Cytaty na temat tragedia (302 cytatów, strona 3)

„Kobieta-człowiek przeżywa dziś w Niemczech tragedię tym większą, że ma przeciwko sobie nie tylko klikę rządzącą, ale i kuchty triumfujące, i jędze wojenne (…) gotowe co roku dostarczać mięsa dla armat. (…) Ale walka z kobietami nie jest łatwa. Szkoła hitlerowska znajdzie swoją kontrwagę w wychowaniu domowym. W kuchniach, do których wygnano światłe kobiety, jak w katakumbach przechowają się ideały naszej cywilizacji.”

Maria Morska (1895–1945)

Źródło: Męczeństwo kobiety niemieckiej, „Wiadomości Literackie”

O kobietach , O szkole , O walce

„Nasza narodowa tragedia to tylko osiadanie na mieliźnie i, co najwyżej, brodzenie po kostki w lodowatej wodzie. Od tego się nie umiera, za to z pewnością można dostać kataru, a w ekstremalnych wypadkach nawet zapalenia oskrzeli. (…) Rejs, któremu nie przyświeca jakikolwiek cel, to zarówno metafora ludzkiego życia, jak i sytuacji społeczno-gospodarczej Polski. Statek przedstawiony w komedii Marka Piwowskiego jest statyczny (…). Wszelkie zmiany (także ruch) są tylko ułudą.”

Maciej Łuczak (1964)

o filmie Rejs
Źródło: Rejs, czyli szczególnie nie chodzę na filmy polskie, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002.

„Szekspirowski Hamlet ma dwadzieścia osiem lat (…). To ciekawe, bo przez długie lata byłem przekonany, że Hamlet jest dojrzewającym chłopcem. Kiedy zacząłem analizować sztukę i badać jej korzenie okazało się, że wiek Hamleta był analogiczny do wieku aktora, który miał go odgrywać w londyńskim teatrze. Nie zmienia to jednak faktu, że nadal postrzegam Hamleta jako młodego, dorastającego mężczyznę, który boryka się z trudną relacją z własną matką. To bardzo współczesny motyw tragedii Szekspira.”

Jan Komasa (1981)

Źródło: Anna Bielak, (Nie)winni nadwrażliwcy. Jan Komasa, reżyser „Sali samobójców” w Stopklatce, 4 marca 2011 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=74714

O matce , O relacjach , O wieku

„Moje życie jest alegorią burzliwych losów mojego kraju, jego tragedii i triumfów. Ale to nie ja sobie takie życie wybrałam, lecz ono wybrało mnie”

Benazir Bhutto (1953–2007) pakistański polityk

Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,86669,4659814.html

O życiu , O losie

„Pragniemy nade wszystko, aby Arabowie, mieszkający na terenach rozciągających się od Maroka aż po Bagdad, byli silni. Do nich to wyciągamy swoją dłoń. Dzisiaj winniśmy być silni, by wyzwolić cały świat arabski, tak by tragedia palestyńska nie mogła się żadną miarą powtórzyć oraz by zapewnić Palestyńczykom ich prawa do wolności i życia.”

Gamal Abdel Naser (1918–1970) polityk egipski

wypowiedziane 19 czerwca 1956.
Źródło: Jerzy Prokopczuk, Islam i rewolucja, s. 4

O świecie , O wolności

„To jest tragedia, jaką Kościół dziś przeżywa, moi umiłowani bracia, znacznie większa niż ataki mahometan w czasach świętego Piusa V, znacznie większa niż wszystkie herezje, niż wszystkie schizmy. Dziś zło tkwi w środku Kościoła. Musimy to przyznać: do czasu Drugiego Soboru Watykańskiego papieże, biskupi, kapłani walczyli odważnie po stronie wiernych, porywali za sobą do walki przeciwko szatanowi i przeciwko wszystkim dziełom szatana. Ale potem z przerażeniem stwierdziliśmy, że od tego Soboru ci, którzy ponoszą odpowiedzialność za Kościół, zajęli, by tak rzec, pod dwoma względami postawę, która jest przeciwieństwem owej walki, a nawet ją niweczy. Stwierdzono, że teraz nadszedł czas pokoju za wszelką cenę.”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Źródło: s. 137

O pokoju , O złu , O czasie , O walce

„Wielu przyrównuje obecną tragedię w naszej Ojczyźnie do wydarzeń sprzed pięciu lat, czasu śmierci Papieża Polaka. Wielu mówi wprost o kolejnych narodowych rekolekcjach. Czyż to wszystko, co ma miejsce przed Pałacem Prezydenckim i co widzimy na ulicach naszych miast, w czym uczestniczymy i współprzeżywamy, w pewien sposób nie jest potwierdzeniem tego? Ten narodowy czas żałoby, zadumy, refleksji, modlitwy, to równocześnie czas rachunku sumienia… Czas „mea culpa” ludzi polityki, ludzi mediów… Czas przejrzenia na oczy!”

Ireneusz Bruski (1961)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, „Wielka mea culpa” http://olsztyn.gazeta.pl/olsztyn/1,48726,7785261,Wielka__mea_culpa____list_ks__Ireneusz_St__Bruskiego.html#ixzz1WMjrwwGv,, 18 kwietnia 2010

O śmierci , O ludziach , O czasie , O ojczyźnie

„Wesołość jest buntem przeciwko tragedii życia – jedynym buntem o pozorach zwycięstwa.”

Feliks Chwalibóg (1866–1930)

„Jezus stwierdza wprost, że to z naszego kraju wyjdzie iskra Boża, która przygotuje świat na powtórne jego przyjście. (…)Jeśli Bóg dopuszcza taki dramat, to nie robi tego po nic, ale po to, by niezwykle mocno wezwać nas do działania, przemiany i zaangażowania… Odczytanie tego zadania – w perspektywie symboliki smoleńskiej tragedii – jest dla nas zadaniem. Z odrzucenia go, z odmowy zaangażowania będziemy rozliczeni na sądzie ostatecznym. I biada nam, jeśli – po takim znaku – udamy, że nic się nie stało. Wtedy pozostanie nam tylko bojaźń i drżenie. (…) Trudno nie zadać sobie pytania, czy nie próbowaliśmy uciec od misji, jaką stawiał przed nami Bóg, w „normalność” Zachodu. Jeśli tak było, to ta tragedia jest wyraźnym przypomnieniem, że nie będzie nam dane bycie „normalnym” narodem, który może żyć w świętym spokoju, że od nas Pan Bóg wymaga co jakiś czas daniny krwi, ofiary (czasem boleśnie absurdalnej) z najlepszych synów.”

Tomasz Terlikowski (1974) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: Bojaźń i drżenie, „Gazeta Polska”, 15 kwietnia 2010.

O Bogu , O świecie , O czasie , Pytanie

„Kiedy w 2002 r. mówiłem z tej trybuny o mafii węglowej, kiedy pytałem się premiera Millera, co mu potrzeba… Mając większość sejmową, nie zlikwidował mafii węglowej. Co wtedy potrzeba było więcej? Trzeba było zlikwidować mafię węglową, to może dzisiaj nie doszłoby do tej tragedii. Doszło do tej tragedii, bo wtedy mówiono inaczej, nie zlikwidowano tej mafii.”

Lech Kuropatwiński (1947) polski rolnik i polityk

podczas debaty o śmierci Barbary Blidy.
Źródło: wystąpienie na posiedzeniu Sejmu, 25 kwietnia 2007 http://orka2.sejm.gov.pl/Debata5.nsf/851e81387c160e4fc125745f00379393/435fccab813d4751c1257465004946d9?OpenDocument

O śmierci

„Ziemianie przez cały czas zachowywali się tak, jakby z nieba obserwowało ich jakieś wielkie oko – i jakby to wielkie oko bez końca łaknęło rozrywki.
Wielkie oko było nienasyconym wielbicielem teatru. Wielkiemu oku obojętne było, czy na Ziemi grają komedię czy tragedię, czy farsę, czy satyrę, czy zawody lekkoatletyczne, czy wodewil. Żądało jedynie, aby spektakl zrobiony był z rozmachem – dla Ziemian zaś to żądanie było równie nieodparte, jak siła ciążenia.
Żądanie było tak kategoryczne, że Ziemianie nie robili prawie nic innego, tylko grali, grali dniem i nocą – a nawet we śnie.
Wielkie oko było jedyną publicznością, jaką Ziemianie się przejmowali. Autorami najwymyślniejszych spektakli byli ci Ziemianie, którzy żyli w najokrutniejszej samotności. Ich jedyną publicznością było rzekome wielkie oko.”

Kurt Vonnegut książka Syreny z Tytana

Syreny z Tytana

O samotności , O snach , O sile , O czasie

„Oczekujemy na wyniesienie ks. Jerzego na ołtarze, ale wiemy, iż jest świętym Boga, nie zapominamy o zbrodni, jaka się dokonała. Mam wciąż przed oczyma zdjęcia tak strasznie zmasakrowanego ciała Księdza i to pozostanie w pamięci na zawsze. Teraz, w obliczu tragedii katyńskiej, w której zginęło tak wielu zacnych i mądrych ludzi, na czele z prezydentem Lechem Kaczyńskim, przywołuję w pamięci wydarzenia, które przed laty dotyczyły ks. Jerzego. I choć działo się to w zupełnie innych okolicznościach i systemie, to trudno oprzeć się wrażeniu, że atmosfera zaszczuwania tego kapłana, niestety, powtórzyła się także dzisiaj.”

