Cytaty na temat kapitalista (67 cytatów)

„Kapitaliści sprzedadzą nam sznurek, na którym ich powiesimy.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Inne cytaty
Źródło: Tadeusz Gospodarek, Aspekty złożoności i filozofii nauki w zarządzaniu, 2012, s. 175.

O nauce

„„Jakobini” XX wieku nie skazaliby na gilotynę tych kapitalistów – podążać za dobrym przykładem nie znaczy kopiować go. Wystarczyłoby aresztować od pięćdziesięciu do stu magnatów finansowych i grubych ryb, głównych rycerzy defraudacji i kradzieży za pomocą banków. Wystarczyłoby aresztować ich na kilka tygodni, aby ujawnić ich oszustwa i pokazać wszystkim wyzyskiwanym ludziom „kto potrzebuje wojny”. Po ukazaniu oszustw bankowych magnatów, moglibyśmy ich wypuścić, aby banki, kapitalistyczne syndykaty i wszyscy ich zleceniobiorcy „pracowali” dla rządu pod kontrolą robotników.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Źródło: Wrogowie ludu, 1917

O wojnie , O ludziach , O wieku , O pomocy

„Niezbędna jest bezzwłoczna nacjonalizacja banków i instytucji ubezpieczeniowych, jak również ważniejszych gałęzi przemysłu (…) wraz z bezwarunkowym zniesieniem tajemnicy handlowej i z ustanowieniem stałego nadzoru ze strony robotników i chłopów nad znikomą garstką kapitalistów bogacących się na dostawach skarbowych i uchylających od obowiązku składania sprawozdań i od sprawiedliwego opodatkowania ich zysków i majątków.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Zadania rewolucji
Źródło: s. 11

„Ludzie dzielą się na kapitalistów i socjalistów. Jedni i drudzy potrzebują pieniędzy. Różnią ich tylko metody zdobywania. Jeżeli kapitalista potrzebuje pieniędzy, ostro zabiera się do pracy. Jeżeli socjalista potrzebuje pieniędzy, rzuca robotę i innych namawia, by poszli w jego ślady.”

Wiktor Suworow (1947) pisarz rosyjski

Akwarium

O ludziach

„Od co najmniej 15 lat głoszę, że kapitalizm nie wytrzyma rozpoczętego stulecia. Banki wyszły poza swoją tradycyjną rolę. Dziś źle działają. Bankierzy biorą wielkie pieniądze, a co gorsza nikt nie kontroluje ile tych pieniędzy biorą i dlaczego. Kapitaliści zwalniają ludzi. To nie ma szans na przetrwanie.”

Lech Wałęsa (1943) polski polityk i działacz związkowy, przywódca Solidarności, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, były prezydent Pol…

Źródło: rozmowa Anity Sobczak, Kapitalizm zapomniał o człowieku, wp.pl, 19 października 2011 http://media.wp.pl/kat,1022941,wid,13908597,wiadomosc.html

O pieniądzach , O ludziach

„Istota problemów z kapitalistycznym rynkiem bierze się z tego, że podczas gdy większość może zaoferować sprzedaż jedynie własnej pracy, mała grupa kapitalistów jest bardzo obficie wynagradzana nie za pracę, ale za własność. Na dodatek, im większy kapitał, tym łatwiejsze jego rozmnożenie, które skutkuje koncentracją majątku w rękach bardzo niewielkiej grupy kosztem całej reszty. Na ten argument obrońcy kapitalizmu odpowiadają zazwyczaj, że „kapitalista dorobił się majątku uczciwą pracą, więc ma teraz prawo czerpać z niego zyski”. Karierę od pucybuta zaczynało jednak niewielu, a dziedziczenie i darowizny sprawiają sporo kłopotów naszej moralnej intuicji. Zazwyczaj wydaje się nam, że ktoś, kto uczciwie zdobył swój majątek, ma prawo swobodnie nim dysponować, a więc również przekazać ten majątek komu tylko zechce. Jednak z drugiej strony istnienie żyjących w nędzy ciężko pracujących ludzi obok dzieci bogaczy, którym życie upływa na zabawie, nie wydaje się zwycięstwem sprawiedliwości.”

Gerald Cohen (1941–2009)

Źródło: Przeciwko kapitalizmowi, wykład w Channel 4, 12 lutego 1986

O życiu , O dzieciach , O ludziach , O sprawiedliwości

„Socjalizm europejski jest płodem rewolucji agrarnej i postępującej za nią rewolucji przemysłowej. Rewolucja agrarna stworzyła posiadaczy ziemi oraz bezrolne masy. Rewolucja przemysłowa stworzyła współczesnych kapitalistów i przemysłowy proletariat.”

Julius Nyerere (1922–1999) polityk tanzański

Ujamaa – An African Socialism (1962)

„Pytał mnie pan, jaki wpływ wywarła na mnie Łódź – większy wpływ wywarł chyba właśnie handel zagraniczny. W handlu nie ma miejsca na ideologie i szowinizmy – tutaj Arab musi się dogadać z Żydem, komunista z kapitalistą. Podpisanie kontraktu nigdy nie wyglądało tak, że siedzą naprzeciwko dwie ponure grupy w garniturach. Tak wyglądały najwyżej negocjacje ze Związkiem Radzieckim w ramach RWPG. Kontrakty często zawierało się podczas kolacji, na nieformalnych spotkaniach. Trzeba było umieć zrobić dobre wrażenie, uśmiechnąć się, opowiedzieć dowcip, pogadać o sztuce, łowiectwie, hazardzie i kobietach, myśleć pozytywnie. A wszystkie swoje urazy i uprzedzenia zostawiało się w domu.”

Andrzej Sapkowski (1948) polski pisarz

Wywiady i spotkania
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, maj 2002

O kobietach , O domu , O myślach , O wrażeniach

„Patrzy na naszą odbudowę proletariat całego świata. I jak patrzy! Całkiem dla kapitalistów niebezpiecznie…
Istotnie. Kapitaliści nie wytrzymali. Nie wytrzymali siły tego przykładu, najbardziej niebezpiecznego dla ich kapitalistycznych zysków i interesów.”

Janina Broniewska (1904–1981) polska pisarka

O człowieku który się kulom nie kłaniał
Źródło: wyd. MON, Warszawa 1960, s. 56–57.

O sile

„Robotnicy, chłopi, pracownicy umysłowi! W dniu święta 1 maja myśli i uczucia nasze biegną do Polskiej Partii Socjalistycznej, do jej dorobku i do jej zawsze żywej ideologii i programu. Nasze święto majowe i nasz bojowy znak czerwonego sztandaru przywłaszczyła sobie PZPR, ale nie ona nauczyła proletariat polski prowadzić walkę o socjalizm, o ustrój wolności człowieka, wolności narodowej, wolności pracy i sprawiedliwości społecznej. Tę walkę podjęła w roku 1892 Polska Partia Socjalistyczna. Podjęła ją przeciwko klasom posiadającym, obcym i rodzimym kapitalistom i obszarnikom, przeciwko wstecznictwu wszelkiego rodzaju, przeciwko trzem mocarstwom zaborczym: Rosji, Niemcom i Austrii. Wszystko, co sobie polska, klasa robotnicza wywalczyła i zdobyła aż po rok 1939, pozostaje na zawsze związane z tymi trzema literami PPS.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Na 1 Maja 1970 roku, w: Adam Ciołkosz. Polityk – pisarz – historyk socjalizmu, praca zbiorowa, red. Józef Żmigrodzki, Londyn 1972 http://lewicowo.pl/na-1-maja-1970-roku/.

