Cytaty o wolności (1668 cytatów, strona 12)

„Grzegorzewski nauczył mnie myślenia o teatrze i wolności w teatrze. Tego, iż nie wszystko powinno być w nim dopowiedziane. Zwracał uwagę, że rozwiązanie, które od razu przychodzi nam do głowy, wcale nie jest najlepsze. Nienawidził w teatrze oczywistości, symetrii. Sprzeciwiał się twierdzeniu, iż w życiu wszystko jest poukładane. Rozumiał, że człowiek do końca poukładany nie jest. Jako pierwszy zobaczył we mnie aktorkę dramatyczną, bo wcześniej grywałam głównie postacie komediowe.”

Ewa Konstancja Bułhak (1971) polska aktorka i wokalistka

o Jerzym Grzegorzewskim.
Źródło: Ulepiona przez anioły http://www.teatry.art.pl/!Rozmowy/upan.htm

O aniołach , O myślach , O myśleniu

„Czasami myślisz ile jeszcze wytrzymasz
Ze świadomością, że wolność drzemie gdzieś w żyłach.”

Eldo (1979) polski raper

27
Źródło: Są rzeczy, których chciałbym nie pamiętać

O myślach , O myśleniu

„W moich stosunkach z kobietami
jest dużo bezinteresowności i zaufania.
Rzadko urządzamy kontrole paszportowe
i nigdy nie wypełniamy deklaracji celnych.
Dlatego bardzo szybko znajdujemy się w sytuacji niepożądanych emigrantów
albo i person non grata.”

Jurij Izdryk (1962)

Źródło: 7 stopni wolności

O kobietach , O zaufaniu

„Nie o sławę, nie o Rzeczpospolitą, nie o wolność i majętność, ale o życie idzie. Z dwojga złego mniejsze zło wybrać musimy, z płaczem się pożegnawszy z ojczystą swobodą (…) pisaliśmy list, prosząc Szwedów o posiłki – ponieważ zwyczajnych ojczystych środków nie stawa – chroniąc się przed tyranią moskiewską, jako ze wszystkiego zła najgorszą.”

Janusz Radziwiłł (1612–1655) wojewoda wileński, wielki hetman litewski

w liście pisanym spod Niemieży, 4 sierpnia 1655 r.
Źródło: Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Calamitatis Regnum, Warszawa 1999.

O życiu , O złu

„Ukraina oddala się od demokracji zachodniej w kierunku rosyjskiego autorytaryzmu. Jeśli kondycja demokracji i przestrzeganie praw i wolności człowieka będą nadal się pogarszać, oficjalny Waszyngton powróci do rozważenia wprowadzenia sankcji przeciwko Ukrainie.”

Steven Karl Pifer (1953)

Źródło: Siergiej Nikołajenko, Ukraińska demokracja według Amerykanów, geopolityka.org, 12 czerwca 2012 http://geopolityka.org/komentarze/1515-ukrainska-demokracja-wedlug-amerykanow

O demokracji

„Paradoksalnie, ograniczenia naszej wolności, które narzucają nam zagrożenia ekologiczne, wynikają z gwałtownego wzrostu naszej wolności i siły. Nasza coraz większa zdolność do przekształcania natury, może zdestabilizować podstawowe parametry geologiczne życia na Ziemi. Fakt, że ludzkość staje się czynnikiem geologicznym, wskazuje na początek nowej ery – ochrzczonej przez naukowców mianem „antropocenu”. Po ostatnich trzęsieniach ziemi w Chinach pojęcie antropocenu nabiera nowej aktualności. Budowa gigantycznej Zapory Trzech Przełomów spowodowała powstanie nowych wielkich sztucznych jezior, co w efekcie zwiększyło ciśnienie na skorupę ziemską i przyczyniło się do trzęsień ziemi.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: krytykapolityczna. pl, 27 czerwca 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/Serwisklimatyczny/ZizekNiemaucieczkiprzedMatkaNatura/menuid-246.html

O naturze , O sile

„Polityka pronatalna nic nie zmieni, póki elity polityczne nie zrozumieją, na czym polega sukces takiej polityki w Szwecji czy Francji. O dziecku decyduje kobieta, nie wystarczy żeby miała tylko zapewnioną do tego odpowiednią infrastrukturę socjalną. Kobiety to nie inkubatory, tylko osoby – potrzebny jest więc jeszcze drugi czynnik – wolność i autonomia. W Polsce pod tym względem status prawny kobiety niewiele różni się (choć z zupełnie odmiennego powodu) od statusu kobiet w Chinach. Ich ciała są własnością państwa. A niewolnicy, jak uczy historia, to mało produktywny zasób.”

Edwin Bendyk (1965) polski publicysta

Źródło: Kongres Obywatelski, precz z futurofobią! Niech żyje futurofilia!, Antymatrix, 11 listopada 2012 http://bendyk.blog.polityka.pl/2012/11/11/kongres-obywatelski-precz-z-futurofobia-niech-zyje-futurofilia/

O kobietach , O dzieciach , O historii , O sukcesie

„Trudy i wolność: oto warunki, pośród których człowiek czynny, silny i rozważny ostaje się, a słabszy ginie, i które wynagradzają współdziałanie ludzi zdolnych, wynagradzają opanowanie, stanowczość i cierpliwość.”

Herbert George Wells książka Wehikuł czasu

Wehikuł czasu

O ludziach , O cierpliwości

„Godne uwagi są tu cztery zjawiska:
1) Pojęcia wyrażające tradycyjne wartości zostają uznane za podejrzane i zepchnięte na margines. Przykład: „czystość (seksualna)”.
2) Pojęcia zawierające pozytywną treść zostają napełnione nową, arbitralną treścią, a tym samym zinstrumentalizowane. Przykład: „wielość”, „antydyskryminacja”, „wolność”, „tolerancja”.
3) Powstają nowe pojęcia, nośniki nowej ideologii. Przykład: „gender”.
4) Zostają wprowadzone nowe pojęcia służące zniesławieniu przeciwników. Przykład: „homofobia”, „mowa nienawiści.””

Gabriele Kuby (1944)

Globalna rewolucja seksualna
Źródło: s. 168

„Mogłoby się wydawać, że korzysta z życia i wolności, lecz ona tylko czekała na niego.”

Janet Fitch (1955)

Pomaluj to na czarno

O czekaniu

„Każdy rząd solennie obiecuje, że polepszy współpracę z innymi krajami w kwestii migracji i bezpieczeństwa. Jak dotąd żaden nie podjął efektywnych działań na płaszczyźnie europejskiej. Dla mnie jest to jeden z najważniejszych argumentów na rzecz europejskiej konstytucji. Zniknie bowiem wymówka.”

Ayaan Hirsi Ali (1969) holenderska działaczka polityczna pochodzenia somalijskiego

Źródło: spotkanie z okazji Dnia Wolności Prasy w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Holenderskich, 3 maja 2005 r.

O współpracy

„Zachowałem sobie ten gwóźdź. Kiedy przyjeżdżam do Europy, zanurzam dłoń w kieszeni i kłuję się nim w palec – żeby stale pamiętać: jesteś wolny, masz być wolny, masz obowiązek być wolny, zostałeś stworzony do wolności, nie ograniczaj swojego myślenia, horyzontów, poglądów, nie daj się stłamsić, uporządkować, znormalizować, zunifikować. Nie jesteś elementem statystyki – jesteś podmiotem. Nie daj się przestawiać ani ustawiać żadnej władzy, a gdyby… gdyby przyszli pod twój dom, masz pełne prawo gwoździem ich potraktować! Dźgam się nim i Wam, moi drodzy, zalecam to samo – noście gwoździe w kieszeniach. Tak dla przypomnienia właściwego porządku rzeczy. Taki gwóźdź bardzo prostuje myślenie. Jest jak strzałka kompasu.”

