William Faulkner cytaty

31 7

William Faulkner

Data urodzenia: 25. Wrzesień 1897
Data zgonu: 6. Lipiec 1962

William Cuthbert Faulkner – amerykański powieściopisarz, autor opowiadań i poeta. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1949.

Życie Faulknera związane było z amerykańskim Południem, a bogata twórczość pisarza była literacką rekonstrukcją jego dziejów od czasów wojny secesyjnej po współczesność.

Twórczość Faulknera uchodzi za stawiającą czytelnikowi wysokie wymagania. Jest on uznawany za jednego z najważniejszych amerykańskich pisarzy. Utwory Amerykanina, o sporej głębi emocjonalnej i często dotyczące konfliktów psychologicznych, cechują się długimi zdaniami i wyszukanym tokiem narracji – w przeciwieństwie do dzieł długoletniego rywala Faulknera, Ernesta Hemingwaya, znanego z oszczędnego w wyrazie, wręcz minimalistycznego stylu. Niektórzy uznają Faulknera za jedynego prawdziwego amerykańskiego reprezentanta prozy modernistycznej lat 30., stawiając go w jednym szeregu z Jamesem Joyce'em, Virginią Woolf i Marcelem Proustem. Zwie się Faulknera współczesnym Dostojewskim, głównie z uwagi na powieść Wściekłość i wrzask , w której, jak pisze Bieńkowski, Faulkner "zszedł do piekła patologii i ukazał współczesny świat w całym chaosie, w całym wrzasku, w całej wściekłości". Faulkner w swoich utworach stosował technikę znaną pod nazwą strumienia świadomości, liczne retrospekcje, a także wykorzystywał kilku narratorów jednocześnie. Akcja wielu jego utworów rozgrywa się w fikcyjnym hrabstwie Yoknapatawpha.

Fotografia: Carl Van Vechten / Public domain

„Pamiętam, że w młodości myślałem, że śmierć to zjawisko cielesne. Teraz wiem, że to tylko funkcja umysłu – i to umysłu tego, kto pozostaje po zmarłym przy życiu. Nihiliści mówią, że to jest koniec. Fundamentaliści, że początek, a w rzeczywistości to tylko wyprowadzka lokatora czy całej rodziny z jakiegoś domu albo miasta.“

— William Faulkner, książka Kiedy umieram

Kiedy umieram
Źródło: wyd. Czytelnik, Warszawa 1968, s. 50.

O śmierci, O domu, O myślach, O rzeczywostości

„Niektórzy są odważni dopiero wtedy, gdy już nie widzą żadnego innego wyjścia.“

— William Faulkner

„Człowiek wywiera sobą takie małe wrażenie na świecie. Rodzi się człowiek i próbuje wywrzeć wrażenie; sam nie wie dlaczego, ale wciąż i wciąż próbuje. Rodzi się jednak w tym samym czasie co mnóstwo innych ludzi, jest z nimi zespolony, więc te wszystkie jego próby są takie, jakby poruszał rękami i nogami przy pomocy sznurków jednocześnie przywiązanych do rąk i nóg innych zupełnie tak, jakby pięć czy sześć osób próbowało jednocześnie utkać kilim na tym samym warsztacie i każda chciała utkać jakiś własny deseń, to pewnie nie ma znaczenia (…) bo w przeciwnym razie to przecież te siły wyższe, które taki warsztat ustawiają, na pewno by urządziły te sprawy jakoś lepiej. A jednak to powinno mieć znaczenie, bo człowiek wciąż i wciąż próbuje albo nawet musi próbować wciąż i wciąż, aż nagle, ni stąd, ni zowąd jest już po wszystkim i z tego całego próbowanie zostaje tylko jakaś kamienna płyta z wydrapanym napisem, o ile w ogóle znajdzie się ktoś, kto pamięta, żeby się zająć wydrapaniem napisu, i zabiera się do tego, i ma na to czas. I na te płytę deszcz pada, słońce świeci i po jakimś czasie już nikt nie pamięta ani tego imienia, ani niczego, co ten wyryty napis usiłuje wyrazić, więc to wszystko nie znaczy już nic.“

— William Faulkner

Absalomie, Absalomie

O ludziach, O wrażeniach, O sile, O czasie

„czy ty kochałaś ich Caddy czyś ty ich kochała kiedy mnie dotykali umierałam“

— William Faulkner

Kochać się

„Ze słuchawką w ręce patrzył na drzwi, przez które wpadał ten błędny i drażniący powiew. Zaczął cytować coś z jakiejś dawno czytanej książki:
“Spokoju coraz mniej! Spokoju coraz mniej!“

— William Faulkner, książka Sanctuary

Sanctuary

O czytaniu, O książkach

„Jeszcze nie widziałem, żeby mężczyzna nie poparł drugiego mężczyzny, byleby to, co chcą zrobić, było dosyć idiotyczne.“

— William Faulkner

„Bóg przy następnym potopie posłuży się nie wodą, lecz papierem.“

— William Faulkner

O Bogu, O wodzie

„Złudzeniami można żyć dość długo i być dość szczęśliwym. Może to nawet jedyny sposób, żeby być szczęśliwym. To znaczy, kiedy się jest Polakiem i nie umie się nic prócz zakładania dynamitu pięćset stóp pod ziemią.“

— William Faulkner

„Gdy się pomyśli, ile książek jest już na świecie i ile ich codziennie przybywa, to najprawdopodobniej Bóg przy następnym potopie posłuży się nie wodą, lecz papierem.“

— William Faulkner

O Bogu, O książkach, O wodzie

„Zawiść odczuwamy tylko w stosunku do kogoś, kogo uważamy za równego sobie i wywyższonego jedynie przez czysty traf, jaki naszym zdaniem – zakładając, że będziemy mieć więcej szczęścia, niż mieliśmy dotychczas – kiedyś może się przytrafić i nam samym.“

— William Faulkner

„Żeby pisać, trzeba mieć w sobie wielkie elementarne prawdy i kierować swoje dzieło ku jednej z nich albo ku wszystkim naraz.“

— William Faulkner

„Miłość i cierpienie to jedno i to samo: wartość miłości mierzy się sumą, jaką trzeba za nią zapłacić: i zawsze, jeśli to wypada zbyt tanio to znaczy, że człowiek oszukuje sam siebie.“

— William Faulkner

O miłości, O cierpieniu, O oszukiwaniu

„Może nic nigdy nie zdarza się tylko jeden raz i nic nigdy nie jest ostatecznie skończone.“

— William Faulkner

Postać: Quentin Compson
Absalomie, Absalomie

„Czas gmatwał im rachunki, jak to bywa u starych, dla których cała przeszłość nie jest zwężającą się drogą, lecz ogromną, nie tkniętą właściwie przez żadną zimę łąką, od której dzieli ich tylko przesmyk ostatniego dziesięciolecia…“

— William Faulkner, książka A Rose for Emily

Źródło: Kwiaty dla Emilii (ang. A Rose for Emily), tłum. Tadeusz A. Malanowski

O czasie, O Kwiatach, O przeszłości

„Zabić można tylko ciało człowieka. Nie można zabić jego głosu.“

— William Faulkner

Źródło: Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek XX w źródłach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, ISBN 8301127104, s. 244.

O wieku