Cytaty o wojnie (1707 cytatów, strona 13)

„Tej wojny nie da się wygrać militarnie. Dostarczanie broni i wojska, to tylko podgrzewanie tego konfliktu.”

Anna Grodzka (1954) polski polityk

o konflikcie na wschodzie Ukrainy.
Źródło: Nowicka i Grodzka przeciwne militarnemu wsparciu Ukrainy przez USA http://www.tvp.info/19170408/nowicka-i-grodzka-przeciwne-militarnemu-wsparciu-ukrainy-przez-usa, tvp. info, 8 marca 2015.

O wsparciu

„Jestem już w późnej jesieni mojego życia. Każdy dzień jest darem Opatrzności, Reszta należy do Was. Starałem się pokazać Wam, jak bardzo pragnęliśmy, moje pokolenie, Wolnej Polski. Byliśmy naprawdę gotowi na wszystko. Ludzie ginęli codziennie. Od pierwszego dnia wojny. Ubyło Polski o 8 milionów ludzi; poległych, wymordowanych, zakatowanych, zamęczonych, deportowanych, i tych, którzy pozostali na emigracji i nigdy do Polski nie wrócili, nie tylko przecież w czasowych ramach 1939–45. Mordowano nas dalej, wiele lat. Całe pokolenie spisane na straty. Trzeba dobrze poznać historię i nie mówić, że wszystkiemu winne Powstanie. To niesprawiedliwe. Taki był wtedy nasz wybór i mieliśmy do niego prawo. Teraz jest czas Waszych wyborów. Pokażcie, co dla was i waszego pokolenia jest najdroższe. Nikt przecież nie umiera dla ciepłej wody w kranie.”

Janusz Brochwicz-Lewiński (1920–2017) polski wojskowy, powstaniec warszawski

Źródło: Generał „Gryf”: Nikt nie umiera dla ciepłej wody w kranie http://niezalezna.pl/46683-general-gryf-nikt-nie-umiera-dla-cieplej-wody-w-kranie, niezalezna.pl, 6 października 2013.

O ludziach , O historii , O stracie , O czasie

„Przed wojną byli na Warńii co mieszkali tutaj i byli Miemcami i byli Warńioki Poloki. W kościele, urzandzie, szkole mówili po miemiecku, no bo tu Miemce byli. A w chałupsie to i ten Warńiok polski i ten niemiecki godoli do siebzie po naszemu.”

Edward Cyfus (1949) warmiński działacz regionalny, autor publikacji i pogadanek w gwarze warmińskiej

Źródło: Bohdan Melka, Historia i Trauma, „Angora” nr 12 (1292), 22 marca 2015, s. 6.

O historii

„W obozach koncentracyjnych starano się wszystkimi możliwymi sposobami zabić w człowieku wszelkie ludzkie uczucia, upodlić go, zrobić z niego już za życia nieboszczyka. Muszę przyznać, że im się to udawało. Szczególnie łatwo łamała się inteligencja. Byli to przeważnie ludzie, którzy w życiu nie walczyli o utrzymanie się na powierzchni życia. Tu – gdy nagle zmieniono im całkowicie warunki na bardzo ciężkie – ludzie ci okazywali swą niezaradność życiową. Wielu wartościowych ludzi umierało przez swą nieumiejętność życia w ciężkich warunkach. Wielu z tych, którzy przeżyli, często zawdzięcza to ludziom, którzy przed wojną należeli do tych „gorszych.””

Stanisław Grzesiuk książka Pięć lat kacetu

Pięć lat kacetu, O życiu w obozie koncentracyjnym

O ludziach , O emocjach , O inteligencji

„Pokój jest niepodzielny. Wojna również.”

Harold Wilson (1916–1995) polityk brytyjski, premier Wielkiej Brytanii

O pokoju

„To było i jest słuszne, że obstawaliśmy przy logice pokoju, zamiast przyjąć logikę wojny.”

Gerhard Schröder (1944) niemiecki polityk, kanclerz RFN

Źródło: PAP, 17 marca 2003

O pokoju

„(…) gotujcie się do wojny, skoroście pokoju ścierpieć nie potrafili.”

Scypion Afrykański Starszy (-235–-183 p. n. e.) rzymski dowódca wojskowy, bohater II Wojny Punickiej

do Hannibala przed bitwą pod Zamą, 19 października 202 roku p.n.e.

O pokoju , O gotowaniu

„Jak olbrzymie muszą być owe ciała niebieskie i jak niepozorna wobec nich wydaje się Ziemia – scena, na której występują wszelkie potężne zamierzenia, morskie wyprawy i wojny. Rzecz akurat pod rozwagę królom i książętom, co życie tak wielu ludzi poświęcają jedynie po to, by zaspokoić swoje ambicje bycia panami jakiegoś nędznego zakątka tej drobnej planety.”

Christiaan Huygens (1629–1695) holenderski matematyk, fizyk oraz astronom

Źródło: New Conjectures Concerning the Planetary Worlds, Their inhabitants and Productions

O życiu , O ludziach

„Przypuszczam, że nie trwa akurat żadna wojna, dlatego muszą dawać mnie na pierwszą stronę.”

Dutch Schultz (1902–1935)

wypowiedziane w lipcu 1935.
Źródło: Lauren Carter, Najgroźniejsi gangsterzy w historii, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, MUZA SA, Warszawa 2008, ISBN 978-83-7495-509-6, s. 183.

O historii

„Studiowałem, ale po roku wojny bardzo trudno było odnaleźć się w normalnej rzeczywistości. Socjalistyczny rząd Bangladeszu nie potrafił poradzić sobie z powojenną biedą i problemami społecznymi.”

Hubert Costa (1953) lekarz, polski polityk

Źródło: „Polityka”, 1 marca 2003

O rzeczywostości

„Wojna. To najprostsza rzecz do rozpoczęcia i najtrudniejsza do skończenia.”

David Baldacci (1960)

Manipulacja (2008)

„To jego ostatnie przemówienie.”

John Wilkes Booth (1838–1865) amerykański aktor, zabójca Abrahama Lincolna

gdy 11 kwietnia 1865 Lincoln wygłosił przemówienie, w którym m.in. zaproponował przyznanie pewnych praw części czarnej ludności, „tym najbardziej inteligentnym i tym, którzy służą naszej sprawie jako żołnierze” (miało ono miejsce po zakończeniu wojny secesyjnej, 9 kwietnia bowiem generał Lee poddał się).
Źródło: Rodney Castleden, Krwawi mordercy, maniacy szaleni i nienawistni – od starożytności do czasów współczesnych. Część I – zabójstwa polityczne, truciciele i trucicielki, szaleńcy, op. cit., s. 188.

„Historię moją w czasie wojny wypisałem rzetelnie na skórze wrogów, do dziś dnia zapomnieć mnie nie mogą.”

Stanisław Bułak-Bałachowicz (1883–1940) generał polski, pochodzenia białoruskiego

Wojna będzie czy nie będzie, Warszawa 1931

O historii , O czasie

„Ostatecznie już głupszego kina niż przed wojną nie można było sobie u nas wyobrazić, aż do teraz.”

Władysław Pasikowski (1959) polski reżyser

Źródło: Władek siedzi nocą na balkonie, Wyborcza.pl, 22 lipca 2011.

„On jest cudowny i potworny. Ma wspaniałą architekturę, bywa nostalgiczny. Czas w nim płynie znacznie wolniej niż gdzie indziej, dzięki czemu ma się wrażenie, że człowiek się wolniej starzeje i wciąż ma dużo czasu na wszystko. Z drugiej strony, Kraków drażni mnie swoją pychą, ortodoksyjnością, poczuciem trwania, którego nie zniszczyła ani wojna, ani żaden przewrót. No i to przekonanie, że jesteśmy najlepsi, najmądrzejsi i wyznaczamy właściwy poziom artystyczny… A każdy, kto do niego nie doskakuje albo go przeskakuje, jest „be!””

