Olga Tokarczuk cytaty (67 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

Źródło: Olga Tokarczuk o „Pokocie” i o tym, że świat stał się brzydki https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1714178,1,olga-tokarczuk-o-pokocie-i-o-tym-ze-swiat-stal-sie-brzydki.read, polityka.pl, 1 sierpnia 2017.

O myślach , O myśleniu , O sile , O kobietach

„Starość to czas dawania. Jesteś jak jabłonka obwieszona jabłkami, które już tobie są niepotrzebne. Nieważne jest już rozmnażanie się, tylko żeby obdzielić innych tym, co masz i historiami, wspomnieniami, myślami.”

Olga Tokarczuk

Źródło: Robię porządki. Z Olgą Tokarczuk rozmawiali Michał Cichy i Włodzimierz Nowak, „Nasza Tokarczuk. Dodatek specjalny Gazety Wyborczej”, 12 października 2019, s. 6.

O czasie , O starości

„Skoro można pomyśleć, że może być lepiej, to znaczy, że już jest lepiej.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 30

„Zdrowie jest stanem niepewnym i nie wróży nic dobrego. Lepiej jest być sobie spokojnie chorym, wtedy przynajmniej wiemy, na co umrzemy.”

Olga Tokarczuk książka Prowadź swój pług przez kości umarłych

Prowadź swój pług przez kości umarłych

O zdrowiu

„Coś niedobrego działo się z czasem, myślała, rozklejał się i rozwarstwiał. Dwie wielkie płyty tektoniczne czasu z ponurym grzmotem odsuwały się od siebie, tworząc już na następne miliony lat podział na „kiedyś” i „teraz”. „Teraz” było szorstkie, kanciaste i milczące – w nocy ciężki sen, resztki gniewu po przebudzeniu, jakby we śnie prowadziło się wojny. „Kiedyś” wydawało się stąd ciągłe i rytmiczne, dźwięk lekkiej piłeczki pingpongowej, kiedy uderza o gładki stół, wzorzysta tkanina chwil, w której każda była częścią innej.”

Olga Tokarczuk książka Gra na wielu bębenkach

Gra na wielu bębenkach

O wojnie , O myślach , O snach , O czasie

„(…) ten, kto kocha, bezustannie daje.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

Kochać się

„Katolicyzm nie sprzyja odwadze myślenia, eksperymentowaniu z ideami, jest zachowawczy i ostrożny. Zmiany w jego obrębie następują powoli i w sytuacji, kiedy już nie można dalej obstawać przy swoim. Taki klimat sprzyja dwóm filarom polskiej kultury religijnej – konformizmowi i hipokryzji.”

Olga Tokarczuk

Źródło: rozmowa Tomasza Stawiszyńskiego, Tropem herezji, „Tygodnik Powszechny”, 19 października 2014.

O myślach , O myśleniu

„Smutek jest ważnym słowem w definicji świata. Leży u podstaw wszystkiego, jest piątym żywiołem, kwintesencją.”

Olga Tokarczuk książka Prowadź swój pług przez kości umarłych

Prowadź swój pług przez kości umarłych

O smutku

„Obraz naszej historii, który mamy w głowie, jest jak zamek z papieru. Wygląda imponująco, ale palcem można wywiercić w nim dziurę. Potrzeba nam więc historycznej herezji.”

Olga Tokarczuk

Źródło: rozmowa Tomasza Stawiszyńskiego, Tropem herezji, „Tygodnik Powszechny”, 19 października 2014.

O historii , Obraz

„Najlepiej rozmawia się samemu ze sobą. Przynajmniej nie dochodzi do nieporozumień.”

