Bertrand Russell cytaty

„Przezwyciężenie strachu to początek mądrości.”

„W demokracji wolno głupcom głosować, w dyktaturze wolno głupcom rządzić.”

„Patrioci zawszę mówią o umieraniu za kraj, a nigdy o zabijaniu za kraj.”

„Jeśli pięćdziesiąt milionów ludzi mówi głupstwa, nie przestają one być głupstwami.”

„Wojna nie rozstrzyga, kto ma rację, lecz kto ma odejść.”

„To prawda, że nowoczesny chrześcijanin jest łagodniejszy, ale to nie dzięki chrześcijaństwu; to dzięki generacjom wolnomyślicieli, którzy od renesansu do obecnego dnia sprawiali, że chrześcijanie wstydzili się wielu swoich tradycyjnych przekonań. Zabawne jest gdy się słyszy, jak nowoczesny chrześcijanin mówi jak łagodne i racjonalistyczne jest naprawdę chrześcijaństwo gdy ignoruje on ten fakt, że cała ta łagodność i racjonalizm są zawdzięczane nauczaniu ludzi, którzy za swoich czasów byli prześladowani, przez wszystkich ortodoksyjnych chrześcijan.”

„To smutne, że głupcy są tak pewni siebie, a ludzie mądrzy tak pełni wątpliwości.”

„Ludzie uroczyści są najczęściej matołami.”

„Gdyby ludzie rządzili się rozumem, mieliby bardziej prawidłowy niż obecnie pogląd na swoje własne interesy; a gdyby wszyscy ludzie działali w myśl dobrze zrozumianej korzyści własnej, świat byłby rajem w porównaniu z tym, czym jest dzisiaj.”

„Doprawdy, nie imponują mi zbytnio ludzie, którzy oświadczają: „Spójrzcie na mnie! Jestem tak wspaniałym tworem, że wszechświat musiał mieć jakiś cel”. Nie, wspaniałość tych ludzi wcale mnie nie olśniewa.”

„Miłość, dzieci i praca – oto trzy główne możliwości życiodajnego kontaktu jednostki ze światem.”

„W naszych demokratycznych czasach łatwo zapominamy co świat zawdzięcza arystokracji różnych epok.”

„Dzisiejsza młodzież dzieli swą lojalność pomiędzy rodziców i państwo. Przewidywać można, że jeśli z czasem młodzież lojalność swą winna będzie tylko państwu, świat stanie się jeszcze bardziej krwiożerczy niż obecnie.”

„Po epokach, w których ziemia rodziła nieszkodliwe trylobity i motyle, ewolucja doszła do punktu, w którym wydała na świat Nerona, Dżyngis Chanów i Hitlerów. Sądzę jednak, że to tylko przejściowy koszmar; z czasem ziemia znowu nie będzie w stanie utrzymać życia i powróci pokój.”

„Świat zasługuje na potępienie. Jedyne jasne promyki to Lenin i Trocki.”

„Jednym z objawów zbliżającego się załamania nerwowego jest przekonanie, że wykonujemy niezwykle ważną pracę.”

„Religia zapobiega temu żeby nasze dzieci miały racjonalne kształcenie; religia nie dopuszcza do usunięcia podstawowych przyczyn wojny, religia nie pozwala nam na nauczanie etyki naukowego współdziałania zastępując to starymi dzikimi doktrynami grzechu i kary. Możliwe, że ludzkość stoi na progu złotego wieku, ale jeśli tak jest, niezbędne będzie naprzód uśmiercić smoka, który strzeże drzwi, a tym smokiem jest religia.”

„W cierpieniu jest tysiąckrotnie więcej doświadczenia niż w przyjemności.”

„Matematyka zawiera w sobie nie tylko prawdę, ale i najwyższe piękno – piękno chłodne i surowe, podobne do piękna rzeźby.”

„Osobiście jestem przekonany, że miłość romantyczna jest źródłem najbardziej intensywnej radości, jaką życie może dać.”

„Ciekawy jest fakt, że prawie wszędzie stosunek do miłości jest dwojaki. Z jednej strony jest ona głównym tematem twórczości artystycznej, z drugiej zaś ignorują ją zupełnie nawet najwybitniejsi socjologowie i nie biorą pod uwagę w planach społecznych i ekonomicznych reform.”

„Im intensywniejsza była religijność danego okresu historii, im głębsza wiara w dogmat, tym większe było okrucieństwo i tym gorszy ogólny stan rzeczy.”

