Hermann Hesse cytaty

strona 5

„Jedynie miłość nadaje sens życiu. Dlatego im bardziej zdolni będziemy do miłości i dawania siebie innym, tym bardziej sensowne będzie nasze życie.”

„Bóg nie zsyła nam rozpaczy, aby nas zabić, lecz by nowe pobudzić w nas życie.”

„Większość ludzi jest jak opadłe liście, które rozwiewa wiatr. Krążą w powietrzu, a potem spadają na ziemię. Ale nieliczni są jak gwiazdy, które poruszają się po ustalonym kursie, gdzie nie może ich dosięgnąć wiatr. Mają prawo i kierunek w sobie.”

„Życie jest zawsze straszne. Nie jesteśmy winni, a mimo to jesteśmy odpowiedzialni.”

„Musisz wyrzec się wszystkiego, co masz, i musisz oczyścić się z całej przeszłości, inaczej nigdy nie zdołasz jasnym, swobodnym wzrokiem spojrzeć na świat.”

„Gdyby moje życie nie było eksperymentem pełnym niebezpieczeństw i bólu, gdybym nie przebywał nieustannie nad otchłanią i nie czuł pustki pod stopami, moje życie nie byłoby nic warte i z pewnością nie napisałbym niczego.”

„Człowiek – to mieszczański kompromis.”

„Święci są prawdziwymi ludźmi, młodszymi braćmi Zbawiciela. Ku nim wędrujemy zawsze, przez całe życie zbliżamy się do nich każdym dobrym uczynkiem, każdą odważną myślą i wszelką miłością.”

„Przecenia się stronę zmysłową, jeśli się uważa, że życie duchowe jest tylko żałosną namiastką zmysłowości. Zmysły nie się w niczym więcej warte od ducha ani odwrotnie. Wszystko stanowi jedną całość i wszystko jest tyle samo warte. Obejmujesz kobietę albo piszesz wiersz – to nie ma znaczenia. Najważniejsza jest miłość, zapał, wewnętrzne przejęci, a jeżeli masz w sobie tę miłość, to wszystko jedno, czy jesteś mnichem na górze Atos czy światowcem w Paryżu.”

„Lepiej zostać zabitym przez faszystów
Niż samemu być faszystą!
Lepiej zostać zabitym przez komunistów
Niż samemu być komunistą!
Dlatego my, błądzący bracia,
Możemy kochać nawet w poróżnieniu,
A nie sądzić i nienawidzić.
Cierpliwa miłość,
Miłująca cierpliwość
Zbliża nas do świętego celu.”

„Wiara, podobnie jak miłość, nigdy nie opiera się na rozumie.”

„Miłość nie powinna prosić – mówiła – ani żą­dać. Miłość musi posiadać siłę, dzięki której dojdzie sama w sobie do pewności. I wtedy nie ją cokolwiek ciągnąć będzie, lecz ona zacznie przyciągać. Sinclairze, miłość u pana ciągnięta jest przeze mnie. A jeśli ona kiedykolwiek mnie pociągnie, wówczas przyjdę. Nie chcę jednak dawać prezentów, chcę zostać zdobyta.”

„Mądrość to myśleć ze sceptycyzmem, a działać z optymizmem.”

„Zrób ten krok i raz odrzuć precz wszystko, a przekonasz się, że świat ma dla ciebie w zanadrzu jeszcze tysiące cudów.”

„Oczywiście nie chcą pływać! Urodzili się przecież dla ziemi, nie dla wody. I oczywiście nie chcą myśleć, gdyż stworzeni zostali do życia, a nie do myślenia! Tak, a kto myśli i kto z myślenia czyni sprawę najważniejszą, ten wprawdzie może w tej dziedzinie zajść daleko, ale taki człowiek zamienił ziemię na wodę i musi kiedyś utonąć.”

„Ci, którzy są jak dzieci, umieją kochać; na tym polega ich sekret.”

„Zaprawdę, nikt nie jest mędrcem, kto nie zna ciemności.”

„Wiecznie to samo. Kiedy się wdać z kimś dorosłym w rozmowę o tym, co naprawdę ważne, zawsze kończy się rozczarowaniem albo i upokorzeniem.”

„I tak jak obłęd, w wyższym tego słowa znaczeniu, jest początkiem wszelkiej mądrości, tak schizofrenia jest początkiem wszelkiej sztuki, wszelakiej fantazji.”