Olga Tokarczuk książka Prowadź swój pług przez kości umarłych

Prowadź swój pług przez kości umarłych

„Bóg jest w każdym procesie. Bóg pulsuje w przemianach. Raz jest, raz jest go mniej, ale czasem nie ma go wcale. Bóg bowiem przejawia się nawet w tym, że go nie ma.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

O Bogu , O czasie

„Pokazać darkroom to dokonać rewelacji, odkryć to, co ukryte. I szybko wychodzi na wierzch dziwna dwuznaczność seksu. Podkreśla to swoista estetyka tych przestrzeni, która budzi trudną do powstrzymania pokusę dezynfekcji – kafelki na podłodze i ścianach, tapicerka ze skaju; coś pomiędzy łaźnią, rzeźnią i sklepem mięsnym. Skąd to? Dlaczego nie rajski ogród, arkadia, natura, alkowa?
Skoro seks jest naturalny, dlaczego wydaje ma się taki nienaturalny, obcy, wstydliwy? Dlaczego wolimy darkroomy, a nie lightroomy? Postulowanie wyzwolenia seksualnego nie na wiele się przydało.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 72

O seksie , O naturze

„A ponieważ Żydzi ciągle się boją – myśli Moliwda – a to pana, a to Kozaka, a to niesprawiedliwości, głodu i chłodu, przez co żyją w wielkiej niepewności, to Jakub staje się dla nich wybawieniem. Brak lęku jest niczym aureola – można się w niej grzać, można zapewnić trochę ciepła małej, zziębniętej, wystraszonej duszy.”

Olga Tokarczuk książka Księgi Jakubowe

Księgi Jakubowe

O głodzie , O duszy , O myślach , O myśleniu

„Zakazałabym używania pięknego słowa „solidarność” społeczeństwu, które odmówiło pomocy uchodźcom.”

Olga Tokarczuk

Źródło: wyborcza.pl, 8 czerwca 2016 http://wyborcza.pl/1,75410,20209344,olga-tokarczuk-zakazalabym-uzywania-pieknego-slowa-solidarnosc.html

O pomocy

„Więzienie nie tkwi na zewnątrz, ale jest w środku każdego z nas. Może jest tak, że nie umiemy bez niego żyć.”

Olga Tokarczuk książka Prowadź swój pług przez kości umarłych

Prowadź swój pług przez kości umarłych

„Rewolucje nie lubią wariatów, bo same są śmiertelnie poważne.”

Olga Tokarczuk książka Gra na wielu bębenkach

Gra na wielu bębenkach

O wariatach

„Istnieje także teoria Lynn Margualis, znanej amerykańskiej biolożki, która mówi, że źródłem ewolucyjnych innowacji są nie tylko przypadkowe mutacje, lecz również symbiogeneza, czyli symbiotyczne scalanie się łańcuchów komórek bakteryjnych. Margualis twierdzi, że do powstania nowych gatunków doprowadziły endosymbioza szeregowa oraz połączone przetrwanie – przykładem są mitochondria, które kiedyś funkcjonowały jako osobne organizmy i które zostały wcielone do komórek lub połączyły się z nimi, odtąd pracując na ich rzecz. Margualis pokazuje, że organizmy żywe nie tylko walczą i współzawodniczą, ale także oddziałują na siebie i łącząc się, wspierają wzajemnie.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 18

„Nie ma nikogo takiego, o kim można by powiedzieć, że wymyślił młynek, tworzenie jest bowiem tylko przypominaniem sobie tego co istnieje poza czasem, czyli od zawsze. Człowiek nie potrafi stwarzać z niczego, to boska umiejętność.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

O czasie

„My mamy światopogląd, a Zwierzęta światoczucie, wiesz?”

Olga Tokarczuk książka Prowadź swój pług przez kości umarłych

Prowadź swój pług przez kości umarłych

O zwierzętach

„(…) opowieść o granicach, zarówno tych fizycznych i namacalnych, jak i tych nieuchwytnych, które konstruujemy w naszych głowach, żeby zbudować sobie zwodnicze poczucie porządku i kontroli nad rzeczywistością. Przeszłość – przyszłość, realne – nierealne, kobieta – mężczyzna, człowiek – zwierzę, sen – jawa, jeden kraj – drugi kraj, jeden język – drugi język. Biegunowość tych kategorii tworzy prostą siatkę, która pozwala nam czuć się bezpiecznie – mamy wrażenie, że rozumiemy świat. Jednak to, co najciekawsze, to, co najbardziej żywe i prawdziwe, dzieje się zawsze gdzieś pomiędzy, na nieskończenie wielkim pograniczu.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 135

