Cytaty na temat montaż (33 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Ważny jest w momencie montażu (…) czynnik uczuleniowo-sublimujący, nastawienie na pewne formy, kształty, układy, emocje – przekazywane, emanujące w foto-elemencie – które, przy montowaniu całości jeszcze nasycam, wzmacniam w potędze wydobywanego wyrazu plastycznego.”

Aleksander Krzywobłocki (1901–1979)

Źródło: Śladem spotkań i wspomnień (1968–1970), cyt. za: Krzysztof Jurecki, Aleksander Krzywobłocki, culture.pl, czerwiec 2004 http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_krzywoblocki_aleksander

„Jedną kwestią jest rola zapisana na papierze, a czymś zupełnie innym – wizja reżysera, który siedzi na montażu, konstruuje cały film. Dopiero wtedy widzimy obraz, możemy powiedzieć, ile jest tej postaci, co zostaje z materiału nagraniowego, którego powstaje przecież dużo, dużo więcej.”

Robert Żołędziewski (1972) polski aktor

Źródło: Wywiad, 2005 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=23834

Obraz

„Jestem reżyserem teatralnym. Wycieczki w stronę telewizji to dla mnie wyłącznie przygoda. Nie chciałbym zmienić profesji. Telewizję uważam bowiem za medium „podejrzane”: montaż, ustawienie światła, dobry operator mogą zdziałać cuda. Reżyser zbytnio uzależniony jest od technologii. Kręcenie teatru telewizji to „upiorna” robota. Wszyscy się szalenie spieszą…”

Jacek Głomb (1965)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Wrocław, 21 listopada 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/promocyjnat.htm

O uzależnieniu

„Wbrew potocznym opiniom lubię szybki montaż, nie czuję się zamknięty w jednej kategorii filmów. W trakcie studiów w łódzkiej Filmówce zrobiłem parę szkolnych filmów, które mieściły się w przegródce 'kino akcji.”

Artur Reinhart (1965)

Źródło: wywiad Ireny Stanisławskiej, „Film” 6/2006

„W teatrze przed premierą można dużo jeszcze pracować, a nawet po niej można jeszcze pewne rzeczy zmieniać. W kinie, oczywiście też się interweniuje, dochodzi muzyka, montaż, całe to manipulowanie materią filmową, jednak głównie jest to charakter natychmiastowy i w pewnym sensie nieodwołalny.”

Andrzej Seweryn (1946) aktor i reżyser polski

Źródło: Wywiad, 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=33620

O muzyce , O charakterze , Sens

„To spektakularny wizualnie film. Szalony, dokładnie taki sam jak George. To jest szalony naukowiec, Einstein montażu, człowiek, który wie, jak dokładnie połączyć składniki, by uzyskać prawdziwą i emocjonującą scenę akcji.”

Mel Gibson (1956) amerykański aktor, reżyser i producent filmowy

o filmie Mad Max. Na drodze gniewu.
Źródło: Mel Gibson: „Batman v Superman” to gówno http://www.filmweb.pl/news/Mel+Gibson%3A+%22Batman+v+Superman%22+to+g%C3%B3wno-119299, filmweb.pl, 7 września 2016.

„Dokument typu Sanktuarium to typ filmu o strukturze zamkniętej, operujący skodyfikowanym systemem reguł w stylu narracji, typie bohatera, sposobie użycia kamery, stylu montażu, sposobie użycia dźwięku.”

Stanisław Manturzewski (1928–2014)

Źródło: „Film” 35/1974

„Każdy montaż jest kłamstwem.”

Jean-Luc Godard (1930) reżyser francuski

O kłamstwie

„Plan nie jest elementem montażu, jest komórką. Tak jak podział komórek prowadzi do powstawania różnych organizmów, podobnie podział planów – ich zderzenie się, konflikt – rodzi pojęcia. (…) Dla mnie montaż jest zderzeniem, a ze zderzenia dwóch czynników powstaje myśl.”

Siergiej Eisenstein (1898–1948) rosyjski reżyser filmowy

Źródło: Zbigniew Czeczot-Gawrak, Zarys dziejów teorii filmu pierwszego piędziesięciolecia. 1895–1945, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977, s. 200.

