Cytaty o historii (3026 cytatów, strona 5)

„Jeden człowiek nie może zmienić historii.”

Poul Anderson książka Sam Hall

Postać: Thornberg
Sam Hall

„Ludzie patrzą idealistycznie na Kościół i Bogu dzięki, że tak jest, ale z tego powodu pewne rzeczy się im w głowie nie mieszczą. Konieczne jest oczyszczenie pamięci. W naszej pięknej historii były rzeczy wspaniałe – i o tym trzeba mówić. Nie wolno jednak ukrywać tego co słabe i grzeszne.”

Kazimierz Nycz (1950) polski duchowny katolicki, arcybiskup

o lustracji.
Źródło: „Gość Niedzielny”, 11 lutego 2007.

O Bogu , O ludziach

„To bardzo inteligentny człowiek, który umiał przewidzieć pewne fakty, bo był dobrym prawnikiem i dobrze wykształconym człowiekiem. On miał wielką miłość do kraju, był wierny Polsce. Wiedział, o co chodzi w polityce. On był bardzo niewygodny dla Rosjan ze swoją polityką wschodnią, m. in. wobec Gruzji, czy Armenii. Rosjanie widzieli w Kaczyńskim niebezpieczeństwo. To niebezpieczeństwo, to co robił przed śmiercią spowodowało, że Rosjanie go wyeliminowali.”

Janusz Brochwicz-Lewiński (1920–2017) polski wojskowy, powstaniec warszawski

o prezydencie Lechu Kaczyńskim.
Źródło: Gen. Gryf o powstaniu, emigracji, III RP, Smoleńsku i walce z Rosją. „Gdyby mogli, sprzątnęliby mnie na ulicy” http://wpolityce.pl/historia/261112-tylko-u-nas-gen-gryf-o-powstaniu-emigracji-iii-rp-smolensku-i-walce-w-rosja-gdyby-mogli-sprzatneliby-mnie-na-ulicy?3, wpolityce.pl, 1 sierpnia 2015.

O miłości , O śmierci , O walce

„A propos, dlaczego pan nie trzyma powozu i koni?”

Ksawery Branicki (1816–1879)

znany ze swej oryginalności i roztargnienia Branicki zadał to pytanie, gdy odwiózł pewnego razu spieszącego się na umówione spotkanie Adama Mickiewicza; gdy przyjechali na miejsce, Braniki zadał to pytanie wówczas, kiedy Mickiewicz zwrócił uwagę, że gdyby nie tak dobre konie, byłby z pewnością się spóźnił; na powyższe pytanie rozbawiony Mickiewicz odpowiedział z udaną powagą: „Ze względów politycznych”
Źródło: Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, ISBN 83 stycznia 12582–9, s. 248.

O nauczycielach , O wieku , O koniach , Koń

„Przyjęcie chrześcijaństwa i w ogóle kultury z Zachodu, a nie od Bizancjum, było tym błędem inicjalnym, który zwichnął całą naszą historię i misję narodową. (…) Stąd ciągłe nasze szarpanie się w połowiczności między istotnym przeznaczeniem a skutkami pierwszego potknięcia się.”

Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939) polski pisarz, filozof, dramaturg i malarz

Narkotyki. Niemyte dusze
Źródło: Warszawa 1975, s. 260.

O błędach

„W żadnym innym chyba europejskim języku socjalizm nie został tak sponiewierany jak w polskim. We francuskim, hiszpańskim czy włoskim jest to słowo, która ma swoją nową i żywotną treść. Nic się nie da zmienić w miejscu lewicy we współczesnej Polsce, jeśli nie odzyska się i nie określi na nowo tego kluczowego słowa i całej związanej z nim struktury ideowej. Trzeba wreszcie skończyć z tym oszukańczym przeinaczeniem, którego dokonano w 1948 r. i które się za nami wlecze. Dlaczego socjalizm jest ciągle identyfikowany z najgorszymi formami stalinowskiego etatyzmu? Przyczyniła się do tego również naiwna wiara w automatyczne rynkowe zbawienie rozpowszechniona przez neoliberałów w latach 90. Oszołomienie to jednak minęło i znowu pojęliśmy, że w kapitalizmie nie dominują akcjonariusze, lecz podział na pracę i kapitał.”

Andrzej Mencwel (1940) polski historyk i krytyk literatury i kultury polskiej, antropolog kultury, eseista, publicysta

Źródło: rozmowa Adama Leszczyńskiego, Niepodległościowi lewacy. Spór o polski patriotyzm, „Ale Historia” http://wyborcza.pl/alehistoria/1,150661,19559464,niepodleglosciowi-lewacy-spor-o-polski-patriotyzm.html, wyborcza.pl, 1 lutego 2016.

O wierze

„Sławne stare opowiadania, powtarzane setki razy, że fabryki zatrudniały kobiety i dzieci, żyjące wcześniej, przed podjęciem pracy w fabrykach, w dostatecznych warunkach, są jednym z największych fałszerstw w historii. Matki, które pracowały w fabrykach nie miały co do garnka włożyć; one nie opuszczały swoich domów i ich kuchni udając się do fabryk, one poszły do fabryk, ponieważ nie miały kuchni, a jeśli je miały, to nie miały w nich czego przyrządzać. Dzieci nie przychodziły do fabryk z wygodnych ochronek. One głodowały i umierały. I całe to gadanie o nie-do-wypowiedzenia okropnościach wczesnego kapitalizmu można obalić przez tylko jedną statystykę: dokładnie w tych latach, w których brytyjski kapitalizm się rozwijał, ściśle w wieku nazwanym Rewolucją Przemysłową w Anglii, w latach od 1760 r. do 1810 r. ludność w Anglii podwoiła się, co oznacza, że setki lub tysiące dzieci – które byłyby umarły w poprzednich czasach – przeżyły i rosły.”

Ludwig von Mises (1881–1973) ekonomista austriacki

O kobietach , O dzieciach , O matce , O wieku

„Gdy tylko Otylia otrzymała złoty medal i podjęła decyzję o zlicytowaniu go z myślą o dzieciach chorych na białaczkę, polscy przyjaciele zaraz mnie o tym poinformowali. Ta historia wzruszyła mnie z trzech powodów. Po pierwsze dlatego, że ja jestem synem mistrzyni. Moja matka była sprinterką, zdobywającą medale dla Francji w latach 40. Po drugie – cieszy mnie przypadek Otylii, gdyż obala on krzywdzący stereotyp, wedle którego sportowcy nie są wykształconymi ludźmi. Tutaj natomiast mamy wyraźny dowód na to, że sportowcy są osadzeni w kulturze i interesują się światem. Po trzecie wreszcie – raduje mnie to, ponieważ jedna z najlepszych pływaczek na świecie, osoba zdrowa i w pełni sił, pomyślała o dzieciach, które takim zdrowiem i siłą nie mogą się poszczycić. Nie było w tym ani krzty narcyzmu czy samouwielbienia – to było coś naprawdę wspaniałego i altruistycznego z jej strony.”

Éric-Emmanuel Schmitt (1960) pisarz francuski

Wywiad, „Dziennik Polski”, 16 września 2005

O dzieciach , O świecie , O matce , O myślach

„Należę do frakcji Stalwarts. Teraz prezydentem Stanów Zjednoczonych jest [Chester] Arthur.”

Charles J. Guiteau (1841–1882)

wypowiedziane w chwili zamachu.
Źródło: George Brown Tindall, David E. Shi, Historia Stanów Zjednoczonych. Zysk i S-ka, Poznań 2002. ISBN 8371507097, s. 837.

„Dotąd Gallowi nie dowiedli winy,
Że to on na Kraków pisał anonimy.”

Leszek Maruta (1930–2002)

Źródło: Gall Anonim pisze o Krakowie, Historia Krakowa, „Życie Literackie” nr 37, 15 września 1957, s. 12 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14880

O życiu

„Ludzie opowiadają historie, a od słuchaczy zależy, czy uwierzą. To nie jest zadanie opowiadającego.”

Cecelia Ahern (1981) irlandzka pisarka

Podarunek (2008)

O ludziach

„Historia nie potwierdza, że między wzrostem a umiejętnościami w polityce jest jakaś zależność.”

