Cytaty na temat polszczyzna (35 cytatów)

„Natomiast twierdzę, że Polacy żyjący poza granicami, są bardziej przejęci losami polszczyzny, stanem języka. Chociaż ludzie znad Wisły i Odry też bardzo się interesują. Należymy do jednego z nielicznych narodów, które bardzo przejmują się swoim językiem.”

Jan Miodek (1946) polski językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim

Źródło: tvp.pl, 2 grudnia 2010 http://www.tvp.pl/wiedza/aktualnosci/jan-miodek-stalismy-sie-spoleczenstwem-wulgarnym/3506214

O losie , O ludziach , O wiedzę

„Za język regionalny uważamy kaszubski, którego związki z polszczyzną są luźniejsze. Ma odmienną od języka polskiego historię.”

Jerzy Bralczyk (1947) polski językoznawca

Źródło: Agnieszka Kublik, Prof. Bralczyk: Śląski jest piękny, ale to dialekt, gazeta.pl, 8 kwietnia 2011 http://wyborcza.pl/1,75478,9401235,Prof__Bralczyk__Slaski_jest_piekny__ale_to_dialekt.html#ixzz1Jwr7afAH

O historii

„Warto wyróżniać ludzi, którzy posługują się polszczyzną w sposób taki, że mogą być jej reprezentantami, czyli ambasadorami. O ambasadorach mówi się zwykle w odniesieniu do zagranicy. Ale ambasador w znaczeniu przenośnym to także propagator jakichś poglądów, obrońca czyichś interesów; to najwyższy rzecznik tego, co reprezentuje. Chcemy więc, aby nasi ambasadorzy byli rzecznikami polszczyzny, osobami, które świadomie propagują w swoim otoczeniu czy środowisku nasz język.”

Andrzej Markowski (1948) polski językoznawca

o przyznawaniu tytułu Ambasadora Polszczyzny.
Źródło: Ambasadorowie polszczyzny, „Alma Mater” nr 118–119, styczeń–luty 2009, s. 47.

O ludziach

„Dziś dużym zagrożeniem dla polszczyzny jest skłonność do nieużywania charakterystycznych polskich liter. Im częściej będziemy pisać na przykład esemesy bez znaków diakrytycznych, tym większe prawdopodobieństwo, że ąści szybko z naszego języka znikną. Tego bym niezwykle żałował, to byłoby naprawdę duże zubożenie. Mam wrażenie, że rezygnujemy z tego wszystkiego w imię pragmatyzmu, choć przy okazji wiele tracimy – język daje nam coraz mniej radości, coraz mniej satysfakcji.”

Jerzy Bralczyk (1947) polski językoznawca

Źródło: Prof. Bralczyk: znaki diakrytyczne są nam potrzebne do szczęścia, kultura.onet.pl, 18 lutego 2013 http://kultura.onet.pl/ksiazki/rozmowy/prof-bralczyk-znaki-diakrytyczne-sa-nam-potrzebne-,1,5423574,artykul.html

O wrażeniach

„Nie mieli swojego języka, nie umieli mówić, jak ich przodkowie: Kochanowscy, Skargowie, Orzechowscy – utworzyli sobie jakiś bełkot barbarzyński, z łaciny i polszczyzny złożony, do którego my jeszcze Pomorzanie dodali słowa Kaszubów i Wendów.”

Józef Wybicki (1747–1822) pisarz i polityk polski, autor słów do ''Mazurka Dąbrowskiego''

o polskiej szlachcie w czasach saskich.
Źródło: Pamiętniki… (1840)

„Największym i najgroźniejszym przestępcą w dziedzinie uśmiercania polszczyzny i szerzenia półanalfabetyzmu jest telewizja publiczna.”

Robert Stiller (1928–2016) polski tłumacz i pisarz

Pokaż język!

„Dostaję informacje od nauczycieli, że słowo to coraz częściej pojawia się w szkolnych wypracowaniach. Wchodzi do polszczyzny. Jestem jednak temu przeciwny. Nawet jakby znaczyło to coś zupełnie innego, pochodzenie i brzmienie tego wyrazu zupełnie mi nie odpowiadają.”

Jan Miodek (1946) polski językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim

o słowie „zajebiście”.
Źródło: gazeta.pl, 13 listopada 2008 http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,61085,3734222.html

O nauczycielach

„Nauczanie śląskiego powinno być fakultatywne, natomiast wszystkim uczniom na Górnym Śląsku warto przekazać podstawową wiedzę o mowie śląskiej. Tak, by nie postrzegali w niej żargonu, czy zepsutej polszczyzny, lecz by nauczyli się szacunku dla językowej różnorodności.”

