Leopold Okulicki: Kraj

„Jestem gotów do odlotu dla pracy, jaką w Kraju ustali dla mnie Dowódca Armii Krajowej. Mogę zapewnić Pana Generała, że żadnych trudności swą osobą nie sprawię.”

Leopold Okulicki

do gen. Kazimierza Sosnkowskiego, 16 maja 1944.
Źródło: Janusz Kurtyka, Jacek Pawłowicz, Generał Leopold Okulicki 1898–1946, Warszawa 2010, IPN, ISBN 9788376292168, s. 153.

„To nabożeństwo żałobne za dusze naszych kolegów więzionych jako jeńcy wojenni w obozach Kozielska, Starobielska i Ostaszkowa, za dusze sióstr i braci, którzy zginęli w kraju, prowadząc walkę z krzyżackim najeźdźcą, za dusze tych, którzy zginęli w więzieniach i katorgach sowieckich, za dusze naszej ludności brutalnie wywiezionej z gniazd rodzinnych, która wyginęła w Rosji sowieckiej z głodu, nędzy, zimna i chorób.”

Leopold Okulicki

nabożeństwo żałobne po informacji o odkryciu grobów polskich oficerów zamordowanych w Katyniu w 1940, 19 kwietnia 1943.
Źródło: Andrzej Przemyski, Ostatni komendant generał Leopold Okulicki, op. cit., s. 107.

O głodzie , O duszy , O walce

„Zarzucają mi tchórzostwo, że torpeduję rozmowy, że nie chcę brać udziału w pracach komisji mającej nawiązać kontakt z władzami dowództwa sowieckiego. I to kto? „Sobol” (Jan Stanisław Jankowski, Delegat Rządu na Kraj). Udowodnię mu jutro, że pójdę, chociaż wiem, co mnie czeka. I znowu areszt, a może i proces pokazowy? Oni to umieją robić. (…) Ale oni [politycy] mają bielmo na oku i wierzą, że przez rozmowy chociaż rąbek władzy uchwycą. Naiwni. Nie wiem tylko, czy nasze aresztowanie będzie przestrogą dla innych. Mnie już na tym nie zależy, swoje przeżyłem i jutro przekroczę granicę, z której już nie wrócę. Przygotowałem się do tego kroku. (…) Wrzód żołądka, utrata wiary w ludzi, mój świat runął, a do innego już się nie nadaję.”

Leopold Okulicki

Okulicki do cichociemnego kpt. Zbigniewa Specylaka ps. „Tur”, przed swoim aresztowaniem przez NKWD w 1945.
Źródło: Andrzej Przemyski, Ostatni komendant generał Leopold Okulicki, op. cit., s. 205.

O ludziach , O świecie , O wierze , O czekaniu

„Dziękuję Ci za pamięć. O Tobie i Twej pracy miałem już wcześniej wiadomości. Mam do Ciebie prośbę. Prześlij ode mnie pozdrowienia do Kraju „Rakoniowi” (Grot-Rowecki) i Berce (mjr Wacław Berka). Obecnie dowodzę 7 DP. Zamieniliśmy się miejscami z Bohuszem (Zygmunt Bohusz-Szyszko). Czuję się świetnie. Do zrobienia ogromnie dużo, a idzie to strasznie wolno. Straty poniesione przez ludność polską w ZSRR są olbrzymie, a jeśli sytuacja się nie zmieni i pomoc nie stanie się naprawdę skuteczną, to zima 1942/1943 może stać się dla niej grobem, a dla nas grzechem śmiertelnym, z którego nas historia na pewno nie rozgrzeszy. Naciskaj, stary, gdzie możesz i otwieraj ludziom oczy na prawdę. Dotychczasowa akcja jest niedostateczna. Ludzie giną z głodu. Codziennie przychodzą do szpitali dywizji „żywe trupy”, mówię Ci, dosłownie skóra i kości. 97 procent z nich ginie. Żadna pomoc nie jest już skuteczna. Na poprawę sytuacji wewnętrznej liczyć nie można. Może się ona tylko pogorszyć. Pomoc musi pójść z zewnątrz. Musi być ona zorganizowana na skalę 1 500 000 ludzi. Może już tyle nie ma, ale mniej 1 000 000 zejść nie wolno. Sądzę, że się na mnie za tych parę słów nie obrazisz, a wykorzystasz je jak trzeba. Powinieneś tam w Londynie być naszym ambasadorem i to lepszym niż Kot w Kujbyszewie. Niech mu ziemia będzie lekką.”

Leopold Okulicki

do płk. Stanisława Gano, 17 czerwca 1942.
Źródło: Andrzej Przemyski, Ostatni komendant generał Leopold Okulicki, op. cit., s. 93–94.

O głodzie , O ludziach , O historii , O kotach

„I teraz w czasie naszej ciężkiej wędrówki po świecie obowiązkiem naszym jest pielęgnować to, co u nas było piękne i drogie naszym sercom, a co tępi i niszczy tam w Kraju odwieczny i śmiertelny wróg – Niemiec. Zarządziłem konkurs tańców ludowych w strojach regionalnych. Niejeden myślał sobie – po co to wojsku i to teraz, tu, na szczerej pustyni, lecz z chwilą, kiedy zobaczył te tańce i przebarwne stroje tu, pod gorącym niebem Azji, to odczuł i zrozumiał, że przeżycia, jakie nam zgotowali tancerze, przeszły wszelkie oczekiwania.”

Leopold Okulicki

zorganizowany przez Okulickiego konkurs tańców ludowych, Irak 4 grudnia 1942, zespoły wystąpiły też w teatrze królewskim w Bagdadzie.
Źródło: Andrzej Przemyski, Ostatni komendant generał Leopold Okulicki, op. cit., s. 106.

O myślach , O czasie , O tańcu , O myśleniu