„Kto jest zbyt wygodny, by samodzielnie myśleć i być sędzią samego siebie, ten podda się istniejącym zakazom, temu jest lekko.”

„Prawda, mój kochany, istnieje! Lecz „nauka”, której pożądasz, jakaś absolutna, doskonała i wyłącznie mądrością obdarzająca nauka – nie istnieje. I nie powinieneś też wcale tęsknić do takiej doskonalej nauki, przyjacielu, lecz tylko do udoskonalenia samego siebie. Boskość jest w tobie, nie w pojęciach ani książkach. Prawdą się żyje, nie wykłada się jej. Przygotuj się do walk, Józefie, widzę, że już się one rozpoczęły.”

„Jeśli wysoki urząd powoła cię na jakieś stanowisko, wiedz: wszelkie wstępowanie po urzędowych szczeblach nie jest krokiem ku wolności, lecz ku związaniu. Im większa urzędowa władza, tym związanie głębsze. Im silniejsza osobowość, tym bardziej potępiana samowola.”

„Jakże mam nie być wilkiem stepowym i obdartym pustelnikiem, skoro żyję w świecie, którego celów nie podzielam, którego radości są mi wszystkie – obce.”

„To (…) była jedna z wad szkoły i uczoności: tendencją rozumu wydawało się widzieć wszystko i przedstawiać tak, jak gdyby było płaskie i miało tylko dwa wymiary.”

„I dobrze jest pamiętać o tym, że w nas samych istnieje ktoś, kto wszystko wie, wszystkiego chce i wszystko lepiej robi niż my.”

„Wieczność jest mgnieniem oka, w sam raz długim na żart.”

„Gdzie schodzą się zaprzyjaźnione drogi, tam cały świat wygląda na moment jak ojczyzna.”

„Wiedza bez szacunku, wykształcenie bez serca – to największy grzech przeciw duchowi.”

„Sumienie świata nie ma adresu.”

„(…) im więcej od siebie wymagamy czy też im więcej aktualne nasze zadanie od nas wymaga, tym bardziej zdani jesteśmy na szukanie źródła siły w medytacji, na nieustannie odnawiane godzenie umysłu z duszą. Im bardziej zaś – a miałbym na to sporo przykładów – absorbuje nas jakieś zadanie, to podniecając i pobudzając, to znów nużąc i przytłaczając, tym łatwiej stać się może, iż zaniedbamy owo źródło, podobnie jak przy zatopieniu się w jakiejś umysłowej pracy łacno skłonny bywa człowiek do zaniedbania ciała i jego pielęgnacji. Ludzie prawdziwie wielcy w dziejach świata wszyscy albo umieli medytować, albo też nieświadomie znali drogę wiodącą ku temu właśnie celowi, do którego medytacja nas prowadzi. Inni zaś, nawet najzdolniejsi i najsilniejsi, wszyscy w końcu ponieśli klęskę i porażkę, ponieważ ich zadanie czy też ambitne marzenie tak nimi owładnęło, tak ich opętało i opętanymi uczyniło, że utracili zdolność do nieustannego odrywania się od tego, co aktualne, i do zachowania dystansu.”

„Gdyby na kolanach siedziała ci dziewczyna, która ci się akurat podoba, gdybyś miał w perspektywie talerz zupy, na którą akurat masz ochotę, nie mordowałbyś się z tymi głupstwami. W przyrodzie jest dziesięć tysięcy kolorów, a myśmy się uparli zredukować skalę do dwudziestu. Oto i całe malarstwo. Człowiek nigdy nie jest zadowolony i musi jeszcze dostarczać sprawy krytykom.”

„Możemy zrozumieć się nawzajem, lecz wyjaśnić samego siebie każdy może tylko sam.”

„Nauczyciel wie mnóstwo rzeczy, ale same nudziarstwa.”

„Niektóre kobiety wiejskie, posiadające i znające tylko Biblię, więcej zaczerpnęły z niej wiedzy, pociechy i radości niż niejeden wybredny bibliofil korzystający z kosztownej biblioteki.”

„Samotność jest niezależnością, życzyłem jej sobie i zdobyłem ją po długich latach. Była ona zimna, o tak, ale była też cicha, prawdziwie cicha i wielka, podobnie jak zimne, ciche przestworza, po których wędrują gwiazdy.”

„Ach, te pierwsze próby, kiedy się szuka i nie znajduje – to piękne.”

“For guarding us and helping us to live.”

“In the German spirit the matriarchal link with nature rules in the form of the hegemony of music to an extent unknown in any other people.”

