John Fowles cytaty

strona 2

„Mowa jest jak jedwabna mora – tak wiele zależy od kąta, pod jakim się na nią patrzy.”

„Pragnienie posiadania czegoś i pragnienie rozkoszowania się czymś unicestwiają się wzajemnie.”

„Katastaza w klasycznej tragedii poprzedza koniec czyli katastrofę. I dorzucił: – Zresztą w komedii również.”

„Powiem Ci, czym naprawdę jest wojna. Psychozą spowodowaną nieumiejętnością zrozumienia wzajemnych zależności. Nieumiejętnością ustosunkowania się do naszych bliźnich. Do naszej ekonomicznej i historycznej sytuacji. A przede wszystkim do nicości. Do śmierci.”

„Niektórzy powiedzieliby, jesteś tylko kroplą, złamanie twojego słowa jest tylko kroplą, nie ma znaczenia. Ale całe zło świata składa się z małych kropli. Głupio jest mówić, że nieważne są małe krople. Małe krople i ocean to to samo.”

„W tym uśmiechu jest coś nieubłaganego.
- Nieubłaganego? – Conchis stanął za moim krzesłem i patrzył ponad moją głową. – Prawda. Prawda jest nieubłagana. Ale nie znaczenie prawdy.”

„Mężczyźni są podli – oświadczył. – Najpodlejsze w nich jest to, że mogą to powiedzieć z uśmiechem na twarzy.”

„Nie panuję bez reszty nad tworami swojej imaginacji, podobnie jak państwo nie panują (…) nad swoimi dziećmi, współpracownikami, przyjaciółmi czy nawet nad sobą. To absurd? Postać jest albo „rzeczywista”, albo „wyimaginowana”? Jeżeli tak myślicie, moi obłudni czytelnicy, mogę opowiedzieć tylko uśmiechem. Toć nawet własna przeszłość nie wydaje się państwu zupełnie rzeczywista – przystrajacie ją państwo, złocicie lub czernicie, cenzorujecie ją, majstrujecie przy niej… słowem, beletryzujecie ją i odkładacie na półkę – swoją książkę, swoją uromantycznioną autobiografię. Wszyscy wciąż uciekamy od realnej rzeczywistości. Jest to podstawowa definicja gatunku homo sapiens.”

„Żyję wśród ludzi, jak wszyscy twierdzą, zacnych, pobożnych, dobrych chrześcijan. A mnie się oni wydają okrutniejsi od najokrutniejszych pogan, głupsi od najgłupszych zwierząt. Nie mogę uwierzyć, że taka jest prawda. Że życie musi być pozbawione wzajemnego zrozumienia i współczucia. Że nie ma istot dość wspaniałomyślnych, aby zrozumieć, ile wycierpiałam i dlaczego cierpię… i że bez względu na to, jakie popełniłam grzechy, nie jest rzeczą słuszną, abym musiała tak cierpieć.”

„Życie (…) nie jest symbolem, nie jest jedną tylko zagadką, nie jest jedną jedyną umiłowaną twarzą, nie jest czymś, z czego się rezygnuje po jednym przegranym rzucie kości, lecz czymś, co tak czy owak, nieporadnie, beznadziejnie, mimo pustki, mimo wrogiej obojętności miasta trzeba znieść do końca. Więc dalejże znów na bezkresne, słone, nieokiełznane morze!”

„Nienawiść nie leży w mojej naturze. Jakby gdzieś we mnie wytwarzała się pewna ilość dobrej woli i łagodności, która musi wydostać się na zewnątrz. Jesli trzymam to w ukryciu, wybucha.”

„Czy to już koniec?
– A chcesz, żeby był koniec?
Emma stanowczo potrząsa głową. Wpatruje się w usta ciotki, jakby mogły z nich wyjść nie tylko dźwięki, ale także książę i księżniczka. Bo nie trzeba wierzyć, że historie są prawdziwe, wystarczy, że są opowiadane.”

„Im lepiej zrozumiesz, na czym polega wolność, tym mniej będziesz z wolności korzystał.”