Wojciech Cejrowski (1964) polski dziennikarz i podróżnik

Utwory, Wyspa na prerii

O zachowaniu , O domu , O myślach , O myśleniu

„Z pewnością nie z głodu. Libia ma najlepszą ropę na świecie. Może się możnym tego świata zachciało ropy? Trzeba też przepatrzeć, czy się młodym tej wolności jakoś nie zachciało. Ale jeszcze zrozumieją, że za to trzeba płacić.”

Albin Siwak (1933–2019) polski działacz partyjny w okresie PRL

w odpowiedzi na pytanie, skąd rewolucja w Libii.
Źródło: wywiad Pawła Smoleńskiego, Kaddafi wariat, ale jego Libia to była żyła złota, „Gazeta Wyborcza”, 5–6 marca 2011.

O głodzie , O wariatach

„Utrzymać można równość tylko kosztem wolności.”

David Hume (1711–1776) brytyjski filozof, pisarz i historyk

„Głos wolny, wolność ubezpieczający.”

Stanisław Leszczyński (1677–1766) król Polski

„Podczas wyprawy ogłoszono, że kto przyjmie wiarę chrześcijańską, obdarowany zupełną wolnością nie poniesie żadnej szkody na majątku; kto by zaś nie chciał porzucić bezbożnego porządku pogańskiego, bezzwłocznie zostanie ukarany śmiercią. „Atoli – komentuje Kadłubek – religia ich była jak zwiewny dym, i to tym bardziej krótkotrwała, im bardziej wymuszona. Wkrótce bowiem ci obłudnicy jak śliskie żaby wskoczyli w odmęt odszczepieństwa i jeszcze wstrętniej zanurzyli się w błocie głęboko zakorzenionego bałwochwalstwa.””

Marceli Kosman (1940) polski historyk

Źródło: Zmierzch Perkuna, czyli ostatni poganie nad Bałtykiem, Warszawa 1981, str. 54–55.

O śmierci , O wierze , O religii

„Czy człowiek ma wolną wolę w działaniu?
„Skoro ma wolność myśli, ma też wolność w czynach. Bez wolnej woli człowiek byłby tylko maszyną.””

Allan Kardec (1804–1869)

Księga duchów
Źródło: s. 148

O myślach , O myśleniu

„My wszyscy mówimy tam jak w teatrze, bardzo głośno, nie ma żadnej intymności między bohaterami, tekst jest niezmiernie wystylizowany, zresztą zawsze uważałem, że jeśli chodzi o dialog ze śmiercią, to zaczerpnął on inspirację ze Strindberga. My wówczas nie byliśmy świadomi, że gramy w sposób tak mało realistyczny, ale było to jeszcze w czasach przed Marlonem Brando!”

Max von Sydow (1929) aktor szwedzki

o swoich wrażeniach po ponownym obejrzeniu ostatnich 20 minut „Siódmej pieczęci”.
Źródło: rozmowa Pascala Merigeau, Wolność gwiazdora, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, nr 14/15, 2 kwietnia 2012.

O śmierci , O wrażeniach

„Nie chcę wprawdzie ażeby wolność zbytnią surowością lub niesprawiedliwością ściśniętą została, ale gdyby mi wolno było z dwojga złego wybierać, śmiem powiedzieć, że raczej życzyłbym pod takim żyć rządem, gdzie nic nikomu, niż gdzie wszystko wszystkim wolno.”

Jakub Uchański (1502–1581) polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński, prymas

Źródło: Księga aforyzmów, myśli, zdań, uwag i sentencji ze stu pisarzy polskich wybranych, wyboru dokonał Władysław Bełza

O myślach , O myśleniu

„Jak wiadomo Konstytucja PRL zapewnia wszystkim wolność słowa.”

Stanisław Pagaczewski (1916–1984) polski prozaik i poeta

Trylogia Baltazar Gąbka, 3. Gąbka i latające talerze
Źródło: rozdział III, Pracowity dzień

„Twój testament nie dla nich –
dla nas.
Nam wolność,
wierność
i prawo.
Twoja przysięga przez nas będzie dotrzymana
nad przyszłością słoneczną i krwawą.
Dla nich – pięści ściśnięte!
Tobie – odkryte głowy
i dziedzictwo codziennego trudu.
Oto nam słowa święte:
GABRIEL NARUTOWICZ
PREZYDENT LUDU.”

Edward Szymański (1907–1943) poeta i dziennikarz polski

Źródło: Śmierć prezydenta, „Kolejarz Związkowiec”, 11 grudnia 1937.

O śmierci , O ludziach , O przyszłości , O wierności

„Wolność to będzie ten balkon, rozcięty
winoroślą, zamknięty spokój.”

Julia Szychowiak (1986)

Źródło: Prawie słyszę http://www.biuroliterackie.pl/przystan/czytaj.php?site=100&co=txt_3340

O czytaniu

„Skąd ta gorycz kolego mężczyzno?
Łyczek wolności i mdło się zrobiło?
Cokolwiek jeszcze się stanie z Ojczyzną,
Gorzej nie będzie – bo lepiej nie było.

Zgubił swą drogę nasz kraj przy trzech sosnach,
Przebiegł ją wspak jak czółenko na krosnach,
I wpadł ze ślepym narodem w pochodzie
Z sideł zachodu w pułapkę na wschodzie.

Może potomni przewidzą na oczy,
Ale o drogę się nikt nie dopyta.
Jak zjawa z pustki, co w pustce odbita,
Pogoń z pieczątki w paszporcie wyskoczy:
Choć niepodkuta, rwie naprzód z kopyta.”

Uładzimir Niaklajeu (1946) poeta, prozaik, polityk

Źródło: ***, tłum. Adam Pomorski, niecodziennik.mbp.lublin.pl http://www.niecodziennik.mbp.lublin.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1221&Itemid=1

O ojczyźnie

„Byłoby to zdradą i kpiną z całego dziedzictwa naszej historii, gdyby dziś w warunkach wolności sprzedano polską ziemię tym, którzy w przeszłości jako najeźdźcy próbowali nam ją zabrać.”

Stanisław Napierała (1936) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: Brońmy polskiej ziemi!, naszdziennik.pl, 29 sierpnia 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110829&typ=wi&id=wi03.txt

O zdradzie , O historii , O przeszłości

„Ludzka wolność ludzi polega zaledwie na tym, że człowiek zna swoje pragnienia, nie zna natomiast przyczyn, które je wywołują.”

Baruch Spinoza (1632–1677) niderlandzki filozof

O ludziach

„Filantropi nazywają dobroczyńcami ludzkości tych, którzy sami nic nie robiąc, dla wzbogacenia się dają pracę biednym. Stokroć lepiej by było szerzyć zarazę, zatruwać źródła, niż zakładać kapitalistyczne fabryki wśród rolniczej ludności. Wprowadzenie pracy fabrycznej kładzie kres radości, zdrowiu, wolności, wszystkiemu, co czyni życie pięknym i godnym przeżycia.”

Paul Lafargue (1842–1911) polityk francuski

Prawo do lenistwa
Źródło: s. 8

O życiu , O zdrowiu

„Kto zdaniem Hegla przekazuje władzę w ręce ekspertów, ten wybiera totalitaryzm. Na czele państwa konieczny jest zawsze element przypadkowości, co w wypadku monarchii gwarantują więzy krwi. W przeciwnym razie mamy do czynienia z aparatem państwowym, gdzie wszystko jest w pełni zorganizowane. Kwestie te są bardzo aktualne, zwłaszcza jeśli spojrzeć na to, co dzieje się w Grecji i we Włoszech.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: rozmowa Arno Widmanna, Cena wolności, „Frankfurter Rundschau”, tłum. „Forum”, 23 stycznia 2012.

