўскага і Алеся Чарвякова. Менавіта яны абвясьцілі і захавалі БССР, двойчы павялічылі яе памеры і распачалі беларусізацыю. Таму і зьнішчылі іх сталінскія каты, якія фактычна аднавілі Расейскую імпэрыю ў горшым яе варыянце – як сапраўдную „турму народаў”.(…) Зараз, калі сталі друкаваць сталінскія матэрыялы допытаў нацыянал-камуністаў 20–30 гадоў ХХ ст., зразумела, што і яны марылі пра незалежную Беларусь і за яе палеглі ў Курапатах. (biał.)
o działaczach komunistycznego aparatu państwowego Białoruskiej SRR lat 20. i 30. XX wieku.
Źródło: „ARCHE Pachatak”, 5 stycznia 2009 http://www.arche.by/by/9/40/276

O zachowaniu , O wieku

„Wszyscy przewidujemy, że reżim terroru będzie narastał i obróci się z jeszcze większą siłą przeciw chrześcijanom ukraińskim i polskim. Kaci bowiem, nawykli do masakrowania Żydów, tysięcy niewinnych ludzi, przyzwyczaili się widzieć, jak płynie krew, i są spragnieni krwi.”

Andrzej Szeptycki (1865–1944) greckokatolicki metropolita kijowsko-halicki

List do papieża Piusa XII, 29–31 sierpnia 1942

O ludziach , O sile

„(do dziatwy szkolnej, którą usadzono w pierwszym rzędzie) Młodzieży! Bierz ze mnie przykład! (do kata po położeniu się na krzyżu świętego Andrzeja) Czyń swoją powinność tak szybko, jak tylko możesz.”

Louis Mandrin (1725–1755)

ostatnie słowa
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, Wydawnictwo "Książka i Wiedza", Warszawa 1998, ISBN 83-05-12971-3, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, s. 310.

O śmierci , O ludziach , O książkach , O młodzieży

„Człowiek jest wędrującym workiem dobra i zła, których proporcje zmieniają się w miarę upływu czasu i okoliczności. To wszystko. Wbrew pozorom to wcale nie mało, lecz żeby to zrozumieć, trzeba dostać się w ręce kobiety lub kata. Wtedy worek tak wypełnia się bólem, że nie pozostaje w nim miejsca na nic innego poza złem, nawet na Boga.”

Waldemar Łysiak książka Milczące psy

Milczące psy
Źródło: s. 107

O kobietach , O Bogu , O czasie

„Kat, który nie pytał burmistrza, czy może zapalić w jego obecności! Kat, który nie pytał trzymającego go na muszce strzelca czy może podrapać się po nosie?! Kat zapytał potulnie niespełna czteroletnią dziewczynkę, czy może popatrzeć na jej mamusię!”

Eugeniusz Dębski (1952) polski pisarz science fiction i fantasy

Aaa, kotki dwa...

„Zemsta staje się swoim własnym katem.”

John Connolly (1968)

Niespokojni

O zemście

„Zważywszy na słabość mojego ramienia, nie mógłbym nigdy zostać katem.”

Henri Michaux (1899–1984)

„Ludobójstwo jest najgorszą zbrodnią, musi więc być piętnowane zawsze i wszędzie. Niestety, zdarzają się przypadki, ostatnio zbyt często, zrzucania przez katów winy za zbrodnie przeciwko ludzkości na ofiary. Temu zjawisku trzeba zdecydowanie przeciwdziałać, tak jak i wszelkim innym próbom wypaczania historii. Bulwersującą narody i powodującą powszechny sprzeciw jest praktyka nazywania np. niemieckich obozów koncentracyjnych „polskimi” czy „łotewskimi” obozami koncentracyjnymi. Praktyka ta miała miejsce m. in. w stosunku do obozów w Oświęcimiu, Treblince, Trawnikach, a ostatnio za sprawą dziennika „Die Welt” na Majdanku, który został nazwany „polskim obozem koncentracyjnym na Majdanku”. Biorąc pod uwagę, że w czasach II wojny światowej na terenach Rzeszy Niemieckiej i krajów podbitych działało ponad 12000 obozów koncentracyjnych i zagłady, w których zamordowano miliony ludzi, istnieje konieczność uporządkowania raz na zawsze nazewnictwa tych obozów. Czy Komisja Europejska dostrzega ten problem i jakie działania zamierza podjąć?”

Zdzisław Podkański (1949) polski polityk

Źródło: interpelacja złożona w Parlamencie Europejskim, 29 stycznia 2009 http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+OQ+O-2009-0017+0+DOC+XML+V0//PL&language=PL

O wojnie , O ludziach , O historii , O problemach

„Klechę i magnata wnet prowadź do kata!”

Arturo Pérez-Reverte książka Fechmistrz

Postać: Agapito Carceles
Fechmistrz

„Kto czci w ten sposób, iż przybija do krzyża nieczciciela, ten należy do katów swojego stronnictwa – nie podaje się mu ręki nawet wtedy, kiedy wyznaje się te same poglądy.”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

„Czy można dziwić się buczeniu wobec łajdaka, mówiącego o znieważaniu krzyża na Krakowskim Przedmieściu jako o „wesołym happeningu”, i wobec jego partyjnej towarzyszki wysyłającej funkcjonariuszy straży miejskiej, żeby, tak jak niegdyś ZOMO, usuwali kwiaty i znicze czczące pamięć tego, który przywrócił Powstaniu jego chwałę? Cóż w tej sytuacji zrobiła rządowa propaganda? Tym razem w roli herolda urzędowego potępienia obsadzono dawnego bohatera, ale później beznadziejnego oportunistę od lat wysługującego się Jaruzelskiemu i jemu podobnym. Zbigniew Ścibor-Rylski przeżył szlachetniejszych od siebie i został nominowany symbolem Powstania Warszawskiego mocą przykomunistycznego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Żałosny były bohater, który poniżył się do wyprzedaży zasług swej młodości spadkobiercom katów własnych kolegów.”