Anna Radwan (1966) polska aktorka

o Krakowie.
Źródło: Kocham Kraków i go nienawidzę http://www.rp.pl/artykul/9147,262449_Kocham_Krakow__i_go_nienawidze.html

O wrażeniach , O czasie

„Rock jest muzyką buntu. My buntowaliśmy się 100 razy bardziej niż dzisiejsza młodzież. Buntowaliśmy się przeciwko temu, że nie mamy paszportów, że musimy oglądać radzieckie filmy i że idziemy do wojska. To była nieustanna walka. Jeździliśmy na koncerty i wtedy do tej wojny nabieraliśmy siły, ładowaliśmy akumulatory. Słuchaliśmy świetnej muzy, spotykaliśmy wspaniałych ludzi, kupowaliśmy nielegalne książki i bibułę…”

Jacek Jędrzejak (1963) polski basista i wokalista (Big Cyc, Czarno-czarni)

Źródło: Jakub Sommerfeld, Artur Kasprzyk, „Buntowaliśmy się 100 razy bardziej niż dzisiejsza młodzież” – wywiad z Dżej Dżejem z zespołu Big Cyc, fabrykazespolow.pl, 8 lutego 2012 http://www.fabrykazespolow.pl/wywiad/item/288-buntowalismy-sie-100-razy-bardziej-niz-dzisiejsza-mlodziezq-wywiad-z-dzej-dzejem-z-zespolu-big-cyc

O ludziach , O książkach , O młodzieży , O sile

„Nie godzę się na to, że można nie znać historii. Mam dobry kontakt z młodymi ludźmi i z rozpaczą patrzę na ich słabą znajomość historii współczesnej. Jak się okazuje, przestaje się uczyć historii na etapie II wojny światowej, a i tutaj są kłopoty. Proszę zapytać uczniów liceów o to, kim był gen. Sikorski, kim byli żołnierze wyklęci, albo o to, co stało się w Polsce w 1956 roku czy w 1970 roku na Wybrzeżu. Wielu młodych tego po prostu nie wie. To musi się zmienić. Przecież to sprawa naszej narodowej tożsamości.”

Adam Borowski (1955) polski działacz opozycji demokratycznej i niepodległościowej w PRL

Źródło: Maciej Walaszczyk, Znów walczę o to samo, naszdziennik.pl, 3 kwietnia 2012 http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=po&dat=20120403&id=po19.txt

O historii

„Bohaterscy żołnierze Armii Czerwonej!
Nadszedł czas rozrachunku.
Armia Czerwonego Sztandaru oraz armia drapieżnego Białego Orła stanęły naprzeciw siebie przed bojem na śmierć i życie.
Przez trupa Białej Polski prowadzi droga ku ogólnoświatowej pożodze.
Na naszych bagnetach przyniesiemy szczęście i pokój masom pracującym.
Na zachód!”

Michaił Tuchaczewski (1893–1937) radziecki wojskowy, marszałek

Źródło: Na zachód!, Rozkaz do oddziałów Frontu Zachodniego Nr 1423, Smoleńsk, 2 lipca 1920, cyt. za: Norman Davies, Orzeł biały. Czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920, przeł. A. Pawelec, wyd. Znak, Kraków 2000.

O życiu , O śmierci , O szczęściu , O pokoju

„Gdy już traw, korzonków, myszy, psów, kotek, ścierwa nie stało; więźnie wyjedli, trupy wykopując z ziemie wyjedli, piechota się sama między sobą wyjadła i ludzie łapając pojedli. Truszkowski, porucznik piechotny, dwu synów swych zjadł; hajduk jeden także syna zjadł; drugi matkę; towarzysz jeden sługę zjadł swego; owo zgoła syn ojcu, ociec synowi nie spuścił, pan sługi, sługa pana nie był bezpieczen; kto kogo zgoła zmógł, ten tego zjadł, zdrowszy chorszego pozbył.(…) W tak tedy okrutnym głodzie nastąpiły rozmaite choroby, śmierci srogie, że na człowieka z głodu umierającego patrzeć z strachem i nie bez płaczu przychodziło, których wielem się napatrzył, ziemię pod sobą, ręce, nogi, ciało jako mógł żarł, a co najgorsza, że choćby rad umarł, a umrzeć nie mógł, kamień albo cegłę kąsał, prosząc Pana Boga, aby w chleb przemienił, ale ukąsić nie mógł.”

Józef Budziłło

relacjonując sytuację polskiej załogi na Kremlu na kilka dni przed kapitulacją w listopadzie 1612 r.
Źródło: Wojna moskiewska wzniecona i prowadzona z okazji fałszywych Dymitrów od 1603 do 1612 r., oprac.J. Byliński, J. Długosz, Wrocław 1995, s. 164.

O śmierci , O głodzie , O Bogu , O ludziach

„Wojny są fatalne dla nauki. Wymagają od uczonych jedynie wymyślania nowych rodzajów broni, przez co ubożeją ich umysły.”

Dorota Terakowska (1938–2000) polska pisarka i dziennikarka

W krainie kota

O nauce

„Policja żydowska miała bardzo złą opinię jeszcze przed wysiedleniem. W przeciwieństwie do policji polskiej, która nie brała udziału w łapankach do obozu pracy, policja żydowska parała się tą ohydną robotą. Wyróżniała się również straszliwą korupcją i demoralizacją. Dno podłości osiągnęła ona jednak dopiero w czasie wysiedlenia. Nie padło ani jedno słowo protestu przeciwko odrażającej funkcji, polegającej na prowadzeniu swoich braci na rzeź. Policja była duchowo przygotowana do tej brudnej roboty i dlatego gorliwie ją wykonała. Obecnie mózg sili się nad rozwiązaniem zagadki: jak to się stało, że Żydzi – przeważnie inteligenci, byli adwokaci (większość oficerów była przed wojną adwokatami) – sami przykładali rękę do zagłady swoich braci.”

Emanuel Ringelblum (1900–1944) polski historyk narodowości żydowskiej

Kronika getta warszawskiego
Źródło: s. 426.

O czasie

„Putin wykorzystuje w wojnie hybrydowej różne siły polityczne, a także je finansuje, by wykonywały jego wolę. Tak jest z mniejszością rosyjską i partią komunistyczną w Estonii, skrajną prawicą Marine Le Pen we Francji, węgierskim Jobbikiem, nie widzę przyczyn, dla których nie miałby finansować posłów polskiego Sejmu.”

Jurij Szuchewycz (1933) ukraiński działacz polityczny

Źródło: Igor T. Miecik, Jurij Szuchewycz: Wołyń ludobójstwem? Ile wam Kreml zapłacił? http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,20605197,jurij-szuchewycz-wolyn-ludobojstwem-ile-wam-kreml-zaplacil.html, wyborcza.pl, 27 sierpnia 2016.

O sile

„Już niedługo na świecie pozostanie tylko pięciu królów. Będą to król Anglii, i czterej królowie z talii kart.”

Faruk I (1920–1965)

wypowiedziane długo po II wojnie światowej.
Źródło: Howard J. Langer, Księga najważniejszych postaci II wojny światowej, tłum. Marek Rudowski, wyd. Bellona, Warszawa 2008, ISBN 9788311111110, s. 361.

„Zachód się tuczy wojną, zbrodnią, krzywdą, zdradą (…), głód i obskurantyzm, krachy, klaki, kliki, klauzule, parasole, pucze, encykliki.”

Marcin Wolski (1947) polski historyk, pisarz, dziennikarz, satyryk

szopka noworoczna (1969).
Źródło: „Żołnierz Wolności”, 1969; cyt. za: Jak ulubieńcy władz PRL-u, pupilami prawicy się stali http://www.newsweek.pl/polska/prawica-media-dziennikarstwo-polityka-jerzy-targalski-marcin-wolski-jan-pietrzak-jerzy-jachowicz-newsweek-pl,artykuly,278588,1.html, newsweek.pl, 25 stycznia 2014.

