Aleksandr Lwowicz Apuchtin – rosyjski oficer w stopniu generała-majora, kurator warszawskiego okręgu szkolnego w latach 1879-1897, od 1896 tajny radca dworu, od 1897 senator. Twórca zrusyfikowanego systemu szkolnictwa w Królestwie Polskim, opartego na reformie programów szkolnych, wprowadzeniu nowych podręczników , systemu donosów i szpiclowania uczniów, będącego podstawą systemu policyjnego w szkołach.
Apuchtinowski system oświatowy miał stworzyć człowieka lękliwego wobec władzy i identyfikującego się z carską Rosją i jej kulturą. Od 1885 w języku polskim wykładana była wyłącznie religia. Apuchtin przyczynił się do spadku liczby szkół, upadku kultury polskiej w Kongresówce i wzrostu analfabetyzmu. Od jego nazwiska wywodzi się określenie noc apuchtinowska. Do jego ulubionych powiedzeń należało zdanie, że dzięki jego rządom szkolnym „matka Polka zawodzić będzie nad kołyską dziecka rosyjską piosenką”.
Najsłynniejszy protest przeciwko polityce Apuchtina wyrażony został przez rosyjskiego studenta Uniwersytetu Warszawskiego Jewgienija Żukowicza. 16 kwietnia 1883 roku Żukowicz wszedł do gabinetu Apuchtina i spoliczkował kuratora. Żukowicza aresztowano, ale stał się bohaterem Warszawy i wywołał demonstracje na uczelni tzw. schodki Apuchtinowskiej. Wkrótce jednak zamieszki studenckie stłumiono, a Żukowicza skazano na 6 miesięcy więzienia.
Wrogi stosunek Polaków do osoby Apuchtina wyraził m.in. Stefan Żeromski w swoich Dziennikach; pod datą 11 listopada 1887 młody pisarz, pisząc o swojej wyobrażonej „tęgiej awanturze narodowej”, zanotował m.in. „Apuchtina powiesiłbym na pomniku Paskiewicza”.
Wikipedia
„Piastunki będą usypiać polskie dzieci rosyjskimi piosenkami.”
Źródło: Portal miasta Ciechanowiec, Apuchtin – właściciel majątku Kułaki http://www.ciechanowiec.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=278&Itemid=189
