Stanisław Wyspiański: Na czasie cytaty

„Listopad to dla Polski niebezpieczna pora?”

Stanisław Wyspiański książka Noc listopadowa

Postać: W. Książę
Noc listopadowa (1904)
Źródło: scena 2

Pora roku

„Miałeś, chamie, złoty róg,
miałeś, chamie, czapkę z piór:
czapki wicher niesie,
róg huka po lesie,
ostał ci się ino sznur,
ostał ci się ino sznur.”

Stanisław Wyspiański Wesele

Postać: Chochoł
ostatnie słowa dramatu.
Znaczenie: złoty róg symbolizuje utracone szanse.
Wesele
Źródło: akt III, scena 38 (ostatnie słowa dramatu)

„Była to straszna chwila, kiedy tę trumnę wprowadzono do Polski – i szukano w niej życia; chciano się odrodzić tchnieniem grobów.”

Stanisław Wyspiański

o powtórnym pogrzebie Adama Mickiewicza 4 lipca 1890.
Cytaty z korespondencji
Źródło: list do Tadeusza Stryjeńskiego, cyt. za: Listy Stanisława Wyspiańskiego do J. Mehoffera, H. Opieńskiego i T. Stryjeńskiego, oprac. M. Rydlowa, Kraków 1994, s. 255.

„Umierać musi, co ma żyć.”

Stanisław Wyspiański książka Noc listopadowa

Postać: Kora
Noc listopadowa (1904)
Źródło: scena Pod posągiem Sobieskiego

„Skamander połyska, wiślaną świetląc się falą.”

Stanisław Wyspiański książka Akropolis

akt II, wiersz 9–10
Akropolis

„Idziesz przez świat
i światu dajesz kształt
przez twoje czyny.”

Stanisław Wyspiański

Źródło: Kazimierz Wyka, Nowe i dawne wędrówki po tematach, wyd. Czytelnik, 1978, s. 212.

O świecie

„Przecie trza wprzódy wypróbować, trza coś przecierpieć, coś przeboleć, żeby móc miłość uszanować.”

Stanisław Wyspiański

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej…, op. cit.

O miłości , O literaturze

„Teatr mój widzę ogromny.”

Stanisław Wyspiański

Źródło: Ja ciągle widzę ich twarze (1904), wiersz wysłany jako list do Adama Chmiela

„Niech na całym świecie wojna,
byle polska wieś zaciszna,
byle polska wieś spokojna.”

Stanisław Wyspiański Wesele

Postać: Dziennikarz
do Czepca.
Wesele
Źródło: akt I, scena 1

O wojnie

„Nie będziesz wzywał imienia Polski nadaremno!”

Stanisław Wyspiański książka Wyzwolenie

parafraza przykazania biblijnego.
Wyzwolenie (1903)
Źródło: akt II

„Kraków mam za małe, pretensjonalne, wysoce śmieszne miasteczko (…).”

Stanisław Wyspiański

Cytaty z korespondencji
Źródło: list do Henryka Opieńskiego (22–23 lutego 1896), cyt. za: Maria Podraza-Kwiatkowska, Życiowe i artystyczne dylematy Wyspiańskiego, „Alma Mater” nr specjalny, 2007, s. 5.

„(…) zajęty jestem komponowaniem dekoracji kościoła Franciszkanów, którą zajmuję się na własną rękę i dla własnej tylko satysfakcji, ale kto wie, może jeszcze co z tego będzie. (…) dwie główne kompozycje do Franciszkanów wymienię, a te są: ogród zupełnej szczęśliwości, gdzie jest tak lubo, tak miło, tak spokojnie, jak nigdy na ziemi być nie może i nie było…, las zwątpienia, walki, trudów, przeciwieństw, przeszkód, gdzie pobyt jest straszny, przerażający.”

Stanisław Wyspiański

Cytaty z korespondencji
Źródło: list do Rydla z 16 listopada 1894, cyt. za: Bogusław Krasnowolski, Stanisław Wyspiański a zabytki Krakowa, „Alma Mater” nr specjalny, 2007, s. 26.

O walce

„Polonez, grany dźwiękiem słów.”

Stanisław Wyspiański książka Wyzwolenie

Wyzwolenie (1903)
Źródło: akt I

„Sztuka i wolna myśl, niezlękłe bogi.”

Stanisław Wyspiański

Noty do „Bolesława Śmiałego”
Źródło: Dzieła zebrane, t. 11, Rapsody, hymny, wiersze, Kraków 1961, s. 146.

O Bogu , O sztuce , O myślach , O myśleniu

„Myślą wciąż jestem w Paryżu i myślą siedzę stale w moim dawnym atelier.”

Stanisław Wyspiański

Cytaty z korespondencji
Źródło: list do Karola Maszkowskiego (27 stycznia 1895), cyt. za: Maria Podraza-Kwiatkowska, Życiowe i artystyczne dylematy Wyspiańskiego, „Alma Mater” nr specjalny, 2007, s. 5.

O myślach , O myśleniu

„Znasz Warcaby Mickiewicza, równie są nudne jak gra w warcaby.”

Stanisław Wyspiański

Cytaty z korespondencji
Źródło: Listy Stanisława Wyspiańskiego do Karola Maszkowskiego, oprac. M. Rydlowa, komentarz z wykorzystaniem materiałów L. Płoszewskiego i J. Dürra-Durskiego M. Rydlowa, Kraków 1997, s. 327.

O grach

„Upadek Polski był konsekwencją zwycięstwa chrześcijańskiego porządku wartości moralnych nad prasłowiańskim światem wartości życia.”

Stanisław Wyspiański

Źródło: Waldemar Okoń, Wtajemniczenia. Studia z dziejów sztuki XIX i XX wieku, Wrocław 1996, s. 120.

O świecie , O studiach , O wieku

„Jest mi – w Krakowie nudno (…).”

Stanisław Wyspiański

Cytaty z korespondencji
Źródło: list do Henryka Opieńskiego (31 października 1895), cyt. za: Maria Podraza-Kwiatkowska, Życiowe i artystyczne dylematy Wyspiańskiego, „Alma Mater” nr specjalny, 2007, s. 5.

„(…) żyłem… nad jakąś rzeką, w jakimś kraju.”

Stanisław Wyspiański

Źródło: Magdalena Popiel, Wyspiański. Mitologia nowoczesnego artysty (2007), Wydawnictwo Universitas

„Myślę tylko malować, malować i malować. Ale czy co z tego będzie. Dzisiaj mię już pesymizm ogarnia, tak ten Święty Krzyż mnie zbił z tropu i z humoru, że w nic nie wierzę na przyszłość (…).”

Stanisław Wyspiański

Cytaty z korespondencji
Źródło: list z 9 lutego 1897, cyt. za: Ludmiła Bularz-Różycka, Nieznane rysunki Stanisława Wyspiańskiego, „Alma Mater” nr specjalny, 2007, s. 37.

O myślach , O przyszłości , O myśleniu