Sébastien-Roch Nicolas de Chamfort: Na czasie cytaty (strona 3)

„Istnieją zasady doskonałe dla charakterów tęgich i nieugiętych, które byłyby nic niewarte dla charakterów pośledniejszej miary. To niby zbroja Achillesa, która nadaje się tylko jemu i pod którą nawet Patrokles się ugina.”

„Cudzołóstwo jest to bankructwo, które tym różni się od innego, że tutaj cała hańba spada na stronę poszkodowaną.”

„Kto chce zostać filozofem, nie powinien się zniechęcać pierwszymi zasmucającymi odkryciami, które poczyni w znajomości ludzi. Żeby ich poznać, trzeba zatriumfować nad niezadowoleniem, którego są przyczyną, jak anatomista triumfuje nad naturą, jej narządami, swoim wstrętem, żeby się stać biegłym w swej sztuce.”

„To, czym nas uwodzi miłość, jest miłość własna. Ech! jakże się oprzeć uczuciu, które upiększa w naszych oczach to, co posiadamy, powraca, cośmy utracili, i darzy tym, czego nie posiadamy?”

„Ludzie słabi są jak lekkie pułki w armii złych. Czynią więcej złego niż armia sama: grasują i sieją spustoszenie.”

„Sądziłem, że ona chce, abym dla niej został wariatem, i byłem gotów; ale ona chciała, abym został głupcem, tego odmówiłem wręcz.”

„Niewielu ludzi może lubić filozofa. Człowiek, który pośród różnych uroszczeń ludzkich i kłamstwa rzeczy mówi do każdego człowieka i do każdej rzeczy: „uważam cię tylko za to, czym jesteś, cenię cię tylko tyle, ile jesteś wart”, jest niemal wrogiem społeczeństwa i nie jest przedsięwzięciem łatwym dać się lubić i szanować wygłaszając tego rodzaju zasady.”

„Żeby ktoś nie zależał od nikogo, żeby był człowiekiem według swego serca, według swoich zasad, według swoich uczuć, oto co spotykałem najrzadziej.”

„Trzeba wybierać: albo kochać kobiety, albo je znać – tu nie może być nic pośredniego.”

„Kim jest kochanka? Kobieta przy której zapominasz o tym, co umiesz na pamięć, to jest o wadach jej płci.”

„Trzeba przyznać, że są strony duszy, które, żeby być szczęśliwym żyjąc z ludźmi, należy całkiem sparaliżować.”

„Miłość podoba się bardziej niż małżeństwo z tego powodu, że romanse są zawsze ciekawsze niż historia.”

„Chcecie wiedzieć, jak się robi karierę? Patrzcie, co się dzieje w parterze podczas przedstawienia, kiedy jest wielki natłok publiczności; jak jedni pozostają z tyłu, jak pierwsi się cofają, a ostatni wysuwają naprzód. Obraz ten jest tak wierny, że wyraz do oznaczenia tego obrazu przeszedł do języka ludowego. O tym, kto robi karierę, lud mówi, że się przepycha. Mój syn, mój siostrzeniec przepchnie się. Ludzie dobrze urodzeni mówią: posuwać się, robić postępy, dochodzić do czegoś; są to złagodzone sposoby mówienia, które usuwają dodatkowe pojęcie siły, gwałtu, brutalności, lecz zawierają to same pojęcie zasadnicze.”

„Trzeba połknąć co rano ropuchę, aby nie czuć obrzydzenia przez resztę dnia, kiedy się go ma spędzić wśród ludzi.”

„N. wygłaszał wielce przewrotne zasady w miłości, ale w gruncie rzeczy był uczuciowy i szczery. Toteż ktoś powiadał o nim: Udaje, że jest łotrem, aby nie zrażać kobiet.”

„Pewien filozof, żyjący z dala od świata, napisał do mnie list rozumny i zacny. Zakończył tymi słowy: Żegnaj, przyjacielu; strzeż, jeśli możesz, więzów, które cię łączą ze społeczeństwem, ale hoduj uczucia, które cię od niego dzielą.”

„Pozbawcie miłość miłości własnej, a zostanie bardzo niewiele.”

„Jakkolwiek mężczyzna źle myśli o kobietach, nie ma o kobietach, nie ma kobiety, która by jeszcze gorzej o nim nie myślała.”

„N. rozwinął przede mną swoje poglądy na rząd i na społeczeństwo, swoje zapatrywania na ludzi i świat, nader smutne i bolesne; zauważyłem na to, że musi być nieszczęśliwy. Odpowiedział, że w istocie cierpiał dość długo, ale że obecnie te pojęcia nie przerażają go już. Podobny jestem – rzekł – do owych Spartan, którym dawano za łóżko ciernie, z tym, że kolce wolno im było kruszyć jedynie własnym ciałem; po tej operacji łóżko zdawało się im wcale wygodne.”