Cytaty o demokracji (862 cytatów, strona 6)

„Ustrój, jaki nami rządzi, to połączenie starej nomenklatury, rekinów finansjery, fałszywych demokratów i KGB. Tego nie mogę nazwać demokracją – to wstrętna, nie mająca precedensu w historii hybryda, o której nie wiadomo, w jakim kierunku będzie się rozwijać… [ale] jeśli ten sojusz zwycięży, będą nas eksploatować nie przez 70, ale przez 170 lat.”

Aleksander Sołżenicyn (1918–2008) rosyjski prozaik, noblista

o Rosji z początku lat dziewięćdziesiątych.
Źródło: Ryszard Kapuściński, Imperium, Czytelnik, 1993, s. 6.

O historii

„Chcemy być wreszcie panami w naszym własnym kraju, a nie narzędziami w rękach dyktatorów. Demokracja, wolność i szczęście muszą być głównymi celami modernizacji. Bez tej piątej modernizacji cztery pozostałe ostaną się jedynie nowomodnymi kłamstwami.”

Wei Jingsheng (1950)

Źródło: „Rzeczpospolita”, 11 października 1996 http://new-arch.rp.pl/artykul/109542_Wei_Jingsheng.html

O szczęściu , O kłamstwie , O wolności

„Demokracja, nie mniej niż jakakolwiek inna forma rządów, musi zaprowadzać społeczne panowanie naszego Pana Jezusa Chrystusa. Demokracja musi, tak jak wszystko, mieć króla: Jezusa Chrystusa.”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Oni Jego zdetronizowali
Źródło: s. 67

Chrystus

„Dziś Michnik potrafi butnie powiedzieć, że nowej demokracji zagrażało narodowe, katolickie państwo Polaków. Wtedy trud życia jego, rodziny i bliskich mu ideowo trockistów poszedłby na marne. I może pójść na marne, jeśli zdobędziemy się na heroizm odrzucenia złudzeń, którymi się karmimy i dostrzeżemy dramat rzeczywistości. Ich klęskę zapowiada pojawienie się Ligi Polskich Rodzin i Samoobrony. Ich lęk zdradzają prowokacje, usiłujące udaremnić mój start w wyborach.”

Bohdan Poręba (1934–2014) reżyser polski

Źródło: Strona Bohdana Poręby http://bohdanporeba.webpark.pl/

O rzeczywostości

„Mamy pogłębiający się kryzys. Dotąd, dotyczył głównie Trybunału Konstytucyjnego, ale teraz przeniósł się na Sejm. To jest kryzys kulturowy i pojęciowy. PiS stoi na stanowisku, że jako zwycięzca ma prawo wziąć wszystko. Wziął Trybunał, a teraz chce kontrolować ustawodawstwo w drodze eliminacji opozycji. To znaczy, że gdybyśmy ten redukcjonizm zastosowali, to ustrojowo mamy demokrację większości, której konstytucja nie przewiduje. A w praktyce mamy dyktaturę wyborczą. Bo przypomnijmy, od czego się obecny kryzys zaczął. Od ewidentnie niekonstytucyjnych planów ograniczenia dostępu mediów do prac parlamentu. Parlament to posłowie oraz opinia publiczna, której przedstawicielem i informatorem są wolne media. Jeśli chce się im dostęp do Sejmu ograniczyć, powinno się to odbywać w atmosferze dialogu. A nie, jak to się stało, w sposób arbitralny i odgórny.(…) [W]rócę do sedna działania parlamentu. Ono opiera się właśnie na rozmowie i dialogu. On nie zawsze musi być sensowny, nie zawsze musi być na temat, ale Sejm to nie jest lekcja w klasie! I każdy poseł powinien mieć prawo swobodnie się wypowiedzieć, nawet jeśli to rządzącą większość irytuje. Co z tego, że większość sobie przegłosuje ustawy? Prawo też musi być wynikiem dialogu, bo jeśli nie jest, to, powtórzę, mamy dyktaturę wyborczą.”

Ryszard Piotrowski (1952)

Źródło: Dr Ryszard Piotrowski: nie było posiedzenia, było spotkanie posłów http://wiadomosci.onet.pl/kraj/dr-ryszard-piotrowski-nie-bylo-posiedzenia-bylo-spotkanie-poslow-wywiad/0rnpvje, onet.pl, 18 grudnia 2016.

„Po 1989 roku Kościół miał nadzieję i wyobrażenia na temat tego, że natychmiast powinna być naprawiona olbrzymia krzywda, która mu się działa w latach 1945–1989. A ponieważ został oskarżony bardzo szybko przez wpływowe media strony solidarnościowej o to, że nie dorósł do demokracji został zepchnięty do kąta i to nie przez formację komunistyczną, która szybko przymknęła się, przynajmniej na moment, tylko przez środowiska liberalne.”

Jan Żaryn (1958) polski historyk

Źródło: „Po 1989 r. Kościół został zepchnięty do kąta przez środowiska liberalne”, wp.pl, 14 grudnia 2004 http://wiadomosci.wp.pl/kat,10011,title,Po-1989-r-Kosciol-zostal-zepchniety-do-kata-przez-srodowiska-liberalne,wid,6314803,wiadomosc.html

O krzywdzie

„Sejf demokracji otwiera się nie na hasło, a na tchnienie prawdy.”

Zbigniew Waydyk (1924–2003) polski pisarz i poeta

„Gdyby dziś miała powstać partia, nie miałaby siły przebicia, bo w epoce demokracji medialnej, w której ważne są pieniądze, liczą się tylko te partie, które są już w Sejmie i mają finansowanie budżetu. Gdybyśmy z paroma kolegami chcieli założyć partię, nie mielibyśmy jej z czego promować, bo nie moglibyśmy brać pieniędzy z własnej kieszeni. Politycy z premedytacją tworzą system, który dopuszcza tych, co już są w grze.”

Robert Gwiazdowski (1960) ekonomista polski, komentator gospodarczy

Źródło: Karolina Kowalska, Robert Gwiazdowski: PO wprowadza socjalizm państwowy http://www.polskatimes.pl/artykul/289231,robert-gwiazdowski-po-wprowadza-socjalizm-panstwowy,3,id,t,sa.html, polskatimes.pl, 2 sierpnia 2010

O pieniądzach , O grach , O sile

„Z usuwaniem zabezpieczeń, jakimi opatrzony jest polski system demokratyczny, powinno być jak z atomowym guzikiem w czasach zimnej wojny. Nikt z tych, którzy mogą go użyć, nawet się do niego nie zbliża, bo rozumie skalę potencjalnego zniszczenia. Zniszczenia, które niechybnie dotknie wszystkich. PiS jednak nie boi bawić się atomowym guzikiem polskiej demokracji. PiS się niczego nie boi, a kto się niczego nie boi, jest naprawdę niebezpieczny.”

Wojciech Olejniczak (1974) polityk polski

Źródło: Nie jest nam po drodze z PO, „Gazeta Wyborcza”, 7 marca 2006

O wojnie

„Społeczeństwo, które chce zrozumieć naturę kryzysu i sprostać jego wyzwaniom, nie może już zdać się tylko na kunszt inżynierów, na ducha przedsiębiorczości i na zawodowych polityków (choć umiejętności ich wszystkich będą oczywiście potrzebne). Musi ono – to jest główna teza tej książki – samo wziąć się do polityki.”

Harald Welzer (1958)

Źródło: współautor Claus Leggewie, Koniec świata, jaki znaliśmy. Klimat, przyszłość i szanse demokracji, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.

O książkach , O naturze , O przyszłości

„Republika Dominikańska jest krajem, który się rozwija, który przyciągnął i zagwarantował bezpieczeństwo zagranicznym inwestycjom, w którym wzmacniana jest demokracja i w którym powiększa się klasa średnia. To wszystko jest wyraźnie widoczne.”

Danilo Medina (1951)

Źródło: Na Dominikanie bez zmian, tierralatina.pl, 21 maja 2012 http://www.tierralatina.pl/2012/05/dominikana-prezydent-medina/

„W gruncie rzeczy demokracja sprowadza się do jednego – komu zawierzamy nasze pieniądze.”

Jan Pietrzak (1937) polski satyryk

Cytaty z monologów kabaretowych

O pieniądzach

„Białoruś przestrzega zasad naszej cywilizacji – demokracji i praw człowieka jest u nas nie mniej niż w państwach Unii Europejskiej. Jedno co nas odróżnia – nie stosujemy podwójnych standardów.”

