Jacek Woroniecki: Cytaty o duszy

„Przeciwnie, smutek i zniechęcenie są w stanie całe życie kapłana sparaliżować i sprawić, że kwaśnym nastrojem swej duszy będzie raczej odstręczał od dobrej nowiny, okazując, że dla niego samego nie jest ona tak dobra, skoro mu pociechy i radości nie przynosi.”

„Zwykle z pojęciem mistyki łączymy pewne nadzwyczajne objawy życia duchowego, które się u niektórych wybranych dusz trafiają, jak ekstazy, widzenia, duch proroctw i. t. p. i sądzimy, że one stanowią właściwy przedmiot teologji mistycznej. Nic bardziej fałszywego ani też bardziej szkodliwego dla życia chrześcijańskiego!”

„Moment oczyszczenia jest tu bardzo ważny, oczyszczenie to bowiem, tyle kosztujące biedną naturę ludzką, jest jednocześnie i zadośćuczynieniem sprawiedliwości Bożej za to wszystko, czym się wykroczyło przeciwko prawu Bożemu, szukając niedozwolonych radości i rozkoszy. Skoro zaś dusza, w miarę jak się oczyszcza, reguluje tym samym swe rachunki ze sprawiedliwością Bożą, można dojść do wniosku, że do istoty świętości należy odbycie czyśćca na ziemi, czyli innymi słowy, że święci są to ci, którzy, zadośćuczyniwszy sprawiedliwości Bożej w tym życiu, po śmierci zostają natychmiast przyjęci do chwał Bożej.”

„Obie powinny być w duszy czynne i harmonijnie ze sobą pracować. Gdzie brak pokory, wielkoduszność staje się pychą i hardością, gdzie brak wielkoduszności, pokora staje się małodusznością i uniżonością.”

„Ma się rozumieć, że wiele też radości może dostarczyć kapłanowi działalność kaznodziejska, gdy się jej po starannem przygotowaniu z całem zaparciem się siebie odda. Więcej go tu czeka niebezpieczeństw szukania siebie i okradania Boga z Jego chwały, toteż bardziej będzie musiał czuwać, wchodząc na ambonę lub schodząc z niej, aby nie pozwolić próżności lub zarozumiałości zapanować w duszy. Nie szukać łatwych ludzkich powodzeń, nie podchlebiać swych słuchaczom dla zyskania ich sympatji, nie bawić się modnemi we współczesnym społeczeństwie hasłami, czyto narodowemi czy socjalnemi czy filozoficznemi, nie starać się o oryginalność, aby wywołać przelotne zainteresowanie, ale w nadprzyrodzonym duchu modlitwy i z całą prostotą wykładać odwieczne prawdy nauki Chrystusowej.”

„Otóż gdy idzie o życie nadprzyrodzone i jego naczelne czynności jakimi są wiara, nadzieja i miłość, nigdzie nie znajdziemy tak czystych i głębokich wzorów, jak w duszy Maryi.”

„W miarę, jak dusza w walce nie ustaje, łaska Bożą coraz bardziej ją oświeca i coraz lepiej leczy z tego wszystkiego, co dotąd przesłaniało wzrok duszy.”

„Teologiczna cnota miłości, której Bóg udziela duszy wraz z łaską uświęcającą, nie wymaga byśmy bliźniego kochali ze względu na niego samego, na te zalety i wartości, które posiada w naszych oczach, ale abyśmy kochali go ze względu na Boga, byśmy kochali dlatego, że Bóg go kocha i wzywa do przyjaźni z sobą. Przez cnotę miłości stajemy się przyjaciółmi Boga, tymi na których rozciąga się Jego przyjaźń.”

„Często można słyszeć zdanie, że jest nieszczerością okazywać komuś miłość, gdy się jej nie czuje, tym bardziej, gdy się czuje na jej miejscu odrazę. Otóż miłość chrześcijańska bynajmniej nie wymaga zapewniania o miłości uczuciowej, które się nie czuje, ale tylko o miłości duchowej, której w duszy chrześcijańskiej nigdy nie może brakować. Ona to winna kierować naszym postępowaniem, i gdy się na zewnątrz przejawia, ująć je w takie formy, które by odpowiadały jej treści bez wylewów sztucznej uczuciowości. Dobrze wychowana uprzejmość zupełnie tu wystarcza i żadnej nieszczerości i hipokryzji w sobie nie zawiera.”

