Cytaty na temat antagonizm (16 cytatów)

„Okazało się dowodnie, że śród narodów europejskich nie stanowimy żadnego idealnego wyjątku, że w naszem łonie istnieją też same, co gdzieniegdziej, żywioły i antagonizmy, że przy odpowiednich warunkach wystąpią w nim też same zjawiska. (…) Według naszego przekonania, namiętności, które tak gwałtownie trysnęły z ciemnych mas, sączą się w naszem społeczeństwie i zbierają z dwu źródeł pokrewnych: z fanatyzmu chrześcijańskiego i żydowskiego. Lud polski nienawidzi żydów religijnie i rasowo. Jakże go z tej nienawiści leczy klasa oświecona w stosunkach społecznych, w literaturze i prasie? Większość albo wprost ją podsyca, albo biernością ośmiela.”

Aleksander Świętochowski (1849–1938) polski pisarz, publicysta, filozof i historyk

o pogromie warszawskim w 1881 r.
Źródło: Marcin Wodziński, Antysemityzm; w: Historia Żydów polskich, „Polityka. Pomocnik Historyczny”, 3/2013.

O ludziach , O historii , O literaturze

„W okresie przechodzenia do kultury łupieżczej zmienił się charakter walki o byt – z walki ze środowiskiem pozaludzkim stał się walką wewnątrz środowiska ludzkiego. Zmianie tej towarzyszył wzrastający antagonizm i świadomość tego antagonizmu między poszczególnymi członkami grupy. Zmieniły się stopniowo warunki decydujące o zdobyciu powodzenia w grupie oraz o przetrwaniu całej grupy. Zmieniło się również panujące nastawienie psychiczne, co pociągnęło za sobą dominację odmiennego układu zdolności i skłonności odpowiadających nowemu sposobowi życia. Wśród cech archaicznych, które uważamy za przeżytki pokojowej fazy kultury, można wymienić instynkt solidarności etnicznej, który nazywamy sumieniem, obejmujący również wierność i poczucie równości, a także instynkt pracy w jego naiwnej, niezawistnej formie.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O charakterze , O walce , O wierności

„Ciekawe rozważania, choć w terminach nieco zamaskowanych, o klasowym charakterze kultury narodowej znaleźć można także w Myślach nowoczesnego Polaka Romana Dmowskiego. Świetne to dziełko było spóźnioną próbą wtłoczenia w mętną polską świadomość narodową wyraźnej treści burżuazyjnej i antyszlacheckiej – literacko bodaj przeżycia fazy, której nigdy nie było w naszej rzeczywistości. Wiemy, jak szybko ta próba wykoleiła się w praktyce. Antagonizm mieszczańsko-szlachecki przeżył się w Polsce nie wiedzieć jak i kiedy, i Dmowski-polityk tworzyć musiał swe stronnictwo z obu pierwiastków, oblepiając je obficie, ku większej trwałości, błotkiem małomiasteczkowego kołtuństwa. Lecz Myśli nowoczesnego Polaka pozostały dokumentem pierwszorzędnej wartości. Rzadka w Polsce jasność i konsekwencja myślenia zmusza autora do uznania, że to, co pospolicie uchodzi za „charakter narodowy”, jest właściwie charakterem klasy panującej i ulega zmianie, gdy na czoło narodu wypycha się inna klasa społeczna. W sposób przekonywający wykazuje Dmowski, że tak zwany polski charakter narodowy jest charakterem szlachcica polskiego, ściśle zależnym od sposobu bytowania tej klasy. Typ szlachecki wciąż jeszcze nadaje ton polskiemu życiu kulturalnemu, przy czym snobizm młodszych kulturalnie żywiołów o wiele łatwiej przyswaja sobie cechy ujemne tego typu, niż jego zanikające zresztą w nowoczesnych warunkach życia cechy dodatnie.”

Julian Brun (1886–1942) polski dziennikarz i działacz komunistyczny

Źródło: Stefana Żeromskiego tragedia pomyłek, www.nowakrytyka.pl http://www.nowakrytyka.pl/spip.php?article446

O myślach , O charakterze , O rzeczywostości , O myśleniu

„Rząd więc, czyli kościół i państwo niepodzielnie złączone uznaje za dogmaty: przyrodzoną przewrotność natury ludzkiej; zasadniczą nierówność stanów; trwałość antagonizmów i wojen; nieunikniony charakter ubóstwa; konieczność istnienia rządu, posłuszeństwa, rezygnacji i wiary.”

Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) francuski polityk i filozof

O wierze , O charakterze , O naturze

„Oprócz różnych plotek i pomówień, na które staram się nie zwracać uwagi, hip-hopowcy wydają mi się raczej przychylni. Nie odczuwam jakichś nacisków czy środowiskowej presji. To raczej dziennikarze prowokują powstawanie jakiś antagonizmów. Kiedy o mnie piszą, że na tle podwórkowych wygłupów nareszcie pojawił się jakiś mądry artysta, to jest to przecież bzdura. Zgoda, że można mnie potraktować jako jakąś alternatywę, ale nie jako opozycję! To są teorie z dupy wzięte i świadczą jedynie o braku wiedzy o hip-hopie. I ja na płycie odpieram raczej tego typu teorie a nie zarzuty środowiska.”

Fisz (1978)

Źródło: Wojtek Wysocki, Fisz: „Ponad chodnikami”, nuta.pl http://www.nuta.pl/wywiady/d/2/102/

O wiedzę

„Lwów był miastem Polaków, Żydów, Ukraińców, miastem ostrych antagonizmów. Ja wyrosłem w kulcie Orląt, wyśpiewywałem bronią Lwowa polskie dzieci, znosząc rany, śmierć i ból, ale fascynowała mnie inność, obcość. Kiedy przechodziłem koło szkoły ukraińskiej, coś mnie do niej ciągnęło.”

Jacek Kuroń (1934–2004) polski historyk, pisarz, polityk, działacz społeczny i polityczny

Źródło: Wiara i wina

O śmierci , O bólu , O dzieciach , O wierze

„To, co jawi się jako przeszkoda na drodze do pełnego utożsamienia społeczeństwa ze sobą, jest tak naprawdę jego warunkiem: dzięki przerzuceniu na Żyda roli ciała obcego, które wprowadza do organizmu społecznego rozpad i antagonizm, możliwe staje się społeczeństwo jako spójna i harmonijna całość.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

o istocie antysemityzmu.
Źródło: Ciesz się swoim symptomem!, 1992.

„Małość ruchu nacjonalistycznego wynikała także z jego charakteru drobnomieszczańskiego. Samo dążenie do wzmocnienia pozycji drobnego handlu chrześcijańskiego było ruchem w pewnym okresie nieuniknionym i zdrowym. Lecz walka z przekupkami i handełesami stawała się groteską, gdy chciano z niej uczynić wielką ideę. Nacjonalizm imperialistyczny w krajach będących jej właściwą ojczyzną był zawsze ideą wielkiej burżuazji przemysłowej i kapitału finansowego. Drobnomieszczaństwo, jako żywioł miejski najbardziej bezkrytyczny i ograniczony, służy co najwyżej za narzędzie do „lansowania” zdobywczych przedsięwzięć wielkokapitalistycznych.
To, co powiedziano wyżej o znaczeniu ideologii burżuazyjnej, stosuje się do zaboru rosyjskiego. W Galicji było gorzej. Mieszczaństwo (poza kahałami) odgrywało tam znikomą rolę polityczną. Nacjonalizm zaprawiał się do wielkich czynów głównie na Ukraińcach. Wobec zacofania społecznego kraju i agrarnego charakteru antagonizmów narodowościowych w Galicji wschodniej, nacjonalizm polski zatracił tam wszelkie piętno burżuazyjnej nowoczesności i poszedł w służbę obszarników, którzy posługiwali się nim – podobnie jak Żydami – z wielkopańską pogardliwą odrazą, przez rękawiczkę. Później stoczył się jeszcze niżej: do przedpokojów carskich okupantów.”

Julian Brun (1886–1942) polski dziennikarz i działacz komunistyczny

Źródło: Stefana Żeromskiego tragedia pomyłek, www.nowakrytyka.pl http://www.nowakrytyka.pl/spip.php?article446

O charakterze , O walce , O ojczyźnie

„Polityczność można zrozumieć tylko przez antagonizm, przez odniesienie się go do realnej możliwości i jednoczenia się ludzi według różnicy między przyjacielem i wrogiem, niezależnie od tego, jak oceniać będziemy polityczność z punktu widzenia religii, moralności, norm estetycznych czy ekonomii.”

Carl Schmitt (1888–1985)

Źródło: Pojęcie polityczności, w: Teologia polityczna i inne pisma, tłum. M. Cichocki, wyd. Znak, Kraków 2000, s. 206, 207.

O ludziach , O religii

„Sama burżuazja zdobyła władzę w drodze rewolucji, a umocniła władzę w drodze wojny domowej. W czasie pokoju utrzymuje władzę poprzez system represji. Dopóki istnieją społeczeństwa klasowe, oparte na antagonizmach, dopóty represja jest nieodzownym środkiem przełamywania woli opozycji.”

Lew Trocki (1879–1940) rosyjski rewolucjonista

Źródło: Dictatorship versus democracy.