Alaksandr Łukaszenka (1954) białoruski polityk, prezydent

Źródło: PAP, 25 lipca 2003

„W społeczeństwie rynkowym, kiedy jesteś bez gotówki, masz tylko taką swobodę, że możesz nic nie robić, bardzo mało posiadać i umrzeć młodo. Innymi słowy, w kapitalizmie pieniądz daje prawo do posiadania praw.”

Raj Patel (1972)

Źródło: Wartość niczego. Jak przekształcić społeczeństwo rynkowe i na nowo zdefiniować demokrację, tłum. Hanna Jankowska, wyd. Muza, Warszawa 2010.

O pieniądzach

„Widzę ludzi, (…) którzy mieli monopol na dostęp do pieniędzy ze spółek Skarbu Państwa. Ktoś im to zabiera i kwiczą po prostu.”

Patryk Jaki (1985) polski polityk

o Komitecie Obrony Demokracji.
Źródło: Jaki wszechmogący. Kim jest wiceminister sprawiedliwości? http://www.newsweek.pl/polska/minister-patryk-jaki-kim-jest-wiceminister-sprawiedliwosci-patryk-jaki-,artykuly,397173,1.html, newsweek.pl, 19 września 2016.

O ludziach , O sprawiedliwości

„(…) życie i zapał, poczucie prawa i siły, umiłowanie wolności i demokracji oraz szlachetna duma wzburzona przez niegodziwego najeźdźcę naszej ziemi, są uczuciami powszechnymi wśród narodu meksykańskiego.”

Benito Juárez (1806–1872) przywódca meksykański

orędzie do narodu wydane 10 czerwca 1863 w San Luis Potosi.
Źródło: Jarosław Wojtczak, Wojna meksykańska 1861–1867, Warszawa, Bellona 2009, s. 154.

O życiu , O wojnie , O emocjach , O wolności

„Przynajmniej od ukazania się „Końca historii” Francisa Fukuyamy istniejący na Zachodzie porządek nazywaliśmy „liberalną demokracją”. W tej nazwie zawierają się dwie piękne idee: wolności i równości. Trudno było jej idealistycznemu urokowi nie ulec. Sęk w tym, że opisuje ona tylko niematerialną część faktycznie istniejącego systemu, czyli demokratycznego kapitalizmu. Jego kształt wyznacza punkt przecięcia dwóch osi: demokracji i kapitalizmu. Równości (praw) i nierówności (bogactwa). Przez te 20 lat punkt przecięcia osi gwałtownie się przesunął. Potęga kapitalizmu wzrosła niepomiernie i niezauważenie. Powstał globalny system instytucji rynkowych (banków, funduszy, korporacji) nie tylko zbyt wielkich, by upaść, lecz także zbyt potężnych, by państwa mogły je kontrolować. A jednocześnie demokracja gwałtownie się zdegenerowała, stając się (…) „mediokracją”, czyli faktycznie branżą show-biznesu.”

Jacek Żakowski (1957) dziennikarz polski

Źródło: Czy po kryzysie czeka nas wojna?, polityka. pl, 30 września 2011 http://www.polityka.pl/swiat/analizy/1519692,1,czy-po-kryzysie-czeka-nas-wojna.read

O wojnie , O historii , O biznesie , O wolności

„Pedagogika jako nauka może i powinna być formą społecznego i kulturowego krytycyzmu (…). Nie możemy uciec od wyzwań praktyki pogrążonej w kryzysie.”

Zbigniew Kwieciński (1941) pedagog polski

Źródło: Edukacja wobec wyzwań demokracji w: Nauczyciel – uczeń. Między przemocą a dialogiem: obszary napięć i typy reakcji pod red. Marii Dudzikowej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1996, s. 8.

O nauce , O nauczycielach

„Stoimy w obliczu bezwstydnego cynizmu globalnego porządku, którego stróże jedynie wyobrażają sobie, że wierzą w swoje ideały demokracji, prawa człowieka i tak dalej. Poprzez takie działania, jak przecieki WikiLeaks wstyd – nasz wstyd za to, że tolerujemy taką władzę nad sobą – staje się jeszcze większy poprzez jej upublicznienie. Kiedy Stany Zjednoczone dokonują interwencji w Iraku na rzecz zaprowadzenia tam świeckiej demokracji, a konsekwencją jest wzmocnienie religijnego fundamentalizmu i o wiele silniejszy Iran, nie jest to tragiczny błąd polityka działającego ze szczerego serca, ale przypadek cynicznego oszusta, który załatwił sam siebie własną bronią.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: Spisek kontrolowany, „London Review of Books”, tłum. „Forum”, 24 stycznia 2011.

O błędach , Serce

„DiEM stworzono, aby przedstawić autentyczną alternatywę, ponadgraniczną falę zdolną zjednoczyć nas politycznie w Europie – w Unii Europejskiej i poza nią opierać się to musi na sojuszu demokratów z różnych tradycji politycznej na wszystkich poziomach zaangażowania, od miejskiego po państwowy. Tym, którzy uważają wezwanie do ponadnarodowego ruchu demokratycznego za utopijne, odpowiadamy, że demokracja ponadnarodowa pozostaje pełnoprawnym i realistycznym celem długoterminowej polityki i, w lewicowej tradycji, od zawsze nim była. Osiągnąć ten cel można jednak wyłącznie dzięki szczegółowemu planowi na działanie tu i teraz.”

Janis Warufakis (1961)

Źródło: Europe’s Left After Brexit https://www.jacobinmag.com/2016/09/european-union-strategy-democracy-yanis-varoufakis-diem25/, tłum. Jakub Dymek, „Jacobin”, wrzesień 2016.

„Demokracja nie rządzi światem. Lepiej, żeby to dotarło do twojej głowy. Światem rządzi przemoc. Ale chyba lepiej okryć to milczeniem.”

Bob Dylan (1941) amerykański muzyk rockowy, wokalista, gitarzysta, kompozytor, poeta

O świecie

„W wielu sprawach nie zgadzam się z Braćmi Muzułmańskimi, ale faktem jest, że od 50 lat nie dokonali oni żadnego aktu przemocy. Też chcieliby zmian. Jeżeli pragniemy demokracji i wolności, to musimy ich zintegrować, zamiast wyrzucać poza nawias społeczeństwa.”

Muhammad el-Baradei (1942)

Źródło: wywiad Dietera Bednarza, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 31 stycznia 2011.

O wolności

„Jan Maria Rokita popełnił bardzo ciężkie przestępstwo przeciwko demokracji. Poza mordami to jest najcięższe przestępstwo, jakie w ogóle można popełnić.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

wypowiedź dla dziennikarzy dotycząca sprawy tzw. „inwigilacji prawicy” w latach 1992–1993, w okresie, gdy Jan Rokita był szefem Urzędu Rady Ministrów, na pokładzie samolotu powracającego do Polski ze szczytu wyszehradzkiego.
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 11 października 2006 http://serwisy.gazeta.pl/kraj/1,65646,3677183.html

„Konieczne są radykalne przemiany: aby położyć kres nierównościom, doprowadzić do prawdziwej redystrybucji wytwarzanych bogactw, do prawdziwej demokracji, a nie takiej, którą zdalnie steruje kilka tysięcy uprzywilejowanych. Chcemy zburzyć dyktaturę nielicznych. Ubiegły wiek naznaczony był przez dwa systemy równie niedemokratyczne: przez kapitalizm i przez reżimy biurokratyczne, takie jak za żelazną kurtyną. Te drugie już upadły. Moja Nowa Partia Antykapitalistyczna (NPA) chce obalić ten pierwszy – system kapitalistyczny – który i tak bankrutuje, pożerając przy tym jeszcze miliardy dolarów. (…) nie pragniemy tworzyć systemów takich jak stalinowski ZSRR.”

Olivier Besancenot (1974) francuski polityk

Kapitalizm francuski i antykapitalistyczna perspektywa
Źródło: „Dziennik” (Warszawa), 9 kwietnia 2009

O wieku , O bogactwie

„Ostatnie 60 lat było świadkiem upadku wielu państw demokratycznych na świecie. Dla biednego państwa utrzymanie demokracji jest znacznie trudniejszym zadaniem. Z poziomu nędzy dołączyliśmy do grona państw rozwijających się. Nie tylko przetrwaliśmy ciężkie momenty, ale mamy szczęście bycia największą demokracją świata.”

Arun Jaitley (1952–2019)

Źródło: Konrad Leszczyński, Jubileusz 60 – lecia pierwszego posiedzenia parlamentu; Ile zarabia indyjski parlamentarzysta?, polska-azja.pl, 13 maja 2012 http://www.polska-azja.pl/2012/05/13/okragla-60-rocznica-pierwszego-posiedzenia-parlamentu-ile-zarabia-indyjski-parlamentarzysta/

O szczęściu

„Komitet obrony draństwa.”