O głodzie , O zdradzie , O wolności

„Większość ludzi żyje szaro, smutno, biednie. Do tego czasy nie nastrajają najlepiej: wojny, zagrożenie terroryzmem. Jak się patrzy na świat zbyt poważnie, to jest niedobrze. Śmieje się z siebie i z innych, ale bez złośliwości. Moje motto to: „Kochaj siebie i innych, choćby byli dalecy od twojego ideału człowieka”. Mam taką naturę, że staram się przedstawiać rzeczywistość sobie i innym w jaśniejszych barwach. Nie obracam życia w żart, tylko chcę tworzyć wokół siebie wesołą atmosferę. To nie zmienia faktu, że jestem poważny.”

Jan Hencz (1946–2010)

Źródło: onet. pl, za „Gazetą Wyborczą” z 2004 http://film.onet.pl/0,0,2224166,wiadomosci.html

O ludziach , O świecie , O naturze , O rzeczywostości

„Kryzysowy charakter UE to jej nieodłączny element. Definiuje się ona nie przez wspólną tożsamość lecz poprzez odmienność. (…) Projekt europejski to nic innego jak reakcja obronna na strach przed okropieństwami wojny.”

André Glucksmann (1937–2015)

Źródło: rozmowa Romaina Leicka, Kontynent zgryzoty, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 27 sierpnia 2012.

O strachu , O charakterze

„Urodziłem się w przeddzień wybuchu I wojny światowej, nic z tym jednak nie miałem wspólnego.”

Ignacy Jeż (1914–2007)

Źródło: notka biograficzna na pamiątkowym obrazku wydanym z okazji uroczystości pogrzebowych przez Kurię Metropolitalną w Katowicach w 2007.

„Wojny nie przyniosły takich zniszczeń narodom, jak błędne poglądy na ekonomię.”

Henry Thomas Buckle (1821–1862)

Źródło: Historja cywilizacji w Anglji, tłum. W. Zawadzki, t. 1, Lwów 1864.

„Punktem wyjścia jest dla mnie doświadczenie, które w nauce o muzyce właściwie nie występuje: doświadczenie fascynacji. W dzieciństwie było to doświadczenie fascynacji dźwiękami, po wojnie – fascynacji „wielką muzyką” przeszłości, później różnymi dziełami Nowej Muzyki. Chcę przez to powiedzieć, że mój konflikt z nauką o muzyce dotyczy samej istoty muzyki, a nie tylko jej standardowej interpretacji estetycznej czy ideologicznej.”

Roman Berger (1930)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_berger_roman

O nauce , O przeszłości , O dzieciństwie

„Niektóre (…) z moich prac – mówił w jednym z wywiadów – wyrażają lęk znany nam wszystkim, lęk przed katastrofą, wojną. Nie mogę inaczej wyrazić tego stanu, jak tylko strukturalnie. Ukazując rozbicie materii, podstawowych cząstek, z których zbudowany jest świat, rozpad ich.”

Lech Kunka (1920–1978) polski malarz

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/baza-sztuki-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/lech-kunka

O świecie

„Prawdziwym celem Putina jest wyeliminowanie Ukrainy jako suwerennego państwa i wypowiedzenie wojny Zachodowi.”

Arsenij Jaceniuk (1974)

Źródło: Anna Piwowarczyk, Jaceniuk w Berlinie: Ukraina walczy, by chronić Europę i Unię Europejską http://www.psz.pl/94-niemcy/jaceniuk-w-berlinie-ukraina-walczy-by-chronic-europe-i-unie-europejska, Portal Spraw Zagranicznych, 2 kwietnia 2015

„Państwo w tradycyjnym, jednonarodowym rozumieniu nie jest najlepszym rozwiązaniem. Potrzebna jest – jak w USA – zgoda i pełna wola do akceptowania głównych zasad.
Dlatego nie powinno być żadnej debaty, czy w Europie, nawet między muzułmanami, ma obowiązywać szariat jako równoległy i równorzędny system prawny. Ortodoksyjni Żydzi nie mogą żądać, by nie jeść wieprzowiny i stosować się do religijnych zasad. Chrześcijanom nie wolno mieć tradycyjnie uprzywilejowanej pozycji kosztem niechrześcijan, bo Europa tylko wywodzi się z tradycji judeochrześcijańskiej, ale już nie jest chrześcijańskim społeczeństwem, tradycyjna kultura chrześcijańska dotyczy mniejszości.”

Michael Wolffsohn (1947) niemiecki historyk, publicysta i nauczyciel akademicki

Źródło: Nadciąga krwawa, europejska wojna, wyborcza.pl, 29 czerwca 2011 http://wyborcza.pl/1,97738,9832410,Nadciaga_krwawa__europejska_wojna.html?as=3&startsz=x

O woli

„Na spisku i konspiracji zbudowano Imperium Brytyjskie. Historia otwarta miesza się z tajną, jedna jest częścią drugiej. Gdy przed stuleciami przybiliśmy do wybrzeży Indii, pierwszą myślą było, jak skłócić jednego maharadżę z drugim, doprowadzić ich do wojny, by osłabić, a potem skutecznie kontrolować. To były operacje jak z archiwów KGB. Brytyjska tradycja imperialna zalecała, by kontrolować jak najwięcej ludzi, trzymać ich na cieniutkim sznurku splecionym z siły i podstępu. Nie zastanawiano się zbytnio nad różnicami między dyplomacją a szpiegostwem.”

John le Carré (1931)

Źródło: rozmowa Adama Michnika i Pawła Smoleńskiego, „Gazeta Wyborcza”, 17–18 września 2011.

O ludziach , O historii , O myślach , O sile

„Jedyna wojna, jaką aprobuję, to wojna trojańska. Przynajmniej wtedy walczący wiedzieli, o co się biją.”

Maurice Chevalier (1888–1972) francuski piosenkarz i aktor

„W Polsce czy na Węgrzech jesteśmy dziś na etapie przeżywania swojej tożsamości w takiej formie, jakiej Zachód doświadczał w 1914 roku, u progu I wojny światowej! U nas patriotyczny krytycyzm traktowany jest jako „pedagogika wstydu”, za to na Zachodzie nasza autoafirmacja traktowana jest trochę tak, jak przechwałki kogoś spragnionego uznania w towarzystwie. Ten, kto się przechwala, wywołuje uśmiech politowania. Obowiązuje skromność, nawet jeśli kryje ona postawy wyższościowe. Ta nieprzystawalność wrażliwości nie sprzyja oczywiście poczuciu solidarności i wspólnoty. A jest ona absolutnie konieczna.”

Andrzej Leder (1960)

Źródło: rozmowa Michała Sutowskiego, Pustka po lewicy http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20151218/leder-pustka-po-lewicy, krytykapolityczna.pl, 19 grudnia 2015.

O uśmiechu

„Komu Pan Jezus miłosierny naznaczył śmierć, umrze i tak, a komu – życie, temu i wojna nie da rady.”

Bolesław Prus książka Omyłka

Omyłka
Źródło: op. cit., s. 38.

O życiu , O śmierci

„Legendarni dowódcy tacy jak brytyjski marszałek Bernard Montgomery czy amerykański generał Douglas MacArthur mieli hopla na punkcie prasy. Gdy zaczynała się wojna, byli nieznanymi oficerami. Przydzieleni do jednostek korespondenci wojenni nie mogli wiele pisać o tym, co się dzieje na froncie, więc zajmowali się dowódcami, których kreowali niemal na gwiazdy hollywoodzkie.”

Antony Beevor (1946) brytyjski historyk

Źródło: rozmowa Bartosza Wielińskiego, Wojna Stalina, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 6 maja 2013.

O historii

„Niestety zgadzam się z tą konstatacją, bo obawiam się, że nasi polityczni konkurenci, czyli Bronisław Komorowski i jego ludzie w postaci Janusza Palikota, osobistego przyjaciela marszałka, będą starali się zagrać jeszcze raz w to, co zagrali w 2007 r., a więc odwołać się do negatywnych emocji, brutalnie zaatakować. Już raz im wyszło, a generałowie, którzy przygotowują się do wojny, spróbują powtórzyć ten manewr. To było zresztą widać już pod koniec kampanii przed pierwszą turą, kiedy ta wyraźnie się zaostrzyła. Sztabowcy Platformy będą chcieli odgrzać te nieświeże kotlety i rozbudzić raz jeszcze wojnę polsko-polską, w której są od nas lepsi. Nasza próba zasypania rowów, wyciągnięcia ręki jest dla nich absolutnie niekorzystna i zamiast merytorycznej debaty będą się starali pójść na inwektywy, wulgarności, chamstwa.”