O myślach , O myśleniu

„W teatrze spotykam się z prawdziwym człowiekiem, tu i teraz. Przy filmie pracuje wielu ludzi, jest montaż, aktor nie ma wpływu na ostateczny kształt roli. Kiedyś Krzysztof Zanussi powiedział: im lepiej pani zagra w złym filmie, tym gorzej. Ja swoim studentom dodaję: dobrze krzyczysz w złej sprawie.”

Maja Komorowska (1937) polska aktorka

Źródło: Maja Komorowska kończy 75 lat, culture.pl, grudzień 2012 http://www.culture.pl/kalendarz-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/L6vx/content/maja-komorowska-konczy-75-lat

O ludziach

„Czym jest montaż? Strumieniem myśli, czy mogę narzucić go innym? (…) Dzisiaj dopuszczalna jest całkowita dowolność, nie obowiązują żelazne prawidła montażowe. Byle był sens, byle była w tym jakaś myśl. Dziś nie ustawia się kamery na statywie, robi się z reki, transfokatorem, przejścia z planu do planu są płynne, bądź szokujące. Czym więcej inicjatywy, nowych, zaskakujących rozwiązań, tym lepiej.”

Jan Rybkowski (1912–1987) polski reżyser i scenarzysta

Źródło: Danuta Karcz, Opisanie świata, „Kino” nr 6 (204), czerwiec 1984, s. 7.

O myślach , O myśleniu , Sens

„Grając w filmach poznawałem specyfikę aktorstwa filmowego. Zobaczyłem siebie, mogłem eliminować złe rzeczy. Nauczyłem się, że lepiej mniej niż dużo.(…) Wiedziałem, że zbliżenie musi być krótkie. Że montaż gra za mnie. Że gram w kinie w moll, a w teatrze w dur.”

Jan Machulski (1928–2008) aktor polski

Źródło: Chłopak z Hollyłódź [wspomnienia], Warszawa 1999

O grach

„Dla mnie kino właśnie polega na łączeniu skrajności. To taka konfrontacja. Dzięki temu jest w tym dynamika. Robienie filmu to łączenie obrazów i muzyki, przez zestawianie tych dwóch elementów tworzą się nowe znaczenia. Nie chcę, żeby moje filmy były tylko jakimiś tam opowieściami, ale żeby było w nich jakieś „załamanie”, które rozwija się zamiast cokolwiek wyjaśniać. Łączenie prawdziwego i nieprawdziwego, przez zachowanie odpowiedniego balansu pozwala stworzyć coś bardziej interesującego i prowokacyjnego. Dzięki montażowi wywalasz to, co zbędne. Montaż sprawia, że robisz kino, a nie teatr. Jest coś fantastycznego w patrzeniu na rzeczy, które znasz, ale z drugiej strony wydają ci się zupełnie inne, pomieszane. Zyskują nowy kształt i znaczenie. To moja wizja, aczkolwiek nie wszystkim musi się podobać takie patrzenie na kino.”

Duane Hopkins (1973)

Źródło: Duane Hopkins o filmie „Lepsze rzeczy do roboty”, „Vivarto”, 9 lipca 2009 http://www.kinomaniak.pl/katalog/wywiad/85,1

O zachowaniu , Obraz

„Oczywiście operator może mieć bardzo duży wpływ na ostateczną formę filmu, ale pod warunkiem, że przekroczy swoje kompetencje i w okresie przygotowawczym i zdjęciowym będzie podejmował samodzielnie większość ważnych, znaczących artystycznie decyzji. Niestety samodzielność ta musi być ograniczona choćby samym istnieniem reżysera, przede wszystkim zaś okresem montażu, w którym – jak już powiedziałem – operator nie bierze udziału.”