„Owa odległość, wszystkie owe przepaście, przez które nie przerzuciło jeszcze mostów radio, telewizja, tanie wycieczki turystyczne i cała reszta, nie były aż tak złą rzeczą. Ludzie mniej może o sobie nawzajem wiedzieli, ale też wywierali na siebie wzajem mniejszy wpływ, a przez to byli bardziej zindywidualizowani. Cały świat nie był dla nich tylko guzikiem do włączania lub wyłączania. Obcy byli naprawdę obcy, czasem nawet intrygującą, piękną obcością. Może to lepiej dla ludzkości, żebyśmy się coraz więcej ze sobą komunikowali. Ale jestem heretykiem, sądzę, że izolacja, podobnie jak większa przestrzeń, z której korzystali, jest godna zazdrości. Świat teraz zbyt dosłownie napiera na nas ze wszystkich stron.”

„Nie życzę sobie uprzejmości. Uprzejmość zawsze zawiera odmowę spojrzenia na rzeczywistość z innego punktu widzenia.”

„Jakie to proste – kierować się w życiu jedynie ironią i sentymentalizmem, przestrzegać ściśle konwenansów. To, co mogłoby być, staje się tylko przedmiotem chłodnej, ironicznej obserwacji, podobnie jak to, co jeszcze być może. Innymi słowy, człowiek musi się poddać, człowiek musi się nauczyć być tym, kim jest.”

„Tylko te dwa słowa powiedziane szczerze: „Kocham cię”. Były całkiem beznadziejne. Wypowiedział je tak, jak mógłby oznajmić: „Mam raka”.”

„Ty chcesz, by cię lubiano. A ja chcę tylko istnieć.”

„Jednak milczenie. Krzyczenie na kogoś oznacza, że istnieje jeszcze jakiś kontakt.”

„Żadna lektura i inteligentne rozumowanie nie zastąpi bezpośredniego doświadczenia.”

„Muszę walczyć własną bronią. Nie jego. Nie egoizmem i brutalnością, wstydem i niechęcią. A więc szczodrością (daję siebie) i łagodnością (całuję bestię), i brakiem wstydu (robię to, co robię, z własnej woli), i wybaczeniem (on nic nie może na to poradzić, to silniejsze od niego).”

„Jeśli istnieje piekło, to na tym właśnie polega. Piekło to nie płomienie i widły diabłów. To miejsce, gdzie człowiek czuje się poza granicami rozsądku […].”

„Jednak na koniec udało mi się odkryć coś, co dla większości bogaczy pozostaje na zawsze tajemnicą: że każdy człowiek ma z góry określoną zdolność do szczęścia. I do nieszczęścia. I że warunki materialne nie mają na to większego wpływu.”

„Miałam zamiar powiedzieć: może pan zrobić, co pan chce, ale niech mnie pan nie zabija. Niech mnie pan nie zabija, będzie pan mógł zrobić to znowu. Jakby dało się mnie wyprać. Trudno zniszczalną.”

„Mężczyźni widzą przedmioty, kobiety ich wzajemne relacje.”

„Okazuje się, że więcej moich kolegów było pańskimi ofiarami, niż dotychczas sądziłem.
- Ofiarami?
- A jak pan nazwie ludzi, którym każe się cierpieć, nie pozostawiając im żadnego wyboru?
- Bardzo trafna definicja człowieka w ogóle.”

„Sądzą państwo zapewne, że powieściopisarze pracują zawsze według ściśle ustalonego planu, więc przyszłość zapowiedziana przez rozdział pierwszy musi być nieuchronnie teraźniejszością w rozdziale trzynastym. Powieściopisarze piszą jednak dla niezliczonych i najrozmaitszych powodów: dla pieniędzy, dla sławy, dla recenzentów, dla rodziców, dla przyjaciół, dla ukochanych, z próżności, z pychy, z ciekawości – podobnie jak dobrzy stolarze lubią robić meble, jak pijacy lubią pić, jak sędziowie lubią sądzić, jak Sycylijczycy lubią wygarniać z dubeltówki w plecy wroga. Mógłbym ułożyć całą księgę tego rodzaju powodów i pobudek, a wszystkie byłyby autentyczne, choć oczywiście nie dla każdego pisarza. Tylko jeden powód wszyscy mamy wspólny: pragniemy tworzyć światy równie rzeczywiste jak ten, który jest (albo był), lecz zarazem od niego odmienne. Dlatego nie możemy planować. Wiemy, że świat nie jest maszyną, lecz organizmem. Wiemy również, że świat stworzony rzetelnie musi być niezależny od swego twórcy – zaplanowany świat (taki, w którym widać wyraźnie, że go zaplanowano) to świat martwy. Gdy nasze postacie i wydarzenia przestają nas słuchać, wtedy dopiero zaczynają żyć prawdziwym życiem.”

