Cytaty na temat głowa (1043 cytatów, strona 6)

„Teza, że męczennicy dowodzą prawdziwości jakiejś sprawy, jest tak mało prawdziwa, że chciałbym zaprzeczyć, jakoby jakikolwiek męczennik miał kiedykolwiek coś wspólnego z prawdą. Już ton, z jakim męczennik wciska światu do głowy, że uważa coś za prawdę, wyraża tak niski stopień intelektualnej prawości, taką tępotę w kwestii prawdy, że nie ma potrzeby obalać jego słów.”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

O świecie

„… akcja „Art Must Be Beautiful/Artist Must Be Beatiful”, gdzie czesałam włosy tak długo i intensywnie, aż utworzyła się krwawiąca rana na mojej głowie. (…) Jednak nawet we wczesnych radykalnych pracach związanych z zadawaniem sobie bólu traktowałam siebie jako rodzaj lustra. Publiczność widzi mój strach, ból, obrzydzenie. I jeśli ja jestem w stanie przejść przez to, co jest metaforą tego, co spotyka nas w życiu, to i widz poczuje się silniejszy. Temu samemu służą rytuały kultywowane jeszcze w społeczeństwach pierwotnych. Zadaje się sobie ból, by się od niego uwolnić.”

Marina Abramović (1946) jugosłowiańska artystka intermedialna

Źródło: rozmowa Marioli Wiktor, Gwiazda wycięta na brzuchu, „Gazeta Wyborcza”, 5 października 2012.

O bólu , O strachu , O gwiazdach

„Naraz z pierwszego auta buchnął strzał. Tłum zatrzepotał jak stado spłoszonych kaczek, odpowiedział wrogim okrzykiem i zamilkł, zbiegając z bulgotem w kurnik koszar. Natychmiast wszystkie okna zapełniły się rozgdakanymi głowami ludzkimi”

Tadeusz Borowski (1922–1951) polski poeta, prozaik i publicysta

Bitwa pod Grunwaldem

„Nic nie jest oryginalne. Kradnij ze wszystkiego, co wpływa na twoją inspirację lub napędza twoją wyobraźnię. Wchłaniaj stare filmy, nowe filmy, muzykę, książki, obrazy, fotografie, wiersze, sny, przypadkowe rozmowy, architekturę, mosty, znaki drogowe, drzewa, chmury, zbiorniki wodne, światło i cienie. Wybieraj tylko te rzeczy, z których masz kraść, które przemawiają bezpośrednio do twojej duszy. Jeśli tak zrobisz, twoje prace – i kradzieże – będą autentyczne. Autentyczność jest bezcenna; oryginalność nie istnieje. I nie zawracaj sobie głowy ukrywaniem swojego złodziejstwa – obnoś się z nim, jeśli masz na to ochotę. W każdym razie zawsze pamiętaj, co powiedział Jean-Luc Godard: „Nie chodzi o to, co skądś zabierasz – chodzi o to, gdzie zabierasz.””

Jim Jarmusch (1953) amerykański reżyser, scenarzysta, aktor i muzyk

O książkach , O duszy , O świetle , Obraz

„Chciałam uwierzyć, stawałam na głowie, żeby uwierzyć, w tęczę. Próbowałam się do niej zbliżyć, ale nie mogłam!… Co z tego? Wielu ludzi nie może!”

Judy Garland (1922–1969) aktorka amerykańska

I wanted to believe, and I tried my damnedest to believe, in the rainbow I tried to get over, and I couldn't!… So what? Lots of people can't! (ang.)
Źródło: Gerold Frank, Judy (1999), s. 566.

O ludziach

„Czymże innym jest sytuacja, w której ginie cała elita, w której odcięta zostaje głowa narodu? To jest wypowiedzenie wojny, nawet jeżeli kolejny atak będzie odłożony o rok, dwa, pięć, to trzeba sobie zdawać sprawę – to jest wypowiedzenie wojny.”

Antoni Macierewicz (1948) polityk polski, historyk

na spotkaniu w Klubie „Gazety Polskiej” w Krośnie.
Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75478,11582926,Macierewicz__Putin__chyba__przed_Trybunal_Sprawiedliwosci.html, 20 kwietnia 2012.

O wojnie

„Masz taki dar uleczania. Jak śpiewałaś, bolała mnie głowa. Jak przestałaś, przeszło.”

Kuba Wojewódzki (1963) polski dziennikarz muzyczny

Idol

O śpiewie

„Nie oglądaj telewizji, bo będziesz miała w głowie glizdy.”

Bohdan Smoleń (1947–2016) polski artysta kabaretowy

Teksty kabaretowe, Szeptanka

„Jest takie ciało niebieskie w Układzie Słonecznym, którego mieszkańcy są tak głupi, że przez milion lat nie załapali, iż ich planeta ma drugą półkulę. Przyszło im to do głowy dopiero pięćset lat temu! Zaledwie pięćset lat temu! Niemniej mieszkańcy nazywają siebie Homo Sapiens.”

Kurt Vonnegut książka Trzęsienie czasu

There is a planet in the solar system, where the people are so stupid they didn’t catch on for a million years that there was another half to their planet. They didn’t figure that out until five hundred years ago! (ang.)
Trzęsienie czasu
Źródło: rozdz. 26

„Myślałem, że problemy gejów zostały rozwiązane. Ale wydarzenia w Polsce i w innych krajach regionu pokazują, że niektórzy mają strasznie twarde głowy. Mamy rok 2007, a wewnątrz Unii Europejskiej zakazuje się parad gejowskich. Uważam, że wolno nienawidzić kogo się chce, ale tworzenie praw otwarcie dyskryminujących ludzi jest niedopuszczalne. Naszą reakcją jest piosenka Save My Pride.”

Alexander Bard (1961) szwedzki artysta, muzyk i filozof kultury

Śpiewamy, że miłość do ukochanej osoby jest najważniejszą rzeczą, o którą można walczyć.
Źródło: Radosław Bomba, Nigdy nie robię wielkich planów, wywiad, 16 lipca 2008 http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/964

O miłości , O ludziach , O myślach , O śpiewie

„Spotykam przy kasie sąsiadkę, wykreśla z kartki, co już wzięła. W głowie ma bilans swojego rozpadającego się małżeństwa. – Z rozwodu korzystam ja, ale wiesz, kto na tym zarabia? Adwokat, deweloper, nie mówiąc o kupowaniu nowych mebli i tak dalej. Rozwodząc się, mam większy wkład w gospodarkę, niż rodząc dwoje dzieci. Nowa produktywność czterdziestolatków, nie chcesz pomóc Polsce?”

Manuela Gretkowska (1964) pisarka polska

pyta, poprawiając sobie szminką usta, jakby podkreślała słowa na czerwono.
Obywatelka

O małżeństwie , O dzieciach

„Nie policzkuje się ściętej głowy.”

Karol Bunsch (1898–1987) polski pisarz

„Pamiętam, że w jej początkach, przed laty, któryś z dziennikarzy zapytał, nie ironicznie, tylko całkiem życzliwie, kiedy tir takich darów odjedzie do rodaków na Wschód. Wtedy, gdy patrzyłem na te 200 paczek, które przygotowaliśmy, wydawała mi się to bardzo odległa perspektywa, ale ten tir paczek jakoś utkwił mi w pamięci i – jak to się mówi – chodził po głowie. I kiedy teraz mamy tych paczek ok. 17 ton, to do zapełnienia tira chyba niewiele brakuje (…) Chciałbym bardzo gorąco podziękować za zainteresowanie „Naszemu Dziennikowi”, który w dużym stopniu przyczynił się do tego. W tym roku akcja przekroczyła już granice Lublina i województwa lubelskiego, osiągając wymiar ogólnopolski, ale nie tylko. Zainteresowała się nią również Polonia na Zachodzie.”

Stanisław Gogacz (1959)

o akcji pomocy Polakom na Wschodzie.
Źródło: Za rok zrobimy jeszcze więcej, naszdziennik.pl, 14 grudnia 2010 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20101214&typ=po&id=po06.txt

O lecie , O pomocy , Odległy

„Trzeba pójść i zniżyć się pod strzechę wieśniaka w różnych odległych stronach, trzeba śpieszyć na jego uczty, zabawy i różne przygody. Tam, w dymie wznoszącym się nad głowami, snują się jeszcze stare obrzędy, nucą się dawne śpiewy i wśród pląsów prostoty odzywają się imiona Bogów zapomnianych.”

Zorian Dołęga-Chodakowski (1784–1825) polski etnograf, archeolog, historyk i słowianofil

Źródło: O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem oraz inne pisma i listy, oprac.J. Maślanka, Warszawa 1967, s. 24–25.

O Bogu , Odległy

„(…) nie uważam, że granie w telenoweli jest niemoralne. To, że na razie tego nie robię, jest oczywiście świadomym wyborem, ale nie moją zasługą. Tak się do tej pory składało, że kiedy przychodziły propozycje z telenowel, akurat miałam na głowie kilka filmowych projektów. Musiałam odmówić. To przypadek.”

Agnieszka Grochowska (1979) polska aktorka

Źródło: Dorota Wyżyńska, Antygona w Teatrze Telewizji, „Gazeta Wyborcza”, 15 października 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/antygonaw.htm

„Nagle przyszło mi do głowy, że nie mam apetytu, bo brak we mnie literackiego realizmu. Wydało mi się, że sam stałem się częścią jakiejś źle napisanej powieści.”

