Cytaty o samobójstwie (180 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Myślałem o samobójstwie. Powstrzymywało mnie tylko to, że nikt, absolutnie nikt nie wzruszy się moją śmiercią, że w śmierci będę jeszcze bardziej samotny niż w życiu.”

Jean-Paul Sartre książka Mdłości

Mdłości (1938)

O śmierci , O myślach , O myśleniu

„Jest to bowiem z całą pewnością ogólnym prawidłem, że człowiek ucieka się do samobójstwa z chwilą, gdy ogrom cierpień przeważy wrodzony mu potężny popęd samozachowawczy.”

Arthur Schopenhauer (1788–1860) filozof niemiecki

O podstawie moralności

O cierpieniu

„Nie miałem żadnych zainteresowań. Nic mnie nie obchodziło. Zupełnie nie wiedziałem, jak się wywinąć z tego wszystkiego. Inni umieli przynajmniej delektować się życiem. Jakby rozumieli coś, czego ja nie rozumiałem. Może miałem jakiś brak. Niewykluczone. Często czułem, że jestem gorszy. Chciałem się tylko od nich odczepić. Ale nie było dokąd pójść. Samobójstwo? Jezus Maria, jeszcze jedna robota do odwalenia. Miałem ochotę przespać pięć lat, ale mi nie dawali.”

Charles Bukowski (1920–1994) amerykański poeta i powieściopisarz

Z szynką raz!

„Czy nie zastanawia ich, dlaczego wciąż rośnie liczba zabójstw, samobójstw, liczba narkomanów? Nie zastanawia ich to? Czy nie rozumieją, że… więcej młodych ludzi bierze kokę niż otrzymuje dyplomy?”

Tupac Shakur (1971–1996) raper, aktywista i aktor amerykański

O ludziach

„Rozkoszowałem się pierwszymi aktami wszystkiego co stworzył Wagner. Efekt był zawsze tak potężny, że jeden akt w zupełności mi wystarczał. Kiedy wysłuchiwałem dwóch aktów, zawsze byłem fizycznie wyczerpany. A gdy odważyłem się wysłuchać całej opery, byłem bliski samobójstwa.”

Mark Twain (1835–1910) amerykański pisarz, satyryk, humorysta

Aforyzmy i sarkazmy

„Człowiek cierpiący na bezsenność jest siłą rzeczy teoretykiem samobójstwa.”

Emil Cioran (1911–1995) pisarz pochodzenia rumuńskiego

O sile

„(…) ten zawód w dużej mierze polega na wyobraźni. Nie trzeba popełnić samobójstwa, żeby zagrać samobójcę.”

Anna Dereszowska (1981) polska aktorka

Źródło: Skończyła mi się gwarancja – rozmowa z Anną Dereszowską, 22 kwietnia 2011 http://www.m-jak-milosc.pl/Wywiady/6961/Skonczyla-mi-sie-gwarancja-rozmowa-z-Anna-Dereszowska.html

„Sceptycyzm jest może najrozumniejszym stanowiskiem, ale, wyzwalając nas od błędu, zabija on życie. Dojrzałość umysłu polega, być może, na tym, ażeby dobrowolnie brać udział w przymusowej grze życia, zachowując pozory kogoś, co grę tę traktuje poważnie. Taka dobrowolna rezygnacja, uzupełniona przez lekki uśmiech ironii, zachowuje nam przynajmniej pozory swobody.(…) Kto wpadł już w potrzask życia, powinien los swój znosić pogodnie; opór nie prowadzi do niczego, co najwyżej – do szaleństwa, jeżeli już odmawiamy sobie samobójstwa. Rezygnacja pełna pokory – czyli stanowisko religii – lub też pogodne rozczarowanie z pewną domieszką ironii – oto jedyne dwa wyjścia.”

Henri Frédéric Amiel (1821–1881)

Dziennik intymny

O życiu , O losie , O religii , O uśmiechu

„22 grudnia 2009 roku Awiakor przekazał polskiemu Ministerstwu Obrony Narodowej pierwszego tupolewa po generalnym remoncie. Był to samolot, którym polski prezydent leciał 10 kwietnia 2010 roku do Smoleńska. W dniu, w którym maszyna ta wróciła z Samary do Warszawy, znaleziono zwłoki Grzegorza Michniewicza, dyrektora kancelarii tajnej premiera Donalda Tuska, posiadającego dostęp do tajemnic NATO o najwyższej klauzuli tajności. Według ustaleń prokuratury miał on popełnić samobójstwo. Pozostały jednak wątpliwości, ponieważ 23 grudnia Michniewicz planował wspólny, bożonarodzeniowy wyjazd z żoną i dziećmi. Wydaje się zatem, że decyzję o samobójstwie musiał podjąć „spontanicznie.””

Jürgen Roth (1945–2017) niemiecki dziennikarz

Tajne akta S. Smoleńsk, MH-17 i wojna Putina na Ukrainie.
Źródło: s. 119

O dzieciach , O tajemnicy , O decyzjach

„Samobójstwo to najbardziej literacka z przygód, pod tym względem przerasta nawet morderstwo.”

John Maxwell Coetzee (1940) południowoafrykański pisarz, noblista

W sercu kraju

„Jeśli to, co mówią ci prorocy cenzury jest prawdą, czyli że słuchanie pewnych rodzajów muzyki może prowadzić do niewłaściwych zachowań, albo nawet do samobójstwa, to w takim razie każdy kto kiedykolwiek słuchał Beatlesów i Beach Boys jest potencjalnym zabójcą, ponieważ były to ulubione zespoły wielokrotnego mordercy Charlesa Mansona. A jaki rodzaj piosenki jest najbardziej powszechny? Piosenki o miłości. Gdyby więc piosenki miały jakikolwiek wpływ na nasze zachowanie, to wszyscy byśmy się kochali.”

Frank Zappa (1940–1993) amerykański muzyk rockowy, multiinstrumentalista, kompozytor

Źródło: Humo, 1993

O zachowaniu , Kochać się

„Mam dosyć ludzi, którzy zawsze starają się obarczyć winą filmy, kapele, utwory, czy talk show za wszystko – samobójstwa nastolatków, przedawkowania narkotyków, lub cokolwiek innego. Jeśli ktoś jest wystarczająco głupi żeby zabić się z powodu utworu, to dokładnie na to właśnie zasługuje. Taka osoba nie wniosłaby niczego do społeczeństwa – to tylko o jednego idiotę mniej na świecie. Mamy zbyt wielu ludzi – jeśli więcej osób będzie popełniać samobójstwa z powodu muzyki – mnie to nie zasmuci. Zasmucić może mnie tylko to, że ludzie są tak głupi.”

Marilyn Manson (1969) kontrowersyjny muzyk amerykański

Źródło: program Phil Donahue Show

O ludziach

„Ćpanie to jakby deklaracja, że się przestało wierzyć w samego siebie. Ludzie uzależnieni od narkotyków są podobni do alkoholików. Nie szanują się, chcieliby uciec od samych siebie. To rodzaj psychicznego samobójstwa.”

William Wharton (1925–2008) pisarz amerykański

Niezawinione śmierci (1994)

O ludziach , O uzależnieniu

„Ja jestem człowiekiem rodzinnym. Kocham moją rodzinę. Moja rodzina to podstawa mojego społeczeństwa. Mówi się, że jestem dziwakiem, odmieńcem, ale żadne z moich dzieci nie bierze narkotyków, żadne nie było aresztowane przez policję, żadne nie popełniało samobójstwa, nie uciekało z domu… Ilu z tych konserwatywnych rodziców może tak powiedzieć o swoich dzieciach?”

Frank Zappa (1940–1993) amerykański muzyk rockowy, multiinstrumentalista, kompozytor

O dzieciach , O rodzinie , O domu , O rodzicach

„Ukończywszy Życie pewnego szaleńca, przypadkowo w sklepie ze starzyzną natrafił na wypchanego łabędzia. I mimo że stał on z dumnie wzniesionym dziobem, nawet jego pożółkłe skrzydła były przeżarte przez mole. Rozmyślając nad własnym życiem, poczuł w oczach wzbierające łzy i na ustach gorzki uśmiech. Na drodze przed nim czyhało tylko szaleństwo lub samobójstwo. Szedł samotnie pośród wieczornego tłumu, zdecydowany czekać na swój los, który powoli przyjdzie go unicestwić.”