Jerzy Gorzelik (1971)

Źródło: gazeta.pl, 30 listopada 2010 http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80273,8741572,Niezalezny_Slask_od_2020___Autonomia_to_rozwiazanie.html

„Profesor Porębski był wszechstronnym człowiekiem, który łączył w sobie rozmaite osobowości i zawody. Miał ogromną wiedzę w zakresie nie tylko historii sztuki, i wykorzystywał ją jako muzealnik, kurator, wychowawca innych historyków sztuki, nauczyciel, profesor, autor galerii, czy wreszcie jako krytyk piszący o sztuce współczesnej. Ale miał też duszę artysty – nie tylko komentował twórczość innych, sam także był twórcą.(…) Poza tym był mistrzem polszczyzny, miał w swoim dorobku liczne literackie próby i dzieła. Myślę, że było mu miło, gdy mówiono o nim „pisarz.””

Krystyna Czerni (1957) polski krytyk sztuki

o Mieczysławie Porębskim.
Źródło: Katarzyna Kowalska, Sztuka służy temu, by mówić o rzeczach ważnych, o.pl, 8 stycznia 2013 http://magazyn.o.pl/2013/krystyna-czerni-katarzyna-kowalska-sztuka-sluzy-temu-by-mowic-o-rzeczach-waznych/

O sztuce , O duszy , O historii , O myślach

„Już samo pojęcie nowości, rozumiane awangardowo, wydaje mi się groteskowe. Mam wrażenie, że oddają się mu ludzie niedostatecznie wykształceni. Nie chcę przytaczać nazwisk, ale za dużo przeczytałem w życiu książek i zbyt wiele doświadczyłem na własnej skórze rozmaitych zjawisk, bym się miał teraz podniecać wierszem bez kropek. Prawdziwa nowość w literaturze polega na czym innym. Jeśli potrafię odtworzyć w polszczyźnie tok łacińskich zdań świętego Augustyna, jeśli frazy te na nowo płoną w moim języku, to znaczy, że udało mi się stworzyć nową jakość literacką.”

Zygmunt Kubiak (1929–2004) polski pisarz, eseista, tłumacz, propagator kultury antycznej

Źródło: Klasyczne miary i świat współczesny. Z Zygmuntem Kubiakiem rozmawia Paweł Czapczyk, Biblioteka „Więzi”, 2009, s. 131.

O ludziach , O książkach , O świecie , O literaturze

„Do przyrodzonych słabości polszczyzny należy monotonia (z którą sobie wybornie radzisz) melodii, rytmu i akcentu, odskakująca na minus np. od rosyjskiego i czeskiego. Do jej zalet natomiast obok słowotwórstwa (które często wykorzystujesz) ogromne bogactwo składni oraz jej najrozmaitszych odmian, jak również wariantów stylistycznych”

Robert Stiller (1928–2016) polski tłumacz i pisarz

z tego nie robisz użytku
Lemie! po co umarłeś?

O bogactwie

„O wy, Księgi mojego dzieciństwa,
Pisane dwujęzyczną mową,
Polską hebrajszczyzną,
Hebrajską polszczyzną,
Dwumową
Świętą
I jedyną.
Gdy ma się ku zachodowi
I z lipy przed moim domem opadają liście,
Siedzę nad Tobą,
Biblio,
I wywołuję z Twoich wersetów
Wszystkich najlepszych,
Którzy są dla mnie niedościgłym wzorem.”

Roman Brandstaetter (1906–1987) polski pisarz

Źródło: Biblio, ojczyzno moja

O domu , O dzieciństwie

„Mi się chcę rzygać, jak na nich patrzę – małych, pokracznych ludzi, którzy złą polszczyzną uczą nas, jak być dobrym Polakiem.”

Andrzej Celiński (polityk) (1950) polityk polski

Źródło: „Polityka” nr 26, 28 czerwca 2008, s. 114.

O ludziach

„Od strony gramatycznej nic polszczyźnie nie grozi, natomiast ogromne rozchwianie norm stylistycznych jest niepokojące. I co tu dużo mówić – staliśmy się społeczeństwem wulgarnym. Nie trzeba się nadto wsłuchiwać, żeby usłyszeć, jak bardzo nam ten język zwulgarniał. Tego się boję i to mnie boli.”

