„Europa ukształtowana została z dwóch części, z których jedna stanowiła spadek po antycznej kulturze świata śródziemnomorskiego, druga zaś – cywilizacyjnie młodsza – była dobudowywana stopniowo. Może łatwiej jej było w ciągu długiego procesu rozwojowego poszukiwać nowych rozwiązań, może była bardziej otwarta na nie znane wcześniej eksperymenty gospodarcze i ustrojowe. Co prawda, cała Europa w stopniu tak dużym, jak żaden inny kontynent stanowiła obszar kultury otwartej, a dla ludów spoza rzymskiego limesu znalezienie sposobów umożliwiających ich awans życiowy było szczególnie ważne. Z biegiem wieków inne, wewnętrzne podziały kontynentu zaczęły stawać się ważniejsze dla rozwoju wydarzeń. Jeśli – jak pisze Krzysztof Pomian – drugie po czasach karolińskich zjednoczenie Europy oparte było na więzach między uczonymi (republique des lettres) to tworzyły one wspólnotę poza granicami państwowymi, językowymi, gospodarczymi.”

Tematy

ludzie , prawda , poszukiwanie , wiek , rozwój , rozwiązanie , awans , część , proces , kultura , granica , otwarcie , inny , szczególny , druga , cały , spadek , zostać , wewnętrzny , bieg , podział , eksperyment , ciąg , wspólnota , des , tworzyć , wydarzenie , znalezienie , kontynent , najważniejsze , więzy , obszar , za granicą