O sprawiedliwości , O emocjach , O myślach , O wolności

„Powikłane i tajemnicze są „interesy” kapitalistów całego świata. Ich przecie nie obowiązują żadne kordony graniczne, gdy chodzi o wspólny zysk w kopalniach, w fabrykach broni, w bankach międzynarodowych. Wtedy się pogodzą zawsze, jakim by nie mówili językiem.”

Janina Broniewska (1904–1981) polska pisarka

O człowieku który się kulom nie kłaniał
Źródło: wyd. MON, Warszawa 1960, s. 88.

„Socjalizm nie ma nic wspólnego z rasą ani z narodowością. Każdy wie, że również w kapitalistycznych krajach są socjaliści. Często tacy socjaliści, sfrustrowani stosunkami panującymi w ich kapitalistycznej ojczyźnie, przyjeżdżają pracować do nowo wyzwolonych, zaczynają budować socjalizm krajów – takich jak Tanzania. Wiadomo również, że w krajach komunistycznych żyją sfrustrowani kapitaliści i takich sfrustrowanych kapitalistów będziemy mieć niedługo także w Tanzanii.”

Julius Nyerere (1922–1999) polityk tanzański

Socjalizm jest przeciw rasizmowi

O ojczyźnie

„Jeżeli kryzysy odsłoniły niezdolność burżuazji do dalszego zarządzania nowoczesnymi siłami wytwórczymi, to przekształcenie wielkich przedsiębiorstw produkcyjnych i komunikacyjnych w spółki akcyjne i we własność państwową dowodzi zbędności burżuazji w realizacji tego procesu. Wszystkie społeczne funkcje kapitalisty wykonują odtąd płatni urzędnicy. Kapitalista nie pełni już żadnej funkcji społecznej prócz zgarniania dochodów, obcinania kuponów i gry na giełdzie, gdzie rozmaici kapitaliści odbierają sobie wzajemnie swoje kapitały. Jeżeli przedtem kapitalistyczny sposób produkcji rugował robotników, to teraz ruguje kapitalistów i odsyła ich, zupełnie tak samo jak robotników, do szeregów ludzi zbędnych, choć na razie jeszcze nie do rezerwowej armii przemysłu.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O ludziach , O sile

„Do hasła „Proletariusze wszystkich krajów łączcie się” trzeba dodać: „Kapitaliści z całego świata stańcie się społecznie wrażliwi.””

Cristina Fernández de Kirchner (1953)

Źródło: newsweek.pl http://www.newsweek.pl/artykuly/wydanie/1087/zadna-z-niej-evita!,39738,2

„(…) nie jest prawdą, że kapitał jest synonimem pieniądza. Przed odkryciem metali szlachetnych na świecie byli kapitaliści, i ośmielam się nawet powiedzieć, że wówczas, tak samo jak i dzisiaj, każdy człowiek w pewnym stopniu był kapitalistą.
Cóż to takiego kapitał? Składa się on z trzech rzeczy, są to:
1. Materiały, na których ludzie pracują (kiedy mają już wartość, jaką nadał im ludzki wysiłek, przynosząc tym samym prawo do wynagrodzenia): wełna, len, skóra, jedwab, drewno itd.
2. Narzędzia, które ludzie wykorzystują do pracy: przyrządy, maszyny, statki, powozy itd.
3. Zapasy, które zużywają przez cały okres trwania pracy: żywność, tworzywa, domy itd.”

Frédéric Bastiat (1801–1850) francuski ekonomista

Kapitał i zysk z kapitału
Źródło: s. 155

O ludziach , O wysiłku

„Wywłaszczeni kapitaliści są ludźmi w największym stopniu i bezpośrednio odpowiedzialnymi za to, co stało się w Nikaragui, bo to oni sprowadzili jankesowskich najemników na narodowe terytorium.”

Augusto Sandino (1895–1934)

uzasadniając uzyskiwanie przez partyzantkę zasobów materialnych nieodzownych do prowadzenia walki zbrojnej i zapewnienia bojownikom środków do utrzymania poprzez ekspropriacje wielkich posiadaczy.
Źródło: Zbigniew Marcin Kowalewski, Guerilla latyno-amerykańska, op. cit., s. 35.

O walce

„Ponieważ w Polsce, poza ONR-em i Falangą (nie licząc szeregu ludzi spośród Stronnictwa Narodowego), „konsekwentne” teorie rasistowskie na modłę hitlerowskich ustaw norymberskich nie istniały — można by zatem na tej podstawie twierdzić, że antysemityzmu w Polsce nie było. Polacy nic występowali przeciwko Żydom „dlatego, że są Żydami”, ale dlatego, że Żydzi są brudni, chciwi, kłamią, mają pejsy, mówią żargonem, nie chcą się asymilować, a także dlatego, że się asymilują, przestają mówić żargonem, są elegancko ubrani, chcą być Polakami. Dlatego, że są niekulturalni i dlatego, że są za bardzo kulturalni. Dlatego, że są przesądni, zacofani i ciemni, i dlatego, że są piekielnie zdolni, postępowi i ambitni. Dlatego, że mają długie garbate nosy i dlatego, że nieraz nie można ich odróżnić od „czystych Polaków”. Dlatego, że ukrzyżowali Chrystusa, że praktykują ubój rytualny i ślęczą nad Talmudem i dlatego, że wzgardzili własną religią i są ateistami. Dlatego, że są chuderlawi, chorowici, wrodzone ofermy i ofiary i dlatego, że są wysportowani, mają bojówki i „chucpę.””

Konstanty Jeleński (1922–1987) dziennikarz, publicysta, związany z paryską "Kulturą"

Dlatego, że są bankierami i kapitalistami i dlatego, że są komunistami i agitatorami. W żadnym wypadku dlatego, że są Żydami…
Źródło: Hańba czy wstyd, w: Zbiegi okoliczności, Paryż 1982, t. 1, str. 168.

O ludziach , O religii , Chrystus

„Rewolucja robotnicza, wywłaszczając kapitalistów, obala jednocześnie ich rządy, wydziera im z rąk władzę, a czyniąc z kapitałów wspólną własność wszystkich pracujących, władzę rządzenia także oddaje wszystkim.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Rewolucja robotnicza w: Edward Abramowski, Pisma, tom IV http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_4/99, Warszawa 1928.

