„Chociaż to duże miasto, Żydzi Białegostoku posługiwali się wyłącznie językiem jidysz. Obca im była snobistyczna asymilacja i każda inna. Dla tutejszych Żydów nie istniała kwestia języka. To jidysz był językiem żydowskich tkaczy i żydowskiej inteligencji. Językiem ulicy i salonu, kawiarni i szkoły. Białostocki Żyd nie mógł się nadziwić, słysząc, że w innych dużych miastach w Polsce w pewnych żydowskich kręgach rozmawia się po polsku, a żydowski jest rzeczą wstydliwą. W Białymstoku nawet słońce świeciło po żydowsku…”

— Mordechaj Canin

Przez ruiny i zgliszcza
Źródło: rozdz. Białystok, s. 250.

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 5 czerwca 2021. Historia

Tematy

posługiwać , inteligencja , niesłyszący , język , miasto , kwestia , inny , język słowacki , miasto , kawiarnia , słońce

Mordechaj Canin 8

żydowski pisarz i publicysta 1906–2009

Podobne cytaty

„Językiem Żydów jest jidysz, natomiast syjonistyczne dążenia do wskrzeszenia języka hebrajskiego są jedynie sztandarem, pod którym się przemyca szowinizm i asymilację.”

Szmul Zygelbojm (1895–1943) polski działacz polityczny narodowości żydowskiej

Źródło: Prawda o syjonizmie, „Naprzód”, 23 czerwca 1929.

„Nie ma aktorstwa żydowskiego. Jest po prostu aktorstwo. A jeśli ktoś nadmiernie gestykuluje czy żydłaczy, jak to często w Polsce bywa, to to jest po prostu złe aktorstwo. A żydłaczenie jest dla mnie niedopuszczalne. Bo to jest przedrzeźnianie mówienia złą polszczyzną, co się zdarzało, ale co nie było istotą żydowskiego mówienia po polsku. Żydzi przecież też umieli śmiać się z siebie, o czym świadczy szmonces. Poza tym czym innym było śmiać się wtedy, gdy było tu społeczeństwo żydowskie, a co innego, gdy go już nie ma. A co do szmoncesu to wiele uzależniam od klasy wykonania. Gdy to robią tacy aktorzy jak Szymon Szurmiej czy Marian Opania, to mi się to podoba, ale są tacy, których nie wymienię, robią to bardzo nieciekawie. Mnie to wtedy obraża, bo tu chodzi o mój zamordowany naród. Issac Bashevis Singer powiedział kiedyś, że jidysz to nie jest język duchów ani język martwy, lecz język umarłych.”

Gołda Tencer (1949) polska aktorka

Źródło: „Trybuna”, 31 stycznia 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/niema.htm

„Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: „Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski”. Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata: „Nie pisz: Król Żydowski, ale że On powiedział: Jestem Królem Żydowskim.””

Poncjusz Piłat (-12–38 p. n. e.) piąty prefekt rzymskiej prowincji Judea w latach 26-36

Odparł Piłat: „Com napisał, napisałem”.
Źródło: J 19:19–22.

„Lublinie, moje święte żydowskie miasto, miasto wielkiej żydowskiej nędzy i radosnych żydowskich świąt. Twoja żydowska dzielnica pachniała świeżym razowym i sitkowym chlebem, kiszonymi ogórkami, balsaminką, śledziem i żydowską wiarą.”

Jakub Glatsztejn (1896–1971)

Źródło: Lublinie, moje święte miasto, przeł. Monika Adamczyk-Garbowska

„Gminę Żydowską w Warszawie cechuje, poza wieloma innymi „zaletami”, to, iż jest gniazdem wstrętnej asymilacji. 95% urzędników rozmawia z petentami po polsku, nawet kiedy ci nie rozumieją.”

Emanuel Ringelblum (1900–1944) polski historyk narodowości żydowskiej

Kronika getta warszawskiego
Źródło: s. 251.

„Jak mam teraz oddać złożoność królestwa, które już nie istnieje? Bo, widzi Pan, urodziłam się w królestwie żydowskim, w mieście, w którym przez całe życie mógł Pan mówić tylko w języku ukształtowanym tysiąc lat wcześniej nad brzegami Renu, a nad Wisłą ludzie mówiący tym językiem czuli się jak u siebie w domu, przynajmniej tak myśleli. W prawdziwym królestwie z jego możnowładcami i wasalami, jego granicami i jego terytorium, krótko mówiąc: w języku jidysz.”

Gilles Rozier (1963) francuski pisarz, poeta i tłumacz

Z kraju bez miłości
Źródło: s. 9.

„Może zabrzmi to kontrowersyjnie, ale sądzę, że pod koniec XIX i w pierwszej połowie XX wieku decydującą rolę w kształtowaniu poczucia żydowskiej tożsamości przejęły od religii rozwijająca się i coraz bogatsza literatura w jidysz oraz bujne życie teatralne w tym języku.”

Włodzimierz Herman (1937) polski reżyser teatralny

Mój dybuk. W poszukiwaniu tożsamości: drogi, bezdroża, dygresje
Źródło: s. 103.

„Chcę teraz otwarcie poruszyć pewien bardzo trudny temat. Powinniśmy go dokładnie przedyskutować, a jednak, mimo to nigdy nie będziemy wspominać o nim publicznie. Mówię o kwestii ewakuacji Żydów – wytępienia narodu żydowskiego.”

Heinrich Himmler (1900–1945) niemiecki przywódca, nazista

słowa z 4 października 1943.
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 247.

„Polska – dla Żydów – to kraj szczególny. Z jednej strony wspólnota naszych losów trwała na tej ziemi prawie 1000 lat. W Polsce znajdowały się wspaniałe, promieniujące na cały świat żydowskie akademie i synagogi. Żydzi tworzyli tutaj wielkie dzieła swojej architektury i sztuki, ukształtowali własny żydowski język (jidisz) i bogatą literaturę. Polska jest ojczyzną żydowskiej mistyki i chasydyzmu. Do dziś Żydzi dobrze pamiętają smak chleba i szum polskich sosen, ale towarzyszy temu poczucie, że nigdy tu nie wrócą. Oni tę ziemię kochali, czuli się tu u siebie. Wielokrotnie spotykałem się ze stwierdzeniem, że o ile Izrael jest dla nich Ojcem, o tyle Polska – Matką. Nic więc dziwnego, że traktują nasz kraj inaczej niż jakikolwiek inny kraj na świecie.”

Waldemar Chrostowski (1951)

Rozmowy o dialogu
Źródło: s. 51.

„Nie ma na świecie niczego bardziej bolesnego i haniebnego niż spektakl urządzony przez Żydów francuskich usiłujących zamknąć Francję przed żydowskimi uchodźcami z innych krajów.”

Léon Blum (1872–1950) francuski polityk

w 1938.
Źródło: Tony Judt, Brzemię odpowiedzialności…, op. cit., s. 62.

Tematy

Mordechaj Canin 8

Podobne cytaty

Pokrewne tematy