Krzysztof Wyszkowski (1947) polski polityk, publicysta, działacz opozycji w PRL

Źródło: Młody bohater – stary oportunista, „Gazeta Polska”, 8 sierpnia 2012

O demokracji , O wolności , O Kwiatach

„Fagas się trzęsie
Rab rechoce
Kat na kamieniu
Topór toczy
Tyran zatapia nóż w kapłonie
W górze zimowy księżyc płonie
Oto ojczyzna na obrazku
Z idiotką żołnierz siedzi w lasku
Baba się drapie taki odruch”

Josif Brodski (1940–1996) rosyjski poeta i eseista

Źródło: Oto ojczyzna oleodruk

O ojczyźnie

„Nil przez więzienne męki idzie w stronę zaświatów.
Życiem i śmiercią przerasta swoich katów.”

Tadek (1982) polski raper

Tadek – Niewygodna prawda
Źródło: Generał Nil

O śmierci

„Nie chodzi mi o to, aby użalać się nad ofiarami czy obwiniać katów. Te łzy i ten gniew, gdy dotyczą przeszłości, pozbawiają nas naszej moralnej energii niezbędnej, by działać tu i teraz. Zwłaszcza, że granice nie zawsze są jasne, a w dalszej perspektywie prześladowca okazuje się również ofiarą. Na krótszą metę (a do tej pory dzieje ludzkości składały się wyłącznie z krótkich odcinków) ofiary – ogarnięte rozpaczą i skażone uciskającą je kulturą – same zwracają się przeciwko innym ofiarom.”

Howard Zinn (1922–2010)

Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś
Źródło: s. 38–39.

O gniewie , O przeszłości , O łzach

„Jeśli gdzieś Żyd się ukrywa i przychodzą niemieccy żandarmi, pytając, czy tu Żyd jaki nie mieszka – któż z resztką sumienia mógłby powiedzieć, że w imię szlachetnej zasady nie-kłamania trzeba wydać człowieka katom na pewną śmierć?”

Leszek Kołakowski (1927–2009) polski filozof

Mini wykłady o maxi sprawach (1997–2003)
Źródło: O kłamstwie

O śmierci , O kłamstwie

„Abstrahując od Tatr, jest to najdziksza i najniedostępniejsza część Karpat galicyjskich. Nazwa ich pochodzi od głazów olbrzymiej wielkości, które zalegają ich szczyty, a nierzadko i stoki, a po których droga jest nadzwyczajnie nużąca. Stoki ich porastają dziewicze lasy, pełne wykrotów i powalonych przez wichry próchniejących drzew – a wyżej panoszy się niezwykle gęsta i wysoka kosodrzewina (zwana tu żereblem), przerwana miejscami przez zesypiska głazów, zwane grechotami, od dźwięku jaki wydają przy wchodzeniu na nie.
Zachowały się tu też limby i to w ilości o wiele większej niż w Tatrach; pojedyńcze można oglądać już na Jaworniku pod Jaremczem, ale na Parenkich i w okolicach Grofy są ich całe lasy 100 morgowe; letni pałacyk gr. kat. metropolitów w Podlutem jest zbudowany z limbowego drzewa.
Szczyty Gorgan, śmiało zarysowane, oddzielone od siebie nizkimi przełęczami i głębokimi dolinami, pod względem piękności i rozmiarów krajobrazu przewyższają o całe niebo łagodnie, kopulaste Bieszczady i monotonny wał Czarnohory.
Gorgany są najbardziej bezludną grupą Beskidów Galicyi.(…) Połonin mało – ich miejsce zajęła kosodrzewina, więc i bydła niewiele, i szałasów brak prawie kompletny.”

Mieczysław Orłowicz (1881–1959) geograf polski, krajoznawca

Źródło: Ilustrowany przewodnik po Galicyi, 1919

O zachowaniu

„Jeżeli słowo prawda, w życiu publicznym, ma naprawdę coś znaczyć. Jeżeli zasada pewnej sprawiedliwości ma coś znaczyć, a nie to, że mordercy, stalinowcy, oprawcy którzy ludzi, ludzi w karcach polewali zimną wodą, pobierają wysokie emerytury, dzwonią orderami, a biedacy i pokrzywdzeni przez nich, w III Rzeczypospolitej oglądają swoich katów, to jeżeli od tego mamy odejść, to ta ustawa jest pewnym punktem zwrotnym. Stanowi cios w komunizm, ponieważ komunizm jest kłamstwem.”

Stefan Niesiołowski (1944) polityk polski, biolog

na temat ustawy lustracyjnej, czerwiec 1992

O ludziach , O prawdzie , O kłamstwie , O sprawiedliwości

„Za dywizję wołyńską, nie kwiaty i wianki –
Szubienica w Lublinie. Ojczyste Majdanki.
Za sygnał na północy, bój pod Nowogródkiem –
Długi urlop w więzieniu. Długi i ze skutkiem.
Za bój o naszą Rossę, Ostrą Bramę, Wilno –
Sucha gałąź lub zsyłka na rozpacz bezsilną.
Za dnie i noce śmierci, za lata udręki –
Taniec w kółko: raz w oczy a drugi raz w szczęki.
Za wsie spalone, bitwy, gdzie chłopska szła czeladź –
List gończy tropicielski: dopaść i rozstrzelać.
Za mosty wysadzone z ręki robotniczej –
Węszyć gdzie kto się ukrył, psy spuścić ze smyczy.
Za wyroki katów, za celny strzał Krysta –
Jeden wyrok: do tiurmy. Dla wszystkich. Do czysta.”