Andrzej Kostenko (1936)

Źródło: „Kino” 7/1972

O decyzjach

„Krzysztof to był mój kolega, więc relacje wyglądały zupełnie inaczej. Krzysiek był zawsze uważany przez nas za bardzo twórczego, inteligentnego człowieka, idącego własnymi ścieżkami. Czy ja wtedy podejrzewałem, że stanie się jednym z największych, najważniejszych europejskich reżyserów? Chyba nie. On miał zawsze bardzo analityczne podejście do filmu. Oglądał bardzo dużo, dyskutował, analizował. Siedzieliśmy w montażowni i pod względem montażu rozkładaliśmy na poszczególne elementy Ojca chrzestnego. Nikt nie miał takiego podejścia. W Bliźnie Krzysztof nie zrobił normalnego scenopisu, a przecież wszyscy byliśmy nauczeni, że tak trzeba. On miał tylko rozpisane sceny, ale bez rozbicia na ujęcia. Na bieżąco na miejscu inscenizował sceny i wymyślał ujęcia. I to się sprawdziło.”

Marek Piestrak (1938)

o Krzysztofie Kieślowskim.

O relacjach , O przeszłości

„Kiedy piszę, jestem sam. Jakbym uwodził historię. A kiedy kręci się film to z innymi ludźmi. Jest wiele energii i przypomina to trochę seks. Montaż, w takim razie, jest jak bycie w ciąży. Czekasz, pracujesz, wyczekujesz jaki będzie dziecko… Może to nie jest dobra metafora.”

Jim Jarmusch (1953) amerykański reżyser, scenarzysta, aktor i muzyk

O dzieciach , O seksie , O historii , O czekaniu

„Nie ma żadnej różnicy między filmem dokumentalnym a fabularnym, po prostu film dokumentalny powinien być tak samo skonstruowany jak film fabularny. Według mnie prawda w dokumencie nie istnieje – film dokumentalny jest fikcją (…). Sam oczywiście montaż wprowadzi też kreację, będzie pewną kompresją życia. Ja w pewnym momencie zrezygnowałem z tego, czego uczyli mnie profesorowie: poszukiwania prawdy. Według mnie dokument jest przetworzeniem rzeczywistości przez osobowość twórcy.”

Marcin Koszałka (1970) polski operator filmowy

Źródło: Masterclass Marcina Koszałki, pisf.pl, 2 listopada 2011 http://www.pisf.pl/pl/kinematografia/news/masterclass-m-koszalki-w-jihlavie

O prawdzie , O poszukiwaniu , O rzeczywostości , O osobowości

„Wszystkie dzieła Eisensteina – i teoretyczne rozprawy, i filmy – świadczą o tym, że był twórcą nietuzinkowym. Moim zdaniem kino przyniosło światu dwie rzeczy: specyficzne spojrzenie – choć przecież i wcześniej taki potencjał miało malarstwo – oraz montaż. Wszystkie inne zmiany, które wniosło kino, są nieistotne. Na dobrą sprawę Martin Scorsese robi takie same filmy jak D. W. Griffith.(…) Jednym słowem – jedyną nową rzeczą był i pozostaje Eisensteinowski montaż, który osiągnął dojrzałą postać w 1925 roku.”

Peter Greenaway (1942) brytyjski reżyser filmowy

Źródło: rozmowa Natalii Szarapowej, Umarł film, niech żyje film, Seans. ru, tłum. „Forum”, 17 września 2012.

O świecie , O malarstwie

„Myślę, że pogubiliśmy się, jakim językiem opowiadać w teatrze historie. Dziś w naszej rzeczywistości obowiązuje język telewizji, szybkiego montażu, migawkowych informacji, a teatr niebezpiecznie zaczął go imitować. Wiele przedstawień przypomina telenowele, a moim zdaniem to jest błąd. Teatr przecież operuje pewną umownością, metaforą, z której trzeba uczynić atut. Tego w innych mediach nie da się uzyskać.”

Karolina Gruszka (1980) aktorka polska

Źródło: „Przegląd” 28/06, 13 lipca 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zwpw.htm

O błędach , O historii , O myślach , O rzeczywostości

„(…) dla mnie sam fakt zagrania w takim czy innym tytule to jest rzecz drugorzędna. Najważniejsza jest sama praca i to, z kim się pracuje, kogo na swej zawodowej drodze się spotyka, od kogo się uczy. W filmie postać aktora tworzy reżyser, montaż. W teatrze jesteśmy odpowiedzialni wyłącznie za siebie. I dlatego tak ważne jest dla mnie, kogo w teatrze spotykam i jak mi się pracuje z kolegami. Do swego teatru przychodzę z chęcią. Z niektórymi kolegami pracuję już ponad 20 lat, a nadal spotykamy się także po pracy, np. jeździmy razem na ryby. To jest rodzina.”