O wojnie , O pokoju , O czasie

„Gdy głupcy, obdarzeni wielką aktywnością, znajdują – w ułożyskowaniu określonych antagonizmów klasowych i narodowych resentymentów – posłuch głupców mniej aktywnych, gotowych pójść za tym, „kto poprowadzi” – może się zrodzić z takiego „wzmocnienia” zło, nie piekielne co prawda, bo czysto ludzkie, lecz nie mniej przez to zgubne.”

Stanisław Lem książka Filozofia przypadku

Utwory, Filozofia przypadku

O prawdzie , O złu

„(Sowiecka) perfidia wydaje się oczywista. Znając wzajemne urazy Polaków i Żydów, tworzono pole ostrego antagonizmu między nimi. Sprzyjała temu niechęć polskiej kadry oficerskiej do obecności Żydów w wojsku (Armii Andersa), paradoksalna gotowość wielu oficerów do rygorystycznego przestrzegania radzieckich zarządzeń, w istocie rzeczy wymierzonych nie przeciw Żydom, a przeciw państwu polskiemu. (…) Wprowadzenie różnic między obywatelami polskimi na podstawie podziału Polski sowiecko-niemiecką linią demarkacyjną z 1939 roku i odmówienia prawa polskim mniejszościom narodowym spełnienia obowiązków wojskowych wobec swego państwa było aktem politycznym, stwierdzającym wolę ZSRR aneksji wschodnich ziem Rzeczypospolitej Polskiej.”

Krystyna Kersten (1931–2008) polski historyk

Polacy-Żydzi-Komunizm. Anatomia półprawd 1939–1968
Źródło: s. 47.

„Do najbardziej zasadniczych wymogów polityki angielskiej należało, aby Niemcy i Rosja były stale w stanie wzajemnej rywalizacji, niechęci i antagonizmu.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Londyniszcze
Źródło: s. 137

„Młodych ludzi nie można utrzymywać w złudnym przekonaniu, że można żyć dostatnią teraźniejszością, bo to po prostu oszukiwanie. Choćby dlatego, że jeśli dziś głęboko nie zreformujemy systemu emerytalnego, to za niedługi czas, za 10, 15, 20 lat, dzisiejsi dwudziestolatkowie przeżyją przykrą niespodziankę. Będą mieli na utrzymaniu armię babć i dziadków dopisanych do pensji. Jeśli tak się stanie, może wybuchnąć niespecjalnie przyjemny pokoleniowy bunt. Pojawią się międzypokoleniowe antagonizmy, których dzisiaj jeszcze nie notujemy.”

Tomasz Szlendak (1974)

Źródło: wyborcza.pl, 8 września 2010 http://wyborcza.pl/1,87648,8348340,O_czym_marzy_syty_Polak_.html?as=2&startsz=x

O ludziach , O czasie , O oszukiwaniu

„Wszystko zdaje się wskazywać na to, że rozwój techniczny w jakiejkolwiek dziedzinie, jego tempo – zależy od sumy wysiłków wkładanych w tę dziedzinę przez ludzi. Innymi słowy: jeżeli bardzo będziemy tego chcieli – loty do innych planet rozegrają się na naszych jeszcze oczach. Oczywiście mówiąc „my", nie mam na myśli tylko siebie i Czytelników. To „my" obejmować musi większą i – głównie – więcej mającą do powiedzenia ilość ludzi…
Z faktów tych wynika zarazem, że usunięcie trwającego w naszym świecie antagonizmu otworzyłoby możliwość nagłego skoku rozwojowego ludzkości w przyszłość, pełną tak fantastycznych obietnic i wspaniałych możliwości – jakich ani wyobraźnia artysty nie stworzy, ani umysł uczonego nie potrafi przepowiedzieć.”

Stanisław Lem książka Wejście na orbitę

Wejście na orbitę. Okamgnienie

O myślach , O myśleniu , O wysiłku , O ludziach

„Nasz system określa się potocznie mianem przyjaznego rozdziału państwa od związków wyznaniowych. Obowiązuje zasada równouprawnienia związków wyznaniowych, która wyklucza istnienie Kościoła państwowego. Mamy także zasadę bezstronności światopoglądowej władz publicznych oraz zasadę niezależności państwa i związków wyznaniowych. Z kolei zasada współdziałania państwa i związków wyznaniowych dla dobra człowieka i dobra wspólnego wyklucza antagonizm między tymi podmiotami. Zasady te tworzą w sumie system, który nie rozdziela w sposób klarowny świeckiej sfery państwa oraz sfery religijnej. Istniejące normy stanowią podstawę dla przenikania pierwiastka religijnego w sferę działania państwa.”

Paweł Borecki (1974)

Źródło: Kościół próbuje zawłaszczyć przestrzeń publiczną https://wiadomosci.onet.pl/kraj/kosciol-probuje-zawlaszczyc-przestrzen-publiczna/j162j63, onet.pl, 12 stycznia 2020.