Jan Tomasz Gross cytaty (28 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

Dzieło

Złote żniwa

Jan Tomasz Gross

Jan Tomasz Gross: 28 Cytatów 0 Polubień

Jan Tomasz Gross słynne cytaty

„Pisałem tę książkę jako Polak, odczuwając opisywane wydarzenia jako plamę na swojej polskiej tożsamości.”

Jan Tomasz Gross

po publikacji Sąsiadów.
Źródło: wyborcza.pl, 5 lutego 2008 http://wyborcza.pl/1,87771,4892114.html

„Jedyna droga do ocalenia dla Żydów prowadzi poprzez zetknięcie z ludnością miejscową. Żydzi niemający sposobności albo środków ani zdolności, by taki kontakt nawiązać, bądź też ci, których zaskoczy tempo zdarzeń, są skazani na śmierć – z wyjątkiem nielicznych, którzy przeżyli do końca wojny w obozach.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 115.

„Antysemityzm głęboko tkwi w chrześcijańskim przesłaniu. W tym zresztą tkwi jedna z przyczyn trudności w jego wykorzenieniu.”

Jan Tomasz Gross

Źródło: wywiad udzielony Krzysztofowi Lubczyńskiemu http://wiadomosci.onet.pl/1461656,2677,1,kioskart.html, „Trybuna”, styczeń 2008

„W każdym narodzie są ludzie dobrzy i źli, szlachetni i szubrawcy. Grossowie „nowatorsko” odchodzą od takiego obiektywnego spojrzenia na narody, przedstawiając całkowicie ponury, czarny obraz polskiego narodu, w którym są same łotry i nikczemnicy. Poszczególne opisane przez Grossów godne potępienia fakty odpowiadają prawdzie. Tyle że Grossowie wciąż uogólniają „pojedyncze” zdarzenia dla ferowania oskarżeń przeciwko całemu narodowi polskiemu.”

Jan Tomasz Gross

Uwaga: o książce Złote żniwa.
Źródło: Józef Kowalski (rozmowa z Jerzym Robertem Nowakiem), Rozbić ofensywę antypolonizmu, „Opcja na Prawo”, nr 3, 2011, s. 16.

„Odpowiedzialność Polaków za Holocaust polega na przyzwoleniu społecznym na tę zbrodnię, uznaniu ją za rzecz pozytywną, a w licznych przypadkach współuczestniczeniu w niej i odnoszeniu z tego korzyści materialnej.”

Jan Tomasz Gross

Źródło: W Polsce było przyzwolenie dla Holocaustu http://www.dziennik.pl/opinie/article107457/W_Polsce_bylo_przyzwolenie_dla_Holocaustu.html#reqRss, wywiad Bogumiła Łozińskiego, „Dziennik”, 11 stycznia 2008

„Nie rozumiem, jak po wojnie można było być w Polsce antysemitą. Nie wszyscy się muszą lubić, ksenofobia jest zjawiskiem ogólnoświatowym. Ale po tym, co ludzie tu widzieli, z wiedzą, do czego prowadzi antysemityzm, ciągłe trwanie w tym stanie świadomości jest zjawiskiem niepojętym. To jest wciąż ciemnogród.”

Jan Tomasz Gross

Źródło: rozmowa Joanny Warszy i Artura Żmijewskiego, „Gazeta Wyborcza”, 18–19 czerwca 2011

Jan Tomasz Gross Cytaty o ludziach

„Z przytoczonych relacji wynika, że mordowanie Żydów w czasie okupacji było sprawą publiczną, przedmiotem zainteresowania ogółu. Brali w nim udział zwykli członkowie lokalnej społeczności, a nie żadni „ludzie marginesu”, łatwo identyfikowalni i świetnie wszystkim znani w każdej małej miejscowości. Więcej nawet – zaangażowanie przedstawicieli miejscowych elit w opisanych zbrodniach i uczestnictwo zbiorowe miejscowej ludności nadawało mordom imprimatur grupowe, swoistą sankcję, „pozwalając na rozmycie odpowiedzialności” (…).”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 91–92.

„Ze względu na specyficzny mechanizm procesu Zagłady, o którym była tu mowa, wielu ludzi mogło robić (albo raczej nie robić) różne rzeczy mające rzeczywiście odczuwalne skutki, tak że w efekcie o kilkaset tysięcy Żydów więcej przeżyłoby wojnę.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów, współpraca I. Grudzińska-Gross, wyd. Znak, Kraków 2011, s. 112.

„Używając sformułowania Emanuela Ringelbluma, można by powiedzieć, że mieszkańcy polskich wsi i miasteczek przestali uważać Żydów za ludzi i zaczęli traktować ich jak „nieboszczyków na urlopie.””

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 129.

„Na każdym etapie Zagłady podejmowano decyzje, i jest to proces nasycony osobistą inicjatywą wykonawców, którzy nie byli po prostu trybikami wielkiej machiny funkcjonującej wedle z góry narzuconych i dobrze znanych reguł. Co w sumie oznacza, że siłą sprawczą w procesie tej masowej zbrodni – w stopniu o wiele większym, niż zwykliśmy o tym myśleć – była wolna wola, działanie i inicjatywa mnóstwa ludzi, którzy brali w niej udział.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 111–112.