„W Ameryce wciąż jest wielu takich, którzy postrzegają kryzys jako karę za grzechy. Myślę, że Keynes udowodnił, że odpowiedzialność za te zjawiska na pewno nie leży po stronie Opatrzności.”

„Pragmatyzm kładzie nacisk na irracjonalność poglądów, a psychoanaliza – na irracjonalność postępowania.”

„Jeszcze nigdy ludzkość nie żyła w takim lęku jak obecnie i nigdy nie miała po temu tylu powodów.”

„Strach przed miłością to strach przed życiem, a kto boi się życia, tego już w trzech czwartych uważać można za umarłego.”

„W filozofii rzecz polega na tym, by zacząć od czegoś tak prostego, że wydaje się niewarte wypowiedzenia, a skończyć na czymś tak paradoksalnym, że nikt w to nie uwierzy.”

„Miłość jednakowoż ma dzisiaj innego wroga, bardziej niebezpiecznego od religii, a mianowicie ewangelię pracy i materialnego powodzenia.”

„Cynizm to produkt wygodnictwa i bezsilności.”

„Nigdy nie umierałbym za swoje przekonania, bo mogę się mylić.”

„Tego samego głupstwa nie powinno się dwa razy robić, bo wybór jest dostatecznie duży.”

„Nawet poważny artykuł naukowy o działaniu alkoholu na system nerwowy zdradza zazwyczaj między wierszami, czy autor jest abstynentem, czy też nie.”

„Myśl nie sprawdzona i nie poparta dowodami jest niewystarczającą gwarancją prawdy.”

„Ale kto by mówił przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu odpuszczone ani w tym wieku ani w przyszłym". Tekst ten stał się przyczyną niezliczonych cierpień, gdyż wszelkiego rodzaju ludzie wyobrażali sobie iż popełnili grzech przeciw Duchowi Świętemu, i żyli w przekonaniu, że nie otrzymają przebaczenia ani w tym, ani w tamtym świecie. Jestem pewny, że człowiek prawdziwie dobry nie szerzyłby na
świecie podobnych trwóg i obaw.”

„Być może ludzkość tak się przestraszy bomby wodorowej, iż otrzeźwieje i stanie się tolerancyjna. Gdyby to nastąpiło, mielibyśmy powód, by błogosławić jej wynalazców.”

„Wszystkie organizacje mają dekalog moralny – nawet załoga statku pirackiego.”

„Fakt, iż jakiś pogląd jest szeroko rozpowszechniony, nie stanowi żadnego dowodu na to, że nie jest on całkowicie absurdalny. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że większość ludzkości jest zwyczajnie głupia, należy oczekiwać z dużym prawdopodobieństwem, iż powszechnie panujące przekonania będą raczej idiotyczne niż rozsądne.”

„Naukowcy usiłują przekształcić to co niemożliwe – w możliwe. Politycy często chcą przekształcić to co możliwe – w niemożliwe.”

„Chcę przedłożyć czytelnikowi do życzliwego rozważenia doktrynę, która, jak się obawiam, może się wydać niesłychanie paradoksalna i wywrotowa. Według tej doktryny jest rzeczą niepożądaną wierzyć jakiemuś twierdzeniu, gdy nie ma żadnej podstawy do przypuszczenia, że jest ono prawdziwe.”

„Trudno zresztą nazwać „instynktem” coś tak dalekiego od niezmienności jak ludzkie postępowanie w sprawach płci.”

„Siła rozumu może być niewielka, ale jest stała i działa zawsze w jednym kierunku, podczas gdy siły nierozumu niszczą się nawzajem w bezpłodnej walce.”

„Kościół nigdy nie uważał człowieka za świętego, za zasługę zreformowania finansów, prawa karnego lub sądownictwa.”

„Jest prawdą bezwzględną, rozumowo oczywistą, że właściwemu postępowaniu nigdy, z wyjątkiem rzadkich wypadków, nie pomoże niewiedza, ani nie zaszkodzi wiedza.”

„Zazwyczaj dwie zorganizowane grupy udzielają dwóch wzajemnie sprzecznych rad i to właśnie nazywa się polityką.”

„Budda był uprzejmy i oświecony; na łożu śmierci śmiał się ze swoich uczniów bo przypuszczali że jest nieśmiertelny. Ale duchowieństwo buddyjskie – takie jakie istnieje, na przykład, w Tybecie – było wsteczne, tyrańskie i okrutne w najwyższym stopniu.”