Lech Kaczyński (1949–2010) polski polityk, prezydent Polski

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 18 lipca 2005

„Bądźcie wyklęci wszyscy, którzy podporządkujecie się Włochom.”

Abune Petros (1892–1936)

ostatnie słowa
Źródło: Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko, Historia Etiopii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, ISBN 8304021528, s. 395.

„Dziś w nocy śmierć zabrała nam wspaniałego człowieka… Straciliśmy geniusza, którego uwielbiałem i ja, i wy. (…) Dziś w nocy zmarł wielki radziecki kompozytor, mój przyjaciel Siergiej Prokofjew. Proszę państwa o uczczenie jego pamięci minutą ciszy.
(Po dłuższej chwili, zwracając się do koncertmistrza): Panie Wochniak, a tak swoją drogą: podobno Stalin też umarł.”

Grzegorz Fitelberg (1879–1953) polski dyrygent i kompozytor

6 marca 1953.
Źródło: Marcin Zasada, Śmierć Stalina i Stalinogród to źródło dobrych anegdot. Czy w Katowicach śmiali się z komunistów?, „Dziennik Zachodni”, 10 marca 2013 http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/778964,smierc-stalina-i-stalinogrod-to-zrodlo-dobrych-anegdot-czy-w-katowicach-smiali-sie-z-komunistow-historia-dz,id,t.html?cookie=1

O śmierci

„Ekonomiści, ze szkoły wolnorynkowej często nie zaprzątają sobie głowy faktami, bo te dla nich liczą się mniej od elegancji teoretycznego modelu. Dlatego, gdy rozmawiasz z nimi o konkretach, potrafią powiedzieć coś nieprawdziwego – na przykład (…) powiedzą ci, że potęgę amerykańskiej gospodarki zbudowano na zasadzie wolnego handlu – bo nigdy nie czytali historii USA.”

Ha-Joon Chang (1963)

Źródło: rozmowa Wojciecha Orlińskiego, Wolny rynek? Nie ma czegoś takiego, „Gazeta Wyborcza”, 31 grudnia 2011–1 stycznia 2012.

O czytaniu

„W biały dzień
tkliwe jaskółki
nad brzegiem Mozeli
wiły w nas gniazda.
zapewniam was,
tu właśnie, jeżeli
porzucała nas wyobraźnia.
niby zbiegów w todze z przytułku
to była w tym ręka historii,
a stała tam Rzymska Łaźna
z czerwonym sztandarem wetkniętym
w omszały dach,
a dach był, jak gwiazda.”

Arnold Słucki (1920–1972) polski poeta i tłumacz żydowskiego pochodzenia

Źródło: Ekloga współczesna, „Życie Literackie” nr 17, 26 kwietnia 1964, s. 6 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=1604

O życiu , O gwiazdach

„Nigdy jeszcze w historii Polski nie było takiego kłamstwa i zaprzaństwa.”

Antoni Macierewicz (1948) polityk polski, historyk

w czasie posiedzenia połączonych komisji praw człowieka, obrony narodowej i infrastruktury poświęcone katastrofie smoleńskiej.
Źródło: gazeta.pl http://wyborcza.pl/1,75478,8968488,Klotnie_o_honor_i_wine.html, 19 stycznia 2011,

O kłamstwie , O czasie

„W filmie można przeprowadzić postać od początku do końca, bo zna się cały jej rozwój, początek i koniec historii, każdy krok. Można mieć na nią pomysł, przemyśleć i zbudować. W serialu nie da się tego zrobić na dłuższą metę, bo scenariusze powstają na bieżąco. Jest jeszcze jedna różnica. Na planie filmu gra się powściągliwiej, bo na duży ekran dużo się przenosi. Trzeba uważać, żeby nie przesadzić. Grając w serialu można pozwolić sobie na więcej ekspresji. Trzeba też nauczyć się mierzyć z ewoluowaniem postaci. Mimo wielu zmian, jakie przechodzi na przestrzeni odcinków, należy jej bronić. To też sztuka.”

Katarzyna Glinka (1977) polska aktorka

porównując pracę w filmie i serialu.
Źródło: Dzień dobry i hop do łóżka! Rozmowa z Katarzyną Glinką, 11 stycznia 2011 http://www.barwyszczescia.pl/16595/dzien-dobry-i-hop-do-lozka.html

O sztuce , O grach

„Co robiłem? Biegałem od rana do wieczora jak zatruta mysz. Przypominałem sobie wszystkich, których znałem, próbowałem ich szukać, spotykać się, do jakiegoś stopnia biorąc pod uwagę czyhające niebezpieczeństwo. I robiłem rzeczy szalone. Tak jak wtedy, kiedy zwerbowałem policjanta granatowego. (…) W końcu znaleźliśmy kanalarzy przez króla szmalcowników na ulicy Prostej. (…) I nagle król postanowił, że ja jestem Żydem. Więc my mówimy, że jesteśmy z AK i idziemy wyciągnąć grupę Polaków, która pomagała Żydom, a w czasie powstania utknęła w getcie, i tak dalej. No, jakoś wyszedłem z tego, obiecałem udowodnić swoją „aryjskość” po powrocie. Poszliśmy. (…) Kanalarze szybko oprzytomnieli. Uświadomili sobie, jak bardzo narażają swoje życie i w końcu powiedzieli, że rezygnują i wracają. (…) Oni dostali z góry swoją zapłatę. A poza tym, ja im powiedziałem, że zapisują swoje nazwiska na kartach historii Polski, że dokonują bohaterskiego czynu, i tak dalej. Przemawiałem do patriotycznego sumienia Polaków.”

Symcha Ratajzer-Rotem (1924–2018) polski działacz ruchu oporu

o operacji pomocy bojownikom getta.
Źródło: Wiem, co wiem i pamiętam, co pamiętam. Rozmowa z Kazikiem Ratajzerem; w: Anka Grupińska, Ciągle po kole. Rozmowy z żołnierzami getta warszawskiego; cyt. za: Elżbieta Janicka, Kamienie na szaniec, krytykapolityczna.pl, 6 kwietnia 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/historia/20130406/janicka-kamienie-na-szaniec

O życiu , O czasie , O pomocy

„Amazonki były w starożytności córkami boga wojny Aresa i mieszkały nad rzeką Termodont. Ze wszystkich sąsiadujących ludów tylko one miały broń z żelaza. Jeździły konno, doganiając niedoświadczonych w tej materii przeciwników i uchodząc przed ścigającymi.”

Lizjasz (-445–-380 p. n. e.)

Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, tłum. Monika Gajowa, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, s. 21.

O kobietach , O Bogu , O wojnie , O ludziach

„Niechże na gorsze nic już nigdy się nie zmieni
I nikt nie każe ci być twardą i bez wad
Miej zawsze dużo dobrych rzeczy do jedzenia
Bezpieczny własny świat”

Maciej Maleńczuk (1961) polski artysta rockowy, poeta

Źródło: utwór Święto kobiet z płyty Proste historie

O kobietach , O świecie , O jedzeniu

„Mam nadzieję, że Bóg ześle nam duchową pomoc do kontynuowania misji, którą nam powierzył. Z całą gwałtownością domagamy się zaprzestania prześladowań. Postuluję wolność prasy, w której widzę jedyną możliwość ukrócenia korupcji i zwalczania przemocy.”

Daniel Hak-Soun-Tji (1921–1993)

Źródło: Adam Wieczorek, Historia Kościoła na Dalekim Wschodzie w: Jan Paweł II na Dalekim Wschodzie, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1998, s. 185.

O Bogu , O wolności , O pomocy

„Patriotyzm i nacjonalizm są zbyt obciążone. Żeby coś zmienić, musielibyśmy wymyślić nowy termin. Jestem tak pochłonięty tożsamością, jak większość istot ludzkich, zwłaszcza amerykańskich z powodu braku konkretnej historii. Moja obsesja, na punkcie tożsamości, prowadzi dyskursywne zapytanie w sprawie Amerykanizmu i patriotyzmu, ale nie sądzę, że zawsze jestem nieodzownie związany wiernością wobec tego kraju w ogóle. Mogę albo tak, albo nie. Ale w tym samym czasie, to jest tylko rzeczywistość. To, kim jestem i to, gdzie żyję.”