Ryūnosuke Akutagawa (1892–1927) japoński pisarz

Życie pewnego szaleńca i inne opowiadania
Źródło: Życie pewnego idioty (jap. 或阿呆の一生 Aru ahō no isshō), tłum. Mikołaj Melanowicz, rozdz. 49: Wypchany łabędź, s. 160.

O życiu , O losie , O uśmiechu , O czekaniu

„Artur Wosztyl: „Nie mogę odpowiedzieć na to pytanie”. „Czy ma to związek z wybuchami?” – pytałem dalej. Milczenie. Później przyznał, że się obawia, iż spotka go podobny los jak Remigiusza Musia, 42-letniego technika pokładowego, który według oficjalnych informacji miał popełnić samobójstwo. 28 października 2012 roku Muś został znaleziony martwy w swojej piwnicy. Zdaniem prokuratury odebrał sobie życie, choć wiadomo, że planował wspólny wyjazd z rodziną na zbliżający się weekend.”

Jürgen Roth (1945–2017) niemiecki dziennikarz

Tajne akta S. Smoleńsk, MH-17 i wojna Putina na Ukrainie.
Źródło: s. 132

O życiu , O losie , O rodzinie , Pytanie

„Było to bardzo delikatne i pełne wewnętrznego skupienia samobójstwo repertuaru. Nie podobało mi się, naprawdę. Zrymowałem się z twoim bólem.”

Kuba Wojewódzki (1963) polski dziennikarz muzyczny

Idol

„Panie marszałku, wysoka izbo, gdyby choć połowa informacji w mediach na mój temat była prawdziwa, już dawno z obrzydzenia dla samego siebie dokonałbym uroczystej egzekucji i samobójstwa, strzelając sobie w łeb na rynku Starego Miasta.”

Jacek Kurski (1966) polski dziennikarz i polityk

„Historia węgierskiej kultury to historia samobójstwa. Odbieranie sobie życia jest nieodłącznym składnikiem, a właściwie konsekwencją węgierskiej nostalgii; nie da się wytrzymać tęsknoty nie wiadomo za czym – zamienia się ona w bezdenną depresję, prowadzącą do pozbawienia się życia.”

Krzysztof Varga (1968) polski pisarz

Gulasz z turula

O historii , Nostalgia

„Ze strachu. Ludzie boją się rozstrzelania. Ten strach jest silniejszy niż wszystko inne. Poza tym jeśli skazany powiesił się albo zmarł w celi z innej przyczyny, to rodzina ma prawo zabrać ciało.”

Oleg Ałkajew (1951)

spytany, dlaczego więźniowie w celach śmierci często popełniają samobójstwa.
Źródło: rozmowa Andrieja Mołodycha, Nieśmiertelna kara śmierci, „Russkij Rieportior”, tłum. „Forum”, 1 sierpnia 2011.

O śmierci , O ludziach , O strachu , O rodzinie

„Chcieliśmy walczyć dalej i trudno nam było pogodzić się z tym, że nasza dwumiesięczna walka okazała się daremna. Znam nawet wypadek samobójstwa porucznika, który z kapitulacją się nie pogodził. To był nasz wielki dramat. Z Powstania wychodziłam jako jedna z ostatnich. Ze Śródmieścia, 5 października, wzdłuż ulicy Jasnej formowała się jedna wielka kolumna powstańców, których czekał przemarsz przez spaloną Warszawę, gdzie wśród gruzów przebywała ludność cywilna.”

Hanna Szczepanowska (1929–2017)

o powstaniu warszawskim.
Źródło: Hanna Szczepanowska „Heban” Archiwum Historii Mówionej http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/hanna-szczepanowska,607.html 1944.pl

O historii , O czekaniu , O walce

„Zaczęły krążyć coraz bardziej uporczywe pogłoski mówiące nie o „samobójstwie”, lecz o nienaturalnej śmierci dr Lewickiej. Zaczęła kształtować się opinia, coraz to częściej wypowiadana, że ta pełna życia, młoda i inteligentna lekarka stała się „groźna” dla pewnych kół. Miała dostęp do Marszałka i jako lekarz, i jako znajoma. W kołach tych opowiadano, że tą drogą Marszałka mogą dochodzić nie kontrolowane przez „mafię” wieści, że Marszałek może ulegać pewnym obcym wpływom…”

Marian Romeyko (1897–1970) wojskowy polski, pilot

Źródło: Daria i Tomasz Nałęcz, Józef Piłsudski – legendy i fakty, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1987, ISBN 83-203-1967-6, s. 289.

O śmierci

„Między drzewami, na wznoszącym się brzegu Wannsee, odszukałem samotny grób Heinricha von Kleista. Tam, gdzie niemiecki pisarz wraz z Henriettą Vogel popełnił samobójstwo. A właściwie tam, gdzie zabił Henriettę, a potem siebie. Upamiętniający owe wydarzenia kamień przyciąga gości Literarisches Colloquium. Pielgrzymują więc do niego pisarze uznani, znani i nieznani. Poszedłem zatem i ja, chociaż von Kleist, jako autor, nigdy nie zaznaczył się szczególnie wyraźnie w moich poszukiwaniach. Postrzegałem go raczej jak literackiego bohatera. Stworzony był bowiem jakby ku przestrodze dla kuszonych pychą i wiarą w nieprzeciętność. Histeryczny, egzaltowany, pretensjonalny. Irytujący. Nawet gdy postanowił się zabić, zadbał jeszcze o odpowiednią scenografię i o towarzystwo. No, bo to przecież on nakłonił Henriettę Vogel do samobójstwa, a nie ona jego. I nie była to śmierć dwojga kochanków, pragnących ostatecznie przypieczętować swoją miłość. Była to śmierć chorej na raka kobiety, towarzysząca śmierci pisarza, który utracił wiarę w sens życia po lekturze dzieł Kanta. Kant uświadomił bowiem Kleistowi, że za życia nie można zgromadzić wartości, dających się przenieść w zaświaty. Ta nad-interpretacja, czy raczej błędna interpretacja filozofii Kanta, stała się więc powodem śmierci Kleista.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Czas przeprowadzki
Źródło: s. 9

O miłości , O śmierci , O kobietach , O wierze

„Gdyby człowiek zdał sobie sprawę z tego jak nędzną jest istotą z pewnością popełniłby samobójstwo…”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

„Rzadko komu jest dane odnaleźć prawdziwą miłość. Ale jeśli nie ustaje w poszukiwaniach, ma większe szanse na jej znalezienie. Gdyby taki ktoś sobie powiedział, że tak nie będzie, że nie ma co szukać miłości, bo szanse na jej znalezienie są marne, nieuchronnie następnym krokiem w jego przypadku byłoby popełnienie samobójstwa.”

Adam Ferency (1951) aktor polski

Źródło: Agnieszka Duda, Brat Kleofas kocha kino. Adam Ferency specjalnie dla Stopklatki, stopklatka.pl, 5 maja 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=31246

O miłości , O poszukiwaniu

„Wymazać myślą myśl – wykwintne samobójstwo, rozkoszne rozpuszczenie się!”

Vladimir Nabokov książka Oryginał Laury

Oryginał Laury

O myślach , O myśleniu

„Starca z Gór”, Hassana ibn Sabbaha, można zapewne uznać za prekursora współczesnego terroryzmu spod znaku islamskiego dżihadu, poza tym jednak był on także uczonym i mistykiem, charyzmatycznym przywódcą wojskowym i religijnym, któremu udało się stworzyć wokół siebie, mimo początkowo niewielkich środków, potężne ugrupowanie o charakterze sekty. Jego twierdza Alamut, położona wysoko w górach Elbrus w północnym Iranie, była kwaterą główną tajemniczej, lecz osławionej sekty skrytobójczych asasynów. Marco Polo, który odwiedził twierdzę w drodze powrotnej z Chin, opowiadał o pięknym ogrodzie, w którym potężny szejk spośród swych wiernych zwolenników rekrutował fanatycznych zabójców, nęcąc ich wywołanymi haszyszem wizjami raju. Ludzie ci gotowi byli następnie spełnić każde żądanie Starca z Gór – nawet popełnić samobójstw, jeśli zaszła taka potrzeba.”

