Paweł Jasienica cytaty (46 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

Dzieło

Rzeczpospolita Obojga Narodów

Paweł Jasienica

Polska Jagiellonów

Paweł Jasienica

Polska Piastów

Paweł Jasienica

Słowiański rodowód

Paweł Jasienica

Paweł Jasienica: 46 Cytatów 0 Polubień

Paweł Jasienica słynne cytaty

„Każda wojna domowa ma to do siebie, że z biegiem czasu staje się coraz bardziej okrutna. Historia nie zna wyjątku od tej reguły.”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej

„(…) jeszcze bardziej agresywny i przyczepny od polskiego, a przy tym jakiś dziecinny, która to cecha u osób dorosłych jest nieznośna.”

Paweł Jasienica

o nacjonalizmie litewskim.

„Samo liberum veto nie wynikało ze zbiorowego obłędu ani z wrodzonego instynktu anarchicznego. Było logicznym, tak! zupełnie logicznym ukoronowaniem ustroju, gwarancją jego bytu. Skoro państwo przemienione zostało w rzeszę samodzielnych domen magnackich, to zasada głosowania większością stała się nie do przyjęcia. Magnat – dajmy na to wielkopolski – natychmiast utraciłby swą przez antenatów uzyskaną pozycję, gdyby musiał podporządkować się prawu uchwalonemu przez Małopolan i Litwinów. Dla niego liberum veto było naprawdę „źrenicą wolności”, pojmowanej jako faktyczna suwerenność.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 199.

„Biorąc rzecz politycznie, Kościół katolicki jest ustrojem monarchicznym.”

Paweł Jasienica książka Polska Piastów

Polska Piastów
Źródło: wyd. Warszawa 2007, s. 53–54

„Puścić najważniejsze dla państwa sprawy samopas znaczyło w praktyce – uzależnić je od doraźnej gry sił.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 33.

„Ognie zapału nie mogą trwać wiecznie.”

Paweł Jasienica

Paweł Jasienica Cytaty o historii

„Rzeczpospolita wierzyła w uszlachetniającą moc wolności i prawa. Pouczała ją własna historia.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 44.

„Dziwnie łatwo przychodzi ideologom odkrywanie rozmaitych praw historii, które z reguły posiadają pewną cechę wspólną. Żądają mianowicie władzy absolutnej dla swych odkrywców. Na szczęście istnieją jednak, ustalone w drodze nie podlegającego zakwestionowaniu doświadczenia, tak zwane prawa przyrody.”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej
Źródło: wyd. Kraków 1989, s. 85

„Historia sama sobie sens nadaje, tworząc wartości, które zasługują na wierność.”

Paweł Jasienica książka Polska Piastów

Polska Piastów
Źródło: wyd. PWN, Warszawa 1966, s. 152

„August II to dno naszej historii.”

Paweł Jasienica

Polska anarchia
Źródło: s. 90.

„Karawan wielkiego mistrza Krzyżaków wygrał wyścig z historią Polski.”

Paweł Jasienica książka Polska Jagiellonów

o powolnym marszu armii Jagiełły na Malbork po bitwie pod Grunwaldem.
Polska Jagiellonów
Źródło: s. 111.

„Historia nie grzeszy nadmiarem logiki w potocznym tego słowa znaczeniu. Posiada własną i stosuje się do niej w sposób rygorystyczny.”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej
Źródło: wyd. Kraków 1989, s. 10

Paweł Jasienica Cytaty o ludziach

„Doktryny zakorzeniają się najlepiej w umysłach tępawych i dokonywają tam strasznych spustoszeń. Kardynał Richelieu sprzyjał protestanckiej Szwecji przeciwko katolickiemu cesarzowi.(…) W Rzeczypospolitej też nie brakowało ludzi umiejących odróżniać religię od polityki. Nie do nich jednak należała władza i prawo do decyzji. W sprawach wymagających giętkości Zygmunt postępował ze sztywną powagą człowieka ograniczonego.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 328.

„Jeszcze zgubniej działały „względy i urzędy”, sejmiki, sejmy, trybunały, sesje, zjazdy i reasumpcje takowych, cały ten bezsensowny, fałszu pełen młyn polityczny, którego turkot rujnował, znieprawiał mózgi panów mężów, synów, ojców i braci, powołanych do tokowania de publicis. Nie było dla nich innej drogi, jak tylko przez sarmackie rojsty. Należało ze śmiertelną powagą traktować to, co zasługiwało jedynie na kopnięcie, udawać bez przerwy, że się cyniczny pozór bierze za prawdę objawioną. Ludzie na ogół z trudem znoszą zakłamanie, lecz rozmaicie nań reagują. Jedni prostytuują się bez reszty, inni jakby przez odruch samoobrony zaczynają wierzyć w to, co jest oszustwem.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 203.