Sufjan Stevens (1975)

Źródło: Bunyip Voodoo, 16 listopada 2009 http://bunyipvoodoo.blogspot.com/2009/11/law-of-abstraction-sufjan-stevens-urban.html

O rzeczywostości , O czasie

„Chrystus uczył o Bogu, że jest Ojcem, który daje chleb powszedni – to jest najważniejsze przesłanie, a te wszystkie inne obrazki, które sobie ponaklejała historia, są wtórne i nieistotne. Oczywiście Chrystus mówi o Bogu więcej, niż mówi refleksja nad nauką, ale to doskonale jedno do drugiego pasuje. Bóg Chrystusa i Bóg, do którego można dojść, kontemplując świat przez szkiełko nauki, nie są różnymi bogami.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Wywiad Język Pana Boga

O Bogu , O świecie , O nauce , Chrystus

„Żadna synteza nie może być tylko sumą.”

Mieczysław Jastrun (1903–1983) polski poeta i eseista

Źródło: esej Rozdział o czasie z Historia Fausta

O czasie

„Posiadamy unikalną spuściznę. Nasi przodkowie byli największymi żeglarzami kamiennego wieku… nasze podania o dawnych czasach tworzą część naszej tradycji, naszej historii, osiągnięć naszych przodków. Wszystko to odziedziczyliśmy z przeszłości i z tego wszystkiego winniśmy być dumni.”

Peter H. Buck (1877–1951)

Źródło: Roland Lasecki, Polinezyjski sworzeń, stosunki.pl, 11 lutego 2010 http://stosunki.pl/?q=content/polinezyjski-sworze%C5%84

O wieku , O przeszłości

„Jelcyn w stanie wskazującym potrafił opowiadać najdziwniejsze historie. Pewnego razu podarował Lechowi Wałęsie kopię rozkazu Stalina i Biura Politycznego. Mimo to jego następcy wybrali strategię milczenia.”

Władysław Bartoszewski (1922–2015) polski polityk, działacz społeczny, historyk

Źródło: wywiad Alice Boty, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 15 lipca 2010

„Walczyłem zaciekle, lecz wasze karabiny były dobrze wycelowane. Kule leciały w powietrzu jak ptaki i świstały przy naszych uszach jak zimowy wiatr w drzewach. Moi wojownicy padali wokół mnie. (…) Rankiem słońce wzeszło zamglone, a wieczorem zatonęło w ciemnym obłoku i wyglądało jak kula ognia. Po raz ostatni słońce świeciło nad Czarnym Jastrzębiem. (…) Jest on teraz więźniem białych ludzi. (…) Nie zrobiłem nic, czego mógłby się wstydzić Indianin. Walczyłem w obronie swoich rodaków, kobiet i dzieci przeciwko białym, którzy przybywali rok po roku, aby ich oszukiwać i odbierać ich ziemie. Sami wiecie, dlaczego toczymy tę wojnę. Wiedzą to wszyscy biali. To oni powinni się wstydzić. Indianie nie są podstępni. Biali ludzie mówią źle o Indianach i patrzą na nich z pogardą. Lecz Indianie nie kłamią. Indianie nie kradną.”

Czarny Jastrząb (1767–1838)

mowa kapitulacyjna wygłoszona w 1832, kiedy został pokonany i schwytany.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 184.

O kobietach , O dzieciach , O ludziach , O ptakach

„Zabawne historie dobrze opowiedziane zawsze się podobają.”

Jerzy Bończak (1949) polski aktor

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Częstochowa, 15 listopada 2003 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/lozkod.htm

„Jedną tylko rzecz mówi nasze słowo.
Jedną tylko rzecz widzi nasz spojrzenie.
Konstytucyjne uznanie praw i kultury rdzennej ludności.
Godne miejsce dla koloru ziemi.
Nadszedł czas, by ten kraj przestał być wstydem okrytym jedynie kolorem pieniądza.
Nadszedł czas indiańskich ludów, koloru ziemi, wszystkich kolorów, którymi jesteśmy tu na dole, i kolorami jesteśmy mimo koloru pieniądza.
Jesteśmy rebeliantami, bo buntownicza jest ziemia, kiedy jest ten, kto ją sprzedaje i kupuje, jakby nie była ziemią i jakby nie istniał kolor, jakiego jesteśmy, barwa ziemi.
O, miasto Meksyk – przyszliśmy. Jesteśmy tutaj jako zbuntowany kolor ziemi, który krzyczy:
Demokracja!
Wolność!
Sprawiedliwość!”

Subcomandante Marcos (1957)

wystąpienie w imieniu Zapatystowskiej Armii Wyzwolenia Narodowego na Placu Zócalo w mieście Meksyk, 11 marca 2001.
Źródło: Mowa z Zócalo, przeł. Halina Lubicz-Trawkowska, w: Wielkie mowy historii, t. 4

O ludziach , O sprawiedliwości , O kolorach , O demokracji

„Ten, który karał wszystkich, którzy naruszali królewskie prawa; niszczył heretyków i rozpraszał ich przyjaciół.”

Ryszard II (1367–1400) król Anglii

ułożone przez Ryszarda II epitafium, które umieszczono na jego grobie.
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 96.

O książkach , O świecie

„Wszystko, co robimy, jest zapisane w Biblii; oko za oko, ząb za ząb.”

Mario Sandoval Alarcón (1923–2003)

Źródło: Artur Gruszczak, Ameryka Środkowa z serii Historia państw świata w XX wieku, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2007, ISBN 9788374361323, s. 264.

O wieku

„Dlaczego zatem ludzkość nie wymarła już dawno temu podczas wielkich epidemii szaleństwa? Co jest powodem, że tylko nieznaczna liczba jednostek ginie, nie mogąc znieść ciężaru życia – nałożonego im przez zdolność poznania, która obarcza je większym ciężarem, niż są w stanie udźwignąć? Zarówno historia kultury, jak i obserwacja nas samych oraz innych dają podstawę ku wysunięciu następującej tezy: większość ludzi uczy się ratować siebie samych poprzez sztuczne zredukowanie zawartości swej świadomości.”

Peter Wessel Zapffe (1899–1990)

Ostatni Mesjasz

O ludziach , O szaleństwie

„(…) zawsze chciałem osiągnąć wszystko, a gdy to osiągnąłem, postanowiłem zdobyć jeszcze więcej.”

James Cameron (reżyser) (1954) reżyser kanadyjski

Źródło: Najważniejsza jest zawsze historia, „To i Owo” nr 53, 29 grudnia 2009, s. 5.

„Dobry operator to człowiek, który razem z reżyserem buduje opowiadaną historię. Zdjęcia, nawet najwspanialsze, robione tylko dla zdjęć, to tragedia. Obraz musi służyć filmowi.”

Paweł Edelman (1958) polski operator filmowy

Źródło: wywiad Barbary Hollender, „Rzeczpospolita”, 10 grudnia 2002

Obraz

„Dokładnie takiego właśnie człowieka potrzebuję!”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

o Józefie Stalinie.
Inne cytaty
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, op. cit., s. 199.

O książkach , O świecie

„Jestem prostym gościem, ale nie prostakiem. Tak jak ten prawdziwy, trochę zardzewiały Śląsk.”

Miuosh (1986)

Źródło: Raper Miuosh: Historię Wujka trzeba przekazać dalej. Teraz czas na mnie, dziennikzachodni.pl, 9 grudnia 2016 http://www.dziennikzachodni.pl/wiadomosci/katowice/a/raper-miuosh-historie-wujka-trzeba-przekazac-dalej-teraz-czas-na-mnie,11551666/

O czasie

„Przegraliśmy we Wrocławiu, ale dzięki odpowiedniej kampanii PSL miał dobry wynik. Powstała koalicja PO-PSL, po raz pierwszy w historii Dolnego Śląska PSL współrządził.”