Jarosław Zieliński (1960) polski nauczyciel i polityk

o Komitecie Obrony Demokracji.
Źródło: Minister Jarosław Zieliński: Zwyrodnialcy z KOD nie zaszkodzili http://www.polskatimes.pl/fakty/polityka/a/minister-jaroslaw-zielinski-zwyrodnialcy-z-kod-nie-zaszkodzili,9480837/, polskatimes.pl, 9 marca 2016.

„Ukraina oddala się od demokracji zachodniej w kierunku rosyjskiego autorytaryzmu. Jeśli kondycja demokracji i przestrzeganie praw i wolności człowieka będą nadal się pogarszać, oficjalny Waszyngton powróci do rozważenia wprowadzenia sankcji przeciwko Ukrainie.”

Steven Karl Pifer (1953)

Źródło: Siergiej Nikołajenko, Ukraińska demokracja według Amerykanów, geopolityka.org, 12 czerwca 2012 http://geopolityka.org/komentarze/1515-ukrainska-demokracja-wedlug-amerykanow

O wolności

„Nie ma demokracji bez poczucia tożsamości. (…) Bez poczucia wspólnoty tych, którzy chcą się zorganizować w państwo. Bez tego spoiwa „My, naród…”. Bez przekonania, że patriotyzm to nie tylko ideały, ale pragmatyka. Patriotyzm to niższa cena gazu. To dbanie o własny, wspólnotowy interes, to coś co na dłuższą metę się opłaca.”

Ewa Stankiewicz (1967) polska dziennikarka

Źródło: Ewa Stankiewicz: 10 dowodów na brak demokracji w Polsce, rp. pl, 24 października 2011 http://wsieci.rp.pl/opinie/rekiny-i-plotki/Ewa-Stankiewicz-Demokracja-to-nie-jest-puste-haslo

„Realizm to konwencja. Nasze subiektywne odczucia nigdy nie są realistyczne. Żyjemy w krainie ułudy i fantazji. Na przykład, jeśli jesteś zakochany, masz wrażenie, jakbyś płynął w powietrzu. Z punktu widzenia fizyki to absolutnie niemożliwe, ale tak się właśnie czujemy. Subiektywne odczucie staje się rzeczywistością. Realizm to demokracja, wszyscy ludzie powinni mieć takie same odczucia. Nic z tego. Nie można ograniczać ludzkich doświadczeń i odbierać im w ten sposób wartości.”

Etgar Keret (1967) Izraelski pisarz i scenarzysta

Wywiady
Źródło: Beata Zatońska, Czytelnicy staną się celebrytami, tvp.info, 29 czerwca 2012 http://tvp.info/opinie/wywiady/czytelnicy-stana-sie-celebrytami/7846319

O ludziach , O fantazji , O wrażeniach , O rzeczywostości

„Pan ma wyjść i powiedzieć, że pan głosuje na Tylaka, i pan zgłosił się po to, żeby była demokracja. To jest ostatnia pana szansa. Co pan sobie jaja robi, k…., co pan myśli, że to będzie k…. kino, po to, żeby pan sobie w ch… zagrał. To jest koniec pana kariery, zap…. alaj, jeszcze pan ma szanse”

Janusz Maksymiuk (1947) polski działacz polityczny, inżynier rolnik

słowa skierowane do radnego Samoobrony na zjeździe tej partii.
Źródło: Opolska Samoobrona nie chce Maksymiuka, wyborcza.pl, 6 marca 2006 http://wyborcza.pl/1,76842,3195843.html

O myślach , O szansie , O myśleniu

„A przecież „Gazeta” była przydzielona całej Solidarności. Jeszcze wskutek umów Okrągłego Stołu Rakowski dał na to kredyty – kilkaset ówczesnych milionów złotych i przydział papieru. Wałęsa powierzył stanowisko redaktora naczelnego Michnikowi, a on z kolegami zrobili z tego prywatną spółkę. I nikt ani słowa! Powołują się na przeniesienie do „Gazety” aktywów podziemnego „Tygodnika Mazowsze” i pieniędzy amerykańskich z Funduszu na Rzecz Demokracji. Te pieniądze też były przeznaczone na opozycję, a nie na prywatną spółkę „Agora”, nawet jeżeli ta spółka inwestuje i nie wypłaca zysku udziałowcom. Przecież to było przeznaczone dla całej Solidarności, a nie dla Michnika.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o powstaniu „Gazety Wyborczej”.
Źródło: Teresa Bochwic, Odwrotna strona medalu. Mówi Jarosław Kaczyński, Oficyna Wydawnicza Most, Warszawa 1991, s. 100.

O pieniądzach

„Jestem demokratycznym socjalistą i mówię to z dumą i radością. Zostałem nim, gdy objeżdżałem Indie i widziałem tę przerażającą nędzę na tle nieprzyzwoitego bogactwa nielicznych. Gdy – podczas innej podróży – widziałem upokarzającą biedę w zamożnych Stanach Zjednoczonych. Gdy jako młody człowiek stanąłem oko w oko z okrucieństwem i zniewoleniem komunizmu, ze skalą prześladowań w państwach komunistycznych. Gdy odwiedzając nazistowskie obozy śmierci, czytałem długie listy nazwisk zamordowanych socjaldemokratów i związkowców.
Zostałem nim, gdy uświadomiłem sobie, że to socjaldemokracja przetarła szlaki dla całej szwedzkiej demokracji, że to socjaldemokracja wydobyła nasz kraj z biedy i bezrobocia dzięki polityce kryzysowej lat trzydziestych.”

Olof Palme (1927–1986) polityk szwedzki

przemówienie wygłoszone w trakcie debaty telewizyjnej w 1982 r.
Źródło: Dlaczego jestem demokratycznym socjalistą http://partiarazem.pl/2016/02/olof-palme-dlaczego-jestem-demokratycznym-socjalista/, tłum. Krzysztof Adamski, partiarazem.pl, 28 lutego 2016.

O śmierci , O czytaniu , O bogactwie , Radość

„Idea KOR-u polegała nie tylko na próbie instytucjonalizacji opozycji, i nie tylko na ostentacyjnej jawności, ale również, a może przede wszystkim, na mocnym położeniu akcentu na motywacji moralnej – i przewadze działania socjalnego nad politycznym. Opieka nad więzionymi, ich rodzinami, nad pozbawionymi pracy itd. była takim właśnie działaniem, mogącym skupiać ludzi o wyraźnych wyborach politycznych – i takich, którzy powodują się wyłącznie motywacją moralną i potrzebą wyrażenia jej w konkretnym działaniu. Była to strategia stworzenia szerokiego frontu, którego podstawą są opcje raczej moralno-socjalne, niż sensu stricte polityczne, choć w generaliach najbardziej ogólnych (niepodległość i demokracja) i pod tym względem panowała jednomyślność.”

Jan Józef Lipski (1926–1991) polski działacz polityczny, historyk literatury

Źródło: Czym był KOR?, krytykapolityczna.pl, 24 września 2011 http://www.krytykapolityczna.pl/Opinie/LipskiCzymbylKOR/menuid-1.html

O ludziach , O motywacji , Sens

„Urodziłem się i wychowałem na pograniczu, pograniczu państw, języków, kultur, wojny i pokoju. To zawieszenie – między – jest stygmatem nie do usunięcia. Między proletariackim internacjonalizmem i nacjonalizmem, między kosmopolityzmem a prowincjonalnością, między katolicyzmem a ewangelicyzmem, między totalitaryzmem a demokracją, między indywidualizmem a ubóstwieniem mas, między buntem i nadzieją na zgodę a ostrożnym optymizmem. Między..”

Helmut Kajzar (1941–1982)

Źródło: „Kultura”, 1972, nr 32 http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_kajzar_helmut

O wojnie , O pokoju , O optymiźmie

„Dawna historia jest zwierciadłem występków demokracji, historia nowoczesna – jej zbrodni.”

Nicolás Gómez Dávila (1913–1994)

Demokracja

O historii

„Silne państwo nie musi być wcale ociężałe, wyposażone w arogancką i umacniającą się biurokrację. Chodzi raczej o zwinne państwo odpowiadające na potrzeby obywateli i oddające wiele spraw do ich decyzji. Jest to państwo demokracji włączającej, w której władzę przywrócono lokalnym instytucjom rządzenia i ludziom zorganizowanym w swoich społecznościach.”

John Friedmann (1926–2017)

Źródło: Artur Domosławski, Nowe wspaniałe miasto, „Gazeta Wyborcza”, 28–29 maja 2011.