Haruki Murakami książka Kronika ptaka nakręcacza

Kronika ptaka nakręcacza

„Musiałam mówić siedmioma różnymi głosami, opanować siedem różnych sposobów poruszania się i gestykulacji. Musiałam nauczyć się wszystkich innych postaci, które siedziały w głowie mojej bohaterki – Mary, Kurt, Duncan, Mimi, David, Jane i Dorothy. A jako, że widz może zobaczyć w filmie te wszystkie osoby, które Dorothy ma w sobie, nie mogłam opierać się wyłącznie na swojej wyobraźni. Musiałam zidentyfikować się z tymi postaciami i wcielić się w nie.”

Jenn Murray (1986)

o problemach w pracy nad tytułową rolą w filmie Egzorcyzmy Dorothy Mills.
Źródło: Jenn Murray o filmie „Egzorcyzmy Dorothy Mills”, „Kino Świat”, 17 lipca 2009 http://www.kinomaniak.pl/katalog/wywiad/86,1

O świecie

„Jak każdy młody chłopak – chciałem być strażakiem albo policjantem z dyplomem. A prezydentem? Nie chcę być prezydentem. Na pewno nie sprawdziłbym się jako głowa państwa w takim stanie rzeczy, jaki jest dzisiaj. Ale owszem, gdybym został, miałbym wielką przewagę w stosunku do poprzednich prezydentów. Bo byłbym i elektrykiem, i miałbym wyższe wykształcenie pokwitowane papierem. Ale na pewno niczego dobrego dla państwa bym nie zrobił. Stanowczo nie powinienem zostać prezydentem.”

Andrzej Poniedzielski (1954) poeta polski, artysta kabaretowy

Wypowiedzi w wywiadach
Źródło: „Gazeta Olsztyńska”, 16 sierpnia 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/23373

O wykształceniz , O czytaniu , Chłopak

„Większość z nas nie przechodzi przez życie jako jedna, kompletna osoba, która stawia czoło światu, jesteśmy całym zbiorowiskiem postaci. Kiedy ktoś umiera, scala się w duszę, esencję tego, kim jesteśmy, niezależną od masek, jakie nosimy w życiu. Nienawidzisz tych postaci, których zawsze nienawidziłaś, a kochasz te, które zawsze kochałaś. Siłą rzeczy coś takiego musi namieszać ci w głowie.”

Christopher Moore (1957)

Brudna robota

O życiu , O świecie , O duszy , O sile

„Ten serial jest jak zbyt mocny drink, który ci miesza w głowie. Ale każdy od czasu do czasu ma ochotę na coś takiego”

Jennifer Carpenter (1979)

Źródło: „Gazeta Telewizyjna”, 29 stycznia 2010.

O czasie

„Moim celem było aktorstwo. Nigdy nie przyszło mi do głowy, żeby śpiewaniem zarabiać na życie. Sonny był pierwszym, który powiedział: Cher, ty przecież umiesz śpiewać!”

Cher (1946) piosenkarka i aktorka amerykańska

Sonny to życiowy partner Cher.
Źródło: wywiad Thomasa Wetlina, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 24 stycznia 2011.

O życiu , O śpiewie

„U jegomości zawsze jeszcze figle w głowie.”

Aleksander Fredro Pan Jowialski

Pan Jowialski (1832)
Źródło: akt I, scena 7

„Polska potrzebuje wielu reform na raz i to bardzo pilnie. Trzeba pilnie ograniczyć wydatki socjalne, które trafią do ludzi, którzy nie są biedni, trzeba zmienić przepisy żeby nie były wrogie tylko przyjazne dla firm, trzeba zmienić sposób uczenia dzieci i młodzieży, żeby zamiast ładować dzieciom wiedzę do głowy szkoły odkrywały w nich talenty. Trzeba odchudzić administrację, gdzie zatrudniono 120 tysięcy ludzi w minionych pięciu latach, a zaoszczędzone pieniądze przeznaczyć na inwestycje w wiedzę i innowacje na styku biznesu i nauki, czyli bizuki. Bo to bizuka, a nie gaz łupkowy jest przyszłością naszego kraju. Trzeba zamienić ulgi, z których korzystają głównie bogaci na takie, które promują badania i innowacje i promują 3 i 4 dziecko w rodzinach, które mają środki na wychowanie tych dzieci.”

Krzysztof Rybiński (1967) ekonomista polski

w odpowiedzi na pytanie o najpotrzebniejsze reformy
Źródło: Tusk gorszy niż Gierek, woda wciąż wlewa się do Titanica http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/tusk-gorszy-niz-gierek-woda-wciaz-wlewa-sie-do-tit,1,4630021,wiadomosc.html, wywiad z Krzysztofem Rybińskim, onet.pl, 23 czerwca 2011

O pieniądzach , O dzieciach , O ludziach , O młodzieży

„Ludzie zasmakowali w naszej wodzie. Nie jest słona, nie czuć w niej też siarkowodoru, co zdarza się w wodach mineralnych. Wyniki sprzedaży przyjemnie nas zaskoczyły. Mogę nawet powiedzieć, że odnieśliśmy sukces finansowy. Ale nie zaszumiało nam w głowie. Zgodnie zdecydowaliśmy, że prawie cały zysk będziemy inwestować w rozwój zakładu. Bez wypłacania dywidendy. Oczywiście, była pokusa, by skonsumować pierwsze duże zarobione pieniądze, ale ludzie rozumieli, że musimy patrzeć w przyszłość, by przetrwać w trudnych warunkach rynkowych.”

Maria Janas (1954)

Źródło: Bartłomiej Kuraś, Od korporacji uchowaj nas, Panie, „Duży Format” http://wyborcza.pl/duzyformat/1,140812,16660313,Spoldzielcy_z_Muszynianki__Od_korporacji_uchowaj_nas_.html, wyborcza.pl, 18 września 2014.

O pieniądzach , O ludziach , O sukcesie , O przyszłości

„Przełomem była lektura „Historii chłopów polskich” Aleksandra Świętochowskiego. (…) Zrozumiałem, że żyliśmy w wielkopańskiej iluzji, w megalomańskim uniesieniu, pawie pióra w dupie, a tu nastąpiło brutalne ściągnięcie na ziemię. Okazało się, że w Polsce istnieje od wieków wpojony pokoleniowo system niewolnictwa, który opierał się na pracy ponad siły i na wyzysku. Chłopi byli wykluczeni ze wspólnoty narodowej. Sposób w jaki traktowano ich przez czterysta lat skutecznie wybił im z głowy polską świadomość narodową. To przecież dlatego w XIX wieku upadały powstania, chłopstwo nie brało w nich udziału, nie utożsamiało się z interesami panów.”

Maciej Szajkowski (1975)

Źródło: rozmowa Romana Pawłowskiego, Jak cham z chamem, wyborcza.pl, 11–12 sierpnia 2012 http://wyborcza.pl/1,76842,12291009,Jak_cham_z_chamem.html#ixzz23FGre51D

O historii , O sile , O wieku

„Mnie nie ukrywam, najbardziej ostatnio zastanowiła jego nowa kreacja. (…) To znaczy ta głowa ostrzyżona. Bo to jednak wygląda dość uderzająco. Mogę państwu powiedzieć, że mi to przypomina, hmm… takie ukraińskie obyczaje.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o Michale Kamiński.
Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75248,8713110,Poncyljusz_i_Jakubiak_wiceszefami_klubu__a_Kaczynski.html, 24 listopada 2010

„Powinniście znaleźć sobie drugiego Wlazłego. Jeśli tylko od jego występu w reprezentacji zależy powodzenie na ważnej imprezie, to powinniście poszukać innego zawodnika, który godnie go zastąpi, a nie zawracać sobie nim głowy. Polska liczy prawie czterdzieści milionów ludzi, prawda? W tak dużym kraju musi znaleźć się jeszcze kilku Wlazłych.”

Ivan Miljković (1979) siatkarz serbski

o Mariuszu Wlazłym.
Źródło: supervolley.pl http://supervolley.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=794:ivan-miljkovi-kto-musi-rzdzi&catid=16:sylwetki-i-wywiady&Itemid=22

O ludziach , O prawdzie

„Tak to działa: geografia porządkuje przestrzeń, ale robi zamieszanie w głowie i człowiek chciałby zostać rybą, zamiast stać w mentalnym rozkroku między południem, północą, wschodem i zachodem.”

Andrzej Stasiuk książka Jadąc do Babadag

Jadąc do Babadag

O rybach

„Zaporoscy Kozacy tureckiemu sułtanowi!
Tyś szatan turecki, przeklętego czarta brat i towarzysz, samego Lucypera sekretarz! Jakiś ty u czarta rycerz, jeśli gołym tyłkiem jeża nie zabijesz? Nie będziesz ty miał pod sobą synów chrześcijańskich, wojska twojego my się nie boimy, na lądzie i wodzie będziemy bić się z tobą. Babiloński tyś kucharz, macedoński kołodziej, jerozolimski kozołup, aleksandryjski piwowar, Górnego i Dolnego Egiptu świniopas, tatarski bajarz, kamieniecki palacz, podolski złodziej, samego szatana wnuk i całego świata i półświata błazen, i naszego Boga dureń, świńska morda, rzeźnicki pies, nie chrzczona głowa! Niech cię czart weźmie!
Tak ci odpowiedzieli Kozacy, ty plugawcze!
Liczby nie znamy, tak jak kalendarza nie mamy, księżyc na niebie, rok w książce, a dzień taki u was jak i u nas, pocałuj za to nas w (…)!
Ataman koszowy Iwan Sirko wraz z całym Koszem Zaporoskim.”

