Dzieło
Horacy słynne cytaty
„Poznaj obyczaje innych, a nie będzie nienawiści.”
Amici mores noveris, non oderis. (łac.)
Źródło: C. Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 20.
Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
Horacy Cytaty o myślach
„Kto dobrą myślą w dniu dzisiejszym żyje, ten nie zabiega o jutro łaskawsze.”
Źródło: Leksykon złotych myśli, op. cit.
Horacy Cytaty o myśleniu
„Prawego, niezachwianego męża nie zwiedzie żaden tyran w przemocy ani tłum w gwałtach bezprawia.”
Źródło: Leksykon złotych myśli, op. cit.
Horacy: Na czasie cytaty
„Choćbyś się pysznił swym bogactwem, nie zmieni to twojej wartości, nie uczyni cię lepszym.”
Źródło: Nic, co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 81.
Nec desilies imitator in artum,
unde pedem proferre pudor vetet aut operis lex. (łac.)
Listy, List do Pizonów (Sztuka poetycka)
Źródło: 134, 135
„Największa jest miłość matki, druga – psa, trzecia – kochanki.”
Źródło: Leksykon złotych myśli, op. cit.
Horacy cytaty
„Pogardzam nieoświeconym tłumem i trzymam się (od niego) z dala.”
Odi profanum vulgus et arceo. (łac.)
Absentem, quo rodit amicum, qui non defendit alio culpante, solutos qui capiat risus hominum famamque dicacis, fingere qui non visa potest, comissa tacere qui nequit, hic niger est, hunc tu, Romane caveto! (łac.)
Źródło: C. Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 8, 9.
„Pamiętaj i w nieszczęściu zachowaj spokój umysłu.”
Aequam memento rebus in arduis servare mentem. (łac.)
Inne tłumaczenie: Pamiętaj o zachowaniu równowagi w trudnych chwilach.
Źródło: C. Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 17.
„Góry się rozstępują, rodzi się śmieszna mysz.”
Parturient montes, nascetur ridiculus mus. (łac.)
O nieudolnych poetach, obiecujących wielkie dzieła.
Listy, List do Pizonów (Sztuka poetycka)
Źródło: Stanisław Kalinkowski, Aurea dicta. Złote słowa. Słynne łacińskie sentencje, przysłowia i powiedzenia, Veda, Warszawa 2001, ISBN 8385584498, s. 175.
Źródło: 1, 139, tłum. Stefan Gołębiowski
Pede poena claudo. (łac.)
używane jako przestroga o nieuchronności kary; nierychliwa, ale niechybna.
Pieśni
Źródło: III, 2
„Czym nasiąknie świeży dzban, tym długo pachnie.”
Quo semel est imbuta recens, servabit odorem testa diu. (łac.)
pol. odpowiednik: czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci.
Listy
Źródło: I, 2, 69–70
Concordia discors. (łac.)
Znaczenie: rozbieżna jednomyślność.
Listy
Źródło: I, 12, 19.
„Poeci pragną przynosić pożytek albo przyjemność.”
Aut prodesse volunt, aut delectare poetae. (łac.)
Listy, List do Pizonów (Sztuka poetycka)
Źródło: 333
„Podbita Grecja podbiła groźnego najeźdźcę.”
Graecia capta ferum victorem cepit. (łac.)
Listy
Źródło: II, 1, 156
„Rzeczy powtórzone podobają się.”
Inne tłumaczenie: Dwa razy powtórzone podoba się.
Bis repetita placent. (łac.)
Listy, List do Pizonów (Sztuka poetycka)
Źródło: Stanisław Kalinkowski, Aurea dicta…, op. cit., s. 32.
Źródło: 365 (parafraza)
Nihil mirari prope res una quae possit facere et servare beatum. (łac.)
Listy
Źródło: I. 6, 1.
„Ci, którzy płyną za morze, zmieniają tylko klimat, nie usposobienie.”
Coelum, non animum mutant, qui trans mare currunt.
Inne tłumaczenie: Jadąc za morze, zmieniamy klimat, nie siebie.
Źródło: Czesław Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 50.
„Czy jeżeli ktoś złośliwie mnie napadnie, będę płakał niepomszczony jak chłopiec?”
An si qui atro dente me petiverit, inulus ut flebo puer? (łac.)
Epody (41–30 p.n.e.)
Źródło: 6
„Szczęśliwy, kto z dala od kłopotów (…) uprawia własnymi wołami ojcowską rolę.”
Beatus ille qui procul negotiis (...) paterna rura bobus exercet suis. (łac.)
Epody (41–30 p.n.e.)
Źródło: 2, 1
„(…) jest potworem o wielu głowach.”
...) belua multorum est capitum. (łac.
o rozgniewanym tłumie.
Epody (41–30 p.n.e.)
Źródło: I, 1, 76
Compesce mentem. (łac.)
Źródło: Czesław Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 51.
„Nigdy nie odpędzisz psa od tłustej skórki.”
Canis a corio nunquam absterrebitur uncto. (łac.)
Źródło: C. Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 42.
Źródło: Księga toastów i humoru biesiadnego, wybór i oprac. Leszek Bubel, wyd. „Zamek”, Warszawa 1995, s. 147.
„Połowę dzieła wykonał, kto je rozpoczął.”
parafraza greckiego aforyzmu „początek – połową wszystkiego”, przypisywanego Pitagorasowi.
Listy
Źródło: I, 2, 40
„Nie tonie pomimo przeciwnych losów.”
Adversis rerum immersabilis undis. (łac.)
Źródło: C. Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 16.
„Niebo, a nie duszę zmieniają ci, co żeglują po morzach.”
Caelum non animum mutant, qui trans mare currunt. (łac.)
Listy
Źródło: I, 11
Decipimur specie recti. (łac.)
Listy, List do Pizonów (Sztuka poetycka)
Źródło: 25
„Jeśli żyjesz w dostatku, nie pożądaj więcej.”
Źródło: Leksykon złotych myśli, op. cit.
Dente superbo. (łac.)
Znaczenie: z lekceważeniem.
Źródło: C. Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 65.
„Śmierć kresem ostatnim i wszystkiego.”
Mors ultima linea rerum est. (łac.)
Listy
Źródło: I, 16
At mihi cura non mediocris inest, fontes ut adire remotas atque haurire quaem vitae praecepta beatae. (łac.)
Źródło: C. Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 30.
„W Akademosa gajach poszukiwać prawdy.”
Atque inter silvas Academii quaerere verum. (łac.)
Listy
Źródło: II, 1, 45, tłum. Stefan Gołębiowski
„Dotychczas spór jest przed sądem.”
Adhuc sub iudice lis est. (łac.)
Znaczenie: spór jest dotąd nie rozstrzygnięty.
Listy, List do Pizonów (Sztuka poetycka)
Źródło: 78