Rafał Kubacki (1967) polski judoka

o starcie w wyborach samorządowych z listy PSL w 2006.
Źródło: „Angora”, 10 października 2010

O stracie

„Tragedia 10 kwietnia nie przerwała ohydnej, politycznej gry w niszczenie polskiej pamięci. Lot prezydenckiego samolotu zaczął być niemal natychmiast przedstawiany jako nieodpowiedzialna „wycieczka”, jakiś kaprys „małego Kaczyńskiego”. To zaś oznaczało faktycznie opluwanie pamięci każdej z ofiar tej tragedii: nie dość, że zginęły, to zginęły tak „głupio”, w jakiejś „prywatnej awanturze”… Ale to także było i jest opluwanie pamięci ofiar Katynia, pamięci całej polskiej historii walki o niepodległość, o polskie państwo – pamięci, której zwycięska mogiła w katyńskim lesie jest jednym z najważniejszych symboli.”

Andrzej Nowak (historyk) (1960) polski historyk

Źródło: Pamięć Smoleńska, naszdziennik. pl, 9 kwietnia 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110409&typ=re&id=re27.txt

O walce

„Ze wszystkiego, co zrobiłem i co musiałem zrobić mogę się spowiadać ze spokojnym sumieniem przed Bogiem, historią i moim narodem.”

Alfred Jodl (1890–1946) dowódca niemiecki, skazany w procesie norymberskim

Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, tłum. Agata Ciastek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2006, s. 279

O Bogu , O domu

„Jadę do Starego Świata z przesłaniem pokoju i nadziei… Jadę jako przedstawicielka moich ukochanych „descamisados”, odchodzę, ale moje serce zostaje z nimi.”

Eva Perón (1919–1952) argentyńska działaczka związkowa, żona gen. Perona

Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, op. cit., s. 169.

O kobietach , O pokoju , Serce

„Co do zasady uważam, że polskiej polityce europejskiej potrzebna jest korekta. My powinniśmy być krajem, który stabilizuje Unię i ma poczucie odpowiedzialności za całość tego domu. Unia Europejska – nawet obciążona rozlicznymi wadami – jest nam potrzebna do bezpieczeństwa i dalszego rozwoju. Uważam, że przyszedł czas, aby dokonać poważnej korekty i w żadnym wypadku nie kibicować eurosceptykom. Powinniśmy przejść z pozycji krytycznej do pozycji współgospodarza Unii Europejskiej. To wymaga rozmaitych rzeczy, ale przede wszystkim zdolności do kooperacji z zasadniczymi partnerami europejskimi – z Niemcami i Francją, z jednoczesną animacją współpracy regionalnej. Myśl o tym, że współpraca regionalna jest złotym środkiem i kluczem do wszystkiego, jest anachroniczna. Jestem wielkim zwolennikiem napełnienia treścią Grupy Wyszehradzkiej, ale Polska musi mieć większą niż dotąd zdolność do współpracy z tymi państwami, z którymi możemy ustabilizować Unię Europejską. Dlatego też potrzebna jest inna retoryka. PiS na początku swojej politycznej historii głosił hasło sprawnej Polski w zintegrowanej Europie. Wsparliśmy akcesję do UE. Dziś potrzebny jest właśnie powrót do takiego stanowiska i do takiej retoryki.”

Kazimierz Michał Ujazdowski (1964) polski polityk

o polityce zagranicznej rządu PiS.

O domu , O myślach , O czasie , O współpracy

„Hawaje dla Hawajczyków!”

Kalākaua (1836–1891)

wielokrotnie powtarzane przezeń hasło, gdy był przewodniczącym stowarzyszenia Young Hawaiians
Źródło: Maciej Makarewicz, Kalākaua. Tańczący z kurtyzanami, „Focus Historia” nr 11 (91)/2014 (listopad), s. 69.

„Do gruntu poznać Egipt i tą specjalnością służyć Ojczyźnie – oto moje zadanie.(…) Niech we mnie Uniwersytet Jagielloński pozyska nauczyciela historii starożytnego Wschodu, w szczególności zaś egiptologii.”

Tadeusz Smoleński (1884–1909)

23 marca 1907 r.
Źródło: list do Tadeusza Koziebrodzkiego z 3 maja 1908, Joachim Śliwa, TADEUSZ SMOLEŃSKI (1884–1909). W stulecie krakowskich wykopalisk w Egipcie, „Alma Mater”, nr specjalny, nr 98, 2008, s. 196.

O nauczycielach , O ojczyźnie

„Lizzie Borden siekierę chwyciła
I matkę czterdzieści razy zdzieliła.
A kiedy zobaczyła to, co zrobiła,
Czterdzieści jeden razy ojcu dołożyła.”

Lizzie Borden (1860–1927)

dziecięca wyliczanka z epoki wiktoriańskiej
Źródło: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 14

O matce

„Każda wojna domowa ma to do siebie, że z biegiem czasu staje się coraz bardziej okrutna. Historia nie zna wyjątku od tej reguły.”

Paweł Jasienica (1909–1970) polski pisarz i eseista

Rozważania o wojnie domowej

O wojnie , O czasie

„Generał Bór-Komorowski, po rozmowie z wicepremierem rządu, panem Jankowskim, który powiedział: „dobrze, zaczynajcie panowie”, wydał rozkaz „Monterowi”: „jutro o 17 rozpoczyna pan akcję «Godzina W»”. Równocześnie, gdy trwały rozmowy w Komendzie Głównej, czyli późnym popołudniem 31 lipca, dowódcy radzieckiej 2 Armii Pancernej Gwardii doszli do wniosku, że bitwa jest przegrana. Rosjanie stracili ponad 300 czołgów, przy trzykrotnie mniejszych stratach Niemców, całkowitemu zniszczeniu uległ 3 Korpus Pancerny, dwa pozostałe też miały ciężkie straty i zapadła decyzja: wycofujemy się w kierunku linii miejscowości Radzymin-Okuniew-Wołomin i będziemy tej linii bronić. Nie mieliśmy już po co uderzać, bo Rosjan już nie było.”

Edmund Baranowski (1925) powstaniec warszawski

Źródło: wywiad Marcina Bartnickiego, Edmund Baranowski dla WP. PL: co piąty powstaniec miał karabin, to był pierwszy głęboki zawód, wp. pl, 16 lipca 2014 http://historia.wp.pl/title,Edmund-Baranowski-dla-WPPL-co-piaty-powstaniec-mial-karabin-to-byl-pierwszy-gleboki-zawod,wid,16753251,wiadomosc.html?ticaid=113a1b

O piciu , O decyzjach , O stracie

„Moja mama była wielkim fanem Motown, ludzi takich jak Marvin Gaye, James Brown i Sly And the Family Stone. Była całkiem młoda, więc ona i jej przyjaciółki mogły wybierać się często na potańcówki. Stała u nas komoda, wspinałem się na nią i udawałem ze gram na gitarze albo saksofonie – obojętne na czym. Potem włóczyłem się z moim tatą, który żył w Venice. Grał wszystko, od Rolling Stonesów przez Led Zeppelin po Beethovena. Moi kuzyni zaś słuchali Black Sabbath albo coś z nurtu R&B – Parliamentu.”

Robert Trujillo (1964) basista amerykański (Metallica)

Źródło: Robert Trujillo: Historia mojego życia, overkill.pl, 4 lutego 2009 http://www.overkill.pl/Robert-Trujillo-Historia-Mojego-Zycia,1606.html

O ludziach

„Jeśli czyjaś historia jest skąpana we krwi i obfituje w niegodne, niesprawiedliwe czyny, to właśnie historia Europy.”

Gabriel García Márquez książka Generał w labiryncie

Postać: Generał
Generał w labiryncie

„Polaków i Żydów łączy o wiele więcej. Jest takie polsko-żydowskie poczucie – poczucie Polaków i Żydów – że jeśli się przesadnie nie podkreśla swojego znaczenia, zostanie się zmarginalizowanym. W „Europie” Normana Daviesa umieszczono na wstępie mapę, na której Warszawa widnieje pośrodku kontynentu. I faktycznie, w relacji Daviesa Polska jest w samym centrum historii swojej i całej Europy. Wydaje mi się to śmieszne – Warszawa nie jest i przez większą część europejskiej historii nie była centrum czegokolwiek.”

Tony Judt (1948–2010)

Źródło: Rozważania o wieku XX. Tony Judt i Timothy Snyder, Wyd. Rebis, Poznań 2013.