O decyzjach

„To film o presjach, jakim poddawane jest dziennikarstwo w swojej próbie informowania społeczeństwa, edukowania go, o odpowiedzialności i jej braku u dziennikarzy, o naciskach, na jakie narażeni są ludzie, którzy wykonują ten zawód. Pokazuje, jak istotni dla przetrwania demokracji są „zbieracze” i „dostarczyciele” informacji; bez nich nie ma ona szans. Ale nie tylko. Opowiada też o prawach człowieka zawartych w konstytucji i o tym, w jaki sposób są one łamane.”

David Strathairn (1949) aktor amerykański

o filmie Good Night, and Good Luck.
Źródło: Wywiad, 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=29987

O ludziach

„Jak taki wspaniały kraj, ostoja demokracji, symbol „wolnego świata”, mógł sobie wybrać takiego prezydenta – bufona, egocentryka, człowieka ociekającego złotem, bez doświadczenia w służbie publicznej, człowieka, którego nikt nie widział z książką w rękach? (…) Jego wypowiedzi na temat Europy i NATO muszą budzić niepokój. Jeżeli celem Trumpa jest zniszczenie Unii Europejskiej, to godzi on w podstawowy interes Polski. Bajdurzenie polityków PiS o Międzymorzu, Trójmorzu etc. to tylko nocne sny szaleńców. Jeżeli faktycznie Trump będzie podkopywał integrację europejską, to jak gdyby podawał Polskę Rosji na tacy. Polska musi być zakotwiczona na Zachodzie i to na Zachodzie zjednoczonym, a nie rozproszonym.”

Daniel Passent (1938) dziennikarz polski, publicysta

o Donaldzie Trumpie.
Źródło: Czarny piątek http://passent.blog.polityka.pl/2017/01/19/czarny-piatek/?nocheck=1, polityka.pl, 19 stycznia 2017.

„Demokratyczne społeczeństwo, które nie rozgrywa swoich konfliktów, lecz konserwuje je poprzez zakazy, przestaje być demokratycznym zanim zacznie pojmować demokrację.”

Günter Grass (1927–2015) pisarz niemiecki, noblista

Eine demokratische Gesellschaft, die ihre Konflikte nicht austrägt, sondern durch Verbotserlasse konserviert, hört auf, demokratisch zu sein, bevor sie beginnt, Demokratie zu begreifen. (niem.)
Źródło: Der Bürger und seine Stimme, Luchterhand 1974, s. 25.

„Druga zasada brzmi: „prawo jest wyrazem woli ogółu”. I tylko to. Przyjęcie prawa przez rządzącą większość ma rzekomo wystarczyć, by nie mogło być podważane. To rewolucyjna zmiana w stosunku do dawnej, normalnej zasady, obowiązującej w we wszystkich cywilizacjach, że prawo było wyrazem rzeczywistości wyższej od człowieka, obiektywnego, wspólnego dobra, które człowiek tłumaczył, interpretował, kodyfikował, w wolny sposób - ale nigdy arbitralnie.”

Michel De Jaeghere (1957)

Źródło: Franciszek L. Ćwik, Demokracja totalitarna http://www.pch24.pl/demokracja-totalitarna,17495,i.html, pch24. pl, 5 września 2013

O rzeczywostości , O zmianach

„Państwa wschodnioeuropejskie zobowiązały się „zrobić wszystko”, by wejść do NATO i UE. Odbierając lekcję od Zachodu, znosiły w ciszy upokorzenia i narzucone im niekorzystne warunki prowadzenia handlu. Nowy sposób myślenia o roli narodu nie powinien więc nikogo dziwić.”

David Ost (1955)

Źródło: Świt autorytarnych demokracji, New School of Social Research in New York, publicseminar.org, tłum. „Forum”, 14-27 października 2016.

O myślach , O myśleniu

„Musimy nie tylko zdetronizować neoliberalizm w gospodarce i wrócić do społeczeństwa dobrobytu, ale też sięgnąć dalej. Chcemy zobaczyć radykalne rozszerzenie demokracji ze sfery czysto politycznej na gospodarczą i społeczną. Trzeba skończyć z wyzyskiem człowieka przez człowieka, nawet jeśli miałoby to miejsce pod auspicjami socjalistycznej gospodarki rynkowej.”

Bhaskar Sunkara (1989)

Źródło: Katarzyna Wężyk, Prawie szturm na Pałac Zimowy, „Gazeta Wyborcza”, 21–22 września 2013.

„Demokracja jest antropoteistyczną religią. Jej zasadą jest opcja o charakterze religijnym; akt, w którym człowiek uznaje człowieka za Boga. Jej doktryną jest teologia boskiego człowieka, jej polityką urzeczywistnienie tej zasady w działaniu, w instytucjach, w dziełach (…). Boskość, jaką demokracja nadaje człowiekowi nie jest ani figurą retoryczną, ani poetyckim obrazem, ani wreszcie niewinną hiperbolą, lecz ścisłą definicją teologiczną.”

Nicolás Gómez Dávila (1913–1994)

Demokracja

O miłości , O Bogu , O religii , O charakterze

„Bo porządek prawny, który zapewnia wolność dla każdego, to podstawowa rzecz. Pan Kaczyński wmawia nam, że nie dajemy im prawa do zmiany Polski. Oczywiście, że dajemy. Wygrali wybory, wybory nie były sfałszowane, obywatele zadecydowali i trzeba to uszanować. Tylko że zmiany należy robić w zgodzie z zasadami, z prawem, z procedurami, z konstytucją. Mieliśmy ten luksus, że mogliśmy się z rządem Platformy czy SLD nie zgadzać, ale nigdy nie baliśmy się, że zrobi zamach na demokrację.”

Mateusz Kijowski (1968) działacz społeczny, publicysta

Źródło: Agnieszka Kublik, Mateusz Kijowski: Zakładajmy komitety, [w:] „Gazeta Wyborcza. Magazyn Świąteczny”, 19 grudnia 2015, ISSN 0860–908X.

O wolności

„Jestem z tych, którzy widocznie potrzebują Kościoła na co dzień, nie umieją żyć samą wiarą. Sześć lat byłem w gimnazjum katolickim, byłem ministrantem, działałem w sodalicji mariańskiej, z mlekiem matki wyssałem katolicyzm. Nawet w kościele parafialnym mieliśmy swoją ławę – mój dziadek był jednym z fundatorów tego kościoła. Szanuję historyczną rolę Kościoła, jego wpływ na moralność, ale widocznie nie było to we mnie zakotwiczone intelektualnie. Emocjonalnie tak, bo jeszcze z frontu pisałem listy do matki i siostry, opatrzone: „Opatrzność nade mną czuwa”, „wczoraj byłem u spowiedzi”, lepiej się dzięki temu czułem. Ale brakowało mi Kościoła na co dzień, kiedy słucha się kapłana, podlega pewnym normom – spowiedź, komunia itd. Wreszcie wpływ środowiska, lektur itd. Dla mnie przełomowe były studia w Wyższej Szkole Piechoty (wtedy nie było jeszcze Akademii Sztabu Generalnego). Byłem oficerem frontowym, to był rok 1947. Tam w znacznej części wykładowcami byli oficerowie przedwojenni – w tym przedmiotów politycznych. Byli też wykładowcy radzieccy, ale w mniejszości. W tej uczelni nauczano nas demokracji ludowej, polskiej drogi do socjalizmu. Nie był to jeszcze etap, kiedy zatriumfował stalinizm. W programie nauczania mieściły się wartości etyczno-światopoglądowe, okazywano szacunek do Kościoła. Jednak oczywiście była walka: Kościół – państwo, Kościół – partia, była rywalizacja o rząd dusz. Jak człowiek się znalazł systemowo, ustrojowo po tej stronie, to siłą faktu się w to wpisywał.”

Wojciech Jaruzelski (1923–2014) generał, działacz PZPR, prezydent PRL i RP

Źródło: „Ja też nosiłem mieczyk Chrobrego – rozmowa z gen. Jaruzelskim”, Bibula.com, 3 lutego 2009 http://www.bibula.com/?p=6205

O wierze , O duszy , O matce , O siostrze

„Demokracja opiera się na nieustannym powątpiewaniu, świat demokracji jest światem w ruchu, zmienia się, zderzają się w nim różne wartości, cele i interesy społeczne”

Krzysztof Teodor Toeplitz (1933–2010) polski dziennikarz

Źródło: W narodzie jest dobrze, „Przegląd”, 9 kwietnia 2006.