Ewa Tomaszewska (1947) polityk polska

Źródło: Z tej ofiary wyrasta dobro, naszdziennik.pl, 19 maja 2010 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20100519&typ=jp&id=jp21.txt

O Bogu , O ludziach , O wrażeniach , O lecie

„Z przeżytej tragedii nie sposób się otrząsnąć (…). Można jedynie nauczyć się z nią żyć.”

Graham Masterton (1946) brytyjski pisarz

Strach

„Gdyby życie było jedną chwilą, byłoby tragedią, ale rozwleczone na akty jest tragikomedią.”

Teofil Lenartowicz (1822–1893) polski etnograf, rzeźbiarz, konspirator i poeta romantyczny

list z Florencji, 5 czerwca 1874 r.
Źródło: Listy o Adamie Mickiewiczu, wyd. Księg. Luxemburgska, Paryż 1875, s. 19.

O życiu

„Państwa gazeta to jedno z bardzo nielicznych mediów, które pisze prawdę. „Nasz Dziennik” informuje o sprawach trudnych, ignorowanych przez innych żurnalistów. Nie boicie się stawiać trudnych pytań, często niewygodnych dla rządzących. A w sprawie tragedii smoleńskiej to bardzo ważne.”

Janusz Wojciechowski (1954) polityk polski

Źródło: Inwersja ról została zaplanowana, naszdziennik.pl, 27 października 2010 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20101027&typ=po&id=po61.txt

Pytanie

„Powinniśmy przypomnieć ideały „olimpijskie” naszej najczystszej i najstarszej tradycji etnicznej. Tą drogą możemy również zrozumieć właściwy naszym przodkom arystokratyczny heroizm, wolny od pasji, charakterystyczny dla bytów, których centrum życia sytuuje się na wyższym planie; heroizm, który jawi się jako nieodparta siła, ponad wszelkimi tragediami, ponad wszelkimi wzruszeniami i ponad wszelkimi więzami uczuciowymi.”

Julius Evola (1898–1974) włoski filozof

O sile

„Nie żyjemy już w czasach Antygony – dziś tragedię może spowodować tylko błąd w maszynie.”

Friedrich Dürrenmatt (1921–1990) dramaturg szwajcarski

Źródło: „Problemy. Miesięcznik popularno-naukowy”, Wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1961, s. 285.

O błędach

„Hegel powiada gdzieś, że wszystkie wielkie historyczne fakty i postacie powtarzają się, rzec można, dwukrotnie. Zapomniał dodać: za pierwszym razem jako tragedia, za drugim jako farsa.”

Karol Marks (1818–1883) niemiecki filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny

Hegel bemerkt irgendwo, dass alle großen weltgeschichtlichen Tatsachen und Personen sich sozusagen zweimal ereignen. Er hat vergessen hinzuzufügen: das eine Mal als Tragödie, das andere Mal als Farce. (niem.)
Źródło: 18 brumaire’a Ludwika Bonaparte

„Tragedia Wiednia nie ma analogii w historii europejskiej. Nie przybył nikt z odsieczą, bo któż by chciał narażać życie swych żołnierzy w obronie Wiednia przed armią zwycięskich pogan? Wielka ilość ludzi pragnie uciec, woli emigrację i wygnanie od śmierci czy choćby tylko ucisku. Ale dokąd mogą ujść ci ludzie? Nie wpuści ich żadne państwo. W naszych czasach nie wraca się już z wygnania, nie szuka się na emigracji szczęśliwszej doli, bo wróg zamyka granice, bo nie ma już prawa azylu.”

Antoni Słonimski (1895–1976) polski poeta, felietonista, dramatopisarz, satyryk, krytyk teatralny i działacz społeczny

Kroniki tygodniowe
Źródło: Europa zdradziła Wiedeń, 27 marca 1938 http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,20635742,slonimski-ciagle-pisze-o-nas-czyli-czy-chcemy-wychowac-pokolenie.html

O życiu , O śmierci , O ludziach , O historii

„Największym z sekretów wojny, duchem jej tragedii, było prawo jednego człowieka do posyłania innego człowieka na śmierć.”

Wasilij Grossman (1905–1964) pisarz radziecki

Życie i los (1959)

O śmierci , O wojnie

„Norwid mówił, że są „białe tragedie i wysokie komedie”. Chciał, żeby w teatrze mówiono o współczesności, o zwykłych ludziach, a nie tylko o bohaterach narodowych i zwrotnych punktach historii. Jego myślenie jest mi bliskie i dlatego zdecydowałem się opowiedzieć o współczesności komedią. Ale nie komedią nudną i bez refleksji, tylko taką, w której zobaczymy nas samych.”

Paweł Kamza (1963)

Źródło: „Gazeta Wyborcza – Wrocław”, 3 stycznia 2004

O historii , O myślach , O myśleniu

„Bardziej niszczycielskie niż każdy kataklizm naturalny, z zabitymi, tragediami, bardzo bolesnymi cierpieniami, są katastrofy, które ranią lub zabijają dusze. Mówimy o katastrofach duchowych: w istocie jakim bowiem innymi mianem określić wydarzenie, które sprowadza na manowce ogromne rzesze dusz, które wystawia na niebezpieczeństwo zbawienie milionów, by nie powiedzieć miliardów dusz? (…) Przynajmniej dwa takie wydarzenia, grożące tym, że nie doprowadzą do nawrócenia, lecz do nieodwracalnej utraty dusz, zostały zapowiedziane w Rzymie na początku tego roku: to beatyfikacja papieża Jana Pawła II i powtórzenie dnia modlitw w Asyżu z okazji 25. rocznicy pierwszego spotkania wszystkich religii, zorganizowanego w Asyżu przez tegoż Jana Pawła II.”

Bernard Fellay (1958)

Źródło: Lefebryści: beatyfikacja Jana Pawła II to katastrofa i duchowe tsunami, gazeta.pl, 17 kwietnia 2011 http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80269,9451752,Lefebrysci__beatyfikacja_Jana_Pawla_II_to_katastrofa.html

O religii , O duszy , O cierpieniu

„Czechow niebywale wytrzymuje próbę upływającego czasu. Im dłużej żyjemy, tym więcej nabiera dla nas treści i znaczeń. Aż w głowie się nie mieści, że można tyle wiedzieć o człowieku (…). W Czechowie są pokłady komediowości najwyższego rzędu, ale nieprawdopodobnie trudno je wydobyć, nie tracąc nic z gmatwaniny ludzkiego losu, nieudanego życia bohaterów, ich konfliktów z otoczeniem. Gdy z Czechowa robi się tylko komedię albo tylko tragedię – paruje ich niepowtarzalny nastrój.”

Władysław Kowalski (1936–2017) aktor polski

Źródło: „Rzeczpospolita”, 10 marca 1995

O losie , O nastroju , O czasie

„Jest to tragedia prawdziwie niemiecka, zrozumiała wyłącznie w kraju, w którym mundur jest bogiem.”

Lotte H. Eisner (1896–1983)

o filmie Portier z hotelu Atlantic
Źródło: Jan F. Lewandowski, Wielkie kino. 150 filmów, które musisz zobaczyć, wyd. Videograf II, Chorzów 2006, ISBN 83-7183-394-6, s. 13.

O Bogu

„Świat jest teatrem, w którym nie grają zazwyczaj jednej sztuki naraz. Tutaj człowiek przychodzi, by obejrzeć groteskę lub komedię, by pośmiać się i odpocząć, a oto nagle komedia zamienia się w tragedię lub też komedia i tragedia toczą się jednocześnie, czasem nawet z tymi samymi bohaterami występującymi na scenie.”

Jacek Piekara (1965) polski pisarz

Ja, inkwizytor. Dotyk zła
Źródło: s. 343, wyd. I

O świecie , O czasie

„Ktoś, kto się zakochuje w tak późnym wieku, musi się liczyć z tym, że przeżyje dramat, jeżeli nie tragedię. Tą tragedią będzie rozstanie, bo albo młoda kobieta porzuci jego, albo on zostawi ją, odchodząc na dobre. To wszystko jest podszyte dramatem i wtedy, automatycznie staje się tematem dla sztuki; dla filmu, literatury.”

Janusz Majewski (1931) reżyser polski

Źródło: Agnieszka Duda, Ucieczka od świata pośpiechu, chaosu i nerwowości. Rozmawiamy z Januszem Majewskim („Po sezonie”), 30 marca 2006 http://archiwum.stopklatka.pl/news/ucieczka-od-swiata-pospiechu-chaosu-i-nerwowosci-rozmawiamy-z-januszem-majewskim-po-sezonie-150411,wiecejNewsow,3

O kobietach , O literaturze , O wieku

„Rzeczą nieludzką jest bierne przyglądanie się tragedii mieszkańców Rogu Afryki. Odpowiedzialność za znalezienie szybkiego i skutecznego rozwiązania kryzysu spoczywa na każdym z nas.”

Antonio Maria Vegliò (1938)

o klęsce głodu, która dotknęła w 2011 kraje tzw. Rogu Afryki.
Źródło: Abp Vegliò: międzynarodowa pomoc dla wschodniej Afryki spóźniona i niewystarczająca, Radiovaticana.org, 5 sierpnia 2011 http://www.radiovaticana.org/pol/articolo.asp?c=510389

O głodzie , O pomocy

„To hańba i tragedia dla wszystkich rewolucjonistów, ale dla nas i dla naszej antyimperialistycznej walki to cios szczególnie bolesny.”