„Państwo powstało z potrzeby utrzymania w karbach przeciwieństw klasowych, a jednocześnie samo powstało wśród konfliktów tych klas, to z reguły jest ono państwem klasy najsilniejszej, ekonomicznie panującej, która przy jego pomocy staje się również klasą panującą politycznie i w ten sposób zdobywa nowe środki do ciemiężenia i wyzyskiwania klas uciskanych. Tak więc państwo starożytne było przede wszystkim państwem właścicieli niewolników do ciemiężenia niewolników, podobnie jak państwo feudalne było organem szlachty do ciemiężenia pańszczyźnianych i poddanych chłopów, a nowożytne państwo przedstawicielskie jest narzędziem wyzysku pracy najemnej przez kapitał. Bywają jednak w drodze wyjątku okresy, w których walczące ze sobą klasy są tak bliskie równowagi, że władza państwowa, jako pozorna pośredniczka, chwilowo uzyskuje pewną samodzielność w stosunku do nich. Tak było z monarchią absolutną XVII i XVIII wieku, utrzymującą równowagę między szlachtą a mieszczaństwem; tak było z bonapartyzmem Pierwszego, a zwłaszcza Drugiego Cesarstwa we Francji, który wykorzystywał proletariat przeciwko burżuazji, a burżuazję przeciwko proletariatowi. Najnowszym wydaniem tego rodzaju równowagi, w której panujący i poddani wyglądają jednakowo komicznie, jest nowe niemieckie państwo narodu bismarkowskiego: kapitaliści i robotnicy są tu utrzymywani w równowadze i równomiernie oszukiwani na rzecz podupadłych junkrów pruskich. Ponadto w większości znanych z historii państw prawa przyznawane obywatelom stopniuje się według majątku, przez co stwierdza się wyraźnie, że państwo jest organizacją klasy posiadającej dla obrony przed nieposiadającą. Tak było już w ateńskich i rzymskich klasach majątkowych. Tak było w średniowiecznym państwie feudalnym, gdzie wpływ polityczny był uzależniony od wielkości posiadanego gruntu. Tak ma się rzecz w cenzusach wyborczych nowożytnych państw przedstawicielskich. To polityczne uznanie różnic majątkowych bynajmniej nie jest jednak rzeczą istotną. Przeciwnie - oznacza ono niski stopień rozwoju państwowego. Najwyższa forma państwa, republika demokratyczna, która w naszych nowożytnych stosunkach społecznych staje się coraz bardziej nieuniknioną koniecznością oraz formą państwa, w której jedynie rozegrać się może ostateczna, decydująca walka pomiędzy proletariatem a burżuazją - republika demokratyczna nie zna oficjalnie różnic własnościowych. Bogactwo sprawuje w niej władzę pośrednio, ale za to tym pewniej. Z jednej strony, wprost w postaci korupcji urzędników, czego przykładem klasycznym jest Ameryka, z drugiej zaś - w postaci sojuszu między rządem a giełdą. Jest on tym łatwiej urzeczywistniany, im bardziej rosną długi państwowe i im bardziej towarzystwa akcyjne koncentrują w swych rękach nie tylko transport, lecz i samą produkcję, znajdując znów swój punkt oparcia w giełdzie. Uderzający pod tym względem przykład oprócz Ameryki stanowi najnowsza Republika Francuska, a poczciwa Szwajcaria odznaczyła się również na tym polu. Ze jednak dla tego braterskiego sojuszu rządu z giełdą niekoniecznie potrzebna jest republika demokratyczna, tego dowodzi oprócz Anglii nowe państwo niemieckie, gdzie nie wiadomo kogo wyżej wyniosło głosowanie powszechne - Bismarcka czy Bleichrodera. I wreszcie klasa posiadająca panuje bezpośrednio przy pomocy powszechnego prawa głosowania. Dopóki klasa uciskana, a więc w naszym wypadku proletariat, jeszcze nie dojrzała do wyzwolenia się własnymi siłami, będzie ona w większości swej uznawała istniejący ustrój społeczny za jedynie możliwy i pod względem politycznym będzie się wlokła w ogonie klasy kapitalistów, będzie jej skrajnie lewym skrzydłem (…).”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa (1884)

O historii , O sile , O wieku , O pomocy

„Pomoc, której kapitaliści użyczają klasie robotniczej, należy uważać za ustępstwo wydarte egoizmowi przez postęp ludzkości, a nie za akcję płynącą z miłości chrześcijańskiej.”

Adam Mickiewicz (1798–1855) polski poeta

Źródło: „Trybuna Ludów” nr 41, 25 kwietnia 1849, za: Osiedla robotnicze, www.lewicowo.pl http://www.http://lewicowo.pl/osiedla-robotnicze/

O ludziach , O pomocy , O egoiźmie

„Każdy, kto kiedykolwiek prowadził biznes wie, że zatrudnianie nowych ludzi jest dla kapitalistów ostatecznością. Czymś co robimy dopiero wtedy, gdy żądają tego podniesione wymagania klienta. W tym sensie, nazywanie nas „pracodawcami” nie jest uzasadnioną nieścisłością – jest fałszywe.”

Nick Hanauer (1959)

Anyone who’s ever run a business knows that hiring more people is a capitalists course of last resort, something we do only when increasing customer demand requires it. In this sense, calling ourselves job creators isn’t just inaccurate, it’s disingenuous. (ang.)
Źródło: Jim Tankersley, The Inequality Speech That TED Won’t Show You, nationaljournal.com, 16 maja 2012 http://roundtable.nationaljournal.com/2012/05/the-inequality-speech-that-ted-wont-show-you.php

O ludziach , O biznesie , Sens

„Rynkowa rywalizacja prowadząca do nieustannego zwiększania produktywności, nie sprawia, że pracownicy dysponują większą ilością wolnego czasu, stać ich na więcej albo że ich praca staje się przyjemniejsza. Kapitalista z reguły woli jednego pracownika pracującego np. dwanaście godzin, niż dwóch pracujących po sześć, co powoduje, że obok sfrustrowanych ludzi pracujących ponad siły pojawiają się sfrustrowani bezrobotni.”

Gerald Cohen (1941–2009)

Źródło: Przeciwko kapitalizmowi, wykład w Channel 4, 12 lutego 1986

O ludziach , O sile , O czasie

„Rynek potrzebuje dużej ilości osób, które nie mają do zaoferowania nic poza tanią i niewykwalifikowaną pracą. Z tego powodu kapitaliści starają się zmniejszyć dla większości ludzi dostęp do edukacji, dzięki której ta większość mogłaby rozwinąć swoje naturalne talenty.”

Gerald Cohen (1941–2009)

Źródło: Przeciwko kapitalizmowi, wykład w Channel 4, 12 lutego 1986

O ludziach

„Wiele wskazuje, że jeszcze przez 10 –15 lat większość ludzi żyć będzie w warunkach zdziczałego kapitalizmu. Trzeba go naprzód oswoić, bo sam postęp technologiczny go nie zlikwiduje. Na pewno należy powołać reprezentację pracowniczą, by choć trochę zrównoważyć siły kapitalistów (…).”

Jacek Kuroń (1934–2004) polski historyk, pisarz, polityk, działacz społeczny i polityczny

Źródło: Rzeczpospolita dla moich wnuków, w: Nadzieja i rozczarowanie. Pisma polityczne 1989–2004, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010.