Kazimierz Wierzyński (1894–1969) polski poeta, prozaik, eseista

Źródło: Na rozwiązanie Armii Krajowej w: Krzyże i miecze (1946)

O śmierci , O psie , O udręce , O Kwiatach

„O, bramy warszawskie! Cóż mogę wam teraz poświęcić, ja, szukający ledwie uchwytnych cieniów kronikarz? Garść chaotycznych wspomnień. Nie z mego ołówka spłynąć mogą poważne, czcigodne o was rozprawy. Wiem tylko, że w waszym chłodnym półmroku, wśród waszych śmiesznych i pretensjonalnych sztukaterii i pseudorenesansowych gzymsów odnajdywaliśmy nasze Dzikie Pola. My, chłopcy z pięter, nasze pierwsze siniaki i pierwszą krew z nosa, pierwszy hazard i zapamiętanie w grze w chowanego, w czarnego luda, w siódemkę. Później odnajdywaliśmy na waszych ścianach pierwszy gryzący humor nieprzyzwoitych napisów, jeszcze później szukaliśmy pierwszej wiedzy o dorosłym życiu w ciemnościach waszych kątów, za żelaznymi, dębowymi lub szklanymi drzwiami, poznając tam pierwszy zawrót głowy po pierwszym papierosie, pierwsze starannie skrywane obrzydzenie po pierwszym hauście wódki, pierwszą słodycz po pierwszym pocałunku. Jeszcze później byłyście świadkami, o, bramy warszawskie! naszych westchnień i wyznań, naszych werterowskich rozpaczy i zaklęć, jakich pełne były długie, nocne rozmowy po powrocie z kina czy z wieczorynki, gdy ręka długo spoczywała na dzwonku, nie naciskając go w obawie przed przedwczesną interwencją stróża — tego rozespanego Neptuna bram warszawskich, wynurzającego się z ciemnego niebytu w zbroi z kożucha. Nie zawsze też byłyście sceną lekkoskrzydłych fars wielkomiejskich i beztroskich popisów farmazonów, sprzedających w waszym cieniu sztuczne brylanty naiwnym wieśniakom. Zdarzyło się wam osłonić swoim mrokiem niejedną tragedię, niejeden błysk noża gasł w waszych odmętach, niejeden straszliwy krzyk odbił się w was echem, zagłuszając chlust kwasu solnego wyżerającego oczy niewiernego kochanka, niejeden cichy jęk osuwającej się ofiary rozległ się wraz z brzękiem spadającej na wasz bruk flaszki po octowej esencji. Aż nadszedł czas, gdy stałyście się ostatnim schronieniem w walce ulicznej, kiedy płytki wasz tunelik stanowił nieraz błogosławieństwo dla kluczącego i uciekającego przed tępą przemocą goniących zbirów. I jak wszystko w tym dziwnym mieście, tak wy, bramy warszawskie, wkroczyłyście wprost z śmieszności i nędz, w najszczytniejsze bohaterstwo bez póz, koturnów i wzniosłych słów, raczej z lekko wulgarnym krzykiem, tak jak to się czyni w Warszawie.”

Leopold Tyrmand książka Zły

Zły

O miłości , O grach , O kochankach , O wiedzę

„Po zemstę nad Paryżem
już ciągnie zgraja katów
z bagnetem, złotem, krzyżem
przez pierś proletariatu”

Władysław Broniewski (1897–1962) polski poeta

Źródło: Komuna Paryska

O zemście

„Każdego można kupić. (…) Zawód polityka sytuuje się między śmieciarzem a katem.”

Donald Tusk (1957) polski polityk

Źródło: wywiad dla „Gazety Wrocławskiej”, 9 marca 2001

„Zarzucają mu że jest młody
że nic nie widział nie przeszedł nie wie
oni by chcieli żeby był mordercą
ślepym narzędziem w ręku kata
żeby miał oko szklanne
kilka blizn po szrapnelu
schorowane serce siwe włosy
żeby zaniemówił na wycie syren
dziecinnego korkowca łomotu w drzwi
żeby nie wierzył w miłość
marzenia nadzieje przyszłość
żeby był bliżej ziemi wykopanego dołu
żywicznego drzewa płaczu okupionego
oni – obrośnięci legendą po dwudziestu latach
zazdroszczą mu młodości”

Marian Czepiec (1936–1983)

Źródło: Niewyrównany rachunek, „Życie Literackie” nr 20, 17 maja 1964, s. 7 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=1608

O miłości , O życiu , O marzeniach , O przyszłości

„Na samym początku mojej kadencji zmuszono cały korpus dyplomatyczny do przyglądania się, jak na uniwersytecie studenci wykonywali wyroki śmierci na jego [Kaddafiego] przeciwnikach politycznych. (…) Wszyscy oglądali. Żeby wykonywali te wyroki jak kat, byłoby szybko, zgrabnie i człowiek by się nie męczył. Ale tam wojsko tylko przyprowadzało skazanych, ręce związane do tyłu, ławki stały pod belką. Makabra (…).”

Albin Siwak (1933–2019) polski działacz partyjny w okresie PRL

Źródło: wywiad Pawła Smoleńskiego, Kaddafi wariat, ale jego Libia to była żyła złota, „Gazeta Wyborcza”, 5–6 marca 2011.

O śmierci , O wariatach

„W Lektorze nie ma jasnego podziału na katów i ofiary, nie ma opisów straszliwych tortur ani wspomnień wysokich rangą oficerów SS. Zamiast nich pokazujemy zwykłych więziennych strażników. Wielu z nich to rodzice, dziadkowie i krewni tych, którzy urodzili się już po wojnie, a więc ludzie obdarzeni miłością swoich bliskich.”

