Cytaty o snach

strona 5

„Oto dziewiąta rano w Jeleniej Górze, dziewiąty dzień stycznia 2012 r.
Trochę śniegu z deszczem, szarego światła w chybocącym powietrzu.
Wszystko to za oknem w obojętnym śnie bogów i demonów. A tuż
Przede mną, po zwykłej stronie ludzkiej niemocy: na biurku zapalniczka,
Kubek z ciepłą herbatą, popielniczka, mały notes, łyżeczka, telefon.”

„Mógłbym umrzeć w katastrofie lotniczej. To byłaby dobra forma odejścia. Nie chcę umierać we śnie albo ze starości. Chcę poczuć, jak to jest.”

„Koniec miłości nie daje o sobie zapomnieć. Nawiedza snami. Nawiedza ciszą. Nawiedzani przez upiory, stajemy się jak one. Życie dopływa. Słabnie tętno. Nic cię nie rusza. Niektórzy to aprobują i twierdzą, że to leczy. To wcale nie leczy. Martwe ciało nie czuje bólu.”

„Po to jest sen – dla tej ciszy pośród burz bez świadomości i burzy i ciszy.
Bo sam odpoczynek bez snu, odpoczynek świadomy, świadomy zarazem i odpoczynku i problemów jest tylko odpoczynkiem, za to niczego nieświadomy, nieświadomy samego siebie, sen… Jest snem.


Cisza.

Najpiękniejszy jest sen.
Sen.
Sen.
Sen.”

„Człowiekowi osłoniętemu przed burzami tego świata, wydelikaconemu duchowo, wydaje się, że żyje. Potem czyta książkę (na przykład Kochanka lady Chatterley), wyjeżdża gdzieś albo porozmawia z Richardem i odkrywa, że wcale nie żyje, lecz pogrążony jest w śnie zimowym. Objawy hibernacji są łatwo wykrywalne – pierwszym jest niepokój. Drugi symptom (kiedy hibernacja staje się niebezpieczna i może skończyć się śmiercią), to brak przyjemności. Tylko tyle. Wygląda na niegroźną chorobę. Monotonia, nuda, śmierć. Miliony tak żyją (albo tak umierają), wcale o tym nie wiedząc. Pracują w biurach. Prowadzą samochody. Wyjeżdżają na pikniki z rodzinami. Wychowują dzieci. Potem, pod wpływem napotkanej osoby, książki, zasłyszanej piosenki, następuje jakaś terapia szokowa, to ich budzi i wybawia od śmierci. Niektórzy nigdy nie dochodzą do stanu świadomości. Przypominają ludzi, którzy w śniegu zasypiają na zawsze.”

„Pierwszy priorytet obrany serca bitem,
Chociaż inne perspektywy rozmyte,
To c. d. n., nie sen.
Wiem, że mam to we krwi jak tlen.”

„Przyjechałem tu, żeby wygrać. Dobrze, że to już koniec. Przez te dni byłem tak spięty, że prawie w ogóle nie mogłem spać. Brałem jakieś tabletki na sen, ale musiałem je odstawić, kiedy w III etapie zauważyłem, że psują mi koncentrację. Granie Chopina w Polsce to olbrzymia odpowiedzialność.”

„Od snów najpiękniejszych bezsenność cenniejsza (…).”

„Serce biło jej mocniej, ilekroć wspominała swój sen. To było takie cudowne, kochać i być kochaną. Po przebudzeniu czuła się zwyczajnie porzucona.”

„Po to masz ręce, by nie zaniedbywały
biednych głów, kiedy na raz obcy sen
im się przyśni, zupełnie jak nam
w nocy, kiedy jesteś już daleko od kina,
w którym wszystkie najgorsze sceny
nie idą na złomowisko, wręcz przeciwnie,
długo jeszcze rozkładają się po kątach
i sięgają po cudze. U nas jest inaczej,
nie potrzebujemy cudzego wymachiwania.”

„Na co komu dziś wczorajsza miłość?
Na co komu dziś wczorajszy sen?
Po co dalej pić to samo piwo,
kiedy czujesz, że uleciał gaz?”