Iwan Sirko (1610–1680)

list napisany w odpowiedzi na pismo władcy tureckiego: „Ja sułtan Mehmed IV, brat słońca i księżyca, wnuk i namiestnik boży, władca królestw – macedońskiego, babilońskiego i jerozolimskiego, Górnego i Dolnego Egiptu, król nad królami, władca nad władcami, niepospolity rycerz, przez nikogo nie pokonany wojownik, nieustępliwy obrońca grobu Jezusa Chrystusa, ulubieniec samego Boga, nadzieja i pocieszenie muzułmanów, wielki obrońca chrześcijan – rozkazuję wam, Kozacy zaporoscy, poddać się dobrowolnie bez żadnego oporu i mnie swoimi napadami więcej nie niepokoić”
Źródło: Leszek Podhorodecki, Sicz Zaporoska, Warszawa 1978.

O Bogu , O nadziei

„Moje ciało, moja głowa są moimi instrumentami, którymi się posługuję i je znam. Jednocześnie muszę się uczyć, poznawać nowe bodźce, ale też je oddawać i zaskakiwać siebie. Inaczej w ogóle mnie to nie interesuje.”

Magdalena Czerwińska (1978) polska aktorka

Źródło: Wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=60499

„Przede wszystkim jest obrzydliwy. Na korpusie rozczłonkowanej kukły osadzona jest smętna głowa palestyńskiej baby. (…) Musimy wybierać między Francją a tym przeklętym człowiekiem. Jest on ucieleśnieniem wszystkiego, co przyprawia o chorobę nasze ciała i nasze umysły. Jest samym złem. Jest śmiercią.”

Pierre Gaxotte (1895–1982)

w 1938 o Léonie Blumie.
Źródło: Tony Judt, Brzemię odpowiedzialności. Blum, Camus, Aron i francuski wiek dwudziesty, tłum. Michał Filipczuk, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2013, s. 105.

O śmierci , O wieku

„Innym razem, kiedy miałem około czternastu lat, przeżyłem wiele dziwnych doświadczeń. Medytowałem, kiedy nagle w mojej głowie pojawił się głos i ten dziwny, bezpłciowy głos powiedział: Bóg jest miłością, jesteśmy częścią wszechświata, istnieje tu pokój i inne rzeczy w tym stylu. Brzmiało to jak jakaś automatyczna sekretarka, może odbierałem sygnał satelitarnego przekaźnika, nadającego przesłanie o uniwersalnej miłości. Potem to nagle się urwało, a ja naprawdę mocno się przestraszyłem!”

Erik Davis (1967)

Źródło: „Animizm i technologia” (wywiad) http://www.magia.gildia.pl/wywiady/erik_davis

O Bogu , O pokoju

„Nie odważyłbym się dziś widzów epatować czymkolwiek, a zwłaszcza własnymi bebechami, wnętrzem czy problemem. Jestem konserwatywny. Nawet jeśli to jest kontrowersyjny Ogień w głowie – bo i taki tekst robiłem – nie staram się być groźniejszy czy mądrzejszy niż autor. Jeśli autor pisze, że na palcu bohatera pojawia się krew, to nie uzurpuję sobie prawa do wylewania wiadra krwi na scenie. A autorów, którzy wylewają krew wiadrami, w ogóle nie traktuję poważnie i nie zajmuję się ich tekstami. Nie chciałbym, żeby jakakolwiek scena mojego spektaklu mogła być przez kogoś – nawet opacznie – zrozumiana jako gloryfikacja zła.”

Piotr Kruszczyński (1967)

Źródło: „Gazeta Wielkopolska”, 27 marca 2001

„Powszechne głosowanie, mandat nakazujący, odpowiedzialność przedstawicieli, system znakomitościowy wreszcie – wszystko to dziecinada: co do mnie, nie powierzyłbym im zgoła ani mojej pracy, ani mojego odpoczynku, ani mego majątku; i nie narażałbym ani jednego włosa z mej głowy, żeby ich bronić.”

Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) francuski polityk i filozof

„Anonimowość pozwala ludziom na swobodę, która bywa niebezpieczna. Niegdyś wielu filozofów politycznych uważało, że tego rodzaju swobody powinny być ograniczone. Więcej, przez całe lata rozumni ludzie uważali, że cenzura powinna być dopuszczalna i to nie tylko z powodów obyczajowych, ale też zgodnie z zasadą, że „poważne pytania głupim ludziom mącą w głowie.””

Marcin Król (1944) polski filozof i historyk idei

Źródło: Internet to nie śmietnik, „Dziennik”, 25 maja 2009 http://www.dziennik.pl/opinie/article385224/Idiotyczne_blogi_anonimowe

O ludziach , Pytanie

„Kiedy wchodzę na scenę, zapominam o bólu głowy czy zęba, bo jestem w innym świecie. Podobne zasady dotyczą psychiki. Gdy stoję przed widownią, która mnie akceptuje, ogarnia mnie zadowolenie.”

Andrzej Grabowski (1952) aktor polski

Źródło: „Rzeczpospolita”, 22 czerwca 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/osmz.htm

O zapominaniu

„Panie Premierze, Drodzy Polscy Przyjaciele, Drodzy Państwo, Rodacy!Przywiodła nas tutaj wspólna pamięć, wspólny dług historyczny i wiara w przyszłość. Dzisiaj pochylamy głowy przed tymi, którzy mężnie przyjęli tutaj śmierć; przed tymi, których dążenia, nadzieje, talenty zostały bezlitośnie rozdeptane, przed tymi, kogo się nie doczekano. Nie doczekały się, ale na zawsze zachowały w swoich sercach matki, dzieci, ukochane. W ziemi tej spoczywają obywatele radzieccy, którzy spłonęli w ogniu represji stalinowskich w latach 30., oficerowie polscy, rozstrzelani na podstawie tajnego rozkazu, żołnierze Armii Czerwonej rozstrzelani przez nazistów podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Katyń nierozerwalnie powiązał ich losy. Tutaj obok siebie, jak w bratniej mogile, zyskali wieczne odpoczywanie. Odpoczywanie, ale nie zapomnienie, ponieważ nie może być wytarta z pamięci śmierć męczeńska niewinnych ofiar. Nie można schować prawdy o zbrodniach. Rosja i Polska, jak żadne inne państwa, Rosjanie i Polacy, jak żadne inne narody Europy, musieli przeżyć praktycznie wszystkie tragedie XX w. Zapłacić olbrzymią, zbyt wysoka cenę za dwie wojny światowe, za bratobójcze zbrojne konflikty, za okrucieństwo i nieludzkość totalitaryzmu. Nasz naród, który przeżył koszmar wojny domowej, przymusową kolektywizację wsi, masowe represje lat 30., doskonale rozumie, chyba lepiej niż ktokolwiek inny, co oznacza dla wielu polskich rodzin Katyń, Miednoje, Piatichatki, dlatego że w tym żałobnym rzędzie i miejscach masowych kaźni obywateli radzieckich jest poligon w Butowie pod Moskwą, Góra Siekierna na Sołowkach, rowy egzekucyjne w Magadanie i Workucie, bezimienne mogiły Norylska i Kanału Białomorskiego. Represje niszczyły ludzi nie zważając na ich narodowość, przekonania, wiarę. Ich ofiarami stawały się całe warstwy społeczne w naszym kraju: Kozacy, duchowni, zwykli chłopi, profesorowie, oficerowie – w tym również oficerowie armii carskiej, którzy w swoim czasie wstąpili na służbę do Armii Czerwonej – również ich nie oszczędzono – nauczyciele, robotnicy. Logika była jedna: zasiać strach, obudzić w człowieku najniższe instynkty, podjudzać ludzi przeciwko sobie i zmuszać ich do ślepego posłuszeństwa.Zbrodnie te nie mogą być usprawiedliwione w żaden sposób. W naszym kraju została dokonana jasna ocena polityczna, prawna i moralna zbrodni reżimu totalitarnego. I ocena ta nie podlega żadnej rewizji. Wobec tych grobów, wobec ludzi, którzy przychodzą tutaj oddać hołd swoim bliskim byłoby cyniczne powiedzieć: zapomnijmy o tym, że wszystko zostało w przeszłości. Nie. Jesteśmy zobowiązani pielęgnować pamięć o przeszłości, i oczywiście będziemy to czynić, jakkolwiek gorzka nie byłaby ta prawda. Nie jesteśmy w stanie zmienić przeszłości, ale w naszych siłach jest zachować albo przywrócić prawdę, a to znaczy również sprawiedliwość historyczną. Jest to ciężka praca, praca bardzo żmudna, której podjęli się historycy Rosji i Polski, przedstawiciele społeczeństwa i duchowieństwa. Wracając w przeszłość pracują w imię prawdy, a to znaczy w imię przyszłych stosunków między naszymi krajami. Właśnie taka wspólna droga dla zdefiniowania pamięci narodowej, ran historycznych pozwoli nam uniknąć ślepej uliczki niezrozumienia, wyrównywania rachunków, prymitywnych interpretacji dzielenia narodów na te, które miały rację i te, które były winne, jak to czasami usiłują robić nieodpowiedzialni politykierzy. W ciągu dziesięcioleci cynicznych kłamstw usiłowali zataić prawdę o egzekucjach katyńskich, ale byłoby takim samym kłamstwem obarczanie tą winą narodu rosyjskiego. Historia pisana przez złość i nienawiść jest równie fałszywa i zalakierowana jak wylizana historia w interesie konkretnych ludzi czy grup politycznych. Jestem pewny, że coraz częściej i w Rosji, i w Polsce zdajemy sobie z tego sprawę i jakie by to nie było trudne musimy wychodzić naprzeciwko sobie i zdawać sobie sprawę, że nie sposób żyć tylko i wyłącznie tą przeszłością. Dlatego jesteśmy dzisiaj wspólnie razem tutaj w Katyniu na tej uroczystości z okazji 70. rocznicy polskiej tragedii. Byliśmy wspólnie w Gdańsku w rocznicę wybuchu II wojny światowej. Na jej frontach nasze narody walczyły przeciwko wspólnemu wrogowi i jestem przekonany, że będziemy wspólnie obchodzić jubileusz wielkiego zwycięstwa – w którym główną, decydującą rolę odegrali żołnierze Armii Czerwonej – za które oddały swoje życie setki tysięcy żołnierzy wojska polskiego armii Andersa i Armii Krajowej, obrońcy Moskwy i Warszawy, Westerplatte i Smoleńska. Nasze straty i doświadczenia sojusznicze powinny nas zbliżać do siebie. Nie mamy moralnego prawa pozostawić przyszłym pokoleniom brzemienia nieufności do siebie. We współczesnym świecie, w Europie XXI w. nie ma innej alternatywy dla prawdziwego dobrego sąsiedztwa między narodami Polski i Rosji. Jest to wybór godny naszych dwóch narodów, które są skazane na to sąsiedztwo; wybór godny naszego wspólnego, tragicznego, ale wielkiego losu.Światła pamięć i wieczne odpoczywanie wszystkim, których przyjęła ziemia Katynia. Pokoju, pomyślności i dobrobytu dla żyjących obecnie.Dziękuję.”