O świecie

„Gdyby pan zaprowadził Arystotelesa na Wiejską, to pewnie by mu się tam nawet spodobało – bo kłócą się, głosują, większość decyduje – ale gdyby mu pan powiedział, że to jest demokracja, wybuchnąłby śmiechem. Bo do ateńskiego rynku ma się to nijak, choć pełni podobne funkcje. To, co się w obecnym stuleciu na szczeblu globalnym wytworzy, też będzie spełniało funkcje polityki na szczeblu państwa narodowego, ale nie będzie do znanych nam mechanizmów podobne.”

Zygmunt Bauman (1925–2017) polski socjolog, filozof, eseista

Źródło: polityka.pl, 22 grudnia 2010 http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/artykuly/1511368,2,rozmowa-z-zygmuntem-baumanem-socjologiem.read

O śmiechu

„Christina patrzyła na politykę oczami dziecka, bez cynizmu i zaciekłości dorosłych. Chcę sprostać jej oczekiwaniom. Chcę, żeby nasza demokracja była taka, jaką ona sobie wyobrażała. Wszyscy musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, żeby sprostać oczekiwaniom naszych dzieci!”

Barack Obama (1961) Amerykański polityk, 44. prezydent USA

z przemówienia wygłoszonego na wieczorze żałobnym w Tucson o jednej z ofiar strzelaniny – dziewięcioletniej dziewczynce.
Źródło: Mariusz Zawadzki, Obama znów zaczarował Amerykę, „Gazeta Wyborcza”, 17 stycznia 2011

O dzieciach

„Wolność słowa (jest) pierwszym, niezbędnym krokiem na drodze do demokracji. Bez wolności słowa nie ma dialogu, bez dialogu nie można dojść prawdy, a bez prawdy niemożliwy jest postęp.”

Adem Demaçi (1936–2018)

Źródło: Laureaci Nagrody Sacharowa – przegląd edycja 2010, europarl.pl, s. 12 http://www.europarl.pl/ressource/static/files/laureaci_nagrody_sacharowa_-_przeglad_-_edycja_2010.pdf

O wolności

„Nawet demokracja sterowana może być demokracją.”

Colin Powell (1937)

Źródło: Radio Echo Moskwy, 4 lutego 2004

„Są frajerami. Ja szanuję biznesmenów, a nie frajerów. Jeśli zaproponowaliśmy już w połowie sierpnia instrument wycofania z rynku, w którym za jabłka proponujemy 27 groszy, a frajerzy wiozą jabłka na przetwórstwo po 12–14 groszy ich wybór. Wolny kraj, demokracja.”

Marek Sawicki (1958) polski rolnik i polityk ruchu ludowego

Źródło: mpolska24.pl http://www.wywiadownia.mpolska24.pl/7058/minister-sawicki-do-rolnikow-jestescie-frajerami, 16 października 2014.

„Radio Maryja bardzo właściwie odczytuje rozumienie polityki. Stąd ataki na to Radio, bo ono przypomina polityczną tradycję Europy, fakt obowiązkowej obecności w dyskursie społecznym.”

Henryk Kiereś (1943)

Źródło: Jasnogórska lekcja demokracji, naszdziennik.pl, 11 lipca 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110711&typ=pi&id=pi02.txt

„Właśnie dlatego tak uwielbiam kabaret z epoki weimarskiej, że mieszały się w nim wszystkie możliwe prowokacje. Uwielbiam drażnić widzów. Uwielbiam satyrę polityczną i obyczajową. Istotą tego, co robię, jest przekazywanie moich myśli na temat społeczeństwa, seksualności, polityki i demokracji. Przecież o wszystkim tym można mówić z poczuciem humoru!”

Ute Lemper (1963)

Źródło: Tomasz Raczek, Karuzela z Madonnami. 57 bardzo zakręconych kobiet, op. cit., s. 221

O kobietach , O myślach , O myśleniu

„Społeczeństwo jakby zawarło umowę z dyktatorem. Darmowa szkoła, 10 gatunków sera i kiełbasy w sklepie, to większości ludziom do demokracji wystarcza. Jednostki, które mogły wzniecić bunt, siedzą od grudnia w więzieniach, a ludzie się o nich nie upominają. Opozycja to tylko Mińsk i trzy największe miasta. Na dodatek jesteśmy zrusyfikowani i rozdrobnieni, nie znamy świata ani zachodniego modelu życia, a kapitalizm widzimy przede wszystkim w rosyjskim, oligarchicznym wydaniu.”

Swiatłana Aleksijewicz (1948) białoruska pisarka i publicystka

o białoruskim społeczeństwie, 17 maja 2011 roku.
Źródło: „Gazeta Stołeczna”, 18 maja 2011 http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80269,9616566,Swietlana_Aleksijewicz__Bialorusi_grozi_znikniecie.html

O ludziach , O szkole

„Walka o demokrację parlamentarną leży we wspólnym interesie socjalizmu, jako idei, jako doktryny i jako ruchu, klasy robotniczej, Państwa Polskiego, jako całości.”

Mieczysław Niedziałkowski (1893–1940) polityk polski

Źródło: Socjalizm a liberalizm, w: Demokracja parlamentarna w Polsce, Wyd. Księgarni Robotniczej, Warszawa 1930 http://lewicowo.pl/socjalizm-i-liberalizm/

O walce

„W zacofanym kraju można zbudować demokrację, ale nie socjalizm.”

Karl Kautsky (1854–1938) niemiecki teoretyk marksizmu

w 1917 na wieść o wybuchu rewolucji październikowej w Rosji.
Źródło: „Krytyka Polityczna” nr 20–21/2010.

„Tak długo, jak demokracja istnieje, nawet w bardzo niedoskonałej angielskiej formie, totalitaryzm jest w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Cały anglojęzyczny świat jest przeniknięty ideą równości ludzi i choć może okazać się po prostu kłamstwem powiedzenie, że my albo Amerykanie kiedykolwiek działaliśmy by ją zapewnić, to Idea nadal istnieje i może pewnego dnia stanie się rzeczywistością.”

George Orwell (1903–1950) pisarz i publicysta angielski

So long as democracy exists, even in its very imperfect English form, totalitarianism is in deadly danger. The whole English-speaking world is haunted by the idea of human equality, and though it would be simply a lie to say that either we or the Americans have ever acted up to our professions, still, the IDEA is there, and it is capable of one day becoming a reality. (ang.)
Źródło: The Lion and the Unicorn: Socialism and the English Genius http://ebooks.adelaide.edu.au/o/orwell/george/o79e/part14.html, 1941

O ludziach , O kłamstwie , O świecie , O rzeczywostości

„Oto mit długo utrzymujący się na Zachodzie: Chiny nie były wprawdzie wzorem demokracji, ale „Mao zapewnił każdemu Chińczykowi miskę ryżu”. Niestety nic bardziej błędnego, bo po pierwsze, skromne przydziały żywnościowe na głowę mieszkańca nie zwiększyły się specjalnie od początku aż do końca jego władzy, i to pomimo morderczej harówki chłopów, najcięższej w historii Chin. Po drugie, to Mao i stworzony przez niego system ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność za coś, co pozostanie (miejmy nadzieję) największym głodem wszech czasów.”

Jean-Louis Margolin (1952)

Źródło: Czarna księga komunizmu, cyt. za: Stanisław Roszak, Jarosław Kłaczkow, Poznać przeszłość. Wiek XX. Podręcznik do historii dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres podstawowy, wyd. Nowa Era, Warszawa 2012, ISBN 9788326708565, s. 322.

O głodzie , O historii , O wieku , O przeszłości

„Największym wkładem socjalizmu do myśli społecznej jest, moim zdaniem, to, że odkrył wzajemne powiązania między różnymi przywilejami społecznymi. Myśl socjalistyczna pokazała, jak przywileje ekonomiczne rodzą przywileje polityczne i odwrotnie, pokazała również, jak przywileje rasowe i narodowe powiązane są z wszelkiego rodzaju przywilejami ekonomicznymi i politycznymi. Myśl socjalistyczna wykazała błąd burżuazyjnych liberałów, którzy wierzą, że prawdziwa demokracja może istnieć w świecie rażących ekonomicznych i społecznych nierówności. W społeczeństwie, w którym istnieją poważne przywileje społeczne, spowodowane koncentracją własności i kontroli nad przemysłem oraz finansami, czy też wynikające z urodzenia etc. – istnieje nierówność wpływów politycznych, które ograniczają i fałszują działalność demokratycznych instytucji politycznych. Tak więc demokracja polityczna w społeczeństwie burżuazyjnym jest ograniczona i zniekształcona istnieniem i rolą potężnych przywilejów ekonomicznych. O te właśnie ograniczenia i zniekształcenia idzie socjalistom, kiedy mówią o kapitalistycznej czy „burżuazyjnej” demokracji.”