Kim Ir Sen (1912–1994)

reakcja na informacje o wybuchu starć chińsko-radzieckich nad Amurem.
Źródło: Waldemar Jan Dziak, Kim Ir Sen – dzieło i polityczne wizje, Warszawa 2000, s. 291

O snach , O walce

„Jestem aktorem, z tego żyję. Dla mnie to naturalne, że jednego dnia jestem aniołem, innego dnia mroczną postacią z tragedii Szekspira.”

Krzysztof Globisz (1957) aktor polski

„Rzeczpospolita”, 25 listopada 2004

O aniołach

„W swojej przedmowie do drugiego wydania Histarycznego słounika Biełarusi Wital dedykował ją pamięci Uładzimira Katkouskiego (…) Jaka tragiczna ironia losu: jeden umiera w wieku 31 lat, drugi – 38! (…) Jasne postaci dwóch przedwcześnie zmarłych naukowców i patriotów, niezależnie złączonych w poszukiwaniu wyjścia Białorusi z postsowieckiego ślepego zaułka, stoją przed nami jako symbol białoruskiej historycznej tragedii.”

Wital Silicki (1972–2011) białoruski politolog

O losie , O poszukiwaniu , O wieku , O zmarłych

„Ktoś przychodzi w przestrzeń publiczną, manifestując swą solidarność z ofiarami tragedii i modli się. Ktoś inny natomiast wyśmiewa go, a nie mając widocznie żadnych argumentów, bije modlącego się, tablicę z nazwiskami ofiar obrzuca gównem, sika w ustawione znicze, wreszcie obraża krzyż, najważniejszy symbol dla chrześcijan. Ludzie, którzy w ten sposób protestują przeciw czemukolwiek, skreślają się sami z udziału w jakimkolwiek dialogu. Cuchną. Przechodząc z konieczności obok nich, zatykam nos.”

Bohdan Cywiński (1939) polski opozycjonista, publicysta, działacz

Źródło: Odczuwałem naciski, dziennik.krakow.pl, 13 października 2010 http://www.dziennik.krakow.pl/pl/aktualnosci/kraj/1072991-odczuwalem-naciski.html

O ludziach

„Tragedią miłości nie jest śmierć. Tragedią miłości nie jest rozłąka. Tragedią miłości jest obojętność.”

William Somerset Maugham (1874–1965) pisarz angielski

O śmierci , O obojętności

„Uważam, że krzyż przed Pałacem Prezydenckim był wyrazem szacunku i bliskości społeczeństwa wobec zarówno ofiar zbrodni katyńskiej, jak i tragedii smoleńskiej. Dlatego Episkopat powinien natychmiast włączyć się w te działania i tej religijnej i patriotycznej potrzebie nadać głębszą formę. Biskupi nie zadbali, by tak się stało. Robił, co mógł, tylko niezawodny w trudnych sytuacjach, zawsze odważny ksiądz Stanisław Małkowski. Bierność biskupów wykorzystały władze cywilne, które cały problem ośmieszyły i przyczyniły się tym samym do wywołania niepokojów społecznych.”

Bohdan Cywiński (1939) polski opozycjonista, publicysta, działacz

Źródło: Odczuwałem naciski, dziennik.krakow.pl, 13 października 2010 http://www.dziennik.krakow.pl/pl/aktualnosci/kraj/1072991-odczuwalem-naciski.html

O problemach

„Kościół jest, co było widać po katastrofie smoleńskiej, maszynką do przerabiania tragedii narodowych. I w ogóle do przejmowania państwa, nie tylko przez rosnący areał ziem i powszechną katechezę – przejmuje reprezentacyjne, symboliczne, kulturotwórcze funkcje państwa.”

Kazimiera Szczuka (1966) polska historyczka literatury

Źródło: krytykapolityczna.pl, 8 czerwca 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/content/view/8205/1/

„Bomby padają wprawdzie na Wietnam, ale są tragedią Ameryki.”

Jane Fonda (1937) aktorka amerykańska

„Ponad 10 lat temu była wielka tragedia na Pomorzu. Podczas koncertu w hali stoczni spłonęło 13 osób, było bardzo dużo poparzonych, większość z nich nie ma funduszy na zrobienie operacji plastycznej. Wiem, że do dzisiaj organizator nie poniósł za to kary. Wiem, że były pozamykane drzwi i ludzie nie mogli się ratować. Mam pytanie: Czy pan minister wie, kto był organizatorem tej imprezy. I czy pan minister też wie, że w trakcie śledztwa ginęły dokumenty? A pytam dlatego, że wielu ludzi po tragedii w Katowicach przyszło do mnie do biura i mówiło w ten sposób: Katowice skończą się tak jak Gdańsk. Osoby odpowiedzialne za to do dzisiaj są na urzędach i nie ponoszą żadnej winy.”

Danuta Hojarska (1960) polski rolnik i polityk

Źródło: wystąpienie na posiedzeniu Sejmu, 16 lutego 2006 http://orka2.sejm.gov.pl/Debata5.nsf/851e81387c160e4fc125745f00379393/bf2e20be65ef3684c125746500375888?OpenDocument

O ludziach , O karze , Pytanie

„Dramat, który przeżywamy, tragedia, którą przechodzimy, polega na tym, że nasza wiara nie jest już z całą stanowczością potwierdzana i że wskutek fałszywego ekumenizmu w pewien sposób dochodzi się do tego, że wszystkie religie stawia się na jednym poziomie. (…) A to pozostaje w całkowitej sprzeczności z prawdą Kościoła. Wierzymy, że nasz Pan Jezus Chrystus jest naszym Bogiem, naszym Zbawicielem, naszym Odkupicielem; wierzymy, że tylko Kościół katolicki posiada tę prawdę. I z tego wyciągamy wnioski dla naszego osobistego życia. (…) Inne religie zostały stworzone przez ludzi, a nie przez Boga. Nasza święta i gorąco umiłowana religia natomiast pochodzi od samego Boga, od samego Jezusa Chrystusa. (…) Nie możemy ich prowadzić w błąd, mówiąc: „Wasza religia jest równie dobra jak nasza”. Byłoby to kłamstwo, byłby to egoizm, nie byłaby to prawdziwa miłość bliźniego. Jeśli pomyślimy, że wraz z tą religią otrzymaliśmy wielkie bogactwo, musimy pragnąć, aby się nim podzielić z innymi, podarować innym to bogactwo.”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Źródło: s. 25–27

O miłości , O Bogu , O ludziach , O kłamstwie

„Nie pokazałbym tego filmu sześciolatkowi. Jest zbyt mroczny, zbyt emocjonalny – to przede wszystkim tragedia.”

George Lucas (1944) amerykański reżyser i producent filmowy

o Epizod 3: Zemsta Sithów
Źródło: wyborcza.pl, 11 marca 2005 http://wyborcza.pl/1,75475,2596682.html

O zemście

„W wyniku niedożywienia i braku higieny umiera rocznie ponad 10 mln dzieci. To jak tragedia WTC, tylko że zawala się codziennie, przez okrągły rok! – dziesięć takich wież i giną tylko dzieci. I co? Skandalu nie ma. Aby zaspokoić potrzeby zdrowotne i żywieniowe wszystkich ludzi na ziemi, wystarczyłoby dorzucić 13 mld dol. Ale nie ma skąd wziąć, choć Zachód wydaje 18 mld na żywność dla psów i kotów, a sami Europejczycy puszczają z dymem i przepijają 150 mld.”

Ladislau Dowbor (1941)

Źródło: rozmowa Alicji i Piotra Pacewiczów, Szalony świat wymyka się z rąk, „Gazeta Wyborcza”, 11–12 sierpnia 2012.

O dzieciach , O ludziach , O świecie , O kotach

„Po więzieniach błąkała się legenda, że Żeromski odwiedził Bronowicza na Mokotowie. Tymczasem Żeromski był już chory i nikogo w więzieniu odwiedzić nie mógł. Natomiast „Tragedią pomyłek” był poruszony. R. Korneckiemu z „niekomunistycznego źródła” przekazano, że Żeromski miał się wyrazić, iż „nikt nie przeanalizował jego twórczości tak głęboko i – nie zrozumiał go tak jak ten komunista.”

Julian Brun (1886–1942) polski dziennikarz i działacz komunistyczny

Autorka: Celina Bobińska, wstęp do książki: Zjednoczenie narodowe i wojna domowa, BUS, Kraków 1992

„Radio Maryja z pewnym dystansem podchodziło do prezydenta Kaczyńskiego czy jego małżonki, ale po katastrofie smoleńskiej jako jedyne medium podjęło różne wątki tej tragedii i dostrzegło, że świadczy ona o słabości polskiego państwa.”

Zdzisław Krasnodębski (1953) socjolog, profesor, filozof

Źródło: Zdzisław Krasnodębski: PiS łączy różne środowiska, se.pl, 12 lipca 2011 http://www.se.pl/wydarzenia/opinie/pis-aczy-rozne-srodowiska_195375.html

„Nie sądzisz, że to tragedia, jeśli dwoje ludzi, którzy mogliby być ze sobą naprawdę szczęśliwi, mija się na ulicy, o centymetry od siebie i nigdy się o tym nie dowie?”