Marek Migalski (1969) politolog polski

Źródło: wywiad, 2010 http://www.polskatimes.pl/opinie/wywiady/272192,migalski-teraz-w-tej-kampanii-pokazemy-prawdziwe-roznice,id,t.html

O ludziach

„Przed I wojną światową w cesarsko-królewskim parlamencie odbywały się niewiarygodne wprost debaty. Obrażano się i wyklinano, ale wieczorem panowie szli razem do kasyna zagrać w karty. Teraz już tego nie robią, nie mają nawet wspólnego kasyna. Ta nienawiść jest chora i może doprowadzić kraj do zguby.”

György Dalos (1943)

Źródło: Jan Piaseczny, Pasmo klęsk Fideszu, „Przegląd” nr 25 (651), 24 czerwca 2012, s. 28.

O nienawiści

„Nie można twierdzić, że cywilizacja się nie rozwija. Wszak w każdej nowej wojnie zabijają ludzi w ulepszony sposób.”

Will Rogers (1879–1935)

O ludziach

„Czeczeni od 500 lat chcą niepodległości. Na pewno nas popierają – i nie myślę tu o konkretnych osobach, choćby o mnie. Ale ich sytuacja jest szczególna. Podczas II wojny światowej Żydzi w warszawskim getcie nie wołali, że chcą Państwa Izrael. Chcieli po prostu przeżyć! I tak samo Czeczeni w Czeczenii.”

Ahmed Zakajew (1959) polityk czeczeński

Źródło: Piotr Kościński, Nigdy nie zamilknę, „Rzeczpospolita”, 12 grudnia 2007 http://www.rp.pl/artykul/76140.html

O myślach , O myśleniu

„To wspaniałe, ale to nie jest wojna, to szaleństwo.”

Pierre Bosquet (1810–1861)

C'est magnifique, mais ce n'est pas la guerre: c'est de la folie. (fr.)
krytycznie o ofiarnej szarży bryt. Lekkiej Brygady na rosyjskie pozycje pod Bałakławą w okresie wojny krymskiej, 25 października 1854.
Źródło: Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1989, s. 88.

O szaleństwie

„Nasze pokolenie nie toczy żadnej wielkiej wojny, nie zmaga się z żadnym wielkim kryzysem, ale przecież my też walczymy, prowadzimy wielką wojnę o duszę. Prowadzimy wielką rewolucję przeciwko kulturze. Nasze życie to jeden wielki kryzys. Przechodzimy kryzys duszy.”

Chuck Palahniuk (1962)

Podziemny krąg (1996)

O życiu , O duszy

„Czegoś takiego jak zbiorowa wina nie ma i dotyczy to zarówno Serbów, jak i wszystkich innych narodów. Jednak obywatele Serbii – tak jak zresztą obywatele Bośni i Chorwacji – głosujący swego czasu na nacjonalistycznych przywódców, którzy poprowadzili ich do autodestrukcyjnej wojny, nie powinni żyć w przeświadczeniu, że nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za przemianę Mladicia w zbrodniarza wojennego. Nie ma takiego sądu, który mógłby wydać wyrok w sprawie ich postępowania, pozostaje tylko sumienie i wyrok historii.”

Slavenka Drakulić (1949) chorwacka pisarka, dziennikarka i eseistka

Źródło: Slavenka Drakulić, Mladić w nas samych, wyborcza.pl, 7 lipca 2011 http://wyborcza.pl/1,86675,9904634,Mladic_w_nas_samych.html

O historii , O czasie

„Stany Zjednoczone nie są zainteresowane pokojem w Eurazji. Nie są też zainteresowane wygraniem wojny. Podobnie jak to było w Wietnamie czy w Korei, celem tych konfliktów jest po prostu powstrzymywanie innej potęgi lub destabilizacja regionu, a nie zaprowadzenie porządku. W odpowiednim czasie nawet zdecydowana amerykańska klęska jest do zaakceptowania.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek
Źródło: s. 62

O pokoju , O czasie

„W rzeczywistości jestem dużym i silnym pięćdziesięciodwuletnim mężczyzną, który jako chłopiec dużo pracował na farmie i dobrze sobie radził ze sprzętem. Wychowałem sześcioro dzieci, troje własnych i troje adoptowanych. Wszyscy wyszli na ludzi. Dwoje prowadzi firmy. Jestem weteranem drugiej wojny światowej i dostałem Order Purpurowego Serca. Wszystko co posiadam zawdzięczam ciężkiej pracy. Nigdy nie byłem aresztowany ani pozwany za cokolwiek do sądu. Cieszę się na tyle dużym zaufaniem młodych ludzi, by wykładać na Uniwersytecie Stanowym Iowy, Uniwersytecie Harvarda i nowojorskim City College. Każdego roku otrzymuję przynajmniej tuzin listów z prośbą o wygłoszenie przemówienia na uroczystości nadania tytułów naukowych w college’u lub szkole średniej. Z moich książek korzysta się w szkołach częściej niż z książek jakiegokolwiek innego z powieściopisarzy amerykańskich.”

Kurt Vonnegut (1922–2007) amerykański pisarz i publicysta

Źródło: Niedziela Palmowa – list Kurta Vonneguta do przewodniczącego rady szkoły w Drake w Dakocie Północnej, gdzie spalono powieść Rzeźnia numer pięć uznając ją za szkodliwą dla uczniów.

O dzieciach , O ludziach , O książkach , O zaufaniu

„Komuniści, jeszcze z doświadczenia wojny domowej wiedzą, że niczym tak się nie przyciąga i nie wiąże ze sobą nacjonalizmu, jak popieraniem jego nienawiści do innego narodu.”

Józef Mackiewicz (1902–1985) polski pisarz i publicysta

Zwycięstwo prowokacji

„Historia podpowiada nam, że żadna walka o niepodległość nie była uważana za legalną przez tych, którzy jej się sprzeciwiali. Tak było w wypadku amerykańskiej wojny o niepodległość, i tak samo jest dzisiaj z Abchazją. Podczas, gdy my budujemy naszą demokrację i gospodarkę, Stany Zjednoczone i Europa opierają własną politykę wobec nas na fałszywym fundamencie.”

Siergiej Bagapsz (1949–2011)

Źródło: Czekamy na olimpiadę w Soczi, geopolityka.org, 17 października 2009 http://www.geopolityka.org/panstwa-nieuznawane/abchazja/226-czekamy-na-olimpiade-w-soczi

O demokracji , O historii , O czekaniu , O walce

„To, co zrobiła Standard & Poor's można określić jednym słowem – hucpa. To tak, jakby młodzieniec zamordował swoich rodziców, a potem prosił o łaskę, ponieważ jest sierotą.”

Paul Krugman (1953) ekonomista amerykański

Źródło: Patrycja Maciejewicz, Leszek Baj, Wojna ratingowa, „Gazeta Wyborcza”, 9 sierpnia 2011.

O bajkach , O rodzicach

„Kampania o Monte Cassino była najbardziej absurdalna, a pod względem strategicznym najbardziej bezsensowna w całej wojnie.”

John Frederick Fuller (1878–1966)

„Kriegsgefangenpost – to brzmi jak tajemnica,
Kriegsgefangenpost – to pociągów daleki świat,
Kriegsgefangenpost – to twój dom, numer, ulica,
Kriegsgefangenpost – to czekanie na twój list.
Krieg, rozumiesz, to wojna,
Gefangene – jeniec – to ja…”

Andrzej Nowicki (1919–2011) filozof polski

Źródło: Kriegsgefangenpost

O tajemnicy , O świecie , O domu , O czekaniu

„Mam do tego miasta ogromny sentyment, m. in. ze względów rodzinnych. Mój dziadek był wysokim urzędnikiem Ordynacji Zamojskiej, przed wojną mieszkało tu wielu członków naszej rodziny, ich przyjaciele. Zamość zajmuje szczególne miejsce na mapie mojej pamięci.”