Stephen Daldry (1960) reżyser brytyjski

Źródło: Mariola Wiktor, Czytelnia FILMu: Wywiad z reżyserem „Lektora”, filmweb.pl, 26 lutego 2009 http://www.filmweb.pl/news/Czytelnia+FILMu+Wywiad+z+re%C5%BCyserem+%22Lektora%22-49652

O wojnie , O ludziach , O rodzicach

„Leon Kieres, prezes IPN, od początku pracował z tezą, by za wszelką cenę dowieść winy Polaków, i to możliwie w jak najszerszym stopniu, bez akcentowania podstawowego faktu, że za wszystko, co się działo wówczas na terenach podbitej Polski, odpowiadali niemieccy okupanci. I to ich prezydent, a nie prezydent RP, powinien dziś przepraszać ofiary z Jedwabnego. Potężne lobby żydowskie w USA potrzebuje jednak jak najsilniejszego upokorzenia Polski i Polaków, przedstawiania nas jako rzekomego „narodu katów”, aby tym łacniej wydusić na Polsce 65 miliardów dolarów roszczeń za żydowskie mienie.”

Jerzy Robert Nowak (1940) polski historyk

Źródło: Przemilczane zbrodnie na Polakach http://www.jerzyrobertnowak.com/artykuly/Nasz_Dziennik/2003/przemilczane_zbrodnie_na_polakach.htm

„Ale jeżeli ciebie będą zabijać – nie skowycz i nie płacz. Tego ci nie wybaczą. Uśmiechaj się, gdy cię będą zabijać. Uśmiechaj się do kata. Tym się unieśmiertelnisz. Tak czy owak każdy z nas kiedyś zdechnie. Zdychaj jak człowiek, Witek. Zdychaj z godnością.”

Wiktor Suworow (1947) pisarz rosyjski

Akwarium

O płaczu

„To kaci z partyjnej nominacji, zwyrodnialcy i sadyści.”

Johann Reichhart (1893–1972)

o katach mianowanych pod rządami Hitlera.
Źródło: Bartosz Wieliński, Oberkat III Rzeszy, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 6 sierpnia 2012

O historii

„Krew naszą długo leją katy,
wciąż płyną ludu gorzkie łzy.”

Bolesław Czerwieński (1851–1888) poeta polski

Źródło: Czerwony sztandar

O ludziach , O łzach

„Moi kaci i światowa opinia publiczna wiedzą dobrze, że znajduję się w Hadze nie z powodu rzekomych zbrodni wojennych, ale dlatego, ż całemu światu pokazaliśmy, że NATO nie jest wszechmocne.”

Slobodan Milošević (1941–2006) przywódca serbski

reakcja na akt oskarżenia Międzynarodowego Trybunału ds. Zbrodni Wojennych w Hadze
Źródło: Erich Schaake, Kobiety dyktatorów, op. cit., s. 71.

O kobietach , O świecie

„Nawet gdy czekamy na kata, lepiej dla nas, by przyszedł o umówionej godzinie, niż gdybyśmy mieli jeszcze zostać poddani torturze oczekiwania.”

Marcin Pietraszek (1979)

Brak złudzeń

O czekaniu

„Satanizm Kata jest raczej intelektualny, sprowadzony do krytyki chrześcijaństwa i poszukiwania wolnego od zakazów i nakazów szczęścia.”

Roman Kostrzewski (1960) polski wokalista heavymetalowy (Kat, Alkatraz)

O poszukiwaniu

„O, jak strasznie Jezus cierpiał moralnie, kiedy się poddał biczowaniu! – Wtem rzekł mi Jezus: 'Patrz i zobacz rodzaj ludzki w obecnym stanie.' I w jednej chwili ujrzałam rzeczy straszne: odstąpili kaci od Pana Jezusa, a przystąpili do biczowania inni ludzi, którzy chwycili za bicze i siekli bez miłosierdzi Pana. Byli nimi kapłani, zakonnicy i zakonnice, i najwyżsi dostojnicy Kościoła, co mnie bardzo zdziwiło, byli ludzie świeccy różnego wieku i stanu – wszyscy wywierali swą złość na niewinnym Jezusie.”

Faustyna Kowalska książka Dzienniczek

Dzienniczek
Źródło: 445, s. 164, 165.

O ludziach , O cierpieniu , O wieku

„Jakiejże podłości nie popełniłbyś, by zwalczyć nikczemność? Unurzaj się w błocie, uściskaj kata, ale zmieniaj świat! Świat tego potrzebuje!”

Bertolt Brecht (1898–1956) niemiecki pisarz, dramaturg, teoretyk teatru, inscenizator i poeta

O świecie

„Kat występuje zazwyczaj w masce – sprawiedliwości.”

Stanisław Jerzy Lec (1909–1966) poeta polski, aforysta

Źródło: Aneta Łastik, Poznaj swój głos..., op. cit., s. 145.

O sprawiedliwości

„To symptomatyczne, że służby specjalne III RP do dziś nie potrafią ustalić, kim są agenci KGB o pseudonimach „Kat”, „Minim” i „Olin”, sprawujący niegdyś wysokie (najwyższe?) stanowiska państwowe. Choć Marian Zacharski publicznie twierdzi, że zna ich nazwiska i w swojej książce „Rosyjska ruletka” niedwuznacznie tych ludzi wskazuje, ani ABW, ani prokuratura nie chcą z jego wskazówek skorzystać. Ale skoro nie potrafi tego nawet wspomagany przez doświadczonych esbeków wszystkowiedzący nadpremier Krzysztof Bondaryk, to i ja nie będę wychodził przed zdyscyplinowany szereg i nie powiem głośno tego, co i tak wszyscy dobrze wiedzą.”

