Adam Michnik: Na czasie cytaty (strona 3)

„Nasze drogi polityczne rozeszły się dziesięć lat temu, ale ja mam wielki sentyment do Wałęsy. Moim zdaniem to człowiek, którego fala wyniosła zbyt wysoko. On nie jest chytrusem. To dobry człowiek, który przez te wszystkie lata był jak latarnia morska dla całej Polski, dla świata. (…)
On nigdy nie robił błędów. Potrafił być jednocześnie radykalny i ostrożny. Mówił prawdę i nigdy nie dawał się wykołować. Przeciwnie – to on umiał wykołować władzę komunistyczną. Był świetny. Gdy został prezydentem, to poczuł się jak Pan Bóg – i to był jego błąd. Ja strasznie Wałęsę lubiłem, strasznie.”

Adam Michnik

Źródło: Pożegnanie z bronią, 6 lutego 2001 http://wyborcza.pl/1,76842,126485.html

O Bogu , O błędach , O pożegnaniu

„Nie lubimy pamiętać, że faszyzm i komunizm to nie tylko obca przemoc i cudza zaraza; że to fragment nieusuwalny naszego narodowego dziedzictwa. Podkreślam tedy, że faszyzm, o którym tu mowa, to nie Auschwitz i Treblinka, to agresywny totalizm i antysemityzm tygodnika „Prosto z mostu”, ONR (Obóz Narodowo-Radykalny) i OZN (Obóz Zjednoczenia Narodowego); getto ławkowe na uniwersytetach, fascynacja Mussolinim i Hitlerem, Franco i Salazarem.
Z kolei komunizm, o którym mówię, to nie Katyń i Gułag, lecz zgoda na kłamstwo o Katyniu i Gułagu, o Wielkim Głodzie i procesach moskiewskich; klimat podejrzliwości i strachu; organizowanie nagonki na „inaczej myślących”, które zaczynają się od poszukiwania „haków” w życiorysie, a kończą wykluczeniem i represją.”

Adam Michnik

Źródło: Nasza przemoc, nasza zaraza, „Gazeta Wyborcza”, 23–25 kwietnia 2011

O kłamstwie , O strachu , O poszukiwaniu

„Nie chciałbym dożyć czasu, gdy będziemy musieli nasz kraj derydzykować czy dekaczoryzować.”

Adam Michnik

Źródło: rozmowa Jerzego Sadeckiego, Ile dać wolności przeciwnikowi?, „Gazeta Wyborcza”, 17–18 listopada 2012

O wolności , O czasie

„Jarosław Kaczyński potrafi być nieskończenie dowcipny.”

Adam Michnik

Źródło: Piekło nas wyzwoli. Piotr Najsztub rozmawia z Adamem Michnikiem, „Przekrój”, 23 kwietnia 2009

O piekle

„Przepraszam za osobiste wyznanie: 25 lat temu zostałem po raz pierwszy aresztowany przez komunistyczną policję. Wtedy miałem 18 lat. Od tego czasu byłem aresztowany i zatrzymywany wiele razy. Mnie nie trzeba tłumaczyć, że komunizm to nic dobrego… Ale właśnie z tej perspektywy chcę powiedzieć, że w niektórych głosach, o czym mówię z bólem, usłyszałem coś, co bym nazwał antykomunizmem jaskiniowym… I nie chcę powiedzieć, że dziś z popisywaniem się tymi deklaracjami, gdzie się PZPR miesza z błotem, przyrównuje do katyńskich morderców… ja nic wspólnego nie mam i nie chcę mieć… I chcę do tego jeszcze dodać, że w stanie wojennym, po 13 grudnia i siedząc w kryminale ja nie byłem aż tak ostrożny, żebym dzisiaj musiał być aż tak odważny…”

Adam Michnik

debata sejmowa na temat nacjonalizacji mienia PZPR, 28 kwietnia 1990.

O czasie

„Opinia publiczna ma dzisiaj większe zmartwienia niż babranie się w ubeckich raportach.”

Adam Michnik

Źródło: o lustracji, w: Piekło nas wyzwoli. Piotr Najsztub rozmawia z Adamem Michnikiem, „Przekrój”, 23 kwietnia 2009

O piekle

„Kiedy zapadały najgorsze wyroki, Stefan był dwudziestoparoletnim człowiekiem, który niewiele rozumiał z tego, co się działo. Naturalnie to go nie usprawiedliwia, ale nie uzasadnia też aż takiego eksponowania jego roli w stalinowskich zbrodniach sądowych.”