Jan Miodek (1946) polski językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim

Źródło: tvp.pl, 2 grudnia 2010 http://www.tvp.pl/wiedza/aktualnosci/jan-miodek-stalismy-sie-spoleczenstwem-wulgarnym/3506214

O wiedzę

„(…) studia aktorskie pomogły mi lepiej zrozumieć to, co dotąd przerabiałem na scenie i przed kamerą jako „naturszczyk”. Miałem szczęście trafić na znakomitych profesorów, którzy nie tylko uczyli mnie sztuki, ale i musztrowali, niczym kota w wojsku, w kierunku poprawnej polszczyzny! Jak słychać – z dobrym skutkiem.”

Eugeniusz Malinowski (1967) aktor i muzyk pochodzenia rosyjskiego

Źródło: Jolanta Majewska, „Barwy szczęścia” – Evgen Malinowski: Mój świat jest tu, teletydzien. pl, 15 marca 2013 http://www.teletydzien.pl/gwiazdy/news-barwy-szczescia-evgen-malinowski-moj-swiat-jest-tu,nId,939882

O szczęściu , O świecie , O studiach

„Kiedy w dzieciństwie czytałam Lema, nie przyszło mi do głowy, że to twórczość bliska mężczyznom. Choć może coś w tym jest, bo nigdy nie lubiłam literatury stricte dziewczęcej. Najpierw zaczytywałam się w powieściach Szklarskiego, a potem coraz chętniej sięgałam po Lema. Zachwycał mnie nie tylko wyobraźnią, ale i bogactwem słów. Bawił się nimi jak Leśmian. Czytając Lema, można się rozsmakować w polszczyźnie. Uważam też, że jego utwory są dobrym kąskiem dla teatru, ponieważ świetnie buduje postaci swoich bohaterów.”

Maria Ciunelis (1961) polska aktorka

Źródło: „Rzeczpospolita”, 9 września 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/plomil.htm

O literaturze , O czytaniu , O dzieciństwie , O bogactwie

„Śląsk jest teraz krajem zgermanizowanym. Mniemanie, że z dawniejszych germańskich mieszkańców Śląska, Ligierów, Sylingów, Wandalów, resztki ostały się w górach, podczas gdy obszary równinne po wywędrowaniu ich głównych skupisk przypadły w udziale Słowianom, zostaje przez dowody dokumentarne odparte, same obszary górskie na początku XIII wieku również były całkowicie słowiańskie. Ponowne jego zdobywanie następowało dość opornie od końca XII wieku: w roku 1175 klasztor w Lubiążu przy jego założeniu przez Bolesława I otrzymał dla niemieckich osadników na terenie jego dóbr zwolnienie od polskich obciążeń; pierwsze udokumentowane świadectwo rzeczywiście skutecznego niemieckiego osadnictwa dotyczy lat 1202–1207 i wskazuje na okolice między Złotoryją a Jaworem, Strzegomiem, Kamienną Górą do Ząbkowic Śląskich i Świebodzina. Do 1230 roku większe skupiska Niemców można potwierdzić koło Wlenia, Świebodzic, wokół Sobótki, koło Dzierżoniowa, Białej, Prudnika, Psiego Pola, Oławy. Gościęcin między Głubczycami a Koćlem, który dzisiaj jeszcze jest językową wyspą, obsadzony został przez Niemców w 1225 r.; niemieckie osadnictwo wokół Ujazdu i Olesna, tak samo koło Bierzyc w trzebnickim, jednak upadło.
Na koniec XIII wieku na Dolnym Śląsku po lewej stronie Odry zwycięstwo niemczyzny było przesądzone, na Górnym Śląsku szlachta polska, z książętami na czele, stawiała długotrwały opór. Dopiero od początku XIX wieku niemczyzna poczyna na prawym brzegu Odry, od Wrocławia, sięgać mocniej wokół siebie.
Twardogóra, Goszcz, Dobrzykowice koło Wrocławia i niektóre inne miejscowości, które w 1815 roku były jeszcze całkowicie polskie, teraz są w pełni niemieckie; miasto Trzebnica, które wówczas zamieszkiwane było jeszcze w połowie przez Polaków, jest teraz czysto niemieckie; powiaty Syców i Namysłów są obecnie już mieszane i w ciągu życia jednego pokolenia ujrzą wymarcie polszczyzny. Na podstawie dokumentów jesteśmy tylko skąpo poinformowani o pochodzeniu niemieckich osadników na Śląsku. Najczęściej wymieniani są Flamandowie i Frankowie, a z tego, że przeważają tu flamandzkie miary gruntów rolniczych, najliczniej przywędrować musieliby Niederlandczycy.”