Andrzej Grabarczyk (1953) aktor polski

Źródło: Danuta Lubina-Cipińska, Wincenty i Andrzej Grabarczykowie. Ode mnie wziął miłość do teatru, „Śląsk” 7/04 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/odemnie.htm

O miłości , O rodzinie , O rybach

„Robienie filmu to ciągłe przepisywanie. Montaż to przepisywanie. Kiedy maluję, nie tłumaczę, nie przekładam niczego. Po prostu to robię. Nie ma ciągłego tłumaczenia. Z pisaniem jest podobnie. Nie przekładasz niczego, po prostu piszesz. Ale jeśli chcesz coś napisać, żeby zrobić z tego film, musisz przetłumaczyć tekst na formę filmową. Kiedy masz już przetłumaczony materiał, możesz pracować z nim, tak jakbyś malował.”

Julian Schnabel (1951) amerykański reżyser i scenarzysta filmowy

Źródło: Julian Schnabel o filmie „Motyl i skafander”, „Best Film”, 16 stycznia 2008 http://www.kinomaniak.pl/katalog/wywiad/39,2

„Uwielbiam filmy, aczkolwiek proces ich realizacji potrafi przyprawić mnie nieraz o ciężkie frustracje. Poszczególne sceny kręci się w bardzo dziwnej kolejności, nie mającej nic wspólnego ani z chronologią, ani z rozwojem postaci. Często zdarza się, że na samym początku mam do zagrania jakąś bardzo trudną sekwencję albo wręcz finał filmu, kiedy jeszcze nie zdążyłem oswoić się z bohaterem, w którego się wcielam! Nie cierpię też sytuacji, w których wiem, że dałem z siebie wszystko, po czym okazuje się, że daną scenę trzeba powtórzyć, bo reżyserowi nie podoba się kompozycja kadru. Praca na planie wymaga olbrzymiej cierpliwości, a także odporności psychicznej. (…) W teatrze jest zupełnie inaczej: po prostu wychodzisz na scenę i grasz. Zdarza się oczywiście, że danego wieczoru nie jestem w najlepszej formie, że moja kreacja pozostawia wiele do życzenia. Myślę sobie wtedy: jaka szkoda, że nie można moich wpadek wyciąć w montażu, chciałbym nakręcić parę scen na nowo. Niestety, co się stało, już się nie odstanie. Teatr to hazard: publiczność kupuje bilety, ale za każdym razem spektakl wygląda inaczej, coś wychodzi lepiej, coś gorzej. Podczas prób aktorowi udaje się nawiązać o wiele bliższy kontakt z reżyserem niż na planie, ale z kolei w filmie można pozwolić sobie na zbliżenia, pokazujące całą gamę uczuć malujących się na ludzkiej twarzy. W teatrze to niemożliwe.”

Ralph Fiennes (1962) aktor angielski

Źródło: wywiad, 2003 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=16270

O emocjach , O myślach , O cierpieniu , O cierpliwości

„Polskie kino niezależne w tej chwili właściwie nie różni się niczym od kina niezależnego w innych krajach. Do tej pory głównie hamował brak środków, ale wraz z upowszechnieniem kamery cyfrowej i komputerowego montażu coraz więcej osób stać na robienie filmów. Technika cyfrowa będzie się rozwijać bardzo dynamicznie, co zdecydowanie jeszcze bardziej ułatwi robienie filmów. Zresztą już dzisiaj dzięki kamerze cyfrowej można film nakręcić w ciągu dnia, w nocy go zmontować, a rano pokazać znajomym. Jeśli jeszcze mamy możliwość zamieszczenia go w Internecie, to wtedy docieramy do ludzi na całym świecie. Ludzie w Polsce mają talent, tylko potrzeba ich zachęcić, pozwolić im uwierzyć w siebie. Niestety, tutaj od debiutanta od razu oczekuje się wielkich osiągnięć, mistrzostwa świata, a jeśli mu się nie powiedzie, to nie pozostawia się na nim suchej nitki. Mam wrażenie, że w Polsce nie stosuje się taryfy ulgowej dla debiutantów, a przecież nie od razu Rzym zbudowano.”