O kobietach , O świecie , O wrażeniach , O rzeczywostości

„Kto raz widział granice świata, ten najboleśniej doświadczać będzie swego uwięzienia.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

„Jak wygląda świat, kiedy życie staje się tęsknotą? Wygląda papierowo, kruszy się w palcach, rozpada. Każdy ruch przygląda się sobie, każda myśl przygląda się sobie, każde uczucie zaczyna się i nie kończy, i w końcu sam przedmiot tęsknoty robi się papierowy i nierzeczywisty. Tylko tęsknienie jest prawdziwe, uzależnia. Być tam, gdzie się nie jest, mieć to, czego się nie posiada, dotykać kogoś, kto nie istnieje. Ten stan ma naturę falującą i sprzeczną w sobie. Jest kwintesencją życia i jest przeciwko życiu. Przenika przez skórę do mięśni i kości, które zaczynają odtąd istnieć boleśnie. Nie boleć. Istnieć boleśnie – to znaczy, że podstawą ich istnienia był ból. Toteż nie ma od takiej tęsknoty ucieczki. Trzeba by było uciec poza własne ciało, a nawet poza siebie. Upijać się? Spać całe tygodnie? Zapamiętywać się w aktywności aż do amoku? Modlić się nieustannie?”

Olga Tokarczuk

Źródło: Dom dzienny, dom nocny

O życiu , O bólu , O świecie , O emocjach

„Widzimy więc te same rzeczy w inny sposób. Widzimy co innego i czasem bywa to bolesne. (…) Życie społeczne, kontakty z innymi, nauka, media, sztuka – to drobiazgowe, mozolnie uzgadniane „prawdy”. Całe epoki mają swoje „prawdy”, które po czasie rozsypują się w pył. Mają też swoje „prawdy” poszczególne jednostki; niektóre z nich aktualne przez całe życie, inne podlegają kolejnym weryfikacjom. (…) Subiektywne poczucie prawdy wiążę się zawsze z aktem oceny. Jest to świadomy akt woli – uznaję, że coś jest prawdziwe, i na dodatek przyjmuje konsekwencje tej oceny. To rodzaj dobrowolnego przykrojenia doświadczenia do pewnego wzoru. Jest to konieczne, o ile mamy żyć we wspólnym poznawczo i etycznie świecie.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 184

O życiu , O sztuce , O nauce , O czasie

„Myślał, że starość otwiera to trzecie okno, którym widzi się wszystko na wskroś, które pozwala rozumieć, jak działa świat. Ale nic się nie wyjaśniło.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

O starości , O świecie , O myślach , O myśleniu

„W niewiedzy, że się istnieje jest wyzwolenie od czasu i śmierci.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

O śmierci , O czasie

„Skoro jest prawo i porządek, musi być także coś, co to prawo dopełnia i ogranicza zarazem – chaos i nieistnienie. Nieistnienie i chaos.”

Olga Tokarczuk

E.E.

„Człowiek jest istotą głupią, która musi się uczyć. Dokleja więc do siebie wiedzę, zbiera ją jak pszczoła i ma jej coraz więcej, użytkuje ją i przetwarza. Ale to w środku, co jest „głupie” i potrzebuje nauki, nie zmienia się.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

O nauce , O pszczołach

„W czasach totalnego kryzysu, wojny, niepokoju społecznego, wszystko ma tendencję do powrotu prostych czy nawet prostackich porządków. Wygląda na to, że długi czas względnego spokoju po II wojnie światowej kończy się i być może pójdą w niepamięć te wszystkie społeczne zdobycze ostatnich pięćdziesięciu lat. Kobiety wrócą do darcia szarpi, zwierzęta znów staną się mięsem, tradycyjna rodzina stanie się jedyną wyobrażalną podstawową „komórką społeczną”, wyzysk jedyną wyobrażalną ekonomią, a przemoc jedyną wyobrażalną polityką. Boję się, że za kilka lat zdamy sobie sprawę, że żyliśmy w dobrych czasach, które bezpowrotnie minęły.”