„WOLNOŚĆ JEST NAJSKUTECZNIEJSZYM ŚRODKIEM PRZECIWKO WSZELKIM NIEWŁAŚCIWOŚCIOM WYPŁYWAJĄCYM Z NADUŻYCIA WOLNOŚCI.”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Wolność

„Wolność to prawo czynienia wszystkiego, czego ustawy nie zabraniają.”

Monteskiusz książka O duchu praw

O duchu praw (1748)
Wariant: Wolność to prawo czynienia wszystkiego, czego ustawy nie zabraniają.

„(…) Hamlet jest kolejnym etapem mojego myślenia o człowieku poprzez Szekspira.”

Maciej Sobociński (1975)

Źródło: Odpowiedzialna wolność, 23 września 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/24243

O myślach , O czytaniu , O myśleniu

„Bo porządek prawny, który zapewnia wolność dla każdego, to podstawowa rzecz. Pan Kaczyński wmawia nam, że nie dajemy im prawa do zmiany Polski. Oczywiście, że dajemy. Wygrali wybory, wybory nie były sfałszowane, obywatele zadecydowali i trzeba to uszanować. Tylko że zmiany należy robić w zgodzie z zasadami, z prawem, z procedurami, z konstytucją. Mieliśmy ten luksus, że mogliśmy się z rządem Platformy czy SLD nie zgadzać, ale nigdy nie baliśmy się, że zrobi zamach na demokrację.”

Mateusz Kijowski (1968) działacz społeczny, publicysta

Źródło: Agnieszka Kublik, Mateusz Kijowski: Zakładajmy komitety, [w:] „Gazeta Wyborcza. Magazyn Świąteczny”, 19 grudnia 2015, ISSN 0860–908X.

O demokracji

„Niczego nie szukam ani o nic nie proszę. Uwielbiam wolność i zawsze daję ją innym.”

Maciej Kozłowski (1957–2010) polski aktor

„Nie jest zbrodnią kochać swój naród, bo to jest uczucie wrodzone, jak miłość dziecka do matki. Nie jest winą Polaków, że jako naród mając wspaniałą i bogatą przeszłość historyczną dąży w każdym pokoleniu do wolności i niepodległości. Losy narodów są w ręku Boga i jeśli w zamiarach Bożych godzina wyzwolenia dla Polski wybiła, car nie zdoła pokrzyżować planów Boga.”

Zygmunt Szczęsny Feliński (1822–1895) arcybiskup, święty

Źródło: Stanisław Smolka, Pamiętniki ks. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, cz. II 1851–1883, Wyd. Zgromadzenie Rodziny Maryi, 1897, s. 275–276.

O miłości , O Bogu , O losie , O dzieciach

„Uwierzcie w to, co widzicie. Macie rozwijającą się gospodarkę, F-16, pieniądze. Budujcie armię – Ameryka wam w tym pomoże. Bo jeśli jest jakaś nauczka, którą bym na waszym miejscu wyciągnął z historii, to że nikt was nie obroni, jeśli sami tego nie zrobicie. I najważniejsze: przyzwyczajcie się do wolności, bo inaczej znowu ją stracicie. Sami ciągle będziecie widzieć siebie jako ofiarę. Przestańcie być jak anorektyczna nastolatka, której ciągle wydaje się, że jest gruba. Kiedy rozmawiam z Polakami o Polsce, to nie mogę oprzeć się wrażeniu, że mówimy o dwóch innych krajach. Rosjanie się was obawiają, Amerykanie się z wami liczą, a wy nie zdejmujecie kostiumu ofiary, zupełnie jakbyście czekali, aż znowu wkroczy Wehrmacht.”

George Friedman (1949)

o Polsce.
Źródło: Dziennik

O pieniądzach , O historii , O wrażeniach , O czekaniu

„Nasze najwartościowsze filmy powstały z potrzeby wolności, szacunku dla tradycji i obrony elementarnych wartości. Szkoła polska, czy potem kino moralnego niepokoju, czerpały z traumatycznych doświadczeń swoich pokoleń. Teraz mamy wolność i my, filmowcy, stoimy z opuszczonymi rękami. Wypaliły się emocje, zbladły idee. A reżyser to dziś wynajęty człowiek, któremu płaci się za podnoszenie oglądalności kolejnego sitcomu. Sukces ma tylko twarz kasową. Odwróciliśmy się od historii, nie ma kontynuacji najlepszych dokonań kina polskiego, nie rozwija się język filmu. Skończyły się romantyczne porywy i króluje geszefciarstwo.”

Waldemar Krzystek (1953) polski reżyser, scenarzysta filmowy

Źródło: „Rzeczpospolita”, 9 grudnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/czlowiekwa.htm

O szkole , O historii , O sukcesie

„Samowładztwo bezwstydnie wyciąga ku nam zbroczone krwią ręce i doradza pojednanie! Ogłosiło jakiś „ukaz najwyższy”, w którym obiecuje nam jakąś tam „wolność” (…) Stare łotry! Myślą, że słowami nakarmią miliony głodującego proletariatu Rosji! Spodziewają się, że słowami zaspokoją zubożałe i udręczone wielomilionowe masy chłopskie! Obietnicami chcą zagłuszyć płacz osieroconych rodzin – ofiar wojny! Nikczemni! Tonąc chwytają się słomki!… Tak towarzysze, od podstaw chwieje się tron rządu carskiego! Rząd, który za złupione z nas podatki płaci pensje naszym siepaczom – ministrom, gubernatorom, naczelnikom powiatów i więzień, komisarzom policji, żandarmom i szpiegom: rząd, który żołnierzy wziętych spośród nas – naszych braci i synów – zmusza do przelewania naszej krwi; który na wszelkie sposoby popiera obszarników i przedsiębiorców w ich codziennej walce przeciwko nam; który spętał nam ręce i nogi i zepchnął nas do położenia wyzutych z praw niewolników; który bestialsko zdeptał i sponiewierał to, co mamy najświętszego – naszą godność ludzką – ten właśnie rząd chwieje się teraz i traci grunt pod nogami! Czas już pomścić! Czas pomścić okrytych sławą towarzyszy bestialsko zamordowanych przez siepaczy carskich w Jarosławiu, Dąbrowie, Petersburgu, Moskwie, Batumie, Tyflisie, Złatouście, Tichorieckiej, Michajłowie, Kiszyniowie, Komlu, Jakucku, Gurii, Baku i innych miejscowościach! Nastał czas porachunku za dziesiątki tysięcy niewinnych nieszczęsnych ludzi, którzy zginęli na polach Dalekiego Wschodu! Czas osuszyć łzy ich żon i dzieci. Czas pociągnąć carat do odpowiedzialności za cierpienia i poniżenia, za łańcuchy hańby, w które zakuł nas od wieków! Czas skończyć z rządem carskim i oczyścić szlak wiodący do ustroju socjalistycznego! Czas obalić rząd carski! I my obalimy go!”

Józef Stalin (1879–1953) przywódca ZSRR

Źródło: Robotnicy Kaukazu nadszedł czas pomsty!, styczeń 1905 r., tom I, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1949, s. 94, 95.

O wojnie , O dzieciach , O ludziach , O książkach

„Zadaję sobie pytanie, czy pragnienie sprawiedliwości nie jest w człowieku silniejsze od pragnienia wolności, równości i braterstwa.”