Karl Weinhold (1823–1901)

Źródło: Z dzieła pt. Artykulacja i słowo-twórstwo oraz formy dialektu śląskiego z uwzględnieniem pokrewieństwa w dialektach niemieckich

O wieku , O zwycięstwie

„O czym tu gadać, kiedy minister edukacji mówi o patriotyzmie tak kiepską polszczyzną. Podstawowym elementem patriotyzmu jest przecież znajomość własnego języka.”

Wojciech Waglewski (1953) gitarzysta i wokalista polski (Voo Voo)

odpowiedź na pytanie: „A jak to jest z tym pięknem w sferze publicznej, skoro już jesteśmy przy prasie?'”. Ministrem edukacji w tym czasie był Roman Giertych.
Źródło: „Waglewski: Już nie piszę na ponuro”, „Gazeta Wyborcza”, 1 lipca 2007 http://www.gazetawyborcza.pl/1,76498,4278224.html

Cytaty o pięknie , O czasie

„(…) jakość tej śląskiej polszczyzny, którą - jak wiadomo - różni niemieccy działacze uparcie nazywają wasserpolnisch, by przez to wmówić, tak w Ślązaków samych jak w obcych, że to nie prawdziwy język polski, ale albo zupełnie odrębny dialekt albo przynajmniej mowa tak przesiąkła wpływami niemieckiemi, że w praktyce niemczyźnie bliższa.”

Kazimierz Nitsch (1874–1958) językoznawca polski

Źródło: Granice państwa a granice języka polskiego, „Język Polski” nr 4, wrzesień-październik 1922, s. 2, 4 (w roczniku 98, 100)

„(…) z Pana Tadeusza można się napić polszczyzny, ale jest równie „trywialny” jak Herman i Dorothea.”

Stanisław Wyspiański (1869–1907) polski dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, architekt

Cytaty z korespondencji
Źródło: list do Rydla z 6 marca 1895, cyt. za: Listy do Lucjana Rydla, teksty listów opracowali L. Płoszewski i M. Rydlowa, Kraków 1979, s. 271.

„Literatura jest wszystkim. Jestem całkowicie ukształtowany przez pewne odmiany polszczyzny – te bliższe języków mówionych, a potem przez literaturę.”

Henryk Bereza (1926–2012) polski krytyk literacki

Źródło: Justyna Sobolewska, Całe życie z książkami. Rozmowa z Henrykiem Berezą, „Polityka”, 15 kwietnia 2012 http://www.polityka.pl/kultura/aktualnoscikulturalne/1525741,1,rozmowa-z-henrykiem-bereza.read

O życiu , O książkach , O literaturze

„Nie ma aktorstwa żydowskiego. Jest po prostu aktorstwo. A jeśli ktoś nadmiernie gestykuluje czy żydłaczy, jak to często w Polsce bywa, to to jest po prostu złe aktorstwo. A żydłaczenie jest dla mnie niedopuszczalne. Bo to jest przedrzeźnianie mówienia złą polszczyzną, co się zdarzało, ale co nie było istotą żydowskiego mówienia po polsku. Żydzi przecież też umieli śmiać się z siebie, o czym świadczy szmonces. Poza tym czym innym było śmiać się wtedy, gdy było tu społeczeństwo żydowskie, a co innego, gdy go już nie ma. A co do szmoncesu to wiele uzależniam od klasy wykonania. Gdy to robią tacy aktorzy jak Szymon Szurmiej czy Marian Opania, to mi się to podoba, ale są tacy, których nie wymienię, robią to bardzo nieciekawie. Mnie to wtedy obraża, bo tu chodzi o mój zamordowany naród. Issac Bashevis Singer powiedział kiedyś, że jidysz to nie jest język duchów ani język martwy, lecz język umarłych.”

Gołda Tencer (1949) polska aktorka

Źródło: „Trybuna”, 31 stycznia 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/niema.htm

„(…) mówię gwarą od dzieciństwa i choć bez problemu przechodzę na poprawną polszczyznę, to z mamą i z rodziną rozmawiam wyłącznie po śląsku. Jak bym miała zresztą rozmawiać, skoro mama wciąż mieszka w tym samym domu, przy ulicy Chorzowskiej, gdzie tylko tak się godo…”

Grażyna Bułka (1963)

Źródło: Henryka Wach-Malicka, Żymła z Lipin prosi na jubileusz!, „Polska Dziennik Zachodni” nr 199, 2 sierpnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/122539.html

O rodzinie , O domu , O dzieciństwie

„Polszczyzna jest, niestety, na tyle uboga, że nie zawiera tego wszystkiego, co dzieje się w futbolu.”