Władimir Putin (1952) rosyjski polityk

przemówienie wygłoszone podczas obchodów 70 rocznicy zbrodni katyńskiej, tekst za PAP.
Przemówienia rocznicowe
Źródło: interia.pl, 7 kwietnia 2010 http://fakty.interia.pl/raport/70-rocznica-zbrodni-katynskiej/news/przeczytaj-pelna-tresc-przemowienia-putina-w-katyniu,1461636,6896

Serce , O życiu , O śmierci , O nienawiści

„Moje życie… Kiedy o tym myślę, widzę przed sobą smugę światła. Przy bliższym spojrzeniu smuga ta przybiera kształt komety, z głową i ogonem. Głowa o najsilniejszym świetle, to dzieciństwo i dorastanie. Dalej ku tyłowi kometa rozrzedza się. Ta najdalsza część, ogon, staje się coraz bardziej rozproszona, ale i szersza. Teraz jestem daleko z tyłu, w ogonie komety…”

Tomas Tranströmer (1931–2015) poeta szwedzki

Półgotowe niebo
Źródło: Wspomnienia mnie widzą

O życiu , O myślach , O dzieciństwie , O myśleniu

„W Polsce nadszedł czas, że prezydentem powinien być ktoś, kto nie był agentem, ani też nie siedział przy Okrągłym Stole. Panowie Kwaśniewski i Wałęsa, gdyby mieli trochę honoru, wycofaliby swoje kandydatury, gdyż nawet cień podejrzenia wobec głowy państwa jest bardzo niekorzystny dla Polski.”

Andrzej Lepper (1954–2011) polski polityk

Źródło: Andrzej Lepper nie był agentem – może kandydować na prezydenta, money.pl, 27 lipca 2000 http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/andrzej;lepper;nie;byl;agentem;-;moze;kandydowac;na;prezydenta,99,0,45667.html

O czasie

„Borsuk wylazł z nory i nie zawiódł; już sam zapach przyprawiał o mdłości, a do tego mlaskanie, chrząkanie, syczenie i popierdywanie czyniło odpowiednią, dziką i pełną nieoczekiwanej przyszłości atmosferę. Co będzie z Tuskiem? – spytała naiwnie hiena. I ślina pociekła jej po brodzie. Jak skończy? – dodał Brudu; tajemniczy zwierz o dwu głowach żywiący się pomówieniem i insynuacją. Borsuk oblizał się po wargach i z oczami jak dwie główki dżdżownicy zawyrokował: skończy z głową w nocniku.”

Janusz Palikot (1964) polski polityk

o wywiadzie Jarosława Kaczyńskiego dla „Gazety Polskiej”.

O przyszłości

„A ja chcę wyłączyć się choć na chwilę,
bo głowa pęka o nadmiaru informacji,
pytań, kto tutaj nie ma racji, a kto ma rację.”

Fisz (1978)

Album Polepione dźwięki
Źródło: Stop

Pytanie

„(…) opowieść o granicach, zarówno tych fizycznych i namacalnych, jak i tych nieuchwytnych, które konstruujemy w naszych głowach, żeby zbudować sobie zwodnicze poczucie porządku i kontroli nad rzeczywistością. Przeszłość – przyszłość, realne – nierealne, kobieta – mężczyzna, człowiek – zwierzę, sen – jawa, jeden kraj – drugi kraj, jeden język – drugi język. Biegunowość tych kategorii tworzy prostą siatkę, która pozwala nam czuć się bezpiecznie – mamy wrażenie, że rozumiemy świat. Jednak to, co najciekawsze, to, co najbardziej żywe i prawdziwe, dzieje się zawsze gdzieś pomiędzy, na nieskończenie wielkim pograniczu.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 135

O kobietach , O świecie , O wrażeniach , O rzeczywostości

„Historia bada i opisuje dzieje, o których albo ktoś poczyta, albo i nie. Ale czy jeśli przeczyta, to znaczy, że zostaną mu w głowie? Nie bardzo dziś wierzę w twierdzenie, że z historii ludzie czegoś się uczą, że potrafi ą wyciągnąć z niej wnioski. Dla wielu, a myślę głównie o politykach, wydarzenia historyczne nie mają znaczenia, niczego ich nie uczą. Nota bene uważam, że nauka i polityka są nie do pogodzenia. Nauka ma dążyć do prawdy, a w polityce chodzi o skuteczność, kłamie się, byle osiągnąć cel. Nauka i polityka są zatem ze sobą w sprzeczności, dlatego uczeni nie powinni być politykami.”

Józef Andrzej Gierowski (1922–2006) polski historyk

Źródło: Leszek Śliwa, W pierwszą rocznicę śmierci, „Alma Mater”, nr 91, kwiecień 2007, s. 31.

O śmierci , O ludziach , O historii , O myślach

„My, kobiety, jesteśmy dla siebie bardzo surowe. Zresztą wydaje mi się, że czujemy się i wyglądamy najlepiej, jeśli w głowie wszystko jest dobrze poukładane. Wtedy nabieramy pewności siebie.”

Cheryl Cole (1983)

Źródło: O przeszłości nie mówimy http://zyciegwiazd.onet.pl/1636163,3,o_przeszlosci_nie_mowimy,artykul.html

O kobietach , O przeszłości , O pewności siebie

„Mogę powiedzieć, że zakochałam się w tej drodze od pierwszego wejrzenia, kiedy zobaczyłam jej zdjęcia w jednym ze wspinaczkowych czasopism po pierwszym przejściu Pietro del Pra. Podobał mi się żółto-pomarańczowy kolor skały, kaloryfery i od tego czasu miałam ją w głowie.”

Martina Čufar (1977)

o przejściu Hotel Supramonte.
Źródło: Piotr Drożdż, Martina Čufar, „Góry”, nr 3 (130), marzec 2005 http://www.goryonline.com/gory,393,0,0,0,F,news.html

O kolorach , O czasie

„Miałem sześć lat, kiedy zobaczyłem, że wszystko jest Bogiem, i włosy stanęły mi na głowie, i tak dalej – odparł Teddy. – Pamiętam, to było w niedzielę. Moja siostra była wtedy jeszcze maleńkim dzieckiem i piła mleczko, a ja nagle zobaczyłem, że ona jest Bogiem i to mleko jest Bogiem. Więc ona po prostu przelewała Boga w Boga, jeśli mnie pan rozumie.”

Jerome David Salinger książka Teddy

Teddy

O Bogu , O dzieciach , O piciu , O siostrze

„Serce i głowa mówią mi, że Szkocja stanie się suwerennym państwem w ramach Unii Europejskiej, a jej stosunki z innymi częściami składowymi Zjednoczonego Królestwa będą oparte na przyjaznej współpracy.”