Adam Michnik

o swoim bracie, Stefanie, sędzim, który orzekał w procesach podziemia antykomunistycznego.
Źródło: Między Panem a Plebanem

„Jeśli chodzi o kwestię pobłażliwości Zachodu, to całkowicie się zgadzam. Zachodnie społeczeństwa są wobec chińskiej polityki pragmatyczne, bezwstydne, niemoralne.”

Adam Michnik

rozmawiając w Pekinie z chińskimi dysydentami.
Źródło: wyborcza.pl, 13 lipca 2010 http://wyborcza.pl/1,75402,8132170,Michnik_w_Pekinie__Jak_obalic_dyktature_bez_zniszczenia.html?as=2&startsz=x

„Odpieprzcie się od generała!”

Adam Michnik

o Wojciechu Jaruzelskim.
13 kwietnia 1992 we francuskiej telewizji podczas promocji książki Jaruzelskiego we Francji. Słowa zostały wypowiedziane do dziennikarzy, którzy oblegali Jaruzelskiego przed wejściem na wizję.

„Należałem do komunistów w sześćdziesiątych latach. Nie będę ukrywał, że coś mieliśmy wspólnego z trockizmem. Uważałem, że komunistyczna Polska to moja Polska.”

Adam Michnik

w rozmowie z Danielem Cohn-Benditem w czerwcu 1988.
Źródło: por. L. Żebrowski, op. cit., s. 25, 26.

„W Rosji nie ma dziś demokracji, ale miękki, liberalny autorytaryzm. Tylko są w Rosji demokraci. Nie sposób sobie wyobrazić kraju demokratycznego bez demokratów.”

Adam Michnik

Źródło: Wyznania antysowieckiego rusofila, „Gazeta Wyborcza”, 2–3 października 2010

O demokracji

„Poczułem, że żyję w nadzwyczaj kulturalnym kraju, nasyconym tolerancją, wzajemną wyrozumiałością i życzliwością międzyludzką.”

Adam Michnik

o rozmowie z węgierskim przyjacielem, który opowiadał o tamtejszej rzeczywistości politycznej.
Źródło: „Tygodnik Powszechny”, 21 maja 2007

O rzeczywostości

„Widmo krąży po Europie, także po innych kontynentach: widmo końca systemu totalitarnego widmo kresu koszarowego komunizmu. Tak, to już chyba koniec. Nic już chyba nie wskrzesi tego systemu, który obiecywał świetlaną przyszłość, a przyniósł terror i nędzę, kłamstwo i deprawację, wynarodawianie i gwałt na ludzkich sumieniach. Rozglądamy się wokół, nieufnie i niepewnie. Czy to możliwe? Czy nie bierzemy własnych życzeń za rzeczywistość? Czy nie jest to kolejny podstęp rządzącej ekipy? Czy raz jeszcze, jak tylekroć dotąd, nie zostaniemy okłamani? Zastanówmy się przeto: w polityce liczą się fakty. Najbardziej doniosłym faktem tej wiosny były obrady „okrągłego stołu” i powrót „Solidarności” na legalną scenę. (…) „Okrągły stół” był aktem zgody na przeobrażenie polityki policyjnego monologu w polityczny dialog; (…) Co o tym zdecydowało? Po pierwsze: ekonomiczna plajta polityki stanu wojennego. (…) Po drugie: kontekst międzynarodowy. Stojąc wobec analogicznych zagrożeń, radzieckie kierownictwo partyjno – państwowe wybrało drogę „głasnosti”, wielkiego politycznego otwarcia, zaś szeroka kampania demaskująca stalinizm stała się rodzajem presji. (…) Odpowiadamy: system totalitarny jest naszym wrogiem. Nie chcemy go udoskonalać ani poprawiać. Chcemy zastąpić go ładem parlamentarnej demokracji. Ale odrzucamy drogę rewolucji i przemocy, świadomi, jak łatwo zastąpić jedną dyktaturę dyktaturą odmienną.”

Adam Michnik

pierwszy artykuł Michnika w „Gazecie Wyborczej”.
Źródło: Widmo krąży po Europie, „Gazeta Wyborcza” nr 2, 9 maja 1989, s. 3.

O kłamstwie , O demokracji , O wiośnie , O rzeczywostości

„Kiedyś myślałem, że nie dożyję do upadku systemu radzieckiego. Ale mimo to wierzyłem, że zmiany muszą nastąpić. Musimy być ostrożni, musimy przewidywać konsekwencje, postępować racjonalnie i patrzeć w przyszłość, ostrożnie posuwać się naprzód. Jaki będzie nasz plan na czas kryzysu? Jaki będzie plan po upadku dyktatury? Jestem optymistą, bo jesteście tacy odważni. Macie odwagę przyznawać się do pesymizmu, co mnie napełnia optymizmem.”

