„W epoce Wazów Rzeczpospolita dotknięta została rozkładem moralnym, który okazał się złem najstraszniejszym, bez porównania gorszym od wszystkich spustoszeń materialnych. Kto szanuje fakty i się z nimi liczy, ten powie, że inaczej być nie mogło. Trzej kolejni władcy Rzeczpospolitej zdradzali ją – niekiedy politycznie, moralnie bez przerwy. To musiało zrodzić następstwa, bo było szkołą odczuwania i myślenia. Władza istnieje po to, aby służyć społeczności. Rzeczpospolita dorobiła się tego pojęcia już za Jagiellonów.”

— Paweł Jasienica , książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Calamitatis regnum, Część II
Źródło: s. 238.

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 21 maja 2020. Historia

Tematy

myśl , myślenie , pojęcie , rozkład , przerwa , zostać , dotknąć , liczyć , epoka , okazać , istnieć , władca , władza , odczuwanie , następstwo

Paweł Jasienica 46

polski pisarz i eseista 1909–1970

Podobne cytaty

„Żegnamy kogoś, kto nie myślał o sobie, nie miał na to czasu – Rzeczpospolita potrzebowała pomocy…”

Antoni Dydycz (1938) polski duchowny katolicki, biskup

o Jerzym Tomaszewskim, fotografie powstania warszawskiego.
Źródło: Jerzy Tomaszewski – fotograf, powstaniec, publicysta, autor ponad 2000 zdjęć powstańczej Warszawy zmarł 26 stycznia 2016 http://www.kurier-w.pl/pozegnanie-jerzego-tomaszewskiego-ps-jur/, kurier-w.pl, 3 lutego 2016.

„Jak tu ich nie przyjąć? Pierwszy z nich wierny mi jest i oddany od trzydziestu lat. Drugi był wrogiem, lecz okoliczności zmusiły go do zmiany orientacji. Rzeczpospolita nie może istnieć bez Rosji. Jeden tylko człowiek w niej okazał się niewdzięcznikiem. To król!”

Katarzyna II (1729–1796) cesarzowa Rosji w latach 1762–1796

o Szczęsnym Potockim i Sewerynie Rzewuskim – członkach konfederacji targowickiej w 1791.
Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

„Wszystko stacza się w przepaść i zostawimy naszym potomkom Rzeczpospolitą w gorszym stanie, niż ją sami otrzymaliśmy. Stąd zdaje się twoja niechęć i odraza do spraw publicznych i skłonność raczej do życia prywatnego. Gdyby wszyscy dobrzy obywatele tak myśleli, tak mówili, tak czynili, wtedy nasza Rzeczpospolita wpadłaby niewątpliwie w ręce złych i przeniewiernych ludzi; ci zaś, zagarnąwszy władzę, jakież miejsce, ileż ziemi, jakąż przestrzeń zostawią w całym państwie dla dobrych? (…). Nigdy nie należy tracić nadziei, jeśli chodzi o Rzeczpospolitą.”

Stanisław Konarski (1700–1773) polski pedagog, publicysta, pijar

Źródło: Mowa jak od wczesnej młodości wychować uczciwego człowieka i dobrego obywatela

„W związku z 60 rocznicą śmierci Romana Dmowskiego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie dla walki i pracy wielkiego męża stanu na rzecz odbudowania niepodległego Państwa Polskiego i stwierdza, że dobrze przysłużył się Ojczyźnie. W swojej działalności Roman Dmowski kładł nacisk na związek pomiędzy rozwojem Narodu i posiadaniem własnego Państwa, formułując pojęcie narodowego interesu. Oznaczało to zjednoczenie wszystkich ziem dawnej Rzeczypospolitej zamieszkałych przez polską większość, a także podniesienie świadomości narodowej wszystkich warstw i grup społecznych. Stworzył szkołę politycznego realizmu i odpowiedzialności. Jako reprezentant zmartwychwstałej Rzeczypospolitej na konferencji w Wersalu przyczynił się w stopniu decydującym do ukształtowania naszych granic, a zwłaszcza granicy zachodniej. Szczególna jest rola Romana Dmowskiego w podkreślaniu ścisłego związku katolicyzmu z polskością dla przetrwania Narodu i odbudowania Państwa. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie dla wybitnego Polaka Romana Dmowskiego.”