Hassan ibn Sabbah

Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory…, s. 65.

O ludziach , O charakterze

„Znałem Andrzeja Leppera i samobójstwo to była ostatnia rzecz, której mógłbym się po nim spodziewać.”

Artur Balazs (1952) polski polityk

Źródło: „Lepper miał prawo czuć się osaczony”, wprost.pl, 6 sierpnia 2011 http://www.wprost.pl/ar/256517/Lepper-mial-prawo-czuc-sie-osaczony/

„Całe życie Lonzy było samobójstwem. W jego duszy stopniowo narastał lęk, aż w końcu w całym wszechświecie nie pozostało już nic poza Piekłem. W swej wyobraźni Lonza stał nad przepaścią wiecznej męki.”

Matthew Pearl książka Klub Dantego

o Giforone Lonza.
Klub Dantego

O życiu , O duszy , O piekle

„To nie było samobójstwo, ale zabójstwo popełnione przez obecny rząd, realizujący politykę skierowaną przeciwko rolnikom.”

Prakash Javadekar (1951)

o samobójstwie 5 rolników w stanie Maharasztra w maju 2012.
Źródło: Konrad Leszczyński, Samobójstwa rolników w Maharasztrze; Lider BJP określa rząd mianem „morderców”, polska-azja.pl, 2 maja 2012 http://www.polska-azja.pl/2012/05/02/samobojstwa-rolnikow-w-maharasztrze-lider-bjp-nazywa-rzad-%E2%80%9Emordercami%E2%80%9D/

„Polityk wielkiego formatu, człowiek, który do polityki był stworzony. Niestety, myślę że tempa czasu nie wytrzymał. Człowiek, który wie, czego chce, człowiek twardy, zdecydowany, który umie poruszać się między ludźmi i przeszkodami. Byłem przekonany, że daleko dojdzie.”

Henryk Dzido (1941–2018) polski polityk, prawnik

o Andrzeju Lepperze.
Źródło: Andrzej Lepper popełnił samobójstwo. Wspomnienia Anny Kalaty i Henryka Dzido, se.pl, 5 sierpnia 2011 http://www.se.pl/wydarzenia/kraj/andrzej-lepper-popelnil-samobojstwo-wspomnienia-anny-kalaty-i-henryka-dzido_199169.html

O myślach , O czasie , O myśleniu

„Odebrałem 15 telefonów od wszystkich możliwych, najważniejszych ludzi w tym kraju, żebym broń Boże nie zrobił żadnej krzywdy borowcom. Więc mam wykręcone ręce i zbieram w pysk za ewidentną wpadkę formacji, bo nikt się do tej pory nie zainteresował tym: jak wygląda szkolenie, jak wyglądają procedury, jak są finansowani, bo syndrom sztokholmski zapewnia wiedzę o drugiej stronie, pewną symbiozę, gdzie fakty się nie liczyły. Gdyby to było 5 miesięcy ministra spraw wewnętrznych na początku już 4 letnich rządów, to by po prostu to wyglądało trochę inaczej, ale ja nie bardzo chcę, mogę sobie pozwolić na głębokie reformy w służbie od której dyskrecji zależy parę istotnych kwestii w tym kraju na kwartał przed wyborami, bo to po prostu rodzaj samobójstwa.”

Bartłomiej Sienkiewicz (1961) polski historyk, publicysta i polityk

Źródło: nagranie rozmowy Sienkiewicza z Belką 1:31:40 – YouTube 19 czerwca 2014 https://www.youtube.com/watch?v=aAfmXciiQTw

O Bogu , O ludziach

„(…) jeśli do samobójstwa jest potrzebny piękny list, to pomyślmy, o ile więcej jest potrzebne do życia. Samobójcą może być ktoś, kto jeszcze rok wcześniej był szczęśliwy. I nagle wszystko się sypie. Nie musi nawet wiedzieć, co dokładnie idzie źle.”

Shira Geffen (1971)

Źródło: Paweł Smoleński, Zanurzona w naszej rzeczywistości, „Gazeta Wyborcza”, 24 kwietnia 2008 http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/zanurzona-w-naszej-rzeczywistosci.html

O rzeczywostości

„Wraz z powstaniem demokracji, utożsamianie państwa i społeczeństwa uległo znacznemu wzmocnieniu tak, że w końcu można powszechnie zauważyć emocje wyrażane w sposób zadający gwałt podstawom rozumu i zdrowego rozsądku, w takich stwierdzeniach jak: „my jesteśmy rządem”. Przydatny kolektywny termin „my” umożliwił rozpostarcie ideologicznego kamuflażu na rzeczywistość życia politycznego. Jeśli to „my jesteśmy rządem”, zatem cokolwiek rząd czyni wobec jednostki nie jest jedynie przeciwieństwem aktu tyranii, ale wręcz „dobrowolnością” ze strony jednostki, której ów akt dotyczy. Jeśli rząd zaciąga ogromny dług publiczny, który musiałby zostać spłacony poprzez opodatkowanie jednej grupy z korzyścią dla drugiej, to ów ciężar rzeczywistości zostaje ukryty poprzez stwierdzenie, iż „sami jesteśmy to sobie dłużni”; jeśli rząd powołuje człowieka do wojska lub zamyka go w więzieniu za odmienne poglądy, to w gruncie rzeczy człowiek ten „sam to sobie robi”, zatem nic niestosownego się nie zdarza. Zgodnie z tym rozumowaniem, żadni Żydzi zamordowani przez rząd nazistów zamordowani nie zostali; musieli zamiast tego „popełnić samobójstwo”, gdyż to oni byli rządem (który został demokratycznie wybrany), zatem wszystko, co rząd wobec nich uczynił, było z ich strony dobrowolne. Roztrząsanie tego twierdzenia nie wydaje się być konieczne, a jak na razie wszechogarniająca większość ludzi trzyma się tego złudnego mniemania w większym lub mniejszym stopniu.”

Murray Rothbard (1926–1995) ekonomista amerykański

O ludziach , O demokracji , O rzeczywostości

„(…) zdeklarowany wielbiciel faszyzmu. Wzorem swych europejskich mistrzów rozwiązał w 1937 roku parlament i po odpowiednio przygotowanym referendum przejął całkowicie władzę. Gdy jednak pod koniec II wojny światowej szale zwycięstwa zaczęły przechylać się na korzyść aliantów, Vargas bez wahania zmienił swe poglądy polityczne na znacznie bardziej liberalne. W pewnym momencie był gotów nawet stać się człowiekiem lewicy, szukając u niej poparcia w drodze do odzyskania władzy, którą utracił na skutek zamachu stanu. W decydującej chwili uznał, że bezpieczniej będzie użyć w tym celu armii, zdecydowanie konserwatywnej. W pierwszym okresie po ponownym objęciu władzy dopuścił do uchwalenia kilku postępowych reform, aby niedługo potem odebrać Brazylijczykom resztki jakichkolwiek swobód. Wreszcie, znienawidzony przez cały naród, popełnił wzorem Hitlera samobójstwo; czuł prawdopodobnie, że pucz, który wybuchł w sierpniu 1954 roku, musi skończyć się jego klęską.”

Getúlio Vargas (1882–1954) polityk brazylijski, prezydent

Autorzy: Pierre Accoce, Pierre Rentchnick, Chorzy, którzy nami rządzą, tłum. Marta Kubiak, Wydawnictwo Test, Lublin 1992, s. 124–125.

O wojnie

„Moja córeczka została zamordowana, ponieważ była Izraelką, przez młodego mężczyznę, który był upokorzony, zniewolony, zdesperowany do tego stopnia, że zdecydował się na samobójstwo, zbrodnię, nieludzki czyn – tylko dlatego, że był Palestyńczykiem”

Nurit Peled-Elhanan (1949)

Źródło: Artur Domosławski, Co Izraelczycy myślą o konflikcie z Palestyną Jak Dawid został Goliatem, polityka.pl, 3 listopada 2011 http://www.polityka.pl/swiat/analizy/1520674,2,co-izraelczycy-mysla-o-konflikcie-z-palestyna.read

O myślach , O myśleniu

„Tylko kilkanaście procent członków klubu popiera projekt Gowina w sprawie zapłodnienia in vitro. Zapewniam, że nie przejdzie on przez klub parlamentarny. A jeśli poseł Gowin zgłosi go poza klubem, to będzie to jego samobójstwo polityczne, eutanazja polityczna. Niech ją popełni.”

