„Nie wypieram ze świadomości katastrofalnych efektów, jakie przyniosła próba realizacji komunizmu. Moralne oburzenie w stosunku do zbrodni komunistycznych nie wystarcza jednak, abym za dobrą monetę mógł wziąć „teodyceę” kapitalizmu: przeświadczenie, że demokracja liberalna w stylu zachodnim dopuszcza akurat tyle zła (np. wynikającego z funkcjonowania wolnego rynku), ile jest niezbędne dla zachowania wolności. Za całe zło realnego socjalizmu odpowiadają ludzie – i dzięki temu można je zwalczać niejako wprost. Kapitalizm nie bierze odpowiedzialności za zło, jakie powoduje – odpowiedzialność zrzuca na anonimowy (czy też „naturalny”, albo nawet „boski”) rachunek wolności i sprawiedliwości. Jest w tym hipokryzja i gorzej: coś diabelskiego: uznanie zła za coś (w pewnym stopniu) dobrego – jakby świadomy wampiryzm, szczególnie rażący w przypadku ludzi broniących kapitalizmu z pozycji „cnoty”, starych dobrych obyczajów albo „chrześcijańskich wartości.””

Tematy

ludzie , sprawiedliwość , zachowanie , demokracja , wolność , zło , dzięki , odpowiedzialność , świadomość , próba , stosunek , uznanie , wartość , styl , pozycja , efekt , funkcjonować , rachunek , dobry , szczególny , naturalny , niezbędny , odpowiadać , odpowiadać , kapitalizm , wzięcie , obyczaj , realizacja , brać , moneta , zwalczanie , socjalizm , komunizm , oburzenie , przypadek , hipokryzja