O relacjach , O wieku

„W historii nie ma obiektywizmu. Nigdy go nie było i nigdy nie będzie. Przekonanie, że zadaniem historyka jest prowadzenie badań obiektywnych wywodzi się z pozytywizmu. Jednak biorąc pod uwagę źródła, którymi dysponuje historyk, nigdy nie można posiąść tajemnicy do końca. Celem jest poszukiwanie prawdy, ale wiemy, że nie istnieje obiektywny obraz jako efekt poznania. Zawsze obraz jest weryfikowany przez nasze doświadczenie. Nie możemy też poznać 100 procent źródeł. Zresztą nawet gdybyśmy mieli wszystkie źródła, to i tak na ich podstawie nie można stworzyć obrazu obiektywnego. Eksperymenty wykazują, że gdy się poprosi grupę osób, by opisały, co widzą za oknem, to każdy dostrzega coś innego! Człowiek jest ograniczony w swoim poznaniu. Niestety.”

Andrzej Chwalba (1949)

o obiektywizmie w historii.
Źródło: Lesław Peters, „Kraków” nr 1, listopad 2004.

O poszukiwaniu , Obraz

„Usłyszałam strzał, wbiegłam do kuchni i ujrzałam pana McKinneara martwego na podłodze; McDermott stanął nad nim, a tuż obok leżała dwururka. Kiedy to zobaczyłam, chciałam uciec.”

Grace Marks (1828–1873)

Źródło: Voluntary Confession of Grace Marks to Mr George Walton, 17 listopada 1843, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 144.

„Kiedy czytam różne programy konferencji, na które jestem zapraszana, zadaję sobie pytanie: na ile i kiedy historia Żydów ma szanse być włączona w historię Polski? Włączona i zaakceptowana przez społeczeństwo. W dalszym ciągu są przeciwko temu opory.”

Eleonora Bergman (1947) polska architekt

Źródło: Konferencja młodych judaistów, „Alma Mater”, nr 101, marzec 2008, s. 80.

O czytaniu , Pytanie

„ACTA to preludium do czegoś znacznie większego i o bardziej dramatycznym przebiegu. Historia dzieje się na naszych oczach. Historia dzieje się coraz szybciej. Ja sam nie dożyję chyba jednak czasów, w których konsekwencje dzisiejszych dni będą już jasne i podatne na analizy historyków.”

Piotr Waglowski (1974) prawnik polski, działacz na rzecz informatyzacji

Źródło: Parlament Europejski odrzucił #ACTA, czyli preludium do dramatycznych wyborów, prawo.vagla.pl, 4 lipca 2012 http://prawo.vagla.pl/node/9814

„Nie ma dla mnie innej drogi. Śmierć jest jedynym wybawieniem.”

Ilse Koch (1906–1967) niemiecka zbrodniarka hitlerowska, żona Karla Otto

ostatnie słowa z listu pożegnalnego
Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, op. cit., s. 165.

O śmierci

„Jeśli Powstanie Warszawskie nazywa się często najbardziej bohaterskim epizodem minionej wojny, to zachowanie Sowietów w czasie Powstania powinno być nazwane największą zbrodnią minionej wojny, gorszą nawet od Katynia, bo za nią zapłaciło dwieście tysięcy ludzi swoim życiem.”

Stefan Korboński (1901–1989) polski polityk ruchu ludowego, działacz Polskiego Państwa Podziemnego

Źródło: Zofia Korbońska, Refleksje z powstania 1944. Zofia Korbońska świadek historii, op. cit., s. 60.

O wojnie , O ludziach , O zachowaniu , O czasie

„Chcę rozmawiać z urzędnikami sądowymi. Są winni jednej z największych zbrodni w historii ludzkości. Umieram, bo zbyt mocno kochałem moją ojczyznę.”

Pierre Laval (1883–1945) polityk francuski

15 listopada 1945
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, op. cit., s. 286.

O śmierci , O ludziach , O ojczyźnie , Kochać się

„Krótko mówiąc, nie możemy myśleć inaczej, niż pozwala nam na to aktywność neuronalna, a ta ograniczona jest przez indywidualną historię, jak i genetyczne uwarunkowania.”

Włodzisław Duch (1954) polski fizyk

Źródło: Anna Wojnar, O mózgu interdyscyplinarnie, „Alma Mater” nr 134–135, kwiecień-maj 2011, s. 23.

O myślach , O myśleniu

„Gdyby nie one, byłabym premierem.”

Mabel Strickland (1899–1988) dziennikarka i polityk maltańska

wskazując na swoje piersi.
Źródło: Mariusz Misztal, Historia Malty w: Historia małych krajów Europy pod red. Józefa Łaptosa, Ossolineum, Wrocław, 2002, ISBN 8304045907, s. 343.

„Gdy wnika się głębiej w historię rodu ludzkiego, owiewa nas nieraz tchnienie wieczności.”

C.W. Ceram (1915–1972)

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

O myślach , O myśleniu

„Teoria i praktyka faszyzmu jest antytezą chrześcijańskiego pojęcia państwa, przyznającego naturalnym prawom osoby, rodziny i społeczeństwa pierwszeństwa ponad prawem.”

Alcide De Gasperi (1881–1954) polityk włoski

na ostatnim zjeździe Partito Popolare (28 czerwca 1925).
Źródło: Paul Johnson, Historia świata (od roku 1917), op. cit., s. 621.

„Myślę, że w dzisiejszych czasach, kiedy tak dużo mówi się o historii, a nawet stara się pisać tę historię na nowo, sprawa pamięci i naszej tożsamości jest naprawdę ważna.”

Izabella Cywińska (1935) polski reżyser teatralny, b. minister kultury i sztuki

Źródło: „Gazeta Wyborcza Stołeczna”, 15 listopada 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/aaost.htm

O myślach , O myśleniu

„Ta próba „zabójstwa” (…) bez wątpienia wzmocni notowania Hitlera w oczach opinii publicznej i wzbudzi nienawiść do Anglii (…) Większość z nas (zagranicznych korespondentów) uważa, że to pachnie kolejnym pożarem Reichstagu.”

William L. Shirer (1904–1993)

o zamachu na Adolfa Hitlera dokonanym przez Georga Elsera w listopadzie 1939.
Źródło: Paul Elliott, Krwawa historia morderstw i zamachów politycznych, tłum. Grzegorz Siwek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, ISBN 831109100, s. 97.

O nienawiści , O domu

„W naszym nieustannym dążeniu do stworzenia czegoś nowego, wszyscy pragniemy zachować to, co już minęło. Jednakże uhonorowanie ludzi i wydarzeń, tworzących naszą historię, jest dziś, jak sądzę, o wiele trudniejsze niż parę lat temu. Dziś postęp techniczny jest tak szybki, a jego osiągnięcia tak wspaniałe i wielostronne, że usiłując dotrzymać kroku nowoczesności, możemy ulec skłonności do zignorowania lub wręcz zapomnienia o naszych własnych korzeniach (…).”

Jeffrey Katzenberg (1950)

Źródło: Przedmowa właściciela studia (rok 2004) w: Sztuka animacji. Od ołówka do piksela. Historia filmu animowanego pod red. Jerry’ego Becka, op. cit., s. 8.

O ludziach , O sztuce , O zachowaniu , O studiach

„W Rzeczypospolitej naszej kwitły sztuki wyzwolone, nauki, rozmaite piękne i chwalebne umiejętności, [lecz] uległy one, nie wiem doprawdy, w jaki sposób, zaniedbaniu i poszły w zapomnienie. Cóż uczynił ten niezwykły mędrzec? (…) tych, którzy szykowali się do działalności publicznej, kazał kształcić w zasadach retoryki, a tych, którzy skłaniali się ku kontemplacji, polecał uczyć podstaw filozofii i wdrażać ich do badania natury (…). Wiele [też] troski wykazywał cesarz o studiującą młodzież, poświęcając jej dużo uwagi, dopuszczając do swego stołu, czyniąc z niej swoich domowników, obdarowując ją pieniędzmi, zachęcając [do pracy] życzliwymi słowy. Nie trzeba też było wiele czasu, aby dzięki jego rozumnemu postępowaniu wykształciła się cała gromada ludzi biegłych w nauce i sztukach. Z ich to liczby wybierał władca tych, których zaszczycał godnością sędziów, wysokich urzędników, biskupów, a wszelkie gałęzie nauki i wiedzy znów zakwitły w państwie Rzymian, wzbogacając je, ozdabiając mądrością.”