Janusz Palikot (1964) polski polityk

o projekcie ustawy o zapładnianiu in vitro autorstwa Jarosława Gowina.

„Chcesz zwiększyć liczbę samobójstw? A może jesteś za szybkim wzrostem liczby rozbojów w miastach? Albo za niweczeniem szans życiowych uboższych warstw narodu? Marzysz po nocach o poszerzeniu sfery bezrobocia, ubóstwa i beznadziejności? Pociąga cię narzucanie wynaturzeń kulturze? Jesteś za doraźnym podwajaniem kapitału przez nielicznych? Jeśli naprawdę jesteś takim potworem, głosuj na liberałów z Platformy Obywatelskiej! Na pewno cię nie zawiodą i spełnią twoje oczekiwania. Skąd o tym wiem? Z najlepszego źródła: przeczytałem program gospodarczy najbliższego sojusznika PO, czyli PSL. Słowo liberalizm pada w nim 17 razy, zawsze jako źródło najrozmaitszych plag. Panie Waldku, pan się nie boi?”

Piotr Lisiewicz (1972) polski publicysta, happener, aktywista Akcji Alternatywnej "Naszość"

na temat niezgodności programowej w dziedzinie gospodarki dwóch partii politycznych. Końcowe zapytanie nawiązuje do piosenki Kazika Lewy czerwcowy.
Źródło: „Gazeta Polska” nr 49, 6 grudnia 2006

O nocy

„Słabsi i wraźliwsi dostawali roztroju nerwowego i popełniali samobójstwa, a czyniła to po największej części inteligencja. Ci, gdy wracali do baraków po pracy przy trupach, mając jeszcze uszy pełne krzyków i jęków ofiar – w nocy wieszali się. A było takich wypadków conajmniej 15 do 20 dziennie.”

Jankiel Wiernik (1889–1972) ocalony z Treblinki, świadek Holokaustu

Rok w Treblince
Źródło: s. 21.

O inteligencji

„Gwałtowna śmierć jest czynnikiem w naszych przypadkach. W ponad 700 przypadkach w 6 różnych kulturach, 61% pamiętało swą gwałtowną śmierć. Ale czy te przypadki są reprezentatywne? Ofiary wypadków, morderstw i samobójstw skupiają większą uwagę niż te dzieci, które wiodły spokojne życie. Dzieci również mają tendencję do pamiętania ostatnich lat poprzedniego życia. Prawie 75% naszych dzieci potrafi przywołać z pamięci sposób w jaki umarły, a jeśli śmierć była gwałtowna, pamiętają istotne szczegóły.”

Ian Stevenson (1918–2007) psychiatra kanadyjski

odpowiedź na pytanie: co predysponuje kogoś do pamiętania poprzedniego życia?
Źródło: wywiad dla magazynu „Omnia” http://reluctant-messenger.com/reincarnation-proof.htm

O życiu , O śmierci , O dzieciach

„Samobójstwo, gdy raz mu się otworzy drzwi, staje się trudnym do wykwaterowania lokatorem.”

Bernard Minier (1960)

Krąg
Źródło: epilog

„Często usłyszeć możemy, że sekcja zwłok potwierdziła samobójstwo. Nic takiego technicznie nie jest możliwe. Po otwarciu zwłok lekarz nie znajduje karteczki z napisem „zabiłem się.””

Kazimierz Turaliński

Źródło: Lepper, Petelicki, Muś… Ich bliscy nie wierzą w samobójstwa, wp.pl, 16 listopada 2012 http://wiadomosci.wp.pl/page,2,title,Lepper-Petelicki-Mus-Ich-bliscy-nie-wierza-w-samobojstwa,wid,15067652,wiadomosc.html

„Do istot, które kochałem bardziej niż bardzo zaliczam „Dar Przemyśla” (…) Żyję z połową duszy, ta druga połowa leży na wraku lub we wraku „Daru Przemyśla” na kubańskiej plaży, gdzie (…) został on bezmyślnie, nonszalancko, jak własność państwowa, rozbity na progu rafowym 80 metrów od suchego lądu, przy doskonałym wietrze ENE 4°B i idealnej widzialności. Wygląda to tak, przy innym spojrzeniu na sprawę, jakby ten jacht nie mógł żyć beze mnie, jakby połowa mojej duszy zadomowiona w nim zrewoltowała się, brzydziła się dotykiem steru jachtu tych rąk, które wydarły go moim. Często wydaje mi się, że ten jacht popełnił samobójstwo (…) przy wraku została połowa mojej duszy, a ta druga, zdumiona nieszczęściem tamtej, nie może się pozbierać do dzisiaj. Nikt nie postawił pomnika czy choćby kamienia przy wraku, czas zdrapał nazwę z burty, nikt tutaj nie uronił jednej łzy, bo dla wszystkich w Przemyskim OZŻ jacht był przedmiotem, a nie istotą, jak dla mnie; ten jacht rodził się na moich oczach, z moich marzeń i nadziei, i nim został zwodowany był już otoczony moim gorącym uczuciem. Niech te słowa będą hołdem dla jachtu w każdą rocznicę jego zagłady, już nieważne czy w wyniku samobójstwa, czy morderstwa. Niech te słowa zastąpią mu kamień przygrobowy z opisem jego czynów. Wspomnienie o „Darze Przemyśla” zakończę marszem żałobnym z III Symfonii „Eroica” Beethovena i westchnieniem: Okręcie mój kochany, rozumiem to, że nie mogłeś żyć beze mnie, ale nie rozumiem tego, jak ja mogę bez ciebie żyć.”

Henryk Jaskuła (1923) żeglarz polski

Pożegnanie jachtu „Dar Przemyśla” wygłoszone w polonijnym Yacht Clubie im. Josepha Korzeniowskiego w Chicago
Źródło: Przemyślanin – Przemyski Niezależny Serwis Historyczno-Informacyjny

O nieszczęściu , O emocjach , O duszy , O wspomnieniach

„Wszędzie panuje chaos. Ludzie po prostu rzucają się na wszystko w zasięgu ręki: komunizm, zdrową żywność, zen, surfing, balet, hipnozę, terapię grupową, orgie, rowery, zioła, katolicyzm, podnoszenie ciężarów, podróże, ucieczkę od rzeczywistości, wegetarianizm, Indie, malarstwo, rzeźbę, pisanie, komponowanie, dyrygenturę, wyprawy z plecakiem, jogę, kopulację, hazard, alkoholizm, wędrówki bez celu, mrożony jogurt, Beethovena, Bacha, Buddę, Chrystusa, samobójstwo, szyte na miarę garnitury, podróże odrzutowcem do Nowego Jorku, dokądkolwiek… Te fascynacje zmieniają się nieustannie, mijają, ulatują bez śladu. Ludzie po prostu muszą znaleźć sobie jakieś zajęcia w oczekiwaniu na śmierć. To chyba dobrze, że istnieje jakiś wybór.”

Charles Bukowski (1920–1994) amerykański poeta i powieściopisarz

Kobiety

O śmierci , O ludziach , O rzeczywostości , O malarstwie

„Odchodzę, proszę po mnie posprzątać.”

Aleksander Ford (1908–1980) polski reżyser filmowy i scenarzysta

do pokojówki w hotelu tuż przed popełnieniem samobójstwa.
Źródło: Aleksander Ford: „Odchodzę, proszę po mnie posprzątać”, wp.pl http://film.wp.pl/idGallery,10489,idPhoto,325120,galeria.html?ticaid=1f32d

„Romans po japońsku oznacza trzy dni wspólnego szczęścia, trzydzieści lat cierpienia i samobójstwo pod kwitnącą wiśnią.”

Joanna Bator (1968)

Japoński wachlarz (2004)

O cierpieniu

„Niezawodnie bardzo imponujące, bardzo szanowne i bardzo perspektywiczne jest to słowo: konieczność. A przede wszystkim wygodne. Daje jakąś złudę pewności wśród chaosu. Uspokaja. Zdejmuje odpowiedzialność. Udaje, że wszystko, choćby było najgorszym, jest przynajmniej w porządku. Jest najsubtelniejszym sposobem samobójstwa. A przy tym ma taki dźwięk spiżowy, nieubłagany.”