Graham Masterton (1946) brytyjski pisarz

O ludziach

„Przez waszą gazetę, proszę rosyjski rząd o wybaczenie za obwinienie go o przyczynienie się do śmierci naszego prezydenta i całej polskiej delegacji(…) Proszę mnie zrozumieć. Dawałem ten wywiad kilka godzin po informacji o tragedii. Wtedy byłem w głębokim szoku. Wywiadu udzieliłem w drodze do miejsca tragedii, gdy jechaliśmy pociągiem do Smoleńska, przez terytorium Białorusi. Żadnych szczegółów awarii jeszcze nie znaliśmy. Tylko jedno – prezydencki samolot 101 rozbił się. I wszystko, co powiedziałem dziennikarzom, było pod wpływem emocji.”

Artur Górski (polityk) (1970–2016) polski politolog, polityk

przeprosiny w gazecie „Izwiestia” za wywiad dla „Naszego Dziennika”.
Źródło: gazeta.pl: Artur Górski przeprasza za swój wywiad. „Byłem w szoku” http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80269,7769839,Artur_Gorski_przeprasza_za_swoj_wywiad___Bylem_w_szoku_.html, 14 kwietnia 2010

O śmierci

„Wojna jest zawsze tragedią, ale tej w Biafrze nie można było uniknąć.”

Chukwuemeka Odumegwu Ojukwu (1933–2011)

Źródło: Wojciech Jagielski, Koniec mitu niewinnej Afryki, wyborcza.pl, 20 kwietnia 2012 http://wyborcza.pl/magazyn/1,126176,11579770,Koniec_mitu_niewinnej_Afryki.html

O wojnie

„Mijają cztery lata od tamtej tragedii a świat nie poznał prawdy! Skutecznie zaklebnowano usta tym, którzy mogliby się wypowiedzieć i oskarżyć winnych. Przykład Filipa Adwenta jest doskonałym straszakiem dla wszystkich, którzy chcieliby jeszcze zmagać się z kłamliwą polityką Unii Europejskiej. Poseł Adwent głośno i bezkompromisowo wypowiadał się na temat aborcji, bronił życia poczętego, był lekarzem, jego wypowiedzi były mocne merytorycznie, oparte na wiedzy, a nie na mniemaniach. Poseł Adwent mówił o Polsce, jej historii, o tzw. „wypędzonych Niemcach”, nie pozwalał fałszować historii, nie pozwalał plugawić jej terrorem poprawności politycznej. Był nieugięty, konsekwentny i… skuteczny! To w państwie prawa było jego największą winą! Gdy posłowie, jak pawiany, skaczą po krzesłach sejmowych, gdy udzielają wywiadów w stylu „coś tam, coś tam robię”, gdy w „tok showach” potwierdzają co chwilę, że są nieukami, to wtedy jeszcze są tolerowani, ale biada tym, którzy chcą coś naprawdę zmienić, chcą pracować i gdy są skuteczni. Takich się albo kompromituje… albo giną „w niewyjaśnionych okolicznościach!””

Lusia Ogińska (1974)

Źródło: lusiaoginska.pl, 2009 http://lusiaoginska.pl/index.php?m=6&p=&id=122

O świecie , O historii , O wiedzę

„Obchodzimy dzisiaj rocznicę drugiej największej tragedii w dziejach Polski, zaraz po jej chrzcie w 966 roku.”

Jerzy Urban (1933) polski dziennikarz

o rocznicy katastrofy smoleńskiej
Źródło: Rocznica katastrofy https://www.youtube.com/watch?v=gZCXZXxw5K0, youtube.com, 9 kwietnia 2016.

„Na przeżywanie śmierci nie ma żadnych recept. Jest to sytuacja nierzeczywista, do której nie można się w żaden sposób dostosowywać. Jesteś w tym, a zarazem jakby nie uczestniczysz. Obserwujesz jakąś nierzeczywistość, w której jest purnosens śmierci, jej absurd. Człowiek jest tak skonstruowany, że w momencie tragedii ona nie dociera do niego. Dopiero później. Rykoszetem.”

Małgorzata Szumowska (1973) polska reżyserka i scenarzystka

Źródło: „Gazeta Wyborcza” nr 134, 11 czerwca 2007

O śmierci

„Kirsanow wziął nas do kawiarni, mnie i Ważyka, i mówi: „No, opowiada się, że u nas nie ma wolności. To nie partia jest winna, to my sami, literaci. Dam wam przykład. Parę lat temu umarła mi żona. Bardzo ją kochałem. To była wielka miłość. I śmierć jej była dla mnie wielką tragedią. No i napisałem elegię na śmierć żony. Przeczytałem kilku przyjaciołom i mówię im, że chcę posłać do pisma. Oni na to: wariat jesteś. Coś ty zwariował? Naród buduje socjalizm, a ty będziesz elegie pisał? Opamiętaj się, to może bardzo groźnie dla ciebie się skończyć. Ale ja na to nie zważałem. Posłałem do redakcji i wydrukowali. I zaraz potem wszyscy zaczęli pisać elegie. Czy umarła żona, czy nie umarła żona…” (…) on chciał nas przekonać, jak szaloną wolność dają władze. (…) Oczywiście mnie i Ważyka wtedy dreszcz przeszedł na tę wolność…”

Aleksander Wat (1900–1967) polski poeta i prozaik

Mój wiek. Pamiętnik mówiony

O miłości , O śmierci , O wariatach , O wolności

„Nie muszę brać narkotyków, aby zmienić swoje życie w tragedię.”

Eddie Vedder (1964) amerykański muzyk rockowy, wokalista

O życiu

„Czy tragedia powoduje pęknięcia i sprawia, że stają się coraz większe, czy tylko zapala światło, przy którym można dostrzec pęknięcie, które zawsze tam było? Może żyjemy w ciemności, oślepieni uśmiechem i fasadą dobroci. Może tragedia po prostu usuwa okiennice.”

Harlan Coben książka Na gorącym uczynku

Na gorącym uczynku (2010)
Źródło: rozdział 16

O uśmiechu , O świetle

„Dzięki temu o wiele dobitniej zrozumiałem, co to utrata, samotność i ta potwornie intensywna tragedia, przez którą przeszło w tym czasie wielu ludzi. Mniej faktów przyjmuję teraz za pewnik. To bardzo cenne doświadczenie, szczególnie, że zdobyte w młodym wieku.”

Adrien Brody (1973) amerykański aktor

komentując swoją rolę Władysława Szpilmana w filmie Romana Polańskiego Pianista.

O ludziach , O samotności , O czasie , O wieku

„Sytuacja w Syrii przypomina tragedię jaka rozegrała się w Bośni. My w Bośni i Hercegowinie doskonale rozumiemy cierpienie Syryjczyków, ponieważ przeżyliśmy ten sam horror.”

Bakir Izetbegović (1956)

Źródło: Syria może stać się „nową Srebrenicą”, geopolityka.org, 29 września 2012 http://www.geopolityka.org/syria-2012/1778-syria-moze-stac-sie-nowa-srebrenica

O cierpieniu

„Poznałam wiele gór wysokich, a jednak właśnie Nanga Parbat długo nie pojawiła się w moich planach. Dlaczego? Wydaje mi się, że przez te wszystkie lata nie miałam dość odwagi, by zaatakować szczyt owiany sławą wywodzącą się z wielu tragedii. Może lękałam się przegranej? Może wolałam uniknąć konfrontacji?”

Anna Czerwińska (1949) polska alpinistka

Źródło: Nanga Parbat góra o złej sławie, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1989, ISBN 832172728X, s.5.

O górach , O sporcie

„Jest to trudno wyobrażalna tragedia. Wspólnie z narodem polskim na trzy dni pogrążymy się w żałobie. Wierzę, że przedstawiciele różnych narodowości, przeżywający ogromny ból wspólnie z narodem polskim, w tych dniach wykażą solidarność z Polakami przeżywającymi ogromny ból.”

Andrius Kubilius (1956)

o katastrofie polskiego samolotu prezydenckiego.
Źródło: Litwa ogłosiła trzydniową żałobę narodową, PAP, gazeta.pl, 11 kwietnia 2010 http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,105741,7757869,Litwa_oglosila_trzydniowa_zalobe_narodowa.html?

O bólu

„Nie lubię czystych gatunków, dlatego moje spektakle są tragikomediami. Są tak pomieszane jak ludzkie życie: raz jest śmiesznie, raz tragicznie. Gdy reżyserowałem „Hamleta”, ludzie byli zdziwieni, bo poszli na tragedię Szekspira, a do połowy się śmiali.”

Nikołaj Kolada (1957)

Źródło: Igor Rakowski-Kłos, Nikołaj Kolada: Nie chcę być wstrętnym staruszkiem http://wyborcza.pl/1,75475,13645379,Nikolaj_Kolada__Nie_chce_byc_wstretnym_staruszkiem.html, Wyborcza.pl, 28 marca 2013

O życiu , O ludziach

„A od czego zależy, czy jest to tragedia, czy komedia?
– Od tego, czy potrafimy zrozumieć, jaką rolę odgrywamy w normalnym życiu.”

John Fowles książka Mag

Mag (1965)

„Bezczelnych historyków, którzy trudzą się mozolnie w archiwach i wykazują, że nieludzkie traktowanie chłopów kresowych jest głównym powodem tragedii XX w., oskarża się o marksizm i głoszenie walki klas. A przecież do tego samego wniosku można dojść, kierując się chrześcijańskim miłosierdziem lub zwykłą litością!”

