Wasilij Andriejewicz Żukowski, ros. Василий Андреевич Жуковский, – rosyjski poeta i pisarz, tłumacz dzieł literackich.
Autor słów hymnu Imperium Rosyjskiego „Boże, zachowaj Cara!” .
W latach 1797-1800 uczył się w Szlacheckim Pensjonacie przy uniwersytecie w Moskwie. Pasje literackie Żukowskiego formowały się w l. 1797-1801 pod wpływem liberalizmu szlacheckiego w Towarzystwie Literatury, którego był członkiem. W latach 1808-1809 redaktor pisma „Wiestnik Jewropy”. W 1812 brał udział w wojnie z Napoleonem w pospolitym ruszeniu. Z czasu walk z wojskami Napoleona pozostawił wiersze sławiące te czasy. Od 1815 służył na dworze carskim, dzięki czemu mógł udzielać pomocy będącym w potrzebie Aleksandrowi Puszkinowi, Michaiłowi Lermontowowi, Aleksandrowi Hercenowi i Tarasowi Szewczence. W latach 1815-1818 aktywny uczestnik grupy literackiej Arzamas. W latach 1818-1839 wychowawca dzieci rodziny cesarskiej. W 1841 po zakończeniu służby na dworze carskim, wyjechał do Niemiec, gdzie spędził resztę życia.
Debiutował poezją w stylu neoklasycyzmu, w 1797 roku opublikowano jego młodzieńczy wiersz pt. Poranek majowy. Za właściwy początek swojej działalności literackiej uważał opublikowaną w 1802 roku elegię pt. Cmentarz wiejski, będącą parafrazą utworu angielskiego pisarza-sentymentalisty Thomasa Graya. Odegrał wybitną rolę w rozwoju poezji rosyjskiej, inspirując wielu pisarzy, w tym Puszkina. Równocześnie uprawiał lirykę sentymentalną i preromantyczną, osadzoną w realiach historycznych. W późniejszych jego utworach dominował rosyjski romantyzm obok liryki psychologiczno-filozoficznej. Czerpał obficie z dorobku romantycznej poezji europejskiej, parafrazując utwory Thomasa Graya i Gottfrieda Augusta Bürgera.
Autor wielu dzieł epickich, m.in. baśni oraz wierszowanych epopei . Polskie wybory, m.in.: Poezje , Baśnie .
W 1829 roku został członkiem honorowym Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk.
Wikipedia
Боже, Царя храни! (ros., wym. Boże caria chrani)
Źródło: rosyjski hymn państwowy 1833–1917