Wenanty Nosul (1949)

Źródło: Wywiad, 2000 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=1278

O ludziach , O wrażeniach

„W momencie kiedy realizuje się film techniką klasyczną, to ma się pod sobą od 10 do 20 osób. I choć tymi dwudziestoma osobami się dyryguję, nie da się nigdy całkowicie nad nimi zapanować. W momencie kiedy ci ludzie wykonają jakieś ujęcie czy sekwencję, to trzeba je umieścić w filmie i nie ma możliwości powtórzenia procesu. W technice wycinanki można zaś było zrobić jedną, drugą, trzecią wersję ujęcia i z tego zmontować film. Montaż był zresztą dla mnie najprzyjemniejszym momentem realizacji, kiedy z wszystkich ujęć zebranych do kupy powoli wyłaniał się film.”

Daniel Szczechura (1930) polski reżyser

Źródło: Wywiad, 2010 https://archiwum.stopklatka.pl/news/najwazniejsza-byla-dobra-historia-rozmowa-z-danielem-szczechura

O ludziach

„Każdy kadr jest wysmakowany, każdy ruch kamery, każdy moment aktorstwa jest tak dobry, że z przyjemnością na to patrzę. Jakby mi ktoś serwował jakiś znakomity deser. Nie mogę tego powiedzieć o dużej części współczesnego kina, które drażni mnie nadużywaniem efektów specjalnych, nadużywaniem szybkiego montażu, tanimi próbami szokowania widza. To nie jest deser, raczej jakiś zakalec.”

Jerzy Skolimowski (1938) polski reżyser

o swoich filmach w porównaniu z innymi współczesnymi produkcjami.
Źródło: Jerzy Skolimowski specjalnie dla Stopklatki http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=48656, stopklatka.pl, 10 września 2008

O przyjemności

„Najwięcej trudności sprawia mi pisanie scenariuszy, największą frajdę montaż. Ale to mi się bardzo podoba w realizacji filmu – ciągła zmienność w działaniu.”

Przemysław Filipowicz (1987)

Źródło: INF 2009 - Offowe Odkrycie Roku. Liczy się w entuzjazm, stoplatka.pl, 8 lutego 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=62942

„Kocham wszystkie kolejne etapy produkcji filmu, począwszy od znalezienia historii, przez wszystkie fazy pisania scenariusza, aż do wyboru obiektywów, a później pracy na planie z aktorami. Ale najbardziej kocham montaż. Staram się osiągnąć perfekcję w każdej z tych faz. Kiedy już dokonamy wyboru, nie wolno nam odpuszczać, musimy iść maksymalnie daleko, mieć pewność, że wycisnęliśmy wszystko, co się dało i z formy, i z treści projektu. Sprawdzianem naszej perfekcji będzie odbiór widowni.”

Bogdan George Apetri (1976)

Źródło: Tadeusz Sobolewski, Rozmowa z reżyserem filmu „Peryferie” http://wyborcza.pl/1,75475,9311413,Rozmowa_z_rezyserem_filmu__Peryferie_.html?utm_source=RSS_aol&utm_medium=RSS&utm_campaign=6481029, „Gazeta Wyborcza”, 23 marca 2011.

O historii , O perfekcji , Kochać się

„Mam nie najlepsze wspomnienia ze swojej pracy pedagogicznej w szkole filmowej. Nie uważam sztuki filmowej za pewien szczególny rodzaj maestrii, której istotę można przekazać. Wyznaję pogląd, wyniesiony z mojej praktyki, że jeśli ma się coś do powiedzenia, to każdy inteligentny człowiek potrafi zrealizować film. Potrzebne do tego umiejętności, to znaczy pewną wiedzę techniczną, pewne zasady i prawidła, może opanować w bardzo krótkim czasie. Zresztą nie robi filmu sam. Reżyserii nauczyć nie można. Jest to szczególna predyspozycja, pewien zespół środków, które są podstawowe i cała umiejętność to nie tyle ich używanie, ile bezustanne odświeżanie tych środków. Ani sposobów inscenizacji, ani sposobu pracy z aktorem, ani sposobu montażu – nie można nauczyć. Jeżeli stwarza się i kanonizuje pewne stałe zasady, jeśli przekazuje się je uczniom po to, by je przyjęli za swoje i stosowali, znaczy, że chcemy, by przyjęli za swoje pewne sztampy, a one są już nieświeże, z drugiej ręki.”