Olga Tokarczuk

Źródło: rozmowa Tomasza Stawiszyńskiego, Tropem herezji, „Tygodnik Powszechny”, 19 października 2014.

O kobietach , O wojnie , O rodzinie , O czasie

„W zachodnich filmach dokumentalnych o polskim rolnictwie z wielkim upodobaniem i w długich sekwencjach pokazuje się furmanki. Jest podejrzenie, że ich wypożyczaniem zajmuje się jakaś firma logistyczna.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 142

„Nasza komunikacja jest o tyle istotna i głęboka, o ile pozostaje wzajemną wymianą tego, co subiektywne, a więc nie do końca komunikowalne. (…) Tylko fikcja literacka jest w stanie opowiedzieć taki stan subiektywności człowieka (a zarazem jego pełni), tylko fikcja z jej możliwościami zbudowania całej osoby ma przewagę nad argumentami rozumu”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

a więc nad tradycyjną formą intelektualnego wykładu
Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 40

O komunikacji

„Może to zabrzmi nieco ekscentrycznie w naszych bardzo pragmatycznych czasach, ale starałam się zawsze tak ustawić moją pracę, żeby miała jakiś rodzaj sensu, żeby mnie budowała, i żeby przynosiła choćby odrobinę dobra dla innych. Nic wielkiego, ale wtedy rzeczywiście praca staje się praktyką. (…) Właściwie nie umiem już robić nic jak tylko pisać, i to jest wyjątkowa praca, właściwie ukochane hobby, które stało się pracą. Najlepsza z możliwości.”

Olga Tokarczuk

Źródło: rozmowa Tomasza Stawiszyńskiego, Tropem herezji, „Tygodnik Powszechny”, 19 października 2014.

Sens

„Pogarda do tego, co nienaukowe, w katolickim społeczeństwie powinna dziwić. Kwestionuje się istnienie wpływu Księżyca na człowieka – jego siła porusza miliardami hektolitrów wody w oceanach – wierząc jednocześnie w dużo bardziej irracjonalne rzeczy, np. poczęcie z ducha czy powstanie z martwych.”

Olga Tokarczuk

o astrologii.
Źródło: rozmowa Tomasza Stawiszyńskiego, Tropem herezji, „Tygodnik Powszechny”, 19 października 2014.

O sile

„Wierzę, że uznawanie czegoś za oczywiste wcale nie wiąże się z kwestią faktów, lecz raczej umowy społecznej i przyzwyczajeń naszego umysłu, tym samym należy bardziej do dziedziny psychologii niż fizyki.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 13

„Tu i teraz jesteśmy ślepi i nigdy nie wiemy, co jest naprawdę ważne.”

Olga Tokarczuk

E.E.

„Gdy przepisujemy i cytujemy, budujemy gmach wiedzy i rozmnażamy ją jak moje warzywa czy jabłonki. Przepisywanie jest jak szczepienie drzewa; cytowanie – jak wysiewanie nasion.”

Olga Tokarczuk książka Księgi Jakubowe

Postać: ksiądz Benedykt Chmielowski
Księgi Jakubowe

O wiedzę

„(…) ludzkie ciało żyje obrazami (…).”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

Obraz

„Największym oszustwem młodości jest wszelki optymizm, uporczywa wiara w to, że we wszystkim jest postęp.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

O wierze , O optymiźmie , O oszustwie

„My, ludzie Zachodu mamy wdrukowany leciutki odcień pogardy dla politeizmu jako czegoś bardziej prymitywnego, lecz można spojrzeć na to i tak, że w tej oszałamiającej różnorodności kultów wyraża się niepojęta dla człowieka natura sacrum.”

Olga Tokarczuk

Źródło: rozmowa Tomasza Stawiszyńskiego, Tropem herezji, „Tygodnik Powszechny”, 19 października 2014.

