Maria Rodziewiczówna cytaty

strona 3

„Co chcesz od tłumu? Może i drudzy byliby inni, dobrzy, gdyby dusze i ciała mieli zdrowe i swobodne. Każdy jakieś kalectwo ma i kryje. Niedostatek, zranioną próżność, żądzę dobrobytu, wstręt do fachu, zawiść o pomyślność sąsiada, długi, niedobrane pożycie w domu, kwasy w rodzinie… Nie mogą być dobrzy, bo są chorzy.”

„Jestem pewny, że żadne brudy i śmiecie tak mi się nie spodobają – jak te tutejsze, że nie wybaczę żadnej głupocie na całym świecie, tylko tutejszej – i że nienawidzę żydostwa, o ile to nie żydostwo „mojego” miasteczka. Zdaje mi się, że to dowód wielkiego przywiązania.”

„Bo natura, bezwiednie dla ludzi, życiem rządzi, tylko mało kto chce się nad tym zastanowić i zestawić.”

„Zdrajca w nas jest i buntownik, i tchórz, i pokątny zły doradca, i kłamca. I od tego wszystkiego ni uciec nie możemy, ni skryć się, ni sekundy być bezpiecznymi.”

„Człowiek o tyle wart, o ile działa, tworzy i służy drugim – nie tym, którym chce, ale tym, którym powinien.”

„Chłop tutejszy jest szary jak bór, cichy jak woda, spokojny i apatyczny jak piasek.”

„Trzeba odróżniać tłum od ludzi… Pierwszy krzyczy i idzie za pozorem, drudzy myślą i szukają treści.”

„Żadne marzone przez ludzi szczęście nie da ci tej radości triumfu, co dobrze przebyta tak zwana niedola. Przede wszystkim ona cię jedna może wyprowadzić w górę, tam, kędy cisza mówi w milczeniu przestrzeni.”

„Przyroda jest mądra, tylko – w niej się słowiki nie kojarzą z orłami ani nie owocują ananasy na jabłoniach.”

„Najwyższy szczyt jest ten, na który się wznosi depcząc samego siebie.”

„Mnie się zdaje, że teraz pan ma prawo nauczania, gdy sam ludzkiego bólu doznał. Nie ten, wedle mnie, jest człowiekiem, kto nad świat wyższy własną pychą, ale kto te rany zbadał i w sobie nosił, a potem dopiero na nie lekarstwa szuka. Teraz dopiero myśl pana będzie jaśniejszą, rozum prawszym!”

„A toć w tym kraju nieszczęsnym ludzie jednej mowy i wiary nienawidzą się jak najgorsze wrogi! Z rozkoszą się niszczą, cieszą się nieszczęściem, obmawiają, krzywdzą, wyzyskują, podlą! Tu jest istne piekło!”

„Człowiek jeden drugiemu nigdy nie wystarczy, gdy dusze idą osobno.”

„Kto chce duszę zgubić, niech się czepia pieniędzy.”

„Największy rozum – do czasu milczeć i do czasu mówić.”

„Kobiety wierzą w to tylko, co im się podoba. Przekonać nie sposób, gdy nie chcą.”

„Człowiek, który się wstydzi swego pochodzenia, jest albo nikczemnym, albo słabym!”

„Wciąż słyszę, że czegoś nie wolno albo coś nakazane. Czy to można spamiętać i ustrzec się? Stanął mi w pamięci ten Moskal, co po powrocie z Paryża opowiadał sąsiadom: „U nich republika – eto znaczyt niczewo nielzia.””

„Będzie strasznie, bo to, co teraz jest chorobą, będzie stanem ogólnym ludzkości. Pomsta przyjdzie na to, czym się najwięcej szczyci homo sapiens. Świat ludzki skończy zwyrodnieniem ciała i obłąkaniem rozumu. Postęp, cywilizacja, wynalazki, walka o byt, nauki, sztuki, zbytek, wygody – to wszystko stopnie do rozstroju ciał i dusz, do szaleństwa i śmierci za życia.”

„Biedna rola cierpi długo fuszerów-gospodarzy, ale możny handel przebiera wybrednie swoje sługi. (…) Wierzę w geniusze z woli Bożej, w talenty, w mistrzostwo, ale w kwestiach ducha i artyzmu, a nie handlu.”