„Albo pozostaniesz w niewoli tego, co w twoich czasach zwie się obowiązkiem, honorem, godnością osobistą, a wówczas nic złego cię nie spotka. Albo też będziesz wolny, a wówczas ukrzyżują cię.”

„Mężczyźni mówią, że to Ewa kusi ich do burdelu, lecz Adam ją tam trzyma.”

„A od czego zależy, czy jest to tragedia, czy komedia?
– Od tego, czy potrafimy zrozumieć, jaką rolę odgrywamy w normalnym życiu.”

„Sądzą państwo zapewne, że powieściopisarze pracują zawsze według ściśle ustalonego planu, więc przyszłość zapowiedziana przez rozdział pierwszy musi być nieuchronnie teraźniejszością w rozdziale trzynastym. Powieściopisarze piszą jednak dla niezliczonych i najrozmaitszych powodów: dla pieniędzy, dla sławy, dla recenzentów, dla rodziców, dla przyjaciół, dla ukochanych, z próżności, z pychy, z ciekawości – podobnie jak dobrzy stolarze lubią robić meble, jak pijacy lubią pić, jak sędziowie lubią sądzić, jak Sycylijczycy lubią wygarniać z dubeltówki w plecy wroga. Mógłbym ułożyć całą księgę tego rodzaju powodów i pobudek, a wszystkie byłyby autentyczne, choć oczywiście nie dla każdego pisarza. Tylko jeden powód wszyscy mamy wspólny: pragniemy tworzyć światy równie rzeczywiste jak ten, który jest (albo był), lecz zarazem od niego odmienne.”

“He was one of the most supremely stupid men I have ever met. He taught me a great deal.”

“I read and I read; and I was like a medieval king, I had fallen in love with the picture long before I saw the reality.”

“If anything might hurt her, silence would; and I wanted to hurt her.”

“It is not only species of animal that die out, but whole species of feeling. And if you are wise you will never pity the past for what it did not know, but pity yourself for what it did.”

“Alive. Alive in the way that death is alive.”

“They're beautiful. But sad.'
Everything's sad if you make it so, I said.”

“The craving to risk death is our last great perversion. We come from night, we go into night. Why live in night?”

“Just those three words, said and meant. I love you.

They were quite hopeless. He said it as he might have said, I have cancer.

His fairy story.”

“You must make, always. You must act, if you believe something. Talking about acting is like boasting about pictures you're going to paint. The most terrible bad form.”

“Art's cruel. You can get away with murder with words. But a picture is like a window straight through to your inmost heart.”

“There are some men who are consoled by the idea that there are women less attractive than their wives; and others who are haunted by the knowledge that there are more attractive.”

“We are all in flight from the real reality. That is the basic definition of Homo Sapiens.”

“There is no plan. All is hazard. And the only thing that will preserve us is ourselves.”

“Wolves don't hunt singly, but always in pairs. The lone wolf was a myth.”

“The moon hung over the planet Earth, a dead thing over a dying thing.”

“It is me. I am his madness. For years he's been looking for something to put his madness into. And he found me.”

“There are many reasons why novelists write but they all have one thing in common a need to create an alternative world.”

“I will tell you what war is. War is a psychosis caused by an inability to see relationships. Our relationship with our fellowmen. Our relationship with our economic and historical situation. And above all our relationship to nothingness, to death.”

“They looked down on her; and she looked up through them.”

“I must fight with my weapons. Not his. Not selfishness and brutality and shame and resentment.”

“I mean I never feel I feel what I ought to feel.”

“The world began in hazard and will end in it.”

“The profoundest distances are never geographical.”

“Do you know that every great thing in the history of art and every beautiful thing in life is actually what you call nasty or has been caused by feelings that you would call nasty? By passion, by love, by hatred, by truth. Do you know that?”

“There comes a time in each life like a point of fulcrum. At that time you must accept yourself. It is not any more what you will become. It is what you are and always will be. You are too young to know this. You are still becoming. Not being.”

“The best wines take the longest to mature.”

“… all cynicism masks a failure to cope.”

“The sky is absolutely empty. Beautifully pure and empty.

As if the architects and builders would live in all the houses they built! Or could live in them all. It's obvious, it stares you in the fact. Therebe a God and heknow anything about us.”

“In some mysterious way woods have never seemed to me to be static things. In physical terms, I move through them; yet in metaphysical ones, they seem to move through me.”