Oskar Lange (1904–1965) polski ekonomista, działacz państwowy

Źródło: Jak pojmuję socjalizm http://lewicowo.pl/jak-pojmuje-socjalizm/, za broszurą wydaną w „podziemiu” w roku 1985 we Wrocławiu przez oficynę Vist

O błędach , O myślach , O myśleniu

„Życie dowiodło, że gdy partia przejmuje jakąś sprawę w swoje ręce i do jej realizacji mobilizuje masy, da się wszystko osiągnąć, niezależnie jak trudne by te sprawy nie były.”

Enver Hoxha (1908–1985) komunistyczny przywódca Albanii

Źródło: O pogłębienie demokracji socjalistycznej w rodzinie http://trzeciswiat.wordpress.com/2011/10/28/hodza-o-poglebienie-demokracji-socjalistycznej-w-rodzinie/

O życiu , O rodzinie

„(…) artyści nie mają żadnego obowiązku. Tym artystom, którzy są istotni, nie trzeba mówić i przypominać „buntujcie się”. To są ci, którzy już na pierwszym roku studiów są przeciwko swojemu nauczycielowi, swojemu mistrzowi, manifestują zdecydowanie swoją odrębność. Bo w sztuce – w przeciwieństwie do demokracji – to jest najwyższy stopień indywidualności.”

Jerzy Kalina (1944) polski rzeźbiarz, performer, scenograf

Źródło: „Ad Spectatores”, 7 marca 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/pbjp.htm

O nauczycielach

„Chrześcijaństwo i Demokracja są nieuniknionymi wrogami.”

Rousas John Rushdoony (1916–2001)

Źródło: www.deism. org

„Nie chodzi o to, że ta władza jest tak samo brutalna, totalitarna czy wyznaje tamtą ideologię, bo to absurd. Rzecz w tym, że dostrzegam domykanie się systemu przypominającego Polskę Ludową w takim sensie, w jakim władza była w PRL całkowicie niekontrolowana. Coraz mniej jest silnych mediów, które patrzą jej na ręce. Opozycji zaś odbiera się prawo do normalnego funkcjonowania, krytyki. Gdy tego próbuje, słyszy, jak w PRL, że dzieli i jątrzy. Pojawiły się nawet zarzuty o faszyzm. To też już było, tuż po II wojnie światowej faszystami byli rząd londyński i żołnierze wyklęci. Tak likwidowano ówczesną opozycję.”

Barbara Fedyszak-Radziejowska (1949) polska socjolog

o władzy PO.
Źródło: Barbara Fedyszak-Radziejowska: Polsce grozi demokracja fasadowa, rp.pl, 1 maja 2011 http://wsieci.rp.pl/opinie/horyzonty/Dr-Barbara-Fedyszak-Radziejowska-Polska-jest-demokracja-fasadowa

O wojnie , Sens

„W autokracji jedna osoba działa tak, jak chce,
w arystokracji kilku ludzi działa tak, jak chce,
w demokracji nikt nie działa tak, jak chce.”

Celia Green (1935)

In an autocracy, one person has his way; in an aristocracy a few people have their way; in a democracy, no one has his way. (ang.)
Źródło: The Decline and Fall of Science

O ludziach

„Nie ma już Nixona, Cartera, Reagana, odeszła Tatcher, nie ma Breżniewa, Andropowa, Czernienki i nawet Gorbaczowa, a u nas wciąż jest Andreotti. To niemożliwe, to wstyd, włoska demokracja stała się reżimem.”

Leoluca Orlando (1947)

w apelu do wyborców przed wyborami w 1992 (wówczas był szefem ugrupowania La Rete).
Źródło: „Tribuna Elettorale. Appelli agli elettori”, RAI UNO, 3 kwietnia 1992, cyt. za: Marek Bankowicz, Demokraci i dyktatorzy, Krakowski Instytut Wydawniczy, Kraków 1993, ISBN 83-900385-0-3, s. 30.

O odejściu

„Najogólniej rzecz ujmując aktywiści zagraniczni, z pewnymi wyjątkami oczywiście, starają się przełożyć swoje pomysły i filozofię na irańskie realia. Problem polega jednak na tym, że to przywódcy oraz ci, którzy muszą działać w Iranie w ramach systemu wiedzą lepiej, co należy zrobić, aby wprowadzić reformy czy demokrację.”

Hooman Majd (1957)

Źródło: Tomasz Kostrzewa, Coraz więcej mieszkańców Iranu wierzy, że zmiany muszą nadejść i pewnego dnia nadejdą – wywiad z Hoomanem Majdem, solidarniziranem.pl, 11 lipca 2012 http://solidarniziranem.pl/pl/publicystyka/item/68-coraz-wi%C4%99cej-mieszka%C5%84c%C3%B3w-iranu-wierzy,-%C5%BCe-zmiany-musz%C4%85-nadej%C5%9B%C4%87-i-pewnego-dnia-nadejd%C4%85-%E2%80%93-wywiad-z-hoomanem-majdem

O problemach

„Z demokracją w Ameryce Środkowej jest jak z dzieckiem – nikt nie daje dziecku od razu wszystkiego do jedzenia. Ja daję memu ludowi wolność, ale na swój sposób.”

Anastasio Somoza García (1896–1956)

Źródło: Artur Gruszczak, Ameryka Środkowa z serii Historia państw świata w XX wieku, op. cit., s. 149.

O dzieciach , O ludziach , O jedzeniu , O historii

„Gdy teraz znów podnosi łeb niewiadomszczyzna i zalać i zatruć usiłuje życie polskie, musi się organizować zdrowa opinia publiczna. Stanąć winna wzniosła postać wielkiego Demokraty, Męża Stanu, Uczonego i Pierwszego Prezydenta Męczennika, jako żywy pomnik, wskazujący, że w imię Polskiej Racji Stanu, w imię najszlachetniejszych tradycji Mickiewiczów, Worcellów, poprzez Waryńskich, do Limanowskich i Daszyńskich, aby Rzeczpospolita Polska mogła być silna, wielka i ciesząca się uznaniem Demokracji Świata – musi zerwać z niewiadomszczyzną, a zdecydowanie wkroczyć na szlak pełnego równouprawnienia obywateli z nakazem: równe obowiązki i równe prawa dla wszystkich!”

Zygmunt Piotrowski (1891–1940)

Źródło: Walka z niewiadomszczyzną http://lewicowo.pl/walka-z-niewiadomszczyzna/, „Nasza Trybuna – żydowski dwutygodnik socjalistyczny” nr 1 (5), Warszawa, 9 stycznia 1938, cyt. za: lewicowo.pl

O życiu , O zerwaniu , O walce

„Historia uczy, że demokracja bez wartości łatwo się przemienia w jawny lub zakamuflowany totalitaryzm.”

Jan Paweł II (1920–2005) papież, święty Kościoła katolickiego

Encyklika Centesimus Annus

O historii

„(…) ten wybuch totalnej demokracji, to szaleństwo uwięzione w dodatku poprawnością polityczną, która wszystko dopuszcza, na wszystko zezwala, jest jakimś rodzajem odruchu histerycznego, reakcji na to, co przeżyliśmy podczas II wojny światowej, na ten szok, jaki ludzkość przeżyła, ludzkość moich pokoleń, szok zawalenia się wszystkich wartości, zawalenia się całej tej gigantycznej budowli humanistycznej wznoszonej przez wieki. Coś wstrząsającego: nagle nastąpił Holokaust i wszystko się zawaliło, wszystkie wartości poszły w błoto. Dziedziczy się w genach, nawet poza czystą chemią, pewne klimaty moralne, myślowe, duchowe.”

Tadeusz Konwicki (1926–2015) polski prozaik, scenarzysta, reżyser

Wypowiedzi w wywiadach prasowych
Źródło: wywiad Janusza Andermana Rzeka płynie, „Przekrój”, 25 czerwca 2010 (na podstawie rozmowy w filmie Co ja tu robię?, reż.J. Anderman, 2010)

O wojnie , O wieku , O szaleństwie

„Cieszę się, że ma pan szansę być blisko tej „demokracji”. Tak się zastanawiam się, czy pan nie chciałby poprosić Rosjan o azyl polityczny?”

Nelli Rokita (1957) polska działaczka polityczna

do Andrzeja Leppera.