Konstantyn VII Porfirogeneta (905–959) bizantyński cesarz, uczony, mecenas

O Konstantynie VII Porfirogenecie
Źródło: anonimowa kontynuacja kroniki Teofanesa z lat 813–961, cyt. za: M.H. Serejski (oprac.), Upadek Cesarstwa Rzymskiego i początki feudalizmu na Zachodzie i w Bizancjum. Materiały źródłowe do historii powszechnej epoki feudalnej

O mądrości , O ludziach , O młodzieży , O wiedzę

„Czyżbym nie miał już żadnej młodości?”

Franciszek Józef I (1830–1916) cesarz Austrii i król Węgier

dowiedziawszy się, że zostanie cesarzem.
Źródło: Paweł Wieczorkiewicz, Franciszek Józef I w: Andrzej Szwarc, Marek Urbański, Paweł Wieczorkiewicz, 100 postaci, które tworzyły historię Polski, wyd. Świat Książki, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2000, ISBN 837311288X, s. 315.

O książkach , O świecie

„Warunki są bardzo ciężkie, ale jeśli panu się zdaje, że ten bitwę wygra, kto się z pola wycofał, to niech pan chłopcom historii nie wykłada.”

Maria Rodziewiczówna (1864–1944) polska pisarka

właścicielka podupadającego majątku do nauczyciela swych dzieci
Barcikowscy
Źródło: s. 26

O dzieciach , O nauczycielach

„Kino – mówił w tym samym wywiadzie – wykształciło się gdzieś pod koniec lat sześćdziesiątych w kierunku bardzo minimalistycznego grania, nawet niedogrywania, takiego bycia. To kino, które zaczęło się od bardzo teatralnych przedsięwzięć, różne gesty lat dwudziestych, modulacje głosu. Jeśli się przyjrzeć historii kina pod względem konstrukcji aktorskich, to widzi się drogę od udawania, absolutnie sztucznego, symbolicznych, wymyślonych gestów, do absolutnej naturalności i prawie że niedogrania.”

Jurek Bogajewicz (1949) polski reżyser, scenarzysta i aktor

Źródło: wywiad Jacka Mateckiego i Agnieszki Passendorfer, „Cinema Polska” 10/1996

„To, że w traktacie ustanawiającym konstytucję dla Europy czy w obecnym traktacie lizbońskim nie ma ani słowa o przemożnym udziale chrześcijaństwa w historii Europy, w kształtowaniu europejskiej kultury i europejskich instytucji, jest w moim przekonaniu absurdalne. Nie mówię, że powinno być tam invocatio Dei w sensie jakiegoś aktu konfesji, bo to jest niemożliwe. Oczywiście Francuzi i ich rząd mają obsesję na punkcie laickości i dla nich każda wzmianka o chrześcijaństwie byłaby wyznaniem wiary. Tak być nie musi. Można uznać to, co jest historycznie niewątpliwe – że chrześcijaństwo należy do fundamentów naszej kultury. Historia Europy jest także historią chrześcijaństwa. To powinno być głośno powiedziane. Zgadzam się najzupełniej z krytykami wykluczania chrześcijaństwa z historii Europy.”

Leszek Kołakowski (1927–2009) polski filozof

Źródło: „Europa”, nr 207, 22 marca 2008.

O wierze , Sens

„Janosik to w ogóle temat czesko-słowacko-polski. Mam nadzieję, że film ten będzie czymś, co nas w tym zagadnieniu jeszcze bardziej zbliży. W samych Czechach powstało do tej pory sporo filmów, których był on bohaterem, i zawsze miał pochodzenie czesko-słowackie. Tymczasem to, kim on był naprawdę, było i jest trudne do jednoznacznego określenia. Dziś są to tereny Słowacji. Wówczas te granice były jednak płynne.”

Václav Jiráček (1978)

o Janosiku i filmie Janosik. Prawdziwa historia.
Źródło: wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=56337

„Ta stara maszyna już dalej nie pociągnie.”

John A. Macdonald (1815–1891) premier Kanady

wypowiedziane przed śmiercią.
Źródło: Jan Grabowski, Historia Kanady, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, s. 172.

O śmierci

„Wcześnie zorientowaliśmy się, że jeśli stworzysz coś z charakterem, czy to zwierzę, czy to człowieka, czy cokolwiek, co prawdopodobnie nie sprostałoby rzeczywistemu działaniu, możesz z pewnością liczyć na śmiech… W MGM nauczyliśmy się wykorzystywać rozmaite rodzaje humoru, szybszego humoru, przyspieszyliśmy tak, że nasze kreskówki zgęstniały w dwójnasób, bo jedna sytuacja przechodziła w inną. Facet nie mógł trafić w kowadło jeśli, robiąc krok, nie wpadał do studni. Dla widowni wszystko musi być w ruchu, wciąż się nasilać.”

Tex Avery (1908–1980)

Źródło: Sztuka animacji. Od ołówka do piksela historia filmu animowanego pod red. Jerry’ego Becka, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2006, ISBN 832134433X, s. 128

O sztuce , O facetach , O charakterze , O śmiechu

„Kto rozprawia, powołując się na autorytet, nie posługuje się rozumem, lecz raczej pamięcią.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof

Źródło: Zofia Starowieyska-Morstinowa, Kabała historii, Spółdzielnia Nauka i Sztuka i Księgarnia S. Kamińskiego, 1947, s. 199.

O sztuce , O nauce

„Tak jak jest tylko jeden Bóg w niebiosach, tak może być tylko jeden władca na ziemi.”

Timur Chromy (1336–1405) Władca mongolski

Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 72.

O Bogu

„Każda historia potrzebuje innej formy, innej oprawy, innych narzędzi. Pisząc teraz swoją biografię, zdałem sobie sprawę z jednej bardzo ważnej rzeczy. Tak wiele historii opowiedziałem i na tyle różnych sposobów – każda z nich mówi jednak o tym samym: kondycji człowieka. Co ciekawe każdy film zazwyczaj sprowadza się do jednej, tej konkretnej twarzy. Bardziej niż do jednej, konkretnej historii zapisanej w scenariuszu. Mógłbym zredukować każdy ze swoich filmów do jednej, czasem dwóch aktorskich twarzy.”

Volker Schlöndorff (1939) niemiecki reżyser filmowy

Źródło: wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=61108

O czasie

„Mit – to prawdziwa historia, która zdarzyła się na początku.”

Mircea Eliade (1907–1986) rumuński religioznawca

Źródło: Andrzej Sapkowski, Świat króla Artura

O świecie

„Historyk nie pisze na temat historii per se, a odpowiada na pytania, które są ważne dla społeczeństwa w danym momencie. Nie można napisać jedynej historii, raz na zawsze. Każde pokolenie ma swoje doświadczenia i stoi przed własnymi wyzwaniami.”

Jarosław Hrycak (1960)

Źródło: Ukraina.

Pytanie

„Historia bierze każdego na darmową przejażdżkę.”

Saul Bellow (1915–2005) amerykański pisarz, noblista

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

O myślach , O myśleniu

„Nie wierzę w to, by Lech Kaczyński zginął naturalną śmiercią. Jestem pewny, że chodziło o pozbycie się głównej szpicy polskiej, która byłaby bardzo wartościowa w przyszłości. Jedyną możliwością było wysadzenie tego samolotu w powietrze. I on został wysadzony, on nie rozbił się na sośnie, gruszce, czy brzozie. On był wysadzony. Do dziś nie wiadomo, co działo się w czasie remontu w Samarze, w warsztatach człowieka powiązanego z Putinem. Sądzę, że zamach w Smoleńsku był z premedytacją zaplanowany. To zostało tak przygotowane, by nikt nie przeżył. Niestety do dziś są trudności, by zbadać dokładnie co tam się stało. Świadków nie ma, Rosjanie zablokowali możliwość wyjaśnienia tej sprawy, zablokowano powołanie międzynarodowej komisji śledczej. I zamieciono tę sprawę pod dywan.”