Daniel Beauvois (1938)

Źródło: Kres kresomanii!, „Gazeta Wyborcza”, 8–9 września 2012.

O walce

„Kocham życie, ale kiedy zdarza się tragedia, próbuję znaleźć w niej przesłanie i patrzeć w przyszłość optymistycznie.”

Irena Karel (1943) polska aktorka

Źródło: Kocham cię, życie, „Tele Tydzień”, nr 17, 25 kwietnia 2005 http://www.plebania.pl/wywiady/karel.html

O życiu , O przyszłości , Kochać się

„Po tragedii smoleńskiej z wielką siłą powróciły dawne tęsknoty do uległości i serwilizmu względem Putinowskiej Rosji, skomplikowane, być może nadal nieujawnione uwikłania z komunizmem i ten paraliżujący strach przed wielką, nieobliczalną Rosją. Tą, która z Wojciecha Jaruzelskiego, młodego Polaka na „nieludzkiej ziemi”, zrobiła sowieckiego janczara.”

Wojciech Reszczyński (1953) polski dziennikarz

Źródło: W cieniu Moskwy, „Nasza Polska”, 15 maja 2012 http://naszapolska.pl/index.php/component/content/article/42-gowne/3057-w-cieniu-moskwy

O strachu , O sile

„W dzisiejszych czasach być niezamężną kobietą w dużym mieście nie jest żadną tragedią. Ale gdy w małym polskim miasteczku Żyd miał trzy córki i żadna nie wyszła za mąż – to było nieszczęście i wstyd.”

Isaac Bashevis Singer (1902–1991) pisarz amerykański, noblista

Siostry

O kobietach , O nieszczęściu , Córki

„Pod pewnym względami Moniuszko jest lepszy od Aubera, głębszy w wielu momentach. „Halka” to tragedia, która wyraża ważną część waszych dziejów. W tańcach góralskich, polonezach, w skargach bohaterki jest coś bardzo polskiego, esencja waszej duchowości.”

Marc Minkowski (1962)

Źródło: Anna S. Dębowska, „Gazeta Wyborcza” nr 298, 23 grudnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/129870.html

O tańcu

„W trudzie, w bólu, w cierpieniu odnajdujemy na powrót w czystym stanie ostateczność, jaką jest tragedia samotności.”

Emmanuel Lévinas (1906–1995) filozof francuski narodowości żydowskiej

O samotności , O cierpieniu

„Nie było we mnie złości. Od początku wiedziałam, że zdarzyła się tragedia dwóch rodzin: naszej i chłopaka, który to zrobił. Jego rodzice też się nie spodziewali takiego dramatu. Pochodził z dobrego, spokojnego domu. Podsumowywałam i szukałam przyczyn, dlaczego do tego doszło, gdzie my, dorośli, popełniliśmy błąd, czego nie zauważyliśmy. Co zrobiły nasze dzieci, że doprowadziły do takiej tragedii. Jak to się stało, że nie wiedzieliśmy wszystkiego? Starałam się nie obwiniać do końca chłopaka Afrodytki, pomimo jego złego czynu, ale dojść, co spowodowało, że to zrobił.”

Eleni (1956) piosenkarka polska pochodzenia greckiego

Afrodyta, córka piosenkarki została zamordowana przez swojego chłopaka.
Źródło: Izabela Górnicka-Zdziech, Nadzieja umiera ostatnia, „Magazyn Familia”, 26 stycznia 2009 http://www.magazynfamilia.pl/artykuly/Nadzieja_umiera_ostatnia,600,91.html

O dzieciach , O nadziei , O błędach , O domu

„Życie nie może zatrzymać się w biegu pomimo dziejących się na jego drodze tragedii.”

Lucy Maud Montgomery (1874–1942) pisarka kanadyjska

The Blue Castle

O życiu

„Skutki zmiany klimatu już odczuwamy, choć to dopiero niestety początek. Trudno jest mówić ludziom niemiłe rzeczy, ale musimy powtarzać, że jeżeli nie uda nam się powstrzymać wzrostu przeciętnej globalnej temperatury na poziomie 1,5 stopnia w stosunku do czasu sprzed ery przemysłowej, to grozi nam cywilizacyjna katastrofa. Jeżeli zaś ten wzrost osiągnie do końca wieku 3-3,5 stopnia – a z takim możliwym scenariuszem zakończyliśmy szczyt klimatyczny COP24 w Katowicach – będzie to cywilizacyjna tragedia.”

Marek Kossakowski (1952) polski dziennikarz i polityk

Źródło: Piotr Ibrahim Kalwas, Ekologicznie, demokratycznie, solidarnie. Wywiad z Markiem Kossakowskim https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/ekologicznie-demokratycznie-solidarnie-wywiad-z-markiem-kossakowskim/72l5v65, onet.pl, 2 stycznia 2019.

O czasie , O wieku

„Oglądałem zdjęcia z tego, co się działo na pomniku w Warszawie. Dla mnie to element kuriozalnej i chamskiej nagonki na pomnik smoleński. [o skokach hulajnogami na pomnik 96 ofiar tragedii smoleńskiej w Warszawie. ]”

Jerzy Kalina (1944) polski rzeźbiarz, performer, scenograf

Źródło: Autor pomnika smoleńskiego odpowiada Mieszkowskiemu: To kuriozalna i chamska kampania https://www.tvp.info/41932743/autor-pomnika-smolenskiego-odpowiada-myszkowskiemu-to-kuriozalna-i-chamska-kampania, tvp.info, 27 marca 2019.

„Na razie widać tylko zwykły trap wystający z ziemi. Ten pomnik jest ogołocony z najważniejszego elementu, czyli z symbolicznej części podziemnej, skąd powinno się świecić dzień i noc 96 świateł. Niestety brakuje ciągle odpowiedniej instalacji elektrycznej. [o Pomniku Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku w Warszawie. ]”

Jerzy Kalina (1944) polski rzeźbiarz, performer, scenograf

Źródło: Autor pomnika smoleńskiego odpowiada Mieszkowskiemu: To kuriozalna i chamska kampania https://www.tvp.info/41932743/autor-pomnika-smolenskiego-odpowiada-myszkowskiemu-to-kuriozalna-i-chamska-kampania, tvp.info, 27 marca 2019.

O nocy , O świetle

„Młodzi ludzie słysząc od dorosłych, że przecież ten pomnik i tak będzie zburzony, traktują go już w sposób, jakby go nie było. To znamienne, że ci nastolatkowie niszczyli monument, a nikt z przechodzących dorosłych nie zwrócił im uwagi. Widać żyjemy w epoce kamienia rzucanego. [o skokach hulajnogami na pomnik 96 ofiar tragedii smoleńskiej w Warszawie i braku reakcji na to zachowanie. ]”

Jerzy Kalina (1944) polski rzeźbiarz, performer, scenograf

Źródło: Autor pomnika smoleńskiego odpowiada Mieszkowskiemu: To kuriozalna i chamska kampania https://www.tvp.info/41932743/autor-pomnika-smolenskiego-odpowiada-myszkowskiemu-to-kuriozalna-i-chamska-kampania, tvp.info, 27 marca 2019.

O ludziach , O zachowaniu

„Cieszę się, że doczekałem dnia dzisiejszego i miesiąca Matki Bożej. Wierzę, że gdy mnie w nim zamordują, zabierze moją duszę Królowa Polski do swych niebieskich hufców – bym mógł Jej dalej służyć i bezpośrednio meldować o tragedii mordowanego przez jednych, opuszczonego przez pozostałych Narodu Polskiego.”

Łukasz Ciepliński (1913–1951) wojskowy polski, oficer AK

gryps do rodziny, wysłany z więzienia UB, pisany 2 lutego 1951.
Źródło: Tadeusz Płużański: Dlaczego czcimy Niezłomnych 1 marca? Zamordowani, niezidentyfikowani https://www.tysol.pl/a29854--Tylko-u-nas-Tadeusz-Pluzanski-Dlaczego-czcimy-Niezlomnych-1-marca-Zamordowani-niezidentyfikowani, tysol.pl, 1 marca 2019.

O matce , O duszy

„Dzień przed tą tragedią byłam jeszcze w Terespolu na naukach przygotowujących do Pierwszej Komunii. Rano obudziła mnie mama, opowiedziała o strzelaninie i o tym, że najprawdopodobniej we wsi pojawili się Niemcy i że będą nas zabierać do obozów. Wyskoczyłam z łóżka, miałam zająć się dzieciakami, ale zachowywałam się kompletnie irracjonalnie. Próbowałam zabezpieczać naszą murowaną piwnicę, żeby jednak coś z pożaru uratować. Niestety nie wszystko udało się ocalić. To, co zostało z puchowej pościeli, przypominało przypalone od żelazka rzeczy. Płomień ich nie strawił, tylko pokurczyły się od gorąca.”

Teresa Ferenc (1934) polska poetka

o pacyfikacji wsi Sochy na Zamojszczyźnie 1 czerwca 1943.
Źródło: Rzeź w Sochach: ... i rozstrzelali ich wszystkich https://www.polskieradio.pl/8/2384/Artykul/1100633,Rzez-w-Sochach-i-rozstrzelali-ich-wszystkich-, polskieradio.pl, 15 kwietnia 2014.