Alex Salmond (1954) szkocki polityk

Źródło: Nowe państwo w Europie? Szkoci zdecydują, PAP, tvn24.pl, 23 października 2011 http://www.tvn24.pl/-1,1721863,0,1,nowe-panstwo-w-europie-szkoci-zdecyduja,wiadomosc.html

O współpracy , Serce

„Jestem podzielony na osobę państwową i prywatną, jakbym miał dwie głowy”

Yossi Avni-Levy (1962)

o pracy dyplomaty.
„Duży Format”, 12 czerwca 2007

„Ludzie zbyt często zapominają, że duchowość jest w istocie drogą życia i że jej kryterium nie składa się z poglądów, teorii i idei, które zostały zgromadzone w czyjejś głowie. Duchowość jest tak naprawdę tym, co skutecznie się urzeczywistniło i przełożyło na poczucie wyższości doświadczonej we wnętrzu przez duszę oraz szlachetną postawę, która jest wyrażona w ciele.”

Julius Evola (1898–1974) włoski filozof

O ludziach , O duszy , O zapominaniu

„Oglądam je i drapię się po głowie. To marnowanie środków, chociaż być może gdybym sam zaczął używać green screenu w takiej skali, przekonałbym się, że jest inaczej. Nie wiem. Może one po prostu za dużo kosztują. Wydaje mi się, że mogłyby być wiele tańsze.”

Mel Gibson (1956) amerykański aktor, reżyser i producent filmowy

o filmach w których głównymi protagonistami są superbohaterzy.
Źródło: Mel Gibson: „Batman v Superman” to gówno http://www.filmweb.pl/news/Mel+Gibson%3A+%22Batman+v+Superman%22+to+g%C3%B3wno-119299, filmweb.pl, 7 września 2016.

„Gdyby kromki spadały odwrotnie,
Gdyby przerzutnie pociągały mnie okropnie,
Gdyby rymy się składały wielokrotnie,
Gdyby hip-hopowe głowy dostawały stopnie.”

Fokus (1980) polski producent i artysta hip-hopowy

Cytaty z Paktofoniki, Kinematografia
Źródło: utwór Gdyby

„Myślę, że najpierw powstawała mi w głowie muzyka, dopiero potem tworzyłem słowa, by zawiesić je w melodii, w pewnym rodzaju dźwięku. Słyszałem w sobie ten dźwięk, a ponieważ nie znałem zapisu muzycznego, jedynym sposobem utrwalenia go było znalezienie słów i dodanie ich do niego. Ale ileż to razy zostawały w końcu same słowa, a melodii nie mogłem już odtworzyć”

Jerry Hopkins (1935–2018)

Nikt nie wyjdzie stąd żywy. Historia Jima Morrisona

O muzyce , O myślach , O myśleniu

„Użycie określenia „człowiek” w stosunku do owego osobnika można uznać za nieścisłość. To, co stało na skraju szosy machając rękami, przypominało wprawdzie człowieka, lecz bynajmniej nim nie było. Bo czy można nazwać człowiekiem istotę posiadającą tylko jedną, i w dodatku drewnianą nogę, zamiast rąk dwa suche patyki, a zamiast nosa kawałek sękatej gałęzi? Ów dziwaczny stwór ubrany był w poszarpaną i pozbawioną guzików kapotę, na głowie zaś – o ile to można nazwać głową – miał stary, usiany dziurami kapelusz o nieokreślonym kolorze.”

Stanisław Pagaczewski (1916–1984) polski prozaik i poeta

Gospoda Pod Upiorkiem

„Trzymaj gębę na kłódkę i lepiej niech ci się to spodoba, frajerze – powiedział. – W kieszeni mam niezawodną broń, która sama zacznie strzelać, gdyby komuś coś głupiego przyszło do głowy.”

Peter Cheyney (1896–1951)

Piękna robota

„Czego ty chcesz? – pytają mnie, masz w głowie chyba źle.
Co ci to da, prawda czy fałsz – jedna pozorów gra.
Co ci się śni, pytasz czy kpisz?
Nie wygrasz na tym nic, nie wygrasz nic.”

Izabela Trojanowska (1955) piosenkarka polska

Cytaty z piosenek śpiewanych przez I. Trojanowską
Źródło: Tyle samo prawd ile kłamstw

O prawdzie , O grach

„Znam księdza, który jeszcze za PRL-u przygotowywał młodą kobietę do chrztu. Kiedyś zapytał ją, jak to się stało, że uwierzyła w Jezusa. – Przeczytałam „Opowieści biblijne” Kosidowskiego i to jakoś tak na mnie podziałało – powiedziała. Gdybyż władza ludowa wiedziała, jak poskutkuje propagowana przez nią książka! Ona miała właśnie wykoślawić Słowo Boże. Miała zamieszać w głowach, narobić wątpliwości i skłonić do odejścia od wiary. Ponieważ zdobycie prawdziwej Biblii było wtedy prawie niemożliwe, Kosidowski miał pole do popisu. A jednak zawarte tam słowo Boże, choć fragmentaryczne i podane w sosie fałszywych interpretacji, okazało się skuteczne.”

Franciszek Kucharczak (1962) polski dziennikarz

o Zenonie Kosidowskim.

O miłości , O kobietach , O Bogu , O książkach

„Pamiętam początki moich pierwszych rozczarowań życiowych. Świat i wartości z filmów i czytanych książek nie pokrywały się tym światem, w którym realnie się znajdowałem. Nie mieściło się wtedy w mojej zbuntowanej głowie nastolatka, że można wylecieć ze szkoły tylko dlatego, że ma się długie włosy. Nie potrafiłem zrozumieć, a tym bardziej się zgodzić, że moje, i nie tyko (całej młodzieży wtedy), ulubione zespoły – Led Zeppelin, Pink Floyd, Deep Purple – znalazły się na oficjalnej krajowej liście zespołów zabronionych do słuchania dla młodzieży. Nie wolno było tego puszczać na dyskotekach. Już wtedy byłem przekonany, że przyjdzie taki dzień, kiedy wyjadę do kraju, w którym te zespoły mieszkają. A kiedy ten moment w moim życiu nadszedł, chciałem po drodze zajrzeć do kraju, z którego pochodził mój dziadek. Poznać go. Prowadzę rozpoznanie do tej pory.”

Eugeniusz Malinowski (1967) aktor i muzyk pochodzenia rosyjskiego

Źródło: Nie jestem czarodziejem, „Wiadomości24”, 30 stycznia 2007 http://www.wiadomosci24.pl/artykul/eugeniusz_malinowski_nie_jestem_czarodziejem_17986.html

O książkach , O młodzieży , O świecie , O czytaniu

„Dzień, w którym po raz pierwszy ujrzałem jak do budynku śmierci doprowadzają dzieci, kobiety i mężczyzn przyprawił mnie prawie o obłęd. Wyrywałem sobie włosy z głowy i wylewałem gorzkie łzy rozpaczy. Najwięcej cierpiałem patrząc na dzieci przy matkach lub samotne, które nie zdawały sobie sprawy z tego, że pasmo ich krótkiego życia urwie się za kilka minut wśród największych męczarni.”

Jankiel Wiernik (1889–1972) ocalony z Treblinki, świadek Holokaustu

Rok w Treblince
Źródło: s. 17.

O śmierci , O kobietach , O dzieciach , O matce

„Myśl taka po głowie mi lata, że aby zmienić coś w świecie, nie trzeba od razu zmieniać świata.”

Stefan Pacek (1938)

O myślach , O myśleniu

„Ireneusz Mazur: Zakołysał się sędzia u góry…
Tomasz Swędrowski: I gwizdek się uruchomił.
Ireneusz Mazur: Stracił równowagę, zawroty głowy, no i jest problem. Lepiej użyć gwizdka niż innego elementu.”

Ireneusz Mazur (1957) polski trener siatkówki

o sytuacji, gdy sędzia z Egiptu, lekko potrącony w trakcie wymiany, przerwał akcję.
Źródło: półfinał Ligi Światowej 2016, Włochy-Serbia, polsatsport.pl http://www.polsatsport.pl/film/sedzia-prawie-spadl-ze-stolka-i-przerwal-akcje_6404835/

O problemach

„Tu leży najsilniejszy z silnych,
Król wszystkich mędrców i nauczycieli,
Silny jak Synaj, a przecież podnoszący góry,
Wielka pochodnia, która latami dawała nam światło.
W jego dziele „Morze Salomona” i wielu innych.
Jego imię znane jest na całym świecie,
bowiem wychował i rozsławił wielu uczniów.
To on, wielki, cud świata, nasz Pan
Salomon, syna Pana Jechiela Lurii.
12 Kislew roku 5334 (1573) powołany został
do akademii zaświatów,
by tam rozstrzygać o wiedzy i wierze.
Tak spadła korona z naszej głowy.”

Salomon Luria (1510–1573) uczony żydowski, rabin

epitafium umieszczone na macewie na starym cmentarzu w Lublinie.
O Salomonie Lurii
Źródło: Majer Bałaban, Żydowskie miasto w Lublinie, tnn.pl http://tnn.pl/rozdzial.php?idt=66&idt_r=951&f_2t_rozdzialy_trescPage=2

O wierze , O wiedzę , O świetle , O nauczycielach

„(…) dziewczyna zaczęła powoli zginać się wpół – składała się jak scyzoryk, przewieszona przez podtrzymujące ją w talii ramię Smitty’ego. Czyniła to ruchem przerywanym, opadając sztywno kawałek po kawałku, z makabryczną niemal konsekwencją, aż jej zwisająca w dół głowa dotknęła kolan. Była jak nakręcana chodząca lalka, w której wysiadła sprężyna.”