O ludziach , O nadziei , O rozczarowaniu , O sile

„A przecież wszelka religia jest tylko fantastycznym odzwierciedleniem w głowach ludzkich tych zewnętrznych sił, które rządzą codziennym bytem ludzi, odzwierciedleniem, w którym siły ziemskie przybierają postać sił nadziemskich. W początkach dziejów przedmiotami tego odzwierciedlenia są zrazu siły przyrody, przybierające w dalszym rozwoju procesu ich personifikacji u różnych ludów najrozmaitsze, najróżnorodniejsze postacie. Mitologia porównawcza prześledziła ten pierwszy proces (…). Rychło jednak obok sił przyrody zaczynają też działać siły społeczne, które przeciwstawiają się ludziom jako siły tak samo im obce i na początku tak samo niewytłumaczalne, panujące nad nimi z tą samą na pozór koniecznością naturalną, co same siły przyrody. I fantastyczne postacie, w których początkowo odzwierciedlały się tylko tajemnicze siły przyrody, nabierają atrybutów społecznych, stają się reprezentantami sił dziejowycha. Na jeszcze wyższym szczeblu rozwoju wszystkie naturalne i społeczne cechy wielu bóstw zostają przeniesione na jednego wszechmocnego boga, który z kolei jest tylko refleksem abstrakcyjnego człowieka. Tak powstał monoteizm, który był, historycznie biorąc, ostatnim wytworem późnogreckiej filozofii ludowej i znalazł swoje gotowe ucieleśnienie w żydowskim, czysto narodowym bogu Jahwe. W tej wygodnej, poręcznej, łatwo przystosowalnej postaci religia może istnieć dalej jako bezpośrednia, to znaczy emocjonalna, forma ustosunkowania się ludzi do panujących nad nimi obcych sił przyrody i sił społecznych, dopóki ludzie pozostają pod panowaniem takich sił. Otóż widzieliśmy niejednokrotnie, że w dzisiejszym, burżuazyjnym społeczeństwie panują nad ludźmi jak obca jakaś siła przez nich samych stworzone stosunki ekonomiczne, przez nich samych wytworzone środki produkcji. Istnieje więc nadal faktyczne podłoże dla refleksu o charakterze religijnym, a wraz z nim i sam refleks religijny. I chociaż ekonomia burżuazyjna otwiera drogę do pewnego zrozumienia związku przyczynowego, z którego wyrasta to obce panowanie, fakt ten nie zmienia postaci rzeczy. Ekonomia burżuazyjna nie może ani zapobiec kryzysom w ogóle, ani uchronić poszczególnych kapitalistów przed stratami, niewypłacalnymi długami i bankructwem, a poszczególnych robotników przed bezrobociem i nędzą. Wciąż jeszcze mówimy: Człowiek myśli, Pan Bóg (to znaczy obce panowanie kapitalistycznego sposobu produkcji) kryśli. Samo zrozumienie - nawet szersze i głębsze niż to, które daje burżuazyjna ekonomia - nie wystarcza do poddania sił społecznych władzy społeczeństwa. Do tego potrzebny jest przede wszystkim czyn społeczny. Kiedy ten czyn zostanie dokonany, kiedy społeczeństwo przez objęcie w posiadanie wszystkich środków produkcji i ich planowe zastosowanie wyzwoli siebie i wszystkich swoich członków z niewoli, w jakiej trzymają ich obecnie te środki produkcji przez nich samych wytworzone, ale przeciwstawiające się im jako przemożna obca siła, z chwilą więc, gdy człowiek już nie tylko będzie "myślił", ale i "kryślił", dopiero wtedy zniknie ostatnia obca siła, która się jeszcze dziś odzwierciedla w religii, a tym samym zniknie też religijne odzwierciedlenie, jako że wówczas nie będzie już nic do odzwierciedlania. Natomiast pan Dühring nie może czekać, aż religia umrze taką śmiercią naturalną. Postępuje bardziej fundamentalnie. Przebismarczył Bismarcka, dekretuje obostrzone ustawy majowe 160 nie tylko przeciw katolicyzmowi, ale przeciwko wszelkiej religii w ogóle; szczuje swoich żandarmów przyszłości przeciw religii, pomagając jej zdobyć palmę męczeństwa i przedłużając jej żywot. Gdzie tylko spojrzeć - specyficznie pruski socjalizm.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O religii

„Tylko jeszcze jedna niezbędna masakra kapitalistów albo komunistów lub faszystów, lub chrześcijan, lub heretyków, a już znajdziemy się w złotej przyszłości.”

Aldous Huxley (1894–1963) pisarz angielski

w roku 1944.

O przyszłości

„Kapitalizm jest w istocie formacją absurdalną, gdyż pracownicy najemni tracą prawo własności do rezultatów swojej pracy i możliwość prowadzenia aktywnego życia poza systemem podporządkowania, kapitaliści są zaś uwięzieni w niemającym końca i nieznającym nasycenia procesie, całkowicie wyabstrahowanym i oddzielonym od rzeczywistych potrzeb konsumpcyjnych. Zanurzenie tych grup w procesie kapitalistycznym wymaga usprawiedliwienia.”

Luc Boltanski (1940)

Źródło: Le nouvel esprit du capitalisme, Paryż 1999.

„Przyszłość jest wielką próżnią. Niczego w niej nie ma, może co najwyżej podniecać miłośników literatury science fiction, marksistów, kapitalistów albo starzejące się panny. Istnieje tylko to, co minęło, ponieważ posiada swoją formę, jest uchwytne, dotykalne i w pewien sposób ocala nas przed szaleństwem, przed mentalnym unicestwieniem.”

Andrzej Stasiuk (1960) pisarz polski

Fado

O literaturze , O przyszłości , O szaleństwie

„Liberalizm nie powinien być definiowany przez silnych kapitalistów, którzy wykorzystują słabych pracowników.”

Monika Rosa (1986) polski polityk

Źródło: Monika Rosa z Nowoczesnej: liberalizm powinien mieć ludzką twarz, polskieradio.pl, 16 października 2015 http://www.polskieradio.pl/7/473/Artykul/1532060,Monika-Rosa-z-Nowoczesnej-liberalizm-powinien-miec-ludzka-twarz

„Nikt w społeczeństwie opartym na wolnej konkurencji nie może sprawować nawet cząstki tej władzy, jaką sprawowałaby komisja planowania. Jestli zaś nikt nie może świadomie używać tej władzy, to twierdzenie, że składa się na nią władza wszystkich kapitalistów wziętych razem, jest nadużywaniem słów.”

Friedrich August von Hayek książka Droga do zniewolenia

Droga do zniewolenia

„Jesteśmy w trakcie rewolucyjnych przemian, które wkrótce doprowadzą do zerwania z kolonializmem wszelkich odmian. (…) Nawet te kraje, które skorzystały z napływu zagranicznego kapitału, nie rezygnując w najmniejszym stopniu ze swojej suwerenności, chcą zrzucić z siebie jarzmo nałożone przez – jak to się określa – zagranicznych kapitalistów. Na różne sposoby konfiskują własność obcokrajowców. Stosują dyskryminacyjne cła, odmawiają spłacania długów, dopuszczają się jawnej konfiskaty i wprowadzają ograniczenia w handlu. Jesteśmy w przededniu całkowitego rozpadu międzynarodowego rynku kapitałowego. Gospodarcze konsekwencje tego procesu są oczywiste, lecz reperkusji politycznych nie da się przewidzieć.”

