Michał Heller: Na czasie cytaty

„Dla fizyki teoretycznej nie ma innej drogi jak tylko królewska droga matematyki.”

Michał Heller

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 52, Rozdział 2: Czas i historia

O historii , O czasie , O matematyce

„Spojrzenie matematyka zawsze odznacza się ogólnością.”

Michał Heller

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 70, Rozdział 4: Dramat początku i końca

O matematyce

„Liczenie, które zwykle utożsamiamy z matematyką, to tylko jedno z jej narzędzi. Matematyczne morze struktur jest nieskończone. Obcowanie z nimi dostarcza silnych przeżyć estetycznych, jak obcowanie z poezją.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O matematyce , O morzu

„Nie pierwszy raz w dziejach nauki fizyka podpowiedziała matematyce drogę rozwoju.”

Michał Heller

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 108, Rozdział 8: Nieprzemienny reżim w historii Wszechświata

O historii , O nauce , O matematyce

„To jest elementarne pytanie, które dawniej omawiane było w szkole średniej bądź podstawowej, a dzisiaj ludzie z tytułami nie wiedzą, jak sobie z nim poradzić. Nieporozumienia wynikają z niewiedzy dotyczącej doktryny o stworzeniu świata. Ludzie wyobrażają sobie, że – tak jak się uczy przed Pierwszą Komunią – Pan Bóg stworzył kwiatki, motylki, a więc świat w gotowej postaci. Tymczasem tradycyjna teologia chrześcijańska mówi całkiem co innego. Stworzenie nie jest aktem jednorazowym, ale nieustanną relacją pomiędzy światem i Bogiem. Polega ona na tym, że świat jest w swoim istnieniu zależny od Boga”

Michał Heller

Źródło: Dlaczego Biblia jest ważna? http://www.katolik.pl/dlaczego-biblia-jest-wazna-,23158,416,cz.html?s=2, katolik.pl, 21 listopada 2014.

O Bogu , O ludziach , O świecie , O relacjach

„Teoria Wszystkiego przekreśliłaby – przynajmniej w zasadzie – empiryczny charakter fizyki, czyniąc z niej naukę podobną do matematyki, w której wszystkie własności świata wynikałyby z podstawowych aksjomatów teorii.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 119

O charakterze , O nauce , O matematyce

„Problem polega na tym, że cały świat jest śladem Boga, jest dziełem Stwórcy i dlatego nie można znaleźć jakiegoś bożego podpisu, bo dzieło tworzy całość, całe jest podpisem. Żeby widzieć ruch, musimy odnieść się do czegoś, co jest nieruchome. Lecąc samolotem i nie widząc ziemi pod nami, nie czujemy w ogóle ruchu. Żeby zobaczyć, że świat jest dziełem Boga, musielibyśmy zobaczyć coś, co nie jest światem, czyli wyjść poza świat.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O Bogu , O świecie , O problemach

„Wszelkie granice stawiane ludzkiemu poznaniu prędzej czy później są przekraczane, nawet gdy jest to wbrew regułom uznanej metodologii. I dobrze, że tak się dzieje.”

Michał Heller

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 25, Rozdział 1: Co to jest Wszechświat?

O wszechświecie

„Gdy w 1915 r. Einstein rozwiązywał swoje słynne równanie pola grawitacyjnego i wychodziło mu, że Wszechświat jest niestabilny. On sam z tym się filozoficznie nie zgadzał. Dodał wówczas do równania człon, zwany kosmologicznym, żeby zmusić równanie do stabilności. I co się wkrótce okazało? Że świat nie jest stabilny, że się rozszerza, odkryto efekt ucieczki galaktyk.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O świecie , O wszechświecie

„Tęsknimy ku jedności, ale jesteśmy wynikiem podziałów.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 59, Rozdział 8: Tworzywo Wszechświata

„Chłopa spod krzyża, teologa i fizyka łączy to samo poszukiwanie sensu, choć oni różnymi językami opisują swoje doświadczenia i otaczający ich świat.”