Karol Irzykowski (1873–1944) polski prozaik, dramaturg i krytyk literacki

Pisma. Czyn i słowo
Źródło: s. 140

„Najdroższy,
To pewne, znowu ogarnia mnie szaleństwo. Czuję, że nie możemy przejść razem przez ten straszny czas. I tym razem nie wyzdrowieję. Zaczynam słyszeć głosy, i nie mogę się skoncentrować. Więc robię to, co wydaje się najbardziej odpowiednie. Dałeś mi całą możliwą radość. Byłeś tak bardzo, jak tylko ktokolwiek mógłby. Nie wierzę, by dwoje ludzi mogłoby być bardziej szczęśliwych, dopóki nie pojawiła się ta straszna choroba. Nie mogę już dłużej walczyć, wiem że psuję twoje życie, że beze mnie mógłbyś pracować. I będziesz, wiem. Widzisz, nawet nie potrafię tego poprawnie napisać. Nie mogę czytać. Co chcę powiedzieć, to to, że zawdzięczam ci całą radość mojego życia. Byłeś niewiarygodnie cierpliwy i niezwykle dobry. Chcę powiedzieć – wszyscy to wiedzą. Jeśli ktokolwiek mógłby mnie uratować, byłbyś to ty. Wszystko mnie opuściło prócz przekonania o twojej dobroci. Nie mogę dłużej psuć twojego życia.
Nie wierzę, by dwoje ludzi mogło być bardziej szczęśliwi niż my.”

Virginia Woolf (1882–1941) angielska pisarka

Dearest,
I feel certain that I am going mad again. I feel we can’t go through another of those terrible times. And I shan’t recover this time. I begin to hear voices, and I can’t concentrate. So I am doing what seems the best thing to do. You have given me the greatest possible happiness. You have been in every way all that anyone could be. I don’t think two people could have been happier 'til this terrible disease came. I can’t fight any longer. I know that I am spoiling your life, that without me you could work. And you will I know. You see I can’t even write this properly. I can’t read. What I want to say is I owe all the happiness of my life to you. You have been entirely patient with me and incredibly good. I want to say that – everybody knows it. If anybody could have saved me it would have been you. Everything has gone from me but the certainty of your goodness. I can’t go on spoiling your life any longer.
I don’t think two people could have been happier than we have been. (ang.)
Listy
Źródło: list pożegnalny napisany przed samobójstwem do Leonarda Woolfa (28 marca 1941) http://en.wikisource.org/wiki/Virginia_Woolf_suicide_note.

O życiu , O ludziach , O chorobach , O czasie

„Nadmiar instynktu samozachowawczego prowadzi do samobójstwa. Zabijamy się, by nic złego nam się nie stało.”

Krzysztof Kąkolewski (1930–2015)

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

O myślach , O myśleniu

„Nie ma wolności dla człowieka, jak długo nie pokonał strachu przed śmiercią. Ale nie przez samobójstwo. Zwyciężyć to nie znaczy ustać. Móc umrzeć z podniesionym czołem, bez goryczy.”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

Notatniki 1935–1959

O śmierci , O strachu , O wolności

„Zmuszę ich [swoich dowódców] do decyzji tu, w Berlinie, albo umrę.”

Adolf Hitler (1889–1945) kanclerz Rzeszy, twórca i dyktator III Rzeszy niemieckiej

słowa z 20 kwietnia 1920.
Źródło: Jean-Paul Bled, Samobójstwo Hitlera w: Ostatnie dni dyktatorów, op. cit., s. 25.

O decyzjach

„Czy dobrze pamiętam, że to pan był ministrem sprawiedliwości, gdy uzbrojone bandy atakowały ludzi o 6 rano a jedna z pań, którą chcieliście zamknąć popełniła samobójstwo? Czy dobrze pamiętam?”

Marek Siwiec (1955) polityk polski

do Zbigniewa Ziobry podczas debaty w Parlamencie Europejski podczas przemówienia Donalda Tuska.
Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75248,9900249,Wojny_polsko_polskiej_cd__PiS_atakuje_rzad_w_Parlamencie.html, 6 lipca 2011

O ludziach , O sprawiedliwości

„A ty kiedy się wyprowadzisz?
– Kiedy uznam, że jestem gotów popełnić samobójstwo, zjadając to, co sam ugotuję.”

Tanya Huff (1957) kanadyjska pisarka

Postacie: Colin, funkcjonariusz policji
Ślad krwi (1992)

„Lubię pić, alkohol rozluźnia ludzi i pomaga w nawiązywaniu rozmowy. To taki hazard; wychodzisz wieczorem się napić, a nie wiesz, gdzie wylądujesz następnego ranka. Może być wspaniale, może nastąpić katastrofa – tak jakbyś rzucał kostką. Różnica pomiędzy samobójstwem a powolną kapitulacją.”

Jim Morrison (1943–1971) amerykański muzyk rockowy i poeta

Źródło: Jerry Hopkins, Danny Sugerman, Nikt nie wyjdzie stąd żywy…, op. cit.

O ludziach , O alkoholu , O piciu

„Co to jest droga? To jest to, co masz na ustach: co krok i wieczne odkładanie samobójstwa.”

Edward Stachura (1937–1979) polski poeta, prozaik, pieśniarz i tłumacz

Wszystko jest poezja. Opowieść-rzeka (1975)

„Kto podnosi rękę na literaturę, temu ta rączka uschnie. To jest nieuchronne. Proces, który niebawem się rozpocznie, wygrałem więc, zanim się rozpoczął. I wygram go – nawet jeśli przegram w sądzie. Adam Michnik jest skończony. To jest koniec jego fałszywego mitu. Ten proces to jest koniec Adama Michnika. W naszym języku istnieje pojęcie śmierci cywilnej. Okazuje się, że możliwe jest także cywilne samobójstwo.”

Jarosław Marek Rymkiewicz (1935) polski pisarz i krytyk literacki

Źródło: Oświadczenie Jarosława Marka Rymkiewicza, bibula.com, 25 października 2010 http://www.bibula.com/?p=27830

O śmierci , O literaturze

„Ale umieranie to nie bułka z masłem. A samobójstwa nie można umieścić na liście Rzeczy do Zrobienia pomiędzy czyszczeniem rusztu od grilla a podparciem chwiejącej się sofy cegłą. To decyzja o tym, żeby już nigdy nic nie zrobić, całus posłany nicości. Bez względu na to, co ludzie mówią, samobójstwo wymaga charakteru. Jest to coś dla bohaterów i męczenników, dla ludzi prawdziwie próżnych.”

Zadie Smith książka Białe zęby

Białe zęby (2000)

O ludziach , O charakterze , O decyzjach

„Tak, myślałem o samobójstwie. Miałem kilka poważnych napadów depresji. Teraz już czuję się o wiele lepiej. Był w moim życiu czas, kiedy w ciągu tygodnia przez trzy, cztery dni leżałem w łóżku i myślałem o śmierci. Bez czego nie mógłbym żyć? Bez Stefana i Steve’a.”

Brian Molko (1972) amerykańsko-brytyjski gitarzysta i wokalista (Placebo)

O śmierci , O myślach , O czasie , O myśleniu

„Ci, którzy kochają wszystkie kobiety, zmierzają ku abstrakcji.”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

Źródło: Jan Marx, Idea samobójstwa w filozofii. Od antyku do współczesności, Wydawn. Alfa, 2003, s. 294.

O kobietach , Kochać się

„Jestem zszokowany. Musiało być coś strasznego, wstrząsającego, co spowodowało, że podjął taką decyzję. To był człowiek jednak twardy, zdecydowany.”

