Andriej Amalrik cytaty

Andriej Amalrik – radziecki i rosyjski pisarz, publicysta, dysydent.

Studiował historię na MGU , z którego został wydalony za pracę semestralną broniącą teorii normańskiej, odrzuconą przez oficjalną radziecką historiozofię. 14 maja 1965 został aresztowany, a 28 maja 1965 skazany za rzekome pasożytnictwo na 2 i pół roku zesłania na Syberię, przebywał w obwodzie tomskim. W czerwcu 1966 został zwolniony po rewizji wyroku przez Sąd Najwyższy RFSRR i mógł wrócić do Moskwy. Swojemu pobytowi w łagrze poświęcił wspomnienia Niechciana podróż na Syberię . Pracował jako nieetatowy współpracownik agencji prasowej RIA Novosti. Nawiązał wówczas kontakty z korespondentami zagranicznymi. Uczestniczył w kampanii na rzecz skazanych w tzw. procesie czworga w 1968. Po aresztowaniu Pawła Litwinowa dokończył opracowanie dokumentacji tego procesu. Od 1968 pracował jako listonosz. Publikował w samizdacie, uczestniczył w przerzucie wydawnictw zagranicę. Popierał ujęcie aktywności dysydenckiej w bardziej zorganizowaną strukturę.

W kwietniu-maju 1969 r. napisał głośny esej „Czy Związek Radziecki przetrwa do 1984 roku?” , w którym przewidywał nieuchronny rozpad ZSRR ze względu m.in. na możliwą wojnę z Chinami. Wydany na Zachodzie przez Fundacje im. Hercena zawierał w drugim wydaniu uwagę: „Otrzymano od autora 4 VII 1969 r., podpisano do druku 7 XI 1969; zgodnie z Ustawą Zasadniczą Królestwa Niderlandów i Konstytucją Związku Socjalistycznych republik Radzieckich wydrukowano bez cenzury prewencyjnej”. Wiosną 1970 razem z Władimirem Bukowskim i Piotrem Jakirem udzielił wywiadu amerykańskiej telewizji, a nagranie to pokazane w lipcu 1970 było pierwszym pokazującym zachodniemu społeczeństwu radzieckich dysydentów. 21 maja 1970 roku został aresztowany i przewieziony do Swierdłowska, gdzie został skazany karę 3 lat obozu na podstawie art. 190-1 kodeksu karnego ZSRR za „rozpowszechnianie a priori fałszywych zmyśleń, szkalujących radziecki ustrój społeczny i państwowy”. W ostatnim dniu uwięzienia – 21 maja 1973 został ponownie skazany, na 3 lata pozbawienia wolności. Rozpoczął wówczas głodówkę, która trwała 117 dni. W listopadzie 1973 karę zamieniono mu na 3 lata zesłania, przebywał w Magadanie, a do Moskwy powrócił ostatecznie w maju 1975, dzięki protestom w jego obronie. Uczestniczył w konsultacjach przed ogłoszeniem działalności tzw. Moskiewskiej Grupy Helsińskiej.

W czerwcu 1976 roku został zmuszony do emigracji. Publikował w prasie emigracyjnej. Zginął w wypadku samochodowym w Hiszpanii, koło Guadalajary. Pochowano go na cmentarzu Sainte-Geneviève-des-Bois w Paryżu. Pośmiertnie wydano tom jego wspomnień Notatki dysydenta

W 1991 roku został zrehabilitowany.

✵ 12. Maj 1938 – 12. Listopad 1980