Adam Ciołkosz: Nie Żyje

„Nacjonalizm polski umniejszał rozmiary terytorialne Polski, odrzucając od nas narody kresowe i zaogniając walki narodowościowe. Ani szkoły utrakwistyczne, ani ławki żydowskie na uniwersytetach, ani hasło „Żydy do Palestyny” nie przyniosły Polsce niczego dobrego, odwrotnie, przysporzyły jej trudności i w życiu wewnętrznym państwa polskiego i w stosunkach międzynarodowych. Zamordowanie Prezydenta Narutowicza przez nacjonalistę polskiego za to i dlatego, że został na ten najwyższy urząd wybrany głosami także mniejszości narodowych, położyło się ponurym cieniem na całym polskim międzywojennym dwudziestoleciu.”

Adam Ciołkosz

Źródło: Nacjonalizm? Nie!, „Zew”, Nr 21, czerwiec 1973 http://lewicowo.pl/nacjonalizm-nie/.

O walce

„Dla przebudowy świata konieczna jest współpraca młodzieży inteligenckiej z młodzieżą robotniczą i wiejską na następujących zasadach: Praca jest jedynym kryterium wartościowania ludzi. Opowiadamy się za sprawiedliwością społeczną. Nie koniecznie ma to być marksizm; chodzi o odczucie krzywdy społecznej i szlachetną dążność do jej usunięcia. Praca jest również nakazem osobistego życia każdego z nas.”

Adam Ciołkosz

Źródło: Andrzej Friszke, Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty, wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.

O ludziach , O młodzieży , O sprawiedliwości , O współpracy

„Trzeba wzmacniać międzynarodową solidarność młodzieży. (…) Młodzież jest wszędzie materiałem przeznaczonym na żer armat. W pewnym momencie może dojść do tego, że wszędzie odmówi ona wzajemnego mordowania się.(…) w Polsce, gdzie pod jednym dachem musimy żyć z innymi narodami. To jest próbą naszej zdolności do międzynarodowego braterstwa. Potrzebną jest idea państwowa bez zatracania idei narodowej.”

Adam Ciołkosz

Źródło: „Płomienie”, nr 1, styczeń 1923, cyt. za: Andrzej Friszke, Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty, wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.

O młodzieży

„Możliwe są dwie drogi: albo droga gwałtu i przemocy, którą poszedł komunizm rosyjski, albo droga ewolucji, droga demokratyczna, ta którą akceptuje Międzynarodówka Socjalistyczna.(…) Rozumiem demokrację jako drogę do władzy, która nie jest sama w sobie celem, ale która jest instrumentem przebudowania życia gospodarczego tak, aby było nastawione nie na zysk jednostek, lecz na potrzebę społeczną.”

Adam Ciołkosz

w przemówieniu z 28 października 1931 r.
Źródło: Andrzej Friszke, Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty, wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.

O demokracji

„Tragedią Ukraińców jest to, że ich „Piemontem” stał się teren, na którym żyje najmniejszy procent ludności ukraińskiej. Wojny przegrali. Musieli pogodzić się z tym, że znajdują się w granicach polskiego organizmu państwowego. I teraz odebrano im nawet to, co mieli za Austrii – nawet ukraińskie nazwy na kartach korespondencyjnych i na dworcach kolejowych.(…) Szkolnictwo ukraińskie nie odpowiada liczebnie procentowi ludności ukraińskiej w Państwie. Nawet nazwa „ukrainiec” jest niejako zabroniona, a przecież poczucie przynależności narodowej jest czymś czysto subiektywnym. W tych warunkach część młodzieży ukraińskiej wkroczyła na drogę aktów sabotażu, których nie możemy usprawiedliwić, ale możemy szukać ich podłoża.”

Adam Ciołkosz

fragment przemówienia parlamentarnego z 21 stycznia 1931 r. na posiedzeniu zwołanym w związku z brutalną pacyfikacją ukraińskich wsi we wschodniej Galicji.
Źródło: Andrzej Friszke, Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty, wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.

O wojnie , O młodzieży

„Dyktatura jednostki na górze oznacza dyktaturę urzędników na dole. Dyktatura polityczna jednostki oznacza dyktaturę klas posiadających w życiu gospodarczym. Rządy niekontrolowane przez Sejm – oznaczają zawsze, dalekie czy bliskie, niebezpieczeństwo zatargów zbrojnych z sąsiadami.”

Adam Ciołkosz

Źródło: Rząd nieodpowiedzialny przed Sejmem, „Robotnik”, 6 sierpnia 1928, cyt. za: Andrzej Friszke, Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty, wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.

„Weryfikacja marksizmu, zapoczątkowana jeszcze przez samego Marksa za jego życia, a potem kontynuowana przez jego najbliższego przyjaciela i współpracownika Fryderyka Engelsa (1820–1895), trwa po dzień dzisiejszy. Marks sam pozostawił nam wskazówkę, godną wielkiego uczonego: de omnibus dubitare, o wszystkim powątpiewać. Powątpiewać, to znaczy sprawdzać, z tym, że w trakcie badania mogą wyłaniać się różne nowe koncepcje i szkoły myślenia, jak to było z rewizjonizmem, zapoczątkowanym przez Edwarda Bernsteina jako poprawka do nauk Marksa.”

Adam Ciołkosz

Źródło: Socjalizm – ale jaki?', „Orzeł Biały”, Nr 140, kwiecień 1976 http://lewicowo.pl/socjalizm-%E2%80%93-ale-jaki/.

O myślach , O nauce , O myśleniu