Gustaw Herling-Grudziński (1919–2000) polski pisarz

Źródło: Łuk sprawiedliwości

O sprawiedliwości , Pytanie

„Żyjemy w świecie, w którym codziennie za grubymi murami mordowane są miliony zwierząt, a my kupujemy ich ciała zapakowane w kolorowe opakowania. Bo lubimy też sterylnie jeść. Te martwe ciała są pocięte na fragmenty, posolone, albo zamarynowane, uwędzone, ładnie są pocięte. Nie chcemy widzieć filmów dokumentalnych, na których ludzie zabijają maczetą ludzi. Rwanda to przecież 1994 rok. Holocaust wydarzył się niedawno, a w głowach tych, którzy ocaleli i ich dzieci trwa nadal. Tych przykładów jest mnóstwo. Bo można oszaleć od nadmiaru, od całej jaskrawości, o której pisał Stachura. Dlatego już dzieci uczy się gry w role, gry w posłuszeństwo lub rozpychanie się, osiąganie sukcesów, kończenie kursów, łaszenie się i kokietowanie, wspinania się po drabinie, która jest iluzją, bo przecież śmierć i tak przyjdzie, i wszystko zabierze, każdemu z nas. Ale mało kto kontempluje tę myśl, a przecież to ona daje wolność.”

Robert Rient (1980) polski dziennikarz, reportażysta, pisarz

Źródło: Natalia de Barbaro, Nie wierzę w cudze sny https://www.tygodnikpowszechny.pl/nie-wierze-w-cudze-sny-28935, „Tygodnik Powszechny”, 27 września 2015.

O śmierci , O dzieciach , O ludziach , O wierze

„Nigdy nie dość powtarzać, że nie istnieje nic bardziej obfitującego we wspaniałe rezultaty niż sztuka wolności i że jednocześnie nie ma nic trudniejszego niż uczenie się jej […] Wolność rodzi się zwykle wśród burz, utrwala z trudem wśród waśni, a swe dobrodziejstwa pozwala ocenić dopiero wtedy, gdy się zestarzeje.”

Alexis de Tocqueville książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja
Źródło: „Konstytucja wolności”, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2006, s.65

O sztuce

„Proszę tego, kto dożyje wolności, aby przekazał, że Antonow-Owsiejenko był i pozostał bolszewikiem do ostatniego dnia.”

Władimir Antonow-Owsiejenko (1883–1938)

przed egzekucją do współwięźniów.
Źródło: Paweł Wieczorkiewicz, Noty biograficzne w: Fenomen Stalina, tłum. Maria Kotowska, wyd. Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1988, ISBN 8320334381, s. 176.

„Ja pytam o kwestię inną – czy zdrowie jest przedmiotem gry rynkowej, takim samym jak produkcja na przykład samochodów? Chociaż też z pewnymi ograniczeniami, bo są ograniczenia dotyczące bezpieczeństwa samochodu czy tego, żeby w przypadku zderzenia na przykład ludzie w nim jadący mieli jak największe szanse przeżycia lub nawet wyjścia cało. Są wymogi dotyczące ochrony środowiska i tak dalej, i tak dalej, czyli też tutaj nie ma pełnej wolności i chwalić Boga. Chodzi o wybór sposobu produkowania i efektu.”

Lech Kaczyński (1949–2010) polski polityk, prezydent Polski

o referendum w sprawie służby zdrowia.
Źródło: http://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta/wywiady-krajowe/rok-2008/sygnaly-dnia-9-pazdziernika-2008-r-/

O Bogu , O ludziach , O zdrowiu

„Wolność słowa (jest) pierwszym, niezbędnym krokiem na drodze do demokracji. Bez wolności słowa nie ma dialogu, bez dialogu nie można dojść prawdy, a bez prawdy niemożliwy jest postęp.”

Adem Demaçi (1936–2018)

Źródło: Laureaci Nagrody Sacharowa – przegląd edycja 2010, europarl.pl, s. 12 http://www.europarl.pl/ressource/static/files/laureaci_nagrody_sacharowa_-_przeglad_-_edycja_2010.pdf

O demokracji

„Po 26 latach wolności, którą cieszyliśmy się, postępem i rozwojem, wracamy do czasów jakichś napięć politycznych i wewnętrznego skłócenia (…). Niechby do tego nie doszło nigdy. Ale te wypowiedzi różne są niebezpieczne, bo ulice można łatwo wykorzystać nie zawsze do celów politycznych, tak jak dla celów pozytywnych, dla dobra narodu wspólnego.”

Stanisław Dziwisz (1939) polski duchowny katolicki, sekretarz Jana Pawła II, arcybiskup krakowski

Źródło: Kard. Stanisław Dziwisz skomentował kryzys w Sejmie http://wiadomosci.onet.pl/kraj/kard-stanislaw-dziwisz-skomentowal-kryzys-w-sejmie/jp89n4c, onet.pl, 6 stycznia 2017

„Będziemy – jacy zechcemy
Byle wiedzieć nam – czego chcieć,
Lecz – nie wiemy – czego nie wiemy,
Więc nie mamy – co chcemy mieć.
Mogliśmy, czego nie wolno,
Co wolno – nie chcemy móc.
Wolimy niewolę niż wolność,
W której nie ma o co łbem tłuc.
Więc będziemy – jacyśmy byli,
Więc jesteśmy – a jakby nas brak
W tej krótkiej danej nam chwili,
Której jutro nie będzie i tak…”

Jacek Kaczmarski (1957–2004) polski bard, poeta i prozaik

Źródło: Requiem rozbiorowe, 1995

„Wolność polityczna nie polega na tym, aby robić to, co się chce. W państwie, tzn. w społeczności, w której są prawa, wolność może polegać jedynie na tym, aby móc czynić to, czego się powinno chcieć, a nie być zmuszonym czynić tego, czego się nie powinno chcieć.”

Monteskiusz (1689–1755) francuski filozof i pisarz

„Wolność nauczania i wyrażania opinii w książkach i prasie stanowi podstawę zdrowego i naturalnego rozwoju każdego społeczeństwa.”

Albert Einstein (1879–1955) fizyk niemiecki, noblista

O książkach

„Z nakazu obrony krzywdzonych wyrasta wrażliwość na przeżycia innych ludzi i to właśnie drugi człowiek, przede wszystkim słaby i krzywdzony, jest w duchowości lewicy przeżywany jako sacrum. To dla niego ma być królestwo wolności.”

Jacek Kuroń (1934–2004) polski historyk, pisarz, polityk, działacz społeczny i polityczny

Źródło: Wiara i wina, w: Autobiografia, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2009.

O ludziach , O wierze

„Wiedziałam, że lubię dwie rzeczy: prędkość i wysokość. Chodzenie po krawędzi dachu 16-piętrowego bloku nie stanowiło dla mnie problemu. Może mogłabym pracować w cyrku jako akrobata? W którymś momencie dotarło do mnie, że połączenie wysokości z prędkością to latanie. I wiedziałam już, że chcę być pilotem. Wtedy zderzyłam się z systemem – na komisji rekrutacyjnej uzmysłowiono mi, że mam jeden problem: jestem kobietą, a kobiety w wojsku nie latają. To mnie jeszcze bardziej zmotywowało. Dostanie się na Charkowski Uniwersytet Sił Powietrznych zajęło mi cztery lata. Kto ma prawo mówić mi, że czegoś nie mogę? Jeśli człowiek czegoś chce, osiągnie to.”

Nadija Sawczenko (1981)

Źródło: Michał Kukowski, Wolność jest w duszy (wywiad z Nadiją Sawczenko), „Twój Styl”, nr 9 (314), wrzesień 2016, s. 127.

O kobietach , O duszy , O problemach , O prędkości

„Dlaczego najgłośniej o wolności krzyczą nadzorcy niewolników?”

Samuel Johnson (1709–1784) pisarz i leksykograf angielski

How is it that we hear the loudest yelps for liberty among the drivers of negroes? (ang.)
Źródło: Taxation No Tyranny, 1775

„Prawo o cenzurze nie jest prawem, tylko środkiem policyjnym. I jest to zły środek policyjny, bo nie osiąga tego, co zamierzono, a osiąga to, czego nie zamierzono.”