„Trzeba umieć iść zawsze słoneczną stroną życia.”

„Nędza nie doskonali.”

„Może i my nie wytrzymamy walki z obecnym systemem, polityką, kierunkiem, stosunkami i warunkami, ale przetrwamy najdłużej i wytrzymamy najwięcej. Podobno w australijskim spalonym stepie króliki nauczyły się wdrapywać na drzewa i żyć liśćmi. To się nazywa przystosowaniem i przysposobieniem do nowych form bytowania. Czynimy jak te króliki. Nie chcemy zginąć!”

„Życie, świat, ludzkie prawa – te katują, więżą, zabijają; śmierć toć tylko złuda niedoli, a naprawdę to wolność dopiero.”

„I był nad tym krajem zmierzch dawnych idei i posępność jesieni, po której już nie oczekiwano ni wierzono w wiosnę…”

„Ruiny mają wdzięk dla tych, którzy w nich żyć nie potrzebują.”

„Co to jest ukochać? Żądać! Żądać duchem i krwią, nerwami i rozumem, całym sobą. Gdy mężczyzna tak ukocha kobietę, to ją zdobyć musi pomimo waszego Boga i nieba i piekła, pomimo całego świata walk, a wbrew jej własnej woli nawet. Żądza ludzka to także bóg potężny, nade wszystko mocniejszy.”

„Trzeba wierzyć sobie i swoim; Trzeba hartować się na bój by zwyciężać. Wam się zdaje, że wszystko można, wszystko dostępne. Mein Gott! tak się tylko zdaje. W człowieku jednak siedzi taka moc jedna, co nauczy znosić i cierpieć. Bez niej byłoby może lżej i lepiej, a może czasem ciężej i gorzej.”

„Jeżelibym, Jadziuniu, ja, kochając Cesię, był związany z inną słowem, to honor każe mi zerwać słowo, bo inaczej będę kłamcą, oszustem i krzywoprzysiężcą. To obowiązek człowieka przykry, lecz konieczny.”

„Skądże pan wie, kto słabszy? – Ten, kto za obelgę policzkować nie może lub nie śmie!”

„Lada chłystek sądzi i wydaje wyroki, potępia wszystko i każdego – od szczytu najwyższego do dołu przyziemnego. Sam czarny jak kominiarz – smaruje wszystkich na Murzynów, sam bankrut – uczy i krytykuje finansistę, sam głupiec, nie uznaje żadnego rozumu. Sam bez zasad, honoru, czci i sumienia – plwa na każdy autorytet.”

„Nie wolno się gniewać: gniew, jak bumerang, wraca do tego, co go cisnął.”

„Miał na ustach taki półuśmiech, mieszaninę zuchwalstwa, pogardy i pewności triumfu, jaki Grecy bogom rzeźbili na obliczu.”

„Będzie strasznie, bo to, co teraz jest chorobą, będzie stanem ogólnym ludzkości. Pomsta przyjdzie na to, czym się najwięcej szczyci homo sapiens.”

„Zmęczenie przemoże najgorszy niepokój, a sen w najgorszej męce bywa ulgą.”

„Zmęczą się barki, odpocznie głowa, tak ci jest w zgryzocie. Próżnowanie to robak, co i dąb stoczy.”

„Nie ma ci miłowania jako matczyne, ni politowania jako macierzyńskie wnętrzności, i nie sierota, kto macierz ma.”

„Myśmy mieli wieki wybujałość wolności, nasza historia jednym szeregiem klęsk i błędów wynikłych z rozpasania swobody i nieposzanowania władzy. Wy jesteście teoretycy i utopiści, my jesteśmy praktyką. My możemy was uczyć.”

„Kobieta daje mężczyźnie tchórzostwo i słabość.”

„Każdy jest porządny, gdy ma co jeść.”

„Prawda, co ludzie mówią, że nad dziećmi, pijakami i zakochanymi jest osobna Opatrzność.”

„Nas małpowanie sąsiadów gubi. Duchowo równi Zachodowi, chcemy mu materialnie sprostać i staczamy się do nędzy.”