„Jedynym dorobkiem narodów jest to tylko, co wytworzyła ich własna, indywidualna i zbiorowa przeszłość. To ona dopracowała się w przeciągu wieków wartości bardzo nieraz względnych, lecz takich, którym ludzie gotowi są dochowywać wierności dozgonnej.”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej
Źródło: wyd. Kraków 1989, s. 39

„Widok złej roboty, partackiego wykonawstwa, demoralizuje ludzi szybko, gruntownie i trwale.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 348.

Paweł Jasienica cytaty

„Wyliczając przyczyny „upadku Polski” pisze się o anarchii wewnętrznej, o zaborczości sąsiadów, lecz z reguły zapomina się o kontrreformacji. Dzieje się tak dlatego oczywiście, że niemal wszyscy z uporem mówią o „upadku Polski” tylko, podczas gdy klęska spotkała Rzeczpospolitą, organizm wieloplemienny i wielowyznaniowy. Za Stefana I krajowi prawosławni stali wiernie przy królu krakowskim. Przy koronacji Katarzyny II asystował białoruski hierarcha cerkiewny, Jerzy Konisski, będący formalnie obywatelem Rzeczypospolitej, lecz duchowo poddanym Kremla. Nie sposób, niestety, nazywać go zdrajcą.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 262–263.

O zapominaniu

„Część szlachty zapragnęła z czasem leczyć dolegliwość saską rosyjskim plastrem. Okazał się on bardzo przylepny.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 32.

O czasie

„Dyktatorskie rządzenie wiedzą o przeszłości zalicza się do znanych i w gorzej niż smutny sposób skutecznych środków kierowania teraźniejszością.”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej
Źródło: wyd. Warszawa 2008

O przeszłości

„Mam niezaprzeczalne prawo zajmować się liczeniem grzechów nacjonalizmu polskiego przede wszystkim, a to dlatego właśnie, że Polacy byli w tamtej połaci kontynentu dziedzicami najstarszej kultury, pionierami Europy. Jeśli inne narodowości uległy obłędom, to Polska dopuściła się również zdrady, zaparła się własnego dorobku.”

Paweł Jasienica

o nacjonalizmie polskim.

O zdradzie

„Różnowierstwo mniej było u nas prześladowane niż gdzie indziej, traciło za to wolność, jakiej nigdzie nie było. Rzeczpospolita przestała poręczać zupełną niezależność sumień. Kontrreformacja spychała ją z europejskiego szczytu (…)”

Paweł Jasienica

Polska anarchia
Źródło: s. 132

O wolności

„Mody i teorie nawet się zmieniają, a głód prawdy trwa.”

Paweł Jasienica

Źródło: Trzej kronikarze

O głodzie

„Kościół katolicki bowiem, to nie tylko wiara i dziedzictwo kulturalne, lecz również zwarta organizacja kleru, dążąca do własnych celów politycznych, potęgi materialnej, a nade wszystko do władzy.”

Paweł Jasienica książka Polska Piastów

Polska Piastów
Źródło: wyd. Warszawa 1997, s. 50

O wierze

„Korona polska dla Jagiełły to była wartość i cena wręcz ogromna. Wielkie Księstwo Litewskie zostało pod względem terytorialnym bardziej czy mniej teoretycznie „przyłączone” do Polski, natomiast ta ostatnia w sposób jak najbardziej rzeczywisty włączyła się do dotychczasowej polityki litewskiej.”

Paweł Jasienica książka Polska Jagiellonów

Polska Jagiellonów
Źródło: s. 64.

„Obyczaj tworzą ci, którzy stoją w społeczeństwie najwyżej, są ze wszystkich stron widoczni. Wzorem, przedmiotem zazdrości i celem marzeń stał się u nas kodeks postępowania nie szlachecki wcale, ale magnacki. Dopiero bezkarność i nieodpowiedzialność dawała poczucie wartości własnej. Pogarda dla niżej stojących, pomiatanie słabszymi pozwalały poznać smak i piękno życia. Pycha, która zajmuje pierwsze miejsce w kościelnym wykazie grzechów głównych, wysunęła się na samo czoło zespołu cech, określanych jako charakter narodowy.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Calamitatis regnum, Część II
Źródło: s. 237.

Cytaty o pięknie , O charakterze

„Nie jestem panem szuflady własnego biurka. Mój dom wcale nie jest moją twierdzą.”