Ludwig von Mises książka Ludzkie działanie

Źródło: Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii

O zerwaniu

„Na giełdzie jest jakieś pięćset osób, które nieźle żyje z handlu towarami wyprodukowanymi przez innych. W Unión Industrial jest kilkunastu dżentelmenów, którzy nigdy nie byli prawdziwymi przemysłowcami. A wśród farmerów znajdują się z kolei dżentelmeni, którzy jak wszystkim wiadomo, spiskowali w celu wprowadzenia dyktatury w tym państwie. (…) To normalne zachowanie dla tych dżentelmenów, którzy zawsze sprzedawali nasz kraj. Oto są ci wielcy kapitaliści, których biznes polega na sprzedawaniu nas: prawnicy, którzy pracują dla zagranicznych firm (…) garstka ludzi współpracujących w zwalczaniu takich jak ja, co bronią własnego kraju. Kupili sobie nawet przychylność prasy. (…) To honor być atakowanym przez takich bandytów i zdrajców.”

Juan Perón (1895–1974) polityk argentyński, wojskowy

słowa z sierpnia 1945.
Źródło: Daniel Chirot, Tyrani XX wieku, op. cit., s. 270.

O ludziach , O zachowaniu , O biznesie , O wieku

„Na dnie sprawy narodowej leży zawsze interes kapitalistów. Jedności narodowej nie może być tam, gdzie jest wyzysk; gdzie jedni duszą drugich, tam nie może być braterstwa.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Robotnicy wiejscy cierpią biedę, bo panowie ich pracę wyzyskują w: Edward Abramowski, Pisma, tom IV http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_4/107, Warszawa 1928

O duszy , O cierpieniu

„W czasach Brzozowskiego w automatyczny postęp, niezależność mechanizmów ekonomicznych wierzyli marksiści. W naszych, od „końca historii” Fukuyamy, wierzą kapitaliści i zatrudniana przez nich armia ideologów w mediach, na uniwersytetach, w instytutach badawczych i wszędzie tam, gdzie najprymitywniejsze instynkty chciwości, egoizmu i zawiści przekłada się na pochwałę przedsiębiorczości, zaradności, innowacyjności itd. Gdzie wtłacza się do głów przekonanie o ścisłej naukowości ekonomii, jej nieuchronnych prawach, uzasadniających taki, a nie inny bieg rzeczywistości.”

Sławomir Sierakowski (1979) socjolog i publicysta polski

Źródło: Powrót zbawionego heretyka, wstęp w: Stanisław Brzozowski, Płomienie, Warszawa 2007.

O historii , O rzeczywostości , O egoiźmie

„Ja jestem kapitalista! Partia socjalistyczna nie ma dziś żadnych szans!”

Andrzej Lepper (1954–2011) polski polityk

Źródło: Andrzej Lepper z liberalnym odcieniem, wp.pl, 18 listopada 2005 http://media.wp.pl/kat,1022939,wid,8094534,wiadomosc.html

„Dla waszego położenia jest najzupełniej wszystko jedno, czy pracujecie u polskiego, rosyjskiego, czy niemieckiego, katolickiego, prawosławnego czy żydowskiego pracodawcy, który waszą siłę roboczą wyzyskuje i plon waszej pracy przetapia na złotą, brzęczącą monetę. Kapitalista pozostaje kapitalistą, przedsiębiorca przedsiębiorcą bez względu na to, do jakiej religii i narodowości należy.
Przedsiębiorcy stoją bez różnicy narodowości i religii przeciwko wam, muszą więc także robotnicy i robotnice bez różnicy religii i narodowości stać razem i łączyć się we wspólnej walce dla ochrony swoich interesów i zdobycia swej godności ludzkiej.”

August Bebel (1840–1913)

do łódzkich robotników.
Źródło: Rewolucja 1905. Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa 2013.

O religii , O sile , O walce

„Jeśli rok 1892 nauczył robotników czegoś godnego uwagi, to tego, że klasa kapitalistów jak ośmiornica pochwyciła ich w swe macki i ściągnęła w nieprzeniknione głębie degeneracji. Unikanie uchwytu tych monstrów stanowi ciągłe wyzwanie dla związków zawodowych w 1893 roku.”

Eugene Debs (1855–1926)

po wydarzeniach w Homestead, Coeur d’Alene i strajku w Buffalo.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 366.

O historii

„Mój pogląd na rolę przedsiębiorcy (w przeciwieństwie do kapitalisty) jest co prawda oparty na rozważaniach teoretycznych, ale postać mojego ojca odegrała na pewno rolę w jego powstaniu. Zastąpienie takiego człowieka przez urzędnika wydawało mi się zawsze absurdem. Dzieje najnowsze wykazały, że miałem rację. Motorem życia gospodarczego nie jest ani robotnik, ani kapitalista, a tym mniej urzędnik, ale przedsiębiorca.”

Józef Maria Bocheński (1902–1995) polski duchowny katolicki, dominikanin, filozof

Wspomnienia
Źródło: s. 13, 14

O prawdzie

„Przekształcenie w spółki akcyjne, tak samo jak przekształcenie we własność państwową, nie usuwa kapitalistycznego charakteru sił wytwórczych. O ile idzie o spółki akcyjne, jest to zupełnie jasne. Co się zaś tyczy nowoczesnego państwa, to jest ono tylko organizacją, którą stwarza sobie społeczeństwo burżuazyjne celem uchronienia ogólnych zewnętrznych warunków kapitalistycznego sposobu produkcji przed zamachami zarówno ze strony robotników, jak ze strony poszczególnych kapitalistów. Nowoczesne państwo jest bez względu na swoją formę machiną w istocie swej kapitalistyczną, państwem kapitalistów, idealnym kapitalistą zbiorowym. Im więcej sił wytwórczych przejmuje ono na swoją własność, w tym większym stopniu staje się rzeczywistym kapitalistą zbiorowym, tym więcej obywateli wyzyskuje. Robotnicy pozostają robotnikami najemnymi, proletariuszami. Stosunki kapitalistyczne nie zostają zniesione, przeciwnie, zaostrzają się do ostatecznych granic. Ale doszedłszy do tych granic, zmieniają się w swoje przeciwieństwo. Państwowa własność sił wytwórczych nie rozwiązuje konfliktu, ale kryje w sobie formalny środek, możliwość jego rozwiązania. Rozwiązanie to może polegać tylko na faktycznym uznaniu społecznej natury nowoczesnych sił wytwórczych, czyli na uzgodnieniu sposobu produkcji, zawłaszczania i wymiany ze społecznym charakterem środków produkcji. A to się może dokonać tylko wtedy, gdy społeczeństwo jawnie i bez żadnych półśrodków ujmie w swoje ręce siły wytwórcze, które przerosły wszelki inny prócz społecznego sposób kierowania nimi.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O charakterze , O naturze , O sile

„Pochodzę z rodziny aktorskiej. Mój dziadek to Stanisław Łapiński. Moja matka występowała pod panieńskim nazwiskiem Krystyna Łapińska. Wychowywałem się za kulisami, zadebiutowałem w wieku 16 lat w „Księżniczce na ziarnku grochu”, w dziecięcej obsadzie pracowników Teatru im. Jaracza w Łodzi. Jako najstarszy grałem starego króla. Niedługo później wystąpiłem u boku dziadka na prawdziwej scenie w „Interesie przede wszystkim” Mirbeau. On grał bezwzględnego kapitalistę, ja – epizod ogrodniczka. Myślałem o medycynie czy polonistyce, jednak papiery złożyłem do łódzkiej szkoły teatralnej. Kiedy ją skończyłem, dziadek pozwolił mi używać nazwiska Łapiński dla zachowania ciągłości pokoleniowej w zawodzie.”