Stefan Szmidt (1943) polski aktor teatralny i filmowy

o Zamościu.
Źródło: W Alei Sław, „Tygodnik Zamojski” nr 24, 13 czerwca 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/141550.html

„Największym z sekretów wojny, duchem jej tragedii, było prawo jednego człowieka do posyłania innego człowieka na śmierć.”

Wasilij Grossman (1905–1964) pisarz radziecki

Życie i los (1959)

O śmierci

„Kataklizmy zarówno ze względu na swe przyczyny, jak i następstwa są katastrofami społecznymi. (…) Wszystko to nie są katastrofy naturalne choćby z tego względu, że ich źródłem są procesy wywołane przez ludzi. Ich skutki są w każdym razie społeczne. Oznaczają one konflikty wszystkich tych, którzy korzystają ze wspólnych, zbyt skromnych zasobów. A także tych, którzy muszą opuścić niedające się już zamieszkać obszary i chcą się osiedlić tam, gdzie jest już ktoś inny. Oznaczają też dewastację przyszłości.”

Harald Welzer (1958)

Źródło: Wojny klimatyczne, tłum. Michał Sutowski, Warszawa 2010.

O ludziach , O przyszłości , O zamieszkaniu

„Zrodzi się nowy świat we krwi?”

Óndra Łysohorsky (1905–1989) czeski pisarz i poeta

pytanie o to, czy świat przetrwa nawałnicę II wojny światowej.
Źródło: Grażyna Balowska, Semantyka wyrazu świat w poezji Óndry Łysohorskiego, „Bohemistyka” 2001, s. 320.

O świecie

„Rząd republiki spełni swój obowiązek obrony jej niepodległości, aby odeprzeć agresję zagraniczną i przyjmuje walkę, do której został sprowokowany, licząc na niezłomnego ducha wszystkich Meksykanów i na fakt, że prędzej czy później prawo i sprawiedliwość zwyciężą.”

Benito Juárez (1806–1872) przywódca meksykański

w proklamacji przed bitwą pod Pueblą 5 maja 1862.
Źródło: Jarosław Wojtczak, Wojna meksykańska 1861–1867, Warszawa, Bellona 2009, s. 91.

O sprawiedliwości , O walce

„Słowianie uważają, że jeden tylko bóg, twórca błyskawicy, jest panem całego świata, i składają mu w ofierze woły i wszystkie inne zwierzęta ofiarne. O przeznaczeniu nic nie wiedzą ani nie przyznają mu żadnej roli w życiu ludzkim, lecz kiedy śmierć zajrzy im w oczy, czy to w chorobie, czy na wojnie, ślubują wówczas, że jeśli jej unikną, złożą bogu natychmiast ofiarę w zamian za ocalone życie, a uniknąwszy, składają ją, jak przyobiecali, i są przekonani, że kupili sobie ocalenie za tę właśnie ofiarę. Oddają także cześć rzekom, nimfom i innym jakimś duchom. I składają im wszystkim ofiary, a w czasie tych ofiar czynią wróżby.”

Prokopiusz z Cezarei (500–565) historyk bizantyński

Źródło: O wojnach, ks. VII, rozdz. 14, 1, tłum. Marian Plezia

O życiu , O śmierci , O Bogu , O chorobach

„Co się stało z nim potem, dokładnie nie wiadomo. Według jednych danych, zastrzelili go sami Niemcy, według innych – Jana Poźniaka już po wojnie złowili pracownicy NKWD i bez zbędnych rozmów za wieloletnią działalność antyradziecką postawili pod ścianą.”

Jan Poźniak (1895–1940) publicysta i działacz białoruskiej mniejszości narodowej w II Rzeczypospolitej

Paszkwile

„Nam tu i bez wojny trudno przeżyć
Nie siedzieć nie stać
Ruszać się szybciej
Szukać lepszej pracy

Z ubezpieczeniem
Z emeryturą
Z prawem do urlopu
W razie czego

Lektury tylko obowiązkowe
Zakaz pisania po polsku

Post internetowy”

Jerzy Gizella (1949)

Źródło: Idy marcowe

„W czasie wojny, mimo różnic politycznych, obowiązywał wspólny kodeks honorowy, którego dwie podstawowe zasady głosiły: nie wolno utrzymywać kontaktów z Niemcami, nie wolno strzelać do jakichkolwiek polskich oddziałów. NSZ łamał te zasady. Po wojnie NSZ-owcy byli odsunięci od środowisk emigracyjnych. Najwięcej trafiło ich do Chicago – być może tam przechowują swoje archiwa. W Londynie prawa kombatanckie uzyskali dopiero w latach 80.”

Andrzej Friszke (1956) polski historyk

Źródło: NSZ – proces poszlakowy (zapis dyskusji), „Gazeta Wyborcza”, 24 kwietnia 1993 http://szukaj.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,122158,19930424RP-DGW,NSZ__proces_poszlakowy,.html

O czasie

„Kiedy w 1956 r. skończyliśmy studia w warszawskiej szkole teatralnej, opiekunka naszej grupy Rena Tomaszewska, ceniona aktorka i znakomity pedagog, część podopiecznych wzięła ze sobą do radia. Byłem najstarszy, bo otarłem się wcześniej o architekturę, i zostałem obwołany starostą roku. (…) Radio mieściło się w dawnej ujeżdżalni koni przy Myśliwieckiej. Miejsce okazało się charyzmatyczne, ludzie też. Byliśmy młodzi, zapaleni i chcieliśmy nie tyle zdobyć wszystko szturmem, ile – takie miałem odczucie – przedłużyć model teatru reprezentowany przez podziwianych artystów sprzed 1939 r.: Węgrzyna, Zelwerowicza, Brydzińskiego, Leszczyńskiego, Dzwonkowskiego. W radiu ogniskowało się całe życie środowiskowe, jak przed wojną w kawiarni Lardellego, gdzie reżyserzy wymieniali się aktorami. Lata temu zacząłem grać Heńka Wilczewskiego w serialu W Jezioranach i brałem udział w setkach innych audycji. Teraz Teatr Polskiego Radia chudnie z braku pieniędzy. Szkoda.”

Jan Matyjaszkiewicz (1929–2015)

Źródło: „Rzeczpospolita”, 12 października http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/enklawaw.htm

O życiu , O ludziach , O studiach , Koń

„Jako Niemiec urodzony w Gliwicach nie odczuwałem niechęci polskich sąsiadów. Udało się nam się po wojnie zaprzyjaźnić z lwowianami. Warszawiacy byli na dystans, a ja byłem wtedy za mały, żeby rozumieć przyczynę.”

Piotr Lachmann (1935)

Źródło: „Rzeczpospolita”, cyt. za: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_lachmann_piotr

„Statystyczny młody Amerykanin jest przekonany, że Hitlera pokonała Ameryka w wietnamskiej wojnie pod Bagdadem, młodzi Rosjanie też mają taką kaszę w głowach.”

Stanisław Goworuchin (1936–2018)

Źródło: „Forum”, 26 września 2011.

„Agitacja, agitacja i jeszcze raz agitacja.”

Daniel O'Connell (1775–1847)

o tym, w jaki sposób można wyzwolić Irlandię. Z przemówienia do wyborców w Dublinie w 1835 roku. Wypowiedzi o takiej konstrukcji wywodzą się ze starożytności. Spotykane wcześniej i później, np. na tej samej zasadzie zbudowana jest wypowiedź marszałka Francji Trivulzio, że do prowadzenia wojny potrzebne są pieniądze, pieniądze i jeszcze raz pieniądze.