„Liczba dusz, które doszły do pełnego oczyszczenia tu na ziemi i po śmierci natychmiast weszły do chwały Bożej, jest niewątpliwie o wiele większa niż tych, które otrzymują w Kościele cześć publiczną.”

„Możemy być pewni, że kapłan gdziekolwiek pójdzie po śmierci, pójdzie w towarzystwie tych, których jego nauka i przykład tam zaprowadzi. Jeśli niepomny swego powołania szeroką drogą tego świata pójdzie na potępienie wieczne, znajdzie się tam otoczony temi wszystkiemi duszami, które swem niegodnem życiem zgorszył i do utraty zbawienia choćby tylko w najmniejszym stopniu doprowadził; ich otoczenie i wymówki wzmagać tylko będą ból i rozpacz, targające go spowodu utraty Boga na wieki.”

„(…) najkrótsze może streszczenie jednej z najwznioślejszych pobudek powołania kapłańskiego: gorliwoś[ć] o zbawienie dusz.”

„Najważniejszym dla życia duszy momentem będzie wybór Boga spomiędzy wszystkich innych dóbr.”

„Wielkość Maryi nie na tym polega, że zrodziła nam Jezusa jako Jego Matka wedle ciała, ale że całą duszą „słuchała słowa Bożego i czyniła je” (Łk 11, 28). Jeśli, jak nas tu Chrystus uczy, każdy człowiek, który pełni wolę Bożą, stają się jego bratem lub siostrą lub nawet matką, czyli innymi słowy, jeśli każdy człowiek pogodzony z Bogiem i będący w stanie łaski jako adoptowane dziecko Boże wchodzi z Chrystusem w stosunki rodzinne, to cóż dopiero powiedzieć o Jego Matce Najświętszej, która wolna od grzechu pierworodnego, przez całe swe życie oddawała swą wolę Bogu bez żadnych wahań i zastrzeżeń i z najwyższym napięciem woli, na jakie Ją było stać!”

„Najważniejszem jednak w tem wszystkiem jest sam duch modlitwy, bez którego wszystkie te praktyki pozostaną martwe; o tę umiejętność chętnego, gorliwego, pełnego miłości obcowania z Bogiem w głębi duszy, o tę gotowość zwracania się doń w każdej wolnej chwili, czyto z hołdem, czyto z prośbą o siłę i o światło, czyto z przeproszeniem, czy wreszcie z dziękczynieniem, musi się kleryk zaraz od pierwszego dnia po wstąpieniu do seminarjum starać, od niej bowiem zależy w najwyższym stopniu cała praca samowychowawcza, jakiej od niego w seminarjum zażądają.”

„(…) wyższa harmonia i moc duchowa, którą świętością nazywamy, jest wynikiem głębszego poddania się duszy działalności czynników nadprzyrodzonych, które oczyszczają władze naszej duszy z ich wrodzonych niedomagań i spaczeń i dają im uzdolnienie do czynów przekraczających przyrodzone ich siły.”

„Pogoda twarzy należy do toalety duszy chrześcijańskiej; nie wolno jej się bez niej ukazywać ludziom, gdyż świadczyłoby to o niezadowoleniu z Boga i niedostatecznej miłości do niego.”

„Na harmonię w stanie sprawiedliwości pierwotnej składały się trzy ogniwa: pierwsze polegało na podporządkowaniu duszy Bogu, drugie ciała duszy, trzecie – świata zewnętrznego człowiekowi, w którego wnętrzu panowała harmonia całkowita. Grzech pychy pierwszego człowieka zerwał pierwsze ogniwo, a z nim pękły i pozostałe.”

„Jak więc dla historyka dostarczają materjału archiwa, a dla przyrodnika wycieczki wycieczki, zbiory lub laboratorja, tak teolog materjał swój czerpie ze swej wiary, zapomocą której przyswaja sobie objawione prawdy Boże i potem je w swej duszy przechowuje. Teologja jest przeto naukowem usystematyzowaniem danych wiary; opiera się na wierze i bez niej istnieć nie może. Teolog, któryby stracił wiarę, przestałby być teologiem, byłby jak ten historyk, któryby raptem postradał wszystkie dokumenta historyczne, na których wyniki swojej pracy opierał, albo jak przyrodnik, który został pozbawiony całego swego materjału doświadczalnego.”