„Nie duchem, lecz człowiekiem stworzył cię Bóg: nie myślą, ale ciałem masz kołatać w jego pierś. Mówić trzeba mową, którą zna i której słucha on, co myśli słońcem, ziemią, wszystkim, co jest. Ziemia jest większym duchem niż myśl nasza. Gwiazdy, słońca, to wszystko duchowie, i ciało nasze jest duch. Praca jest zaślubinami duchów. Człowiek nie pracujący obcym jest Bogu, chociażby się modlił i pościł. Myśl nie przeparta przez ciało, nie znana ciału, nie jest myślą. Snem jest i sennym rojeniem. (…) Człowiek musi sam dźwignąć siebie.”

„Liczy się tylko dzień dzisiejszy. Liczy się bycie tutaj. Ktoś powiedział mi kiedyś, że życie jest jedynie snem, a gdy umieramy, budzimy się z niego. Ale nie wierz w to. Liczy się tylko twoje życie, twoja rodzina, twoja przyszłość. Nie oddawaj ani jednej minuty, nikomu.”

„A potem dodał na pół do siebie:
– To dziwne, jak łatwo kobiety zasypiają. Myślę, że jest to jedna z przyczyn, dla których odegrały tak małą rolę w rozwoju naszego gatunku.(…)
– Najprawdopodobniej cały postęp świata zawdzięczamy ludziom, którzy nie mogli usnąć nocą i leżeli wpatrzeni w sufit, nawet jeśli był to strop pieczary, kiedy jeszcze nie było domów. Mężczyźni potrafią rozmyślać o czymś, czego jeszcze nie ma, a co chcieliby stworzyć. Kobiety – nie. Są zdeterminowane psychicznie swoją funkcją matek – opiekunek małych. To czyni je nadal bliskimi krewnymi innych zwierząt. Kierują się instynktem. Dlatego wolałbym zawsze mieć do czynienia w sprawach myśli z najgłupszym mężczyzną niż z najprzemyślniejszą kobietą. A jeśli chodzi o sen, znane są wypadki, kiedy kobieta po dokonaniu najohydniejszej zbrodni spokojnie zasypiała natychmiast, gdy tymczasem mężczyźni w tej samej sytuacji leżą zwykle ogarnięci wyrzutami sumienia lub – jeśli ich nie mają – zajęci gorączkowym przewidywaniem najbliższej przyszłości. Jest w kobietach coś przerażającego, Cyrilu, czego nie spotkasz u samic ryb, ptaków, owadów, a nawet u wyższych szczurów. To cywilizacja oddaliła je od nas, a największe osiągnięcia myśli ludzkiej, dokonane wyłącznie przez mężczyzn, oddaliły je od nas jeszcze bardziej.
– Spojrzał znowu w stronę wygaszonych okien.
Dobre i złe, piękne i brzydkie, uczciwe i zbrodnicze, wszystkie one potrafią spać bez względu na sytuację, do jakiej spokojnie doprowadziły, bo dobro, zło, szlachetność i zbrodnia są dla nich tylko rekwizytami, jak dobrze lub źle dobrane barwy sukni, szala czy torebki.”

„Zawód ten uprawia się dla ludzi, nie dla siebie. Jedyną rzeczą, dla któ­rej warto ten zawód uprawiać jest publiczność. Jedyny sen koszmarny, jaki miałem, był ten, że gram, a widownia składa się z samych krytyków.”

„Były dwie siostry: noc i śmierć,
Śmierć większa, a noc mniejsza.
Noc była piękna jak sen, a śmierć,
Śmierć była jeszcze piękniejsza”

„Morze tak oddycha
przez sen, jak dzieci moje.”

„Marzenia nie umierają. Już myślisz, że są martwe, a one tylko zapadły w sen zimowy jak wielki stary niedźwiedź. A gdy takie marzenie drzemie dłuższy czas, niedźwiedź budzi się głodny i zły.”