O pieniądzach

„W tym kontekście pojawienie się szlachetnego rycerza wzywającego do krucjaty mogłoby stać się doprawdy opatrznościowe. Fidel Castro widzi siebie w tej roli. Jednak wymarzona rola została już wcześniej obsadzona przez innego „apostoła”, który wcześniej pojawił się na scenie. Jest senatorem, nazywa się Eddy Chibás, jest bogaty, a więc nieprzekupny, mieszka sam i porywa tłumy w każdy niedzielny wieczór, podczas emisji swego słynnego w całym kraju programu radiowego. Senator Chibás ma piskliwy, przenikliwy głos, skrzeczący jak u papugi, rozpoznawalny wśród tysiąca innych. Jest egzaltowanym kabotynem. Populista, fanatyk, ale zarazem człowiek dogłębnie uczciwy, ma dużą odwagę cywilną i nie waha się wyzywać na pojedynek przeciwników politycznych, którzy szukają z nim zwady. Ten trybun ludowy o manierach ludojada właśnie opuścił z hukiem Kubańską Partię Rewolucyjną (Autentyczną), którą uznał za skorumpowaną, aby założyć nowy ruch, Partię Ludu Kubańskiego (Ortodoksyjną), bardziej radykalną w swym nacjonalizmie. W ciągu kilku miesięcy nowy ruch zajmuje centralne miejsce na politycznej szachownicy kraju. Wszyscy obserwatorzy przewidują zwycięstwo Eddy’ego Chibása w wyborach prezydenckich w 1948 roku. Ten rycerz na białym koniu, polityczny odnowiciel, wziął na celownik uniwersyteckie „gangi.””

Eduardo Chibás (1907–1951)

Kubańczycy są już zupełnie wyczerpani wojną gangów, przypominającą pełzającą wojnę domową.
Źródło: Serge Raffy, Fidel Castro, tłum. Maria Mróz, wyd. Świat Książki, Warszawa 2006, s. 42.

O ludziach , O książkach , O świecie , O zwycięstwie

„Prędzej koronę utracę niż pozwolę metropolicie prawosławnemu osiąść w Kijowie!”

Zygmunt III Waza (1566–1632) król Polski i Szwecji

w odpowiedzi na prośbę posłów kozackich „o przywrócenie ruskiej hierarchii w uznaniu zasług naszych w potrzebie chocimskiej” w 1621.
Źródło: Józef Tretiak, Historia wojny chocimskiej

O historii

„Według otrzymanych przeze mnie informacji rząd Twój podejmuje kroki wojenne w takiej skali że można z tego wnosić, iż przygotowuje się do możliwego w najbliższym czasie konfliktu z Twoimi południowymi sąsiadami bałkańskimi. Jeżeli tego rodzaju starcie nastąpi wywoła ono wielkie zaburzenia nie tylko na Półwyspie Bałkańskim, ale także w Rosji. Rozumiesz więc, że znajdę się wówczas w sytuacji niezmiernie trudnej. Niech nas Bóg uchroni od takiej perspektywy, która położy kres wszelkiej możliwości zachowania dobrych stosunków pomiędzy Rosją i Austro-Węgrami i może doprowadzić Europę do wojny powszechnej…”

Mikołaj II Romanow (1868–1918) car Rosji

odpowiadając listem na list austro-węgierskiego Franciszka Józefa I informujący cara o aneksji Bośni i Hercegowiny.
Źródło: Grzegorz Jaszuński, Ostatni monarchowie, wyd. Czytelnik, Warszawa 1975, s. 178.

O Bogu , O zachowaniu , O czasie

„Polityka – to bezkrwawa wojna, a wojna – to krwawa polityka.”

Mao Zedong (1893–1976) przywódca chiński

„Szept po całym świecie krąży,
Robotniku, czy słyszysz ten szept?
Rozbrzmiewa głos ministrów wojny.
Robotniku, czy słyszysz ten szept? (…)
To szept w dolarach, to szept w armatach,
To szept w pancernych płytach.
Szept w bunkrach, zasiekach i kazamatach.
Szept w moratoriach, w kredytach.
To szepce głos światowego faszyzmu:
Do walki, do walki z bolszewizmem!”

Erich Weinert (1890–1953) niemiecki poeta

Źródło: Koncentracja w tajemnicy, 1932, „Życie Literackie” 1951, nr 4 (18 marca), przeł. Witold Wirpsza http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14095

O życiu , O walce

„W Bośni podczas wojny byli wojownicy dżihadu z Bliskiego Wschodu. Skoro wiedziało o tym każde dziecko (serbskie, chorwackie, muzułmańskie), musiały wiedzieć tajne służby. Niektórzy osiedlili się. I nagle, po 11 września, kilku z nich trafia do Guantanamo. Dlaczego? Bo tak.”

Draginja Nadażdin (1975)

Źródło: Paweł Smoleński, Ofiara nie musi się mścić, „Gazeta Wyborcza”, 11–12 grudnia 2010.

O dzieciach

„Zetknął się z tym ponownie w 1949. Czyli jeszcze w dzieciństwie. To w pewnym sensie dokładniej pozwoliło zakopać, czy raczej pogłębić, czy może… W 1949 zabrali im ich kawałek wojny zza stodoły. Ten ciężki, przesiąknięty ich żyzną glebą kawałek. Tym razem Janek widział to już nie w prześwicie, widział prawie wszystko. Szedł za tym nawet jako delegacja ich gospodarstwa, jako odświętnie ubrany wnuk swego dziadka, potwierdzającego tym samym prawidłowe wychowanie wnuka.”

Inga Iwasiów (1963) polska literaturoznawczyni, krytyk literacki, poetka i prozaiczka

Źródło: Pamięć 1949

O dzieciństwie , Sens

„Wszak każdy Polak miał choć jednego przyjaciela Żyda, który go prosił ze łzami w oczach o łaskę ulokowania rzeczy u niego. Wspaniałomyślnie zgadzano się, a jeśli Żyd okazał się grzecznym, to wyjechał do Treblinki i sprawa była wyjaśniona. Majątek się powiększał, sumienie czyste, tout va tres bien. Gorzej bywało, jeśli Żyd okazał się natrętnym, chciał żyć nadal i upominał się o swoje rzeczy. Zrozumiała rzecz, że nie warto oddać, wszak Żyd i tak wojny nie przeżyje; ani nie będzie mógł odwdzięczyć się po wojnie, ani też nie będzie mógł skarżyć ich przed sądem i rzucić jakiegokolwiek cienia na ich nieskazitelne imię. Więc powiedzcie sami, ludzie, nie warto oddać, po prostu grzech przed Bogiem, my mu oddamy, przyjdą inni i zabiorą.”

Calek Perechodnik (1916–1944)

Spowiedź (1943)

O Bogu , O ludziach , Łza

„Słup z napisem „Gułag 92JN90” i nic więcej. Na początku w mróz gołymi rękami łamaliśmy gałęzie na szałasy. I nie uwierzysz, ale powoli sami się pobudowaliśmy. Postawiliśmy sobie baraki, ogrodzenie, zbudowaliśmy karcery, wieże strażnicze – wszystko sami. I zaczął się wyrąb, ścinanie drzewa. Po ośmiu wprzęgaliśmy się do sanek, woziliśmy pnie, po pierś zapadając się w śnieg. Długo nie wiedzieliśmy, że wybuchła wojna. Ukrywano to przed nami. I nagle – propozycja. Na ochotnika na front do batalionów karnych, a kto wyjdzie cało ze wszystkich bitew – będzie wolny. A potem ataki i ataki, kilometry kolczastego drutu pod prądem, miny, moździerze, całe miesiące huraganowego ognia. Nie bez powodu nazywano żołnierzy z naszych batalionów skazańcami. Kładło nas pokotem. Jak ja wyżyłem? Ależ wyobraź sobie, że to krwawe piekło było rajem w porównaniu z okropnościami obozu (…).”

Borys Pasternak (1890–1960) rosyjski poeta i prozaik

O piekle

„Wojna to perwersja seksu.”

Alan Moore (1953) pisarz brytyjski, autor komiksów

O seksie

„Dla nas socjalizm pokojowy, mający tylu zwolenników w krajach posiadających wolność polityczną, jest niepożądanym, nawet mało zrozumiałym. Pojmujemy, że wojna (…) jest objawem czasów barbarzyńskich i w miarę uduchowienia stosunków ludzkich stawać się musi coraz rzadszą i coraz więcej zlokalizowaną. Ale pojmujemy także, że od wojny stokroć jeszcze gorsza jest niewola pokojowa. Walka zbrojna, nawet nieszczęśliwa, zaszczepia w narodzie ferment burzenia się (…), kiedy tymczasem niewola pokojowa przyczynia się do pokornego znoszenia wszelkich zniewag, gwałtów i upokorzeń.”

