Dragutin „Apis” Dimitrijević – szef wywiadu Sztabu Generalnego Serbii, związany z tajnymi organizacjami zmierzającymi do zjednoczenia państw południowosłowiańskich.
Dimitrijević pochodził z rodziny arumuńskiej. Ze względu na wielką energię i swą korpulentną posturę, jeszcze w szkole otrzymał przydomek „Apisa”, od egipskiego świętego byka.
Wielokrotnie podejmował terrorystyczne działania m.in. w 1903 stał na czele grupy oficerów, którzy dokonali udanego zamachu na króla Serbii Aleksandra i jego żonę Dragę i próby zamachu na cesarza Franciszka Józefa w 1911.
Był jednym z założycieli tajnej organizacji spiskowej Zjednoczenie lub Śmierć szerzej znanej pod nazwą Czarna Ręka. Zorganizował zamach w Sarajewie na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, uznawany za bezpośrednią przyczynę wybuchu pierwszej wojny światowej.
W trakcie wojny, książę-regent Aleksander Karadziordziewić, naczelny wódz armii serbskiej oraz premier Serbii Nikola Pašić, widząc rosnące wpływy organizacji, postawili przywódców „Czarnej Ręki” przed serbskim sądem wojskowym w Salonikach pod fałszywym zarzutem próby zamachu na życie króla i zorganizowania zamachu stanu. Dimitrijevicia i ośmiu oficerów skazano na śmierć. Rozstrzelano go w Mikrze pod Salonikami wraz z Lubomirem Vuloviciem i Rade Malobabiciem. Rozstrzelanych na miejscu pochowano. Pozostali oficerowie zostali przez księcia ułaskawieni. Gdy w latach 90. rozpoczęto tam budowę portu lotniczego Saloniki-Macedonia, odnalezione szczątki przeniesiono do serbskiej części cmentarza wojskowego w Salonikach.
Wyrok przeciwko Dimitrijeviciowi był kontrowersyjny i umotywowany politycznie. W 1953 Sąd Najwyższy Serbii dokonał rehabilitacji wszystkich rzekomych spiskowców, uznając ich za niewinnych, ponieważ ich udział w zabójstwie nie został udowodniony.
Wikipedia
ujawniając na procesie w 1917 rolę swoją oraz Wiktora Artamanowa w spisku przeciwko zamordowanemu w 1914 arcyksięciu Franciszkowi Ferdynandowi.
Źródło: Dariusz Łyżnik, Morderstwa polityczne XX wieku, Oficyna Wydawnicza Maj, Warszawa 1992, s. 18–19.