Cornell Woolrich (1903–1968)

Trup tańczy dalej

„Większość moich klientów mówiła o nich przyciszonym głosem i prawie wszyscy powtarzali: „Widzi pan. Wszystko przychodzi z powrotem”. W taki sposób jakby od dawna na tych chłopców czekali. Jakby byli dumni, że oni nadeszli. Jakby był to dowód tego, iż w imię wyższych wartości trzeba się zgodzić na wyrzeczenia. Starsi ludzie mieli nawet łzy wzruszenia w oczach. Marzyli o tym, by przypisać siedzącym na schodach chłopcom winę za wszelkie niegodziwości, w zamian za choćby tylko chwilę ponownej wielkości całego narodu. Chłopcy nie wykazywali jednak najmniejszej inicjatywy. Siedzieli tylko i popijali piwo. Nieumundurowani i zgodni z konstytucją. Ale ich ogolone głowy wskazywały na to, że gotowi są do bohaterskich czynów.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Poszukiwanie całości
Źródło: s. 119

O ludziach , O piwie , O czekaniu , O łzach

„W drugiej klasie gimnazjum, kiedy skończyła piętnaście lat, przestała być grzeczną dziewczynką. Nagle i po prostu. Zaczęła palić papierosy, klęła nie gorzej od chłopaków i popijała z nimi po lekcjach, nie za dużo, tak, żeby się nie upić, a tylko poczuć ciepło, lekki zawrót głowy i ten luz, który pozwalał jej mówić rzeczy, jakich nigdy dotąd nie mówiła. To się podobało, zwłaszcza kumplom, i Martynka po raz pierwszy w życiu poczuła się ważna. Zauważyła też, że lubi, kiedy inni jej słuchają.”

Anna Bolecka (1951)

Nawet anioły bywają głodne

Chłopak

„Okręg Warszawski od dawna szykował się do powstania powszechnego, natomiast plany działań w ramach „Burzy” były, jeśli chodzi o Warszawę, nie sprecyzowane. Jakieś tam pomysły koncentracji AK poza miastem i zaatakowania Warszawy wydawały się z operacyjnego punktu widzenia nonsensem. Byłem od początku zdecydowanym zwolennikiem wyzwolenia Warszawy przez AK. Wystąpiłem z wnioskiem w tym duchu do Pełczyńskiego i okazało się, że w jego głowie już kiełkuje ta sama myśl. Poszliśmy razem do „Bora”, który też się z nami zgodził. (…) Trudności zaczęły się dopiero, gdy przyszło do podjęcia decyzji, kiedy rozpocząć walkę. Z rosnącą niecierpliwością obserwowałem w tych dniach „Bora”, który wciąż się wahał, zastanawiał i okazywał wewnętrzną rozterkę. Nie licowało to wszystko z postawą dowódcy, który wobec podkomendnych, musi okazywać stanowczość i zdecydowanie. (…) Tymczasem „Bór” kazał wszystkim po kolei wypowiadać się, raz po raz kogoś brał na bok, chwytał za guzik i wszystkich świętych prosił o radę. W końcu zacząłem się niepokoić, czy „Bór” kiedykolwiek zdecyduje się zacząć. Wyglądało już na to, że będzie zwlekał, wahał się tak długo, aż w końcu ubiegną nas albo komuniści, albo Armia Czerwona, albo Niemcy, którzy podejmą środki prewencyjne. Na ostatniej odprawie nie wytrzymałem i wybuchnąłem. Wygarnąłem „Borowi”, że z wyjątkiem Piłsudskiego Polska nie miała szczęścia do dowódców i dlatego przegraliśmy wszystkie nasze kolejne powstania. Przypomniałem Skrzyneckiego. Zarzuciłem mu kunktatorstwo i brak zdecydowania. Gdyby na miejscu „Bora” był Anders, wyleciałbym z miejsca.”

Leopold Okulicki (1898–1946) generał polski

Źródło: Jan Nowak-Jeziorański, Kurier z Warszawy, wyd. Znak, Kraków 1997, s. 373–374

O myślach , O decyzjach , O walce , O cierpliwości

„Moim zdaniem, i tu podzielam opinię pana Gogolewskiego, aktor przede wszystkim powinien dążyć do tego, żeby móc podpisać się pod tym, co robi. Mimo wszystko w teatrze udaje się to częściej niż choćby w filmie, gdzie nietrudno dziś rozmienić się na drobne. Dlatego warto czasem coś odrzucić. (…) ten zawód wydaje mi się fascynujący – jest w nim bowiem szansa na to, by poprzez jakąś rolę powiedzieć coś publicznie, zabrać głos w debacie. A wobec narastającej w Polsce fali nietolerancji wydaje mi się to szczególnie istotne. Kiedy słucham niektórych naszych polityków, nawet niekryjących się ze swoją homofobią, włos jeży mi się na głowie.”

Karolina Gruszka (1980) aktorka polska

Źródło: „Przegląd” 28/06, 13 lipca 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zwpw.htm

O szansie , O czasie

„W Pacanowie kozy kują,
więc koziołek mądra głowa
aby podkuć się na próbę
musiał pójść do Pacanowa.”

Kornel Makuszyński (1884–1953) polski prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta

Źródło: 120 przygód Koziołka Matołka

„(…) w sztuce Gelmana bohaterowie są przyklejeni do ławeczki, na której rozmawiają. Taki obrazek w filmie byłby nie do zniesienia. W związku z tym szukałem patentu na to, żeby same postaci były ograniczone jakąś przestrzenią, ale żeby sama przestrzeń się poruszała. W sposób naturalny przyszedł mi do głowy pomysł na statek.”

Maciej Żak (1962) reżyser polski

o filmie Ławeczka.
Źródło: wywiad, 2004 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=21532

„Jak łatwo u progu dorosłości zobaczyć drugą połowę jabłka w kimś, kto w istocie jest niczemu niewinną połową arbuza, śliwki albo kapuścianej głowy.”

Katarzyna Leżeńska (1963)

Sądy i osądy

O dorosłości

„W oczach kobiety wronie gniazdo zamienia się na monarszą koronę, gdy zostanie zalecone do ubrania głowy przez modę.”

Aleksander Świętochowski (1849–1938) polski pisarz, publicysta, filozof i historyk

O kobietach

„Miłość niejednokrotnie przetoczy się niszczycielsko przez głowy ludzi jak klęska żywiołowa.”

Karel Čapek (1890–1938) pisarz czeski

O miłości , O ludziach

„Film powstawał dwa lata. Zbieranie materiałów, podróżowanie, spotykanie się z ludźmi, a w końcu kręcenie filmu, właśnie tyle trwało. Ale tak naprawdę proces był znacznie dłuższy. Właściwie to zbieranie potrzebnych, niezbędnych dla filmu informacji zajęło nam około dziesięciu lat. Pomysł na stworzenie takiego dokumentu wpadł mi do głowy, kiedy jeszcze byłem studentem. Studiowałem w Norwegii i zauważyłem, że ludzie na Zachodzie niewiele wiedzą o historii Europy Środkowo-Wschodniej, Związku Sowieckim i jego przestępstwach. Są dobrze wyedukowani, jeśli chodzi o Holocaust, o zbrodnie reżimu narodowych socjalistów, ale słabo znają historię komunizmu. Tak więc ten pomysł przyszedł jeszcze w moich czasach „norweskich.””

Edvīns Šnore (1974)

Pomysł powstał tak naprawdę na potrzeby zachodniej publiczności, gdzie wciąż bardzo niewiele wie się o stalinizmie.
o kulisach powstania filmu The Soviet story.
Źródło: Edvīns Šnore: o sowieckiej historii, Hołodomorze, łotewskich narodowcach i babci Polce, radiownet.pl, 13 października 2013 http://www.radiownet.pl/publikacje/edvins-snore-o-sowieckiej-historii-holodomorze-lotewskich-narodowcach-i-babci-polce

O ludziach , O podróżowaniu , O historii

„Informację o castingu dostałam, gdy mieszkałam jeszcze w Krakowie. (…) byłam wtedy w trakcie sesji i kompletnie nie miałam głowy, by jeździć do Warszawy. Nie wiedziałam, o jaki film chodzi, kto go reżyseruje, więc od razu odmówiłam. Dopiero gdy zadzwoniono do mnie po raz czwarty, zdecydowałam się. Jacek [Borcuch] na początku nie był przekonany do mojej osoby, pamiętał mnie jako trzynastoletnią dziewczynkę z Weisera i jakoś nie mógł wyobrazić sobie mnie w roli Basi. Trafiłam jednak na drugi casting, po którym Jacek zadzwonił do mnie osobiście z informacją, że chciałby ze mną pracować. Bardzo się ucieszyłam, bo już po próbach czułam, że to może być coś naprawdę ciekawego. Po lekturze scenariusza byłam ostatecznie przekonana.”