O nauce

„Nieszczęście powstaje tylko wtedy, gdy jesteśmy w czymś silnie zaangażowani właśnie uczuciowo. Wszystko to, co traktujemy mniej więcej obojętnie, możemy utracić bez przeżywania tragedii.”

Tadeusz Dołęga-Mostowicz książka Trzy serca

Trzy serca
Źródło: s. 290

O nieszczęściu

„Kiedyś dojdzie do tragedii i zginie wiele niewinnych osób.”

Jarosław Florczak (1969–2010)

krytycznie oceniając współpracę BOR z kancelarią prezydenta Kaczyńskiego przy organizacji wizyt zagranicznych.
Źródło: Wojciech Czuchnowski, Pogrzeb oficera BOR bez asysty honorowej, „Gazeta Wyborcza”, 23 października 2017, s. 5.

„Osiem lat temu dotknęła Polskę straszliwa tragedia, najgorsza od II wojny światowej. Nie tylko dlatego, że w katastrofie zginęło po prostu 96 Polaków, ale dlatego, że państwo polskie, że nasza Polska – dopiero co tak niedawno odrodzona po latach zniewolenia, Polska, która wyrwała się zza żelaznej kurtyny – znowu straciła swoją elitę, a w każdym razie dużą jej część. Jakże tragiczny, straszny moment! Najstraszliwszy oczywiście dla rodzin, które straciły ojców, mamy, braci, synów, córki – ale straszliwy dla całej Polski, bo to byli ludzie, którzy tę odrodzoną Polskę budowali i co do których przecież wszyscy mieliśmy nadzieję, że będą ją budowali jeszcze przez długie, długie lata. Bo wielu z nich to byli ludzie, którzy na pewno mieli przed sobą jeszcze lata służby dla Rzeczypospolitej. Czegóż oni mogli jeszcze dokonać!”

Andrzej Duda (1972) polski polityk, prezydent, prawnik

o katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku.
Źródło: VIII rocznica tragedii smoleńskiej. Odsłonięcie pomnika ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku https://wpolityce.pl/smolensk/390264-viii-rocznica-tragedii-smolenskiej-odsloniecie-pomnika-ofiar-katastrofy-z-10-kwietnia-2010-roku-zdjecia-i-wideo, wpolityce.pl, 15 kwietnia 2018

Córki , O wojnie , O ludziach , O pewności siebie

„Jerzemu Kalinie jestem ogromnie wdzięczny. Pamiętam instalację, o której niewiele się mówiło, a którą – by właśnie upamiętnić tragedię smoleńską – kilka lat temu stworzył w Krakowie pod Wawelem. Odsłonił ją wtedy w obecności pani mecenas Marty Kaczyńskiej.”

Andrzej Duda (1972) polski polityk, prezydent, prawnik

o Jerzym Kalinie i jego instalacji upamiętniającej tragedię smoleńską w Krakowie pod Wawelem.
Źródło: VIII rocznica tragedii smoleńskiej. Odsłonięcie pomnika ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku https://wpolityce.pl/smolensk/390264-viii-rocznica-tragedii-smolenskiej-odsloniecie-pomnika-ofiar-katastrofy-z-10-kwietnia-2010-roku-zdjecia-i-wideo, wpolityce.pl, 15 kwietnia 2018

„A czemu ważne, że jest? Dlatego że zginęli Polacy, zginęli razem w służbie publicznej – i Polska nie może o nich nie pamiętać. Bo ludzie muszą wiedzieć, że kto ginie w służbie publicznej, ten jest upamiętniony po to, żeby byli także następni, którzy do służby publicznej pójdą i będą jej oddani. Będą służyli Rzeczypospolitej w przekonaniu, że warto, i że to przekonanie – że warto i że jest to zaszczyt – będą miały także ich rodziny i ich najbliżsi. Bo wtedy takie ryzyko jest w jakimś sensie wkalkulowane w koszt służby, choć oczywiście każdy ma nadzieję, że do tragedii nigdy nie dojdzie.”

Andrzej Duda (1972) polski polityk, prezydent, prawnik

o upamiętnieniu ofiar tragedii smoleńskiej w Warszawie.
Źródło: VIII rocznica tragedii smoleńskiej. Odsłonięcie pomnika ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku https://wpolityce.pl/smolensk/390264-viii-rocznica-tragedii-smolenskiej-odsloniecie-pomnika-ofiar-katastrofy-z-10-kwietnia-2010-roku-zdjecia-i-wideo, wpolityce.pl, 15 kwietnia 2018.

O ludziach , Sens

„Wiele elementów Polski PiS przypomina sanację: najważniejsze stanowiska są obsadzane miernymi, ale wiernymi, wszystko podlewa się bogoojczyźnianym sosem. Chciałbym byśmy pamiętali, jaką tragedią to się wówczas skończyło. Ludzie, którzy przed wojną najgłośniej mówili o honorze, jak choćby szef dyplomacji Józef Beck, 17. dnia wojny uciekli do Rumunii. Okazali się największymi tchórzami, zostawiając kraj na pastwę losu.”

Radosław Sikorski (1963) polski polityk, dziennikarz

Źródło: Marionetki Rosji, „Gazeta Wyborcza”, 12–13 sierpnia 2017, s.8.

O losie , O wojnie , O ludziach

„Decyzja o powstaniu była zwyczajnie głupia. Zła, nierozważna, ze wszech miar krótkowzroczna. Mówię o decyzji. Nie o samej walce. Po prostu do tej walki nie powinno dojść. Mówię to jako długoletni wojskowy, sztabowiec i frontowiec. Nie powinniśmy zaczynać tej walki. Okazało się, że nasi dowódcy byli słabo wyszkoleni, militarnie nieprzygotowani do takiej roli. Do tego dochodzi coś, o czym dziś już możemy mówić. Góra AK to byli megalomani. (…) Powstanie wywołało kilku kompletnie niekompetentnych ludzi. Wbrew logice. I oni – jak ślepcy z obrazu – poprowadzili nas ku tragedii. Stało się z nimi coś arcypolskiego: oni oszaleli, zachłysnęli się Polską i oszaleli. Stracili zdolność racjonalnego myślenia. (…) Liderzy AK w sposób zupełnie nieodpowiedzialny, szafując życiem setek tysięcy ludzi, rzucili się w szalonej szarży z pięściami na wroga. I jeszcze dali rozkaz, abyśmy my to wykonali. Na tym polega ta tragedia.”

Stanisław Aronson (1925) oficer Armii Krajowej, izraelski wojskowy

Źródło: Emil Marat, Michał Wójcik, Stanisław Aronson: Góra AK to byli megalomani. Powstanie warszawskie wywołało kilku niekompetentnych ludzi. Wbrew logice http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,25026752,stanislaw-aronson-gora-ak-to-byli-megalomani-powstanie.html, wyborcza.pl, 29 lipca 2019.

O górach , O myślach , O myśleniu , O decyzjach

„Nikt nie miał pojęcia, że skończy się to taką tragedią i klęską. Nie aż taką! Że Warszawa zniknie, że 150 tys. ludzi zginie, że z dymem pójdą cała kultura, zabytki, biblioteki. Całe dziedzictwo. Tego ja przynajmniej nie potrafiłem sobie wyobrazić. Nikt nie potrafił.”

Stanisław Aronson (1925) oficer Armii Krajowej, izraelski wojskowy

Źródło: Emil Marat, Michał Wójcik, Stanisław Aronson: Góra AK to byli megalomani. Powstanie warszawskie wywołało kilku niekompetentnych ludzi. Wbrew logice http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,25026752,stanislaw-aronson-gora-ak-to-byli-megalomani-powstanie.html, wyborcza.pl, 29 lipca 2019.

O ludziach

„Przypomnę, kto jeździł i tam się nisko kłaniał w Moskwie, co się działo po tragedii smoleńskiej. Kto pozwolił na to, żeby Putin na Westerplatte w rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej mówił, że traktat wersalski był wielką krzywdą dla Niemiec.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o bezpodstawnych zarzutach Schetyny na konwencji PO.
Źródło: Schetyna twierdzi, że PiS jest "ambasadorem Putina". Jarosław Kaczyński odpowiada... https://niezalezna.pl/235428-schetyna-twierdzi-ze-pis-jest-ambasadorem-putina-jaroslaw-kaczynski-odpowiada, niezalezna.pl, 8 września 2018.

O wojnie

„Doszło do tragedii, w której mieliśmy do czynienia z jednej strony z bólem jednej, lepszej części narodu i eksplozję zła, nienawiści. Do dziś można powiedzieć te dwie siły, dwa żywioły ze sobą walczą.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o katastrofie lotniczej w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 i jej konsekwencjach.
Źródło: Jarosław Kaczyński: Po Smoleńsku mieliśmy ból lepszej części narodu i eksplozję zła, nienawiści http://www.rp.pl/Katastrofa-smolenska/170419920-Jaroslaw-Kaczynski-Po-Smolensku-mielismy-bol-lepszej-czesci-narodu-i-eksplozje-zla-nienawisci.html, rp.pl, 10 kwietnia 2017

O pewności siebie , O sile

„To był niesamowity sukces wojskowy, kiedy 30 tys. amatorów walczyło codziennie z zawodowym wojskiem mającym samoloty i artylerię. Armia Krajowa nie miała też pomocy Zachodu, na którą liczyła, mimo tego trzymali się do końca. Każdy wie, że nie tylko Powstanie Warszawskie, ale i cała historia Armii Krajowej skończyła się tragedią. Oni walczyli z Niemcami wojskowo, ale potem wpadli w pułapkę sojuszników. I znowu mało kto oczekiwał takiego zakończenia.”