Krzysztof Wyszkowski (1947) polski polityk, publicysta, działacz opozycji w PRL

Źródło: Rosyjska ruletka w III RP, „Gazeta Polska”, 4 maja 2011

O ludziach

„Taki młody człowiek kończy szkołę i idzie grać do sitcomu albo do reklamy. No to kto komu ma zazdrościć? Co drugi odcinek o ciąży, ona mnie zdradza, ja ją zdradzam. 1498 odcinek o tym samym. Takie scenariusze to ja sobie sam napiszę, 15 dziennie. Bez wychodzenia z domu. Od czasu, kiedy w sztuce pojawiło się nowe pojęcie – oglądalność, wszystko się zmieniło. W średniowieczu była ogromna oglądalność, jak na rynku kat obcinał głowę obywatelowi oskarżonemu o kradzież jednego jajka. Szalona oglądalność! Ale to nie znaczy, że to mi się ma podobać.”

Bohdan Łazuka (1938) polski aktor i piosenkarz

Źródło: Aneta Szeliga, Czasem chciałbym być poważny, „Metro”, 27 września 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/24336

O domu , O czasie , O czytaniu

„To jest mentalność samobójców. Ci, którzy chcą kolejnych ofiar, nie działają na rzecz swych przodków, oni ich karmią krwią. Sycą krwią umarłych. Jak wampiry. Dlatego każde pokolenie składa daninę krwi. Ta dialektyka katów i ofiar tamuje rozwój cywilizacyjny, spycha nas na ciemną stronę.”

Tadeusz Słobodzianek (1955) polski dramaturg, reżyser, krytyk teatralny

o Polakach.
Źródło: „Przekrój”, 24 grudnia 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/26199

O czytaniu

„Jestem jednocześnie pacjentem i lekarzem, katem i ofiarą, kotem i psem, dzieckiem i starcem. I to jest stan dla reżysera w pewnym sensie błogosławiony. Ponieważ poruszanie się w strukturze plus i minus, nieustannym ścieraniu się racji stanowi o tym, że następuje przepływ witalnej energii.”

Mariusz Grzegorzek (1962) polski reżyser teatralny i filmowy

Źródło: „Zwierciadło”, nr 7/1941, lipiec 2008

O dzieciach , O kotach , Sens

„Obywatele, uwolnijcie mnie, jestem niewinna, pochodzę z ludu, jak wy! (do kata Sansona) To niemożliwe pan mnie nie zabije, prawda? Jeszcze chwilę, panowie kaci, proszę, jeszcze chwilę, jeszcze jedną najmniejszą chwilę…”

Madame du Barry (1743–1793)

przed śmiercią.
Źródło: Ludwik Stomma, Tadeusz Dominik, Kobiet czar…, op. cit., s. 111.

O śmierci , O kobietach , O ludziach , O prawdzie

„Jesteś człowiekiem nieznośnym! Jesteś katem, oto kim jesteś! Zadręczasz swoją żonę, swojego syna, cały rosyjski lud!”

Nadieżda Alliłujewa (1901–1932)

Źródło: Diane Ducret, Kobiety dyktatorów, Wydawnictwo Znak, Kraków 2012, ISBN 9788324018840, s. 126, tłum. Maria Rostworowska.

O kobietach , O ludziach

„Trzeba, aby nasza Konstytucja chroniła życie każdego człowieka, a także aby skutecznie zabezpieczała lekarzy przed zmuszaniem ich do pełnienia roli aborcjonistów, czyli katów pozbawiających życia niewinnych ludzi: nienarodzonych, niepełnosprawnych czy też ludzi w podeszłym wieku. Nie akceptuję, aby w majestacie stanowionego prawa w mojej Ojczyźnie jedna z dwóch ofiar gwałtu – pokrzywdzone poczęciem poprzez gwałt dziecko – była bez sądu karana śmiercią za winę swojego ojca, a matka – druga ofiara i lekarz zmuszani byli do zabijania niewinnego. Natomiast winny, ojciec – gwałciciel, jest często bezkarny i żyje bezpiecznie pod opieką prawa.”

Bogumiła Boba (1945) polska polityk

w liście do prezydenta Lecha Kaczyńskiego
Źródło: Otrzymaliśmy, naszdziennik.pl, 5 kwietnia 2007 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20070405&typ=po&id=po31.txt

O życiu , O śmierci , O dzieciach , O ludziach

„Jeszcze nic nie stracone. „Więc jak będzie?” – krzyknął kat.”

Stanisław Jerzy Lec (1909–1966) poeta polski, aforysta

„W Piosence kata na płycie Tak, tak było, że „cenzor swoją gilotyną ścina słowa tak, jak skazańcowi głowę ścina kat” i on mi to skreślił. Więc ja mu mówię, że on właśnie robi to, co mi skreślił: „To fenomen, pan usuwa w niebyt zdania opisujące to, co pan robi, a przecież pan istnieje, pan tu siedzi.””

Grzegorz Ciechowski (1957–2001) polski muzyk rockowy

No i on to puścił. To był już rok 1988.
o cenzorze.

„Na pewno nie był to przeciętny mąż stanu. Morderca, kat, prowokator. Miał znakomitą pamięć do historycznych dat, wydarzeń. Geniusz zła, przesiąknięty logiką zła. Konsekwentnie dążył do roli władcy Rosji, roli Iwana Groźnego. Pogardzał Rosją i jej ludźmi.”

Włodzimierz Sokorski (1908–1999) polski działacz komunistyczny, pisarz, dziennikarz, generał

o Stalinie.
Źródło: Romans z komuną, Wydawnictwo Res Polona, Łódź 1991, s. 40.