Jacek Gmoch (1939) polski trener piłkarski

komentarz do własnych wpadek językowych.
Mundial Niemcy 2006 w studio TVP

„Nie zgadzam się z poglądem dr hab. Jolanty Tambor, że „Język i dialekt nie są obecnie kategoriami językoznawczymi, lecz językowo-politycznymi.(…) Jeśli gremium ustawodawcze danego państwa zapisze pewien etnolekt jako język, to ów takowym się staje”. A przecież autorka kilka lat wcześniej pisała: „… nie znalazłam w żadnych źródłach ani jednego argumentu, który przekonałby mnie, (…) że polski Śląsk z językiem, który ewidentnie jest terytorialną odmianą polszczyzny zamieszkiwany jest przez ludność nowej śląskiej narodowości”.”

Jolanta Tambor (1958)

„Nie ma przymusu wyrażania się w sposób precyzyjny. Nawet i najstraszniejsze łamanie polszczyzny, jak wiadomo, nie jest karalne. Lepszy język i styl to po prostu alternatywa dla tych, którym sprawia to przyjemność lub jest potrzebne. A kto chce, niechaj wydaje zamiast mowy ludzkiej baranie lub żołądkowe pobekiwania.”

Robert Stiller (1928–2016) polski tłumacz i pisarz

Pokaż język!

O przyjemności

„W Pałacu Prymasa była narada na temat muzyki i śpiewu w liturgii. Smutne to, bo widać, jak niszczą wszelką tradycję, i w muzyce, i w tekstach. Zniszczyli chorał gregoriański, wycofując łacinę, zniszczyli stary kościelny folklor, wprowadzili za to cukierkowe pieśni bez stylu. A znów w tekstach likwidują archaiczną polszczyznę, dając na jej miejsce język pospolity. Modernizacja Kościoła, mające na celu jego większą powszechność, może u nas sprawić, że oddali się on od mas i tradycji, a w łaski nowych ludzi się nie wkupi.”

Stefan Kisielewski (1911–1991) polski publicysta, działacz polityczny, kompozytor

Źródło: ks. Grzegorz Śniadoch, Msza święta trydencka. Mity i prawda, wydanie II popr. i uzup., Centrum Kultury i Tradycji, Ząbki 2014, s. 102–103.

O ludziach , O prawdzie

„Julian Tuwim: Niezwykła brawura i poczucie języka wynaturzały czasem Tuwimowskie strofy, gdy zanurzał się w swojej ojczyźnie-polszczyźnie. Stefan Żeromski, który cenił bardzo Tuwima, powiedział kiedyś nie bez złośliwości: „Ale się ten Tuwim wgryzł w język polski, tak się wgryzł, aż się przegryzł na drugą stronę.””

Antoni Słonimski (1895–1976) polski poeta, felietonista, dramatopisarz, satyryk, krytyk teatralny i działacz społeczny

Alfabet wspomnień
Źródło: s. 238n

O czasie , O ojczyźnie

„Żyłem w Polsce, w kraju moich urodzin, tak jak moi dziadkowie i rodzice ich rodziców. Od stulecia moi przodkowie zamieszkiwali ten kraj, jednak język polski był mi zupełnie obcy, jak hiszpański czy włoski. W polszczyźnie wszystko było nowe: deklinacja, koniugacja i zasady prawidłowej wymowy trudnych polskich wyrazów, których za żadne skarby nie mogłem się nauczyć, zresztą nie umiem ich do dzisiaj. Nie przesadzę, stwierdzając, że polski był dla mnie językiem tak obcym, jak chiński.”

Isaac Bashevis Singer (1902–1991) pisarz amerykański, noblista

Uczę się polskiego

O urodzinach , O rodzicach

„Największa trudność z komedią polega na formie, którą narzuca wiersz. Widziałem kilka dobrych przedstawień fredrowskich granych prozą (…). Nawet Mickiewicz w Panu Tadeuszu nie posługuje się polszczyzną tak doskonale jak Fredro. Hrabia ma wyrafinowane poczucie humoru, wyostrzony słuch na żarty słowne i oko – na sytuacyjne. Śluby panieńskie to czysta muzyka. Jeśli przy zachowania podziałów metrycznych aktorom udaje się rozmawiać tak jak dzisiaj, oznacza to zwycięstwo w najpiękniejszym stylu. Jeśli nie – mamy sukces tylko u głuchych.”