„Ja w ten sposób chciałem powiedzieć, że w Polsce Polacy zabili bardzo dużo Żydów. Jak ja powiem 100 albo 200 tysięcy to jest cyferka. A jak powiem, że Polacy zabili więcej Żydów niż Niemców – to zupełnie inaczej to zabrzmi. Takie zestawienie przemawia do człowieka. I ludzie zaczynają się zastanawiać. Awanturują się, oczywiście, ale dlatego, że w ogóle nie chcą przyjąć do wiadomości tego, co tam się działo.”

Jan Tomasz Gross

Źródło: J.T. Gross o polskim udziale w Zagładzie. Postawcie pomniki wywiezionym z miasteczek Żydom zamiast Kaczyńskiemu. Rozmowa Sławomira Sierakowskiego http://krytykapolityczna.pl/kraj/jan-tomasz-gross-slawomir-sierakowski-wywiad-polska-antysemityzm-holokaust/, krytykapolityczna.pl, 12 lutego 2018

Jan Tomasz Gross Cytaty o wojnie

„Zaczynamy powoli rozumieć, skąd się bierze często spotykana w żydowskiej pamięci tego okresu uwaga, że „miejscowi” – to mogli być Ukraińcy, Litwini albo Polacy – „byli gorsi od Niemców”, chociaż dobrze wiadomo, a Żydzi wiedzieli o tym jeszcze lepiej od innych, że Zagłada to dzieło nazistów rozniesione po Europie podczas wojny przez okupację niemiecką. Tę dziwną cechę żydowskiej pamięci można sobie tłumaczyć w ten sposób, że śmierć zadawana przez osoby znajome wywołuje szczególne cierpienie, w moralnym sensie tego słowa, ze względu na doświadczany akt zdrady, którego równocześnie pada się ofiarą.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 106–107.

„Socjologowie uważają, że moje książki zaostrzają antysemityzm w tym kraju, ja uważam odwrotnie. Wiedza o tym, co się wydarzyło między Polakami a Żydami w czasie wojny, pozwoli wreszcie mówić o Żydach normalnie. Do niedawna przecież „Żyd” to była inwektywa.”

Jan Tomasz Gross

Źródło: rozmowa Joanny Warszy i Artura Żmijewskiego, „Gazeta Wyborcza”, 18–19 czerwca 2011

„Polacy, słusznie dumni ze swojego antynazistowskiego ruchu oporu, w trakcie wojny zabili w gruncie rzeczy więcej Żydów niż Niemców.”

Jan Tomasz Gross

Źródło: Dyskusja „Komu wolno żyć w Polsce” z udziałem Jana Grossa http://wyborcza.pl/1,91446,18866605,dyskusja-komu-wolno-zyc-w-polsce-z-udzialem-jana-grossa.html PAP, 21 września 2015

„Jeżeli w takim kraju jak Polska, kraju z taką tradycją i po takim ciężkim doświadczeniu historycznym, mówi się „przyjmiemy tylko 2 tysiące uchodźców”, to jest straszne. Dlatego napisałem ten tekst. Z desperacji, bo chciałbym żeby przywódcy mojego kraju powiedzieli: „Tak przyjmiemy ich 100 tysięcy, bo taki jest nasz humanitarny obowiązek”, chciałbym, żebyśmy tu byli wzorem dla świata. Tymczasem bierzemy udział w targu podobnym do tego z czasów wojny, gdy nikt, również moja druga ojczyzna Stany Zjednoczone, nie chciał przyjąć uciekających przed Zagładą Żydów.”

Jan Tomasz Gross

Źródło: Wojciech Czuchnowski, Gross: mój tekst był gestem desperacji http://wyborcza.pl/1,75478,18868975,gross-moj-tekst-byl-gestem-desperacji.html, wyborcza.pl, 22 września 2015.

Jan Tomasz Gross cytaty

„Mordowanie Żydów było zjawiskiem na tyle powszechnym, że traktowano te czyny jako swoistą, szokującą co prawda, ale normalność.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 104.

O prawdzie

„Nie ma śladu żadnego zainteresowania losem Żydów ze strony biskupów (…). Nie ma (…) nawet mowy o sytuacji konwertytów, która była przedmiotem troski hierarchów katolickich innych krajów okupowanych, wzywających Watykan, aby interweniowano w ich sprawie. Najważniejszym, a właściwie jedynym kościelnym źródłem informacji z Polski o tragicznej sytuacji Żydów są listy wysyłane do Stolicy Apostolskiej przez metropolitę Kościoła greckokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego. On też w odróżnieniu od biskupów Kościoła rzymskokatolickiego, wydał polecenie, aby ukrywano Żydów w klasztorach greckokatolickich i w budynkach kościelnych.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 186.

