„Władca ten przyniósł na świat całe barbarzyństwo i dzikość, właściwe temu krajowi, zarazem jednak natura obdarzyła go geniuszem. Zanim powziął on zamiar podróżowania, Moskale byli najbardziej nieokrzesanym i ciemnym narodem w Europie: nie posiadali najmniejszych wiadomości z zakresu sztuk i nauk, wojnę prowadzili bez metody i licho, handel zdali na obcych. Car postanowił zmienić zasady wszystkich swoich poprzedników, by dojść do zmiany obyczajów swego ludu. Zmusił poddanych do odbywania podróży i sam przepisał im rzeczy, których winni się uczyć; zarazem przez przywileje i nagrody ściągnął cudzoziemców do swego państwa. Otaczając uwagą armię lądową, nie mniejszą poświęcił car powiększeniu sił morskich. Korzystał z pracowitości poddanych dla zaszczepienia w swym kraju sztuk i rękodzieł. Starania podjęte przez cara odniosły takie powodzenie, że kapelusze, sukno, broń o w ogóle wszystkie rzeczy potrzebne jego armii, które w początkach zmuszony był sprowadzać z zagranicy, obecnie wyrabia się w Moskwie.”

Tematy

ludzie , świat , podróżowanie , historia , natura , nauka , metoda , natura , kraj , powodzenie , uwaga , wiadomość , zamiar , handel , początek , odniesienie , zasada , rzeczy , nagroda , obecny , podróżować , prowadzić , ciemny , otaczać , cudzoziemiec , car , staranie , obcy , obyczaj , dojście , broń , winny , licho , podjęcie , władca , poprzednik , korzystać , geniusz , poddany , państwo , posiadać , zakres , barbarzyństwo