Bolesław Limanowski (1835–1935) polityk polski, działacz socjalistyczny

z listu na paryski kongres II Międzynarodówki w 1900.
Źródło: Timothy Snyder, Nacjonalizm, marksizm i nowoczesna Europa Środkowa. Biografia Kazimierza Kelles-Krauza, tłum. Marta Boguta, Warszawa 2011.

O wolności , O walce

„W XXI stuleciu wybuchnie więcej wojen niż w XX, ale będą to wojny mniej katastrofalne, zarówno z powodu zmian technologicznych, jak i charakteru geopolitycznego wyzwania.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek
Źródło: s. 20

O charakterze

„(…) nie widzę różnicy pomiędzy tematem takim jak wojna i na przykład… miłość. Miłość to tak samo zły temat na film jak wojna. To za mało, to nie wystarczy, trzeba wiedzieć, co chce się powiedzieć. Ile powstaje filmów o miłości, ile wojennych… A zapamiętujesz tylko nieliczne. Bo to, co najważniejsze, to sposób, w jaki chcesz opowiedzieć swoją historię. Jeśli nie masz pomysłu, nawet najlepszy temat nie wystarczy.”

Danis Tanović (1969) reżyser bośniacki

Źródło: Anna Serdiukow, Zły temat na film. Danis Tanovic w Stopklatce, stopklatka.pl, 27 sierpnia 2011 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=80183

O miłości , O historii

„Nie mnie to osądzać. To rola widzów i krytyków.”

Quentin Tarantino (1963) amerykański reżyser i scenarzysta filmowy

o tym, czy film Bękarty wojny jest dobry czy zły.
Źródło: „To i Owo”, nr 40, 20 września 2009, s.5.

„Nieposłuszeństwo obywatelskie jest niezaprzeczalnym prawem każdego obywatela. Rezygnując z niego przestaje się być człowiekiem. Tym, co pozwala władzom państw bezkarnie wszczynać wojny, rujnować domy i zabijać miliony ludzi jest lęk przed tym, by cywilizacja ludzka doznała ukojenia Pokojem, ten lęk trzeba pokonać i zdecydowanie pozbawić władzy prawa tworzenia armii i wszczynania wojen.”

Mohandas Karamchand Gandhi (1869–1948) Indyjski przywódca polityczny i religijny

O ludziach , O pokoju

„Japonia nas pobiła, ponieważ wierzyła w swego Boga niezrównanie więcej, niż my w naszego.”

Siergiej Witte (1849–1915) polityk rosyjski

o wojnie rosyjsko-japońskiej w latach 1904–1905.
Źródło: Stanisław Cat-Mackiewicz, Europa in flagranti, Universitas, Kraków 2012, s. 110

O Bogu

„Determinujące było dojście do władzy Hitlera. To w ogóle był moment determinujący również w Rosji dla stalinizmu, bardzo istotny. I dla całego komunizmu. Dojście do władzy Hitlera przesądziło o późniejszej likwidacji polskiej partii i likwidacji starych kominternowskich działaczy, właśnie tych światopoglądowych, tych nie pragmatyków. I mam wrażenie, że pokolenie, które wyrosło na uniwersytetach i z walk uniwersyteckich, z bardzo konkretnych walk politycznych, manewrów politycznych z grupami faszystowskimi, było pokoleniem, które przyzwyczaiło się już wtedy jeść żaby, bo jak się jest w polityce konkretnej, to się codziennie je jakąś porcję żab. Po prostu było to już pokolenie pragmatyków. Stąd ta szalona łatwość, z jaką ogromna ich część, większość prawie, z wyjątkiem kilku tylko jednostek, włączyła się po wojnie w bierutyzm, w stalinizm i doskonale szła w Polsce za stalinizmem.”

Aleksander Wat (1900–1967) polski poeta i prozaik

Mój wiek. Pamiętnik mówiony

O wrażeniach

„Świat coraz bardziej idiocieje z prostego powodu – żeby osiągnąć sukces ekonomiczny w czasie pokoju a w czasie wojny żeby stanowić znakomite mięso armatnie.”

Jan Nowicki (1939) polski aktor, pedagog

Źródło: Kuba Wojewódzki, Polsat

O świecie , O pokoju , O czasie , O sukcesie

„Na trupach i gruzach wojny i rewolucji światowej pozostaną tylko żydzi i ich złote miliardy.”

Fiodor Dostojewski (1821–1881) pisarz rosyjski

„Ewolucja muzyki XX wieku, zerwanie z tonalnością, dodekafonia, aleatoryzm, pierwsze eksperymenty z muzyką konkretną, a w końcu możliwość utrwalania na płycie i taśmie wyznaczyły kierunki rozwoju w następnych dziesięcioleciach. Muzyka stała się powszechnie dostępna nie tylko z poziomu sal koncertowych czy ludowych festynów, ale także w domu. Okazało się, że istnieje ogromne zapotrzebowanie społeczne na muzykę odartą z patosu filharmonii, bardziej rozrywkową, mogącą towarzyszyć ludziom na co dzień. Jazz, blues, rock&roll, a potem rock torowały sobie niezależnie drogę do słuchaczy, równolegle do muzyki określanej mianem poważnej. Twórcy awangardowi dostrzegli wielki potencjał w instrumentach elektronicznych, które po wojnie zaczęły stopniowo zdobywać studia eksperymentalne rozgłośni radiowych, a później stawać się normalnym instrumentarium wykorzystywanym w procesie twórczym. Kraftwerk zaczynał na początku lat 70., w okresie przez wielu uważanym za jeden z najbardziej płodnych i twórczych w dziejach muzyki współczesnej. Psychodelia, rock progresywny czy eksperymenty z elektroniką były wyznacznikami zmian mentalności młodego pokolenia, które nie chciało już słuchać Elvisa Presleya czy skocznych piosenek The Beatles, a znaleźć w dźwiękach ulubionych wykonawców coś mistycznego, pozwalającego oderwać się od rzeczywistości.”

Przemysław Mieszko Rudź (1976)

Źródło: Tomek Nowak, Kraftwerk jest tu, muzyka.pl, 26 czerwca 2013 http://www.muzyka.pl/wywiady/strona/229/1.html

O muzyce , O domu , O rzeczywostości , O zerwaniu

„Zdrada, jakiej Stalin dopuścił się wobec Powstania Warszawskiego oraz wynikłe z niej opóźnienie sowieckiego pochodu w głąb Rzeszy, wywarła poważny wpływ na powojenny podział Niemiec i wynikający z tego układ sił w latach zimnej wojny. Stosunek sił między blokiem sowieckim a państwami przymierza zachodniego byłby o wiele pomyślniejszy dla Związku Sowieckiego, gdyby w jego zasięgu znalazł się olbrzymi potencjał gospodarczy i ludnościowy Niemiec. Zwłaszcza w pierwszych latach powojennych, gdy komuniści we Francji i Włoszech byli o krok od zdobycia władzy w wolnych wyborach. Te długofalowe międzynarodowe skutki Powstania Warszawskiego, chociaż wydają się bezsporne, nie zostały dotychczas zauważone przez historyków II wojny światowej.”

Jan Nowak-Jeziorański (1914–2005) polski dziennikarz, politolog, działacz społeczny, żołnierz AK

Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), op. cit., s. 494.

O zdradzie

„Ludzie, którzy mówią o wojnie cywilizacji, schlebiają sobie, bo wierzą, że należą do jakiejś cywilizacji. Słowo „cywilizacja” jest martwe. Nie można mówić o jednej czy dwóch cywilizacjach, które są w opozycji do siebie. Cywilizacji nie ma. Mówi o tym dawna myśl wywodząca się z kręgu kultury hinduskiej, zawarta w eposie Mahabharata.”

