António Agostinho Neto – angolski polityk i poeta, w latach 1975-1979 pierwszy prezydent niepodległej Angoli.
Edukację podstawową pobierał w szkółce misyjnej metodystów. Sławę zyskał w 1948 roku po publikacji tomu wierszy. Należał do ruchu kulturowego Odkrywamy Angolę , mającego na celu powrót do korzeni oraz odkrywanie tradycyjnej, ludowej kultury Angoli. W trakcie studiów medycznych w Lizbonie zaangażował się w działalność polityczną i to właśnie tam został po raz pierwszy aresztowany przez portugalskie służby. W 1959 roku powrócił do kraju i rozpoczął pracę lekarską. W czerwcu 1960 roku został zatrzymany w obecności swoich pacjentów za działalność opozycyjną wobec władz kolonialnych. W obronie Nheto doszło do protestów obywatelskich krwawo stłumionych przez policję, funkcjonariusze otworzyli ogień w stronę demonstrantów w wyniku czego zginęło i zostało rannych 200 osób. Kolejne dwa lata spędził w więzieniu we współczesnej Republice Zielonego Przylądka , gdzie spisał nowy tom wierszy. W 1962 roku zbiegł z więzienia i przedostał się do Maroka. Tam dołączył do angolskich uchodźców politycznych. Pod koniec 1962 roku został wybrany przewodniczącym Ludowego Ruchu Wyzwolenia Angoli . W tym czasie spotkał się w Zairze z przywódcą konkurencyjnego Narodowego Frontu Wyzwolenia Angoli Holdenem Roberto, dyskusja zakończyła się wzajemnymi oskarżeniami. W 1965 roku w trakcie wojny o niepodległość spotkał się z rewolucjonistą Che Guevarą u którego wynegocjował wysłanie do Angoli kubańskich doradców wojskowych wspierających MPLA.
W 1975 roku proklamował niepodległość Ludowej Republiki Angoli której został prezydentem. Deklaracji niepodległości nie uznała FNLA i Narodowy Związek na rzecz Całkowitego Wyzwolenia Angoli które rozpętały wojnę domową. Po stronie rebeliantów interweniowały wojska Zairu i RPA. Oddziały wierne Neto na początku 1976 roku opanowały większość kraju, zmuszając przy tym siły RPA i Zairu do wycofania się z kraju. W tym samym roku republika ludowa została przyjęta do ONZ i Organizacji Jedności Afrykańskiej. Od 1977 roku kontynuowana była kampania rebeliancka.
Rządy Neto charakteryzowały reformy utrzymane w lewicowym stylu i utrzymywanie rządów jednopartyjnych. W polityce zagranicznej zbliżył się on do tzw. państw frontowych Afryki Południowej, Kuby i ZSRR. Prezydent wyrażał poparcie dla ruchów czarnej ludności w okolicznych państwach.
W 1977 roku doszło do próby zamachu stanu przeprowadzonego przez ministra spraw wewnętrznych, Nito Alvesa. Minister odrzucał umiarkowaną linię prezydenta Neto . Zamach nie udał się a w jego wyniku wyrzucono z partii rządzącej twardogłowych i proradzieckich działaczy. Po śmierci w 1979 roku został zastąpiony na stanowisku przewodniczącego MPLA oraz głowy państwa przez José Eduarda dos Santosa.
✵
17. Wrzesień 1922 – 10. Wrzesień 1979
.jpg){kind=link}