O losie

„Masowe zabijanie odbiera śmierci jej uroczystą jednostkowość. Co więcej, są to kości żydowskie. (…) Obojętność fotografowanych bierze się z braku uznania śmierci, której te kości są znakiem. Gdyby to były nasze kości, nasza śmierć znaczyłaby ofiarę, poświęcenie, męczeństwo. Ale ta śmierć ich nie dotyczy. Układają te czaszki w rządek, jak się układa plony, dynie albo arbuzy.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 142.

O śmierci , O obojętności

„[W Jedwabnem] jeszcze dopalała się stodoła, kiedy część mieszkańców rzuciła się na mienie pożydowskie.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

przytoczone za Stanisławem Przychodzkim.
Złote żniwa
Źródło: s. 75.

„Jeśliby wziąć pod uwagę liczbowe wskaźniki zbrodni popełnionych na Żydach przez ludność miejscową, to zarówno liczba zamordowanych, jak i wartość zrabowanych dóbr materialnych stanowią tylko ułamek strat i krzywd wyrządzonych Żydom przez niemiecką Rzeszę.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 114.

O stracie

„Wspomnienia Żydów, którzy przeżyli, wskazują, że wachlarz zachowań w takiej sytuacji [spotkania z przypadkowym Polakiem] najczęściej oscylował między obojętnością i agresją, a nie między obojętnością i gotowością pomocy. Doświadczenie tych, którzy nie zostawili wspomnień, bo nie przeżyli (i w związku z tym nie wiemy, co mają do powiedzenia), raczej nie odwróciłoby tej relacji.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 194.

O zachowaniu , O relacjach , O pomocy

„Tę zajadłość odziedziczyłem po mamie. Mawiała: „Jedni są uczuleni na prymulkę, a ja na endeków.””

Jan Tomasz Gross

Źródło: Anna Bikont, Moi chłopi wymordowali moich Żydów, „Duży Format”, 5 lutego 2008 http://wyborcza.pl/1,87771,4892114.html?as=3&startsz=x

„Uczestnictwo miejscowych to warunek sine qua non skuteczności polityki ludobójstwa. Planowe wytępienie wszystkich przedstawicieli wydzielonej grupy ludności – na przykład Żydów w Generalnej Guberni albo Tutsi w Rwandzie – jest niemożliwe do zrealizowania bez współpracy najbliższych sąsiadów, bo tylko oni wiedzą, kto jest kim w obrębie lokalnej społeczności.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 138.

O współpracy

„Nie można być świadkiem potwornej zbrodni, nie ponosząc jakichś zasadniczych konsekwencji. Niech państwo sobie wyobrażą, że teraz tutaj pięciu chuliganów morduje dziecko kijami bejsbolowymi, a my tylko patrzymy. Jak się będziemy czuli przez resztę naszego życia?”

Jan Tomasz Gross

Źródło: rozmowa Joanny Warszy i Artura Żmijewskiego, „Gazeta Wyborcza”, 18–19 czerwca 2011

O dzieciach

„To jest najważniejsze wydarzenie historyczne, jeśli chodzi o dwudziestowieczną historię Polski. Trzy miliony polskich obywateli zostało zamordowanych w sposób niesłychanie brutalny, jak nigdy przedtem i miejmy nadzieję – nigdy potem. I to społeczeństwo nic na ten temat nie wie.”

Jan Tomasz Gross

o Holocauście na ziemiach polskich
Źródło: J.T. Gross o polskim udziale w Zagładzie. Postawcie pomniki wywiezionym z miasteczek Żydom zamiast Kaczyńskiemu. Rozmowa Sławomira Sierakowskiego http://krytykapolityczna.pl/kraj/jan-tomasz-gross-slawomir-sierakowski-wywiad-polska-antysemityzm-holokaust/, krytykapolityczna.pl, 12 lutego 2018

O historii

„Strumień znakomitej eseistyki, w której zawsze znajdziesz dwie centralne idee wyznaczające nieprzekraczalne granice polityki: afirmację wolności obywatelskiej i godności indywidualnego człowieka.”

Jan Tomasz Gross

o twórczości Adama Michnika
Źródło: Bardzo dawno temu, mniej więcej w zeszły piątek... Jan Tomasz Gross w rozmowie z Aleksandrą Pawlicką, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2018, s. 37.

O wolności

„PiS uzurpuje sobie całkowitą władzę w Polsce, choć wybrany został głosami 19 proc. wyborców uprawnionych do głosowania. Dziwny zbieg okoliczności – specyfika systemu wyborczego przekładającego tak, a nie inaczej głosy na mandaty poselskie oraz nieuczciwy prezydent, który się sprzeniewierzył własnej przysiędze, są za to odpowiedzialni.”

Jan Tomasz Gross

Źródło: Prof. Jan Tomasz Gross dla Onetu: zapłaczmy nad śmiercią trzech milionów polskich Żydów https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/prof-jan-tomasz-gross-po-nowelizacji-ustawy-o-ipn/p3vx72p?utm_source=detal&utm_medium=synergy&utm_campaign=allonet_detal_popularne, onet.pl, 14 sierpnia 2018.