„Polskość jako zadany temat… Wydawałoby się: tylko usiąść i pisać. A tu pustka, tylko gdzieś w oddali przetaczają się husarie i ułani, powstańcy i marszałkowie, majaczą. (…) Jak wyzwolić się z tych stereotypów, które towarzyszą nam niemal od urodzenia, wzmacniane literaturą, historią, powszechnymi resentymentami? Co pozostanie z polskości, gdy odejmiemy od niej cały ten wzniosło – ponuro – śmieszny teatr niespełnionych marzeń i nieuzasadnionych rojeń? 'Polskość to nienormalność' – takie skojarzenie narzuca mi się z bolesną uporczywością, kiedy tylko dotykam tego niechcianego tematu. Polskość wywołuje u mnie niezmiennie odruch buntu: historia, geografia, pech dziejowy i Bóg wie co jeszcze wrzuciły na moje barki brzemię, którego nie mam specjalnej ochoty dźwigać, a zrzucić nie potrafię (nie chcę mimo wszystko?), wypaliły znamię i każą je z dumą obnosić. Więc staję się nienormalny, wypełniony do granic polskością, i tam, gdzie inni mówią człowiek, ja mówię Polak; gdzie inni mówią kultura, cywilizacja i pieniądz, ja krzyczę Bóg, Honor i Ojczyzna (wszystko koniecznie dużą literą); kiedy inni budują, kochają się i umierają, my walczymy, powstajemy i giniemy. I tylko w krótkich chwilach przerwy rozważamy nasz narodowy etos odrobinę krytyczniej, czytamy Brzozowskiego i Gombrowicza, stajemy się normalniejsi.”

—  Donald Tusk

Źródło: Polak rozłamany, „Znak”, listopad-grudzień 1987 http://www.miesiecznik.znak.com.pl/archiwumcyfrowe/80s/1987/390-391.pdf, s. 191.

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 4 czerwca 2021. Historia

Podobne cytaty

Hanna Krall Fotografia
Cyprian Kamil Norwid Fotografia

„Gorzki to chleb jest polskość…”

Cyprian Kamil Norwid (1821–1883) polski poeta, dramatopisarz, prozaik, artysta plastyk

Źródło: list do Józefa Bogdana Zalewskiego z 8 stycznia 1852, cyt. za: Gorzki to chleb jest polskość…, op. cit., s. 199.

Stanisław Witkiewicz Fotografia

„Piję Polskość
Do Orawca
Nie ma szklanic
No to z kapca”

Jan Fudala (1951–2008)

Źródło: ***, s. 121

František Tomášek Fotografia

„Polskość – wprawdzie nie we krwi, ale w przyjaźni ducha – była we mnie i jest.”

František Tomášek (1899–1992) czeski duchowny katolicki, kardynał

Źródło: wywiad udzielony w grudniu 1989

Michał Ogórek Fotografia

„Po czym poznaje się polskość w krzyżu? Bo opadły mu ramiona?”

Michał Ogórek (1955) polski dziennikarz, felietonista i satyryk

Źródło: Do użytku wew., humorystyczny felieton z cyklu Ogórek na niedzielę, „Gazeta Wyborcza”, z 17 października 2010 http://wyborcza.pl/1,75968,8520616,Do_uzytku_wew_.html

Krzysztof Wyszkowski Fotografia
Adam Szostkiewicz Fotografia

„Patriotyzm to piękna rzecz, ale trudna. Polskość to temat jeszcze trudniejszy. Może dlatego mówi się o niej rzadziej. Chętniej robi się z nią to, co z patriotyzmem: widowisko do masowej konsumpcji.”

Źródło: polityka.pl, Polskość i inne ości http://www.polityka.pl/kraj/analizy/1507074,1,co-to-znaczy-byc-polakiem.read

Andrzej Szczypiorski Fotografia

Pokrewne tematy