Karol Marks (1818–1883) niemiecki filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny

Źródło: O wolności prasy (1842)

„Pytał pan, czemu jestem silny. Kiedy żyłem w mroku kuźni, podnosiłem ciężary. Z początku obcęgi, potem mały młotek, później największy młot, aż wreszcie pewnego dnia zdołałem podnieść kowadło. To był dobry dzień. Zyskałem odrobinę wolności.
– Dlaczego to takie ważne, że podniosłeś kowadło?
– Byłem do niego przykuty.”

Terry Pratchett (1948–2015) angielski pisarz

Postacie: Nutt Gobbo, Trevor Likely
Niewidoczni akademicy (2009)

„Co obiecaliśmy Kubańczykom? Że wolność będzie absolutnym prawem, że nikt nie będzie prześladowany za swoje idee, że chłopi otrzymają ziemię na własność dzięki reformie rolnej, że nasze dzieci będą mogły uczyć się w szkołach, w których będzie się je przygotowywać do życia i w których będzie się je kształtować na wolnych obywateli, że nasz naród będzie cieszył się niepodległością i suwerennością i korzystał z nich bez ograniczeń, bez żadnych związków z jakąkolwiek metropolią, że nasz lud będzie cieszył się dobrymi warunkami życia, jednocześnie stając się panem własnego przeznaczenia. Za spełnienie tych wszystkich obietnic jestem gotów oddać życie!”

Huber Matos (1918–2014)

na swoim procesie w dniu 11 grudnia 1959 w obrębie garnizonu Columbia.
Źródło: Serge Raffy, Fidel Castro, tłum. Maria Mróz, wyd. Świat Książki, Warszawa 2006, s. 190.

O życiu , O dzieciach , O ludziach , O książkach

„Wolna wola jest instytucją społeczną, którą z powodzeniem tworzymy w naszym kręgu kulturowym.(…) Traktujemy się nawzajem tak, jakby każdy z nas mógł swobodnie decydować, i dlatego w ramach społeczności jesteśmy podmiotami obdarzonymi wolną wolą. Poza tymi granicami nie ma wolności. To nasze uwarunkowania społeczne w określony sposób determinują nasze postępowanie. Wolna wola nie występuje w naturze. Nie ma na świecie człowieka, który, podejmując decyzje, nie ulegałby różnym wpływom.”

Wolfgang Prinz (1942)

Źródło: rozmowa Thomasa Asseheuera i Ulricha Schnabela, Wolna wola nie istnieje, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 27 lutego 2012.

O naturze , O decyzjach , O woli

„Niech żyje Ojczyzna! Niech żyje niepodległość! Niech żyje niepodległość! Niech żyje wolność!”

José de San Martín (1778–1850) wojskowy i polityk argentyński

w dniu proklamowania niepodległości Peru (28 lipca 1821).
Źródło: Jarosław Spyra, Ayacucho 1824, Warszawa 2011, s. 198.

O ojczyźnie

„Wojna to bicz boży, a mimo to uczyniła nas mądrzejszymi. Walcząc o wolność, jesteśmy wolni.”

John Marsden (1950) Pisarz australijski

Seria Jutro, Jutro 2: W pułapce nocy

O wojnie

„Bohaterski opór, jaki naród polski stawiał w ostatnich 2 latach, jest natchnieniem nie tylko dla Ameryki, ale dla wszystkich ludów miłujących wolność.”

Franklin Delano Roosevelt (1882–1945) prezydent USA

O ludziach

„Losy Polaków i Czeczenów są bardzo podobne. Wy udowodniliście, że dzięki determinacji i poświęceniu można uzyskać wolność. Jesteście dla nas przykładem. (…) Chciałbym podziękować narodowi polskiemu za pomoc, jaką nam okazujecie.”

Ahmed Zakajew (1959) polityk czeczeński

Źródło: Ahmed Zakajew w TVP 2, „Rzeczpospolita”, 11 grudnia 2007 http://www.rp.pl/artykul/75918.html

O losie , O pomocy

„Prawdziwa wolność leży w dzikości, nie w cywilizacji.”

Charles Lindbergh (1902–1974) lotnik amerykański

Real freedom lies in wildness, not in civilization. (ang.)
Źródło: The Greatest Quotations of All-Time, oprac. Anthony St Peter, Xlibris Corporation, 2010, s. 130.

„Pragniemy nade wszystko, aby Arabowie, mieszkający na terenach rozciągających się od Maroka aż po Bagdad, byli silni. Do nich to wyciągamy swoją dłoń. Dzisiaj winniśmy być silni, by wyzwolić cały świat arabski, tak by tragedia palestyńska nie mogła się żadną miarą powtórzyć oraz by zapewnić Palestyńczykom ich prawa do wolności i życia.”

Gamal Abdel Naser (1918–1970) polityk egipski

wypowiedziane 19 czerwca 1956.
Źródło: Jerzy Prokopczuk, Islam i rewolucja, s. 4

O świecie

„Powstanie było trzecią wielką bitwą Warszawy, głośną w całym świecie, jako jeszcze jedno trwałe w historii świadectwo woli i determinacji narodu w obronie własnej wolności i niezależności. Pierwszą była zwycięska bitwa warszawska pod naczelnym dowództwem Józefa Piłsudskiego w 1920 r. Po raz drugi weszła Warszawa do historii powszechnej przez swą wytrwałą obronę we wrześniu 1939 r. Tryptyk warszawski uzupełniły powstańcze dni sierpnia i września, dni bohaterstwa mieszkańców stolicy i waleczności żołnierzy Armii Krajowej.”

Tadeusz Żenczykowski (1907–1997) polski prawnik, działacz polityczny i publicysta

Źródło: Tadeusz Żenczykowski, Samotny bój Warszawy, Wydawnictwo Editions Spotkania, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin–Paryż 1990, s. 8.

O historii

„Pozostałem starym, niemodnym kochankiem wolności w czasach, gdy prawie każdy lubi mieć pana.”

Alexis de Tocqueville książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Listy

O kochankach

„Pośpiech bywa ojcem powierzchowności.”

Mieczysław Jastrun (1903–1983) polski poeta i eseista

Źródło: esej Potem jasność dniowa z Wolność wyboru (1969)

„Myślę, że boimy się, że lada moment znajdziemy się w jakimś mrocznym i ponurym miejscu, z którego nie ma ucieczki. Miłość pomiędzy dorosłymi i dziećmi nie może być już w żaden sposób wyrażana fizycznie, w szczególności nie w przestrzeni publicznej. Czasy wolności dawno minęły, co w pewnym sensie nie dziwi, bo to poprzez ograniczanie jesteśmy w stanie utrzymywać kontrolę nad rzeczywistością. Ale w tym procesie wzmacniania kontroli też coś utraciliśmy: dotyk, możliwość bliskiego, fizycznego kontaktu. To ważne, a już nie wolno nam tego robić.”

Thomas Vinterberg (1969) duński reżyser i scenarzysta

Źródło: Anna Tatarska, Vinterberg: Dania stworzyła von Triera i jego nazistowski żarcik, stopklatka.pl, 7 marca 2012 http://stopklatka.pl/-/45534962,vinterberg-dania-stworzyla-von-triera-i-jego-nazistowski-zarcik

O miłości , O dzieciach , O myślach , O rzeczywostości

„Odkryłem wtedy prawo nieszczęścia,
tron z okrwawionego złota,
wolność nierządną,
ojczyznę nagą
serce poranione i zmęczone
i wrzawę umarłych bez łez,
suchych jak spadające kamienie.
I wtedy przestałem być dzieckiem
bo zrozumiałem, że mojemu narodowi
nie pozwolono na życie
i odmówiono pogrzebu.”