Jan Rybkowski (1912–1987) polski reżyser i scenarzysta

Źródło: Danuta Karcz, Opisanie świata, „Kino” nr 6 (204), czerwiec 1984, s. 7.

O czasie

„(…) montaż dla wytrawnego dziennikarza był papierkiem lakmusowym, łatwo było poznać kto montuje, tak, jak rodzaj ściegu przy robótkach ręcznych.”

Marta Węgiel (1960)

Przypadkowy kadr

„Wielu reżyserów nie pamięta o tym, że punktem wyjścia naszej pracy jest ludzka twarz. Możemy oczywiście kłaść nacisk na montaż, nadawać zdjęciom szczególny rytm, ale największym przywilejem filmu jest obecność w nim ludzkiej twarzy.”

Ingmar Bergman (1918–2007) szwedzki reżyser

Źródło: Barbara Hollender, „Rzeczpospolita”, cyt. za: Ingmar Bergman, Klub „Żak” http://www.klubzak.com.pl/doc_153.html?PHPSESSID=f3237b706db25a609251bbc239e7f5b1

O zdjęciach

„We Francji jest jeden człowiek, który wszystkim rządzi: reżyser, który napisał scenariusz. To jest dzieło sztuki. On również kontroluje montaż, ponieważ ma możliwość wpływania na ostateczny kształt filmu. To gwarantuje francuskie prawo. Jest to spore ułatwienie, gdyż jest tylko jeden człowiek odpowiedzialny za wszystko i tylko z nim należy rozmawiać.”

Jean Reno (1948) aktor francuski

Źródło: wywiad, 2001 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=4181

„Czasem widzę u młodych zachłyśniecie się obrazem. Kamera się upowszechniła, sprzęt daje więcej możliwości, można poszaleć. To prowokuje pewną łatwość, czasem nawet pretensjonalność skojarzeń – przy pomocy montażu można kojarzyć rzeczy błahe z poważnymi. To lekceważenia powagi życia. Nie znam żadnego z nowych filmów, który nastawiając się na intensywność obrazu równocześnie poszedłby w głąb. Być może widz chętnie zobaczy efektowne zdjęcia, może okaże się ze to coś znaczy – myślę, że takie są nadzieje autorów. Ale te intensywne obrazy szybko spływają. Tam nie rodzi się uczucie.”

Kazimierz Karabasz (1930–2018) polski filmowiec-dokumentalista

Źródło: Wywiad, 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=31740

O emocjach , O myślach , O czasie , O pomocy

„Krzysztof to był mój kolega, więc relacje wyglądały zupełnie inaczej. Krzysiek był zawsze uważany przez nas za bardzo twórczego, inteligentnego człowieka, idącego własnymi ścieżkami. Czy ja wtedy podejrzewałem, że stanie się jednym z największych, najważniejszych europejskich reżyserów? Chyba nie. On miał zawsze bardzo analityczne podejście do filmu. Oglądał bardzo dużo, dyskutował, analizował. Siedzieliśmy w montażowni i pod względem montażu rozkładaliśmy na poszczególne elementy Ojca chrzestnego.”

Marek Piestrak (1938)

Nikt nie miał takiego podejścia. W Bliźnie Krzysztof nie zrobił normalnego scenopisu, a przecież wszyscy byliśmy nauczeni, że tak trzeba. On miał tylko rozpisane sceny, ale bez rozbicia na ujęcia. Na bieżąco na miejscu inscenizował sceny i wymyślał ujęcia. I to się sprawdziło.
o Krzysztofie Kieślowskim.
Źródło: Kino gatunkowe to pieśń przeszłości. Rozmowa z Markiem Piestrakiem także o nowych projektach, Stopklatka, 1 grudnia 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=71852

O relacjach