„Piłsudski odwrócił karty naszych dziejów i stając się własnością narodu wycisnął piętno na powszechnym biegu naszego życia. Człowiek widzący przyszłość jako ogół cały, spełniający w pełnej świadomości ogólnego bezwładu akt wojny. [Przeciwnicy] wykwitli z nędzy polskiej, którzy na bagnistym jej gruncie pozakładali cieplarnie dla chorobliwych ambicji i kontynuowali tę nędzę do wojny, istoty półcieniowe, bez płci określonej, symboliczne postaci bezwładu stają na arenie współzawodnictwa z Piłsudskim, nie rozumiejąc, że stał się on już człowiekiem, który albo wzniesie się do granic dla ich krótkowzrocznych źrenic niedosięgłych, albo runie, lecz współzawodnictwa nie znajdzie, przez sam czyn swój, którego nikt nie wymaże z historii i nikt nie powtórzy.”

Tematy

nie żyje , wojna , historia , przyszłość , świadomość , ambicja , karta , człowiek , granica , istota , cały , nikt , bieg , źrenica , ogół , nędza , czyn , nasi , określenie , kontynuować , akt , znalezienie , widzenie , wzniesienie , piętno , za granicą