Pablo Neruda (1904–1973) poeta chilijski, noblista

Źródło: Niesprawiedliwość

O życiu , O dzieciach , O ojczyźnie , Serce

„Seks – czy ktoś, choćby bez wielkich wymagań, może zgodzić się na tę tyranię? O wolności cnoty!”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

O seksie

„Nastał czas, aby Grecja zaczęła walczyć o swą niepodległość. Musimy teraz udowodnić, że jesteśmy godni naszych przodków i wolności, którą nam dali. Walczcie za ojczyznę, za swoje żony, dzieci i świętą tradycję. Walka nade wszystko.”

Joanis Metaksas (1871–1941) polityk grecki, generał

z porannego przemówienia podczas włoskiej agresji na Grecję w 1940
Źródło: Czy greckiego władcę zabiła tajna służba?, „Świat na dłoni Extra”, nr 2/2016, s. 18.

O dzieciach , O świecie , O czasie , O walce

„To co kapitalizm i niewola niszczy, mianowicie dobrobyt i szlachetność życia – to ratuje i buduje na nowo kooperatyzm, współdziałanie przyjaźni ludzkich; (…) Są to dwie potęgi, dwie moce zła i dobra, które zmagają się ze sobą o panowanie nad światem. Jedna – przez egoizm – szerzy ciemnotę i nędzę, druga – przez przyjaźń – szerzy wolność i siłę.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Związki przyjaźni w: Edward Abramowski, Pisma, tom I http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/358, Warszawa 1924.

O przyjaźni , O świecie , O sile , O egoiźmie

„Po 1989 roku, kiedy tylko „wybuchła wolność”, zwrócili się do mnie projektanci gmachu seminaryjnego w Gnieźnie, żebym namalował w kaplicy ścianę ołtarzową. Odmówiłem. Nie byłbym w stanie tego zrobić. Mogę pisać na zamówienie, ale nie mogę malować. Natychmiast po podjęciu zamówienia następuje u mnie paraliż wyobraźni.”

Jacek Sempoliński (1927–2012)

Źródło: Dorota Jarecka, Rozmowa z malarzem Jackiem Sempolińskim http://wyborcza.pl/1,75475,1013055.html, wyborcza.pl, 11 września 2002.

„Wolność gra na wszystkich skrzypcach
Muzyka pochodzi z Białego Domu
A przed Paryżem stoi Myszka Miki

My wszyscy mieszkamy w Ameryce
Ameryka jest cudowna”

Till Lindemann (1963) niemiecki muzyk rockowy, wokalista zespołu Rammstein

Die Freiheit spielt auf allen Geigen
Musik kommt aus dem Weißen Haus
Und vor Paris steht Mickey Mouse

We're all living in Amerika
Amerika ist wunderbar (niem.)
Teksty piosenek
Źródło: Amerika, album Reise, Reise (2004).

O muzyce , O domu , O grach

„Prawo ma być pomocne człowiekowi, społeczeństwu, a nie być zniewalaniem. Nienormalne jest to, że z podatków Polaków, w większości katolików, utrzymują się ci, którzy niszczą Kościół, patriotyzm, Ojczyznę. Co dzieje się w Warszawie, jakie pieniądze dają minister kultury czy prezydent Warszawy tym, którzy są antypolscy. Wyszło to w czasie Marszu Niepodległości. Również Krajowa Rada, Sejm, ci, którzy walczą z krzyżem, z Kościołem, są utrzymywani z naszych podatków. Nie mówi się, że proboszczowie płacą podatki ze swojej parafii za wszystkich mieszkańców na terenie parafii, nie tylko katolików, ale i za ateistów, wojujących z Kościołem, członków sekt – a oni poniewierają Kościołem. Coś nienormalnego!”

Tadeusz Rydzyk (1945) polski duchowny katolicki, publicysta

Źródło: Wolność w Polsce jest zagrożona, naszdziennik.pl, 21 stycznia 2012 http://naszdziennik.pl/index.php?dat=20120121&typ=po&id=po19.txt

O pieniądzach , O czasie , O ojczyźnie

„Fundacja z kalkulatorem i suwmiarką w ręku, zbadała częstotliwość występowania w mediach publicznych, prezydenta i premiera, i ustaliła że pojawiają się oni, zwłaszcza w dziennikach, częściej niż politycy opozycji. „Tak źle nigdy nie było”, skonkludowali autorzy raportu, i co tu dużo gadać – mieli racje – np. za rządów w mediach publicznych lewicy i Unii Wolności było nie do pomyślenia, żeby tak dużo mówić o politykach prawicy. Mówiono wtedy, jak należy, tylko o politykach eleganckich i rozumnych.”

Rafał A. Ziemkiewicz (1964) polski pisarz

ironicznie o raporcie Fundacji Batorego dotyczącym „mediów publicznych”.
Źródło: „Gazeta Polska” nr 47, 22 listopada

„Wolność indywidualna nie jest dobrem kultury. Największa wolność panowała przed powstaniem wszelkiej kultury, w owym jednak czasie nie miała ona najczęściej żadnej wartości.”

Zygmunt Freud (1856–1939) austriacki neurolog i psychiatra

Kultura jako źródło cierpień (1930)

O czasie

„Z demokracją w Ameryce Środkowej jest jak z dzieckiem – nikt nie daje dziecku od razu wszystkiego do jedzenia. Ja daję memu ludowi wolność, ale na swój sposób.”

Anastasio Somoza García (1896–1956)

Źródło: Artur Gruszczak, Ameryka Środkowa z serii Historia państw świata w XX wieku, op. cit., s. 149.

O dzieciach , O ludziach , O jedzeniu , O demokracji

„Odwaga i umiłowanie wolności to były cechy właściwe ludziom, którzy torowali sobie drogę przez dzikie ostępy w początkach historii tego kraju. Mieli je również późniejsi emigranci, gotowi porzucić swoje ojczyzny i przenieść się na obcą ziemię, nie znając języka jej mieszkańców. Nazwijcie to szowinizmem, ale nasze dziedzictwo stawia nas przed innymi narodami.”

Ronald Reagan (1911–2004) prezydent USA

Z przemówień, Miasto na wzgórzu (25 stycznia 1974)

O historii , O odwadze , O ojczyźnie

„Dziś jesteśmy uwikłani w inny konflikt, jest on znany jako zimna wojna. Ta zimna wojna tocząca się między wielkimi suwerennymi narodami nie jest wcale nowym konfliktem. Jest najstarszym konfliktem, jaki zna ludzkość, tak starym, jak sam człowiek. Jest elementarnym starciem między tymi z nas, którzy wierzą w godność człowieka, posiadanie przez niego uświęconych praw oraz zdolności wyboru i kształtowania swojego przeznaczenia, oraz tymi, którzy w to nie wierzą. To konflikt między niedającymi się pogodzić stronami, z których jedna wierzy w uświęconą wolność jednostki, a druga w supremację państwa.”

Ronald Reagan (1911–2004) prezydent USA

Z przemówień, Aby wasza Ameryka była wolna (7 czerwca 1957)

O wojnie

„Żyjemy dziś w wolnej Polsce. Jest wolność słowa i wyznania, ale spraw socjalnych nie udało się rozwiązać.”

Władysław Żabiński (1942) polski polityk i poseł

Źródło: Warto było!, naszemiasto.pl, 31 sierpnia 2005 http://nowysacz.naszemiasto.pl/archiwum/1010604,warto-bylo,id,t.html

„Mówiłem do siebie: Boże, jeśli każesz mi umrzeć teraz, będzie to idealny moment.”