O ludziach , O naturze

„Celem mojej pielgrzymki jest zawsze inny pielgrzym.”

Olga Tokarczuk książka Bieguni

Bieguni

„Młodość w swoim natężeniu, w swojej mocy, męczy się sobą. Którejś nocy czy któregoś poranka człowiek przechodzi granice, osiąga swój szczyt i robi pierwszy krok w dół ku śmierci.”

Olga Tokarczuk książka Prawiek i inne czasy

Prawiek i inne czasy

O śmierci

„Polscy sędziowie, jesteśmy świadomi tego, w jakiej wielkiej teraz opresji żyjecie, jak jesteście zwalniani z pracy, przesuwani na inne stanowiska, jak bardzo cierpią na tym wasze rodziny. I chcę powiedzieć wam tylko, że jesteśmy z Wami.”

Olga Tokarczuk

Źródło: Olga Tokarczuk broni polskich sędziów https://wyborcza.pl/7,75398,25464094,olga-tokarczuk-broni-polskich-sedziow.html#S.main_topic-K.C-B.1-L.1.duzy, wyborcza.pl, 30 listopada 2019.

O cierpieniu

„Alfred Whitehead mówił, że religia to najgłębszy rodzaj lojalności wobec świata. Herezja zaś - dodałabym - to najgłębszy rodzaj kontestacji. Każda herezja niesie ze sobą jakąś ideę zmiany świata. Dekonstrukcja obowiązującej wiary natychmiast prowadzi do nowych projektów na życie i istnienie społeczeństwa, do rewindykacji starych pojęć i zastąpienia ich nowymi.”

Olga Tokarczuk książka Księgi Jakubowe

Źródło: Literacki Nobel dla Olgi Tokarczuk. Przeczytaj esej noblistki: Jak pisałam "Księgi Jakubowe" https://wyborcza.pl/ksiazki/7,154165,25308071,literacki-nobel-dla-olgi-tokarczuk-przeczytaj-esej-noblistki.html, wyborcza.pl, 14 października 2019.

O życiu , O wierze , O pewności siebie , O religii

„Szept świata umilkł, zastąpiły go hałasy miasta, szmer komputerów, grzmot przelatujących nad głową samolotów i męczący biały szum oceanów informacji. Od jakiegoś momentu w swoim życiu zaczynamy widzieć świat we fragmentach, wszystko osobno, w kawałkach odległych od siebie niczym galaktyki, a rzeczywistość, w jakiej żyjemy, w tym nas upewnia: lekarze leczą nas według specjalności, podatki nie mają związku z odśnieżaniem drogi, którą jeździmy do pracy, obiad nijak się ma do wielkich ferm hodowlanych, a nowa bluzka do obskurnych fabryk gdzieś w Azji. Wszystko jest od siebie oddzielone, żyje osobno, bez związku.”

Olga Tokarczuk

Cytaty z mowy noblowskiej Czuły narrator

O rzeczywostości , O świecie , Odległy , O pewności siebie

„Parafraza Szekspirowskiego cytatu jak nigdy pasuje dzisiaj do tej kakofonicznej rzeczywistości: internet to coraz częściej opowieść idioty pełna wściekłości i wrzasku.”

Olga Tokarczuk

Cytaty z mowy noblowskiej Czuły narrator

O rzeczywostości , O idiotach

„Możemy mieć dziś wielką satysfakcję, że jesteśmy świadkami powstania nowego sposobu opowiadania świata, jaki niesie ze sobą serial filmowy, a którego ukrytym zadaniem jest wprowadzić nas w trans. Oczywiście ten sposób opowiadania istniał już w mitach i opowieściach homeryckich, a Herkules, Achilles czy Odyseusz to bez wątpienia pierwsi serialowi bohaterowie. Jednak nigdy wcześniej nie zagarnął on dla siebie tak dużo przestrzeni i nie wpływał tak istotnie na zbiorową wyobraźnię.”

Olga Tokarczuk

Cytaty z mowy noblowskiej Czuły narrator