Jorge Luis Borges cytaty

strona 8

„Życie wymaga jakiejś pasji.”

„Przeszłość jest niezniszczalna: prędzej czy później zdarzenia powracają. Jednym z takich powracających zdarzeń jest zamiar zniszczenia przeszłości.”

„Umrzeć za religię jest łatwiej, niż absolutnie nią żyć.”

„W Rzymie rozmawiałem z filozofami, którzy uważali, że przedłużanie życia ludzi jest przedłużaniem ich agonii i zwielokrotnianiem ich śmierci.”

„Istnieje jedno święte prawo na całym świecie, nasze prawo do niepowodzeń, samotnej wędrówki i cierpień.”

„Rzeczy trwają dłużej niż ludzie.”

„Zawsze jest słowem niedozwolonym dla ludzi.”

„Większość ludzi nie interesuje się zaświatami, ale w nie wierzy. Ja zaś, przeciwnie, nie wierzę, ale się interesuję.”

„Proszę mych bogów lub czasu sumę,
by moje dni zasłużyły na zapomnienie,
by imię moje było Nikt jak Ulissesa imię,
ale by jakiś wiersz mój przetrwał
w nocy przychylnej wspominaniu
albo w porankach ludzi.”

„Od pierwszego Adama, który ujrzał noc,
I dzień, i kształt swojej dłoni,
Ludzie snuli opowieści i utrwalali
W kamieniu, w metalu czy na pergaminie
To wszystko, co zawiera ziemia czy co tworzy sen.
Oto ich dzieło: Biblioteka.
Powiadają, że liczba jej woluminów
Przekracza liczbę ciał niebieskich
Czy ziaren piasku na pustyni. Człowiek,
Co chce ją wyczerpać,
Traci rozum i zuchwałe oczy.
Zawarta jest tu rozległa pamięć wieków
Minionych, miecze i bohaterowie,
Lakoniczne symbole algebry,
Wiedza, co sonduje planety
Rządzące przeznaczeniem,
Moce ziół i talizmanów ze słoniowej kości,
Wiersz, w którym trwa pieszczota,
Nauka, co rozszyfrowuje samotny
Labirynt Boga - teologia,
Alchemia, która w błocie szuka złota,
I formy wyobrażeń bałwochwalcy.
Niewierni twierdzą, że gdyby spłonęła,
Spłonęłaby historia. Lecz się mylą.
Te nieskończone księgi zostały spłodzone
Przez ludzką bezsenność. Jeśliby z nich wszystkich
Nie ocalała ani jedna, bezsenność
Spłodzi na nowo każdy wers i każdą kartę,
Wszystkie prace i każdą miłość Heraklesa,
Każdą lekcję każdego manuskryptu.
Teraz, w pierwszym stuleciu Hidżry,
Ja, ów Omar, co ujarzmił Persów
I narzuca Islam kuli ziemskiej,
Rozkazuję żołnierzom, by zniszczyli ogniem
Rozległą Bibliotekę,
Co nie zginie. Niech będzie pochwalony
Bóg, który nie śpi, i Muhammad, Prorok.”

„Każde słowo, w swoim czasie, było neologizmem.”

„Jedyną tajemnicą jest czas, ten nie kończący się wątek z wczoraj, dziś, przyszłości, zawsze i nigdy.”

„Bóg wprawia w ruch gracza, ten zaś figurę.
Jaki bóg zza pleców Boga rozpoczyna fabułę
z pyłu i czasu, i snów, i agonii?”

„Czym są w końcu słowa? Słowa to symbole naszych wspólnych wspomnień. Kiedy używam danego słowa, spodziewam się, że czytelnicy posiadają pewne doświadczenia, związane z jego znaczeniem.”

„Wątpliwe, aby świat miał sens; jeszcze bardziej wątpliwe, aby miał sens podwójny lub potrójny, zauważy niedowiarek. Ja sądzę, że tak właśnie jest; (…).”

„Bezkresny
jest rytuał układania o piasku pieśni
i z piaskiem życie nasze się zatraca.”

„Nie tylko trudno było mu zrozumieć fakt, że pojęcie „pies” może obejmować tyle różnych jednostek różnej wielkości i różnego kształtu; ale niepokoiło go także i to, że pies widziany o godzinie trzeciej czternaście (z profilu) może posiadać tę samą nazwę co tenże pies widziany o trzeciej piętnaście”

„Nie śmierć mnie wcale nie przeraża. Śmierć oznacza kres istnienia, myślenia, czucia, wątpienia. Człowiek umiera i ma przynajmniej to szczęście, że już o nic nie musi się martwić. Jak powiada rzymski poeta, równie dobrze można by widzieć powód do zmartwień w tym, że przez tyle wieków poprzedzających nasze narodziny nie istnieliśmy.”