„(…) dla Kościoła katolickiego kat był złem koniecznym, w hierarchii represyjnego „Miasta Chrześcijańskiego” utworzonego w Genewie przez Kalwina, kat był osobistością wysokiej rangi, człowiekiem szanowanym, który nosił tytuł „Sługi Świętej Ewangelii.””

Vittorio Messori książka Czarne karty Kościoła

Czarne karty Kościoła
Źródło: s. 176.

„Pewien Tatar
Miał katar
A Katarzyna
Żona Tatarzyna,
Miała z nim małego syna.
Tatar – tata
Obowiązki spełniał kata.
Bał się kat zakatarzony
Katarzyny – kata żony.”

Janusz Minkiewicz (1914–1981) pisarz polski, satyryk

Źródło: Satyra na stosunki panujące wśród katów narodowości tatarskiej

„Uważam, że związek pomiędzy cywilizacją a okrucieństwem jest dokładnie odwrotny, niż zakłada Lem. Brutalność ludzi zwiększa się coraz bardziej. Proszę zwrócić uwagę, że wszystkie starożytne czy średniowieczne kaźnie i tortury, które nam się wydają nieprawdopodobnie okrutne, wcale nie miały takiego wymiaru dla ówcześnie żyjących ludzi. Przekonanie o ich wyjątkowej brutalności jest po prostu wynikiem projekcji w przeszłość naszych współczesnych norm i wyobrażeń. Powszechna w dawnych czasach pogarda dla życia – celowo tutaj używam tego słowa – powodowała, że okrucieństwo było właściwie na porządku dziennym. A jeśli było na porządku dziennym, to traciło walor wyjątkowości, przestawało być okrucieństwem. Wbicie na pal, ucięcie ręki czy wyłupienie oczu odbywało się bez najmniejszej dawki sadyzmu. To była po prostu sprawiedliwa kara za przestępstwo, którą kat wykonywał pogwizdując. Co więcej, sam skazany był przekonany, że na karę zasłużył, a co to za kara, która mało boli? Natomiast w dzisiejszych czasach, gdy słyszę o bombardowaniach, napalmie i bestialstwach służb specjalnych w różnych krajach, nie mogę się opędzić od myśli, że w tym wszystkim tkwi wyłącznie sadyzm i absolutne zbydlęcenie. W tym sensie okrucieństwo zadawane przez ludzi cywilizowanych wydaje mi się znacznie gorsze od brutalności naszych przodków.”

Andrzej Sapkowski (1948) polski pisarz

Historia i fantastyka
Źródło: s. 5, 6.

O ludziach , O karze , O myślach , O przeszłości

„A wie pan, co się stało z królem Karolem I? Kat ściął jego głowę 30 stycznia 1649 roku, w głównej mierze za jego działalność jako naczelnego wodza.”

Robert Byrd (1917–2010) amerykański polityk Partii Demokratycznej, senator

w czasie debaty w Senacie, kiedy zarzucono mu krytykę prezydenta Busha (czyli naczelnego wodza).

O czasie

„Z punktu widzenia siły woli, okrucieństwa, Stalin był postacią wyjątkową. Jako kat swego narodu, jako tyran niemal nie miał sobie równych.”

Roj Miedwiediew (1925)

Źródło: Z powodzi faktów, cyt. za: Fenomen Stalina, tłum. Maria Kotowska

O sile

„Taką miałem pracę. Wykonawca widzi tylko potylicę. Nie widzi nawet twarzy. Kto to jest, kogo zabił, siedem osób czy pięć – tego kat nie wie. Po co ma to wszystko wiedzieć? Nie musi, nawet nie powinien. Jest w pracy. Zresztą to była najbardziej sensowna kategoria pracy, najspokojniejsza i na pewno najlżejsza, wielu członków grupy w głębi serca zazdrościło temu, który strzelał. No bo wystrzelił i tyle, następnego doprowadzili. A pozostali członkowie grupy musieli trupa wyciągnąć, dźwignąć, potem kolejna ekipa miała trupa zapakować, odwieźć, zakopać – to już było bardziej skomplikowane.”

Oleg Ałkajew (1951)

Źródło: rozmowa Andrieja Mołodycha, Nieśmiertelna kara śmierci, „Russkij Rieportior”, tłum. „Forum”, 1 sierpnia 2011.

O śmierci , O karze , Serce

„Lada komu powierzać zdrowia błąd niemały,
Bo cyrulik niedoszły jest kat doskonały.”

Wespazjan Kochowski (1633–1700) polski historyk i poeta

O błędach

„Pocisków, kul w nią godził grad
Ze strzelb i samopałów,
Wraz z nią jej dumny sztandar padł
Na krwawym polu chwały –
I kat, co się zwycięzcą zwie,
Pozostał na pobojowisku…
Umarła? Nie!
Niech każdy wie:
Komuna żyje mimo wszystko!”

Eugène Pottier (1816–1887) poeta francuski, działacz socjalistyczny

Źródło: Komuna żyje, tłum. Eugeniusz Żytomirski, „Życie Literackie” nr 6 (30), 16 marca 1952 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14357

O życiu

„Może nas pan oddać w ręce kata. Ale najpóźniej za trzy miesiące oburzony i krańcowo wyczerpany naród pociągnie was do odpowiedzialności!”

Erwin von Witzleben (1881–1944) feldmarszałek niemiecki

do Rolanda Freislera, który był sędzią na procesie Witzlebena za udział w spisku 20 lipca.
Źródło: Curt Riess, Procesy, które poruszyły świat. Od antyku do XX wieku, tłum. Paweł Piszczatowski, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2006, ISBN 978-83-89632-29-6, s. 379.