Jerzy Łapiński (1940) aktor polski

Źródło: „Rzeczpospolita”, 15 lipca 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zlre.htm

O zachowaniu , O matce , O myślach , O wieku

„I co szczególniejsze w tym kraju, że bogaty i biedny, bankrut i kapitalista, wszyscy żyją na jedną skalę. Dużo widziałem, ale podobnej osobliwości nigdzie nie spotkałem.”

Maria Rodziewiczówna (1864–1944) polska pisarka

przybysz z zagranicy o Polsce i Polakach
Jaskółczym szlakiem
Źródło: s. 153

„W ostatnim czasie zaszły, zarówno w międzynarodowym układzie sił politycznych, jak i w kraju wielkie zmiany. Zmiany te wywołane zostały gwałtownym atakiem imperializmu amerykańskiego, który pragnie pragnie podporządkować potędze dolara i zaprząc w niewolę gospodarczą i polityczną ludy Europy, Azji i całego świata. Atak skierowany jest w pierwszym rzędzie przeciw Związkowi Radzieckiemu i państwom demokracji ludowej. Atak swój rozpoczęli imperialiści amerykańscy od próby zastraszeni świata „wojną atomową”. Następnie wystąpili z tzw. planem Marshalla, który usiłuje cynicznie przekształcić Europę w kolonię amerykańską. Dalsze etapy planu ujarzmienia Europy to dławienie walki ludu francuskiego przy pomocy i pod presją amerykańskich kapitalistów, stworzenie i podporządkowanie Beneluxu, montowanie Zw[iązku] Unii Zachodniej, utrwalenie władzy faszystowskiej w Niemczech z poddającymi się pod komendę i działającymi w myśl interesów imperialistycznych dawnymi hitlerowcami na czele. Coraz jaskrawsze i niczym nie zamaskowane jest organizowanie wojennego bloku antysowieckiego.”

Julia Brystiger (1902–1975) polski oficer służby bezpieczeństwa PRL

Źródło: Andrzej Garlicki, Z tajnych archiwów

O wojnie , O ludziach , O demokracji , O myślach

„Jedna z legend, którymi antysemici w Polsce operują, głosi, że Żydzi w Polsce – to sami bankierzy, fabrykanci, kamienicznicy. Fakt, że w Polsce istnieje żydowski świat pracy, że olbrzymie rzesze Żydów żyją z pracy swych rąk – polscy antysemici skwapliwie przemilczają. Bo mówić o żydowskim świecie pracy, to znaczy mówić o nędzy żydowskich mas pracujących, o ich ciężkim wysiłku, o skąpych zarobkach, o długim dniu roboczym, o strasznych warunkach mieszkaniowych. A to by wszak w jaskrawy sposób przeczyło legendzie o bogaczach, kapitalistach i wyzyskiwaczach w Polsce.”

Maurycy Orzech (1891–1943)

Źródło: Walka z żydowskim światem pracy, „Myśl Socjalistyczna” nr 12–13, 1936 http://www.lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/159

O świecie , O myślach , O wysiłku , O walce

„Moje zainteresowanie marksizmem wywodzi się stąd, że teoria marksistowska przykłada dużą wagę do sprawiedliwego podziału. U podłoża leży konkretna zasada moralna, sposób myślenia niemożliwy dla kapitalistów, dlatego właśnie kapitalizm prowadzi do wyzysku.”

Dalajlama XIV (1935) Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca Tybetu

Wywiady
Źródło: rozmowa Georga Bluma, Daremna śmierć, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 19 lipca 2013.

O śmierci , O myślach , O myśleniu

„Ja się nie zmieniłem, zawsze byłem takim małym kapitalistą, tylko w różnych momentach różne aspekty podkreślać trzeba.”

Andrzej Lepper (1954–2011) polski polityk

Źródło: Andrzej Lepper z liberalnym odcieniem, wp.pl, 18 listopada 2005 http://media.wp.pl/kat,1022939,wid,8094534,wiadomosc.html

„Ja zawsze twierdziłem, że świat się dzieli na kapitalistów i proletariuszy i siebie nie wyobrażam w innej roli niż proletariusza. Nie mam predyspozycji do bycia kapitalistą, nie miałem ich za ancien regime’u i nowy reżim niczego nie zmienił. Oczywiście, wszyscy moi dawni koledzy pozakładali firmy, ale ja mimo różnych propozycji nie chciałem w to wchodzić. Wtedy właśnie zdecydowałem się przejść na zawodowe pisanie prozy.”

Andrzej Sapkowski (1948) polski pisarz

Wywiady i spotkania
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, maj 2002

O świecie

„Partia robotnicza (…) nie może mieć także nic wspólnego z tymi „patriotami”, co pod słowem „ojczyzna” rozumiejąc swój własny interes, pragną pogodzić robotników z fabrykantami, a na miejsce walki klasowej i sprawy robotniczej chcą postawić walkę plemienną i sprawę narodową, to znaczy chcą tego, żeby robotnicy razem z kapitalistami, jako jeden naród polski, walczyli z niemieckim i rosyjskim narodem (…). Nie powinniśmy dać się złapać na te plewy. Dla nas robotnicy niemieccy i rosyjscy tak samo, jak robotnicy wszystkich krajów, są braćmi, a polscy kapitaliści – wrogami.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Robotnicy wiejscy cierpią biedę, bo panowie ich pracę wyzyskują w: Edward Abramowski, Pisma, tom IV http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_4/106, Warszawa 1928, s. 106–107.

O cierpieniu , O walce , O ojczyźnie

„Rozwija się przy tym i u nas, jak we wszystkich innych krajach, reklama przedwyborcza, absolutnie nie przebierająca w środkach. Wszystkie partie burżuazyjne, czyli takie, które bronią ekonomicznych przywilejów kapitalistów, reklamują się zupełnie tak samo, jak poszczególni kapitaliści reklamują swe towary.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Źródło: Partie polityczne w Rosji w: Dzieła wybrane, tom 1, Moskwa 1948, s. 760; wydrukowano w gazecie „Niewskaja Zwiezda”, 10 maja 1912

„Faszyzm – to nie oddziały SA lub „Czarnych Koszul” maszerujące ulicami. Faszyzm – to urzędnicy w zarękawkach, dyrygujący tym, co ma robić kapitalista w „swojej” fabryce, ojciec ze „swoim” dzieckiem – a czasem: ilu Żydów (albo anty-semitów) posłać do Oświęcimia.”

Janusz Korwin-Mikke (1942) polski polityk

Źródło: blog, 9 maja 2008

O dzieciach , O czasie

„Nie jesteśmy ani marksistami, ani kapitalistami z założenia. Naszym jedynym celem jest pomoc biednym. Nasza strategia jest jasna – będziemy stosować politykę dostosowaną do zmieniających się okoliczności.”

Mamata Banerjee (1955)

Źródło: Konrad Leszczyński, Rewelacje pani premier Bengalu Zachodniego: „Został na mnie wydany wyrok śmierci”, polska-azja.pl, 23 maja 2012 http://www.polska-azja.pl/2012/05/23/rewelacje-pani-premier-bengalu-zachodniego-%E2%80%9Ezostal-na-mnie-wydany-wyrok-smierci%E2%80%9D/

O śmierci , O pomocy

„Jeżeli robotnicy świata chcą wygrać, wystarczy, że uznają własną solidarność. Nie mają nic innego do roboty, jak tylko chwycić się za ręce, a wtedy świat się zatrzyma. Robotnicy z rękami w kieszeniach to potęga większa niż cały majątek kapitalistów.”