Michał Heller

Wywiad Język Pana Boga

O świecie , O poszukiwaniu , Sens

„Jaka jest prawdziwa teologiczna treść tego pierwszego rozdziału Genesis? Transcendencja Boga, Bóg jest ponad wszystkim, wszystko pochodzi od Boga. To są fundamentalne prawdy teologiczne, tak samo ważne dla fizyków i niefizyków, choć oczywiście nie mają waloru fizycznego. Oczywiście nie wszystkie fragmenty biblijne należy interpretować w sposób przenośny. Są w Biblii różne rodzaje literackie. Podobnie jak dziś: poezja, powieść, nowela, sprawozdanie… Z tym, że rodzaje literackie Starożytnego Wschodu nie pokrywają się z dzisiejszymi rodzajami literackimi. Zidentyfikowanie rodzaju literackiego jest ważnym elementem egzegezy. Innej prawdy oczekujemy od reportażu, innej od poezji.”

Michał Heller

Wywiad Język Pana Boga

O Bogu

„Cała droga pośrednia jest znana i wiadomo, że po drodze sygnał jest poddawany przekształceniom matematycznym. Więc świat, tak jak go postrzegamy i rekonstruujemy w naukowych teoriach, na pewno jest w jakimś stopniu naszą konstrukcją. Co więcej, są zwierzęta, które mają inne zmysły niż my. Nie wiemy, co one widzą, jak czują ten świat. Matematyka jest wiedzą obiektywną, nie zależy od naszego widzimisię, ale przecież wszystkie symbole i aksjomaty my wymyślamy. Odkrywamy matematyczne struktury, ale nie całkiem biernie, wkładamy w ten proces nasze kategorie. Ale nasze kategorie poznawcze nie są dane z góry, tylko wypracowane przez ewolucję. Element wkładu człowieka jest ogromny, ale to, co niepoznane, da się jednak poznać przynajmniej w jakimś stopniu.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O świecie , O matematyce , O zwierzętach

„Chrystus uczył o Bogu, że jest Ojcem, który daje chleb powszedni – to jest najważniejsze przesłanie, a te wszystkie inne obrazki, które sobie ponaklejała historia, są wtórne i nieistotne. Oczywiście Chrystus mówi o Bogu więcej, niż mówi refleksja nad nauką, ale to doskonale jedno do drugiego pasuje. Bóg Chrystusa i Bóg, do którego można dojść, kontemplując świat przez szkiełko nauki, nie są różnymi bogami.”

Michał Heller

Wywiad Język Pana Boga

O Bogu , O świecie , O historii , O nauce

„W żadnej religii nie ma takiej definicji Boga jak w chrześcijaństwie – Bóg jest miłością.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O Bogu , O religii

„Chcąc powiedzieć coś wartościowego o dziedzinie, w której kompetentne są dwie specjalności, trzeba narazić się obydwom.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 78, Rozdział 11: O języku fizyki

„Pewien wybitny uczony matematyk i agnostyk spytał mnie kiedyś, czy Pan Bóg zna matematykę. Nie zna – odpowiedziałem, bo Pan Bóg jest matematyką. Leibniz sądził, że Bóg myśli matematyką. Prawdy matematyczne są Jego myślami.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O Bogu , O myślach , O matematyce , O myśleniu

„Świat nie został skrojony ani na miarę naszych potocznych wyobrażeń, ani na miarę naszych poznawczych możliwości. Powinniśmy jednak się cieszyć, że nasze poznawcze możliwości sięgają aż tak głęboko.”

Michał Heller

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 175, Rozdział 14: Na granicach metody

O świecie

„Jeżeli nawet historia fizyki wydaje się powtarzać, to zwykle – po dokładniejszym wglądzie – okazuje się, że kolisko dziejów nie zamyka się, lecz linią wstępującą, na kształt spirali, prowadzi do regionów kryjących w sobie wiele niespodzianek.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 71, Rozdział 10: Między dziewiętnastym a dwudziestym pierwszym wiekiem

O historii , O wieku

„To, co jeszcze niedawno było wyczynem na miarę nagrody Nobla, dziś jest chlebem powszednim fizyków.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 58, Rozdział 8: Tworzywo Wszechświata