Adam Michnik

rozmawiając w Pekinie z chińskimi dysydentami.
Źródło: wyborcza.pl, 13 lipca 2010 http://wyborcza.pl/1,75402,8132170,Michnik_w_Pekinie__Jak_obalic_dyktature_bez_zniszczenia.html?as=2&startsz=x

O myślach , O optymiźmie , O czasie , O przyszłości

„Czy pan ma świadomość, że to samo Hitler mówił o Żydach? Że trzeba zlikwidować przywilej pewnej grupy (…) Pieniądze, biznes, adwokaci, lekarze, wolne zawody, media. Tak mówili hitlerowcy. Pan mówi to samo o komunistach. Ja nie mogę tego słuchać w ogóle.”

Adam Michnik

odpowiadając na argument Jarosława Kaczyńskiego, że „Dekomunizacja jest po prostu likwidacją przywileju pewnej grupy, niczym więcej. Ale to musi być zrobione, żeby w Polsce mógł być normalny system ekonomiczny i normalny system społeczny.” w debacie z 1993.
Źródło: Jak Kaczyński z Michnikiem, polityka.pl, 11 sierpnia 2007 http://archiwum.polityka.pl/art/jak-kaczynski-zmichnikiem,360015.html

O pieniądzach , O biznesie

„Dla mnie relatywizmem moralnym jest kompletne zapominanie o tym, czym był dla Polski Okrągły Stół. To jest dla mnie niemoralne. (…) Jeżeli 1989 r. to był spisek, to najszlachetniejszy spisek w moim życiu. Przecież Okrągły Stół pozwolił Polsce wyjść z dyktatury – bez ofiar, szubienic, plutonów egzekucyjnych. Gdy po śmierci pójdę na Sąd Ostateczny, św. Piotr spyta mnie: – Co dobrego, synu, zrobiłeś? A ja odpowiem: – Mojego synka Antosia i Okrągły Stół.”

Adam Michnik

o zarzutach polityków prawicowych, wg których Okrągły Stół to był spisek, a Michnik poprzez swoją przyjaźń z Jaruzelskim i Kiszczakiem dokonuje relatywizmu moralnego.
Źródło: Pożegnanie z bronią, 6 lutego 2001 http://wyborcza.pl/1,76842,126485.html

O śmierci , O przyjaźni , O pożegnaniu , O zapominaniu

„Pętak pojmuje demokrację jako wolność plucia na ludzi. Wolno mu tak sądzić, głupota i nikczemność nie są ścigane w państwie demokratycznym.”

Adam Michnik

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 5 lipca 2008

O ludziach , O głupocie , O demokracji , O wolności

„Opinia publiczna miała okazję zapoznać się z programem przyrządzonym wedle najlepszych wzorów prowokacji KGB. Oświadczam przeto, że nigdy „Gazeta Wyborcza” nie działała na zlecenie żadnych służb specjalnych. Nigdy nie uczestniczyliśmy w żadnym spisku, który miał prowadzić do zabójstwa czy prześladowania Aleksandra Gudzowatego. Ocenę naszych publikacji na temat interesów Gudzowatego pozostawiamy naszym Czytelnikom.”

Adam Michnik

o stylu prezentacji w TVP fragmentów nagrań rozmów Michnika z Aleksandrem Gudzowatym.
Źródło: Michnik nie chciał zabić Gudzowatego, „Gazeta Wyborcza”, 20 października 2006.

„Uwłaszczenie nomenklatury, a także nowej biurokracji, jest faktem z pewnością mało estetycznym, ale chyba nieuchronnym w procesie tak radykalnej transformacji. Nie myślę, by była to zbyt wysoka cena za rozbrojenie sił „starego porządku” i wpisanie ich w system demokracji parlamentarnej i gospodarki rynkowej.”

Adam Michnik

Źródło: Jak powstaje realna demokracja, „Gazeta Wyborcza” nr 152, 1–2 lipca 2000, s. 20.

O demokracji , O myślach , O myśleniu

„Marzec utytłał polską świadomość, rok ’68 to był horror horrorów, rok 1968 przyniósł wielką rehabilitację polskiej megalomanii narodowej, która owocowała straszliwym spustoszeniem społecznej substancji. I dodawał: Dla mnie Marzec to było rżenie demona. Wtedy pierwszy raz za mojego życia w Polsce zarżał przerażający demon nacjonalizmu.”

Adam Michnik

Źródło: Między Panem a Plebanem, s. 167, 187, 191, 385