Jan Englert (1943) aktor polski

Źródło: „Rzeczpospolita”, 21 kwietnia 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/fpnh.htm

O muzyce , O zachowaniu , O ślubie , O sukcesie

„Tak jak środowisko polskich językoznawców, twierdzę, że raczej jest to grupa dialektów. Uznawanie ich za coś osobnego od polszczyzny jest w świetle dotychczasowych ustaleń nieuzasadnione, bo rozwój dialektu śląskiego jest równoległy do rozwoju innych polskich dialektów.”

Jerzy Bralczyk (1947) polski językoznawca

Źródło: Prof. Bralczyk: Śląski jest piękny, ale to dialekt, gazeta.pl, 8 kwietnia 2011 http://wyborcza.pl/1,75478,9401235,Prof__Bralczyk__Slaski_jest_piekny__ale_to_dialekt.html#ixzz1Jwr7afAH

„To jest polszczyzna wzorcowa. Władysław Bartoszewski, Bronisław Geremek, Barbara Skarga, Adam Michnik. To jest polszczyzna inteligencji polskiej, tej, która zawsze walczyła o najwyższe wartości. To jest język piękny, wzorcowy, język szacunku dla drugiego człowieka. I ja zawsze o taki język będę walczył.”

Jan Miodek (1946) polski językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim

odpowiedź na pytanie: jaka grupa społeczna posługuje się najpiękniejszą polszczyzną?
Źródło: Zawsze będę walczył o język piękny i pełen szacunku dla drugiego człowieka. Rozmowa z prof. Janem Miodkiem, wp.pl, 6 czerwca 2007 http://ksiazki.wp.pl/page,4,tytul,Zawsze-bede-walczyl-o-jezyk-piekny-i-pelen-szacunku-dla-drugiego-czlowieka-Rozmowa-z-prof-Janem-Miodkiem,wid,9553,wywiad.html

O inteligencji , O piciu

„Literatura polska jest bogata: proza polska posiada trzech prawdziwie wielkich przedstawicieli: Jana Długosza, Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza. Nie każdy naród ma taką reprezentację. Długosz pisał po łacinie tak, że zachwyt to budziło u najsławniejszego ówczesnego humanisty Eneasza Sylwiusza Piccolominiego, a Pasek i Sienkiewicz pisali stylem wykształconym na łacinie. (…) Tak jak Sienkiewicz rozumiał XVII wiek polski, tak rozumiał Rzym starożytny. Zresztą to się łączy między sobą: Polacy XVII wieku wychowani są w umiłowaniu Rzymu. Znowuż najważniejszy jest język. Sienkiewicz opanował literaturę czasów rzymskich i jego polszczyzna w Quo vadis jest właściwie łaciną wypowiedzianą polskimi słowami. Powieść ta pocieszała Polaków w smutnym dla nas wieku XIX majestatycznością Rzymu.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Europa in flagranti

O literaturze , O języku słowackim , O wieku , O pewności siebie

„Ja, proszę pana, byłem hodowany jak pra-Polak: ojciec oficer, matka mówiąca polszczyzną, która zawstydziłaby niejednego literata.”

Krzysztof Kowalewski (1937) aktor polski

Źródło: Taka zabawna historia. Krzysztof Kowalewski w rozmowie z Juliuszem Ćwieluchem, Warszawa 2014, s. 48.

O matce

„Był mistrzem języka, lapidarnego i barwnego, budowanego z nieoczekiwanego zestawu słów. Odświeżył i wzbogacił język polski, wprowadzając doń zasoby jidisz z dzieciństwa. Także z kultury i obyczajowości żydowskiej, innego sposobu postrzegania świata, bardziej mistycznego. Dodał polszczyźnie energii i wyższego lotu. W jego prozie pobrzmiewa żarliwa religijność, metafizyka, mimo że przecież z Bogiem wadził się przez wiele lat na różne sposoby.”

Marek Nowakowski (1935–2014) polski pisarz, publicysta, scenarzysta i aktor

O Julianie Stryjkowskim
Źródło: Marek Nowakowski, Nekropolis, Świat Książki, Warszawa 2005, s. 45.

O dzieciństwie , O języku słowackim , O Bogu