Norman Davies (1939) brytyjski historyk

o powstaniu warszawskim i Armii Krajowej.
Źródło: Prof. Norman Davies: Armia Krajowa zdała egzamin wojskowy http://dzieje.pl/aktualnosci/prof-norman-davies-armia-krajowa-zdala-egzamin-wojskowy, dzieje.pl, 13 lutego 2012.

O sukcesie , O pomocy , O historii

„Zryw reformatorski w Polsce miał (…) - poza miastami pruskimi - charakter ruchu w zasadzie elitarnego, o ogromnym ładunku intelektualnym i emocjonalnym, o wielkim dorobku ogólnokulturalnym, bardzo wysoko ocenianym przez większość historyków. Tragedią jego było od początku właśnie niewątpliwe oderwanie od mas, w polskich warunkach groźniejsze niż gdzie indziej, gdzie autorytet i silna władza państwowa decydowały o sprawach religijnych w sposób o wiele bardziej bezwzględny.”

Jerzy Kłoczowski (1924–2017) historyk i polityk polski

Źródło: Dzieje chrześcijaństwa polskiego, wyd. uzupełnione, Warszawa 2007, s. 120.

O charakterze

„Widać również w Powstaniu Warszawskim – niesłychaną jedność społeczeństwa, zupełnie niebywałą. Mimo wszystkich tragedii, powstanie miało oparcie w ludności cywilnej – bez tego nie byłoby możliwe. A przecież to ci, którzy nie walczyli, cierpieli najbardziej – siedzenie w piwnicach było straszne. Do końca życia pozostanie mi w pamięci obraz, kiedy spotkaliśmy w nocy matkę z dziećmi, zagubioną zupełnie, ale jak zobaczyła powstańców, pierwsze jej słowa brzmiały, żebyśmy się trzymali, że musimy się wszyscy trzymać. Potem jej oczywiście pomogliśmy.”

Jerzy Kłoczowski (1924–2017) historyk i polityk polski

Źródło: Powstanie Warszawskie to jedność, obywatelskość i duch służby https://ekai.pl/powstanie-warszawskie-to-jednosc-obywatelskosc-i-duch-sluzby/, ekai.pl, 1 sierpnia 2017.

O matce , O cierpieniu , Obraz , O dzieciach

„No i zawsze po drodze było Niemcom i Żydom, oni zawsze w którychś momentach się porozumiewali i mimo, że tragedia ogromna podczas II wojny światowej, tylu Żydów było ofiarami tej wojny, a mimo woli współpracują i to dobrze z Niemcami i myślę, że wspólny biznes, wspólny interes jest po drodze Niemcom i Żydom. I wiadomo, że Unia Europejska jest sterowana przez loże masońskie (…), a interesy są takie, żeby umacniać jeden naród i drugi, czyli ogólnoświatowy naród żydowski i europejski niemiecki.”

Zygmunt Wrzodak (1959) polityk polski

wypowiedź telefoniczna na antenie Radia Maryja 15 kwietnia 2002.
Źródło: http://radiomaryja.pl.eu.org/nagrania/20020415-wrzodak/20020415-wrzodak.html

O wojnie , O myślach , O myśleniu , O biznesie

„Nie ma słów, które by mogły wyrazić nasze uczucia i podziw dla waszego bohaterstwa. Przeżywamy każdym tętnem krwi tragedię stolicy. Od początku robiliśmy i robimy wszystko, co w naszej mocy, by pomóc Wam w dostarczaniu broni. Wasze bezgraniczne poświęcenie i niespotykane w historii bohaterstwo stolicy musi wstrząsnąć sumieniami wszystkich uczciwych ludzi i narodów. W marszu naszym żołnierskim do Polski jesteście dla nas wzorem ducha. Wierzymy głęboko, że z Waszego poświęcenia oraz przelanej krwi żołnierskiej na wszystkich szlakach do Ojczyzny powstać musi Polska niepodzielna, naprawdę wolna, naprawdę niepodległa, taka, jaką w sercu ma każdy uczciwy Polak.”

Władysław Anders (1892–1970) polski generał

depesza do dowódcy AK gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”, Włochy, 31 sierpnia 1944.
Źródło: Andrzej Krzysztof Kunert, Rzeczpospolita Walcząca. Powstanie Warszawskie 1944, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1994, s. 221.

O ojczyźnie , O ludziach , O emocjach , O historii

„Przykład badania przyczyn katastrofy Boeinga na Ukrainie dobitnie wskazuje na to, że w sprawie katastrofy smoleńskiej można było działać znacznie sprawniej. Zdaję sobie sprawę z tego, że część opinii publicznej jest sprawą tragedii w Smoleńsku zmęczona, chciałaby jej zamknięcia. Bliscy ofiar z pewnością także tego potrzebują. Do tego jednak niezbędne jest wyjaśnienie przyczyn katastrofy, które jest utrudnione także z uwagi na to, że musimy mierzyć się z pokłosiem zaniechań z czasów rządów Donalda Tuska i Ewy Kopacz.”

Marta Kaczyńska (1980) polska prawniczka, adwokatka, córka Prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego i Marii Kaczyńskiej z d. Mackiewicz

o katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku i ekshumacjach ofiar.
Źródło: Marta Kaczyńska o Ewie Kopacz, ekshumacjach i 10/04: „To obraz makabryczny i niedopuszczalny w cywilizowanym świecie” https://wpolityce.pl/smolensk/342413-nasz-wywiad-marta-kaczynska-o-ewie-kopacz-ekshumacjach-i-1004-to-obraz-makabryczny-i-niedopuszczalny-w-cywilizowanym-swiecie, wpolityce.pl, 1 czerwca 2017.

O pewności siebie

„Nie widzę żadnych przeszkód, by ten dokument został ujawniony. Nie mam jednak pewności, czy ten dokument istnieje, czy przetrwał. Aneks z Raportu z weryfikacji WSI został przekazany na ręce prof. Lecha Kaczyńskiego. Po tragedii smoleńskiej wszystkie dokumenty po Lechu Kaczyńskim przejął Bronisław Komorowski. Nie wiemy, czy po przegranych wyborach prezydent Komorowski przekazał je swojemu następcy, czyli prezydentowi Andrzejowi Dudzie.”

Jan Olszewski (1930–2019) polski polityk prawicowy, premier III Rzeczypospolitej

w sprawie aneksu do raportu z likwidacji WSI.
Źródło: Jan Olszewski wspomina: „Tusk z KLD zaproponowali mi w 1992 roku swoje dalsze wsparcie, ale pod warunkiem, że zapewnimy im nietykalność…” http://wpolityce.pl/polityka/338295-jan-olszewski-wspomina-tusk-z-kld-zaproponowali-mi-w-1992-roku-swoje-dalsze-wsparcie-ale-pod-warunkiem-ze-zapewnimy-im-nietykalnosc

O pewności siebie

„Tę nienawiść, która zabiła Pawła, wzbudzano i podsycano, dyskwalifikując go moralnie. Tak przedstawiały go tak zwane media publiczne. Apeluję do rządzących, aby zerwali z tymi praktykami, wyciągnijmy wnioski z tej potwornej lekcji. Niech nigdy nie powtórzy się taka tragedia.”

Aleksander Hall (1953) polityk i historyk polski

o Pawle Adamowiczu
Źródło: Nieznaczna różnica w relacjach. TVP zamiast pokazywać wspólnotę sieje strach https://oko.press/nieznaczna-roznica-w-relacjach-tvp-zamiast-pokazywac-wspolnote-sieje-strach/#, oko.press, 19 stycznia 2019.

O zerwaniu , O nienawiści

„Nie ma żadnych wątpliwości, że za Holokaust byli odpowiedzialni Niemcy. Musimy jednak pamiętać, że wiele narodów współuczestniczyło w realizowaniu Holokaustu. W tym, o czym mówię z ubolewaniem, także naród polski. Przecież ile było wyroków wydanych przez AK na osoby, które ujawniały kryjówki dla Żydów. Te wyroki śmierci nie wzięły się znikąd. (…) odpowiedzialności za tragedię Żydów nie ponosi państwo polskie, bo ono zawsze potępiało Holokaust.(…) Nie możemy zapominać o tym, że wśród polskiego narodu także znajdowały się osoby, które najzwyczajniej w świecie popełniły zbrodnie, popełniły błędy. Tak samo, jak były takie osoby w narodzie słowackim, węgierskim, francuskim.”

Adam Bodnar (1977) polski prawnik

Źródło: Bodnar przeprasza za wypowiedź o Holokauście. „Ubolewam z powodu tego nieporozumienia” https://dorzeczy.pl/kraj/33091/Bodnar-Musimy-pamietac-ze-polski-narod-uczestniczyl-w-Holokauscie.html, dorzeczy.pl, 21 czerwca 2017.

O śmierci , O zapominaniu

„Tragedia smoleńska została nazwana przez premiera Tuska, tego samego dnia, największą tragedią Polski, Polaków po II wojnie światowej. Tak ją również odczułem i odczuwam do tej pory. A ponieważ długi czas razem z innymi Polakami byłem oszukiwany, wmawiano mi jakieś rzeczy nieprawdopodobne, wydawało mi się, że mam do czynienia z manipulacją, więc postanowiłem, że zrobię o tym film.”