Paweł Jasienica

Pamiętnik
Źródło: początek

O domu

„Względy personalne [przy nominacjach] nie stwarzają żadnej solidnej podstawy. Za dobrze zorganizowane wolno uważać jedynie takie państwo, gdzie prawo względy owe ogranicza, pozbawia roli decydującej.”

Paweł Jasienica książka Polska Jagiellonów

Polska Jagiellonów
Źródło: s. 70.

„Wielkie rody utyły w Rzeczypospolitej nie na prywatnej, lecz na państwowej zarówno roli, jak i soli, bo i jedno, i drugie otrzymawszy na własność lub w równający się własności pacht. Na tym polegał tragiczny absurd działania władzy.
Magnat nisko kłaniał się sobolowym kołpakiem panom braciom, gardłował o równościach herbowych. (…) I cóż stąd, że sługa, jeśli szlachcic! – grzmiał (…). Quasi-demokratyczna teoria sprzyjała dyktatorskiej praktyce. Tumaniła i moralnie rozbrajała tłum.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Calamitatis regnum, Część II
Źródło: s. 50–51.

„Król szwedzki dziękował za dobre chęci, obiecywał przyjaźń, zażądał zaś drobiazgu: detronizacji Augusta II.(…) Żądanie detronizacji nie byłoby niedorzecznością, gdyby zamieszkiwali państwo sami magnaci i posesjonaci grubego kalibru. Dla drobiazgu szlacheckiego, dla mieszczanina i chłopa August II nie był jednak kontrahentem, który dobrze zapłacił za wybór, a obiecał dać jeszcze więcej, lecz prawowitym, namaszczonym, ukoronowanym monarchą. Korupcja przeżarła w Rzeczypospolitej same wierzchołki struktury społecznej, co stało niżej, to było ciemne, religijnie sfanatyzowane, przeważnie apatyczne, lecz wcale nie zdradzieckie.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 52–53.

O przyjaźni

„Kto i kiedy dowiódł, że tylko słuszne przekonania tworzą dzieje?”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej
Źródło: wyd. Kraków 1989, s. 54

„Gawiedź krakowska podziwiała madziarskich rycerzy, których zbroje zdobiły skrzydła natkane lotkami ptasimi. Z wolna nagromadzały się w Polsce składniki tradycji, uznanej potem za ściśle rodzimą.”

Paweł Jasienica książka Polska Jagiellonów

o ceremonii zaślubin Izabeli Jagiellonki z Janem Zapolyą w 1539 r.
Polska Jagiellonów
Źródło: s. 366.

„Zdradzę tajemnicę: w oczach rasowego archeologa literat nie jest najpodlejszą istotą pod słońcem - historyk sztuki stoi na pewno niżej.”

Paweł Jasienica książka Słowiański rodowód

Źródło: Słowiański rodowód

O tajemnicy

„Błahe wydarzenie może odegrać dużą rolę tam, gdzie personalne czy grupowe ambicje zastępują politykę.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 44.

„Ciemna przeszłość i wspólne grzechy to niezły cement na tym padole.”

Paweł Jasienica

Źródło: Ostatnia z rodu, Warszawa 1988, wyd. Czytelnik, s. 161.

O przeszłości

„Umysł i charakter człowieka! – skreślcie te czynniki, a dzieje narodów staną się niezrozumiałe.”

Paweł Jasienica książka Polska Jagiellonów

Polska Jagiellonów
Źródło: s. 328.

O charakterze

„Istnieje tyle dokładnie wizji Salammbo, ilu było czytelników tego utworu Flauberta, zmuszonych przez autora do indywidualnych wysiłków. Film i telewizja chcą całkowicie sobie podporządkować odbiorcę, usypiają jego wzrokową wyobraźnię. Nie jestem wrogiem tych wynalazków. Są jednak dziedziny, w których pragnę pozostać sam na sam – o ile to w ogóle możliwe – z tematem i jego wszechstronną treścią.”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej

O wysiłku

„W epoce Wazów Rzeczpospolita dotknięta została rozkładem moralnym, który okazał się złem najstraszniejszym, bez porównania gorszym od wszystkich spustoszeń materialnych. Kto szanuje fakty i się z nimi liczy, ten powie, że inaczej być nie mogło. Trzej kolejni władcy Rzeczpospolitej zdradzali ją – niekiedy politycznie, moralnie bez przerwy. To musiało zrodzić następstwa, bo było szkołą odczuwania i myślenia. Władza istnieje po to, aby służyć społeczności. Rzeczpospolita dorobiła się tego pojęcia już za Jagiellonów.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Calamitatis regnum, Część II
Źródło: s. 238.