„Bądź pozdrowiona, słodka apokalipso, nowa katastrofo,
której nie rozumiałem; nie wiedziałem, skąd przychodzisz,
skoro nie strajki ani krach na giełdzie, ani wojna
były twoją przyczyną. Nie miałem snów proroczych,
obudziłem się w świetle czerwca i wiedziałem, że euro
spada – na łeb, na szyję. Że spadało, zanim pojawiły się
jego szeleszczące, fioletowe, żółte, czerwone budowle
i style. Spadało, bo powstał nowy świat i zechciał
wyrugować resztki starego, a ten odgryzał się, nawet
wtedy, gdy nie znajdował sił ni chęci.”

„Mity są społecznym snem, a sny – osobistym mitem.”

„W moim ulubionym śnie jest ciemno. Ktoś za mną idzie. Nie wiem, czemu boję się. Wtedy nagle unoszę się daleko. Jak się czuję? Jakbym pływała w powietrzu. Wolna, lekka, nikt nie może mnie dogonić, nikt nie może mnie dotknąć. To cudowne uczucie. Jednak ten sen trochę mnie niepokoi. Co chce mi powiedzieć i co znaczy? Że czasami chce uciec od prawdziwego życia? Ale uciec przed czym? Przed sukcesem? Przed presją show businessu? Nie. Rozkoszuję się każdą sekundą mojej sławy. Jeśli mogłabym zacząć moje życie od nowa, nie zmieniłabym ani jednej rzeczy. Nawet gdy byłam mała dziewczynką, wiedziałam, że chcę być sławna. Pracowałam, żeby spełnić to marzenie, pracowałam ciężko – naprawdę ciężko. Brałam lekcje śpiewu, występowałam w szkolnych przedstawieniach. Robiłam wszystko, by być dobrą artystką, ponieważ ładna buzia nie czyni cię gwiazdą, czy to w muzyce czy w filmie.”

„Dobranoc, o słodka ma miłości
niech ześlą ci spokojne sny
Niebiescy aniołowie, pozwól im strzec,
By łagodny sen otulił cię delikatnie.”

„Miłość, sen i śmierć nadchodzą pomału
Schwyć mnie za włosy i mocno pocałuj.”

„Gdy umarła, jej krewni powiedzieli mi, że w ostatnich miesiącach jej życia charakter jakby od niej odpadał kawałek po kawałku, aż w końcu dziewczyna powróciła do stanu dwuletniego dziecka i tak zapadła w swój ostatni sen.”

„We śnie nigdy się nie słyszy, tylko po prostu wie się, co słychać.”

„Jak ich było pięćdziesięciu, wszyscy byli poetami i każdy wypowie wiersz na cześć profesora R. (który dyskretnie i z taktem dawał do zrozumienia, że mniejsza o niego, poezja grunt). Zawezwałem wtedy kelnera aby mi dostarczył dwóch butelek wina, jedną białego, drugą czerwonego, i obie zacząłem doić! Tymczasem poeci recytowali, R. promieniał, anielskość parowała wraz ze wszystkimi cnotami praktykowanymi w takich wypadkach - skromność, dyskrecja, ale i szlachetność, z uczuciem, z sercem, wszystko było jak wyjęte z najsłodszych snów poetyckich starej ciotki: "piękne" i "czyste". Gdy skończył poeta, ściskano mu dłoń, wołano "brawo!". Ale kiedy na koniec tłusta pindula, niecierpliwie oczekująca swojej kolei, zerwała się rzucając biustem na prawo i lewo, machając rękami, wytoczyła z siebie nowe pęki rymowanych szlachetności, ja mając we wnętrzu czerwone z białym nie wytrzymałem, parsknąłem w plecy Dipie, który też parsknął, ale, że to nie miał komu wsadzić w plecy twarz, parsknął i ryknął twarzą całemu zgromadzeniu!