“They knew a tremendous number of things — But was it worthwhile knowing all these things if they did not know the one important thing, the only important thing?”

“A man cannot live intensely except at the cost of the self”

“Haller’s sickness of soul, as I now know, is not the eccentricity of a single individual, but the sickness of the times themselves, the neurosis of that generation to which Haller belongs, a sickness, it seems, that by no means attacks the weak and worthless only but rather those who are strongest in spirit and richest in gifts.”

“I was given the freedom to discover my own inclination and talents, to fashion my inmost pleasures and sorrows myself and to regard the future not as an alien higher power but as the hope and product of my own strength.”

“Since life may summon us at every age”

“A true seeker could not accept any teachings, not if he sincerely wished to find something. But he who had found, could give his approval to every path, every goal; nothing separated him from all of the other thousands who lived in eternity, who breathed the Divine.”

“That is where my dearest and brightest dreams have ranged — to hear for the duration of a heartbeat the universe and the totality of life in its mysterious, innate harmony.”

“Without a mother, one cannot love. Without a mother, one cannot die.”

“So every virtue, so our grasp of truth”

“Life is always frightful. We cannot help it and we are responsible all the same. One's born at once one is guilty.”

“There were entertaining, impassioned, or witty lectures on Goethe, say, in which he would be depicted descending from a post chaise wearing a blue frock-coat to seduce some Strassburg or Wetzlar girl; or on Arabic culture; in all of them a number of fashionable phrases were shaken up like dice in a cup and everyone was delighted if he dimly recognized one or two catchwords.”

“There is, so I believe, in the essence of everything, something that we cannot call learning. There is, my friend, only a knowledge — that is everywhere, that is Atman, that is in me and you and in every creature, and I am beginning to believe that this knowledge has no worse enemy than the man of knowledge, than learning.”

“I cannot tell my story without reaching a long way back.”

“That's the way it is when you love. It makes you suffer, and I have suffered much in the years since. But it matters little that you suffer, so long as you feel alive with a sense of the close bond that connects all living things, so long as love does not die!”

“Ordinarily, when he thought back upon those days, let alone upon his student years and the Bamboo Grove, it had always been as if he were gazing from a cool, dull room out into broad, brightly sunlit landscapes, into the irrevocable past, the paradise of memory. Such recollections had always been, even when they were free of sadness, a vision of things remote and different, separated from the prosaic present by a mysterious festiveness.”

“I had grown a thin mustache, I was a full-grown man, and yet I was completely helpless and without a goal in life.”

“The sacred sense of beyond, of timelessness, of a world which had an eternal value and the substance of which was divine had been given back to me today by this friend of mine who taught me dancing.”

“As every flower fades and as all youth”

“Within Siddhartha there slowly grew and ripened the knowledge of what wisdom really was and the goal of his long seeking. It was nothing but a preparation of the soul, a capacity, a secret art of thinking, feeling, and breathing thoughts of unity at every moment of life.”

“All existence seemed to be based on duality, on contrast. Either one was a man or one was a woman, either a wanderer or sedentary burgher, either a thinking person or a feeling person-no one could breathe in at the same time as he breathed out, be a man as well as a woman, experience freedom as well as order, combine instinct and mind. One always had to pay for one with the loss of the other, and one thing was always just as important and desirable as the other.”

“Be ready, heart, for parting, new endeavor”

“Sadness when there should be Joy, hatred when there should be love show compassion because we can be more because we both have scars and pain that no one will ever understand but us so be with me not against me and bring us where we were happy and free.”

“No, I'm not religious I'm sorry to say. There is no time now to be religious.”

“When an orchestra of the Journeyers first publicly performed a suite from the time before Handel completely without crescendi and diminuendi, with the naïveté and chasteness of another age and world, some among the audience are said to have been totally uncomprehending, but others listened with fresh attention and had the impression that they were hearing music for the first time in their lives. In the League's concert hall between Bremgarten and Morbio, one member built a Bach organ as perfectly as Johann Sebastian Bach would have had it built had he had the means and opportunity.”

“In the beginning was the myth. God, in his search for self-expression, invested the souls of Hindus, Greeks, and Germans with poetic shapes and continues to invest each child's soul with poetry every day.”

“Be ready bravely and without remorse”

“Was that really love? I saw all these passionate people reel about and drift haphazardly as if driven by a storm, the man filled with desire today, satiated on the morrow, loving fiercely and discarding brutally, sure of no affection and happy in no love…”