O myślach , O myśleniu

„Despotyzmy z reguły wykrzykują o własnych krzywdach, wydaje im się podejrzane, że inaczej myślący korzystają z przywileju oddychania świeżym powietrzem i chodzenia na dwóch nogach. Prawidła zdrowego rozsądku nie obowiązują w Ciemnogrodach.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 269–270.

Myślący

„Powstanie warszawskie było wymierzone militarnie przeciwko Niemcom, politycznie przeciwko Sowietom, demonstracyjnie przeciw Anglosasom, a faktycznie przeciw Polsce.”

Paweł Jasienica

Źródło: Andrzej Romanowski, Zaszczuć osobnika Jasienicę, „Gazeta Wyborcza”, 13–14 marca 2010

„Armię buduje się przez stulecia.”

Paweł Jasienica

„Od dawna już właściwie była Rzeczpospolita państwem konstytucyjnym. Rząd musiał się liczyć z wolą obywateli. Większość znanych z historii wojen nie byłoby wcale, gdyby decyzje ich rozpoczynania zależały od głosowania powszechnego, a nie od sztabów i ośrodków rządzenia. Pacyfizm naszej szlachty nie wynikał z polskich, litewskich czy ruskich cnót narodowych, lecz z typu ustroju.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 23.

O historii , O decyzjach

„Cóż, istnieje, rozpowszechniony jest typ człowieczy skłonny do mniemania, że zawsze i wszędzie należy mu się wygodne życie na koszt publiczny. W ostatnich czasach ta odmiana ludzka rozmnożyła się niepokojąco, przynajmniej u nas.”

Paweł Jasienica

Pamiętnik
Źródło: s. 184.

O życiu

„Rzeczpospolita Obojga Narodów była tworem jedynym w swoim rodzaju, wspaniałym, twarzą obróconym w przyszłość, lecz trudnym, wymagającym nieustannej, zegarmistrzowskiej troski o wielorakie we wnętrzu jej obracające się kółka, trybiki i całe koła napędowe. Dokonała ogromnej rzeczy, osiągnąwszy równouprawnienie i zgodną już na ogół współpracę Korony i Wielkiego Księstwa, zapewniwszy życiową harmonię pomiędzy katolikami, ewangelikami i prawosławnymi.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 460.

O przyszłości , O współpracy

„Wbrew argumentom wysuwanym przez świetnych nieraz pisarzy nie zamierzam przyłączać się do obozu przeciwników Wielkiej Rewolucji. Usiłuję tylko od tego, co w niej było naprawdę wielkie, oddzielić straszne skutki zarozumiałej tępoty, przystrojonej w kostium wizjonerstwa.”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej
Źródło: wyd. Warszawa 2008

„Już dość dawno temu powiedziano, że najbardziej liberalna republika dzisiejsza wydałaby się ludziom ówczesnym strasznym domem niewoli, że stary porządek był po prostu naszpikowany niepojętymi dla nas wolnościami.”

Paweł Jasienica

Rozważania o wojnie domowej

O domu , O wolności

„Naprawdę niełatwo wskazać w dziejach europejskich drugi przykład takiej pomyłki i takiego prymitywizmu myślenia politycznego. Uganiać się za krymskimi mirażami, grozić sprzymierzeńcowi wojną o odległe Podole i wykazywać całkowitą obojętność wobec losów pobrzeży dolnego Niemna, głównej rzeki litewskiej!”

Paweł Jasienica książka Polska Jagiellonów

o XV-wiecznej polityce litewskiej wobec przymorza bałtyckiego.
Polska Jagiellonów
Źródło: s. 192.

O losie , O wojnie , O myślach , O myśleniu

Podobni autorzy

Milan Kundera 54

czeski pisarz, eseista

Jorge Luis Borges 45

argentyński pisarz, poeta i eseista

Haruki Murakami 81

pisarz japoński

Zygmunt Bauman 58

polski socjolog, filozof, eseista

Amos Oz 8

pisarz izraelski

Thomas Stearns Eliot 18

poeta, dramaturg i eseista angielski

Octavio Paz 10

meksykański poeta, dziennikarz, krytyk i eseista, noblista

Jean-Paul Sartre 81

powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, no…

André Breton 11

francuski pisarz

Samuel Beckett 13

irlandzki dramaturg, prozaik i eseista, noblista

Podobni autorzy

Milan Kundera 54

czeski pisarz, eseista

Jorge Luis Borges 45

argentyński pisarz, poeta i eseista

Haruki Murakami 81

pisarz japoński

Zygmunt Bauman 58

polski socjolog, filozof, eseista

Amos Oz 8

pisarz izraelski