Zgorszenie. Spojrzenia. Ale oto wstaje czcigodny laureat i kropi: że nie zasłużył sobie, chociaż może i zasłużył, ale raczej nie zasłużył, acz cokolwiek może zasłużył… Wzruszenie. Oklaski. Anioł-prezes-poeta dziękuje i zagrzewa… Atmosfera staje się tak wzniosła i słodka, że Dipi i ja dajemy drała najbliższymi drzwiami, zataczają się, pijani w pestkę, w pędzel, w sztok i w kitę!”

„Musieliśmy kupić nowe papierosy, bo stare całkiem rozmiękły. Tutaj było sucho, ciepło i wirował kurz. Płaszcze powiesiliśmy na wieszaku obok kaloryfera. Wypiliśmy i zamówiliśmy jeszcze. Minione godziny odsuwały się jak sen. Grająca szafa w rogu wciąż odgrywała tę samą melodię. W głębi siedział męzczyzna z żółtym psem. Ściany miały ciemnoczerwony kolor. Złote kinkiety z plastyku ledwo rozpraszały mrok. Nasz stolik lekko się chwiał. Zamówiliśmy jeszcze po ciastku, bo nic innego nie było.”

„Od pierwszego Adama, który ujrzał noc,
I dzień, i kształt swojej dłoni,
Ludzie snuli opowieści i utrwalali
W kamieniu, w metalu czy na pergaminie
To wszystko, co zawiera ziemia czy co tworzy sen.
Oto ich dzieło: Biblioteka.
Powiadają, że liczba jej woluminów
Przekracza liczbę ciał niebieskich
Czy ziaren piasku na pustyni. Człowiek,
Co chce ją wyczerpać,
Traci rozum i zuchwałe oczy.
Zawarta jest tu rozległa pamięć wieków
Minionych, miecze i bohaterowie,
Lakoniczne symbole algebry,
Wiedza, co sonduje planety
Rządzące przeznaczeniem,
Moce ziół i talizmanów ze słoniowej kości,
Wiersz, w którym trwa pieszczota,
Nauka, co rozszyfrowuje samotny
Labirynt Boga - teologia,
Alchemia, która w błocie szuka złota,
I formy wyobrażeń bałwochwalcy.
Niewierni twierdzą, że gdyby spłonęła,
Spłonęłaby historia. Lecz się mylą.
Te nieskończone księgi zostały spłodzone
Przez ludzką bezsenność. Jeśliby z nich wszystkich
Nie ocalała ani jedna, bezsenność
Spłodzi na nowo każdy wers i każdą kartę,
Wszystkie prace i każdą miłość Heraklesa,
Każdą lekcję każdego manuskryptu.
Teraz, w pierwszym stuleciu Hidżry,
Ja, ów Omar, co ujarzmił Persów
I narzuca Islam kuli ziemskiej,
Rozkazuję żołnierzom, by zniszczyli ogniem
Rozległą Bibliotekę,
Co nie zginie. Niech będzie pochwalony
Bóg, który nie śpi, i Muhammad, Prorok.”

„Teraźniejsza myśl francuska o śmierci jest dla mnie wyjątkowo sztuczna, jak z resztą wszystkie inne mementa mori. Stanowią one jeden przykład więcej, jak dalece myśli nasze są nam obce. To wałkowanie śmierci wykazuje jedynie, że nie jesteśmy w stanie jej zasymilować; albowiem ona - gdybyśmy naprawdę wyczuli jej obecność - musiałaby odebrać nam sen i apetyt; ale nie przeszkadza nam nawet w chodzeniu do kina.”

„I chociaż o miłości mojej nic powiedzieć nie mogę -
chociaż nic nie mówię o twych włosach, ustach, oczach -
jednak twarz twoja, której strzegę w duszy,
brzmienie twego głosu, które trwa w moim mózgu,
dni września, świtające w mych snach,
nadają kształt i barwę moim słowom, zdaniom,
o czymkolwiek mówię, cokolwiek wypowiadam.”

„A ty? Ty nie miewasz już snów?
- Miewam - powiedział z goryczą. - Ale od przekroczenia Jarugi bardzo rzadko. I w ogóle ich nie pamiętam po przebudzeniu. Coś się we mnie skończyło, Cahir. Coś się wypaliło. Coś się we mnie urwało…
- To nic, Geralt. Ja będę śnił za nas obu.”