„Problemem jest dziś, jak przekonać ludzkość, aby zechciała przeżyć.”

„Nieprawdopodobne jednak jest, by przekonania religijne, same przez się, mogły tworzyć tendencje antyseksualne. Moim zdaniem głównem źródłem tych tendencyj jest zazdrość i wyczerpanie płciowe. Z chwilą gdy rodzi się zazdrość, bodaj najlżejsza, akt płciowy staje się odrażający, a popęd ku niemu czemś wstrętnym.”

„Bać się miłości, to bać się życia; kto boi się życia, jest już trzy czwarte martwy.”

„Ludzie są gotowi do współpracy z trzech powodów: z miłości do bliźniego, ze strachu lub nadziei na podział łupów.”

„Świadoma myśl może być wprowadzona do podświadomości, jeżeli myśli tej poświęca się dostatecznie dużo intensywności i energii.”

„Zazdrość jest podstawą demokracji.”

„Religia jest oparta przede wszystkim i głównie na strachu.”

„Czy sądzicie, że gdybyście byli wszechpotężni i wszechwiedzący, a nadto mieli miliony lat do udoskonalenia waszego świata, to nie moglibyście wytworzyć nic lepszego od Ku-Klux-Klanu, faszystów i pana Churchilla?”

„Najsilniejszym pragnieniem człowieka jest dążenie do władzy i sławy.”

„Matematykę można zdefiniować jako przedmiot, w którym nigdy nie wiadomo, o czym się mówi, ani, czy to, o czym się mówi, jest prawdziwe.”

„Jedną z najpotężniejszych przeszkód w budowaniu szczęścia jest zawiść.”

„Istnieją dwa rodzaje moralności: ta, której uczymy, nie praktykując jej, oraz ta, którą praktykujemy, na ogół nie starając się wpajać ją innym.”

„U nas reputację luminarzy moralności mają ludzie, którzy wyrzekają się zwykłych przyjemności i odbijają to sobie za pomocą utrudniana życia swoim bliźnim.”

„W naszym wieku, w naszym świecie pozbawionym złudzeń, nie umiemy już wierzyć w marzenia utopistów, więc społeczeństwa zrodzone z naszej fantazji odtwarzają w wyolbrzymionej postaci zło, do którego przywykliśmy w codziennym życiu.”

„Od bardzo dawna wyobraźnia ludzka malowała sobie obrazy Piekła, ale dopiero dzięki świeżo uzyskanym możliwościom potrafi swoje dawne wyobrażenia urzeczywistnić.”

„Ogólne zmęczenie ostatnich czasów starożytności płynęło prawdopodobnie z przyczyn powyżej przeze mnie podanych, a zapewne i wielu innych jeszcze, asceza zaś była tylko jednym tego zmęczenia przejawem. Na nieszczęście etyka chrześcijańska stworzona została właśnie w tym niezdrowym okresie upadku. Zdrowi i silni ludzie późniejszych czasów z wielkim trudem jedynie mogli się przystosować do poglądu na życie stworzonego przez chorych, zmęczonych i rozczarowanych ludzi, którzy stracili wszelkie poczucie biologicznej wartości życia ludzkiego.”

„Historia świata jest sumą tego, czego można było uniknąć.”

„Tam, gdzie eksperci nie mają jednolitego zdania, laik zrobi lepiej, jeśli wstrzyma się z opinią.”

„Mój pogląd odnośnie religii jest taki jak Lukrecjusza. Uważam ją za chorobę zrodzoną ze strachu i za źródło niewypowiedzianego nieszczęścia rodzaju ludzkiego. Nie mogę jednak zaprzeczyć, że ona wniosła pewien wkład do cywilizacji. Ona pomogła we wczesnych czasach ustalić kalendarz i spowodowała, że kapłani egipscy tak starannie rejestrowali zaćmienia, że byli w stanie je przewidywać. Te dwie zasługi jestem gotów uznać, ale nie wiem nic o żadnych innych.”

„Gdyby ludzie pragnęli bardziej własnego szczęścia niż nieszczęścia innych, moglibyśmy niebawem mieć raj na ziemi.”

„Ateista, podobnie jak chrześcijanin, utrzymuje, że wiemy, czy Bóg jest czy go nie ma: chrześcijanin twierdzi, że wiemy, iż Bóg jest, ateista – że wiemy, iż go nie ma. Tymczasem agnostyk zawiesza sąd, utrzymując, że nie ma dostatecznych podstaw, by przyjąć lub zaprzeczyć istnieniu Boga.”