Desmond Tutu (1931) duchowny południowoafrykański, noblista w dziedzinie pokoju

Tutu wspomina chwilę, gdy w 1990 r. witał na wolności Nelsona Mandelę, który cztery lata później w pierwszych wolnych wyborach w RPA został wybrany na prezydenta.
Źródło: Anna Gamdzyk-Chełmińska - Gigant w sutannie http://www.emetro.pl/emetro/1,88815,10423182,Gigant_w_sutannie.html, emetro.pl, 6 października 2011.

O Bogu

„Skazuję was na wielkość. Bez niej zewsząd zguba.”

Kazimierz Wierzyński (1894–1969) polski poeta, prozaik, eseista

Źródło: Wyrok pośmiertny z tomu Wolność tragiczna, 1936

„W rękach demokraty wolność nie jest niczym innym, jak tylko łomem służącym do wyłamania ostatniego już zamka.”

Nicolás Gómez Dávila (1913–1994)

Demokracja

„Był politykiem kontrowersyjnym, niektórzy mówią – brutalnym. Zapewne tak, choć w agresji słownej daleko mu było do późniejszego poziomu Niesiołowskiego, Kutza, czy Palikota. Lepper pytał w Sejmie czy Tusk i paru innych polityków dopuścili się korupcji, a Kutz już nie pytał, tylko wprost oskarżył Kaczyńskiego i Ziobro, że zamordowali Blidę. Nie pamiętam też, by Lepper komukolwiek ubliżał, tak jak Palikot, który cynicznie nazywał Prezydenta chamem, a sąd uznał, że to wolność słowa. Lepper powiedział, że wersalu w Sejmie już nie będzie i rzeczywiście za jego sprawą wersalu nie było, ale gdy Leppera w Sejmie zabrakło, wersal wcale tam nie wrócił, a nawet oddalił się jeszcze bardziej.”

Janusz Wojciechowski (1954) polityk polski

Źródło: Trzy zasługi Leppera dla Polski, blog Janusza Wojciechowskiego, 6 sierpnia 2011 http://januszwojciechowski.salon24.pl/330882,trzy-zaslugi-leppera-dla-polski

„Fundamentalizm religijny nie jest zwiastunem restauracji przednowoczesnego irracjonalizmu. (…) Jest on, przeciwnie, ofertą „racjonalności alternatywnej”, skrojonej na miarę problemów, które gnębią członków ponowoczesnego społeczeństwa. Jak wszystkie odmiany racjonalizmu, i ta alternatywa dzieli i selekcjonuje, jej preferencje różnią się od preferencji narzucanych przez zderegulowane siły rynkowe – co samo w sobie nie czyni jej bardziej ani mniej racjonalną od bezosobowej logiki rynku. Jeśli racjonalizm rynkowy podporządkowany jest zasadzie wolności wyboru i kwitnie w sytuacji niepewności przez konieczność wyboru wzniecanej, to racjonalizm fundamentalizmu stawia na pierwszym miejscu pewność decyzji i ubezpieczenie od ryzyka, i potępia wszystko, co spokój ducha podważa, a więc głównie kapryśną z natury wolność jednostkową. W fundamentalistycznym wydaniu religia nie jest „sprawą osobistą”, sprywatyzowaną jak wszystkie inne wybory indywidualne i prywatnie praktykowaną, ale czymś w rodzaju compleat mappa vitae: stanowi ona prawa wiążące każdą, najintymniejszą nawet dziedzinę życia, zdejmując w ten sposób nieznośny ciężar odpowiedzialności z barków jednostki – tych barków, którym ponowoczesna kultura przypisała siłę herkulesową.”

Zygmunt Bauman (1925–2017) polski socjolog, filozof, eseista

Ponowoczesność jako źródło cierpień

O religii , O naturze , O decyzjach , O sile

„Harmonijne społeczeństwo zrodzić się może jedynie z ludzkiego zaufania, wolności od strachu, wolności wyrazu, rządów prawa, sprawiedliwości i równości.”

Dalajlama XIV (1935) Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca Tybetu

Wypowiedzi, oświadczenia i przemówienia
Źródło: oświadczenie w sprawie Karty '08, hfhrpol.waw.pl, 12 grudnia 2008 http://www.hfhrpol.waw.pl/Tybet/raport.php?raport_id=819

O strachu , O sprawiedliwości , O zaufaniu

„Niejeden z więźniów-bandytów cieszył się na wolności szacunkiem i poważaniem jako dobry, kulturalny człowiek, i gdyby nie dostał się do obozu byłby takim przez całe życie. Ci, co nie byli w obozie – niech powstrzymują się od wydawania swego sądu o ludziach i wypadkach, bo sądem swym skrzywdzić mogą tych ludzi.”

Stanisław Grzesiuk książka Pięć lat kacetu

końcowe słowa książki.
Pięć lat kacetu, O życiu w obozie koncentracyjnym

O życiu , O ludziach , O książkach

„Istota matematyki zawiera się w jej wolności.”

Georg Cantor (1845–1918) niemiecki matematyk

Das Wesen der Mathematik liegt gerade in ihrer Freiheit. (niem.)
Źródło: Jeremy Gray, Karen Hunger Parshall, Episodes in the history of modern algebra (1800–1950) http://books.google.pl/books?id=zMSl6QLlJZsC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false, AMS Bookstore, 2007, s. 302.

O matematyce

„Jestem wrażliwa na punkcie wolności, możliwości wyrażania siebie.”

Małgorzata Foremniak (1967) aktorka polska

Źródło: „Zwierciadło”, nr 5/1927, maj 2007

„To że byłem przez lata w więzieniu nie oznacza, że będę cicho. Więzienie było miejscem nauki i autorefleksji na temat organizacji walki z innymi braćmi i siostrami. Jedność jest kluczem.”

Simon Tuturop

po wyjściu na wolność na początku 2012.
Źródło: Damian Żuchowski, Sytuacja w Papui Zachodniej na przełomie lat 2011 i 2012, krewpapuasow.wordpress.com, 17 stycznia 2012 http://krewpapuasow.wordpress.com/2012/01/17/sytuacja-w-papui-zachodniej-na-przelomie-lat-2011-i-2012/

O nauce , O walce

„Łatwiej jest walczyć o wolność, niż doświadczać wszystkich jej przejawów.”

Jerzy Skoczylas (dziennikarz) (1954) dziennikarz polski

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 4 kwietnia 2006 http://serwisy.gazeta.pl/wyborcza/1,34474,3259644.html

„Nie uda ci się wytłumaczyć, czym jest wolność komuś, kto nie zdaje sobie sprawy, że żyje w klatce.”

Jodi Picoult (1966)

Deszczowa noc (1996)

„Mamy wolność, więc musimy być odpowiedzialni. Strasznie trudno korzystać z wolności, podjąć ciężar wyboru. Coraz bardziej chcemy oddać naszą wolność komuś, kto poukładałby za nas świat, wyjaśnił, co jest dobre, a co złe. Świat atakuje, domaga się od człowieka, by wybierał i sam decydował. A człowiek jest zmęczony, zbyt słaby i chce tylko, by mniejszy wybór zwolnił go z obowiązku dokonania istotnego wyboru.”