Henryk Dzido (1941–2018) polski polityk, prawnik

o śmierci Andrzeja Leppera.
Źródło: Andrzej Lepper popełnił samobójstwo. Wspomnienia Anny Kalaty i Henryka Dzido, se.pl, 5 sierpnia 2011 http://www.se.pl/wydarzenia/kraj/andrzej-lepper-popelnil-samobojstwo-wspomnienia-anny-kalaty-i-henryka-dzido_199169.html

O śmierci , O decyzjach

„Na tę krew czystą przed zbrodnią królewską przysięgam i was bogowie biorę na świadków, że ja Tarkwiniusza Pysznego wraz z jego występną małżonką i całym potomstwem będę ścigał żelazem, ogniem i czym tylko będę mógł i nie pozwolę ani jemu, ani komukolwiek więcej królować w Rzymie.”

Lucjusz Juniusz Brutus

wyciągając sztylet z ciała Lukrecji, która popełniła samobójstwo po gwałcie dokonanym przez Sekstusa Tarkwiniusza.
Źródło: Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. 1–6, tłum. A. Kościółek

O Bogu

„Przez resztę mojego życia byłbym tylko ciężarem dla innych. Nic nie mogę zrobić, bo jestem chory. Nie mogę czytać ani pisać. Nie smućcie się. Czyż życie i śmierć nie są częścią natury? Proszę, skremujcie mnie.”

Roh Moo-hyun (1946–2009) Dziewiąty prezydent Korei Południowej

wiadomość napisana przed popełnieniem samobójstwa.
Źródło: Rafał Kostrzyński, Kraj samobójców, rp.pl, 11 września 2011 http://www.rp.pl/artykul/123162,715126-Kraj-samobojcow---Korea-Poludniowa.html

O życiu , O śmierci , O naturze , O czytaniu

„Przyjechali do roboty, żeby w krótkim czasie zapewnić córce studia albo „kupić sobie, ku*wa, samochód”. Naobiecywano im jak zwykle cudów, a tymczasem firma nie wypłaca im zarobków. Więc przychodzą skarżyć się do mnie, anioła prywatnego, sami nie bardzo mogą protestować, nie mówiąc ani słowa po niemiecku. Przychodzą, gdy wysiądzie im komórka albo gdy nie rozumieją wydobywającego się z niej szwargotu. Przychodzą, gdy szantażują ich kumple, zamiast solidaryzować się ze sobą nawzajem. (…) „Tak to jest w tym męskim świecie – mówię. – Wojtku, postaw im stary flachę”. Na to on: „A wie Pani co, ja to bym chyba albo księdzem został, albo do wojska poszedł, ja to bym chciał do Iraku”. Odskoczyłam jak oparzona: „A to dlaczego, na Boga?”. „Ach – tłumaczy chłopak – to adrenalina”. Przypomniał mi się inny znajomy z Polski, który na wieść o interwencji rosyjskiej w Gruzji natychmiast zawiadomił mnie mailowo o swej gotowości bojowej, nie omieszkając opieprzyć za stanowisko Niemców. Bo dla niektórych mężczyzn każda okazja jest dobra, żeby wyrwać się z nudy i frustacji życia, nie tylko wrześniowej. Istnieje dla nich tylko jedna alternatywa: depresja albo agresja. Rwą się do wojny, żeby nie popełnić samobójstwa.
Ludzie, wake me up, gdy świat się, ku*wa, zmieni.”

Brigitta Helbig-Mischewski książka Enerdowce i inne ludzie

Enerdowce i inne ludzie, czyli jak nie zostałem bohaterem

O Bogu , O wojnie , O ludziach , O świecie

„Przejście przez most było powszechnie uznawane za akt równoznaczny z popełnieniem samobójstwa. Szli tam jedynie młodzi, ciekawscy oraz straceńcy. A także chciwcy. Czytałem relację o tym, jak pewien człowiek przeszedł na drugą stronę, by wynieść stamtąd antyki, które uległy dezintegracji z chwilą, gdy tylko znalazł się za mostem; gdy wynurzył się ze spowijającej miasto mgły.”

Kathleen Ann Goonan (1952)

Most

O relacjach , O czytaniu

„Większym narcyzem był tylko "Baranina", Jeremiasz Barański. To dopiero był nygus! W PRL pracował dla SB, a po upadku Muru - dla wojskówki. Miał wygląd księcia i charakterek bestialskiego zbira, nie cofał się przed żadną zbrodnią. Ustawiliśmy go w Wiedniu i załatwiliśmy immunitet, więc… Tak, został konsulem honorowym Liberii na Słowacji, pani Krystyno. (…) poczuł się królem, faraonem półświatka europejskiego, półbogiem, któremu wszystko wolno, zrywał się ze smyczy. W 1999 samowolnie rozwalił kliku bandziorów wewnątrz warszawskiej restauracji "Gama". Dostał nagrodę, lecz uważał, że jest już niedotykalny, gdyż przyznano mu austriackie obywatelstwo… Miarka się przebrała, kiedy w 2001 roku kazał rąbnąć ministra Jacka Dębskiego, który był moim człowiekiem. Aresztowano za to "Baraninę" w Wiedniu, a jego "cyngla", o ksywce "Tadzio", w Warszawie, i obaj w swych celach popełnili "samobójstwa".”

Jeremiasz Barański (1945–2003) polski przestępca

O wyglądzie

„Kiedy samobójstwo jest w modzie, przybywa samobójców – ten fakt ukazuje najwyraźniej całą głupotę mody i podejrzany jej urok. Człowiek pragnie być modny nawet za cenę swego życia.”

Sakutarō Hagiwara (1886–1942) japoński poeta, eseista i teoretyk literatury

O głupocie

„W Treblince nie wolno być chorym. Wielu z nas tego nie wytrzymuje i popełnia samobójstwo. To jest u nas normalne zjawisko. Każdego ranka w baraku znajdujemy powieszonych.”

Jechiel Rajchman (1914–2004)

Ocalałem z Treblinki
Źródło: s. 79–80

„Leszczyński zmienił zakończenie powieści. W filmie Mattis świadomie popełnia samobójstwo. A ja wolałem, aby pozostawił sobie choć minimalną szansę wyjścia na brzeg. Prawdą jest jednak to, że nie czekałoby go tam nic innego prócz nowych zmartwień.”

Tarjei Vesaas książka Ptaki

o polskim filmie Żywot Mateusza, będącym adaptacją jego powieści pt. Ptaki.
Źródło: Tarjei Vesaas, Głos z Terje Vinje, „Film” 1968, nr 15, s. 10.

O ptakach , O czekaniu

„Nie ma czegoś takiego jak samobójstwo. Naprawdę myślisz, że człowiek ma prawo wyboru, czy chce żyć, czy nie? Nawet nie wiemy, jak dobrze przeżyć życie. Myślisz, że Bóg pozwoliłby nam na podejmowanie decyzji o śmierci? To tak, jakbyś oczekiwał egzaminu końcowego w pierwszym dniu roku szkolnego!
– No to jak jest z samobójcami?
– Tak samo jak z dzieciakami, które wywołano z lekcji, bo mają pójść do dyrektora: myślą, że wiedzą, w jakiej sprawie, ale nie mają racji.”

Jonathan Carroll (1949) pisarz amerykański

rozmowa Venasque z Harrym Radcliffem.
Muzeum Psów

O życiu , O śmierci , O Bogu , O myślach

„Kobiety mają mniej dzieci, ponieważ utrzymywanie licznego potomstwa w przemysłowym, miejskim społeczeństwie jest ekonomicznym samobójstwem. To się nie zmieni.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek
Źródło: s. 76

O kobietach , O dzieciach

„A tam, na widnokręgu, cóż to za istota, która ma odwagę zbliżać się do mnie, bez trwogi, wśród skoków ukośnych i udręczonych; jakie dostojeństwo i zarazem pogodna słodycz! Spojrzenie ma łagodne, ale głębokie. Jej ogromne powieki igrają z podmuchami wiatru i zdają się żyć. Stwór nie znany mi. Gdy wpatruję się w te potworne oczy, moje ciało drży, pierwszy raz, odkąd ssałem suche piersi istoty nazywanej matką. Dokoła niego widać jakby aureolę olśniewającego światła. Kiedy przemówił, wszystko w przyrodzie umilkło, wstrząśnięte długim dreszczem. Skoro podoba ci się przyjść ku mnie, przyciągającemu cię niczym magnes, nie protestuję. Co za piękna istota! Przykro mi to mówić. Musisz być kimś potężnym, masz bowiem twarz więcej niż ludzką, smutną jak wszechświat, piękną jak samobójstwo.”