Peter Brook (1925) brytyjski reżyser

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 23 listopada 2001 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/pbrook1.htm

O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Wojna to obowiązek. Jedyny prawdziwy wybór to zaakceptować to lub nie i wiedzieć, o co się walczy.”

Rick Riordan książka Syn Neptuna

Syn Neptuna

„W samo południe (…) zniknęły ciemności i na niebie ukazała się promienna jutrzenka.”

Obafemi Awolowo (1909–1987) nigeryjski polityk

o wydarzeniu 3 sierpnia 1966, kiedy Awolowo opuszczał więzienie w Kalabarze.
Źródło: „Nigerian Tribute”, cyt. za: Ryszard Kapuściński, Wojna futbolowa, op. cit., s. 141.

„Wojna [domowa] w Hiszpanii nie jest rzeczą sztuczną; jest uwieńczeniem historycznego procesu walki Ojczyzny przeciw Antyojczyźnie, jedności przeciw secesji, moralności przeciw zbrodni, ducha przeciw materializmowi, i nie może być innego jej zakończenia niż triumf czystych i wieczystych zasad nad zdrajcami i wrogami Hiszpanii.”

Francisco Franco (1892–1975) dyktator Hiszpanii

La guerra de España no es una cosa artificial, es la coronacion de un proceso histórico en la lucha de la Patria contra la antipatria, de la unidad contra la secesión, de la moral contra el crimen, del espíritu contra el materialismo, y no tiene otra solución que el triunfo de los principios puros y eternos contra los bastardos y antiespañoles. (hiszp.)

O walce , O ojczyźnie

„Wojna wiązała ludzi jak magnes, ale jak magnes mogła ich też odpychać.”

Mitch Albom (1958) amerykański pisarz i dziennikarz sportowy

Pięć osób, które spotykamy w niebie
Źródło: Druga osoba, którą Eddie spotkał w niebie

O ludziach

„Na naszym terytorium stale trwa wojna Zachodu i Wschodu, ekonomiczna, polityczna, duchowa… Wojna cudzych interesów. Trzeba to zrozumieć.”

Hienadź Dawydźka (1955) białoruski aktor, reżyser i polityk

На нашай тэрыторыі стала ідзе вайна Захаду і Усходу, эканамічная, палітычная, духоўная… Вайна чужых інтарэсаў. Гэта трэба разумець. (biał.)
Źródło: telegraf.by, 30 stycznia 2012 http://telegraf.by/by/2012/01/persona-gennadii-davidko-predatelei-ya-na-televidenie-ne-pozovu,

„Kozacy Zaporożcy 800 lat byli w poddaństwie u królów polskich, potem siedem lat u nas, a my, garnąc ich do siebie i mając nadzieję, że w służbie będą prawi i stali, broniliśmy ich, walczyliśmy o nich z Polską i Litwą, wiele krwi niewinnej wylaliśmy, a niepozwalaliśmy ich krzywdzić. Wówczas Kozaków było tylko 8 000, a my Tatarzy zrobiliśmy ich 20 000. Kozakom to się podobało, gdyśmy ich zasłaniali i z pomocą zawsze przychodzili, wówczas Chmielnicki mnie, Sefergazy-agę w nogi całował i chciał być u nas w poddaństwie wiecznem. Teraz Kozacy sprzeniewierzyli się nam, zdradą od nas odłączyli, zapomniawszy naszą dobroć, poszli do Cara moskiewskiego. Wy, posłowie, wiedzcie o tem, że to zdrajcy i buntowniki, zdradzą Cara tak, jak nas i Polaków zdradzili. Mechmet-girej Car nie zdoła tego zrobić, ażeby na nich wojną nie chodzić i nie niszczyć. Chyba żaden z Krymców i Nogajów nie będzie miał paznogci na palcach rąk swoich, chyba oczy ich ziemia przysypie – wtenczas tylko zdrady i wiarołomstwa kozackiego mścić nie będziemy.”

Sefer Gazi aga

do posła moskiewskiego, Żerebcowa, żądającego zaprzestania wojny przeciwko Kozakom.
Źródło: Franciszek Gawroński, Krwawy gość we Lwowie http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?p=31532&s=1, str. 4 (11)

O zdradzie , O pomocy

„Sejm głosami PO, PiS, PSL i SP uczcił rocznicę utworzenia NSZ. Sojuszników Hitlera, pogromców Żydów, orędowników III wojny światowej.”

Leszek Miller (1946) polityk polski, premier

o uchwale Sejmu upamiętniającej 70 rocznicę utworzenia Narodowych Sił Zbrojnych
Źródło: rp.pl (za wpisem na Twitterze) http://www.rp.pl/artykul/10,950908-Szef-SLD-zniewazyl-zolnierzy.html, 12 listopada 2012

„To co zdarzyło się na Ukrainie jest niedopuszczalne, ale uważam, że nie należy wracać do zimnej wojny.”

Nursułtan Nazarbajew (1940) polityk kazachski

Źródło: Hollande wzywa Putina, by patrzył w przyszłość ws. Ukrainy http://wyborcza.pl/1,91446,17084293,Hollande_wzywa_Putina__by_patrzyl_w_przyszlosc_ws_.html, wyborcza.pl, 5 grudnia 2014

O przyszłości

„Wojna nie zmieniła rzeczywistości. Malwiny są argentyńskie, zawsze były i zawsze będą argentyńskie.”

Daniel Scioli (1957)

Źródło: Piotr Wołejko, Wlk. Brytania i Argentyna w sporze o Falklandy, dyplomacjafm.blox.pl, 2 kwietnia 2012 http://dyplomacjafm.blox.pl/2012/04/Wlk-Brytania-i-Argentyna-w-sporze-o-Falklandy.html

O rzeczywostości

„Piekła za wojną zatrzaśnięto bramę.
Znów tenże pokój i zbrodnie te same.”

Seweryn Goszczyński książka Zamek kaniowski

Źródło: Zamek kaniowski, II, 30, 1828

O pokoju , O piekle

„Nie identyfikowałem się z rządem komunistycznym, byli to nasi wrogowie. Miałem stałe prawo pobytu we Włoszech, miałem dowód włoski, do wyjazdu poza Europę użyłem paszportu Czerwonego Krzyża Szwajcarii jako więzień polityczny i więzień obozów koncentracyjnych.”

Jan Kobylański (1923–2019) polski przedsiębiorca

odpowiadajac na pytanie, czemu po II wojnie światowej nie używał polskich dokumentów.
Źródło: Zeznania Jana Kobylańskiego, usopal.com, 13 listopada 2010 http://www.usopal.pl/usopal/319-zeznania-pana-prezesa-jana-kobylaskiego,

„Przez wiele lat byliśmy waszymi waszymi przyjaciółmi. Nigdy nie żądaliśmy zapłaty za tę przyjaźń. W pewnym momencie wyobraziliście sobie jednak, że nie Arabowie, lecz Izrael może zapewnić wasze interesy na Bliskim Wschodzie. Wojna z 6 października udowodniła coś wręcz przeciwnego. W zależności od przebiegu tego etapu, trudnego dla świata arabskiego, określony zostanie los naszej przyjaźni. Ewolucja w naszych stosunkach musi być poprzedzona poważnym działaniem ze strony Ameryki. Jesteście w stanie zobowiązać Izrael do natychmiastowego wycofania się z okupowanych ziem arabskich.”

Fajsal ibn Abd al-Aziz Al Su’ud (1906–1975)

w rozmowie z Henrym Kissingerem (relacja za agencją Reutera, serwis z 21 listopada 1973).
Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 104.

O przyjaźni , O losie , O relacjach

„Nacjonalizm prowadzi do wojny.”

François Mitterrand (1916–1996) polityk francuski

„Kościół stał się organem kontroli społecznej pracującym na rzecz państwa nazistowskiego w kwestii zapewnienia całkowitego poparcia katolików dla wojny”

Gordon Zahn (1918–2007)

drugiej wojny światowej
Źródło: Katolicy niemieccy a wojny Hitlera (ang. German Catholics and Hitler's Wars: A Study in Social Control), s. 270, 271.

Cytaty o wojnie strona 13

Cytaty o wojnie
strona 13