„Wiem o pewnej niebezpiecznej okolicy, której bibliotekarze odrzucają przesądny i próżny zwyczaj poszukiwania sensu w książkach i porównują go do zwyczaju poszukiwania go w snach, czy w chaotycznych liniach ręki…”

„Obraz miasta, jaki nosimy w sobie, jest zawsze trochę przestarzały.”

„Czyż u kobiet trudno o miłość? Bez namysłu poddają się uczuciom miłosnym, nie uważając na skutki. Dym czczych kadzideł odurza je – rade błąkać się, rade coraz nowe spotykać obiekty.”

„Przyjaźń nie mniej jest tajemnicza niżeli miłość czy też jakiekolwiek inne oblicze zamętu, który nazywa­my życiem.”

„Nowela jest naturalna, a powieść sztuczna, dlatego jej nie uprawiam.”

„Bóg łaskawy
asygnuje nam dziedzictwo i niepamięć.”

„Nie będzie nigdy wyjściowych drzwi. Jesteś we wnętrzu,
a twierdza obejmuje wszelki punkt wszechświata
i ni awersu, ni rewersu nie posiada,
ni zewnętrznego muru, ni tajnego centrum.”

„Żadne przeznaczenie nie jest lepsze od innego, tylko człowiek musi uszanować to, które w sobie nosi.”

„Litując się nad nieszczęściami bohaterów powieści, w końcu zaczynamy litować się za bardzo nad własnymi.”

„Biblioteka jest nieograniczona i periodyczna.”

„Jest jakaś przyjemność w podpatrywaniu
sekretu piasku, gdy ślizga się i stacza,
a kiedy już ma spaść, wiruje i obraca
się z pośpiechem, tak jak całkiem w ludzkim jest zwyczaju.”

„Każdy stan umysłowy jest niepodzielny: sam fakt nazwania go – id est sklasyfikowania go – zawiera w sobie zafałszowanie.”

„W szczegóły mogą obfitować wydarzenia, ale nie pamięć.”

„Wzruszają mnie drobne mądrości,
które przepadają wraz ze śmiercią człowieka
— nawyk jakichś książek, jakiegoś klucza, jakiegoś ciała pośród innych ciał —
rytm nie do odzyskania, którym świat darzył go
z konieczności i przyjaźni.”

„Potem pomyślał, że rzeczywistość nie pokrywa się na ogół z przewidywaniami; z przewrotną logiką wywnioskował stąd, że przewidzieć jakąś okoliczność to udaremnić jej realizację. Wierny tej wątłej magii wymyślał okrutne szczegóły po to, aby się one nie wydarzyły.”

„Mówić to popadać w tautologie.”

„Tak bowiem na początku literatury, jak i na końcu, jest mit.”

„Między początkiem dnia a nocą jest otchłań
świateł i lęków, i agonii;
twarz, która przegląda się w nocnych
zużytych lustrach, to nie ta sama twarz, obca.
Ulotne dzisiaj wątłe jest i to jest wieczność;
na inne nie licz Niebo, ani na inne Piekło.”

„Jeżeli wieczność istnieje, śmierć jest tylko żartem.”

„Znam pewien labirynt grecki, złożony z jedynej linii prostej. W tej linii zagubiło się już tylu filozofów, że z łatwością może się zgubić zwykły detektyw.”

„O literaturze powiem to, co można bez wątpienia rzec o duszy: każdy powinien osiągnąć zbawienie, a można je osiągnąć tylko pokonując błędy.”

„Wydaje mi się, że jako pisarz popełniłem już wszystkie możliwe błędy, co zresztą jest jedyną drogą do prawdziwego pisarstwa.”

„Jednej tylko rzeczy nie ma. To zapomnienie.”

“There is no combination of characters one can make — dhcmrlchtdj, for example — that the divine Library has not foreseen and that in one or more of its secret tongues does not hide a terrible significance. There is no syllable one can speak that is not filled with tenderness and terror, that is not, in one of those languages, the mighty name of a god.”

“It is known that Whistler when asked how long it took him to paint one of his "nocturnes" answered: "All of my life."”