Michał Heller: Cytaty o nauce

„Nie pierwszy raz w dziejach nauki fizyka podpowiedziała matematyce drogę rozwoju.”

Michał Heller

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 108, Rozdział 8: Nieprzemienny reżim w historii Wszechświata

O historii , O nauce , O matematyce

„Teoria Wszystkiego przekreśliłaby – przynajmniej w zasadzie – empiryczny charakter fizyki, czyniąc z niej naukę podobną do matematyki, w której wszystkie własności świata wynikałyby z podstawowych aksjomatów teorii.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 119

O charakterze , O nauce , O matematyce

„Chrystus uczył o Bogu, że jest Ojcem, który daje chleb powszedni – to jest najważniejsze przesłanie, a te wszystkie inne obrazki, które sobie ponaklejała historia, są wtórne i nieistotne. Oczywiście Chrystus mówi o Bogu więcej, niż mówi refleksja nad nauką, ale to doskonale jedno do drugiego pasuje. Bóg Chrystusa i Bóg, do którego można dojść, kontemplując świat przez szkiełko nauki, nie są różnymi bogami.”

Michał Heller

Wywiad Język Pana Boga

O Bogu , O świecie , O historii , O nauce

„Lwią część odpowiedzialności za rozłam między naukami empirycznymi a humanistycznymi ponosi prymitywna interpretacja mechaniki klasycznej i wynikający z tej interpretacji mechanistyczny obraz świata.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 33, Rozdział 4: Twórczy chaos

O nauce , Obraz

„Może to straszna moja wada, ale zawsze dążyłem do rzeczy najważniejszych. A co może być ważniejsze niż nauka i religia? I one jakoś zaspokajały moje tęsknoty – w nich widziałem poszukiwanie sensu.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O religii , O poszukiwaniu , O nauce , Sens

„Religia, i nauka czują się zagrożone przez te wszystkie New Age, przez obniżenie poziomu masowej edukacji i kultury. Obniżenie standardów dotyka i Kościołów, i nauki. Nie słucha się elit, lecz masy i to też powoduje, że Kościoły i uczeni są jakby w jednym obozie.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O religii , O nauce

„Świat ma bowiem tę dziwną właściwość, że można go badać matematycznie. Nie wiemy, na czym ta własność polega, ale jest i właśnie dlatego nauka jest możliwa”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O świecie , O nauce

„Okazuje się, że od pewnego czasu oddziaływanie z nauką było znacznie bogatszym źródłem rozmaitych przemyśleń teologicznych niż dysputy wewnątrzteologiczne. Tomizm wyrósł ze zderzenia ówczesnej platońskiej myśli europejskiej z naukami przyrodniczymi, przyniesionymi wraz z arystotelizmem do Europy przez Arabów.”

Michał Heller

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O myślach , O nauce , O czasie , O myśleniu

„Zaryzykowałbym twierdzenie, że wiele „udziwnień”, którym hołdują rozmaite gałęzie sztuki począwszy od końca XIX wieku, nie jest niczym innym jak tylko kolejnymi próbami dotrzymania kroku nauce (i jej pochodnej, technice) w ciągu coraz bardziej zawrotnych i abstrakcyjnych sukcesów.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 17, Rozdział 1: Uśmiech Gioccondy a współczesna fizyka

O uśmiechu , O nauce , O sukcesie , O wieku

„Jan Paweł II był bardzo otwarty na naukę, zapraszał nas, dyskutował, zachęcał i może to jakoś przeniknęło także do świadomości i postaw naszej hierarchii. Jest np. taki watykański dokument, chyba jeszcze z lat 80., przeciwko fundamentalistycznemu interpretowaniu Biblii. Także papież Benedykt XVI podziela ten punkt widzenia; proszę przeczytać jego słynne przemówienie w Ratyzbonie. On mówi o hellenistycznej tradycji chrześcijaństwa, o Bogu racjonalnym… to jest piękny tekst.”

Michał Heller

Wywiad Cząstka Pana Boga

O Bogu , O nauce

„Pytanie, czy Bóg stworzył świat, wykracza poza metodę naukową. Ale to nie znaczy, że jest irracjonalne, choć tak uważali naukowi pozytywiści, dominujący w świecie naukowym gdzieś do lat 70. ubiegłego wieku. Dziś, przeciwnie, wielu uczonych fascynuje, co jest poza obszarem naukowej metody. Tym samym zakładają, że granice racjonalności nie pokrywają się z granicami naukowości, z granicami nauki empirycznej. Zastanawiają się choćby nad tym, że jeśli świat fizyczny tłumaczy się za pomocą praw przyrody, które odkrywamy, to skąd się wzięły te prawa?”