Janusz Brochwicz-Lewiński (1920–2017) polski wojskowy, powstaniec warszawski

o tragedii smoleńskiej z 10 kwietnia 2010.
Źródło: Gen. Gryf o powstaniu, emigracji, III RP, Smoleńsku i walce z Rosją. „Gdyby mogli, sprzątnęliby mnie na ulicy” http://wpolityce.pl/historia/261112-tylko-u-nas-gen-gryf-o-powstaniu-emigracji-iii-rp-smolensku-i-walce-w-rosja-gdyby-mogli-sprzatneliby-mnie-na-ulicy?4, wpolityce, 1 sierpnia 2015.

O śmierci , O czasie , O przyszłości , O walce

„Odchodzę, zostawiając was przy życiu.”

Alaryk (376–410) król Wizygotów

Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 36.

„Po pierwsze, mieć wyczucie skali. Nie powinno się zbliżać do ludzi pewnego kalibru (dotyczy to nie tylko Lenina, ale również Robespierre’a, Napoleona) bez wyczucia własnych ograniczeń. Liliput, który zabiera się do pisania o Guliwerze powinien być ostrożny, przede wszystkim zaś nie powinien przybierać postawy protekcjonalnej. Drugim warunkiem jest wyczucie tragizmu, które konieczne jest do zrozumienia zarówno wielkości, jak i klęski rewolucji październikowej. Ci, dla których cały projekt rewolucyjnego wyzwolenia ludzkości od wyzysku i alienacji jest tylko absurdalną fantazją, nie mają kwalifikacji do pisania o komunizmie. Podobnie jak ci, dla których pojecie nadprzyrodzonego zbawienia ludzkości od grzechu jest tylko przestarzałym przesądem, nie mają kwalifikacji do pisania historii Kościoła.”

Alasdair MacIntyre (1929)

podając warunki, bez spełnienia których czytanie Lenina nie ma sensu.
Źródło: Andrzej Walicki, Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii, Warszawa 1996.

O ludziach , O fantazji , O zrozumieniu , O wolności

„Plutarch… To ten okropnie stary pisarz!”

Eva Perón (1919–1952) argentyńska działaczka związkowa, żona gen. Perona

zapytana o swego ulubionego autora.
Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, op. cit., s. 173.

O kobietach

„Historię widzimy w przebłyskach. Czy będzie to major, czy krajobraz po bitwie, czy życie kochanki, czy batalion w kartoflisku – wszystko w przebłysku: drzewo, niecki, fasola na progu, owszem, nawet pończochy, ruch chwilowej namiętności – wszystko to rzuca się w oczy w nagłym błysku. Nie ma sposobu na objęcie całego widoku.”

Leopold Buczkowski (1905–1989) polski prozaik

Źródło: Pierwsza świetność

O życiu , O kochankach , O drzewach

„Mam nadzieję, że oczko i nóżka mają się lepiej. (…) Wciąż chodzę jak odurzony. Postaram się przyjechać jak najszybciej. Niki.”

Mikołaj II Romanow (1868–1918) car Rosji

czuły liścik do Matyldy Krzesińskiej.
Źródło: Violetta Wiernicka, Baletnica Imperium, „Newsweek Historia”, 9/2014, s. 77.

„Udział mężczyzny w historii ogranicza się do kropli nasienia.”

Jiang Qing (1914–1991) chińska działaczka polityczna, żona Mao Zedonga

Źródło: Diane Ducret, Kobiety…, op. cit., s. 224.

O kobietach

„Astarocie, Asmodeuszu, wy książęta miłości, zaklinam was, ofiarując wam część tego dziecka, byście zatroszczyli się o rzeczy, o które was upraszam, a mianowicie o to, abym zachowała względy króla i następcy tronu, abym cieszyła się szacunkiem książąt i księżniczek na dworze, aby król nie odmówił mi niczego, o co go poproszę, czy to dla moich krewnych, czy dla służby.”

Markiza de Montespan (1640–1707) metresa króla Francji Ludwika XIV

podczas składania ofiar z dzieci.
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, tłum. Monika Gajowa, ISBN 8389632241, s. 157.

O kobietach , O dzieciach , O świecie , O zachowaniu

„Byłam głupia, że tyle razy wychodziłam za mąż. Gdybym mogła raz jeszcze przeżyć swoje życie, na pewno nie popełniłabym tego błędu. Prawda jest taka, że teraz większość tych facetów mam gdzieś. Tylko Richarda [Burtona] naprawdę kochałam i to on wciąż się dla mnie liczy. Będę za nim tęsknić aż do śmierci.”

Elizabeth Taylor (1932–2011) aktorka amerykańska pochodzenia brytyjskiego

Źródło: Zuzanna Wierus, Połączył ich pociąg do miłosnych przygód i alkoholu, „Nasza Historia”, marzec 2016.

O życiu , O śmierci , O prawdzie , O błędach

„Kiedyś na świecie będą mieszkać ludzie i klony ich umysłu – myślące repliki stworzone za pomocą załadowanych do sztucznej inteligencji filmów wideo, zdjęć, testów osobowości i całej sieciowej historii (postów z Facebooka, tweetów, zamówień z Amazona). Klony będą żyć niezależnie od swoich oryginałów, podejmować decyzje, myśleć, oceniać, czuć – i nie będą umierać. Da się je stworzyć nawet na długo po śmierci danego człowieka.”

Martine Rothblatt (1954)

Źródło: Virtually Human, cyt. za: Lisa Miller, The Trans-Everything CEO, „New York Magazine”, 7 września 2014 http://nymag.com/news/features/martine-rothblatt-transgender-ceo/

O śmierci , O ludziach , O inteligencji , O myślach

„Potwornie irytuje mnie wszechogarniające gadulstwo, z którego nic nie wynika. Czasem mam wrażenie, że świat jest pełen Papkinów, którzy opowiadają jakieś niestworzone historie. Wszyscy mówią, co zrobić, żeby było dobrze, a nikt nie robi niczego konkretnego. Dotyczy to zresztą nie tylko postaci ze świata polityki. Często spotykam ludzi ze swojego środowiska, którzy umieją barwnie opowiadać o świetnych pomysłach. Trudności pojawiają się dopiero przy ich realizacji.”

Janusz Gajos (1939) polski aktor

Źródło: „Rzeczpospolita”, 21 października 2002 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/swiatp.htm

O ludziach , O świecie , O wrażeniach , O czasie

„Staranne śledztwo w sprawie warunków życia tubylców w rejonie jeziora Tumba potwierdziło prawdziwość zeznań, których byłem świadkiem – że nastąpił znaczny spadek liczby ludności, miasta są brudne i zaniedbane, a tak kiedyś licznych stad kóz, owiec lub kur teraz się tu wcale nie widuje – wszystko to przypisać można głównie wieloletniemu przymuszaniu tubylców do pracy przy zbiorze kauczuku.”

Roger Casement (1864–1916)

o sytuacji w Wolnym Państwie Kongo (był wówczas konsulem brytyjskim w Kinszasie).
Źródło: Stephen Weir, Najgorsze decyzje w historii świata. Okoliczności, sprawcy, konsekwencje, tłum. Dorota Gabon, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2008, ISBN 9788324515813, s. 98.

O decyzjach

„Gdyby odrodzenie moralne i naprawa Rzeczypospolitej stały się karykaturą, to gorzko żałowałaby Polska owych ofiar koniecznych, które padły w dniach majowych. (…) Przecierać się chce oczy i pytać: czy też w dniach majowych Związek Ludowo-Narodowy czy Chrześcijańsko-Demokratyczny, czy może Chrześcijańsko-Narodowy także brały udział w strzelaniu do „prawowitej władzy”. Bo dziś razem z min. sprawiedliwości Makowskim na wyścigi rewolucjonizują Konstytucję i projekt rewolucyjnego zamachu jest im za blady. (…) Samo prawo obdarzania pana prezydenta większą władzą to za mało i zmiana ordynacji tu potrzebna, i wiek wyborczy należy podnieść i zasadę proporcjonalności usunąć. A klub chrześcijańsko-narodowy powiada, że Sejm ma być w 2/3 wybierany, a w 1/3 mianowany, a w Senacie mają być sami lewiatany (tj. przedstawiciele wielkiego kapitału), profesorzy, adwokaci i nominaty obok biskupów. Strzały rewolucyjne (tj. zamach majowy) pobudziły czarne ptactwo do szalonego ruchu. Gawrony reakcyjne otaczają zewsząd Sejm.”