„Po katastrofie pod Smoleńskiem cały świat zadaje sobie pytanie: dlaczego prezydent wraz z delegacją tam leciał? W ten sposób ukrywana, zapomniana prawda o Katyniu staje w centrum uwagi. Świat będzie domagał się jej wyjaśnienia i musi zainteresować się, dlaczego nadal są utajnione archiwa, nie tylko rosyjskie, ale także – wbrew wszelkim zasadom demokracji – archiwa brytyjskie i amerykańskie. Ujawnienie prawdy to warunek pojednania.”

Jan Szyszko (1944–2019) polski polityk, pracownik naukowy

Źródło: Pytajmy, dlaczego zamknięte są archiwa, naszdziennik.pl, 23 kwietnia 2010 http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=po&dat=20100423&id=po62.txt

O prawdzie , O świecie , Pytanie

„Wszystko co robimy, albo czego nie robimy, ma również wymiar polityczny. Słowo polityk oznaczało w demokracji ateńskiej człowieka, który uczestniczył w życiu polis, czyli swojego państwa. A jeżeli ktoś nie uczestniczył w życiu państwa, tylko ograniczał się do tego, aby zajmować się wyłącznie swoimi sprawami prywatnymi, Grecy nazywali go mianem idioty.”

Mieczysław Mokrzycki (1961) polski arcybiskup

Źródło: „Czy z tego powodu Radio Maryja jest złe i nienowoczesne?”, wp.pl, 10 lipca 2011 http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Czy-z-tego-powodu-Radio-Maryja-jest-zle-i-nienowoczesne,wid,13583029,wiadomosc.html

O idiotach

„(…) nawet w najbardziej wolnych i demokratycznych krajach sprawujący władzę dokładają wszelkich starań, aby kluczowe kwestie nie dotarły do świadomości obywateli.”

Noam Chomsky (1928) filozof, logik, językoznawca amerykański

Źródło: Erozja demokracji i wizje nowego świata

„Przeżywamy w naszej republice swoisty rozwój, który nie da się wtłoczyć do żadnego szablonu i dla którego musimy szukać własnej drogi, własnej metody, własnej – czeskiej i słowackiej – polityki.”

Klement Gottwald (1896–1953) prezydent Czechosłowacji

przemawiając w lipcu 1945 do funkcjonariuszy partii komunistycznej w okręgu praskim.
Spisy (1955)
Źródło: t. XII, Praga 1955, s. 83., cyt. za: Henryk Zdanowski, Czechosłowacja w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, op. cit., s. 138.

„Kiedy miałem sześć-siedem lat, wszyscy wokół wmawiali mi, że muszę zająć się polityką. Odpowiadałem, że nie chcę. Jednak historia rodziny przeważyła. Dziadek był sześć razy aresztowany bądź wypędzany na emigrację za politykę. Ojciec – dwa razy, zaliczył tortury. Kiedy zaczęła się odradzać demokracja, i ja, w wieku 29 lat, postanowiłem pomóc ojczyźnie”

Jeorios Andreas Papandreu (1952)

Źródło: Premier zepsutego kraju, wyborcza.pl, 6 listopada 2011 http://wyborcza.pl/1,75248,10593697,Premier_zepsutego_kraju.html

O historii , O wieku , O ojczyźnie

„W odróżnieniu od Platona nigdy nie chciałem decydować o innych. Po doświadczeniach dwudziestego wieku fascynowanie się spuścizną Platona – jeśli nie powinno być karalne, to przynajmniej powinno być publicznie wyśmiewane. To, co proponował w „Państwie” było przeżarte ekstremalnym totalitaryzmem i szowinizmem. Choćby odbieranie dzieci matkom po to, żeby wychować je zgodnie z obowiązującym duchem. On zoologicznie nienawidził demokracji. Imponowały mu takie systemy, jak system spartański. A Sparta znana była między innymi z tego, że osoby chore i niedołężne były tam uśmiercane. W wojnie Sparty z Atenami, które były przecież jego ojczyzną, Platon życzył zwycięstwa Sparcie. Jego postawę można porównać z zachowaniami komunistów, stawiających sowiecki internacjonalizm ponad niepodległość. Z tą oczywiście różnicą, że Platon nawet nie udawał, iż jest za społeczną równością i jawnie chwalił system kastowy oraz głosił, że jednostka musi być bezwzględnie podporządkowana interesom państwa. Swoje skrajne metody rządzenia próbował nawet wprowadzić w życie. Ale na szczęście dla jego podwładnych dość szybko się na nich poznano. Choć i tak ten „wielki” filozof zdążył rozpętać wojnę i sam ledwo uszedł z życiem. I to tylko dlatego, że z niewoli wykupiła go jakaś grupka przyjaciół. Mimo to nie zmienił swoich poglądów. Platon był jak Rudolf Hess, który, mimo iż przesiedział kilkadziesiąt lat w więzieniu, do końca sławił nazizm.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Platon był jak Rudolf Hess – rozmowa Wojtka Filipowiaka – „Oddech” Nr1/2003

O życiu , O wojnie , O szczęściu , O dzieciach

„Jeszcześmy nie wygrali, walka będzie toczyć się dalej. Mamy tylko w tej walce wygodniejszą pozycję, ale nie możemy się tym zadowolić, lecz starać się o to, by w przyszłych wyborach móc wszystko wyprać w jednej wodzie i to do czysta.”

Klement Gottwald (1896–1953) prezydent Czechosłowacji

na posiedzeniu KC KPCz, kiedy był wówczas sekretarzem generalnym partii komunistycznej.
Spisy (1955)
Źródło: t. XII, Praga 1955, s. 89., cyt. za: Henryk Zdanowski, Czechosłowacja w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 154.

O książkach , O wiedzę , O walce

„Rosja jest wielką demokracją i nie jest krajem, gdzie premier mógłby nazwać obywatela żałosnym.”

Gérard Depardieu (1948) aktor francuski

Źródło: Jacek Pawlicki, Jak Depardieu rozsierdził Francję, „Gazeta Wyborcza”, 5–6 stycznia 2013.

„Idea „demokracji islamskiej” jest w Iranie ciągle żywa.”

Hooman Majd (1957)

Źródło: Tomasz Kostrzewa, Coraz więcej mieszkańców Iranu wierzy, że zmiany muszą nadejść i pewnego dnia nadejdą – wywiad z Hoomanem Majdem, solidarniziranem.pl, 11 lipca 2012 http://solidarniziranem.pl/pl/publicystyka/item/68-coraz-wi%C4%99cej-mieszka%C5%84c%C3%B3w-iranu-wierzy,-%C5%BCe-zmiany-musz%C4%85-nadej%C5%9B%C4%87-i-pewnego-dnia-nadejd%C4%85-%E2%80%93-wywiad-z-hoomanem-majdem

„Demokracja doprowadziła do tego, że za szybko wypowiadamy różne słowa, często złe.”

Anna Dymna (1951) polska aktorka

Źródło: „Dziennik Zachodni”, 25 listopada 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/patrzecs.htm

„My chcemy to zmienić, w taki sposób jak np. do Trybunału Konstytucyjnego, który jest można powiedzieć, największą władzą sądowniczą, poprzez demokrację przedstawicielską są wybierani jej członkowie. I chcemy by dokładnie tak samo było w przypadku KRS.”

Patryk Jaki (1985) polski polityk

Źródło: P. Jaki: Chcemy by sędziowie służyli obywatelom, a nie uważali się za nadzwyczajną kastę http://www.radiomaryja.pl/informacje/p-chcemy-by-sedziowie-sluzyli-obywatelom-a-uwazali-sie-nadzwyczajna-kaste/, radiomaryja.pl, 30 stycznia 2017

„Żadna demokracja bez rozbudowanej klasy średniej jest nie do utrzymania.”

Francis Fukuyama (1952)

Źródło: konferencja Europa i świat 30 lat po zwycięstwie polskiej Solidarności, Gdańsk, 30 września 2010.

O świecie

„System, w którym 47 proc. Amerykanów nie płaci żadnych podatków, rujnuje demokrację.”

Michele Bachmann (1956) amerykańska polityk

Źródło: „Ostra baba”. Być może ona będzie prezydentem USA, newsweek.pl, 23 czerwca 2011 http://swiat.newsweek.pl/ostra-baba--byc-moze-ona-bedzie-prezydentem-usa,78561,1,1.html

„Zazdroszczę Donaldowi Tuskowi jednego, jego pozycji w PO. On tam może wszystko. Ja jestem ograniczony statutem, zarządem. On stworzył partię nie mającą nic wspólnego z demokracją. Nasza partia jest czystą demokracją.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

Źródło: http://wiadomosci.onet.pl/kraj/jakubiak-i-kluzik-wroca-prezes-pis-prosze-nie-pyta,1,3786231,wiadomosc.html, onet.pl, 15 listopada 2010.