Marek Fiedor (1962)

Źródło: „Słowo Polskie”, „Gazeta Wrocławska”, 31 marca 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/szatan.htm

O świecie

„Nie jestem wśród tych którzy boją się narodu. Naród, nie bogacze, jest naszą ostoją nieprzerwanej wolności. Aby zachować narodową niezależność, nie wolno nam pozwolić aby nasi włodarze obciążyli nas wiecznym długiem. Musimy uczynić wybór między ekonomią i wolnością, czy obfitością i poddaństwem. Jeśli wpadniemy w takie długi, że będziemy musieli opodatkować nasze posiłki i napoje, nasze rzeczy pierwszej potrzeby, nasze wygody, naszą pracę i rozrywkę, nasze powołania i wiarę, tak jak to uczyniono ludziom w Anglii, wtedy nasi ludzie, tak jak oni będą musieli pracować szesnaście godzin z dwudziestu czterech i oddać zarobek z piętnastu tych godzin dla rządu na długi i codzienne wydatki; szesnasta zaś godzina będzie niewystarczająca aby zarobić na chleb i trzeba będzie żyć jak oni żyją, na owsiance i kartoflach, nie mieć czasu pomyśleć, nie mieć środków aby pociągnąć winnych do odpowiedzialności; ciesząc się gdy zdobędziemy utrzymanie wynajmując się do zakuwania łańcuchów na szyjach naszych nieszczęsnych współbraci. Nasi właściciele ziemscy, też jak tamci, zatrzymają w rzeczy samej tytuł i zarządzanie majątkiem niby ich, jednak w rzeczywistości utrzymywanym dzięki zaufaniu do skarbu, muszą jak tamci błąkać się po obcych krajach i zadowalać się nędzą, zapomnieniem, wygnaniem i chwałą narodu. Ten przykład daje nam zbawienną naukę, że prywatne fortuny są niszczone zarówno przez publiczną jak i prywatną rozrzutność. I to jest tendencja wszystkich rządów ludzkich. Odstępstwo w jednej zasadzie staje się precedensem w drugiej; a to drugie dla trzeciego i tak dalej, aż masy społeczne są zredukowane do bycia jedynie automatami w nędzy, odartymi z uczuć poza cierpieniem i grzechem. Tak zaczyna się bellum omnium in omnia (wojna wszystkich z wszystkimi), którą niektórzy filozofowie tego świata błędnie biorą za stan naturalny, zamiast za nadużycia człowieka. Koniem pociągowym tego strasznego zespołu jest dług publiczny. Opodatkowanie kroczy za nim i wprowadza nędzę i ucisk.”

Thomas Jefferson (1743–1826) 3. prezydent Stanów Zjednoczonych

Źródło: list do Samuela Kerchevala, 12 lipca 1816

O wojnie , O ludziach , O wierze , O zachowaniu

„Wolność, równość, kumoterstwo.”

Antoni Regulski

„W każdym kraju i czasie kapłan będzie wrogiem Wolności.”

Thomas Jefferson (1743–1826) 3. prezydent Stanów Zjednoczonych

O czasie

„Jaka więc była najlepsza i najpewniejsza droga Polski do odzyskania wolności i niepodległości? Czy można było nie wierzyć zobowiązaniom i obietnicom Aliantów zachodnich, starannie ukrywających swe porozumienia ze Stalinem? Czy można było rezygnować z wyczekiwanej przez lata okupacji i upragnionej przez cały naród walki z Niemcami o wolność? Jak zapobiegać rozbrajaniu przez Rosjan i wywożeniu do łagrów żołnierzy AK po wspólnej z nimi walce z Niemcami? To tylko niektóre zagadnienia, jakie w 1944 r. wymagały w równym stopniu decyzji kraju i Rządu Polskiego w Londynie. Dodajmy jeszcze, że w tajną dyplomację Wielkiej Trójki rząd nasz nie był wtajemniczony. Kraj miał jeszcze bardziej ograniczone możliwości prawidłowej oceny sytuacji międzynarodowej.”

Tadeusz Żenczykowski (1907–1997) polski prawnik, działacz polityczny i publicysta

Źródło: Tadeusz Żenczykowski, Samotny bój Warszawy, Wydawnictwo Editions Spotkania, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin–Paryż 1990, s. 8.

O decyzjach , O walce

„Jak posłuchać Jarosława Kaczyńskiego i Leszka Millera, analizować ich sposób mówienia, język, to Miller jest opozycyjnym politykiem w demokratycznym kraju. A Kaczyński to jest KPP-owiec! Cokolwiek by zrobił rząd Kwiatkowskiego, Sławoja-Składkowskiego, Prystora czy Narutowicza – było dla KPP bez znaczenia; komuniści i tak mówili, że to wszystko jest nasilający się wyzysk klasy robotniczej i ludu pracującego miast i wsi. Oni państwo odrzucali a limine. Dzisiaj jest to logika PiS-u – czeka na katastrofę państwa, nie chce przyłożyć ręki, by cokolwiek zmieniło się w Polsce na lepsze.”

Adam Michnik (1946) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: rozmowa Jerzego Sadeckiego, Ile dać wolności przeciwnikowi?, „Gazeta Wyborcza”, 17–18 listopada 2012

O ludziach , O czekaniu

„Siódmy rok milczenia. Jest to mój największy, najcenniejszy kapitał moralny, cenniejszy niż to, co piszę. Może wszystko zginąć z rzeczy napisanych, pragnę tylko tego, aby pamiętano, że dałem świadectwo epoce i milczeniem protestowałem. Jest to moje non possumus i moje weto przeciw straszliwym spustoszeniom epoki. Siedem lat milczenia jest też świadectwem wierności, wierności Bogu i Kościołowi, wierności Polsce i tym, co dla jej wolności ginęli lub teraz siedzą po więzieniach czy na wygnaniu, wierności sztuce…”

Jerzy Zawieyski (1902–1969) polski pisarz, aktor, działacz polityczny

Źródło: dzienniki Jerzego Zawieyskiego, zapis z 1 stycznia 1955, Dariusz Baliszewski Upadek z wysokości, „Wprost” 26/2005 (1178) http://www.wprost.pl/ar/?O=78028, dostęp 25 sierpnia 2008

O Bogu

„Warunki w których funkcjonowali wtedy (podczas II wś) ludzie, bardzo się różniły. Trzeba brać pod uwagę np., że państwowość litewska czy polska została zniszczona. Że pierwsi kolaboranci ukraińscy, którzy pracowali w obozach zagłady w Bełżcu czy Treblince, prawdopodobnie umarliby z głodu, gdyby nie kolaborowali. Trzeba rozumieć naturę okupacji niemieckiej, naturę okupacji sowieckiej. Interakcje tych reżimów, brak wolności, brak możliwości wyboru, sytuację w której jest wybór, ale między jednym złem a drugim. Próbując to osądzać, często przeceniamy możliwości własne i możliwości przodków. (…) Zbrodnie to fakt historyczny. Warto też pamiętać, że bardzo mało ludzi – bardzo mało! – którzy mieli wtedy jakiś wybór, wybrało dobrze. (…) Jeżeli jednak mówi się – siedząc, dajmy na to, dziś w kawiarni warszawskiej – że jacyś ludzie źle się wtedy zachowali, to niepoważne.”

Timothy Snyder (1969) amerykański historyk

Źródło: wywiad Adama Leszczyńskiego, Mord bez granic, „Gazeta Wyborcza”, 21–22 maja 2011.

O głodzie , O ludziach , O zachowaniu , O naturze

„Nie jest prawdą, że protest przeciwko ACTA, to jest protest wyłącznie w kwestii wolności w Internecie. To jest protest społeczny. Dla bardzo wielu ludzi w Polsce, którzy nie są w stanie odkładać na emeryturę, pracują na umowach śmieciowych i ledwo płacą co miesiąc rachunki to, że można za darmo w Internecie coś obejrzeć, to jest właśnie ten element godności i równości. Nie dajcie sobie wmówić, że ochrona własności intelektualnej, to jest coś oczywistego. To jest interes jednej strony.”

Janusz Palikot (1964) polski polityk

Źródło: Przemówienie na Kongresie w Warszawie, ruchpalikota.org.pl, 29 stycznia 2012 http://www.ruchpalikota.org.pl/wiadomosci/przemowienie-janusza-palikota-na-kongresie-w-warszawie

O ludziach