Olga Frycz (1986) polska aktorka

o roli w filmie Wszystko, co kocham.
Źródło: Olga Frycz o filmie „Wszystko, co kocham”, „ITI Cinema”, 22 grudnia 2009 http://www.kinomaniak.pl/katalog/wywiad/107,1

„Najjaśniejszy Panie! Czyś się przyjrzał dobrze narodowi temu, który jest wielkim naprawdę, skoro klęski nie mogły go złamać, nie mogły mu odebrać nadziei? Czy nie zrodziła się w głowie twojej myśl: stwórz, jak Bóg z chaosu, świat z tych rozpierzchłych atomów i powiedz: Włochy należą całe do mnie i są szczęśliwe. Stań na czele narodu i wypisz na swym sztandarze: Jedność, Wolność i Niepodległość! Ogłoś się mścicielem, tłumaczem praw narodowych, odrodzicielem Włoch. Uwolnij Włochy od barbarzyńców! Zbuduj przyszłość!”

Giuseppe Mazzini (1805–1872) włoski bojownik o niepodległość

Źródło: List do Karola Alberta, 1831, cyt. za: Tomasz Małkowski, Jacek Rześniowiecki, Historia III. Podręcznik do klasy III gimnazjum, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-7420-253-4, s. 139.

O Bogu , O świecie , O historii , O myślach

„Móc reprezentować swój kraj na igrzyskach olimpijskich, mistrzostwach świata czy Europy, to dla sportowca zaszczyt. Ja właśnie w taki sposób to odczuwam, jestem dumny, kiedy wspólnie z kolegami walczymy na boisku, kiedy dajemy z siebie wszystko, żeby wygrać. Jeśli nie podchodzi się do reprezentacji w ten sposób, to nie ma sensu zawracać sobie nią głowy.”

Ivan Miljković (1979) siatkarz serbski

Źródło: supervolley.pl http://supervolley.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=794:ivan-miljkovi-kto-musi-rzdzi&catid=16:sylwetki-i-wywiady&Itemid=22

Sens

„Języki bystre własnej łają głowie.”

Kasper Miaskowski (1549–1622)

Źródło: Księga aforyzmów, myśli, zdań, uwag i sentencji ze stu pisarzy polskich wybranych, wyboru dokonał Władysław Bełza

O myślach , O myśleniu

„Szekspir wymaga grania wszystkimi zmysłami kontrolowanymi przez myśl, tzn. trzeba użyć nie tylko wątroby, serca, ale także i głowy.”

Jan Englert (1943) aktor polski

Źródło: „Gazeta Stołeczna”, 19 listopada 2001 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/jenglert1.htm

O myślach , O myśleniu , Serce

„Tęsknię za śląską porządnością, zasadami. I za zwykłym porządkiem, jaki panował w moich rodzinnych stronach. Mimo ogólnego niedostatku wszędzie było czysto. Firany ręcznie robione. Codziennie myte piece. Mówi się, że jak jest porządek na zewnątrz, to łatwiej o porządek w głowie. Coś w tym jest, bo żyjąc w bałaganie już trzeci miesiąc, mam w głowie straszny chaos.”

Ewa Ziętek (1953) polska aktorka

Źródło: Wywiad, 2007 http://www.kobieta.pl/gwiazdy/wywiady/zobacz/artykul/ewa-zietek-zwariowalam-dla-wnuczka/

O kobietach , O piekle

„Plany na przyszłość to jest temat, który coraz częściej zaczyna krążyć mi po głowie, ale myślenie o nim wcale nie jest łatwe.”

Piotr Gruszka (1977) siatkarz polski

O myślach , O przyszłości , O myśleniu

„Miłość to męczące przeżycie. Krew szybciej wtedy krąży w żyłach albo krzepnie jak ścięta mrozem, człowiek przestaje sypiać, serce ma chorobliwie powiększone, nerwy poszarpane, wszystko kończy się zawsze smutkiem i rozczarowaniem, smakiem popiołu w ustach i dokuczliwym bólem głowy.”

Pierre La Mure (1899–1976)

O miłości , O rozczarowaniu , Serce

„Za każdym razem, kiedy przyjdzie ci do głowy negatywna myśl tycząca się twoich osobistych możliwości, świadomie sformułuj pozytywną myśl, która tę poprzednią „skasuje.””

Norman Vincent Peale (1898–1993)

Moc pozytywnego myślenia

O myślach , O myśleniu

„Trout czuł również moją obecność, choć byłem tak mało widoczny. Niepokoiłem go jeszcze bardziej niż Hoover. Wynikało to stąd, że Trout jako jedyny z moich bohaterów miał dość wyobraźni, by podejrzewać, iż może być wytworem umysłu innego człowieka. Kilkakrotnie wspomniał o tej możliwości w rozmowach ze swoją papugą. Powiedział na przykład:
– Słowo daję, Bill, jak patrzę na to, co się dzieje, to przychodzi mi do głowy, że muszę być postacią w książce kogoś, kto chciał pisać o człowieku trapionym samymi nieszczęściami.
Teraz Trout zaczynał się domyślać, że siedzi bardzo blisko człowieka, który go stworzył. Wprawiało go to w zakłopotanie. Nie bardzo wiedział, jak reagować, zwłaszcza że wszystkie jego reakcje musiały być takie, jak ja sobie zażyczę.”

Kurt Vonnegut książka Śniadanie mistrzów

Śniadanie mistrzów

O nieszczęściu

„Czasem, ni z gruszki, ni z pietruszki, dzwonił jej w głowie alarm. Serce zaczynało bić szybko, w ustach pojawiał się metaliczny smak, włoski na skórze stawały dęba. Strach. I ten sygnał był najtrudniejszy do interpretacji. Łatwo pomylić napad lęku z intuicyjną reakcją na niebezpieczeństwo. Zające nie mają ataków paniki z powodu trudnego dzieciństwa, strasznych katastrof albo traumatycznych doświadczeń z innymi osobnikami swojego własnego gatunku. Chyba nie mają. Jeśli zające się boją, to znaczy, że mają się czego bać w tej konkretnej chwili. Nie idą do psychiatry, tylko spieprzają ile sił. A ludzie inaczej. Mają swoje obszary niepamięci, gdzie przeszłość rządzi jak pijany zawiadowca stacji. Wysyła sygnały i pociągi widma, jakby nadciągała katastrofa, teraz. Tyle że to taki fotomontaż, bo katastrofa dawno już była i wszyscy przeżyli. Mają się tak i owak, ale żyją. Zawiadowca jest pijany, naćpany, kopnięty i wkurwiony na cały świat. Dlatego zawraca dupę i nie daje żyć.”

Anna M. Nowakowska (1960)

Dziunia (2013)

O ludziach , O świecie , O strachu , O czasie

„Przechodzenie dóbr odbywa się tajemniczo nad głowami szarych obywateli, którzy nie bez winy stają nad przepaścią nędzy i rozpaczy.”

Józef Glemp (1929–2013) polski duchowny katolicki, kardynał

podczas uroczystości Bożego Ciała w Warszawie.

„Jeśli u twojego syna na głowie jawi się żel, później irokezy, to już wiedz, że tam się bardzo mocno coś burzy.”

Piotr Natanek (1960)

Źródło: Ksiądz Natanek i krucjata z pustelni, rp.pl, 6 czerwca 2011 http://www.rp.pl/artykul/669748.html

„Muszę mówić w moich piosenkach o tym co dzieje się w Nigerii, tak aby ludzie mnie rozumieli. Wielu ludzi jest biednych. Nie ma jedzenia, wody światła… rządu. Ludzie są sfrustrowani. Sytuacja jest niepewna. Korzenie są utracone. Nasi senatorowie codziennie lecą do Ameryki i wracają. I tak jest nie tylko w moim kraju. Jest dużo kradzieży. Ludzie wierzą, że muszą liczyć sami na siebie. Linczują, zabijają i to jest złe. To nie jest afrykańskie. To takie kryminalne zachowanie. Kryminalna atmosfera wytworzona przez rząd wśród ludzi o niesolidnych głowach.”

Fela Kuti (1938–1997)

Źródło: Marta Jackowska, Fela Kuti - Music is the weapon, afryka.org, 4 sierpnia 2007 http://afryka.org/afryka/fela-kuti---music-is-the-weapon,news/

O ludziach , O jedzeniu , O zachowaniu

„Mam trochę dość filmów historycznych, w Polsce nie ma pieniędzy, żeby je robić. Przy pracy nad Różą ciągle borykaliśmy się z problemami finansowymi, musieliśmy ścinać sceny w scenariuszu, żeby pozamykać wątki. Nie skarżę się, ale nie wiem, czy będę chciał się jeszcze angażować w kolejny film historyczny. Chociaż chodzi mi po głowie film o UPA; wywodzę się z tego regionu, gdzie UPA działała i znowu – na tle historii chciałbym zrobić film o miłości.”

Wojciech Smarzowski (1963) polski reżyser i scenarzysta

Źródło: rozmowa Jakuba Majmurka, krytykapolityczna.pl, 19 października 2011 http://www.krytykapolityczna.pl/Serwiskulturalny/SmarzowskiMojefilmymajaprowokowac/menuid-305.html

O historii

„Ostro jak krawędź
ostrygi tęsknota za białym wielorybem wżera mu się

w wosk mózgu. I w kość i w skórę. Powtórzy starą
opowieść. W jego drżących mięśniach zbiera się
rozżarzony płyn, w głowie krzyczą mu szalone ptaki
i owady. W wiecznie zranionych oczach odblask oceanu.”

