„Choroba górska – puna – jest wywołana zmniejszeniem ilości tlenu w rozrzedzonym powietrzu, a objawy jej są bardzo rozmaite i zmienne. Najczęściej występują: ból głowy, zmęczenie, bezsenność, utrudnione oddychanie, bicie serca, brak apetytu, nudności i wymioty. Człowiek dotknięty tą chorobą ma wielkie trudności w posuwaniu się pod górę. Natomiast schodzić na dół może zwykle w normalnym tempie i zejście na niższą wysokość przynosi szybką ulgę (…). Jedne z istniejących teorii głoszą, że występowanie puny w pewnych określonych miejscach jest związane z emancjami żył kruszcowych, np. antymonu, wydzielaniem się gazów podziemnych, większym naładowaniem atmosfery elektrycznością, brakiem przewiewu w zaklęśnięciach terenu i tym podobnymi przyczynami.”

—  Witold Henryk Paryski

Źródło: W górach Atakamy

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 4 czerwca 2021. Historia
Tematy
ból , choroby , góra , choroba , serce , trudność , atmosfera , wysokość , powietrze , przyczyna , człowiek , głowa , brak , gaz , góra , normalna , dotknąć , natomiast , wielki , zmęczenie , wywołanie , określenie , dół , utrudnienie , oddychanie , bicie , elektryczność , na górę
Witold Henryk Paryski Fotografia
Witold Henryk Paryski 1
krajoznawca polski, taternik 1909–2000

Podobne cytaty

Nicolás Gómez Dávila Fotografia

„Ludzie o wiele częściej waliliby się młotkiem w palec, gdyby ból występował dopiero po roku.”

Nicolás Gómez Dávila (1913–1994)
Siegfried Lenz Fotografia

„Kto już raz znajdzie się na górze, ten musi bardzo pilnować, by utrzymać się na tej samej wysokości; jeśli bowiem raz zejdziesz na dół, już tam zostaniesz.”

Siegfried Lenz (1926–2014)

Biuro rzeczy znalezionych

Jon Krakauer Fotografia

„Na poziomie bazy jest w przybliżeniu połowa ilości tlenu obecnej na poziomie morza, zaś na szczycie Everestu – tylko jedna trzecia. Wraz ze wzrostem wysokości organizm człowieka przystosowuje się na wiele sposobów, począwszy od wzmożonego oddychania, przez zmianę pH krwi, aż po radykalny wzrost liczby czerwonych ciałek niosących tlen. Taka adaptacja dokonuje się w ciągu tygodni i u każdego przebiega nieco inaczej.”

Jon Krakauer (1954) Amerykański pisarz i dziennikarz

Wszystko za Everest
Źródło: s. 106

„Rozumiemy (…), że [mulnicy] dopytują się z zaciekawieniem, czy bardzo dawała się nam we znaki na Mercedario puna. Tym mianem określa się chorobę górską Andów. Przyznajemy, że bardzo – im wyżej, tym jest silniejsza. To jednak nie trafia do przekonania baqueanos. Według nich nasilenie puny nie zależy od wysokości, lecz od okolicy. Są więc doliny czy zbocza, gdzie znajduje się mucha puna – są inne, gdzie jest jej mało. Dowodzą, że czasem cierpi się na nią w głębi doliny, a przestaje ją odczuwać, wydostawszy się na wznoszący się powyżej grzbiet górski. Istnieją też lekarstwa na punę. Najprostszym sposobem ma być intensywne wdychanie wyziewu ziemi lub żwiru wygrzebanego na miejscu. Poza tym puna istnieje – według ich pojęć – tylko w Andach.”

Jan Kazimierz Dorawski (1899–1975)

Źródło: Wysoko w Andach, wyd. Iskry, Warszawa 1961

Michael Stipe Fotografia

„W samolotach zawsze płaczę. Coś o wysokości, braku tlenu i złych filmach. Zapłakałem nad St. Bernard kiedyś w samolocie. To było naprawdę żenujące.”

Michael Stipe (1960) amerykański muzyk rockowy (R.E.M.)
Aleksander Wat Fotografia

„Schodzenie
ciągle schodzenie
ciągle w dół
schodzenie
a jutro stwierdzą
to tylko trzy łokcie pod ziemią.”

Aleksander Wat (1900–1967) polski poeta i prozaik

Źródło: Ostatni wiersz, Antony, 31 maja 1967.

Joseph Goebbels Fotografia

„Z powodu nawałnicy śnieżnej [samolot] wznosi się bardzo szybko na wysokość 6000 metrów. Wszyscy możemy oddychać tylko dzięki butlom z tlenem. Większość współpasażerów robi się zielonożółta z powodu braku tchu, jedynie Führer pozostaje niewzruszony, ani przez chwilę nie korzystając z jakiegokolwiek środka wspomagającego.”

Joseph Goebbels (1897–1945) niemiecki polityk nazistowski, minister propagandy

w 1933.
Dzienniki (1923–1945)

Edmund Wnuk-Lipiński Fotografia

„Czym żyjecie? – zapytał jak zwykle praktyczny Corx.
– Powietrzem, dosłownie powietrzem… Przypuszczamy, że zawiera ono jakieś nieznane ludziom związki. W każdym razie oddychanie w zupełności wystarcza do podtrzymania przy życiu naszych organizmów. Siedzimy już tutaj ponad dwa miesiące i dotychczas nikt z nas nie poczuł się ani głodny, ani zmęczony, ani chory…”

Edmund Wnuk-Lipiński (1944–2015) polski socjolog

Wyprawa ratunkowa

Pokrewne tematy