Joseph Ettor (1885–1948)

Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 431.

O świecie , O historii

„Po cypryjskim kryzysie na pewno wiemy jedno: rację mają neoliberałowie powtarzający, że nie ma darmowych lunchów. Rzeczywiście płacimy za brak regulacji, zbytnią swobodę krążenia kapitału, tolerowanie rajów podatkowych i obniżanie podatków prowadzące do nadmiernych deficytów. Nic za darmo, za krótkowzroczność kapitalistów i błędy polityków prędzej czy później wystawiony zostanie nam rachunek.”

Maciej Gdula (1977) sociolog

Źródło: Cypryjska lekcja, krytykapolityczna.pl, 30 marca 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/swiat/20130330/gdula-cypryjska-lekcja

„Obie podstawowe doktryny Lenina: doktryna scentralizowanej, dyktatorskiej władzy państwowej, posługującej się „partią nowego typu”, czyli monopartią oraz doktryna budowania nowoczesnych środków produkcji metodami, jakimi kapitaliści prywatni budowali zakłady przemysłowe w XIX stuleciu, wiążą się z sobą ściśle, jedna bez drugiej istnieć by nie mogła. W żadnym razie nie należy ich określać mianem marksizmu ani też mianem socjalizmu, należy je określać jako leninizm albo komunizm albo sowietyzm.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Socjalizm – ale jaki?, „Orzeł Biały”, Nr 140, kwiecień 1976 http://lewicowo.pl/socjalizm-%E2%80%93-ale-jaki/.

„Kennedy jeszcze i teraz ma okazję stać się najsławniejszym prezydentem Stanów Zjednoczonych, przywódcą, który powinien wreszcie zrozumieć, że możliwe jest współistnienie kapitalistów i socjalistów – nawet w Ameryce.”

Fidel Castro (1926–2016) przywódca kubański

podsumowanie działalności Kennedy’ego zaraz po jego śmierci.

O śmierci

„Możemy się wreszcie zająć pytaniem: co byłoby bez biurokracji? Przestałoby państwu grozić bankructwo. Utrzymanie biurokracji przekracza od dawna siły finansowe wszystkich państw kontynentu europejskiego. Obcina się pensje urzędnikom, a za to przybywa ich całymi hufcami. Z nieuchronnego bankructwa państw wyłania się widmo anarchii na kilka pokoleń. Wspomnijmy tylko o tzw. „klasie średniej”, wieszającej się klamki państwowej. Jednocześnie mniej więcej bankructwo kilku państw europejskich toć bankructwo urzędników, oficerów, nauczycieli wszelkich rodzajów i stopni, sędziów policji, dostawców przemysłowych i handlowych, tudzież upadek mnóstwa drobnych „kapitalistów” i znacznej większości towarzystw akcyjnych. Nie zapobiegnie się temu inaczej, jak obcięciem radykalnym wszystkich budżetów w ogóle i zmniejszeniem podatków. Bez biurokracji żyłoby się w atmosferze wzajemnej życzliwości państwa wobec społeczeństwa. Zniknęłyby powody do starć, gdyby urzędy państwowe ograniczyły się do spraw państwowych, a przestały mieszać się w sprawy społeczne. Zniknęłoby schorzenie organizmu polskiego, pochodzące stąd, że niemal cała inteligencja nasza siedzi na publicznych urzędach. Wszyscy są niewolnikami „pierwszego”, zawiśli materialnie od władzy urzędowej. Jakżeż wobec tego ma ta inteligencja tworzyć „opinie publiczne”, skoro nie może wypowiadać swej myśli? Inaczej byłoby, gdyby się rzucili do handlu i przemysłu. Gdyby młodzież nie mogła liczyć na posady urzędowe, zmieniłaby się struktura społeczna w Polsce na korzyść narodu polskiego. Przestalibyśmy być najuboższym w Europie narodem. A my nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, żeśmy tacy ubodzy! My zatraciliśmy wszelki miernik bytu materialnego i nie wiemy nawet, jak wygląda zamożność. Ubóstwo nasze stanowi ciężką kulę u nogi dla wszystkich kategorii naszego bytu, od polityki do literatury.”

Feliks Koneczny (1862–1949) historyk polski, historiozof

O biurokracji
Źródło: Państwo i Prawo, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997, s. 92–93.

O młodzieży , O inteligencji , O literaturze , O myślach

„Oto właściciele ziemscy – na czym im zależy? By ziemia była płodna, a pogoda sprzyjająca. Ale co z tego wynika? Że zboża będzie pod dostatkiem, a cena się obniży, a więc zyskają na tym ci, którzy nie mieli majątku. Oto producenci – o czym nieustannie myślą? Aby udoskonalać swoją pracę, zwiększać moc maszyn, zdobywać surowce na jak najlepszych warunkach. A do czego to wszystko prowadzi? Do obfitości i niskiej ceny produktów, to znaczy, że wszystkie wysiłki podejmowane przez producenta, który się tego nawet nie domyśla, przekształcają się w zysk konsumenta, którym także ty jesteś. To samo dotyczy wszystkich zawodów. Co więcej, także kapitaliści podlegają temu prawu. Oni są bardzo zajęci zarabianiem pieniędzy, oszczędzaniem, czerpaniem korzyści z tego wszystkiego, co robią. To bardzo dobrze, ale im większy sukces odnoszą, tym bardziej przyczyniają się do zwiększania kapitałów i siłą rzeczy do obniżania procentu. A kto czerpie korzyść z obniżania procentu? Czyż najpierw nie pożyczkobiorcy, a w końcu konsumenci produktów, które są wytwarzane dzięki kapitałom?
Nie ma zatem wątpliwości, że końcowy rezultat wysiłków każdej klasy to dobro wspólne wszystkich klas.”

Frédéric Bastiat (1801–1850) francuski ekonomista

Kapitał i zysk z kapitału
Źródło: s. 174–175

O myślach , O wysiłku , O sile , O sukcesie

„Przede wszystkim, to nie zrewoltowani proletariusze obalą system, ale raczej sami kapitaliści, którzy nie będą chcieli dalszego istnienia kapitalizmu – już nie będą w stanie generować satysfakcjonujących zysków i w związku z tym zaczną poszukiwać alternatyw.”