„Podziały są ceną, jaką się płaci za demokrację.”

Jan Nowak-Jeziorański (1914–2005) polski dziennikarz, politolog, działacz społeczny, żołnierz AK

Źródło: Paweł Kocięba, Nie ma demokracji bez podziałów, „Dziennik Dolnośląski” nr 0, 31 sierpnia 1990.

„Praktyka socjalizmu wymaga całkowitego przewrotu duchowego w masach, degradowanych w ciągu stuleci mieszczańskiego panowania klasowego. Instynkty społeczne w miejsce instynktów egoistycznych, inicjatywa mas w miejsce bezwładu, idealizm przezwyciężający wszystkie dolegliwości itd., itd. (…) Jedyną drogą do odrodzenia jest szkoła życia publicznego, nieograniczona najszersza demokracja, opinia publiczna.”

Róża Luksemburg (1871–1919) niemiecka polityk

Źródło: Filip Springer, 13 pięter, Wyd. Czarne, Warszawa 2015, s. 212–213.

O szkole

„(…) wśród Oburzonych najistotniejszą rolę odgrywali tak zwani absolwenci bez przyszłości. To oni podchwycili przecież jako pierwsi idee Stéphane Hessela i zaczęli je rozpowszechniać. I to oni jako pierwsi zaczęli się domagać pogłębienia demokracji oraz sprawiedliwego podziału dóbr. Począwszy od hiszpańskich Indignados, którzy, w maju 2011 roku, masowo demonstrowali przeciwko dyktatowi banków, upartyjnieniu państwa oraz społecznemu wykluczeniu, aż po Stany Zjednoczone, gdzie powstał ruch Occupy Wall Street.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Krzysztof Niewrzęda o „Zamęcie” i nie tylko – rozmowa Krzysztofa Lichtblaua dla „eleWatora Kultury” http://elewatorkultury.org/niewrzeda-krzysztof-o-zamecie-i-nie-tylko/#comments

O przyszłości

„Każdy normalny człowiek byłby obrażony przez część zasobów Internetu.”

Kapil Sibal (1948)

Źródło: Robert Stefanicki, XXI wiek, największa demokracja świata: rząd pozwala wysłać 5 SMS-ów dziennie, walczy z internetem, wyborcza.pl, 27 sierpnia 2012 http://wyborcza.pl/1,75477,12373766,XXI_wiek__najwieksza_demokracja_swiata__rzad_pozwala.html

O wieku

„Można pomyśleć o różnych mechanizmach oszczędzania. Idąc dalej, należałoby się zastanowić, czy nie dałoby się zarobić na tej demokracji, np. niektóre stanowiska sprzedawać w drodze licytacji.”

Waldemar Pawlak (1959) polski polityk ludowy, premier RP

o cięciach budżetowych.
Źródło: dziennik.pl http://www.dziennik.pl/polityka/article314662/Pawlak_za_przetargami_na_miejsca_w_rzadzie.html, 9 lutego 2009

„Droga demokracji to jedyna droga dla społeczności arabskiej.”

Amre Mahmoud Moussa (1936)

Źródło: „Polityka”, 4 czerwca 2005.

„Proszę sobie wyobrazić – jest rok 1948, młody chłopak z formacją z Sodalicji Mariańskiej przychodzi z prowincjonalnego miasta do metropolii, jaką wydaje mu się Warszawa. Wchłania świat innych książek niż te, które czytywał w domu. W tych książkach znajduje sprzeciw wobec ludzkiej krzywdy. Dowiaduje się z nich o świecie, o Europie, poznaje ideę sprawiedliwości społecznej i krytykę zachodniej demokracji, czyta o nieuchronności pewnych kosztów koniecznych, gdy chce się na dużą skalę wprowadzić społeczną sprawiedliwość. Sądziłem wtedy, że komunizm jest młodością świata.”

Bronisław Geremek (1932–2008) polski historyk i polityk

Źródło: Janusz Onyszkiewicz, Bronisław Geremek – polityk nie w pełni wykorzystany, demokraci.pl http://www.demokraci.pl/aktualnosci,474,bronislaw_geremek__polityk_nie_w_pelni_wykorzystany

O książkach , O świecie , O sprawiedliwości , O domu

„Bracia Kaczyńscy poszukują tymczasem modelu demokracji nieliberalnej, w którym wybrana demokratycznie władza podejrzana z definicji nie jest. Ma więc prawo do nadzwyczajnych interwencji w różne dziedziny – nie po to, by spoceni faceci mogli napawać się władzą, ale by chronić wspólnotę i dobro wspólne, gdy są one zagrożone.”

Artur Zawisza (1969) polski działacz polityczny, filozof

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 18 marca 2006 http://serwisy.gazeta.pl/wyborcza/1,68586,3219064.html

O poszukiwaniu

„Przeżywamy okres dziejowy „niestałej równowagi sił społecznych”; faszyzm, „cezaryzm”, dyktatura jednostki, monarchizm usiłują utrwalić, stabilizować, sztucznie moment chwilowej przewagi kapitału (w szerokim słowa znaczeniu) nad pracą. Dyktatura komunistyczna w Związku Republik Sowieckich usiłuje utrwalić, stabilizować sztucznie moment chwilowej przewagi fizycznej (jesienią roku 1917) pracy nad kapitałem. I jedno i drugie jest w zasadzie beznadziejne. Socjalizmu niepodobna „wprowadzić” przemocą; niepodobna także przemocą powstrzymać na stałe jego pochodu naprzód – chyba, że nastąpi katastrofa całej cywilizacji nowoczesnej. I jedno i drugie prowadzi rozwój dziejowy na szlaki gwałtownych – rewolucyjnych i kontr-rewolucyjnych – starć społeczno-klasowych, na szlaki załamań gospodarczych, które nie ratują kapitalizmu, nie ocalą komunizmu, ale utrudniają tragicznie, straszliwie, zwycięstwo socjalizmu.”

Mieczysław Niedziałkowski (1893–1940) polityk polski

Źródło: Socjalizm a liberalizm, w: Demokracja parlamentarna w Polsce, Wyd. Księgarni Robotniczej, Warszawa 1930 http://lewicowo.pl/socjalizm-i-liberalizm/

O zwycięstwie , Jesień

„W ostatnim czasie nasz Parlament wiele zrobił dla rodzącej się na Białorusi demokracji. Obecni wśród nas Panowie Milinkiewicz i Wiaczorka uważają, że koniec dyktatora jest bliski. Nie czekajmy na przyszłe wybory, pomóżmy już teraz zadać ostateczny cios systemowi, który siłą sprzeciwia się demokracji. Białorusini to naród wyjątkowo pokojowy i cierpliwy. Demokracja rodzi się tam powoli, ale jak już raz powstanie, na długo Unia Europejska będzie miała w Białorusinach wiernego partnera i gwaranta pokoju.”

Jan Masiel (1963) polityk polski

fragment wystąpienia w Parlamencie Europejskim, 5 kwietnia 2006.

O pokoju , O sile , O czasie , O czekaniu

„Demokracja ma gwarantować wolność, której przejawem jest właśnie wolność światopoglądowa, a niektórzy mylnie wiążą ją z liberalizmem ekonomicznym. Ci, którzy stoją na gruncie liberalizmu światopoglądowego, wcale bowiem nie muszą być zwolennikami kapitalizmu, czyli liberalizmu ekonomicznego.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

Źródło: „Trybuna”, 04.2009. wersja online http://www.lewica.pl/index.php?id=19133

O wolności

„Po pierwsze, prosimy Niemcy o to, aby otwarcie przyznały, że są największym beneficjentem obecnych porozumień i tym samym, że to na nich ciąży największy obowiązek, aby porozumienia te przetrwały. Po drugie, doskonale zdajecie sobie sprawę z tego, że nie jesteście niewinną ofiarą rozrzutności innych. Wy również łamaliście Pakt Stabilności i Wzrostu, a Wasze banki lekkomyślnie kupowały ryzykowne obligacje. (…) z racji rozmiarów i historii Waszego kraju, ponosicie specjalną odpowiedzialność, aby chronić pokój i demokrację na naszym kontynencie.”

Radosław Sikorski (1963) polski polityk, dziennikarz

fragment przemówienia berlińskiego.
Źródło: Co powiedział Radosław Sikorski? Przeczytaj wystąpienie z Berlina, polskieradio.pl, 29 listopada 2011 http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/489025,Co-powiedzial-Radoslaw-Sikorski-Przeczytaj-wystapienie-z-Berlina

O pokoju , O historii