O świecie , O wieku

„Niewinny musi iść pod topór.
Klecha poleca duszę Bogu.
Kat w ciszy mu ogląda szyję,
Potem czyściutko go zabija.
Pies nawet po nim nie zaszczekał,
To przecież gałgan, strzęp człowieka,
Polak, robotnik niższej rasy,
Wliczony do zbrodniczej klasy.
Oto, co sprawiedliwość znaczy!
Pocieszcie się, nadejdą czasy,
Gdy w trybie przyspieszonym będzie
Sądzony ten, co dziś jest sędzią.”

Erich Weinert (1890–1953) niemiecki poeta

Źródło: Jakubowski, Antoni Marianowicz i Edmund Osmańczyk, Niemiecka satyra antyfaszystowska, Czytelnik 1951

O Bogu , O sprawiedliwości , O duszy

„No bo wreszcie coś w kato-Polsce pękło, a dokładnie kato-Polska pękła na Polskę i na kato. I ta Polska jakby trochę większa od tego kato, i coraz bardziej zła. Widzą to nawet nasi panowie kato, nasze katolickie Katony, moraliści od siedmiu boleści (najlepiej cudzych), specjaliści od zaglądania do sumienia i macicy. Kato-prezenterzy, kato-redaktorzy, kato-żurnaliści i kato-kaci znaleźli się, jak to mawiał Kisiel, na etapie szklanego nocnika: wreszcie widzą, co narobili.”

Tomasz Piątek (1974) polski pisarz i dziennikarz

Źródło: krytykapolityczna.pl, 3 września 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/TomaszPiatek/Katosiedoigralo/menuid-215.html

„A miłość? Miłość przybrała formę romantycznej opery. Miałem główną rolę. Za każdym razem stawałem u stóp auszwickiej szubienicy, a zamiast ostatniego słowa skazańca, „słałem ostatnie spojrzenie” hen, hen tam, gdzie na balkonie białej willi stoi panna młoda z kielichem szampana. Pije, a raczej wargi umoczy i takie musujące podaje pewnemu panu po trzydziestce…I udaje, że nie widzi, jak tuż za górą fioletową wstępuję na schody, jak mi kat w mundurze pętle zakłada…znowu upije szampana i perlistym śmiechem swego męża obsypie. Ja się nie liczę. Odpisany na straty. I tu za każdym razem urywam scenę.”

Marian Pankowski (1919–2011) polski pisarz, poeta, tłumacz

Z Auszwicu do Belsen

O miłości , O piciu , O śmiechu , O stracie

„Sądzę, że żołnierze, którzy zwykle wywodzą się z biedoty i są zmuszeni zostać katami swoich braci, gdy zobaczą i zrozumieją co się dzieje, będą się z nami solidaryzować – przekonajmy ich, że rewolucja nie jest taka trudna jakby się zdawało.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Rewolucja

„[Rzymianie] przytoczyli zgodne świadectwa Ojców łacińskich (ton Rhomaion Pateron), a poza tym – również Cyryla Aleksandryjskiego słowa z jego czcigodnego objaśnienia nauki św. Jana Ewangelisty. Przez to jednak nie okazali się tymi, którzy Syna uważają za [pierwotną] przyczynę bytową (aitian) Ducha Świętego. Znają bowiem jedną przyczynę Syna i Dycha, którą jest Ojciec (mian gar isasin Hyiou kai Pneumatos Patera aitian): jednego przez zrodzenie (kata ten gennesin), a drugiego przez pochodzenie (kata ten ekporeusin). Chcieli natomiast zaznaczyć, że [Duch] pochodzi przez Niego [tj. Syna] i w ten sposób ukazać ich łączność istotową oraz podobieństwo, które żadnej nie podlega zmianie.”

Maksym Wyznawca (580–662) teolog grecki, święty Kościoła

Źródło: List do Marinusa

O nauce

„To dla ciebie, kacie prawosławia!”

Smaragd (1885)

w chwili zamachu.
Źródło: K. Fotijew, A. Switicz, Православная церковь на Украине и в Польше в XX столетии 1917–1950 гг., Moskwa, 1997

„Prawdy o pomordowanych w Katyniu potrzebujemy dla zdrowej świadomości narodu i dla oczyszczenia stosunków z naszymi braćmi na Wschodzie. Bez prawdy nie ma pojednania. Przebaczamy oprawcom i katom.”

Roman Marcinkowski (1942) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: homilia na dziedzińcu L.O. im. Marszałka Stanisława Małachowskiego podczas mszy z okazji odsłonięcia tablicy pamiątkowej z nazwiskami absolwentów liceum poległych w Katyniu i Charkowie, 17 września 2009

„Kat ma zawsze złą reputację.”

Franz Kafka (1883–1924) pisarz austriacki pochodzenia żydowskiego

„Miłość bardzo przypomina torturę albo zabieg chirurgiczny.(…) Ona albo on będzie wykonawcą, czy katem; drugie pacjentem, albo ofiarą.”

Charles Baudelaire (1821–1867) francuski poeta

O miłości

„Jak pierdolony kat zapadam ci w pamięci.”

Chada (1978–2018) polski raper

Źródło: Wracam do gryna albumie WGW

„Raz przy układaniu trupów na ruszt zauważono rękę, która sterczała wzniesiona do góry. Wszystkie palce były skurczone, tylko wskazujący był sztywny i sterczał wysoko jakby na sąd boży wzywał swoich oprawców. Był to „zwykły” przypadek, jednak wszyscy byli podnieceni. Nawet nasi kaci zbledli i nie odrywali oczu od tego strasznego widoku.”

Jankiel Wiernik (1889–1972) ocalony z Treblinki, świadek Holokaustu

Rok w Treblince
Źródło: s. 31.

„Ożywia się praca podziemna, wyroki sądów podziemnych na niektórych katach niemieckich i polskich zdrajcach, propaganda, ulotki, ostrzeżenia, sabotaż i dywersja.”