Immanuel Wallerstein (1930–2019) amerykański socjolog, historyk, ekonomista

Źródło: rozmowa Michała Sutowskiego, Kapitalizm rozwalą sami kapitaliści, krytykapolityczna.pl, 2 lipca 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/WallersteinKapitalizmrozwalasamikapitalisci/menuid-197.html

O poszukiwaniu

„Miałem świadomość, że struktury władzy i manipulacji z okresu PRL będą jeszcze długo aktywne. Natomiast zaskoczyło mnie, że bardzo wielu ludzi z tych środowisk tak szybko odrzuciło idee socjalistyczne jak zużyte szmaty i przekształciło się w drapieżnych kapitalistów. Z perspektywy lat oceniam wspomniane moje książki jako trafne i aktualne. Już w 1992 r. pisałem o zagrożeniach związanych z integracją z Unią Europejską. Unię postrzegałem jak wielki, stary okręt zanurzający się powoli w odmęty i ostrzegałem przed cumowaniem do niego. Niestety, przewidywania się sprawdzają i widać, że również UE odrzuca jak zużyte szmaty całą swoją ideologię o godności człowieka, demokracji, tolerancji religijnej, solidarności, wolnej konkurencji i rynku. Przekształca się w totalitarne superpaństwo ateistyczno-kosmopolityczne, przed czym ostrzegaliśmy. Ulegając Unii, nasz kraj również szybko się pogrąża. Prawie połowa przemysłu została zniszczona, podobnie polskie ekologiczne rolnictwo rodzinne. Dominujące obce media skutecznie niszczą najcenniejszy narodowy kapitał społeczny. Wystarczy przypomnieć, że udział rozpadających się małżeństw zwiększył się trzykrotnie, liczba rodzących się dzieci zmalała o 30 proc., znaczna część młodzieży wyjeżdża szukać pracy i szczęścia za granicą. Odżywają żydowskie i niemieckie roszczenia oraz wrogość do Polski. Dlatego konieczna jest największa aktywność wszystkich sił duchowych, aby ratować naszą młodzież przed liberalizmem i materializmem.”

Włodzimierz Bojarski (1930) polski polityk, naukowiec specjalizujący się w energetyce

Źródło: Harcerstwo otwierało skrzydła do lotu, naszdziennik.pl, 8 lutego 2008 http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20080209&id=my11.txt

O wrogości , O małżeństwie , O dzieciach , O ludziach

„Kapitaliści, niby „wrogich” w tej wojnie stron, mieli swoje sposoby na porozumiewanie się ponad frontami poprzez „neutralne” banki neutralnych krajów.”

Janina Broniewska (1904–1981) polska pisarka

O człowieku który się kulom nie kłaniał
Źródło: wyd. MON, Warszawa 1960, s. 89.

O wojnie

„Tylko jedno ma sens z tego, co mówił de Coubertin: walka. Walka między obozem krajów socjalistycznych i kapitalistami. Olimpiada to zastępcza forma wojny.”

Andriej Gromyko (1909–1989) polityk radziecki

O wojnie , O walce , Sens

„Nie znam się na polityce i całości ocenić nie potrafię. Potrafię ocenić postulat obniżenia wieku emerytalnego i już to przed chwilą zrobiłem. Potrafię ocenić postulat podwyższenia płacy minimalnej. Płaca minimalna jest świetnym rozwiązaniem dla związkowców. Jest bardzo niedobra dla tych, którzy nie są związkowcami albo wcale nie mają pracy, albo pracują na czarno. Osobiście jestem bardzo wdzięczny wszystkim „wyzyskiwaczom” i „kapitalistom”, którzy zatrudniali mnie na „czarno”, kiedy nie umiałem tego wszystkiego, co umiem dziś. Miałem po prostu pracę. Gdyby mieli mi płacić płacę minimalną, to by nie płacili wcale.”

Robert Gwiazdowski (1960) ekonomista polski, komentator gospodarczy

Źródło: Rafał Pazio, Bez kołysek nie ma emerytur, „Najwyższy Czas!” nr 39–40 (1218–1219), 21–28 września 2013, s. VII

O czasie , O wieku

„Żeby przezwyciężyć opór kapitalistów wobec programu Rad, wystarczy nadzór ze strony robotników i chłopów nad wyzyskiwaczami i takie kary wobec opornych, jak konfiskata całego majątku połączona z krótkotrwałym aresztem.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Zadania rewolucji
Źródło: s. 14

O karze

„Robotnikowi najemnemu pozwala się pracować na własne utrzymanie, a więc pozwala mu się żyć o tyle tylko, o ile przez pewien czas pracuje darmo dla kapitalistów (a zatem i dla tych, którzy wraz z nimi uczestniczą w zjadaniu wartości dodatkowej); że cały system produkcji kapitalistycznej obraca się dokoła zagadnienia, jak zwiększyć ilość tej darmowej pracy przez przedłużenie dnia pracy albo przez zwiększenie jej wydajności, większe natężenie siły roboczej itd.; że przeto system pracy najemnej jest systemem niewolnictwa, przy czym niewolnictwo to staje się tym cięższe, im bardziej rozwijają się społeczne siły wytwórcze pracy bez względu na to, czy robotnik otrzymuje lepszą czy gorszą zapłatę.”

Karol Marks (1818–1883) niemiecki filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny

Krytyka programu gotajskiego (1875)

O sile , O czasie

„Jeżeli państwo ma się stać jedynym kapitalistą, rodzina, taka jak jest obecnie, nie będzie mogła istnieć”

Bertrand Russell (1872–1970) angielski logik, matematyk, filozof, myśliciel, działacz społeczny i eseista, noblista w dziedzinie literat…

Małżeństwo i moralność (1931)

O rodzinie

„Dla mnie w sztukach Fredry jest coś innego – pożegnanie ze starym światem, ze światem szlachciurstwa. Wchodzi nowa epoka – kapitaliści. Pisząc filmowe Śluby… obłożyłem się pamiętnikami z epoki. Okazało się, że ówczesna współczesność nie bardzo odbiega od naszej, może tylko zwyczaje są nieco inne. Co ciekawe, w tych pamiętnikach nie ma mowy o żadnym powstaniu. Jakby Polska nie straciła niedawno niepodległości, jakby za pięć lat nie miało wybuchnąć powstanie listopadowe. Zdecydowałem się na Śluby… właśnie dlatego, że nie widziałem dotąd filmu o odchodzeniu Polski szlacheckiej w roku 1825. Ta adaptacja poszła w stronę fresku. Mnie kiedyś urzekł film Zeffirellego Poskromienie złośnicy z Liz Taylor i Burtonem, taki fresk renesansowy. Tu znalazłem podobny materiał.”

Filip Bajon (1947) polski reżyser

Źródło: wywiad Jacka Szczerby, „Gazeta Wyborcza”, 10 września 2008

O świecie , O ślubie , O pożegnaniu

„Dołączają związkowcy, argumentując, że bronią interesów i praw ludzi pracy, bo wredni kapitaliści wykorzystują biedne sprzedawczynie, każąc im pracować do 20. Powiem szczerze i otwarcie: nie ma obowiązku bycia sprzedawczynią, a po doświadczeniach pracy w prasie niedziele sprzedawczyń nie wydają mi się jakąś szczególną torturą.”

Wojciech Maziarski (1960) polski dziennikarz, publicysta, opozycjonista

Źródło: Oskar Górzyński, Porządna TVP? Jednorożce nie istnieją https://www.rp.pl/artykul/1016935-Dyzurny-Maziarski-i-kasjerki.html, rp.pl, 6 czerwca 2013.

O ludziach

„Pełno Polaków kręci się w Cesarstwie, w Niemczech, w Ameryce, nawet w ubogiej Szwecji, gdzie są wyzyskiwani przez kapitalistów, niecierpiani przez robotników i żyją w nędzy. Jednocześnie nasz przemysł zalewają Niemcy, a jeżeli sami nie przychodzą, to przynajmniej zasypują nas towarami.”

Bolesław Prus (1847–1912) polski pisarz i publicysta

Kroniki tygodniowe
Źródło: t. 8, PIW, Warszawa 1959, s. 38.