Antoni Krauze (1940–2018) polski reżyser i scenarzysta filmowy

o powstaniu filmu Smoleńsk.
Źródło: Antoni Krauze: Szukałem szczęśliwego zakończenia "Smoleńska" http://www.rp.pl/Gdynia-2016-/160929814-Antoni-Krauze-Szukalem-szczesliwego-zakonczenia-Smolenska.html, rp.pl, 22 września 2016.

O wojnie , O czasie

„Tragedia smoleńska stała się najważniejszym wydarzeniem w III RP, najtragiczniejszą chwilą w polskiej historii od czasu II wojny światowej. Stała się wydarzeniem, które wpływa na los dzisiejszej Polski i życie Polaków w sposób niebywale silny; które nas podzieliło bardzo głęboko. Dlatego próba zmierzenia się z tym tematem jest nie tylko wielkim wyzwaniem, ale i obywatelskim obowiązkiem twórcy.”

Antoni Krauze (1940–2018) polski reżyser i scenarzysta filmowy

Źródło: Nie żyje Antoni Krauze. Był wybitnym reżyserem i scenarzystą. Twórcą filmu "Smoleńsk" https://wpolityce.pl/spoleczenstwo/381559-nie-zyje-antoni-krauze-byl-wybitnym-rezyserem-i-scenarzysta-tworca-filmu-smolensk, wpolityce.pl

O losie , O wojnie , O czasie , O życiu

„Ostatnie demonstracje uliczne to w ogóle coś niebywałego, te nieprawdopodobne napaści, wygrażania, okrzyki, że ktoś z posłów będzie wisiał czy będzie w więzieniu. Te pokłady nienawiści to moim zdaniem coś bardzo niebezpiecznego. Pamiętam to sprzed kilku lat, przypomina mi się Krakowskie Przedmieście i równie straszne pokłady nienawiści, które zakończyły się tragedią, mordem pana Rosiaka.”

Antoni Krauze (1940–2018) polski reżyser i scenarzysta filmowy

Źródło: Antoni Krauze o zmianach w Polsce: "Jestem szczęśliwy, bo od roku czuję się wreszcie obywatelem wolnego kraju" https://wpolityce.pl/polityka/320795-nasz-wywiad-antoni-krauze-o-zmianach-w-polsce-jestem-szczesliwy-bo-od-roku-czuje-sie-wreszcie-obywatelem-wolnego-kraju, wpolityce.pl, 24 grudnia 2016.

„Mam wielką satysfakcję, że ten film został jednak pokazany, mimo tylu trudności. Przez jakiś czas miałem bowiem wrażenie, że nigdy nie ujrzy światła dziennego. Choć od premiery miał dość krótkie życie w kinach, bo był w nich pokazywany jedynie przez 1,5 miesiąca to pozostanie jednak pewnym świadectwem. Myślę, że taka jest jego rola. Może jeszcze przy okazji użycia tematu tragedii smoleńskiej ktoś zdecyduje się go pokazać. Na razie w styczniu mają ukazać się płyty DVD i Blu-ray, więc w pewnym sensie nadal dla ludzi zainteresowanych tematyką będzie on istniał.”

Antoni Krauze (1940–2018) polski reżyser i scenarzysta filmowy

Źródło: Antoni Krauze o zmianach w Polsce: "Jestem szczęśliwy, bo od roku czuję się wreszcie obywatelem wolnego kraju" https://wpolityce.pl/polityka/320795-nasz-wywiad-antoni-krauze-o-zmianach-w-polsce-jestem-szczesliwy-bo-od-roku-czuje-sie-wreszcie-obywatelem-wolnego-kraju, wpolityce.pl, 24 grudnia 2016.

O myślach , O myśleniu , O wrażeniach , O życiu

„Byliśmy zgromadzeni w jednej dużej izbie. Gdzieś o 1 w nocy gen. Kleeberg odczytał nam ten rozkaz. Był to niezapomniany moment. Oficerowie, starzy pułkownicy mieli łzy w oczach. Trudno uwierzyć, że zaprawieni w walce żołnierze płakali. To była dla wszystkich wielka tragedia, stracona wolność, niepodległość. Byliśmy zawodowymi żołnierzami, to najtragiczniejsze, co może przeżyć żołnierz, mimo że zwyciężaliśmy Niemców, musieliśmy złożyć broń. Generał Kleeberg powiedział wówczas, że przydamy się jeszcze Polsce, a nie należy przelewać polskiej krwi nadaremnie. Dla niego to była najcięższa chwila.”

Zbigniew Ścibor-Rylski (1917–2018) Polski generał, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego

o odczytaniu ostatniego rozkazu generała Franciszka Kleeberga po bitwie pod Kockiem w 1939.
Źródło: Maria Poprawa, Wywiad-relacja z generałem Ścibor-Rylskim "Motylem" http://www.sppw1944.org/index.html?http://www.sppw1944.org/wywiady/scibor.html, sppw1944.org

O łzach , O wolności , O walce , O płaczu

„Tragedia, smutek i nędza. I głód, i brak światła i terror, bo wielu ludzi we Lwowie znalazło się takich, którzy nie mieli tam swoich domów, ani miejsca zamieszkania, ani rodzin, ani krewnych, byli to uchodźcy z zachodu, między innymi my w grupie pięciu kolegów. (…) A Rosjanie – to była czarna noc nad miastem.”

Józef Szajna (1922–2008) polski malarz, scenograf, reżyser

o przeprowadzce do Lwowa podczas okupacji w 1939.
Źródło: Józef Szajna. Zapiski ze współczesności http://ninateka.pl/audio/jozef-szajna-zapiski-ze-wspolczesnosci-1-10, ninateka.pl

O ludziach , O nocy , O zamieszkaniu , O smutku

„Im bardziej kochałam, tym więcej lękałam się: gdy słyszałam w nocy obce kroki, wstrzymywałam oddech. Zmieniałam się (sic!) w słuch. Wciąż ogarniał mnie strach, że mogą je wykryć i spalić w obozie zagłady, skąd wiatr przynosił mdły, słodkawy zapach spalanych ciał. Stałam się jedną nieustanną modlitwą. Słowa są za słabe, by oddać tragedię moich przeżyć. Dzisiaj wydaje mi się, że to, co się stało, jest snem.”

Julia Pępiak (1890–1971) polska Sprawiedliwa wśród Narodów Świata

o ratowaniu matki żydowskiej Salomei z jej córką Bronią przed Niemcami w pobliżu niemieckiego SS obozu zagłady w Bełżcu.
Źródło: Julia Pępiak uratowała Salomeę Helman i jej córeczkę http://pamiecitozsamosc.pl/julia-pepiak-uratowala-salomee-helman-i-jej-coreczke, pamiecitozsamosc.pl

Kochać się , O snach , O strachu

„Ale to, że to była tragedia, jest pewne i oczywiste. Bo jeśli jest inaczej, to nie rozumiem słowa tragedia. Dwieście tysięcy zabitych, miasto zniszczone i tak dalej – to nie jest tragedia? No to, co w takim razie jest tragedią? Dla mnie ktoś, kto neguje, że powstanie było tragedią i katastrofą, to zupełny osioł. (…) Ocalilibyśmy godność i bez powstania. A tak, owszem, godność zachowaliśmy, tylko potem zabrakło setek tysięcy ludzi, w tym moich najlepszych przyjaciół.”

Stanisław Likiernik (1923–2018) polski żołnierz, politolog

o powstaniu warszawskim.
Źródło: Zmarł Stanisław Likiernik https://wiadomosci.onet.pl/kraj/stanislaw-likiernik-nie-zyje/3sd8m23, onet.pl, 17 kwietnia 2018.

O ludziach , O zachowaniu

„Brak polsko-radzieckiej współpracy wojskowej oraz całkowite nieliczenie się dowództwa AK w czasie podejmowania decyzji z możliwością poniesienia klęski, uczyniły z powstania bezprzykładną tragedię narodową, której nikt nie jest w stanie usprawiedliwić. W wyniku walk Warszawa uległa zniszczeniu. Dla całego londyńskiego obozu upadek powstania był wielką polityczną, militarną i psychologiczną klęską, z której nigdy się nie podniósł.”

Jan Ciechanowski (1930–2016) polski historyk

Źródło: Jan M. Ciechanowski, Powstanie warszawskie, Londyn 1971, s. 378.

O współpracy , O decyzjach , O czasie

„W tamtym okresie Karol zaczął samego siebie pytać, dlaczego to wszystko zostało mu oszczędzone, dlaczego tylu bliskich mu ludzi straciło życie, a on nie. Początkowo pomyślał, iż życie zawdzięcza przeznaczeniu, szczęściu, a może po prostu przypadkowi. Później jednak przypomniał sobie, że w Bożych planach nic nie jest przypadkowe. W każdym razie zło, jakie przyniosła ze sobą wojna, oraz ogrom tragedii i cierpienia wielu milionów ludzi, naznaczały na zawsze życie Karola i wpłynęły na jego wybór.”

Gian Franco Svidercoschi (1936)

Historia Karola Wojtyły
Źródło: s. 132

O życiu , O cierpieniu , O wojnie , O ludziach