„Kocham i szanuję sen. Czczę głęboką, słodką, krzepiącą rozkosz, jaką daje.”

„Sen jest najlepszym przyjacielem człowieka.”

„Wymarzone, ukochane głosy
tych, co umarli, albo tych, co dla nas
tak są straceni, jak umarli.

Czasem do nas przemawiają w snach
czasem je w zadumaniu słyszy umysł.

A z ich brzmieniem powraca na chwilę
dźwięki najpierwszej naszego życia poezji,
jak muzyka, która nocą, gdzieś w dali, dogasa.”

„Chyba prawie każdy z nas czuwał kiedyś przed wschodem słońca, już to po jednej z
owych bezsennych nocy, przyprawiającej nas niemal o zakochanie się w śmierci, już to po
jednej z owych nocy lęku i szpetnych uciech, gdy przez komórki mózgu przeciągają
majaki, potworniejsze jeszcze od rzeczywistości, a ożywione tym intensywnym życiem
utajonym we wszelkiej groteskowości, które nadaje również gotykowi trwałą siłę życiową,
gdyż sztuka ta wydaje się przede wszystkim sztuką tych, których dusze zasępia choroba
marzenia. Z wolna białe palce wsuwają się przez firanki i zdają się drżeć. Niby czarne,
fantastyczne postacie - nieme cienie pełzają po kątach pokoju i tam się układają. Na
dworze słychać szelest ptaków w listowiu lub kroki ludzi idących do roboty albo jęki i
westchnienia wiatru, który zlatuje ze wzgórza i okrąża cichy dom, jakby się bał zbudzić
śpiącego, a jednak musiał odwołać sen z jego fioletowej jaskini. Zasłona po zasłonie z
cienkiej przejrzystej gazy z wolna się podnosi, rzeczy odzyskują kształty i barwy i
widzimy, jak nadchodzący dzień oddaje światu dawne jego oblicze. Blade zwierciadła
znów otrzymują swe życie odtwórcze. Wygasłe świece stoją, gdzie je pozostawiliśmy, a
obok nich leży na wpół rozcięta książka, którą czytaliśmy, lub drutem opleciony kwiat,
który nosiliśmy na balu, albo list, który obawialiśmy się przeczytać lub czytaliśmy zbyt
często. Wszystko wydaje się nie zmienione. Ze złudnych cieni nocy wyłania się
prawdziwe, znane nam życie. Musimy je podjąć, gdzie zostało przerwane, i ogarnia nas
uczucie straszne - uczucie konieczności zmuszającej do ciągłego zużywania sił w nużącym
kole codziennych wydarzeń lub też porywa nas dzika tęsknota, by pewnego poranka oczy
nasze otworzyły się na świat, co w mroku na nowo został stworzony ku naszej radości, na
świat, w którym rzeczy mają barwy i kształty nowe albo zmienione lub też kryją w sobie
nowe tajemnice; na świat, w którym przeszłość nie zajmowałaby wcale miejsce albo
bardzo mało, a w każdym razie nie w świadomej formie powinności czy skruchy, bo
nawet wspomnienie radości posiada swą gorycz jak wspomnienie rozkoszy - swój ból.”

„Czy czujesz kiedykolwiek, że całe Twoje życie jest bezużyteczne - przemija we śnie, w który co jakiś czas przychodzą i bodą te brutalne bizony?”

„Że będzie sławny, o tym wiedziano już w szkole:
Dla współuczniów był więcej niż zwykłym kolegą;
Więc cel sobie wytyczył i wytężał wolę,
Młodzieńcze lata spędził w znoju i mozole;
"Co z tego? - duch Platona zaśpiewał. - Co z tego?"

Książki, które napisał, znikały spod lady,
Po iluś latach zdobył bez trudu większego
Dość pieniędzy, by co dzień móc jadać obiady,
I przyjaciół w potrzebie nie skąpiących rady;
"Co z tego? - duch Platona zaśpiewał. - Co z tego?"