Comte de Lautréamont książka Pieśni Maldorora

Pieśni Maldorora

O matce , O wszechświecie

„Świat w dalszym ciągu dąży do samobójstwa i łudzi się, że nic się nie stanie.”

Erich Maria Remarque (1898–1970) pisarz niemiecki

Łuk triumfalny (1945)

O świecie

„Ta śmierć była tragedią, ponieważ Kurt jako artysta nieustannie do czegoś dążył i na krótko przed samobójstwem był bliski przebicia się do czegoś, co mogło być niesamowite i piękne. To było widoczne w jego ówczesnej twórczości, ale niestety nie udało mu się tam dotrzeć… Do dziś nie potrafię się z tym pogodzić i nie jestem w stanie przesłuchać do końca ani jednej płyty Nirvany.”

Michael Stipe (1960) amerykański muzyk rockowy (R.E.M.)

o śmierci Kurta Cobaina.

O śmierci

„Sam Lepper w kontakcie bezpośrednim był człowiekiem miłym i widać było, że jest inteligentny. Gdyby urodził się w Ameryce zrobiłby wielką karierę. W Polsce zapotrzebowanie było tylko na taką rolę, jaką w końcu odegrał. Nie wierzę w samobójstwo tego człowieka. Moim zdaniem, charakterologicznie to nie był ktoś, kto mógł targnąć się na swoje życie.”

Rafał A. Ziemkiewicz (1964) polski pisarz

Źródło: Ziemkiewicz: Nie wierzę w samobójstwo Leppera, fronda.pl, 6 sierpnia 2011 http://fronda.pl/news/czytaj/tytul/ziemkiewicz:_nie_wierze_w_samobojstwo_leppera_14729

O życiu , O czytaniu

„Wyrok skazujący wydany przez społeczeństwo jest zbrodnią doskonałą, prowadzi do samobójstwa ofiary bez wskazania winnych.”

Barbara Rosiek (1959) pisarka i poetka polska

Kokaina

„Wiesz, co by było, gdyby te ściany miały uszy? Popełniłyby samobójstwo.”

Kuba Wojewódzki (1963) polski dziennikarz muzyczny

Idol

„U młodych samobójstwo jest wołaniem o pomoc, u starych jest tylko wołaniem o śmierć.”

Antoni Kępiński (1918–1972) polski psychiatra i pisarz

Źródło: „Annales de philosophie”, Tom 23, Wydawn. TNKUL, 1975, s. 28.

O śmierci , O pomocy

„Warszawa została zniszczona bardziej niż Berlin, klęska Polski w tej wojnie, w której Polacy walczyli w obozie zwycięzców, jest większa od klęski Niemiec. Sowietom zależało na zniszczeniu Warszawy, a tak się pomyślnie dla nich składało, że dla tego zniszczenia nie trzeba było używać sowieckich armat ani pocisków. Od czegóż patriotyzm polski! Jest on wielki i wspaniały. Ale ma właściwość bezrozumnego dynamitu. Wystarczy do niego przyłożyć zapałkę prowokacji, aby wybuchł. Powstanie warszawskie bije wszystkie rekordy wytrzymałości. Przez wiele setek lat, dopóki istnieć będzie naród polski, każdy Polak będzie przyznawał, że powstanie warszawskie było samobójczym szałem, i będzie miał do niego synowską tkliwość i miłość. Będzie z niego dumny…”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Lata nadziei
Źródło: Powstanie warszawskie czy samobójstwo http://wyborcza.pl/56,75402,10046201,Stanislaw_Cat_Mackiewicz__pisarz_polityczny__felieton,,2.html, w: Lata nadziei 17 września 1939 - 5 lipca 1945 r., Londyn 1945

O miłości , O wojnie

„Halkę (…) wystawiano dotąd najczęściej jako harlekinową historię o mezaliansie. Kolejni reżyserzy koncentrowali się na krzywdzie wiejskiej dziewczyny, wykorzystanej i porzuconej przez panicza. Motyw zdrady, pasji i dręczących Janusza wyrzutów sumienia kulminował się w scenie, gdy Halka pojawia się na dworze Stolnika i przerywa zaręczyny ukochanego z jego córką Zofią. Tło społeczne opery najczęściej pomijano lub wykorzystywano tylko do kolorowej stylizacji. Nawet współautor legendarnego filmu z 1937 r., patron polskiego teatru politycznego Leon Schiller, nie wybijał faktu, że wieś, z której pochodzi Halka i zakochany w niej Jontek, to własność Janusza. Gniew Jontka i samobójstwo Halki w ostatniej scenie rozgrywały się tylko na planie uczuć, a nie konfliktów społecznych.”

Marc Minkowski (1962)

Źródło: Anna S. Dębowska, „Gazeta Wyborcza” nr 298, 23 grudnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/129870.html

O zdradzie , O emocjach , O historii , O dziewczynach

„Bardzo proszę prezesa PiS, aby mocno i stanowczo potępił samobójstwa i samobójców. Jest duża szansa na to, że pogłowie rozgęganych idiotów na znak solidarności i protestu znacznie się wtedy zmniejszy.”

Rafał A. Ziemkiewicz (1964) polski pisarz

Źródło: blog interia.pl, 8 kwietnia 2011 http://fakty.interia.pl/felietony/ziemkiewicz/news/zawod-oburzony-kaczynskim,1621940

O szansie

„Jestem w szoku. To wiadomość, która zwala z nóg. Nie mogę w to uwierzyć. A tym bardziej zrozumieć. To był człowiek pełen energii i życia. Współpracowaliśmy od 1993 r. Nigdy nie widziałem u niego żadnego załamania ani zwątpienia. Miał silny charakter, jasno wytyczone cele polityczne, od których nigdy by nie odstąpił. Rok temu nasze polityczne drogi się rozeszły, ale zawsze go szanowałem. I będę szanować. To niepowtarzalna osobowość na polskiej scenie politycznej. Długo nikt taki się nie pojawi.”

Jan Łączny (1950) polski rolnik i polityk

o Andrzeju Lepperze.
Źródło: Andrzej Lepper nie żyje. To prawdopodobnie samobójstwo, gazeta.pl, 5 sierpnia 2011 http://szczecin.gazeta.pl/szczecin/1,34959,10072679,Andrzej_Lepper_nie_zyje__To_prawdopodobnie_samobojstwo.html#ixzz1UFdLyDde

O charakterze , O osobowości

„Nie trzeba być wariatem, żeby popełnić samobójstwo.”

John Grisham (1955) pisarz amerykański

Cytaty z powieści, Testament (1999)

O wariatach

„Lepiej, by umarły, niż by musiały znosić hańbę i pośmiewisko. W Niemczech, które nastaną po wojnie, nie ma miejsca dla moich dzieci.”

Magda Goebbels (1901–1945)

uzasadniając swą decyzję dzieciobójstwa.
Źródło: Jean-Paul Bled, Samobójstwo Hitlera w: Ostatnie dni dyktatorów, tłum. Anna Maria Nowak, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 34.

O wojnie , O dzieciach , O decyzjach

„Z kraju donoszą: Niemcy rozpoczęli mordowanie ghetta warszawskiego. Rozlepiono zarządzenie o wysiedleniu na wschód 6000 osób. Wolno wziąć 15 kg bagażu na osobę i kosztowności. Wywieziono dotąd 2 pociągi, oczywiście na stracenie. Rozpacz, samobójstwa. Policja polska usunięta, wprowadzenie Łotyszów, szaulisów i Ukraińców. Strzelanina na ulicach i po domach. Zabito także profesora Uniwersytetu Poznańskiego (Franciszka) Raszeję na konsylium lekarskim wraz z lekarzem i pacjentem Żydem.”

Stefan Korboński (1901–1989) polski polityk ruchu ludowego, działacz Polskiego Państwa Podziemnego

pierwsza depesza Korbońskiego o tragedii Żydów pod okupacją niemiecką wysłana do Londynu
Źródło: Stefan Korboński Biogram 1939–45 http://www.korbonski.ipn.gov.pl/kor/biogram/8533,dok.html?poz=3, korbonski.ipn.gov.pl

O domu , O rozpaczy

„Życie stało się dla mnie nie do zniesienia… Wybaczcie mi.”