Zdzisław Broński (1912–1949) polski wojskowy

o walce w podziemiu przeciwko okupantom niemieckim.
Źródło: „Uskok” – do końca wierny Polsce https://niezalezna.pl/239074-uskok-do-konca-wierny-polsce, niezalezna.pl, 4 października 2018.

„Dlatego dzisiaj, jeżeli ktoś mówi, że Polska ma komukolwiek wypłacić jakiekolwiek odszkodowania, to mówimy: nie ma naszej zgody na to. Nie ma naszej zgody i nie będzie. Tak długo nie będzie, jak będzie rządziło Prawo i Sprawiedliwość. Jeśli kiedykolwiek by do tego doszło, że zamieniony zostałby kat i ofiara, to urągałoby to jakimkolwiek zasadom prawa międzynarodowego, ale byłoby to również pośmiertnym zwycięstwem Hitlera. I dlatego nigdy na to nie pozwolimy.”

Mateusz Morawiecki (1968) polski menedżer, historyk, bankowiec i polityk, Szesnasty Premier Rzeczypospolitej Polskiej od 2017 roku

nawiązanie do ustawy JUST (tzw. ustawy 447).
Źródło: Dominik Gołdyn „Pośmiertne zwycięstwo Hitlera”. Kongres Żydów oburzony słowami Morawieckiego https://wiadomosci.radiozet.pl/Swiat/Polityka/Posmiertne-zwyciestwo-Hitlera-.-Kongres-Zydow-oburzony-slowami-Morawieckiego, radiozet.pl, 20 maja 2019.

O sprawiedliwości , O zwycięstwie

„Ta nienawiść do ludzi jest zarówno nabyta, jak i archetypiczna. Kain zabija Abla, kierowcy pieszych, niektórzy całe grupy. Egzekutorzy folksdojczów, wódka wykańcza pisarzy. Młodzi bolszewicy donoszą na rodziców, sąsiad na sąsiada do izby skarbowej lub Niemcowi. Kat ścina głowę królowej, lud ścina głowę katu. Królowa z kolei ścina głowę królowi. Król z automatu – komu się da. Koty topi się w worku. Szczeniaki najlepiej w przerębli lub w klozecie. Kapo się topi w gnojówce, uciążliwe dzieci w rzece, kasę w interesie. Rząd więzi opozycję. Porywacz tego, za kogo dostanie okup. Sojusznik więzi terrorystę, najchętniej bez wyroku. Na stos idą naukowcy. Książki się palą przepięknie. Sam palę książkami w kozie. Z odwetu płoną starówki, a z oszczędności liście. Czarnego się kroi maczetą, białego traktuje się gazem, żółtego świeżym napalmem, kijem i pałką, gitarą i piórem. Biedny kończy samotnie, bogaty pozornie wśród ludzi. Młodzież kończy w powstaniach, chlasta się i narzeka. Dzieci leje się pasem, by były odporne na krzywdę. Gdy krew się leje na frontach, to w naszych domach wódka. Piwo leje się do kufli, a ścieki tam, gdzie nie widać i w końcu się leje na wszystko, gdy nie ma lepszego wyjścia. Lekarz dobija pacjenta, dyrektor dobija interes, sensacje świat obiegają, a naprawdę nie wiesz, co jest. Młody zjada starszego i wtedy przestaje być młody. Słuszny pożera innego – wieczny łańcuch pokarmowy.”

Kuba Sienkiewicz (1961) polski muzyk i lekarz

Wywiady i rozmowy
Źródło: Kubatura, czyli elektryczne wagary, 2015

O piwie , O rodzicach , O nienawiści , O dzieciach

„Arcybiskup mówi językiem ludobójców. Woła: zabij! Ci, którzy biją mu brawo, sytuują się w roli katów. (…) Dzisiaj słowa naziolskiego biskupa z Krakowa rozgrzewają tę atmosferę do czerwoności.”

Wojciech Tochman (1969) polski dziennikarz

o Marku Jędraszewskim
Z wywiadów
Źródło: Anna Dryjańska, "Naziolski biskup podgrzewa atmosferę". Autor książki o ludobójstwie w Rwandzie boi się masowej przemocy https://natemat.pl/280569,jedraszewski-mowi-jezykiem-ludobojcow-reporter-ktory-opisal-rzez-w-rwan, natemat.pl, 2 sierpnia 2019.

O języku słowackim

„Powojenne losy SS-Gruppenführera Heinza Reinefartha – kata Woli – urastają do jednego z największych skandali zeszłego stulecia. Zbrodniarz mający na rękach krew dziesiątków tysięcy ludzi przez kilkanaście lat był burmistrzem kurortu Westerland na wyspie Sylt w Szlezwiku-Holsztynie, posłem do lokalnego Landtagu, a do końca życia cenionym prawnikiem. Jego bezkarność obciąża nie tylko powojenne Niemcy, ale też władze PRL oraz zachodnich aliantów.”

Jan Ołdakowski (1972) polonista i polityk

Źródło: Piotr Gursztyn, Rzeź Woli. Zbrodnia nierozliczona, Warszawa 2014, s. 5.

O losie , O ludziach

„Cześć Tobie, geniuszu niemiecki, chwała Tobie, albowiem Tyś jeden potrafił ludzi tak otumanić, wprowadzić ich w taki stan oszołomienia zbiorowego, że jak barany skupili się, żeby czekać na swoich katów. Nawet się nie ukryli, ale przeciwnie – skupili się w stada, żeby kaci nie mieli pracy przy zabraniu ich.”

Calek Perechodnik (1916–1944)

Spowiedź
Źródło: s. 55–56.

O ludziach , O czekaniu