Michał Heller

Wywiad Cząstka Pana Boga

O Bogu , O świecie , O nauce , O wieku

„Jeżeli fizyki nie nazywamy królową nauk, to tylko dlatego, że światem już nie rządzą koronowane głowy.”

Michał Heller

Kosmologia kwantowa (2001)
Źródło: s. 16, Rozdział 1: Czy współczesna fizyka jest chora na schizofrenię?

O świecie , O nauce

„W grę zwaną nauką zawsze jest wkomponowany element ryzyka.”

Michał Heller

Kosmologia kwantowa (2001)
Źródło: s. 141, Rozdział 12: Od superstrun do geometrii nieprzemiennej

O nauce

„Właśnie tym nauka różni się od wielu innych dziedzin działalności człowieka, że potrafi skutecznie przeciwstawiać się jego utrwalonym poglądom i wyobrażeniom.”

Michał Heller

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 115, Rozdział 9: Dynamika bez czasu

O nauce , O czasie

„Jedynie na wstępnych etapach rozwoju nauki może się wydawać, że doświadczenie to coś niezależnego od teorii.”

Michał Heller

Kosmologia kwantowa (2001)
Źródło: s. 23, Rozdział 2: Względność i kwanty

O nauce

„Dzisiaj nauki biblijne są naprawdę na dobrym poziomie, obejmują studia nad językami starożytnymi, archeologię, analizy krytyczno-literackie, semiotykę, wiele innych dyscyplin – szkoda, że ten dorobek, mimo wysiłku biblistów, jakoś nie dociera do powszechnej świadomości.”

Michał Heller

Wywiad Cząstka Pana Boga

O wysiłku , O studiach , O nauce

„Przyszłość pozostaje otwarta i ryzyko zawsze jest w nią wkomponowane, ale horyzonty nauki są horyzontami przyszłości.”

Michał Heller

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 72, Rozdział 10: Między dziewiętnastym a dwudziestym pierwszym wiekiem

O nauce , O wieku , O przyszłości

„Słynne leibnizowskie pytanie: „dlaczego istnieje raczej coś niż nic?”, dlaczego musimy kierować się racjonalnością? Tego się nie da uzasadnić racjonalnie, bo to byłoby błędne koło. Czyli zasada, że powinniśmy postępować racjonalnie, jest wyborem. Kultura ludzka dokonała tego wyboru pierwszy raz w starożytności, gdy powstała filozofia, a drugi raz, gdy powstały nauki empiryczne.”

Michał Heller

Wywiad Język Pana Boga

O nauce , Pytanie

„Do przeszłości należą już czasy, kiedy jedyny cel nauk empirycznych upatrywano w przewidywaniu zjawisk.”

Michał Heller

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 171, Rozdział 14: Na granicach metody

O nauce , O przeszłości

„Niski jest też poziom wiedzy religijnej u ludzi, którzy uważają się za wierzących. Często pozostaje jakby zamrożony na etapie przygotowania do Pierwszej Komunii Świętej, jeszcze w dodatku zniekształcony zapomnieniem. Stąd się bierze takie uproszczone przekonanie, że w Biblii jest wszystko. Jeśli popatrzymy na historię teologii, tak absolutnie nie było. Weźmy starożytność chrześcijańską: były wówczas sławne szkoły biblijne, największa w Aleksandrii, druga w Antiochii i tam obowiązywało tłumaczenie Pisma Świętego alegoryczne, nie dosłowne. Wystarczy przeczytać ówczesne komentarze, choćby pięć pięknych komentarzy św. Augustyna do Księgi Rodzaju. Tam jest zawarta ważna zasada, którą Kościół kierował się potem przez wieki. Augustyn pisze, że jeśli napotykamy w Piśmie Świętym jakieś stwierdzenia, które wydają się sprzeczne z dobrze ustaloną prawdą świecką – nie było wtedy nauki w dzisiejszym pojęciu, ale „dobrze ustalone prawdy””

Michał Heller

to mamy obowiązek przyjąć tę prawdę za autentyczną i uznać, że dotychczas źle rozumieliśmy tekst biblijny.
Wywiad Cząstka Pana Boga

O ludziach , O historii , O wiedzę , O nauce