Roman Dmowski (1864–1939) polski polityk

Źródło: uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 stycznia 1999 w sprawie uczczenia 60. rocznicy śmierci Romana Dmowskiego

„Doktryny zakorzeniają się najlepiej w umysłach tępawych i dokonywają tam strasznych spustoszeń. Kardynał Richelieu sprzyjał protestanckiej Szwecji przeciwko katolickiemu cesarzowi.(…) W Rzeczypospolitej też nie brakowało ludzi umiejących odróżniać religię od polityki. Nie do nich jednak należała władza i prawo do decyzji. W sprawach wymagających giętkości Zygmunt postępował ze sztywną powagą człowieka ograniczonego.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 328.

„My uważamy, że władza państwowa jest jednolita i niepodzielna i że tę władzę reprezentuje Prezydent Rzeczypospolitej, który jest przede wszystkim głową państwa i najwyższym arbitrem rozstrzygającym konflikty pomiędzy organami władzy państwowej. Toteż władza prezydenta musi być nadrzędna. (…) Czy nadrzędność ma być synonimem władzy absolutnej? Nic podobnego! Jeżeli mówimy o nadrzędności władzy Prezydenta Rzeczypospolitej, to mamy na względzie tę konieczną funkcję (…) arbitrażu w wypadku powstawania konfliktów (…) W tym ujęciu nadrzędność jest wykładnikiem dążenia do utrzymania harmonii w państwie – w żadnym jednak razie, nie jest wyrazem absolutystycznych tendencyj”

Stanisław Car (1882–1938) polski prawnik, minister, marszałek Sejmu

o strukturze władzy wg wizji „piłsudczyków”.
Zasady nowej konstytucji, w: Polska koncepcja autorytaryzmu, Warszawa 1996, s. 146–147.

„Kryzys naszej cywilizacji został zrodzony przez dysproporcję. W dysharmonii znajdują się dwa pojęcia: rozwój materialny i rozwój duchowy.”

Andriej Tarkowski (1932–1986) rosyjski reżyser, aktor, scenarzysta

„Władza materialna znajduje się w ręku ludzi możnych i bogatych; władza intelektualna należy do mędrców lub kapłanów; władzę moralną zaś dzierżą kobiety.”

August Comte (1798–1857) filozof francuski

Le pouvoir matériel est concentré chez les grands ou les riches; le pouvoir intellectuel appartient aux sages ou aux prêtres; et le pouvoir moral réside parmi les femmes. (fr.)
Źródło: Système de politique positive: Statique sociale http://books.google.pl/books?id=jK4FAAAAQAAJ, L. Mathias, 1852, s. 311.

„Nie można myśleć o żywiołach jako o efektach w filmie. Trzeba rozumować inaczej, wychodząc także poza płasko rozumiane symbole. Należy po prostu pojąć to, co nas zrodziło i co nas pochłonie.”

Jerzy Wójcik (1930–2019) polski operator filmowy, reżyser, autor scenariuszy filmowych i teatralnych

Źródło: wywiad Seweryna Kuśmierczyka, „Kwartalnik Filmowy” 43/2003

„Od dawna już właściwie była Rzeczpospolita państwem konstytucyjnym. Rząd musiał się liczyć z wolą obywateli. Większość znanych z historii wojen nie byłoby wcale, gdyby decyzje ich rozpoczynania zależały od głosowania powszechnego, a nie od sztabów i ośrodków rządzenia. Pacyfizm naszej szlachty nie wynikał z polskich, litewskich czy ruskich cnót narodowych, lecz z typu ustroju.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 23.

Tematy

Paweł Jasienica 46

Podobne cytaty

Pokrewne tematy