Aleš Debeljak (1961–2016)

Słownik ciszy
Źródło: „Dekada Literacka” 1991, nr 28, tłum. Katartna Salamun-Biedrzycka

O ptakach

„Wielu ludziom interesującym się literaturą chodzi często po głowie pytanie, jak to możliwe, żeby dwóch autorów pisało wspólnie powieść. Odpowiedź jest prosta: powieści wspólnie napisać się nie da. Można ją wspólnie wymyślić, skonstruować fabułę i rozwiązania, wspólnie obmyślić szczegółowy szkic, synopsę. Ale napisać tekst musi jeden z partnerów: drugi może potem – i powinien – krytycznie go ocenić, to znaczy nie tylko poprawić ortografię, ale też zaproponować na przykład inne epizody, sformułowania, uzupełnienia i skreślenia.”

Josef Škvorecký (1924–2012) czeski pisarz

Kryminały w moim życiu
Źródło: Kryminały w moim życiu, „Literatura na świecie” nr 3–4/2007

O literaturze , Pytanie

„W Polskę idziemy, drodzy panowie, w Polskę idziemy,
Nim pierwsza seta zaszumi w głowie, drugą pijemy.”

Wojciech Młynarski (1941–2017) polski kompozytor i wykonawca piosenki autorskiej

Źródło: tytuł piosenki do muzyki Jerzego Wasowskiego, 1971

O piciu

„Jeżeli fizyki nie nazywamy królową nauk, to tylko dlatego, że światem już nie rządzą koronowane głowy.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Kosmologia kwantowa (2001)
Źródło: s. 16, Rozdział 1: Czy współczesna fizyka jest chora na schizofrenię?

O świecie , O nauce

„Terroryści, którzy napadli na teatr na moskiewskiej Dubrowce, przyjechali do stolicy z prawdziwymi paszportami, które zamówili i kupili w biurze paszportowym w Samarze. Do Biesłanu po zęby uzbrojona banda przyjechała eskortowana przez milicyjny radiowóz. Nasza propaganda chwali Putina, że zbudował „twardy pion władzy”, sprawnie działający państwowy aparat. A to tylko parawan, za którym funkcjonariusze tego aparatu zbudowali sobie „karmuszki” (dodatkowe źródła dochodów). Nie ma u nas żadnego „pionu władzy”, jest zamęt. W głowach przede wszystkim.”

Władimir Putin (1952) rosyjski polityk

Źródło: Wacław Radziwinowicz, Ideolog imperium, „Gazeta Wyborcza”, 31 grudnia 2009.

„Sądzić powinna tylko chłodna głowa, nigdy gorące serce.”

Bolesław Prus (1847–1912) polski pisarz i publicysta

Serce

„Riffy piszę cały czas, bo to moje ulubione zajęcie. Wszystko jedno jakiego sprzętu używam, ważne, żebym miał przester. Dobry przester to 90 procent riffu. Najpierw gram do utworów zespołów metalowych, na przykład Mercyful Fate, potem przełączam się na… Beethovena (śmiech). To ciekawe, bo za każdym razem, kiedy zderzają się te dwa odmienne style, wpadają mi do głowy różne pomysły.”

Max Cavalera (1969) brazylijski muzyk rockowy

Źródło: Max Cavalera (Cavalera Conspiracy), magazyngitarzysta.pl http://www.magazyngitarzysta.pl/ludzie/wywiady/159-max-cavalera.html

O ludziach , O śmiechu , O czasie

„Pełnokrwiści autochtoni starają się bowiem śledzić każdy krok przyjezdnych. Pilnują praworządnego zachowania obcych w ich kraju i informują odpowiednie władze o każdym, najdrobniejszym nawet, wykroczeniu. Wszystko po to, by umocnić poczucie własnej lojalności, by móc nazywać się obywatelem. Trudno się zatem dziwić, iż u obcokrajowców wywołuje to niechęć do wychodzenia z mieszkań. Jest ona tym większa, im łatwiejsze do zauważenia są różnice między obcymi i tubylcami. Dlatego właśnie ludzie o innym kolorze skóry wychodzą na zewnątrz tylko wtedy, gdy jest to rzeczywiście niezbędne. Inni, póki nie da się im możliwości stałego „tu” przebywania, póki nie zgłębią tajemnic panującego „tu” porządku, przez całe lata zachowują się podobnie. Mają jednak tę przewagę, że ich obcość można stwierdzić dopiero, gdy się odezwą. Na pierwszy rzut oka nikt im jej nie jest w stanie zarzucić. W centrum miast spotyka się więc całe zastępy niemych mężczyzn, kobiet i dzieci. Milcząc, przeciskają się w tramwajach i sklepach. Milcząc, ustawiają się w kolejkach. Na postawione im pytania odpowiadają najchętniej ruchami ramion lub głowy. I tylko w ostateczności wypowiadają najprostsze zwroty – tak długo ćwiczone, żeby brzmiały jak najbardziej swojsko dla tutejszych.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Poszukiwanie całości
Źródło: s. 59

O kobietach , O dzieciach , O ludziach , O tajemnicy

„Kiedy polskim dziennikarzom i innym moralistom pokazuje się stręczycielstwo, zepsucie wyższych klas, zablokowany awans młodych kobiet itp., kiedy pokazuje się to wszystko w pięknie wystylizowanych, a nawet (o zgrozo!) brutalnych amerykańskich filmach, to chętnie się użalą, pokiwają głowami i westchną, jakie to życie jest trudne. Kiedy ktoś podstawi im pod nos obrazek z własnego podwórka, ze świętym oburzeniem skomentują, że kolory dobrał nie takie, a w ogóle to złą metodę wybrał – obrazki są pfe! Trzeba było napisać wiersz.”

Agata Szczęśniak (1980)

Źródło: Latkowski, pisz wiersze, krytykapolityczna.pl, 7 czerwca 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20130607/szczesniak-latkowski-pisz-wiersze

O życiu , O kobietach

„My nie odtwarzamy tego, co kiedyś robiliśmy, tylko jesteśmy zespołem idącym do przodu. Tak, jakbyśmy dzisiaj mieli po 20 lat, to tak byśmy tez grali. Po prostu jesteśmy niedorozwinięci pewnie… Na tym polega konflikt pokoleń, że ludzie młodzi nie rozumieją, że ludzie starsi są dokładnie tacy sami, jak młodzi, tylko to jest kwestia estetyki. Człowiek może jest za mało prasowany, trochę przerzedzony, ale w głowie nic się nie zmienia.”

Maciej Januszko (1953)

Źródło: Martyna Wieczorek, Wywiad z Maciejem Januszko, magiarocka.pl http://magiarocka.pl/wywiad-1/

O ludziach

„Nie chodzimy na bankiety, bo tam przecież nie możesz się bawić. Idziesz się tylko pokazać. Bez sensu. Jak patrzysz na tylne strony gazet, gdzie opisują te wszystkie bankiety, to co widzisz? Ciągle te same twarze, powiedziałbym nawet – ryje. Wszyscy uśmiechnięci, bo mają nowe spodnie. Szkoda, że nie mają nic nowego w głowach.”

John Porter (1950) brytyjsko-polski muzyk

Źródło: Arkadiusz Bartosiak, Łukasz Klinke, John Porter, Anita Lipnicka, „Playboy” nr 3, 2008

Sens

„Trudno sobie wyobrazić poziom deprawacji i zdemoralizowania, zarówno najwyższych oficerów SS, jak i zwykłych żołnierzy. Dirlewanger stworzył oddział złożony z kłusowników, do którego rychło włączył najcięższych kryminalistów, morderców i gwałcicieli. Na Białorusi robili, co tylko przyszło im do głowy, bo po prostu mogli. To bodaj najbardziej okrutny rozdział II wojny światowej i najbardziej doświadczony przez niemiecką okupację kawałek Europy. Nie cofali się przed żadną zbrodnią, realizowali ją perfekcyjnie. Z rąk tych oddziałów, na rozkaz tych dowódców zginęły dziesiątki tysięcy Żydów i Białorusinów. Dodatkowo w Warszawie von dem Bach, Reinefarth, Dirlewanger, Kaminski byli już straszliwie rozczarowani, mieli poczucie przegranej. Mieszanka bezkarności, okrucieństwa z zawiedzionymi ambicjami jest bardzo groźna.”

Alexandra Richie (1961)

Źródło: rozmowa Pawła Smoleńskiego, Warszawski kompleks Hitlera, wyborcza.pl, 1 sierpnia 2014 http://wyborcza.pl/magazyn/1,139949,16415475,Warszawski_kompleks_Hitlera.html#CukGW

O wojnie

„Leżałem jak nieżywy i próbowałem jeść słony piasek nadmorski, gdy nagle ujrzałem z przerażeniem, że koło mnie po piasku skaczą ludzkie głowy, bardzo nadobne, i że mnie ciekawymi oglądają oczyma. Podniosłem się, straszliwym ogarnięty lękiem, i spostrzegłem stojących w oddali ludzi, z których żaden me miał głowy.
Dowiedziałem się później, że mieszkańcy tej ziemi mogą łatwo zdjąć sobie głowę z karku i wysłać ją na zwiady, jeśli sami nie chcą się narażać na niebezpieczeństwo.”

Kornel Makuszyński (1884–1953) polski prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta

Źródło: Awantury arabskie

O ludziach , O zdjęciach , Zwiady

Cytaty na temat głowa strona 6

Cytaty na temat głowa
strona 6