Czesław Miłosz: Cytaty o myślach

„Nie myślałem, że żyć będę w tak osobliwej chwili.
Kiedy Bóg skalnych wyżyn i gromów,
Bóg Zastępów, kyrios Sabaoth,
Najdotkliwiej upokorzy ludzi,
Pozwoliwszy im działać jak tylko zapragną,
Im pozostawiając wnioski i nie mówiąc nic.”

Czesław Miłosz

Źródło: Oeconomia divina http://www.wiersze.annet.pl/w,,11362, Berkeley, 1973.

O Bogu , O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Do wyboru mając śmierć własną i śmierć przyjaciela
Wybieraliśmy jego śmierć, myśląc zimno: byle się spełniło.

Uszczelnialiśmy drzwi gazowych komór, kradliśmy chleb,
Wiedząc że dzień następny cięższy będzie od poprzedniego.

Jak należy się ludziom poznaliśmy dobro i zło.
Nasza złośliwa mądrość nie ma sobie równej na ziemi.

Należy uznać za dowiedzione, że jesteśmy lepsi od tamtych,
Łatwowiernych, zapalnych a słabych, mało sobie ceniących
życie.”

Czesław Miłosz

Źródło: Dziecię Europy, Nowy Jork, 1946 http://www.milosz.pl/w_de.php.

O życiu , O śmierci , O mądrości , O myślach

„To jasne, że nie mówiłem, co naprawdę myślę,
Ponieważ na szacunek zasługują śmiertelni,
I nie wolno wyjawiać, w mowie ani na piśmie
Sekretów naszej wspólnej cielesnej mizerii.
Chwiejnym, słabym, niepewnym wyznaczona praca:
Wznieść się dwa centymetry nad swoją głową
I móc powiedzieć komuś, kto rozpacza:
„Ja też tak samo płakałem nad sobą.””

Czesław Miłosz

Źródło: To jasne

O myślach , O płaczu , O myśleniu

„Nigdy nie pisałem listów z myślą o niedyskretnej potomności i włosy mi stają na głowie, kiedy pomyślę o szperaczach. Ale życie z pozowaniem do portretu w ramach byłoby nie do zniesienia, niechby przynajmniej tyle swobody, że après nous le déluge.”

Czesław Miłosz

Źródło: list do Jana Błońskiego (prawdop. 1979), cyt. za: Urszula Klatka, Małgorzata Kusak, Katarzyna Maślanka, Portret złożony, „Alma Mater” nr 137, lipiec-wrzesień 2011, s. 64.

O życiu , O myślach , O myśleniu

„Przyrównuje siebie do Rzymianina w którym kult Mitry
zmieszał się z kultem Jezusa.
Dawne wiary w nim nie wygasły. Czasem myśli, że jest
we władzy demonów.
Gromi przeszłość, bojąc się że kiedy ją zgromi, nie będzie
miał gdzie złożyć głowy.
Najchętniej gra w karty i szachy, żeby własnych
nie zdradzać tajemnic.
Rękę oparł na pismach Marksa, ale w domu czyta
Ewangelię.
Z ironią patrzy na procesję wychodzącą z rozbitego kościoła.
Za tło ma ruiny miasta koloru końskiego mięsa.
W palcach pamiątkę trzyma po faszyście poległym
w powstaniu.”

Czesław Miłosz

Źródło: Portret z połowy XX wieku, Kraków, 1945 http://www.milosz.pl/w_pzpxxw.php.

O tajemnicy , O wierze , O domu , O grach

„Tylko głupia burżuazja uważa, że z niuansów myśli nic nie wynika. Partia wie, że wynika bardzo wiele: był czas, kiedy rewolucja nie była niczym innym niż niuansem myśli grupki teoretyków pod przywództwem Lenina, kłócących się w Szwajcarii przy kawiarnianym stoliku.”

Czesław Miłosz książka Zniewolony umysł

Zniewolony umysł

O myślach , O czasie , O myśleniu

„Popioły twoje dawno się rozwiały,
Grzechów i szaleństw nikt już nie pamięta.
I już na wieki jesteś doskonały
Jak księga, myślą z nicości wyjęta.

Ty znałeś gorycz i znałeś zwątpienie,
Ale win twoich pamięć zaginęła.
I wiem, dlaczego dzisiaj ciebie cenię:
Mali są ludzie, wielkie są ich dzieła.”

Czesław Miłosz

Źródło: Zaklęcia ojca, w: Świat (poema naiwne), Warszawa 1943 http://www.milosz.pl/w_swiat.php.

O ludziach , O świecie , O myślach , O wieku

„Zgadzał się, że powinien być całym sobą w miejscu i chwili, uważny na bliskich mu ludzi i dbały o to, czego spodziewają się po nim. Orzekać, że są tymczasowi i na niby, znaczyło ich krzywdzić, nie umiał się jednak wyrzec myśli, że tak naprawdę na życie z nimi nie ma czasu.”

Czesław Miłosz książka Piesek przydrożny

Źródło: Piesek przydrożny, wyd. Znak 1998

O życiu , O ludziach , O myślach , O czasie

„Dusza polska niezmiennie obraca się ku prawicy, jakby miała wbudowaną igłę magnetyczną wskazującą ten kierunek (…). Doświadczenia tego stulecia – a przede wszystkim myślę o okresie międzywojennym – wystarczą, żeby przekonać, że kultura polska jałowieje, jeżeli zwycięża w niej prawicowe myślenie. Kto więc sądzi, że krocząc na prawo, służy Narodowi przez wielkie N, ten wybiera drogę prowadzącą do jego paraliżu. (…) Czyż trzeba przypominać, że przedwojenny sojusz Kościoła z endecją odsuwał od niego ludzi twórczych i poszukujących, że wytworzył przedział: z jednej strony świat literatury i sztuki, czyli tzw. intelektualiści itp., z drugiej kruchta i nacjonalistyczne hece.”

Czesław Miłosz

Źródło: Adam Michnik, Rozpacz Miłosza, „Gazeta Wyborcza”, 31 grudnia 2010.

O ludziach , O świecie , O duszy , O literaturze