Ignacy Daszyński (1886–1936) polski polityk

wystąpienie sejmowe 5 lipca 1926.

O sprawiedliwości , O zmianach , O wieku

„Meine Liebe Kameraden! Dwadzieścia lat jęczeliśmy pod polskim panowaniem, a teraz wracamy pod skrzydła wielkiego narodu niemieckiego.”

Wacław Krzeptowski (1897–1945) przewodniczący ''Goralisches Komitee''

witając Hansa Franka, 11 listopada 1939 w Zakopanem.
Źródło: Wojciech Szatkowski, Goralenvolk. Historia zdrady, wyd. Kanon, Zakopane 2012.

O zdradzie

„Kiedy 22 stycznia 1944 r. Churchill przedstawiał w Londynie Polakom propozycje co do granic uzgodnione w Teheranie nie informował ich, że sprawa jest przesądzona, a odpowiedź Roosevelta na zapytanie rządu RP z lutego 1944 r. była niejednoznaczna, choć sugerowała ustępstwa na rzecz Związku Sowieckiego. Ciągle jednak nie chciano powiedzieć, że w Teheranie, podobnie jak swego czasu w Monachium, zapadły decyzje, od których nie ma odwołania. Stąd Roosevelt przez kilka miesięcy torpedował wizytę Mikołajczyka w Waszyngtonie.”

Stanisław Salmonowicz (1931) polski historyk

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 34.

O decyzjach , O czasie

„Powstanie w getcie było pierwszym aktem oporu zbrojnego w okupowanej przez Niemców Europie i końcowym rozdziałem tragedii Żydów. W kwietniu 1943 roku w getcie warszawskim było już niewiele ponad 50 tys. osób. Wiedzieliśmy, że koniec będzie ten sam dla wszystkich (…). Chcieliśmy wybrać rodzaj śmierci – to wszystko. Ale do dziś dręczy mnie myśl, czy wolno nam było zadecydować o wybuchu powstania i tym samym o skróceniu życia wielu ludzi o dzień, tydzień czy dwa tygodnie. Nikt nas do tego nie upoważnił. Z tymi wątpliwościami muszę żyć”

Symcha Ratajzer-Rotem (1924–2018) polski działacz ruchu oporu

fragment przemówienia wygłoszonego podczas uroczystości 70. rocznicy powstania w warszawskim getcie.
Źródło: Żydowski powstaniec Symcha Ratajzer-Rotem „Kazik” odznaczony przez prezydenta, newsweek.pl, 19 kwietnia 2013 http://historia.newsweek.pl/zydowski-powstaniec-symcha-ratajzer-rotem--kazik--odznaczony-przez-prezydenta,103616,1,1.html

O śmierci , O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Prowokacyjne burdy w Bydgoszczy i Szczecinie. Próby podpaleń domów mieszkalnych, dewastacje obiektów użyteczności publicznej. Wywożenie dyrektorów na taczkach, wiecowanie godzinami w czasie pracy na koszt zakładu z jednej strony oraz próby reaktywowania niektórych partii burżuazyjno-demokratycznych czy organizacji katolickich, uprawianie w prasie propagandy antyradzieckiej z drugiej strony – oto niektóre elementy sytuacji politycznej w kraju. Ich programem jest negacja.”

Władysław Gomułka (1905–1982) polski polityk komunistyczny, I sekretarz KC PZPR

o zamieszkach w Bydgoszczy i Szczecinie w 1956.
Źródło: alehistoria.pl http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,20927645,bydgoszcz-1956-tlum-spalil-zagluszarke-radia-wolna-europa-historia.html, 7 listopada 2016.

O czasie

„Jak się ma tyle lat co ja, zdążyło się już zobaczyć wiele takich sytuacji, kiedy wszystkim wydawało się, że wiedzą, w którą stronę zmierza historia, a historia robiła niespodziankę. Dlatego lepiej zawsze być po stronie dobra, a nie po stronie zła, żeby potem nie musieć się tłumaczyć.”

Eben Moglen (1959)

Źródło: rozmowa Wojciecha Orlińskiego, Wyzwoli nas zmywarka, „Gazeta Wyborcza”, 30 listopada-1 grudnia 2013.

„Im więcej rozmyślam nad historią, tym jaśniej widzę, że Polacy są une nation foutue, którym można tylko dopóty posługiwać się jako narzędziem, dopóki sama Rosja nie zostanie wciągnięta w wir rewolucji agrarnej. Od tej chwili Polska nie będzie już miała absolutnie żadnej raison d’etre.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Źródło: list do Karola Marksa z dnia 23 maja 1851, w: F. Engels, Dzieła, t. 27, Warszawa 1989, s. 421–424.

„Stalin co prawda spodziewał się upadku Warszawy (w 1939 r.) w krótkim czasie, ale podejmując własną decyzję wiedział, że jeszcze nie została ona przez Niemców zdobyta. Uznał jednak, że już dalej zwlekać nie może. Wystarczającym argumentem dla opinii publicznej miało być nie przebywanie w stolicy rządu polskiego, traktowane jako oznaka upadku państwa. Specjalnie to podkreślam, gdyż w 1944 r. po zwycięskim powstaniu, właśnie ujawnienie przebywania w stolicy przedstawicieli rządu miało świadczyć o trwaniu państwa polskiego.”

Tomasz Szarota (1940) polski historyk i publicysta

o ujawnieniu przebywania w stolicy przedstawicieli rządu polskiego w 1944 r. mającego świadczyć o trwaniu państwa polskiego.
Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 12

O prawdzie , O decyzjach , O czasie

„Doszły mnie słuchy, że Biblia jest zła. Opowiada ona o nowym królu, zwanym Bogiem oraz o jego premierze i synu, Jezusie Chrystusie. Usiłują oni przekonać moich poddanych, aby stali się częścią ich Królestwa Niebieskiego, modlili się do ich Króla Boga i prosili go o łaski. Jak wszyscy dobrze wiecie, jest tu tylko jedno królestwo – królestwo naszych przodków Randriamasinavalony, Randrianampoinimeriny, Radamy i moje! Oznajmiam, że odtąd moje królestwo nie będzie podzielone. Nie będzie w nim ich Królestwa Niebieskiego, ich Boga, który chce nami rządzić, ani ich Jezusa Chrystusa! Oni rządzą białymi ludźmi zza morza. Nie pozwolę na to, by zwodzili moich poddanych. Wiem, że niektórzy moi poddani zeszli przez nich na manowce; jestem przekonana, że nie zrobili tego świadomie, lecz za namową tych złych ludzi. Dlatego jestem skłonna im przebaczyć, jeżeli przyznają się do winy i powrócą do wiary w nasze bóstwa, czary i święte góry. Od dziś odmawianie modlitwy, posiadanie Biblii albo księgi psalmów, organizowanie spotkań w celu oddawania czci Bogu lub Jezusowi Chrystusowi, a także nauczanie czytania i pisania uznawane są za przestępstwa karane śmiercią i konfiskatą mienia.”

Ranavalona I Okrutna (1788–1861)

Źródło: James H. Fisher, Friends in Madagascar, Society of Friends, 1940, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, wyd. Muza, Warszawa 2006, ISBN 8373198547, s. 87–88.

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O wierze

„Prawdą jest, że Kościół nieustannie głosi: „Jestem najwyższą, najważniejszą instancją i gwarancją moralności”. Ale chaos i anarchia są w samym sercu Kościoła katolickiego! Katolicyzm jest najbardziej niemoralną religią w całej historii ludzkości.”

Hubertus Mynarek (1929)

Wypowiedzi w wywiadach
Źródło: Kościół to perwersja, eioba. pl http://www.eioba.pl/a/2e05/kosciol-to-perwersja

O religii , Serce

Cytaty o historii strona 5

Cytaty o historii
strona 5