Spełnił mu się nareszcie każdy sen szczęśliwy -
Miał żonę, córkę, syna, dom i ptaków świergot
W ogródku, gdzie mógł sadzić kapustę i śliwy,
Wokół siebie - poetów orszak hałaśliwy;
"Co z tego? - duch Platona zaśpiewał. - Co z tego?"

"Spełniłem swe zadanie - pomyślał na starość. -
Zgodnie z dziecinnym planem całe życie zbiegło;
Choć głupcy się wściekali, wykazałem stałość
I w czymś tam osiągnąłem przecież doskonałość";
Ale duch jeszcze głośniej zaśpiewał: "Co z tego?”

„U Kleista czytamy, że świata nie można doświadczyć ani poprzez wiedzę, ani poprzez czucie. Że wszystko w nim jest skazane na siebie nawzajem w całkowitej bezbronności i wydane sobie wzajemnie na pastwę. Że samo wybiera, co z zewnętrznego świata zostanie wewnątrz, w głowie. Że śpi na stojąco i we śnie nieustannie wsłuchuje się w siebie. Tak intensywnie, że ulega się temu. Obojętnie, czy tego, co składa się na życie, doświadczamy przez siebie czy przez innych, czy zatrzymujemy to dla siebie jako milczenie, czy wysyłamy z głowy w świat jako zdanie, życie zawsze oddala się od punktu wyjścia, nie może zrealizować własnego zamiaru. Nie sposób przeniknąć tego, co składa się na nie. Istnieją tylko kruche konstrukcje chwil. I próby ułożenia sobie wszystkiego w głowie, które zostają unieważnione tuż przed kolejnym krokiem”

„Ciotka pałała świętym oburzeniem, jakby przegoniono ją przez instytut pornograficzny.

Gdy umarła, jej krewni powiedzieli mi, że w ostatnich miesiącach jej życia charakter jakby od niej odpadał kawałek po kawałku, aż w końcu dziewczyna powróciła do stanu dwuletniego dziecka i tak zapadła w swój ostatni sen.

Popadłbym w znany błąd autobiografów, który polega na tym, że albo snują iluzje, jak to być powinno, albo kreślą jakąś apologia pro vita sua. A przecież człowiek jest zdarzeniem, nie może ocenić samego siebie, lecz raczej - for better or worse - podlega osądowi innych.”

„Lubię mówić. Powiem więcej: lubię używać słów. Słowa są dla mnie czymś namacalnym, są syrenami, ucieleśnionymi zmysłami. Może dlatego, że rzeczywista zmysłowość nie budzi we mnie żadnego zainteresowania - nawet w myśli czy we śnie - moje pożądanie dotyczy tego, co we mnie tworzy rytmy słowne czy słucha cudzych rytmów. Wzruszam się, gdy coś jest dobrze powiedziane. Jakaś stronica Fialha czy Chateaubrianda powoduje, iż krew żywiej płynie w mych żyłach, że pełen podniecenia odczuwam niewypowiedzianą rozkosz. Jakaś stronica Vieiry, w swej zimnej doskonałości składniowej struktury, powoduje, iż drżę niczym gałąź poruszana wiatrem.”

„Zwróciłem się więc wprost do niego i z pasją czyniłem mu jakieś wyrzuty niepojęte, wsiadłem na niego ostro, wdałem się w jakąś potężną polemikę poza granicami sensu, gdzieś w absurdzie, to zaś grążyło się w nim, jak w poduszce, powoli obie głowy nasze ogarnął sen i pierwszy zasnął Berlevi, ja zaraz potem, prawie jak po wódce w knajpie, gdy się gada żeby gadać w słodki odurzeniu, było nie było, jeszcze kieliszeczek, co tam, która godzina, jeszcze go raz!… Jeszcze jednego! Bo, uważa pan, tylko dopodskóna kwietyzacja aglomeracji ujętej antropoidalnie nalej przepij wypij co już trzecia chodźmy zaraz surrealizm socjologii ta butelka szpulka no to jeszcze go za-s-y-mi-lo-wać tee ciee sznaps sznaps sznaps.”

