Fryderyk II Wielki słynne cytaty
Fryderyk II Wielki Cytaty o ludziach
uwaga zawarta w liście do brata Henryka na temat śmierci Augusta III Sasa.
opinia skierowana w liście do brata Henryka, będąca odpowiedzią króla na obawy, głównie ludu berlińskiego, przegrania wojny, skutkującej potencjalnym rozbiorem Prus przez „koalicję Kaunitza”, 1756.
„Kiedy władcy grają o prowincje, ludzie są żetonami, którymi się płaci”
pesymistyczna refleksja króla-filozofa, w trakcie trwania wojny siedmioletniej.
Fryderyk II Wielki: Na czasie cytaty
„Przeszliśmy przez góry, teraz będzie lżej, Krucki.”
La montagne est paseé, nous irons mieux, Krucki (fr.)
ostatnie słowa wypowiedziane przed śmiercią do obecnego przy łożu króla kamerdynera Kruckiego.
Fryderyk II Wielki cytaty
instrukcje napisane po zajęciu przez Austrię Spiszu.
„To bardzo wiele jak na człowieka, który nigdy nie miał głowy.”
po zajęciu przez armię pruską pałacu Henryka Bruhla, gdzie znaleziono ogromną ilość peruk.
„Oto nadszedł moment gruntownej przebudowy starego systemu politycznego.”
słowa wypowiedziane do najbliższych współpracowników po śmierci Karola VI (mające w domyśle oznaczać uderzenie na Austrię).
„Moi panowie, wielkich rzeczy dokonał ten tu oto.”
De grandes choses, Messieurs, celui-ci a fait. (fr.)
słowa wypowiedziane do swoich dworzan obecnych przy otwarciu trumny Fryderyka Wilhelma (1620–1688).
z listu do brata Henryka napisanego w 1761, w związku z próbą nakłonienia Turcji do ataku na Austrię.
„Moje dzieci, jestem tylko waszym sługą.”
zwrot użyty (a nawet używany kilkukrotnie) podczas rozmowy z poddanymi niższego stanu.
„Teraz, kiedy zostały uratowane dobre imię i honor mojego narodu, mogę spokojnie zejść do grobu.”
z listu do siostry Wilhelminy, pisanego po bitwie pod Rossbach.
odpowiedź na polskie pisma, broniące praw Rzeczypospolitej do 1300 wiosek i 52 miast dodatkowo zagarniętych jeszcze przez Prusy po I rozbiorze.
wypowiedziane w 1752.
Źródło: Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii, wyd. Czytelnik, Warszawa 1999, s. 258.
„Kiedy August pił, cała Polska była pijana.”
Lorsque Auguste buvait, la Pologne était ivre. (fr.)
o polskim królu Auguście III Sasie.
ściśle tajna korespondencja Fryderyka z rezydentem pruskim w Warszawie, którym był Benoît.
„Najszczęśliwszy dzień życia to ten, w którym się z nim rozstajemy.”
po powrocie z wojny siedmioletniej (1756–1763).
o swoim następcy, Fryderyku Wilhelmie II.
„Kiedy się tam znajdę, będę bez troski.”
Quand je seri la, je serai sans souci. (fr.)
słowa wypowiedziane ze wskazaniem na wybudowany dla króla grobowiec obok pałacu Sanssouci, podczas spaceru z d’Argensem.
słowa wypowiedziane przed atakiem na Śląsk w 1740.
wypowiedziane w 1752.
Źródło: Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii, wyd. Czytelnik, Warszawa 1999, s. 258.
z listu do ministra Karla Wilhelma Finck von Finckensteina po przegranej bitwie pod Kunowicami.
„Biednych tych Irokezów będę się starał oswoić z cywilizacją europejską.”
słowa dotyczące Polaków zamieszkujących terytoria włączone do Prus po I rozbiorze (z listu do d’Alemberta).
z listu do brata Henryka. (Saksonia, mimo siedmiu lat okupacji i toczących się w chwili pisania listu rozmów pokojowych, była nadal rabowana przez Prusy)
„Pierwszy promyk zapowiadający po ciężkiej burzy piękne dni.”
uwaga wypowiedziana na wiadomość o śmierci carycy Elżbiety.
„Żegnaj, mój panie, skoro uprawiasz tchórzliwą politykę.”
słowa skierowane do ministra spraw zagranicznych, Podewilsa, odradzającego uderzenie na Saksonię w 1756.
„Umarło zwierzę – zginęła trucizna.”
Morta la bestia – morto il veneno (wł.)
o śmierci cesarzowej Elżbiety Romanowej.
słowa skierowane do własnego dyplomaty, proszącego o podwyższenie funduszu reprezentacyjnego.
słowa zawarte w liście do siostry Wilhelminy, 9 września 1759.
Źródło: Stanisław Salmonowicz, Fryderyk II
„Ojciec uważał mnie za rodzaj ludzkiego ciasta, z którego może ulepić, co mu się tylko podoba.”
Fryderyk II o swoim ojcu Fryderyku Wilhelmie I (1688–1740).
Hunde, wollt ihr ewig leben? (niem.)
okrzyk, jaki Fryderyk II rzekomo skierował do żołnierzy wycofujących się z pola bitwy pod Kolinem.
w kolejnym zarządzeniu germanizacyjnym wydanym we Wrocławiu 10 listopada 1773.
Źródło: Kazimierz Zimmermann, Fryderyk Wielki i jego kolonizacja rolna na ziemiach polskich, Tom I, Poznań 1915, s. 280–281.
„Pójdźcie, dziatki, ze mną oddać życie za ojczyznę.”
z przemówienia do młodocianych żołnierzy przed bitwą pod Zorndorfem (Sarbinowem).
o germanizacji Polski.
Źródło: J. Michalski, Historia Polski 1764-1795. Wybór tekstów, Warszawa 1954, s. 106–107.
„Kto zdobędzie ujście Wisły, będzie właściwym jej panem, a nie ten, kto nią rządzi.”
o Gdańsku.
Źródło: Melchior Wańkowicz, Walczący gryf, Czytelnik 1963, s. 140.