Dalida (1933–1987) Francuska piosenkarka

z listu pożegnalnego przed samobójstwem
Źródło: Ewa Modrzejewska, Tak tańczyła w Sali Kongresowej, że pogubiła klipsy, "Retro", nr 7 (21), lipiec 2016, s. 41.

O życiu

„Ci, którzy tak lubują się w atakowaniu innych, w insynuowaniu różnych spraw, może po tej śmierci zaczną sobie zdawać z tego sprawę. Ta tragedia tym bardziej utwierdziła mnie w przekonaniu, żeby wycofać się z polityki, bo to nie ma sensu. Andrzeja ludzie będą pamiętać. Nie tylko ci, którzy z nim pracowali. Akurat zszedłem z pola, bo mamy czas żniw, i pierwszy telefon był od mojej mamy – była wyraźnie zasmucona. Był dobrym człowiekiem. Może polityka nie jest dla dobrych ludzi.”

Wojciech Mojzesowicz (1954) polski rolnik i polityk

Źródło: Mojzesowicz: Samobójstwo Leppera? „Przecież on miał dla kogo żyć! Miał rodzinę. Dwie wspaniałe córki i syna”, wpolityce.pl, 6 sierpnia 2011 http://wpolityce.pl/wydarzenia/12811-mojzesowicz-samobojstwo-leppera-przeciez-on-mial-dla-kogo-zyc-mial-rodzine-dwie-wspaniale-corki-i-syna

O śmierci , O ludziach , O rodzinie , O czasie

„Bo jedyna różnica między samobójstwem a męczeństwem polega w istocie na stopniu zainteresowania mediów. Jeżeli drzewo w lesie pada i nie ma nikogo, kto by to usłyszał, to czy nie jest tak, że ono tylko leży i gnije? A gdyby Chrystus umarł z przedawkowania barbituranów, sam na podłodze w łazience, to czy byłby w Niebie?”

Chuck Palahniuk książka Rozbitek

Rozbitek (1999)

O drzewach , Chrystus

„Bohater kina akcji powiedział, że choruje na depresję dwubiegunową, ale nie wiedział tego, dopóki nie próbował popełnić samobójstwa. Aktor został zdiagnozowany jako chory na szybko zmieniającą się depresję dwubiegunową, przepisano mu sól sodową kwasu walproinowego, którą nazwał „zwykłą solą.””

Jean-Claude Van Damme (1960) belgijski aktor

O Jeanie-Claudzie Van Dammie
Źródło: notatka prasowa, „woman's Day” (australijski magazyn)

„Nieprzypadkowo najwięcej samobójstw wśród artystów popełniają poeci. Poezja może więc mieć ogromny wpływ na tych, którzy ją piszą i w tym sensie można powiedzieć, że tworzy człowieka. Tylko że ten człowiek bardzo często ulega destrukcji. Tak jak Edward Stachura, który zresztą doskonale zdawał sobie z tego sprawę. Wielokrotnie powtarzał, że „pisanie wierszy zżera jak rak, i że lepiej nie zajmować się poezją, o ile można się nią nie zajmować”. Z czasem zauważył jednak, iż od poezji nie sposób się uwolnić i powiedział wtedy: „Zrozumiałem, że poezja to jest sposób bycia, a nie pisanie wierszy; że poezja jest demonem i jeśli raz kimś zawładnie, to już nigdy go nie opuści”.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Najwięcej miejsca trzeba zostawić dla ciszy – rozmowa Marleny Cieślik w „Poezja światłem i mrokiem w rozgrywkach o życie” (UŚ, 2005)

O życiu , O czasie , Sens

„Nigdy przedtem nie widziałem go w takim stanie, ale nigdy potem. Mówił o samobójstwie; o tym, że przepadła ostatnia szansa; że Luftwaffe i Wehrmacht go zdradziły… Po chwili zrobił zwrot o sto osiemdziesiąt stopni – to było przerażające. Powiedział, że nigdy nie skapituluje. Utoniemy, oświadczył, ale cały świat pociągniemy za sobą.”

Albert Speer (1905–1981) jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec

o Adolfie Hitlerze.
Źródło: Gitta Sereny, Albert Speer: His Battle with Truth, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi…, op. cit., s. 73.

O świecie , O szansie

„Pierwsza osoba, która się zatruła dopalaczami, chciała popełnić samobójstwo. Jakby zjadła proszki na sen, też by umarła. Czy w takim razie mamy zakazać proszków na sen? Na dopalaczach powinien być napisany skład i możliwe efekty uboczne. Ale ponieważ żyjemy w państwie obłudy, nie można podawać składu. Gdyby handlarze to zrobili, to zakazano by im sprzedaży, więc nazywają to kolekcjonowaniem. To jest obłuda systemu i państwa.”

Kamil Sipowicz (1953) polski historyk filozofii, dziennikarz, poeta, rzeźbiarz i malarz

Źródło: krytykapolityczna.pl, 12 października 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/SipowiczSwiadomosczgrzyba/menuid-1.html

O snach

„Z kraju donoszą: Z ghetta warszawskiego wywożą na rzeź 7000 dziennie. Popełnił samobójstwo prezes gminy żydowskiej Adam Czerniaków.”

Stefan Korboński (1901–1989) polski polityk ruchu ludowego, działacz Polskiego Państwa Podziemnego

depesza do Londynu o mordach niemieckich na Żydach
Źródło: Stefan Korboński Biogram 1939–45 http://www.korbonski.ipn.gov.pl/kor/biogram/8533,dok.html?poz=3, korbonski.ipn.gov.pl

„Kiedy postawią cię wysoko na piedestale, niezwykle łatwo jest potem z niego spaść.”

Eddie Vedder (1964) amerykański muzyk rockowy, wokalista

komentując samobójstwo Kurta Cobaina, George Mason University, 8 kwietnia 1994.

„Nie no, nie chodzę do spowiedzi, bo zrobiłam kiedyś test, rozumiesz, temu panu w konfesjonale – i przychodziłam co pięć minut ja i mówiłam ciągle coś innego, a on mi zawsze dawał mi tą samą pokutę, rozumiesz? Gościu po prostu mnie tak zdenerwował, że się w pale nie mieści, później poszłam i mówię, że chce popełnić samobójstwo, bo mam problemy, a on: „Aaa… to takie tam ekscesy w ogóle wieku młodzieńczego”. Dlatego nie chodzę, a poza tym w tym konfesjonale zawsze śmierdzi alkoholem. A my się alkoholem brzydzimy, wiadomo!”

Doda (1984) polska piosenkarka (Doda; Doda Elektroda)

Źródło: Kuba Wojewódzki

O wieku

„Zabierzcie nam życie. Oddajemy je. Jesteśmy zmęczeni. Nie popełniliśmy samobójstwa. Popełniliśmy akt rewolucyjnego samobójstwa, protestując przeciw warunkom życia w nieludzkim świecie.”

Jim Jones (1931–1978) amerykański kaznodzieja religijny, założyciel i lider Świątynia Ludu

ostatnie słowa nagrane na taśmie.
Źródło: Stephen Weir, Najgorsze decyzje w historii świata. Okoliczności, sprawcy, konsekwencje, tłum. Dariusz Kuwik, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2008, ISBN 9788324515813, s. 199.

O życiu , O historii , O decyzjach

„Nic tak nie przywraca chęci do życia jak spierdolone samobójstwo.”

Andrzej Stasiuk (1960) pisarz polski

Postać: Mały
Biały kruk

„Jestem tą informacją absolutnie zdruzgotany. Dowiedziałem się z mediów i pomyślałem że to jakiś żart. Widziałem się z Andrzejem Lepperem 1,5 miesiąca temu. Przeżywał chorobę syna, ale do wszystkiego podchodził bardzo racjonalnie. Niczego na zewnątrz nie pokazywał. Nawet po tej nagonce na niego, związanej seksaferą.”

Jerzy Żyszkiewicz (1950–2014) polski producent rolny, działacz polityczny

Źródło: Andrzej Lepper nie żyje. Popełnił samobójstwo, gazetawroclawska.pl, 5 sierpnia 2011 http://www.gazetawroclawska.pl/stronaglowna/435821,andrzej-lepper-nie-zyje,1,2,id,t,sm,sg.html?cookie=1