„Istnieje w świecie komunikacja duchów ludzkich. Tyle razy w ciągu swego więzienia modliłem się za Bolesława Bieruta. Może ta modlitwa nas związała tak, że przyszedł po pomoc. Oglądałem się za nim we śnie – i nie zapomnę o pomocy modlitwy. Może wszyscy o nim zapomną rychło, może się go wkrótce wyrzekną, jak dziś wyrzekają się Stalina – ale ja tego nie uczynię. Tego wymaga ode mnie moje chrześcijaństwo.”

„Wbrew pozorom u nas pełno jest zdolnych, bezrobotnych chłopaków po podstawówce, którzy tylko czekają, żeby przyszła jakaś Partia i spełniła ich marzenia o dobrze płatnej pracy lżejszej niż sen. Żeby zdobyć taką pracę, dadzą po ryju komu trzeba i pomaszerują w każdym marszu, w krórym strzela się z biało-czerwonej magnezji.”

„Kobiety/mężczyźni z naszych snów nie dają nam spać.”

„Śruba, przykręcona we śnie, nie zmieni sytuacji, jaka panuje na jawie.”

„Senat I kadencji opracował projekt Konstytucji, który uwzględniał oparcie organizacji społeczeństwa i państwa na stałych i obiektywnych wartościach. Jego autorami byli m. in. sen. Alicja Grześkowiak i sen. Jerzy Stępień. Niestety ten projekt, ze względu na swoją wymowę nie zyskał szerszego rozgłosu, nie został nawet skierowany do dalszych prac legislacyjnych.”

„To było jak sen. Słuchałem jej wokalu w studio nagraniowym – piękne doświadczenie. Jej głos i moc, jej interpretacja – wszystko było genialne. Jest profesjonalistką, dba o punktualność.”

„Dwadzieścia miesięcy leczyłem rany na całym ciele. Nie tylko rany. Prześladowały mnie obrazy przeżytej grozy. Na jawie i we śnie słyszałem jęki męczonych ofiar. I wołania dzieci. I warkot motoru. Nie mogłem wydrzeć z wyobraźni zbrodniczej gęby każdego gestapowca.”

„Im bardziej kochałam, tym więcej lękałam się: gdy słyszałam w nocy obce kroki, wstrzymywałam oddech. Zmieniałam się (sic!) w słuch. Wciąż ogarniał mnie strach, że mogą je wykryć i spalić w obozie zagłady, skąd wiatr przynosił mdły, słodkawy zapach spalanych ciał. Stałam się jedną nieustanną modlitwą. Słowa są za słabe, by oddać tragedię moich przeżyć. Dzisiaj wydaje mi się, że to, co się stało, jest snem.”

„Komuniści po wojnie prawie całkowicie spełnili wyśniony od dawna sen endeków, odcięli wschód i przesuwając nas na zachód uczynili ten kraj niemal monoetnicznym i monoreligijnym. Korzenie naszej kultury, a zatem i kuchni, tkwią jednak w I Rzeczypospolitej, która była krajem wielokulturowym, wieloreligijnym, wieloetnicznym, krajem, który do czasu Konstytucji 3 maja był unią dwupaństwową. A na dodatek, kiedy rodziła się nowoczesna kuchnia, czyli w XIX wieku, ten kraj był pod zaborami.”

„Zmęczenie przemoże najgorszy niepokój, a sen w najgorszej męce bywa ulgą.”

„W papieskiej sypialni znajdowała się mała figurka Matki Bożej z Fatimy. Nie była tylko ozdobą, ale znakiem łączności między miejscem objawień i symbolem wdzięczności. Zawsze przed snem, papież oddawał cześć Matce Bożej, całując jej dłonie.”

„Pracodawcy dadzą czas na jedzenie, czas na sen; obawiają się czasu na myślenie.”

„Najmilszą rzeczą dla mnie jest sen, przynajmniej mogę w nim śnić.”