„Patrzyłem na zburzone miasta i – proszę mi wierzyć – w jakiś sposób czułem się odpowiedzialny za tę wojnę, której sensu i celu nie byłem w stanie pojąć: żołnierzowi każe się walczyć i ginąć, reszta nie należy do niego. Wszystko, co może osiągnąć żołnierz na wojnie, w najlepszym przypadku, to udział w jakimś mglistym zwycięstwie, które – zaręczam panu – po tym wszystkim co musi przeżyć i przecierpieć – nie ma dla niego żadnego sensu. Można odnieść jakieś zwycięstwo w życiu, lecz nigdy na wojnie, na wojnie przegrywa się wszystko, czym żyło się dotychczas; można najwyżej ocalić ciało, gdyż na wojnie – przegrywają wszyscy. Sama wojna jest poza życiem, tam najświętsze słowa brzmią pusto. (…) … widok tych martwych drzew targnął mną silniej niż widok zabitych ludzi… Tam, między tymi drzewami, po raz pierwszy pocałowała mnie kobieta. Czy wie pan, co czuje człowiek, kiedy zrozumie, że już nigdy nie ujrzy drzewa, pod którym został pierwszy raz pocałowany? (…) Do mojego domu, do mojego życia wtargnęli ludzie, którzy pozostawili gdzieś swoje sady, swoje domy, swoje miłości i – zburzyli mój dom. Ja wtargnąłem do domów innych ludzi i burzyłem je… (…) Jakże to jest – myślałem – że miliony ludzi, którzy kochają swoje domy, swoje dzieci i żony, którzy pragną pracować, a nienawidzą wojny – na rozkaz setki generałów porzucają wszystko i mordują się, niszczą i grabią swoje domy? Na wojnie o wszystkim decyduje pierwszy strzał: potem zostaje tylko strach i chęć ocalenia siebie. Nie byłem dłużej w swoim domu niż kwadrans – trzeba było iść dalej, znowu zabijać i burzyć – lecz przysiągłem sobie wówczas, że ostatni strzał tej wojny będzie ostatnim dniem mego życia wśród tych wszystkich prawd i haseł… Nie ma takich prawd, panie doktorze, za które musieliby ginąć ludzie wolni, to nie są ludzkie prawdy. (…) Człowiek musi czymś żyć, a dzisiejszy świat zabiera mu wszystko…”

Umarli są wśród nas

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 4 czerwca 2021. Historia

Podobne cytaty

Ryszard Kapuściński Fotografia
Stanisław Mackiewicz Fotografia

„Pétain jest oficerem prawdziwym, nie kawiarnianym. Dla niego wojna to możliwość zwycięstwa. Nie rozumie wojny jako demonstracji politycznej.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Zielone oczy
Źródło: s. 149

Adolf Eichmann Fotografia

„Niech żyją Niemcy! Niech żyje Argentyna! Niech żyje Austria! Byłem posłuszny prawom wojny i mojemu krajowi. Jestem gotowy. Panowie, wkrótce się spotkamy, taki jest los wszystkich ludzi. Całe życie wierzyłem w Boga i umieram, wierząc w Niego.”

Adolf Eichmann (1906–1962) niemiecki funkcjonariusz nazistowski, zbrodniarz wojenny

ostatnie słowa.
Źródło: Neal Bascomb, Wytropić Eichmanna, wyd. Znak, Kraków 2009.

Ławrientij Beria Fotografia

„Ten szubrawiec! To ścierwo! Dzięki Bogu, uwolniliśmy się od niego! (…) On nie wygrał wojny! My wygraliśmy wojnę! Mało tego – wojny można było uniknąć!”

Ławrientij Beria (1899–1953) radziecki działacz komunistyczny, szef NKWD

opinia o Stalinie wypowiedziana w 1953 na posiedzeniu Politbiura.
O śmierci Stalina
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara

Dwight Eisenhower Fotografia

„Nienawidzę wojny tak, jak nienawidzić może tylko żołnierz, który ją przeżył i widział całe jej okrucieństwo i głupotę.”

Dwight Eisenhower (1890–1969) prezydent USA

Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 178.

Małgorzata Musierowicz Fotografia

„Zdobycie się na wielkoduszność to przecież nie porażka. To jest zawsze – w jakimś najgłębszym, podstawowym sensie – zwycięstwo.”

Małgorzata Musierowicz (1945) pisarka polska

Małomówny i rodzina (1975), McDusia (2012)
Źródło: s. 288

Asghar Farhadi Fotografia

„Dla biedniejszych religia jest ważniejsza, bo daje im poczucie, że pewne rzeczy mają sens, że dzieją się nie bez przyczyny, że nie rządzi nimi przypadek. Szukają w tym dzielącym się świecie jakiegoś sensu.”

Źródło: Michał Walkiewicz, Rozmowa z Asgharem Farhadim, zwycięzcą Berlinale 2011, filmweb.pl, 20 lutego 2011 http://www.filmweb.pl/article/Rozmowa+z+Asgharem+Farhadim%2C+zwyci%C4%99zc%C4%85+Berlinale+2011-70645

Sylvester Stallone Fotografia
Andrzej Poniedzielski Fotografia

„Żyj,
Jakiś sens przy tym miej,
Bowiem żyć, samo żyć – nie wystarczy za sens.”

Andrzej Poniedzielski (1954) poeta polski, artysta kabaretowy

Cytaty z tekstów literackich
Źródło: Życie

Pokrewne tematy